WEBVTT 00:00:03.000 --> 00:00:07.000 [SAĞLIK] 00:00:11.009 --> 00:00:15.787 Doktor ziyaretleri, ilaçlar, tedaviler, ameliyatlar 00:00:15.887 --> 00:00:17.515 hepsi parayla. 00:00:17.728 --> 00:00:18.929 Parasal sistemde 00:00:19.029 --> 00:00:21.702 insanın durumu önemli değil. 00:00:22.253 --> 00:00:24.914 Hayatın tehlikedeyse ancak paran yoksa 00:00:25.014 --> 00:00:28.060 bir çaresi olsa bile ölebilirsin. 00:00:29.472 --> 00:00:31.225 Belki, insan hayatının hiç bir 00:00:31.325 --> 00:00:34.716 değeri olmayan kağıtlarla ölçüldüğü bu durum 00:00:34.816 --> 00:00:36.153 tarihe insanlığın karşılaştığı 00:00:36.253 --> 00:00:38.241 en saçma durum 00:00:38.341 --> 00:00:41.968 olarak geçecek. 00:00:46.403 --> 00:00:48.233 "SICKO" isimli belgeselde 00:00:48.503 --> 00:00:51.355 Amerika'nın korkutucu gerçeklerini görebilirsiniz. 00:00:51.748 --> 00:00:55.029 Doktorlar, hastaardan kurtulmak için para alıyorlar 00:00:55.677 --> 00:00:58.979 ve tıbbi sigorta şirketlerinin de tasarruf etmesini sağlıyorlar. 00:01:00.011 --> 00:01:01.707 Bunun yanında, parasal sistem tıbbi teknolojileri 00:01:01.807 --> 00:01:06.015 ve araştırmayı da sınırlıyor. 00:01:09.644 --> 00:01:11.654 Parasal sistemin yarattığı ve sürdürdüğü 00:01:11.754 --> 00:01:14.889 şeylere iki örnek. 00:01:14.989 --> 00:01:16.904 Bu örnekler, karın her şeyin önüne geçtiği 00:01:17.414 --> 00:01:20.041 bu sistemin 00:01:20.311 --> 00:01:22.288 insan ırkı için ne tür güçlükler 00:01:22.388 --> 00:01:24.813 yarattığını gösteriyor. 00:01:25.329 --> 00:01:27.801 Alkol ve tütün, sigara 00:01:27.901 --> 00:01:29.787 bunlar bu sistem tarafından satılan uyuşturucular 00:01:29.887 --> 00:01:33.110 ve insan vücuduna zarar veriyorlar. 00:01:37.399 --> 00:01:39.173 Dokuz numarada ise hala yaygın 00:01:39.273 --> 00:01:40.940 ve popüler olan bir uyuşturucu var: 00:01:41.040 --> 00:01:42.050 Tütün 00:01:43.327 --> 00:01:44.855 Paketi 5 sterlin kadar. 00:01:44.955 --> 00:01:47.437 İngiltere'de 10 milyonun üzerinde sigara kullanıcısı var, 00:01:47.751 --> 00:01:48.751 ve sigara yüzünden senede 00:01:48.851 --> 00:01:52.523 114,000'den fazla kişi ölüyor. 00:01:53.934 --> 00:01:55.240 Pek çok kişi tütünü 00:01:55.340 --> 00:01:56.913 Lancet'te yayınlanan bir makaleye 00:01:57.045 --> 00:01:58.451 soktuğumuz için bize kızdı. 00:01:58.551 --> 00:02:00.270 Bunu yaptık ki insanlar, çoğu kişinin kullandığı 00:02:00.370 --> 00:02:03.380 bir uyuşturucuyu soktuk ki 00:02:03.762 --> 00:02:05.019 diğer uyuşturucuların 00:02:05.119 --> 00:02:07.208 tehlike ve güvenli yanlarını 00:02:07.308 --> 00:02:09.723 tütünle karşılaştırabilsinler. 00:02:11.598 --> 00:02:13.159 Sigara kullanımı 00:02:13.259 --> 00:02:17.124 uyuşturucu, alkol, HIV, intihar ve cinayet sonucu gerçekleşen ölümlerin 00:02:17.224 --> 00:02:18.934 toplamından fazla ölüme yol açıyor. 00:02:19.570 --> 00:02:21.905 Hayat boyu sigara kullanan her 2 insandan 1'i 00:02:22.074 --> 00:02:23.950 önünde sonunda sigaradan ölecek. 