1
00:00:13,959 --> 00:00:17,094
Da li ste znali da svaki put
kad muzičari uzmu svoje instrumente

2
00:00:17,094 --> 00:00:19,943
počne vatromet po celom njihovom mozgu?

3
00:00:19,943 --> 00:00:22,875
Spolja, oni možda izgledaju
mirni i skoncentrisani,

4
00:00:22,880 --> 00:00:26,867
dok čitaju note i izvode precizne
i uvežbane potrebne pokrete.

5
00:00:26,867 --> 00:00:30,201
Ali u njihovim mozgovima
je počela žurka.

6
00:00:30,201 --> 00:00:31,409
Kako to znamo?

7
00:00:31,409 --> 00:00:33,225
Pa, u poslednjih nekoliko decenija,

8
00:00:33,225 --> 00:00:35,720
neurolozi su napravili ogromne pomake

9
00:00:35,720 --> 00:00:40,353
u razumevanju funkcionisanja naših mozgova
posmatrajući ih u trenutku rada

10
00:00:40,353 --> 00:00:43,465
instrumentima
kao što su FMR i PET skeneri.

11
00:00:43,465 --> 00:00:45,718
Kad su ljudi spojeni na te mašine,

12
00:00:45,718 --> 00:00:48,624
zadaci poput čitanja
ili rešavanja matematičkih problema

13
00:00:48,624 --> 00:00:51,112
imaju odgovarajuće oblasti mozga

14
00:00:51,112 --> 00:00:53,161
u kojima se može primetiti aktivnost.

15
00:00:53,161 --> 00:00:56,316
Ali kada su istraživači dali učesnicima
da slušaju muziku,

16
00:00:56,316 --> 00:00:58,300
ugledali su vatromet.

17
00:00:58,300 --> 00:01:01,195
Više oblasti u njihovim mozgovima
se obasjalo istovremeno,

18
00:01:01,195 --> 00:01:02,844
dok su obrađivale zvuk,

19
00:01:02,844 --> 00:01:06,385
rastavljen na delove kako bi se razumeli
elementi poput melodije i ritma,

20
00:01:06,385 --> 00:01:10,375
da bi se sve opet stopilo
u jedinstveno muzičko iskustvo.

21
00:01:10,375 --> 00:01:13,043
A naši mozgovi obavljaju sav taj posao
u deliću sekunde

22
00:01:13,043 --> 00:01:17,587
od trenutka kad čujemo muziku do trenutka
kad naša stopala počnu da tapkaju u ritmu.

23
00:01:17,587 --> 00:01:20,223
Ali kada su se naučnici okrenuli
sa posmatranja mozgova

24
00:01:20,223 --> 00:01:22,635
slušalaca muzike na mozgove muzičara,

25
00:01:22,635 --> 00:01:25,916
mali dvorišni vatromet
se pretvorio u proslavu jubileja.

26
00:01:25,916 --> 00:01:29,038
Ispostavilo se da
dok slušanje muzike angažuje mozak

27
00:01:29,038 --> 00:01:31,193
u neke vrlo interesantne aktivnosti,

28
00:01:31,193 --> 00:01:35,518
sviranje muzike je moždani ekvivalent
treninga za celo telo.

29
00:01:35,518 --> 00:01:38,706
Neurolozi su videli
da se brojne oblasti mozga pale,

30
00:01:38,706 --> 00:01:41,638
dok istovremeno obrađuju
različite informacije

31
00:01:41,638 --> 00:01:46,233
u komplikovanim, međusobno povezanim,
i zadivljujuće brzim sekvencama.

32
00:01:46,233 --> 00:01:49,884
Ali šta je to u izvođenju muzike
što pali svetlo u mozgu?

33
00:01:49,884 --> 00:01:54,428
Istraživanje je još relativno novo,
ali neurolozi imaju dosta jasnu zamisao.

34
00:01:54,428 --> 00:01:59,432
Sviranje muzičkih instrumenata angažuje
praktično sve delove mozga istovremeno,

35
00:01:59,432 --> 00:02:03,107
naročito u vizuelnom,
auditivnom i motoričkom korteksu.

36
00:02:03,107 --> 00:02:08,349
I kao i kod svakog drugog vežbanja,
disciplinovano, strukturisano vežbanje

37
00:02:08,349 --> 00:02:12,201
jača te funkcije mozga,
što nam omogućava da primenimo tu snagu

38
00:02:12,201 --> 00:02:13,784
i na ostale aktivnosti.

39
00:02:13,784 --> 00:02:17,049
Najočiglednija razlika između
slušanja muzike i sviranja

40
00:02:17,049 --> 00:02:19,348
je da potonje zahteva
dobre motoričke sposobnosti

41
00:02:19,348 --> 00:02:22,298
koje su pod kontrolom obe hemisfere mozga.

