0:00:00.880,0:00:03.001
Bugün size anlatacağım hikâye

0:00:03.123,0:00:05.063
benim için 2006'ya dayanır.

0:00:05.422,0:00:09.130
Peru'daki Amazon ormanlarında patlak veren

0:00:09.154,0:00:11.870
gizemli hastalığı duyduğum zamandı.

0:00:12.947,0:00:15.146
İnsanlar hastalıktan dolayı [br]rahatsızlanıyordu.

0:00:15.250,0:00:17.405
Korkunç semptomlar vardı, kabus gibiydi.

0:00:17.969,0:00:19.499
İnanılmaz baş ağrıları vardı.

0:00:19.499,0:00:21.123
Yemek yiyemezler veya içemezlerdi.

0:00:21.147,0:00:23.067
Bazıları halüsinasyon bile görüyordu.

0:00:23.091,0:00:24.727
Kafaları karışmış ve agresiflerdi.

0:00:24.953,0:00:26.708
Hepsinden de acıklısı

0:00:26.708,0:00:29.412
kurbanların çoğunun çocuk olmasıydı.

0:00:29.436,0:00:32.975
Hasta olanların hiçbiri hayatta kalamadı.

0:00:34.587,0:00:37.359
Öldürenin virüs olduğu ortaya çıktı

0:00:37.383,0:00:39.588
ama bu Ebola değildi, Zika değildi.

0:00:39.612,0:00:42.738
Bilimin görmediği yeni bir virüs değildi.

0:00:43.848,0:00:45.975
İnsanlar yüzyıllardır bildiğimiz

0:00:45.999,0:00:48.098
eski bir katilden dolayı ölüyorlardı:

0:00:48.492,0:00:49.879
Kuduzdan.

0:00:50.807,0:00:53.767
Ortak noktaları uyuduklarında sadece

0:00:53.767,0:00:59.392
kanla beslenen memeli olan [br]vampir yarasa ısırıklarıydı.

0:01:01.073,0:01:04.251
Yarasalardan insanlara sıçrayan [br]bu tür salgınlar

0:01:04.275,0:01:06.819
son on yıldır yaygınlaştı.

0:01:07.183,0:01:08.953
2003 yılında bu SARS'tı.

0:01:08.977,0:01:11.746
Çin hayvan pazarlarında ortaya çıktı[br]ve dünyaya yayıldı.

0:01:12.462,0:01:16.077
Bu virüsün Peru'daki gibi,[br]taşıyıcı olan yarasalarda olduğu

0:01:16.077,0:01:19.393
ve yüzyıllardır tespit edilemediği[br]ve burada barındığı saptanmıştı.

0:01:20.249,0:01:22.913
10 yıl sonra Kuzey Afrika'da ortaya çıkan

0:01:22.913,0:01:26.488
Ebolayı görüyoruz ve bu herkesi şaşırttı

0:01:26.536,0:01:28.703
çünkü o zamanki bilime göre Ebola'nın

0:01:28.727,0:01:31.099
Kuzey Afrika'da olmaması gerekiyordu.

0:01:32.115,0:01:35.306
Bu tarihteki en büyük ve en yaygın Ebola

0:01:35.330,0:01:36.507
salgınıyla sonuçlandı.

0:01:37.697,0:01:39.995
Rahatsız edici bir gidişat var, değil mi?

0:01:40.165,0:01:43.887
Ölümcül virüsler [br]onlardan umulmadık yerde ortaya çıkıyor

0:01:44.287,0:01:45.864
ve küresel sağlık toplulukları

0:01:45.888,0:01:47.404
hazırlıksız yakalanıyor.

0:01:47.428,0:01:50.081
Sürekli sıradaki viral hastalığı

0:01:50.105,0:01:52.331
bu ebedi döngüde yakalıyoruz

0:01:52.355,0:01:55.583
ve başladıktan sonra [br]salgınları yok etmeye çalışıyoruz.

0:01:56.358,0:01:58.707
Her yıl ortaya çıkan

0:01:58.707,0:02:00.479
yeni hastalıklar hakkında

0:02:00.479,0:02:03.177
ne yapılabileceğini düşünmenin tam zamanı.