00:02:24.578 --> 00:02:26.048 Eğer var olan trendler devam ederse, 00:02:26.239 --> 00:02:28.631 şu anda İngiltere'de yaşayan 5 milyon çocuk 00:02:28.731 --> 00:02:31.909 tütünden ötürü erken ölecek. 00:02:33.728 --> 00:02:35.738 3-4 sigara içerseniz, 00:02:35.838 --> 00:02:37.983 hayat boyu sigara bağımlısı olabilirsiniz. 00:02:38.083 --> 00:02:40.466 Kimi insanların 'sosyal içici' dedikleri kişi 00:02:40.566 --> 00:02:42.564 olmanız da çok düşük ihtimal. 00:02:42.664 --> 00:02:45.225 Büyük ihtimal, hayatının geri kalanını 00:02:45.382 --> 00:02:47.246 sigarayı bırakmayı deneyerek geçireceksin. 00:02:49.267 --> 00:02:52.210 Nikotin, şu anda bildiğimiz 00:02:52.310 --> 00:02:54.252 maddeler arasında 00:02:54.870 --> 00:02:56.969 en çok bağımlılık yapanı. 00:02:57.654 --> 00:02:59.009 5 numarada ise 00:02:59.698 --> 00:03:01.719 alkol. 00:03:02.403 --> 00:03:04.683 Medeniyetin ilk günlerinden itibaren aramızda 00:03:04.918 --> 00:03:08.085 bulunan alkol, İngiltere nüfusunun 2/3'ü tarafından 00:03:08.287 --> 00:03:11.105 kullanılıyor, ve senede 40,000 civarı ölümden 00:03:11.205 --> 00:03:12.100 sorumlu tutuluyor. 00:03:13.171 --> 00:03:14.171 Sorun, 00:03:14.271 --> 00:03:15.919 insanların alkolü düşünürken 00:03:16.019 --> 00:03:17.019 akıllarına, kapının önünde 00:03:17.030 --> 00:03:18.065 elinde birasıyla oturan 00:03:18.075 --> 00:03:20.000 adam geliyor. 00:03:20.019 --> 00:03:21.050 İşten sonra 00:03:21.059 --> 00:03:23.059 her gün içmeye çıkan insanları düşünmüyorlar. 00:03:23.069 --> 00:03:25.005 Bu insanlar artık normal işleyemiyor. 00:03:25.015 --> 00:03:27.000 Eve gitmeden önce 00:03:27.009 --> 00:03:29.044 3,4 veya 5 kadeh içki içmeleri gerekiyor. 00:03:29.059 --> 00:03:31.080 Ya da, işten eve döndüklerinde 00:03:31.090 --> 00:03:33.005 ilk olarak bir şişe şarap 00:03:33.015 --> 00:03:34.909 açan çiftleri düşünmüyorlar. 00:03:35.009 --> 00:03:36.075 Alkol tüketimi, büyük ihtimalle 00:03:36.084 --> 00:03:38.044 bugün yüzleştiğimiz en büyük uyuşturucu sorunu. 00:03:38.059 --> 00:03:40.080 Halk sağlığı açısından, 00:03:40.090 --> 00:03:43.050 karşılaştığımız en büyük sorun. 00:03:43.065 --> 00:03:45.044 Bence mesele bireyler değil. 00:03:45.055 --> 00:03:47.000 Bence onları suçlayamayız. 00:03:47.009 --> 00:03:49.009 Bence sorun, içkinin çok ucuz 00:03:49.019 --> 00:03:50.040 ve kolayca ulaşılır olması. 00:03:50.069 --> 00:03:52.019 Bence toplum olarak 00:03:52.030 --> 00:03:54.059 sorunlara çanak tutuyoruz. 00:03:54.069 --> 00:03:55.050 Sokaktaki sarhoş gençlere 00:03:55.059 --> 00:03:58.631 gülesimiz geliyor. 00:03:59.473 --> 00:04:02.595 Dün akşamdan sonra bugün akşamdan 00:04:02.774 --> 00:04:04.470 kalmaysak buna gülüyoruz. 00:04:05.080 --> 00:04:07.030 Alkol bir yatıştırıcı 00:04:07.040 --> 00:04:09.000 ve beyine yaptığı etkileri 00:04:09.009 --> 00:04:10.040 5 dakika içinde görmek mümkün. 00:04:11.015 --> 00:04:13.015 Beynin ödüllendirmeyle ilgili kısmında 00:04:13.025 --> 00:04:14.034 bol miktarda bulunan 00:04:14.044 --> 00:04:16.005 dopamin dahil bir kaç tane 00:04:16.014 --> 00:04:18.030 nörotransmiteri etkiliyor. 