WEBVTT

00:00:13.712 --> 00:00:17.070
Գիտեի՞ր, որ ամեն անգամ, 
երբ երաժիշտը վերցնում է գործիքը,

00:00:17.094 --> 00:00:20.269
նրա ողջ ուղեղում հրավառություն է 
տեղի ունենում։

00:00:20.293 --> 00:00:22.856
Արտաքինից երաժիշտը 
լուռ ու կենտրոնացած է,

00:00:22.880 --> 00:00:26.843
կարդում է նոտաներն ու կատարում 
անհրաժեշտ շարժումները։

00:00:26.867 --> 00:00:29.354
Բայց նրա ուղեղում իսկական 
տոնակատարություն է։

00:00:30.121 --> 00:00:31.385
Որտեղի՞ց գիտենք սա։

00:00:31.409 --> 00:00:33.201
Վերջին մի քանի տասնամյակներում

00:00:33.225 --> 00:00:35.696
նյարդաբանները հսկայական 
աշխատանք են կատարել

00:00:35.720 --> 00:00:38.293
հասկանալու համար,
թե ինչպես է աշխատում ուղեղը։

00:00:38.293 --> 00:00:40.866
Նրանք հետազոտել են 
ուղեղի աշխատանքը

00:00:40.866 --> 00:00:43.441
FMRI և PET սկաներներով։

00:00:43.465 --> 00:00:45.694
Նման սարքերով դիտելիս, կարելի է տեսնել, որ

00:00:45.718 --> 00:00:48.600
ասենք ընթերցելիս կամ մաթեմատիկական 
խնդիրներ լուծելիս

00:00:48.624 --> 00:00:53.010
ակտիվանում է զբաղմունքին համապատասխանող
ուղեղի որոշակի հատված։

00:00:53.034 --> 00:00:56.292
Սակայն, երբ հետազոտվող անձը 
երաժշտություն է լսում

00:00:56.316 --> 00:00:58.276
նրա ուղեղում հրավառություն է։

00:00:58.300 --> 00:01:01.171
Ուղեղի բազմաթիվ հատվածներ 
ակտիվանում են միաժամանակ,

00:01:01.195 --> 00:01:02.743
երաժշտությունն հասկանալու համար

00:01:02.743 --> 00:01:04.291
ոււղեղն առանձին֊ առանձին վերլուծում է

00:01:04.291 --> 00:01:05.841
մեղեդին, ռիթմը և այլ տարրեր,

00:01:05.865 --> 00:01:10.028
իսկ հետո ամեն ինչ միացնում է, 
վերածում ընդհանուր երաժշտական ապրումի։

00:01:10.052 --> 00:01:13.019
Եվ այդքան աշխատանք մեր ուղեղն 
անում է մեկ ակնթարթում

00:01:13.043 --> 00:01:17.385
առաջին հնչյունները լսելու և ոտքերով 
հատակին հարվածելու արանքում։

00:01:17.409 --> 00:01:19.921
Իսկ երբ դիտում ենք ոչ թե 
երաժշտություն լսողի,

00:01:19.945 --> 00:01:22.611
այլ նվագողի ուղեղը,

00:01:22.635 --> 00:01:25.892
փոքրիկ հրավառությունը վերածվում է 
տոնակատարության։

00:01:25.916 --> 00:01:29.447
Փաստորեն, եթե երաժշտություն լսելն 
ուղեղում ակտիվացնում է

00:01:29.471 --> 00:01:31.429
մի շարք յուրօրինակ գործողություններ,

00:01:31.453 --> 00:01:35.494
ապա նվագելն ուղեղի համար 
հավասարազոր է մարմնամարզության։

00:01:35.518 --> 00:01:38.682
Նյարդաբանները նկատել են, թե ինչպես են 
վառվում տարբեր կենտրոններ

00:01:38.706 --> 00:01:41.614
ու միաժամանակ վերլուծում տարբեր տեղեկություններ

00:01:41.638 --> 00:01:45.508
խրթին, բայց փոխհամաձայնեցված 
զարմանահրաշ հաջորդականությամբ։

00:01:46.233 --> 00:01:49.860
Բայց նվագելու ի՞նչն է նման ազդեցություն 
ունենում ուղեղի վրա։

00:01:49.884 --> 00:01:51.795
Այս հետազոտությունը համեմատաբար նոր է

00:01:51.819 --> 00:01:54.476
բայց նյարդաբաններն արդեն 
որոշակի պատկերացում ունեն։

00:01:54.500 --> 00:01:55.928
Երաժշտական գործիք նվագելը

00:01:55.952 --> 00:01:59.293
պահանջում է ուղեղի գրեթե 
բոլոր կենտրոնների աշխատանքը՝ միաժամանակ,

00:01:59.317 --> 00:02:03.315
հատկապես տեսողական, լսողական 
և շարժողական կենտրոնների։

00:02:03.339 --> 00:02:07.757
Ինչպես ցանկացած մարզանքի դեպքում, 
կանոնավոր վարժանքը երաժշտական գործիքով

00:02:07.781 --> 00:02:11.690
ուժեղացնում է ուղեղի այդ ֆունկցիաները, 
թույլ տալով այդ ներուժը

00:02:11.714 --> 00:02:13.595
կիրառել նաև այլ 
գործողությունների ընթացքում։

00:02:13.619 --> 00:02:17.120
Ամենաակնհայտ տարբերությունը երաժշտություն 
լսելու և նվագելու միջև այն է,

00:02:17.144 --> 00:02:19.704
որ երկրորդը պահանջում է 
շարժողական հմտություններ,

00:02:19.728 --> 00:02:22.781
որոնք կառավարվում են 
ուղեղի երկու կիսագնդերում էլ։

