WEBVTT

00:00:00.840 --> 00:00:01.530
Məsələnin

00:00:01.530 --> 00:00:03.140
şərtinə nəzər salaq.

00:00:06.570 --> 00:00:13.880
Düzbucaqlının perimetri 250 metrə bərabərdir.

00:00:13.880 --> 00:00:17.500
Düzbucaqlının tərəflərindən biri 40 metrə
bərabərdirsə,

00:00:17.500 --> 00:00:19.960
sahəsi neçə kvadrat metrdir?

00:00:19.960 --> 00:00:21.410
Burada bir düzbucaqlı çəkək.

00:00:26.960 --> 00:00:32.189
Tərəflərdən biri 40 metrdir.

00:00:32.189 --> 00:00:33.050
Həmin düzbucaqlı budur.

00:00:33.050 --> 00:00:35.210
Bu tərəf 40-a bərabərdirsə,

00:00:35.210 --> 00:00:37.440
bu tərəfin uzunluğu da
40-dır.

00:00:37.440 --> 00:00:40.700
Digər tərəfin uzunluğunu bilmirik.

00:00:40.700 --> 00:00:43.260
Bu tərəf x olarsa, bu tərəf də
x-ə bərabərdir.

00:00:43.260 --> 00:00:47.090
Perimetr nəyə bərabərdir.

00:00:47.090 --> 00:00:52.750
40 üstəgəl 40, yəni 80 üstəgəl x üstəgəl x.

00:00:52.750 --> 00:00:55.660
80 üstəgəl 2x

00:00:55.660 --> 00:00:59.850
250-yə bərabərdir.

00:00:59.850 --> 00:01:04.349
2x = 250 çıx 80,

00:01:04.349 --> 00:01:07.920
yəni 170.

00:01:07.920 --> 00:01:17.220
x = 85.

00:01:17.220 --> 00:01:19.770
Düzbucaqlının sahəsini tapmaq üçün

00:01:19.770 --> 00:01:21.350
tərəflərin hasilini hesablamalıyıq.

00:01:21.350 --> 00:01:30.550
85 vur 40, buraya 0 yazırıq,
4 vur 5 = 20,

00:01:30.550 --> 00:01:34.930
4 vur 8 = 32, üstəgəl 2 = 34.

00:01:34.930 --> 00:01:39.740
Sahə 3400 kvadrat metrə bərabərdir.

00:01:39.740 --> 00:01:41.650
Doğru cavabı tapdıq.

00:01:41.650 --> 00:01:43.700
Davam edək.

00:01:43.700 --> 00:01:44.950
Növbəti sualın

00:01:47.170 --> 00:01:48.420
şərtinə nəzər salaq.

00:01:50.810 --> 00:01:53.410
Məktəb 600 AZN-lik kitab sifariş verdi.

00:01:57.350 --> 00:02:00.340
Kitablardan bəzilərin qiyməti 1 AZN,
bəzilərinin qiyməti isə 2 AZN-dir.

00:02:00.340 --> 00:02:02.910
Bəziləri 1, bəziləri 2 AZN-dir.

00:02:02.910 --> 00:02:10.199
1 AZN-lik kitabların sayı, 2 AZN-lik kitabların
sayından 2 dəfə çoxdur,

00:02:10.199 --> 00:02:14.270
ümumi neçə kitab sifariş verilmişdir?

00:02:14.270 --> 00:02:15.410
Maraqlıdır.

00:02:15.410 --> 00:02:23.850
1 AZN-lik kitabları x ilə ifadə edək.

00:02:23.850 --> 00:02:29.950
Burada x dəyişənindən istifadə edə bilərik.

00:02:29.950 --> 00:02:34.490
Bu, 1 AZN-lik kitabların sayıdır,
2 AZN-lik kitabların sayı

00:02:34.490 --> 00:02:36.730
bundan 2 dəfə azdır.

00:02:36.730 --> 00:02:39.680
2 AZN-lik kitabların sayını necə ifadə edə 
bilərik?

00:02:43.850 --> 00:02:46.090
Bildiyiniz kimi 1-lərin sayı 2-lərin sayından

00:02:46.090 --> 00:02:47.220
2 dəfə çoxdur.

00:02:47.220 --> 00:02:49.530
Bunu x böl 2 kimi yaza bilərik.

00:02:49.530 --> 00:02:53.470
2 AZN-lik kitabların sayı 1 AZN-lik kitabların sayının
yarısı qədərdir.

00:02:53.470 --> 00:02:58.290
Ümumi neçə ədəd kitab sifariş edildiyi

00:02:58.290 --> 00:02:59.640
məlum deyil.