0:02:03.981,0:02:06.110
Eğer sıradaki Ebola'nın olmasını beklersek

0:02:06.134,0:02:08.031
çok şanslı olamayabiliriz.

0:02:08.427,0:02:10.073
Daha ölümcül ve daha iyi yayılan

0:02:10.097,0:02:11.476
belki aşılarımızı yenebilen

0:02:11.500,0:02:14.029
bizi savunmasız bırakan

0:02:14.053,0:02:16.693
yeni farklı bir virüsle

0:02:16.693,0:02:18.737
karşı karşıya kalabiliriz.

0:02:19.706,0:02:22.659
Salgınları ön görebilir miyiz?

0:02:22.683,0:02:23.849
Durdurabilir miyiz?

0:02:24.480,0:02:27.602
Bunlar cevaplanması çok zor sorular

0:02:27.626,0:02:30.185
ve sebep şudur ki küresel olarak yayılan

0:02:30.209,0:02:31.980
gerçekten ön görmek isteyebileceğimiz

0:02:32.004,0:02:35.433
salgınlar gerçekten nadir görülür.

0:02:35.433,0:02:37.326
Bizim gibi türler için

0:02:37.326,0:02:38.654
bu çok iyi bir şeydir.

0:02:38.678,0:02:40.343
İşte bu yüzden hepimiz buradayız.

0:02:41.241,0:02:45.574
Ama bilimsel bir açıdan[br]bu biraz sorundur.

0:02:46.783,0:02:49.393
Eğer bir şey bir kere veya iki kere olursa

0:02:49.417,0:02:51.575
bir düzen bulmamız için yeterli olmaz.

0:02:51.599,0:02:54.998
Düzen bize yeni salgının nereyi [br]ne zaman vurabileceğini gösterir.

0:02:56.126,0:02:57.548
Peki ne yapmalıyız?

0:02:58.193,0:03:02.847
Çözümlerden birisi [br]bazı hayvanlardan insanlara,

0:03:02.897,0:03:06.377
evcil hayvanlarımıza[br]veya çiftlik hayvanlarımıza

0:03:06.377,0:03:08.751
geçen virüsleri araştırmak,

0:03:09.515,0:03:11.103
aynısı olmasa bile

0:03:11.103,0:03:13.795
salgına neden olabileceğini [br]düşündüğümüz hepsini.

0:03:14.445,0:03:16.540
Eğer bu her gün öldüren virüsleri,

0:03:16.890,0:03:19.644
bazı başlatıcı virüs düzenlerini

0:03:19.716,0:03:24.727
belki de onları nasıl[br]durdurabileceğimizi çözebilirsek

0:03:24.727,0:03:26.627
işte o zaman daha hazırlıklı oluruz;

0:03:26.779,0:03:28.719
çünkü türler arasında bulaşan virüsler

0:03:28.719,0:03:31.562
daha nadir ama daha[br]çok tehdit oluşturuyor.

0:03:32.487,0:03:35.117
Göründüğü kadar korkunç olan kuduz

0:03:35.427,0:03:38.641
şimdi daha sevimli virüs olarak[br]karşımıza çıktı.

0:03:40.034,0:03:42.923
Kuduz korkunç ölümcül bir virüs.

0:03:43.850,0:03:45.345
%100 öldürme oranına sahip.

0:03:45.369,0:03:47.681
Bu demek oluyor ki eğer yakalanırsanız

0:03:47.681,0:03:50.853
ve erken tedavi edilmezseniz [br]yapılacak bir şey yok demek.

0:03:50.877,0:03:52.028
Çare yok.

0:03:52.052,0:03:53.202
Öleceksiniz.

0:03:54.801,0:03:57.906
Kuduz sadece geçmişin bir sorunu değil.

0:03:58.821,0:04:03.343
Hala her yıl 50-60 bin insanı ölüyor.

0:04:04.481,0:04:06.509
Bu sayıları bir perspektife sokalım.

0:04:07.188,0:04:09.949
Bütün Kuzey Afrika Ebolası salgını [br]olduğunu düşünün

0:04:09.973,0:04:11.580
iki buçuk yıla kalmadan

0:04:11.604,0:04:14.037
salgında ölen bütün insanları

0:04:14.037,0:04:15.469
tek bir yıla sığdırabiliriz.