00:04:18.050 --> 00:04:21.055 Bu sistemin uyarılması insana keyif vermekle kalmayıp 00:04:21.064 --> 00:04:24.030 alkolün bağlılık yaratan özelliklerine de temel oluşturuyor. 00:04:25.005 --> 00:04:27.000 Alkol ayrıca bir yatıştırıcı 00:04:27.010 --> 00:04:29.035 az miktarlarda insanların sosyal engellerini ortadan 00:04:29.044 --> 00:04:32.019 kaldırarak insanları sosyal ve konuşkan yapıyor. 00:04:33.060 --> 00:04:36.035 Doz arttıkça konuşma kayıyor. 00:04:36.044 --> 00:04:37.064 Koordinasyonu etkileyerek 00:04:37.075 --> 00:04:39.955 mide bulantısı ve kusmaya yol açıyor. 00:04:40.735 --> 00:04:42.010 Alkol kullanımı uzun vadede 00:04:42.019 --> 00:04:44.035 kalbe, karaciğere ve mideye zarar veriyor. 00:04:48.075 --> 00:04:51.019 Bence alkol bugün 00:04:51.030 --> 00:04:54.044 icat edilmiş olsaydı, şu andakinden çok 00:04:54.055 --> 00:04:55.080 daha sıkı bir şekilde denetlenirdi. 00:04:55.089 --> 00:04:57.069 Büyük ihtimal reçeteye bağlanırdı. 00:05:02.025 --> 00:05:03.060 Sanırım alkol, 00:05:03.069 --> 00:05:05.080 insanları aktif olarak kullanmaya teşvik ettiğimiz tek uyuşturucu. 00:05:05.089 --> 00:05:08.014 fiyatını düşürüyoruz 00:05:08.025 --> 00:05:10.069 çok satmaya çalışıyoruz 00:05:10.080 --> 00:05:13.019 ancak 00:05:13.030 --> 00:05:14.025 tüm olumsuz yanlarını 00:05:14.035 --> 00:05:15.080 ve tüm zararları da kabulleniyoruz. 00:05:20.014 --> 00:05:23.005 Bugün senede, hastanelere alkolden kaynaklanan 180.000 00:05:23.014 --> 00:05:25.010 vaka geliyor. 00:05:25.050 --> 00:05:28.014 Geçtiğimiz on yıl içinde ölümler neredeyse ikiye katlandı. 00:05:30.000 --> 00:05:31.094 Acil Servis'e gelen vakaların %40'ı 00:05:32.014 --> 00:05:33.025 alkol kaynaklı. 00:05:33.035 --> 00:05:34.080 Bunun NHS'e olan yıllık maliyeti ise 00:05:34.089 --> 00:05:38.000 1.7 milyar sterline çıktı. 00:05:39.107 --> 00:05:41.072 Ancak, içmeye devam ediyoruz. 00:05:42.824 --> 00:05:44.025 Profesör Theodora Duka 00:05:44.035 --> 00:05:45.900 alkolün kötüye kullanılması ile 00:05:46.000 --> 00:05:47.005 ilgili yeni bir olguyu inceliyor: 00:05:47.014 --> 00:05:49.000 Seri içiciliğin etkileri. 00:05:49.010 --> 00:05:50.673 [Prof THEODORA DUKA Deneysel Psikolog, Sussex Üniversitesi] 00:05:50.773 --> 00:05:53.075 Seri içicileri 00:05:53.094 --> 00:05:57.000 seri içici olmayanlarla karşılaştırdık 00:06:00.000 --> 00:06:02.044 Alın korteksi, beynin 00:06:02.060 --> 00:06:05.030 geç gelişen bir kısmı. 00:06:07.076 --> 00:06:09.064 Buranın gördüğü zarar, seri içicilerin 00:06:09.075 --> 00:06:12.030 devamlı durup tekrar içmesinden kaynaklanıyor. 00:06:12.039 --> 00:06:14.094 Mesela, hafta sonu çok içip 00:06:15.005 --> 00:06:16.089 hafta içinde hiç içmiyorlar. 00:06:18.000 --> 00:06:22.035 Bir oturuşta o kada çok içiyorlar ki 00:06:22.044 --> 00:06:26.005 emilen alkol, ki alkol toksik, 00:06:26.014 --> 00:06:28.069 beyin tarafından emiliyor 00:06:28.080 --> 00:06:31.044 ve hücreler zarar görüyor. 