00:02:59.640 --> 00:03:04.400
x sayda 1 AZN-lik, x böl 2 sayda

00:03:04.400 --> 00:03:07.150
2 AZN-lik kitaba nə qədər xərclənilib?

00:03:07.150 --> 00:03:10.120
Kitabların ümumi qiyməti nəyə bərabərdir?

00:03:10.120 --> 00:03:13.143
x sayda kitabın hər biri

00:03:13.143 --> 00:03:14.800
1 AZN-dir.

00:03:14.800 --> 00:03:18.400
Üstəgəl x böl 2 sayda

00:03:18.400 --> 00:03:21.940
2 AZN-lik kitab.

00:03:21.940 --> 00:03:26.040
Onların cəmi 600 AZN-ə bərabərdir.

00:03:26.040 --> 00:03:28.680
x vur 1 = x.

00:03:28.680 --> 00:03:32.060
x böl 2 vur 2 = x,

00:03:32.060 --> 00:03:34.990
üstəgəl x = 600.

00:03:34.990 --> 00:03:39.150
2x = 600.

00:03:39.150 --> 00:03:41.780
x = 300.

00:03:41.780 --> 00:03:44.460
Ümumi neçə ədəd kitab sifariş verildiyini

00:03:44.460 --> 00:03:47.210
tapmalıyıq.

00:03:47.210 --> 00:03:54.650
300 ədəd 1 AZN-lik və onun yarısı qədər

00:03:54.650 --> 00:03:55.450
2 AZN-lik kitab sifariş edilib.

00:03:55.450 --> 00:04:01.370
Yəni 150 2 AZN-lik kitab.

00:04:01.370 --> 00:04:06.490
Ümumi 450 kitab sifariş edilib.

00:04:06.490 --> 00:04:07.740
Doğru cavabı tapdıq.

00:04:10.180 --> 00:04:11.685
Davam edək.

00:04:14.240 --> 00:04:18.850
Fərqli bir rəngdən istifadə edərək

00:04:18.850 --> 00:04:20.550
misalın şərtini yazaq.

00:04:20.550 --> 00:04:32.440
4 vur (x üstəgəl y) vur (x çıx y) = 40.

00:04:32.440 --> 00:04:36.660
x çıx y = 20.

00:04:36.660 --> 00:04:38.360
x üstəgəl y nəyə bərabərdir?

00:04:38.360 --> 00:04:40.510
x çıx y-in 20-yə bərabər olduğunu bilirik.

00:04:40.510 --> 00:04:41.540
Əvəzetmə tətbiq edək.

00:04:41.540 --> 00:04:46.027
4 vur (x üstəgəl y) vur

00:04:46.027 --> 00:04:51.510
x çıx y əvəzinə 20 yazırıq, 40-a bərabərdir.

00:04:51.510 --> 00:04:57.390
20 vur 4, yəni 80 vur (x üstəgəl y)

00:04:57.390 --> 00:04:59.700
40-a bərabərdir.

00:04:59.700 --> 00:05:03.240
Hər iki tərəfi 80-ə bölək.

00:05:03.240 --> 00:05:04.200
x üstəgəl y = 40/80.

00:05:04.200 --> 00:05:06.905
Cavab 1/2-ə bərabərdir.

00:05:06.905 --> 00:05:08.060
Doğru cavabı tapdıq.

00:05:08.060 --> 00:05:11.500
x üstəgəl y = 1/2.

00:05:11.500 --> 00:05:12.750
Davam edək.

00:05:16.000 --> 00:05:17.250
Növbəti sual.

00:05:19.260 --> 00:05:21.420
Düzbucaqlı koordinat sistemində

00:05:21.420 --> 00:05:26.600
mərkəz nöqtəsi (5, 12) olan bir çevrə verilmişdir.

00:05:26.600 --> 00:05:32.590
Çevrəni çəkək.
Çevrənin mərkəzi

00:05:32.590 --> 00:05:35.840
5, 12 nöqtəsindədir.

00:05:35.840 --> 00:05:39.990
Çevrə x oxuna sadəcə bir nöqtədə
toxunur.

00:05:39.990 --> 00:05:41.580
Çevrənin radiusu nəyə bərabərdir?

00:05:41.580 --> 00:05:44.710
Bu, x oxuna toxunur.

00:05:44.710 --> 00:05:47.190
Bu çevrə x oxuna sadəcə

00:05:47.190 --> 00:05:48.840
bir nöqtədə toxunur.

00:05:48.840 --> 00:05:51.690
x oxu üfüqi xətdir.