0:04:15.493,0:04:16.644
Bu oldukça kötü

0:04:16.668,0:04:18.597
ama o zaman onu 4 ile çarparsanız

0:04:18.621,0:04:21.453
bu sayı her yıl kuduzla alakalı olan sayı.

0:04:23.835,0:04:28.267
Peki, kuduzu Ebola gibi virüsten ayıran

0:04:28.291,0:04:30.054
insanlar yakalandığında virüsü

0:04:30.078,0:04:31.864
ileri doğru yaymama eğilimindedirler.

0:04:32.965,0:04:35.713
Bu demektir ki her seferinde birisi

0:04:35.713,0:04:39.101
kuduz hayvan tarafından ısırılıp [br]kuduz olmuştur

0:04:39.101,0:04:40.977
genellikle bu yarasa veya köpektir.

0:04:41.354,0:04:44.540
Bu türler arası bulaşma çok önemli

0:04:44.564,0:04:47.486
ama kuduzdaki virüsler için nadir

0:04:47.486,0:04:50.950
aslında binlerce kez oluyor.

0:04:52.527,0:04:55.542
Bir yönden kuduz, ölümcül virüsün

0:04:55.542,0:04:58.484
sirke sineği veya[br]laboratuvar faresi gibidir.

0:04:59.168,0:05:02.507
Bu, numune bulmak ve potansiyel olarak[br]yeni çözümleri test etmek için

0:05:02.507,0:05:05.205
kullanabileceğimiz ve çalışabileceğimiz [br]bir virüstür.

0:05:05.970,0:05:08.343
Peru Amazon'unda

0:05:08.343,0:05:09.944
kuduz salgınını ilk duyduğumda

0:05:09.944,0:05:12.376
potansiyel olarak [br]güçlü bir şekilde beni etkiledi

0:05:12.400,0:05:15.758
çünkü bu yarasalardan [br]diğer hayvanlara bulaşabilecek kadar

0:05:15.758,0:05:18.580
sık yayılan bir virüstür.

0:05:19.267,0:05:20.446
Belki de durdurabiliriz.

0:05:22.159,0:05:24.082
Mezun olduğumun ilk yılında

0:05:24.082,0:05:26.457
lisedeki az İspanyolca bilgimle

0:05:26.481,0:05:29.101
vampir yarasaları aramak için

0:05:29.125,0:05:30.948
uçağa atladım ve Peru'ya uçtum.

0:05:30.972,0:05:34.670
İlk zamanlar proje çok zordu

0:05:36.125,0:05:38.926
Latin Amerika'yı kuduzdan[br]kurtarmak için

0:05:38.926,0:05:40.656
hırslı planlarım yoktu.

0:05:40.656,0:05:43.521
Aynı zamanda patlak lastikler, heyelanlar

0:05:43.521,0:05:48.228
elektrik kesintileri, böcekler[br]hepsi beni durduruyordu.

0:05:49.260,0:05:52.608
Ama bu, Güney Amerika'da [br]kursun bir parçasıydı

0:05:52.981,0:05:54.998
ve bana göre maceranın bir parçasıydı.

0:05:56.044,0:05:58.099
Ama devam etmemi sağlayan şey

0:05:58.709,0:06:00.733
ilk defa yaptığım bir çalışmanın

0:06:00.733,0:06:03.098
kısa vadede insanların[br]yaşamları üzerinde

0:06:03.098,0:06:05.199
gerçek bir etkisi olabileceği bilgisiydi.

0:06:05.450,0:06:06.730
Bu fikir bana

0:06:06.730,0:06:08.280
Amazon'a gittiğimde

0:06:08.280,0:06:10.520
vampir yarasa avlarken geldi.

0:06:11.676,0:06:14.876
Yapmam gereken köye gitmek[br]ve soruşturma yapmaktı.

0:06:15.279,0:06:17.677
''Son zamanlarda kimleri[br]yarasa ısırdı?''

0:06:17.677,0:06:19.677
İnsanlar ellerini kaldırdı

0:06:19.945,0:06:22.363
çünkü bu topluluklarda

0:06:22.363,0:06:24.592
yarasanın ısırması çok sıradandı.