00:06:33.005 --> 00:06:37.060 Bir sonraki gün alkol yavaş yavaş yok oluyor 00:06:37.069 --> 00:06:41.050 ve de beyin, toksik olabilecek 00:06:41.060 --> 00:06:44.905 ve kendine zarar verebilecek 00:06:45.005 --> 00:06:47.030 pek çok madde üretmeye başlıyor. 00:06:48.943 --> 00:06:52.019 Peki, devamlı içmek 00:06:52.030 --> 00:06:53.035 seri içici olmaktan daha mı iyi? 00:06:55.781 --> 00:06:58.824 İkisi arasında tercih yapmanız gerekiyorsa, evet. 00:06:59.039 --> 00:07:01.030 Demek istediğim, evet. 00:07:01.039 --> 00:07:03.775 İdeali, hiç bir zaman çok fazla 00:07:04.000 --> 00:07:07.044 içmemeniz. Devamlı çok alkol 00:07:07.055 --> 00:07:11.030 tüketmek de zararlı. Eğer haftada iki 00:07:11.039 --> 00:07:13.044 şişe şarap içiyorsanız, 00:07:13.055 --> 00:07:16.060 bunu her güne bölerek hafta 00:07:16.069 --> 00:07:17.060 boyunca içmeniz 00:07:17.069 --> 00:07:20.019 hepsini haftasonu içmenizden daha iyi. 00:07:30.351 --> 00:07:32.787 Unutma ki, bu uyuşturucular 00:07:32.887 --> 00:07:36.033 parasal sistem dediğimiz sistem tarafından 00:07:36.133 --> 00:07:38.311 üretiliyor ve sürdürülüyor. 00:07:40.035 --> 00:07:42.005 Bir şeyler yapmamız lazım, Fred. 00:07:42.014 --> 00:07:44.566 Kestirsek mi? 00:07:44.666 --> 00:07:46.317 Benim daha iyi bir fikrim var! 00:07:46.417 --> 00:07:47.822 Bir Winston molası verelim. 00:07:47.922 --> 00:07:48.955 Budur! 00:07:49.055 --> 00:07:51.167 Winston, her paketi 20 kere 00:07:51.267 --> 00:07:53.626 tat veren tek filtreli sigara. 00:07:53.917 --> 00:07:55.816 Winston, filtre için harmanlandı. 00:07:56.000 --> 00:07:57.000 Evet, Fred 00:07:59.385 --> 00:08:01.272 Filtre harmanının tadı gerçekten farklı 00:08:01.372 --> 00:08:02.776 ve bu harman Winston'da! 00:08:02.876 --> 00:08:04.359 İşte burada. 00:08:04.572 --> 00:08:06.818 Bak, bembeyaz bir filtrenin önünde. 00:08:07.054 --> 00:08:10.433 Winston, özenle seçilmiş lezzetli tütünü 00:08:10.533 --> 00:08:11.983 özel bir şekilde işleyerek 00:08:12.083 --> 00:08:14.116 keyifli bir filtreli sigara yaratıyor. 00:08:14.228 --> 00:08:18.472 Evet dostum, Winston iyi bir sigaranın 00:08:18.775 --> 00:08:21.470 sahip olması gereken tada sahip. 00:08:22.233 --> 00:08:25.187 Flintstones'un sponsoru 00:08:25.287 --> 00:08:28.465 Winston, Amerika'nın en çok satan ve en lezzetli 00:08:28.565 --> 00:08:29.644 filtreli sigarası. 00:08:29.744 --> 00:08:35.403 Winston iyi bir sigaranın sahip olması gereken tada sahip. 00:08:47.193 --> 00:08:50.078 Sağlıklı olmak, formda bir bedene, 00:08:50.370 --> 00:08:54.356 sağlıklı bir sindirim sistemine ve egzersizle güçlenmiş bir kalbe sahip olmak demek. 00:08:54.535 --> 00:08:56.354 Peki ya beynimiz? 00:08:56.972 --> 00:08:58.633 İnsanlar, formlarını korumak için 00:08:58.733 --> 00:09:01.064 uğraşıyorlar. Bunun sağlıklı olduğunu düşünüyorlar. 00:09:02.327 --> 00:09:04.664 Ancak çok daha önemli bir şeyi unutuyorlar. 