WEBVTT

00:00:13.539 --> 00:00:17.094
Czy wiedzieliście, że za każdym razem,
gdy muzycy biorą do rąk instrument,

00:00:17.094 --> 00:00:20.293
w ich mózgu zaczynają strzelać fajerwerki?

00:00:20.293 --> 00:00:22.875
Z zewnątrz mogą wyglądać
na spokojnych i skupionych

00:00:22.880 --> 00:00:26.867
podczas czytania nut i wykonywania
precyzyjnych, wyćwiczonych ruchów.

00:00:26.867 --> 00:00:30.091
Ale w ich mózgach szaleje impreza.

NOTE Paragraph

00:00:30.091 --> 00:00:31.409
Skąd to wiemy?

00:00:31.409 --> 00:00:33.225
Przez ostatnie kilkadziesiąt lat

00:00:33.225 --> 00:00:35.720
neurologowie dokonali ogromnych postępów

00:00:35.720 --> 00:00:37.811
w rozumieniu tego, jak działają mózgi

00:00:37.811 --> 00:00:40.252
przez monitorowanie ich
w czasie rzeczywistym

00:00:40.252 --> 00:00:43.465
takimi przyrządami jak fMRI i PET.

00:00:43.465 --> 00:00:45.507
U badanych widać,

00:00:45.507 --> 00:00:48.449
że zadaniom, takim jak czytanie
albo rozwiązywanie równań,

00:00:48.449 --> 00:00:50.942
odpowiadają obszary w mózgu,

00:00:50.942 --> 00:00:53.161
w których można zaobserwować aktywność.

00:00:53.161 --> 00:00:56.316
Natomiast gdy badacze
zaczęli puszczać badanym muzykę,

00:00:56.316 --> 00:00:58.300
na ekranie zobaczyli fajerwerki.

00:00:58.300 --> 00:01:01.195
Przeróżne obszary mózgu
zapalały się równocześnie,

00:01:01.195 --> 00:01:02.844
gdy przetwarzali muzykę,

00:01:02.844 --> 00:01:05.865
rozbierali ją na części,
by zrozumieć melodię i rytm,

00:01:05.865 --> 00:01:10.295
a następnie złożyć z powrotem
w jednolite muzyczne doświadczenie.

00:01:10.295 --> 00:01:12.903
Mózgi umieją zrobić to w ułamku sekundy,

00:01:12.903 --> 00:01:14.943
od chwili, gdy usłyszymy pierwszy dźwięk,

00:01:14.943 --> 00:01:17.123
do momentu,
kiedy zaczniemy tupać do rytmu.

NOTE Paragraph

00:01:17.123 --> 00:01:22.643
Ale gdy naukowcy zaczęli obserwować
mózgi muzyków zamiast słuchaczy,

00:01:22.643 --> 00:01:25.916
małe fajerwerki
zmieniły się w prawdziwy festyn.

00:01:25.916 --> 00:01:29.038
Słuchanie muzyki zmusza mózg

00:01:29.038 --> 00:01:31.193
do różnych interesujących aktywności,

00:01:31.193 --> 00:01:33.697
ale granie jest dla mózgu odpowiednikiem

00:01:33.697 --> 00:01:35.451
kompleksowego treningu na siłowni.

00:01:35.451 --> 00:01:38.706
Neurologowie zaobserwowali zapalanie się
przeróżnych obszarów mózgu,

00:01:38.706 --> 00:01:41.638
jednocześnie przetwarzających
różne informacje

00:01:41.638 --> 00:01:46.233
w zawiły, wzajemnie powiązany
i niewiarygodnie szybki sposób.

NOTE Paragraph

00:01:46.233 --> 00:01:49.884
Ale co takiego jest w muzyce,
że rozpala cały mózg?

00:01:49.884 --> 00:01:54.599
Badania wciąż są świeże, ale neurologowie
mają na to całkiem dobrą odpowiedź.

00:01:54.599 --> 00:01:59.317
Granie na instrumencie angażuje 
każdy obszar mózgu równocześnie,

00:01:59.317 --> 00:02:03.339
szczególnie korę wzrokową,
słuchową i ruchową.

00:02:03.339 --> 00:02:07.781
Jak każdy inny trening, 
systematyczne, uporządkowanie ćwiczenie

00:02:07.781 --> 00:02:10.114
wzmacnia odpowiednie funkcje mózgu,

00:02:10.114 --> 00:02:13.619
pozwalając zastosować
te umiejętności w innych dziedzinach.

NOTE Paragraph

00:02:13.619 --> 00:02:17.144
Najbardziej oczywista różnica
między słuchaniem a graniem muzyki

00:02:17.144 --> 00:02:19.728
polega na tym, że granie
wymaga zdolności ruchowych,

00:02:19.728 --> 00:02:22.996
które są kontrolowane
przez obie półkule mózgu.