00:05:51.690 --> 00:05:53.870
Çevrə x oxuna başqa harada 
toxuna bilər?

00:05:53.870 --> 00:05:55.650
Burada.

00:05:55.650 --> 00:05:59.870
Lakin x burada olarsa,
y koordinatı

00:05:59.870 --> 00:06:00.940
müsbət olmayacaq.

00:06:00.940 --> 00:06:03.730
Bunun müsbət y koordinatı var.

00:06:03.730 --> 00:06:07.300
O, x oxundan yuxarıdadır.

00:06:07.300 --> 00:06:10.690
Odur ki, bu çevrə x oxuna sadəcə

00:06:10.690 --> 00:06:13.850
bir nöqtədə toxunur.

00:06:13.850 --> 00:06:15.480
Bunu belə çəkə bilərik.

00:06:18.290 --> 00:06:19.540
Bu, x oxudur.

00:06:22.700 --> 00:06:24.700
Bu, x oxudur, y oxu

00:06:24.700 --> 00:06:27.010
burada olacaq.

00:06:27.010 --> 00:06:28.610
Verilənlərə əsasən

00:06:28.610 --> 00:06:30.900
çevrənin radiusunu müəyyənləşdirməliyik.

00:06:30.900 --> 00:06:39.920
Bu, (5, 12) nöqtəsidir, 
y 12-yə bərabərdir.

00:06:39.920 --> 00:06:41.310
Bu hündürlük nəyə bərabərdir?

00:06:41.310 --> 00:06:42.980
Bu, radiusdur.

00:06:42.980 --> 00:06:44.450
Bunun y koordinat 12-dir.

00:06:44.450 --> 00:06:48.440
Radius 12-yə bərabərdir.

00:06:48.440 --> 00:06:49.790
Çevrənin radiusunun nəyə bərabər

00:06:49.790 --> 00:06:50.850
olduğunu tapdıq.

00:06:50.850 --> 00:06:52.890
Doğru cavabı tapdıq.

00:06:52.890 --> 00:06:54.140
...

00:06:56.710 --> 00:06:58.200
...

00:06:58.200 --> 00:07:00.840
...

00:07:00.840 --> 00:07:02.090
...

00:07:04.410 --> 00:07:11.610
...

00:07:11.610 --> 00:07:13.480
...

00:07:13.480 --> 00:07:21.850
...

00:07:21.850 --> 00:07:30.341
...

00:07:30.341 --> 00:07:33.290
...

00:07:33.290 --> 00:07:35.060
...

00:07:35.060 --> 00:07:36.930
...

00:07:36.930 --> 00:07:40.280
...

00:07:40.280 --> 00:07:42.880
...

00:07:42.880 --> 00:07:46.430
...

00:07:46.430 --> 00:07:50.400
...

00:07:50.400 --> 00:07:53.360
...

00:07:53.360 --> 00:08:02.990
...

00:08:02.990 --> 00:08:05.000
...

00:08:05.000 --> 00:08:06.830
...

00:08:06.830 --> 00:08:10.310
..

00:08:10.310 --> 00:08:11.830
...

00:08:11.830 --> 00:08:13.310
...

00:08:13.310 --> 00:08:15.470
...

00:08:15.470 --> 00:08:16.740
...

00:08:16.740 --> 00:08:19.110
...

00:08:19.110 --> 00:08:26.110
...

00:08:26.110 --> 00:08:26.470
...

00:08:26.470 --> 00:08:29.800
...

00:08:29.800 --> 00:08:30.590
...

00:08:30.590 --> 00:08:32.120
..

00:08:32.120 --> 00:08:35.710
...

00:08:35.710 --> 00:08:39.370
....

00:08:39.370 --> 00:08:41.090
...

00:08:41.090 --> 00:08:42.950
...

00:08:42.950 --> 00:08:44.740
...

00:08:44.740 --> 00:08:47.570
...

00:08:47.570 --> 00:08:49.390
...

00:08:49.390 --> 00:08:52.890
...

00:08:52.890 --> 00:08:53.780
...

00:08:53.780 --> 00:08:58.310
...

00:08:58.310 --> 00:09:06.670
...

00:09:06.670 --> 00:09:07.360
...

00:09:07.360 --> 00:09:09.410
...

00:09:09.410 --> 00:09:10.560
.....

00:09:10.560 --> 00:09:12.525
...

00:09:12.525 --> 00:09:14.630
...

00:09:14.630 --> 00:09:16.340
...

00:09:16.340 --> 00:09:17.090
...

00:09:17.090 --> 00:09:19.090
...