00:09:04.764 --> 00:09:05.785 Beyin 00:09:06.257 --> 00:09:08.244 Eğer vücut sağlığın çok iyiyse 00:09:08.559 --> 00:09:09.945 ancak yabani bir çocuk değilsen 00:09:10.321 --> 00:09:12.062 veya çok ilkel bir kabileden gelmiyorsan 00:09:12.174 --> 00:09:15.138 ya da hayatını tamamen suni değerlere göre yaşamıyorsan 00:09:15.520 --> 00:09:17.294 kendine sorman gerekiyor: 00:09:17.597 --> 00:09:20.460 Vücut sağlığı neyi destekliyor? 00:09:21.235 --> 00:09:24.176 Güncel bilgiler, beynimizin kişiliğimiz olduğunu 00:09:24.390 --> 00:09:26.826 gösteriyor. Durum buysa, 00:09:26.926 --> 00:09:28.836 parasal sistemin yarattığı stres hakkıında 00:09:28.936 --> 00:09:31.182 ne düşünüyorsun? 00:09:36.179 --> 00:09:37.941 Sağlık sigortan olabilir 00:09:38.041 --> 00:09:39.682 ve çok sağlıklı hissedebilirsin. 00:09:40.176 --> 00:09:41.972 Ancak sevmediğin bir işyerinde 00:09:42.072 --> 00:09:44.364 günde sekiz saatini veya daha fazlasını 00:09:44.464 --> 00:09:46.935 devamlı tekrar işte geçiriyorsan, 00:09:48.046 --> 00:09:50.606 sağlık sigortanınbir faydası yok. 00:09:51.055 --> 00:09:54.255 Yine beynine zarar veriyorsun. 00:09:55.029 --> 00:09:56.029 Bunu unutma. 00:09:56.129 --> 00:09:58.679 Düşünme tarzın, vücudundaki organların sağlığını 00:09:58.779 --> 00:10:02.047 kritik ölçüde etkileyebilir. 00:10:06.314 --> 00:10:07.987 Madonna'yı bir kenara bırak. Eğer yaşına 00:10:08.087 --> 00:10:10.109 rağmen bedenini korumuş bir kadın görmek istiyorsan 00:10:10.209 --> 00:10:12.522 Christine Fryer'a bak. 00:10:12.622 --> 00:10:15.543 95 yaşında bunu yapabiliyor. 00:10:16.969 --> 00:10:18.731 Bunu da. 00:10:19.000 --> 00:10:20.034 Ve de bunu. 00:10:20.134 --> 00:10:22.929 İnanılmaz! Bunu, ben bile yapamıyorum. 00:10:23.029 --> 00:10:25.010 Hayatın boyunca vücuduna bakıp 00:10:25.110 --> 00:10:28.242 beynine, aldığın bilgilere 00:10:28.342 --> 00:10:29.970 ve de düşünce tarzına 00:10:30.070 --> 00:10:31.979 daha az önem verebilirsin. 00:10:32.272 --> 00:10:34.484 Bunu niye yapıyorsun? 00:10:35.539 --> 00:10:39.918 Hep bir çeşit sporla meşgul oldum. Hep. 00:10:40.019 --> 00:10:42.455 Ve hoşuma gidiyor. 00:10:42.680 --> 00:10:46.127 Hem, başka türlü evde sıkıntıdan patlarım. 00:10:47.496 --> 00:10:48.608 Ama bu, kesinlikle başıma gelmiyor. 00:10:48.708 --> 00:10:50.438 Kürek makinesindeyken bile 00:10:50.538 --> 00:10:52.134 kameramanımızla flört etmeye fırsat buldu. 00:10:52.268 --> 00:10:54.716 Don, seni görünce 50 yıl daha 00:10:54.816 --> 00:10:56.920 genç olmak istiyorum. 00:10:57.455 --> 00:11:00.240 Veya, beyninin iyiliğine önem verebilirsin. 00:11:00.453 --> 00:11:03.284 Hayat tarzını değiştirerek kendini iyileştirebilirsin 00:11:03.384 --> 00:11:04.944 ve insan olmaktan faydalanarak 00:11:05.044 --> 00:11:08.369 varlığının keyfine varabilirsin. 00:11:09.828 --> 00:11:12.478 Eğer organik yiyeceklerle besleniyorsan 00:11:13.051 --> 00:11:15.724 ve organik beslenen 40,000 kişilik 00:11:15.824 --> 00:11:19.383 bir topluluğun parçasıysan, çevrendeki herkes sağlıklıdır. 00:11:19.540 --> 00:11:21.438 Fakat aklen sağlıklı değiller. 00:11:21.842 --> 00:11:23.950 Fiziksel olarak formları mükemmel. 