00:02:22.996 --> 00:02:26.137
Łączy również językową
i matematyczną precyzję,

00:02:26.137 --> 00:02:28.295
za którą odpowiada lewa półkula,

00:02:28.295 --> 00:02:32.111
z nowatorskim i kreatywnym myśleniem
mającym źródło w prawej półkuli.

00:02:32.111 --> 00:02:36.654
Okazuje się, że z tych powodów
granie muzyki usprawnia pracę

00:02:36.654 --> 00:02:38.884
ciała modzelowatego,

00:02:38.884 --> 00:02:41.349
mostu pomiędzy dwiema półkulami,

00:02:41.349 --> 00:02:43.496
pozwalając informacjom
przepływać przez mózg

00:02:43.496 --> 00:02:46.243
szybciej i bardziej różnorodnymi drogami.

00:02:46.243 --> 00:02:48.521
Pozwala to muzykom
na rozwiązywanie problemów

00:02:48.521 --> 00:02:50.274
bardziej efektywnie i kreatywnie,

00:02:50.274 --> 00:02:52.947
zarówno na płaszczyźnie
naukowej jak i społecznej.

NOTE Paragraph

00:02:52.947 --> 00:02:56.240
Ponieważ granie muzyki
wymaga tworzenia i rozumienia

00:02:56.240 --> 00:02:58.504
jej emocjonalnej zawartości i przekazu,

00:02:58.504 --> 00:03:02.236
muzycy często wykazują
wyższy poziom zdolności wykonawczych,

00:03:02.236 --> 00:03:04.261
kategorii powiązanych zadań

00:03:04.261 --> 00:03:08.031
składających się z planowania,
strategii i dbałości o szczegóły,

00:03:08.031 --> 00:03:13.255
wymagających równoczesnej analizy
na poziomie poznawczym jak i emocjonalnym.

00:03:13.255 --> 00:03:17.196
Ta zdolność ma również wpływ
na to, jak działa pamięć.

00:03:17.196 --> 00:03:20.449
W rzeczy samej,
muzycy dysponują lepszą pamięcią,

00:03:20.449 --> 00:03:25.478
tworzą, przechowują i przywołują 
wspomnienia szybciej i wydajniej.

00:03:25.478 --> 00:03:29.232
Badania wykazały, że w mózgach muzyków
występują zaawansowane połączenia,

00:03:29.232 --> 00:03:31.994
które nadają każdemu wspomnieniu 
różne etykiety,

00:03:31.994 --> 00:03:37.116
takie jak etykieta koncepcyjna,
emocjonalna, dźwiękowa albo kontekstowa,

00:03:37.116 --> 00:03:39.616
niczym sprawna wyszukiwarka internetowa.

NOTE Paragraph

00:03:39.616 --> 00:03:42.590
Ale skąd wiemy, że te korzyści
są wyjątkowe w przypadku muzyki

00:03:42.590 --> 00:03:45.317
w przeciwieństwie
do sportu albo malarstwa?

00:03:45.317 --> 00:03:47.569
A może ludzie, którzy zajmują się muzyką

00:03:47.569 --> 00:03:49.647
już od początku byli mądrzejsi?

00:03:49.647 --> 00:03:53.337
Neurologowie wciąż badają
ten temat, jak dotąd wiadomo,

00:03:53.337 --> 00:03:57.354
że artystyczne i estetyczne aspekty
nauki gry na instrumencie

00:03:57.354 --> 00:04:01.968
są inne od pozostałych badanych zajęć,
łącznie z innymi dziedzinami sztuki.

00:04:01.968 --> 00:04:04.268
Kilka losowych badań na uczestnikach,

00:04:04.268 --> 00:04:09.071
którzy wykazywali na wstępie
podobne poziomy funkcji poznawczych,

00:04:09.071 --> 00:04:12.769
wykazały, że osoby uczące się
przez pewien czas gry na instrumencie

00:04:12.769 --> 00:04:16.460
wykazywały większą aktywność 
różnych obszarów mózgu niż pozostali.

NOTE Paragraph

00:04:16.461 --> 00:04:19.932
Te niedawne badania dotyczące
korzyści płynących z grania muzyki

00:04:19.932 --> 00:04:22.589
zwiększyły naszą wiedzę
na temat funkcjonowania umysłu

00:04:22.589 --> 00:04:25.525
odkrywając wewnętrzny rytm
i zaawansowane współgranie,

00:04:25.525 --> 00:04:29.275
które składa się na wspaniałą
orkiestrę naszego mózgu.