0:06:24.592,0:06:25.622
Her gün olurdu.

0:06:26.530,0:06:29.485
Yapmamız gereken tek şey doğru eve gitmek

0:06:29.699,0:06:31.173
ağı açmak

0:06:31.197,0:06:32.972
ve gece oraya varmak

0:06:32.972,0:06:35.890
ve yarasaların kan emmeye[br]çalışmasını beklemekti.

0:06:37.400,0:06:40.829
Benim için çocukların kafasında ısırık izi

0:06:40.829,0:06:43.245
ve yatakta kan izi görmek

0:06:43.245,0:06:46.065
fiziksel ve zihinsel yorgunluktan

0:06:46.065,0:06:49.316
vazgeçmek için yeterli motivasyondu.

0:06:50.896,0:06:53.052
Bütün gece çalışmamıza rağmen

0:06:53.076,0:06:56.089
bu problemi nasıl çözebileceğim hakkında [br]düşünme zamanım oldu

0:06:56.682,0:06:59.379
ve 2 soru karşıma çıktı.

0:06:59.783,0:07:03.689
İlki insanların her zaman ısırıldığı

0:07:03.713,0:07:06.191
ama kuduzun her zaman olmadığıydı.

0:07:06.215,0:07:08.536
Her birkaç yılda bir veya on yılda bir

0:07:08.560,0:07:10.336
kuduz salgını oluyordu.

0:07:10.360,0:07:13.103
Diğer salgının nerede ve ne zaman

0:07:13.103,0:07:14.823
olacağını bilseydik kimse ölmeden

0:07:14.823,0:07:18.228
insanları aşılayabileceğimiz[br]anlamına gelen

0:07:18.252,0:07:19.656
iyi bir fırsat olurdu.

0:07:20.181,0:07:22.617
Ama diğer yüz olan aşı

0:07:22.641,0:07:25.911
sadece bir yara bandı.

0:07:26.303,0:07:28.365
Hasar kontrolü için bir strateji

0:07:28.389,0:07:30.985
tabii ki de önemli, [br]hayat kurtarıcı ve yapmalıyız

0:07:31.049,0:07:32.560
ancak günün sonunda

0:07:32.584,0:07:35.179
aşılanan hayvan[br]ve insan sayısına bakmadan

0:07:35.203,0:07:37.991
yarasalarda hala aynı [br]kuduz sayısına sahip olacağız.

0:07:39.124,0:07:41.105
Isırılma riski hala aynı.

0:07:41.769,0:07:43.394
İkinci sorum şuydu:

0:07:43.418,0:07:46.630
Virüsü kaynağından kesebilir miyiz?

0:07:47.179,0:07:50.334
Yarasalardaki kuduzu azaltırsak

0:07:50.334,0:07:52.377
bu gerçekten bir oyun değiştirici olur.

0:07:52.635,0:07:54.412
Hasar kontrolünden korumaya yönelik

0:07:54.436,0:07:57.448
bir geçiş hakkında konuşuyoruz.

0:07:58.687,0:08:00.906
Peki, nasıl başlamalıyız?

0:08:01.360,0:08:03.883
Virüsün doğal evinde, yarasalarda,

0:08:03.883,0:08:06.680
nasıl çalıştığını anlamak zorundayız.

0:08:07.351,0:08:09.800
Bu salgın için abartılı bir istek.

0:08:09.824,0:08:13.567
Özellikle yarasa gibi[br]münzevi bir tür için

0:08:13.731,0:08:15.373
ama bir yerden başlamalıydık.

0:08:16.368,0:08:19.230
İlk aşamamız [br]bazı tarihsel verilere bakmaktı.

0:08:19.691,0:08:22.431
Bu salgınlar geçmişte nerede[br]ve ne zaman oldular?

0:08:23.154,0:08:24.740
Sonra anlaşıldı ki

0:08:24.740,0:08:27.490
kuduz hareket etmesi gereken bir virüstü.

0:08:27.514,0:08:28.664
Sabit duramazdı.

0:08:29.449,0:08:32.328
Virüs bir yıl veya iki yıl [br]bir bölgede dolanabilirdi

0:08:32.352,0:08:34.783
ancak bulaştıracak bir grup [br]bulmadığı sürece

0:08:34.783,0:08:37.474
yok olmaya mahkumdu.