00:11:24.817 --> 00:11:27.119 Ancak akılları öğrendikleri metafizik, 00:11:27.219 --> 00:11:29.095 tapınaklar ve bu tür şeylerle dolu. 00:11:29.252 --> 00:11:30.252 Anlıyor musun? 00:11:30.420 --> 00:11:35.203 Yani, farklı kültürlere bakınca görüyorsun ki 00:11:35.303 --> 00:11:37.909 fiziksel olarak sağlıklılar 00:11:38.077 --> 00:11:40.154 ama akılları tamamen korkunç halde. 00:11:40.783 --> 00:11:42.300 Anlıyor musun? 00:11:42.400 --> 00:11:45.195 Hitler'in vejetaryan olduğunu biliyor muydun? 00:11:45.734 --> 00:11:50.843 Yaşayan şeyleri yemiyordu. 00:11:51.449 --> 00:11:55.435 Ancak, beyni bu sebepten ötürü daha iyi durumda değildi. 00:11:55.918 --> 00:11:59.275 Bir insan, sadece organik beslense 00:11:59.375 --> 00:12:01.644 asla kansere yakalanmasa, asla kalp hastalığı geçirmese 00:12:01.891 --> 00:12:04.945 ama burası tamamen rezalet olsa, onda çağrışım hastalığı var derim. 00:12:05.045 --> 00:12:06.516 Bunun ne olduğunu biliyor musun? Yahudileri 00:12:07.100 --> 00:12:10.401 Katolikleri ve eşcinselleri sevmiyor. 00:12:10.637 --> 00:12:12.714 Bu, çağrışım hastalığı. 00:12:13.253 --> 00:12:16.689 Aklı incelemeye çalışan pek çok insan var. 00:12:17.082 --> 00:12:18.910 Aklı inceleyemezsin. 00:12:19.181 --> 00:12:24.481 Bu, ilkel bir teknolojiyi kullanan 00:12:24.919 --> 00:12:27.052 çok eski, yüzyıl öncesinden bir teknolojiyi 00:12:27.198 --> 00:12:30.577 kullanan birine bir transistör verip, bu nedir demek gibi. 00:12:31.184 --> 00:12:34.866 Transistörün ne olduğunu bilmiyorlar. 00:12:35.349 --> 00:12:37.595 Kapasitörün ne olduğunu bilmiyorlar. 00:12:37.785 --> 00:12:40.391 Vakum tübünü bilmiyorlar. 00:12:40.491 --> 00:12:42.333 Yapabilecekleri tek şey onu kesmek. 00:12:42.995 --> 00:12:48.766 Eğer bir kimyager getirirsen, transistörün ne 00:12:49.148 --> 00:12:51.876 olduğunu sana söyleyebilir, biraz magnezyum, 00:12:51.976 --> 00:12:53.145 biraz silikon, değil mi? 00:12:53.336 --> 00:12:55.413 Ama yine de transistörün ne olduğunu anlayamazlar. 00:12:55.884 --> 00:12:57.063 Anlaşılıyor mu? 00:12:57.299 --> 00:13:00.061 Beyni incelemek sana hiçbir şey öğretmiyor. 00:13:00.432 --> 00:13:05.619 Beynin çevreye verdiği tepkilere bakman lazım. 00:13:06.236 --> 00:13:08.560 Beyin, bir tepki mekanizması. 00:13:08.852 --> 00:13:12.591 Gözüne parlak bir ışık tutarsan gözün tepki verir. 00:13:13.085 --> 00:13:16.004 Sen de tepkinin ne kadar çok veya az olduğuna bakarsın. 00:13:16.104 --> 00:13:19.676 Ama ne olduğunu bilemezsin. 00:13:20.529 --> 00:13:23.123 Beyni incelemek sana bir şey kazandırmıyor, 00:13:23.280 --> 00:13:27.142 beynin çevreyle ilişkisine bakman lazım. 00:13:28.164 --> 00:13:31.611 Kanatlı bir kuş hava olmadan uçamaz. 00:13:32.239 --> 00:13:34.810 Kuşa bir oksijen maskesi giydirsen de uçamaz. 00:13:35.136 --> 00:13:37.977 Kanatlarını çırpar ama yerden kalkamaz. 00:13:38.201 --> 00:13:41.222 Bir süre sonra denemeyi de bırakır. 00:13:42.949 --> 00:13:45.409 Kuş, sadece hava varsa uçabilir. 