42
00:02:22,298 --> 00:02:25,866
Ono takođe kombinuje jezičku
i matematičku preciznost,

43
00:02:25,876 --> 00:02:27,947
u kojima je više uključena leva hemisfera,

44
00:02:27,957 --> 00:02:31,465
sa novim i kreativnim sadržajima
u kojima prednjači desna.

45
00:02:31,465 --> 00:02:33,861
Iz tih razloga
pronađeno je da reprodukcija muzike

46
00:02:33,861 --> 00:02:39,124
povećava obim i aktivnost
u mozgu u žuljevitom telu,

47
00:02:39,124 --> 00:02:41,474
mostu između dve hemisfere,

48
00:02:41,474 --> 00:02:46,079
omogućavajući prenošenje poruka kroz mozak
brže i kroz više različitih putanja.

49
00:02:46,079 --> 00:02:48,974
To može da osposobi muzičare
da rešavaju probleme

50
00:02:48,974 --> 00:02:52,831
efikasnije i kreativnije,
i u akademskom i u društvenom kontekstu.

51
00:02:52,831 --> 00:02:56,490
Obzirom da izvođenje muzike takođe
uključuje veštinu i razumevanje

52
00:02:56,490 --> 00:02:58,670
njenog emotivnog sadržaja i poruke,

53
00:02:58,670 --> 00:03:01,754
muzičari su često na višem nivou
izvršne funkcije,

54
00:03:01,754 --> 00:03:04,116
u kategoriji međusobno povezanih zadataka

55
00:03:04,116 --> 00:03:07,961
koji uključuju planiranje, strategiju
i pažnju usmerenu na detalje

56
00:03:07,961 --> 00:03:12,671
i zahtevaju simultanu analizu
i kognitivnih i emocionalnih aspekata.

57
00:03:12,671 --> 00:03:16,875
Ova sposobnost takođe utiče
na rad naših sistema za memoriju.

58
00:03:16,875 --> 00:03:20,706
I zaista, muzičari pokazuju
poboljšano pamćenje

59
00:03:20,706 --> 00:03:25,149
i stvaraju, skladište i preuzimaju
uspomene brže i efikasnije.

60
00:03:25,149 --> 00:03:29,548
Istraživanja su pokazala da muzičari
koriste svoje vrlo dobro povezane mozgove

61
00:03:29,548 --> 00:03:32,014
da bi dali svakom sećanju
višestruke oznake,

62
00:03:32,014 --> 00:03:37,204
kao što je pojmovna, emocionalna,
zvučna i kontekstualna oznaka,

63
00:03:37,204 --> 00:03:39,386
kao dobar Internet pretraživač.

64
00:03:39,386 --> 00:03:42,476
Dakle, kako znamo da su sve ove pogodnosti
jedinstvene za muziku,

65
00:03:42,476 --> 00:03:45,060
u odnosu na, recimo,
bavljenje sportom ili slikarstvom?

66
00:03:45,060 --> 00:03:46,937
A šta ako su ljudi koji se bave muzikom

67
00:03:46,937 --> 00:03:48,989
bili pametniji i pre nego što su počeli?

68
00:03:48,989 --> 00:03:52,937
Neurolozi su istražili ova pitanja,
ali do sada su otkrili da se

69
00:03:52,937 --> 00:03:57,447
umetnički i estetski aspekti kod učenja
sviranja muzičkog instrumenta razlikuju

70
00:03:57,447 --> 00:04:01,864
od svake druge aktivnosti koju su
proučavali, uključujući i druge umetnosti.

71
00:04:01,864 --> 00:04:04,483
I u nekoliko ispitivanja
slučajno izabranih učesnika

72
00:04:04,483 --> 00:04:08,808
koji su pokazali isti nivo kognitivnih
funkcija i neuronske obrade na početku,

73
00:04:08,808 --> 00:04:12,641
ispostavilo se da su oni koji su proveli
neko vreme učeći muziku,

74
00:04:12,641 --> 00:04:16,319
pokazali poboljšanje u brojnim
oblastima mozga u odnosu na ostale.

75
00:04:16,319 --> 00:04:19,853
Ova nedavna istraživanja o korisnosti
sviranja za razvoj umnih sposobnosti

76
00:04:19,853 --> 00:04:22,192
unapredila su naše razumevanje
mentalnih funkcija,

77
00:04:22,192 --> 00:04:25,329
otkrivajući unutrašnje ritmove
i složene interakcije

78
00:04:25,329 --> 00:04:28,455
koje sačinjavaju zadivljujući orkestar
našeg mozga.