0:08:38.359,0:08:43.213
Kuduzun yayılmasının [br]ana noktasını çözdük.

0:08:43.898,0:08:46.184
Hareket eden bir virüs olduğunu biliyorduk

0:08:46.208,0:08:48.304
ancak nereye gideceğini söyleyemiyorduk.

0:08:49.284,0:08:52.901
İstediğim Google Haritalar tarzında

0:08:52.901,0:08:55.595
''Virüsün rotası ne?'' gibi birşeydi.

0:08:55.749,0:08:57.836
Varması ne kadar sürecekti?

0:08:58.020,0:08:59.770
Ne kadar hızlı gidecekti?

0:09:01.291,0:09:04.734
Bunun için kuduzun[br]genomlarına baktım.

0:09:05.278,0:09:09.369
Diğer virüsler gibi [br]kuduz da hızlıca gelişen

0:09:09.393,0:09:11.462
küçük bir genoma sahip.

0:09:11.903,0:09:16.300
O kadar hızlı ki [br]virüs yeni bir konuma ulaştığında

0:09:16.324,0:09:18.673
birkaç yeni mutasyon geçirecektir.

0:09:19.077,0:09:20.393
Yapmamız gereken

0:09:20.393,0:09:23.618
evrim ağacında noktaları bağlamaktı

0:09:23.642,0:09:26.643
ve geçmişte virüsün nerede olduğunu

0:09:26.667,0:09:28.570
ve nasıl yayıldığını söyleyecekti.

0:09:28.989,0:09:32.147
Dışarı çıktım ve inek beyni topladım

0:09:32.171,0:09:34.297
çünkü kuduz virüsü buradan toplanır.

0:09:35.088,0:09:39.564
Bu beyinlerden aldığımız[br]genom sıralanışı

0:09:39.564,0:09:41.179
sayesinde anladım ki

0:09:41.203,0:09:44.405
bu virüs her yıl [br]2,5 - 5 km arası yayılan bir virüs.

0:09:45.147,0:09:49.104
Peki şimdi elimizde virüsün hız limiti var

0:09:49.128,0:09:53.427
ama hala diğer ana noktayı kaçırıyoruz.[br]İlk nereye gidecek?

0:09:54.362,0:09:58.147
Bunun için yarasa gibi[br]düşünmek zorunda kaldım.

0:09:58.754,0:10:00.088
Çünkü kuduz bir virüs

0:10:00.112,0:10:01.351
ve kendisi hareket etmiyor

0:10:01.375,0:10:03.864
Konuk olduğu şey tarafından[br]hareket ettirilmeli.

0:10:04.471,0:10:08.450
Ne sıklıkla ve ne kadar[br]uzağa uçacağını düşündüm.

0:10:08.474,0:10:10.281
Ne hayal gücüm

0:10:10.281,0:10:14.949
ne de önceden koymaya [br]çalıştığımız takip cihazları

0:10:14.973,0:10:16.817
ihtiyacımız olan bilgiyi sağladı.

0:10:17.101,0:10:19.982
Bunun yerine, [br]yarasa çiftleşme düzenine döndük.

0:10:20.006,0:10:22.324
Genomlarının belli noktalarına baktık

0:10:22.348,0:10:25.578
ve bazı grupların [br]birbirleriyle çiftleştiğini,

0:10:25.578,0:10:27.427
diğerlerinin yalnız olduğunu gördük.

0:10:27.451,0:10:31.683
Virüs genomların yolundan gidiyordu.

0:10:32.884,0:10:36.287
Yollardan biri şaşırtıcıydı.

0:10:36.311,0:10:37.461
inanması zordu.

0:10:38.176,0:10:41.975
Amazon'u geçip Pasifik'e gelerek

0:10:41.999,0:10:44.294
Peru And Dağları'nı geçmiş bir yoldu.

0:10:44.318,0:10:46.335
Söylediğim gibi

0:10:46.335,0:10:48.129
inanması zordu çünkü

0:10:48.129,0:10:52.235
And Dağları çok yüksekti,[br]6700 metre kadar

0:10:52.259,0:10:54.825
ve vampirin uçması için çok yüksekti.