00:13:46.622 --> 00:13:47.677 Anlıyor musun? 00:13:48.048 --> 00:13:51.237 Bir kanadına daha fazla basınç versen 00:13:51.506 --> 00:13:55.110 bir kanadı rüzgara versen ve o da kanadını çırpsa 00:13:55.335 --> 00:13:57.928 kuş dönmeye başlar. 00:13:58.568 --> 00:14:02.543 Kuşlar, uçmayı içgüdü yoluyla bilmiyorlar 00:14:02.790 --> 00:14:05.013 Kanadını farklı şekillerde çırparsa 00:14:05.148 --> 00:14:07.472 gitmek istediği yere gider 00:14:07.618 --> 00:14:09.526 ilerler. 00:14:09.740 --> 00:14:12.771 Kanadını böyle çırpsa havada durur 00:14:12.996 --> 00:14:14.556 sinekkuşuysa. 00:14:15.084 --> 00:14:17.049 Dolayısıyla kuş tepki veriyor. 00:14:17.520 --> 00:14:20.170 Kuşu incelemek için kuşun yaşadığı 00:14:20.451 --> 00:14:23.684 çevreyi incelemen lazım. Anlıyor musun? 00:14:24.133 --> 00:14:26.390 Beyni kesmenin bir yolu yok. 00:14:26.592 --> 00:14:28.916 Bir kişinin çevresini dikkate almadan 00:14:29.455 --> 00:14:32.442 nasıl biri olduğunu anlayamazsın. 00:14:32.700 --> 00:14:35.462 İlkel beyin de farklı görünmüyor ki! 00:14:35.765 --> 00:14:38.303 Beynin de milyarlarca saçma çağrışım varsa, 00:14:38.516 --> 00:14:42.266 metafiziksel şeyler, 00:14:42.614 --> 00:14:46.723 milyarlarca çağrışım... 00:14:47.083 --> 00:14:49.688 Bu çağrışımların orada olmasının tek sebebi bunları birinin kendi derdini sana anlatmak için 00:14:49.788 --> 00:14:52.775 vermiş olması. 00:14:53.774 --> 00:14:58.355 Dolayısıyla, durumu dikkate almada beynin ne olduğunu 00:14:58.748 --> 00:15:01.937 veya nasıl işlediğini soramazsın. 00:15:02.072 --> 00:15:06.462 Yerli çocuklarını ebeveynlerinden alıp 00:15:06.866 --> 00:15:10.391 onları modern dünyada büyütebilirsin. 00:15:11.368 --> 00:15:15.073 Bir kişi ne kadar ilkel olursa olsun, bebeklerini alıp 00:15:15.444 --> 00:15:19.744 onlar bilim insanı yapabilirsin. Kimyacı olabilir, her şey olabilir. Ancak bir yetişkine bunu yapsan, tüm çağrışım sistemini bozarsın. 00:15:27.278 --> 00:15:30.410 İlkel birini havaalanına getirsen, 00:15:30.769 --> 00:15:36.720 uçağı, kanak, kuyruk ve iniş aksamı olarak görüp 00:15:37.169 --> 00:15:40.841 bütün bu parçaları düşünmeye koyulmaz. Bunu yapamaz. 00:15:40.987 --> 00:15:47.005 Bakıp güler. Bitki anatomisi bilmeyen biri olarak senin ağaca baktığında güleceğin gibi güler. 00:15:47.768 --> 00:15:52.383 Ağacı göremiyorsun. Anatomist, bitki fizyoloğu 00:15:52.697 --> 00:15:54.943 ağaçta senin gördüğünden daha fazla şey görüyor. 00:15:55.279 --> 00:15:59.883 Sen onun gördüğünden daha net görebilirsin, ama o ne aradığını biliyor. 00:16:00.635 --> 00:16:05.317 Ağacın halkaları ona ağacın yaşını söylüyor. Halkaların genişliği ona geçmişteki kuraklık veya selleri gösteriyor. 00:16:10.841 --> 00:16:15.287 O, doğayı okumayı öğrenmiş. 00:16:15.770 --> 00:16:18.498 Normal, daha basit tepkiler veren insanlarla 00:16:18.756 --> 00:16:23.438 insan doğasını tartışamazsın. 00:16:23.696 --> 00:16:28.333 Onların insan doğası anlayışı sahiptir. 