00:02:22.805 --> 00:02:26.113
Այն պահանջում է և՛ լեզվական ու 
մաթեմաթիկական ճշգրտություն,

00:02:26.137 --> 00:02:28.382
որոնք ավելի հաճախ կառավարում է 
ձախ կիսագունդը,

00:02:28.406 --> 00:02:31.941
և՛ աջ կիսագնդի նորարական ու 
ստեղծագործական հմտությունը։

00:02:31.965 --> 00:02:34.280
Այս ամենց կարելի է եզրակացնել, որ նվագելը

00:02:34.304 --> 00:02:38.860
մեծացնում և ակտիվացնում է 
ուղեղի բրտամարմնի ակտիվությունը,

00:02:38.884 --> 00:02:41.319
իսկ այն երկու կիսագնդերի կամուրջն է,
հետևաբար նվագելը

00:02:41.319 --> 00:02:43.754
թույլ է տալիս ուղեղի տարբեր կենտրոններին

00:02:43.754 --> 00:02:46.190
հաղորդակցվել ավելի արագ ու 
բազմակի ուղիներով։

00:02:46.214 --> 00:02:48.667
Սա երաժիշտներին թույլ է տալիս 
խնդիրներ լուծելիս

00:02:48.691 --> 00:02:52.316
լինել ավելի արդյունավետ ու ստեղծարար՝ 
գիտական, թե կենցաղային հարցերում։

00:02:52.340 --> 00:02:53.995
Քանի որ նվագելը նաև 
պահանջում է երաժշտության

00:02:53.995 --> 00:02:55.650
հուզական բովանդակության

00:02:55.650 --> 00:02:57.742
ստեղծման և ընկալման հմտություններ,

00:02:57.742 --> 00:02:59.834
երաժիշտներն հաճախ նաև

00:02:59.834 --> 00:03:01.927
ղեկավար պաշտոն են զբաղեցնում,

00:03:01.927 --> 00:03:04.237
ինչը սովորաբար պահանջում է

00:03:04.261 --> 00:03:07.896
պլանավորում, ռազմավարություն, 
մանրուքների նկատմամբ ուշադրություն,

00:03:07.920 --> 00:03:13.231
ինչպես նաև՝ կոգնիտիվ և էմոցիոնալ 
ասպետկների համաժամանակյա վերլուծություն։

00:03:13.255 --> 00:03:16.478
Այս ընդունակությունը ազդում է նաև
մեր հիշողության աշխատանքի վրա։

00:03:17.196 --> 00:03:20.425
Եվ իսկապես, երաժիշտները ունեն
հիշողական բարձր ունակություններ,

00:03:20.449 --> 00:03:25.454
նրանք արագ ու արդյունավետ ստեղծում, 
պահպանում և մտաբերում են հիշողությունները։

00:03:25.478 --> 00:03:29.208
Երաժիշտներն օգտագործում են 
զարգացած կապուղիներով իրենց ուղեղը

00:03:29.232 --> 00:03:31.970
յուրաքանչյուր տեղեկությունը 
մի քանի պիտակով պահելու համար,

00:03:31.994 --> 00:03:34.310
օրինակ՝ կոնցեպտուալ, էմոցիոնալ

00:03:34.334 --> 00:03:36.850
ձայնային, կոնտեքստային պիտակներով

00:03:36.874 --> 00:03:38.579
ինչպես դա անում է ինտերնետային
որոնողական համակարգը։

00:03:39.706 --> 00:03:42.659
Իսկ ինչպե՞ս գիտենք, որ այս օգուտները 
տալիս է միայն երաժշտությունը,

00:03:42.683 --> 00:03:45.148
և ոչ օրինակ սպորտը կամ նկարչությունը։

00:03:45.172 --> 00:03:47.545
Կամ գուցե այնպես է, որ նվագել սկսում են

00:03:47.569 --> 00:03:49.474
մարդիկ, ովքեր արդեն շատ խելացի՞ են։

00:03:49.498 --> 00:03:52.679
Նյարդաբանները զբաղվում են այս հարցերով,

00:03:52.703 --> 00:03:55.353
առայժմ նրանք գտել են, որ նվագել սովորելու

00:03:55.377 --> 00:03:57.330
գեղարվեստական ասպեկտները տարբեր են

00:03:57.354 --> 00:04:01.709
ցանկացած այլ գործողությունից, 
այդ թվում՝ այլ արվեստով զբաղվելուց։

00:04:01.733 --> 00:04:04.244
Նրանք արել են մի շարք 
գիտափորձերի, որոնց մասնակիցներն

00:04:04.268 --> 00:04:05.670
սկզբում ունեին կոգնիտիվ 
և նյարդային

00:04:05.694 --> 00:04:09.047
ֆունկցիոնալ նույն մակարդակը. 
բայց նրանցից մի քանիսն, ովքեր

00:04:09.071 --> 00:04:12.855
տևական ժամանակ զբաղվել են 
նվագել սովորելով,

00:04:12.879 --> 00:04:16.183
փորձից հետո ունեին ուղեղի ավելի զարգացած 
կենտրոններ։

00:04:16.889 --> 00:04:19.908
Այս՝ վերջերս արված հետազոտությունը 
նվագելու մտավոր օգտակարության մասին

00:04:19.932 --> 00:04:22.565
ընդլայնել է նաև մտավոր աշխատանքների մասին 
մեր պատկերացումը

00:04:22.589 --> 00:04:25.501
ի հայտ բերելով ներքին ռիթմեր և 
բարդ փոխազդեցություններ

00:04:25.525 --> 00:04:28.493
որոնք միասին կազմում են մեր ուղեղի 
հրաշալի նվագախումբը։