0:10:56.136,0:10:57.286
Ama...

0:10:57.310,0:10:58.382
(Kahkahalar)

0:10:58.406,0:10:59.760
Yakından baktığımızda

0:10:59.784,0:11:01.587
Peru'nun kuzeyinde

0:11:01.611,0:11:07.688
çiftleşmeleri için çok uzun olmayan [br]vadiler gördük.

0:11:08.022,0:11:09.382
Yakından baktık.

0:11:09.382,0:11:14.302
Tabii ki de her yıl o vadilerde[br]2,5 km yayılan kuduz vardı.

0:11:14.569,0:11:18.044
Tam da bizim modellerimizin[br]belirlediği gibi.

0:11:18.531,0:11:19.705
Söylemediğim şey ise

0:11:19.729,0:11:21.893
bunun aslında çok önemli olduğudur.

0:11:22.157,0:11:25.858
Çünkü kuduz And'ların[br]kuzey yamaçları

0:11:25.882,0:11:28.301
veya pasifik kıyısında,[br]Güney Amerika'da görülmedi.

0:11:28.695,0:11:35.296
İlk kez burada böyle tarihi bir [br]büyük istilaya tanıklık ediyorduk.

0:11:35.720,0:11:37.149
Bu da bir soru ortaya çıkardı.

0:11:37.173,0:11:39.183
''Bunun için ne yapacağız?''

0:11:39.719,0:11:42.705
Kısa vadede yapılacak şey[br]insanlara aşılanmalarını

0:11:42.705,0:11:45.719
ve hayvanlarıni aşılamalarını,

0:11:45.743,0:11:47.043
kuduzun geldiğini söylemek.

0:11:47.507,0:11:48.904
Uzun vadede bu yeni bilgiyi

0:11:48.928,0:11:52.158
durdurmak için kullanabilirsek

0:11:52.182,0:11:54.516
daha da güçlü olabilir.

0:11:55.847,0:11:58.514
Yarasalara bugün uçmayın diyemeyiz.

0:11:59.058,0:12:02.932
Ama belki de virüsün yarasa ile birlikte [br]bir yolculuk yapmasını engelleyebiliriz.

0:12:04.347,0:12:07.476
Bu bizi kuduz kontrol programlarından

0:12:07.500,0:12:10.330
öğrendiğimiz ana derse götürüyor:

0:12:10.354,0:12:13.794
Köpek olsun tilki, kokarca, rakun olsun

0:12:13.794,0:12:17.557
Kuzey Amerika, Afrika veya Avrupa olsun

0:12:17.581,0:12:21.174
bunu durdurmanın tek yolu[br]kaynağı aşılamak.

0:12:22.204,0:12:25.392
Yarasaları aşılayabilir miyiz?

0:12:26.597,0:12:29.122
Köpek veya kedi aşılamalarını duyuyoruz

0:12:29.146,0:12:31.603
fakat bunu daha önce duymadık.

0:12:32.597,0:12:34.377
Çılgın bir soru gibi gelebilir.

0:12:34.681,0:12:36.085
İyi haber şu ki

0:12:36.109,0:12:41.641
yarasalar için üretilmiş[br]yenebilir kuduz aşıları var

0:12:42.481,0:12:43.481
ve daha iyisi ise

0:12:44.051,0:12:47.842
bu aşılar yarasalardan[br]yarasalara yayılabilir.

0:12:48.499,0:12:50.966
Tek yapmak gereken birine bulaştırmak

0:12:50.990,0:12:52.858
ve birbirlerini yalamalarını beklemek,

0:12:52.858,0:12:54.577
işin devamını bırakın onlar yapsın.

0:12:55.321,0:12:57.364
Bu demek oluyor ki[br]en azından

0:12:57.364,0:12:59.997
milyonlarca yarasayı [br]teker teker küçük şırıngalarla

0:12:59.997,0:13:02.272
aşılamak zorunda değiliz.

0:13:02.296,0:13:03.885
(Kahkahalar)

0:13:03.909,0:13:07.418
Buna sahip olmamız nasıl kullanıldığını[br]biliyoruz anlamına gelmez.

