Wist je dat telkens muzikanten
hun instrument oppikken
er vuurwerk afgaat
in hun hersenen?
Langs de buitenkant lijken ze
misschien kalm en gefocust,
terwijl ze de muziek lezen en de juiste
geoefende bewegingen maken.
Maar in hun hersenen
is een feest aan de gang.
Hoe weten we dit?
In de laatste deccenia
hebben neurowetenschappers
voor enorme doorbraken gezorgd
in het begrip van hoe onze hersenen werken
door ze in realtime te bestuderen
met instrumenten als
FMRI en PET scanners.
Wanneer mensen
aan deze machines worden gekoppeld,
kan bij taken als lezen en rekenen
in desbetreffende delen van de hersenen
activiteit waargenomen worden.
Maar toen onderzoekers de deelnemers
naar muziek deden luisteren,
zagen ze vuurwerk.
Verscheidene delen van de hersenen
lichtten onmiddellijk op
toen ze het geluid verwerkten,
de verschillende elementen ontleedden,
zoals melodie en ritme,
en ze allemaal terug samenstelden
tot één muzikale ervaring.
Onze hersenen doen dit alles
in een fractie van een seconde
tussen het moment dat we de muziek horen
en het moment dat onze voeten meetikken.
Als wetenschappers zich
concentreren op de hersenen
van muzikanten in plaats van luisteraars,
wordt het vuurwerk
pas een waar feest.
Het beluisteren van muziek
roept dan wel
interessante hersenactiviteit op,
maar muziek maken is voor de hersenen
wat een workout is voor het lichaam.
De neurowetenschappers zagen
meerdere delen van de hersenen oplichten,
terwijl ze bezig waren
verschillende informatie te verwerken
in complexe, gekoppelde
en verbazingwekkend snelle sequenties.
Maar waarom heeft muziek
dit effect op de hersenen?
Het onderzoek is nog vrij recent,
maar ze weten het wel bijna zeker.
Muziek spelen neemt alle delen
van de hersenen in beslag,
vooral de visuele, auditieve
en motorische schorsen.
Zoals bij elke workout versterkt
gedisciplineerde en gestructureerde
muziekbeoefening deze hersenfuncties
en maakt die kracht beschikbaar
voor andere activiteiten.
Het voornaamste verschil tussen
muziek luisteren en spelen
is dat het laatste
goede motorvaardigheden vergt,
die gecontroleerd worden
in beide hersenhelften.
Ook combineert het de linguïstische
en mathematische precisie
van de linkerhersenhelft
met de nieuwe en creatieve inhoud
waar de rechterhersenhelft in uitblinkt.
Dit maakt dat musiceren
het volume en de activiteit verhoogt
van de hersenbalk,
de brug tussen de twee hersenhelften,
waardoor berichten zich sneller
en via meer kanalen verplaatsen.
Hierdoor lossen muzikanten
problemen wellicht effectiever
en creatiever op,
zowel in academische als sociale settings.
Omdat musiceren ook
het vormgeven en begrijpen
van de emotionele inhoud
en boodschap vergt,
hebben muzikanten vaak
beter ontwikkelde uitvoerfuncties,
een categorie van verbonden taken
zoals planning, strategie
en aandacht voor detail.
Dit vereist gelijktijdige analyse
van cognitieve en emotionele aspecten.
Dit beïnvloedt tevens
de werking van ons geheugen.
Muzikanten vertonen inderdaad
betere geheugenfuncties:
sneller en efficiënter creëren, opslaan
en ophalen van herinneringen.
Studies tonen aan dat muzikanten
in hun sterk verbonden hersenen
elke herinnering
verscheidene etiketten opplakken,
zoals een conceptueel, een emotioneel,
een auditief en een contextueel etiket.
Net als een goede zoekmachine
op het internet.
Hoe weten we dat deze voordelen
uniek zijn bij muzikanten,
in tegenstelling tot sport of schilderen?
Of zou het kunnen
dat mensen die met muziek bezig zijn
vooraf al slimmer waren?
Neurowetenschappers hebben dit onderzocht,
maar zien vooralsnog steeds
dat de artistieke en esthetische aspecten
van een instrument leren bespelen,
verschillen van andere studieactiviteit,
kunst inbegrepen.
Verschillende studies met deelnemers
met aanvankelijk gelijk ontwikkelde
cognitieve functies en neurale verwerking
toonden aan dat diegenen die
een tijd lang muziek studeerden,
verscheidene hersendelen
relatief sterker ontwikkelden.
Dit recent onderzoek naar
de mentale voordelen van musiceren
heeft ons inzicht bevorderd
in mentaal functioneren,
en de innerlijke ritmes
en complexe wisselwerking
van het ongelooflijke orkest
dat onze hersenen zijn.
Les: Anita Collins.
Verteld door Addison Anderson.
Muziek: Peter Gosling
Animatie: Sharon Colman Graham