0:13:07.442,0:13:09.797
Çok uzun bir soru listemiz var.

0:13:09.821,0:13:11.917
Kaç tane yarasa aşılamamız gerekiyor?

0:13:11.941,0:13:14.368
Yılın hangi zamanı aşılanmalılar?

0:13:14.392,0:13:16.914
Yılda kaç kez aşılanmalılar?

0:13:18.067,0:13:19.779
Bu soruların hepsi

0:13:19.779,0:13:22.626
yeni bir aşı kampanyası[br]başlatmak için önemli.

0:13:22.626,0:13:25.782
ama bunlar laboratuvarda[br]cevaplayamayacağımız sorular.

0:13:25.782,0:13:28.646
Daha renkli bir yaklaşım geliştiriyoruz.

0:13:29.250,0:13:32.895
Gerçek yarasalar, [br]sahte aşılar kullanıyoruz.

0:13:33.795,0:13:36.211
Saçlarını parlatacak yenebilir jeller

0:13:36.235,0:13:39.628
ve karşılaştıklarında yayılabilecek[br]UV pudra kullanıyoruz.

0:13:39.862,0:13:42.081
Bunlar bize gerçek aşının

0:13:42.081,0:13:44.955
ne kadar derece yayılabileceğini gösterir.

0:13:45.908,0:13:48.251
İşin hala ilk aşamasındayız.

0:13:48.275,0:13:50.712
Ancak sonuçlarımız cesaret verici.

0:13:51.310,0:13:54.406
Sahip olduğumuz aşıları kullanarak

0:13:54.430,0:13:57.704
kuduz salgınlarının [br]azalabileceğini görüyoruz.

0:13:58.637,0:14:04.159
Hatırladığınız gibi kuduz [br]sürekli hareket eden bir virüs

0:14:04.267,0:14:07.175
ve biz salgını azalttığımızda

0:14:07.175,0:14:10.747
virüsün diğer bir koloniye[br]varma şansını da azaltıyoruz.

0:14:11.160,0:14:13.655
Transfer halkasında zincir kopartıyoruz.

0:14:14.289,0:14:17.005
Böyle yaptığımız her zaman yok etmeye

0:14:17.005,0:14:18.502
bir adım daha ilerliyoruz.

0:14:18.806,0:14:23.518
Yakın bir gelecekte kuduzun sonlanacağı

0:14:23.542,0:14:26.813
fikrini konuşmak muhteşem

0:14:26.837,0:14:28.908
ve heyecan verici.

0:14:29.631,0:14:31.795
Ana soruya geri dönelim.

0:14:31.819,0:14:33.393
Salgınları engelleyebilir miyiz?

0:14:34.119,0:14:37.698
Kesin bir çözüm yok,

0:14:38.048,0:14:41.678
ama benim tecrübelerim[br]beni olumlu düşünmeye itti.

0:14:42.282,0:14:47.365
Salgınları tahmine etmek için genomlara [br]sahip olacağımız gelecek uzak değil

0:14:47.836,0:14:52.921
ve yenilebilir, kendiliğinden yayılan, [br]yeni bir insana bulaşmadan önce

0:14:52.921,0:14:57.393
kaynağında sorunu çözecek olan [br]yeni aşılara sahip olacağız.

0:14:59.493,0:15:01.466
Salgınlarla baş etmeye geldiğinde

0:15:01.466,0:15:03.748
kutsal kase bir adım ötede.

0:15:04.208,0:15:05.213
Bana sorarsanız

0:15:05.213,0:15:07.218
bence yapabileceğimiz yollardan bir tanesi

0:15:07.402,0:15:10.302
kuduz gibi sahip olduğumuz [br]bazı problemleri kullanmak,

0:15:10.766,0:15:13.270
astronotun uçak similatör[br]kullandığı gibi,

0:15:13.270,0:15:16.193
yolları belirlemek, neyin işe yarayıp[br]yaramadığını belirlemek

0:15:16.193,0:15:17.555
ve alet setimizi hazırlamak

0:15:17.595,0:15:20.544
ve böylece riskler yüksekken[br]hazırlıklı uçarız.

0:15:20.878,0:15:22.006
Teşekkürler.

0:15:22.060,0:15:23.585
(Alkışlar)