00:16:28.592 --> 00:16:32.510 Doğuştan gelen ve nesilden nesile aktarılan 00:16:32.746 --> 00:16:36.530 bir takım eğilimler ve özellikler. 00:16:37.203 --> 00:16:41.470 Davranış sabit olsa, hala mağarada yaşıyor olurduk 00:16:41.952 --> 00:16:45.545 Eğer iyi bir beyne sahipsen 00:16:45.950 --> 00:16:50.777 dokuları kaliteliyse, nöronlar yerli yerindeyse 00:16:51.092 --> 00:16:53.169 her şey yerli yerindeyse 00:16:53.438 --> 00:16:58.279 onun neyin önemli olduğunu bilen bir mekanizması yok. 00:16:58.379 --> 00:17:01.635 Beyin, deneyim olmadan bir şey bilmiyor. 00:17:02.297 --> 00:17:06.620 Beyin temizse, içinde toksin yoksa bile 00:17:07.035 --> 00:17:12.132 çevreye olan tepkini beynin temizliği belirlemiyor. 00:17:18.431 --> 00:17:22.900 Musa sinirlendi, Loeb şunu bunu yaptı diyorlarsa, beyinlerini iyi kullanıyorlardır. 00:17:23.158 --> 00:17:25.808 Dedikleri, çevrelerini yansıtıyor. 00:17:26.425 --> 00:17:31.377 İlkel insan ise dünyay bakıp sadece gülümsüyor. 00:17:31.983 --> 00:17:36.878 Uçağa bakın, bu zımbırtı nasıl uçuyor diye sormuyor. 00:17:37.338 --> 00:17:42.469 Ona bakmanın ötesinde bir merakı yok. 00:17:43.132 --> 00:17:46.410 İlkel aletleriyle bunu anlayamaz. Şunu da diyemez. 00:17:46.713 --> 00:17:49.981 "Bunu geliştirmişler. Bunu yapan insanlar 00:17:50.172 --> 00:17:52.282 gerçekten gelişkin bir akla sahip." 00:17:53.147 --> 00:17:55.213 Anlıyor musun? Bunu diyemez. 00:17:55.527 --> 00:17:58.895 Bu kültürde büyümüş bir insanın Pazar 00:17:59.356 --> 00:18:05.170 günü kiliseye gittiğine tanık olabilirsin, Amazon'daki kafa avcıları kadar ilkel. 00:18:06.059 --> 00:18:07.664 Bunu anlıyor musun? 00:18:08.699 --> 00:18:16.964 Daha önce de çok defa söyledim. Yerliler hindi tüylerini veya büyük tüyleri alıp kendilerine şapka yapıyorlar. 00:18:16.964 --> 00:18:23.417 Bu halde ateşin etrafında dans etmenin hiç bir işe yaramadığını söylesen 00:18:23.753 --> 00:18:26.886 şapkalarını çıkarıp, bu kadar dürüst olduğun için teşekkür etmezler. 00:18:30.625 --> 00:18:32.152 Bunu anlıyor musun? Kötüler mi? Hayır. Habisler mi? Hayır, bildikleri yoldan gidiyorlar. 00:18:46.972 --> 00:18:49.144 Beyinlerinde, herhangi bir yol ne kadar sabitse o kadar sabit olan yollar var. Onlar da bu yoldan gidiyorlar. 00:18:49.144 --> 00:18:51.317 Dolayısıyla, biri "makul olalım" dediğinde, sana bu üç kelimeyi kullarak deneyimlerini dayatmaya çalışıyor. 00:18:58.582 --> 00:19:02.253 Makul olamazsın, makul olmayı öğrenebilirsin. 00:19:04.162 --> 00:19:07.541 Eğer 2 yaşında bir bebeği medeniyetten koparıp, bir kafa avcısı olarak yetiştirirsen, a da kafa avcısı olur. 00:19:12.762 --> 00:19:16.624 Sen de, 'ne kadar korkunç bir şey' dersin. 00:19:16.927 --> 00:19:20.981 Bu, yaşadığın dünyadan çok daha kötü mü, bilmiyorum. 00:19:21.576 --> 00:19:25.505 Bir adam tesisatçı, diğeri de elektrikçi olunca 00:19:25.775 --> 00:19:29.289 bence beyinlerini adil olmayan bir şekilde kullanıyoruz. 00:19:29.491 --> 00:19:34.532 Bir insanı bir elektrikçi, tesisatçı, genel şeylerle uğraşan biri 00:19:35.150 --> 00:19:38.619 haline getirince onlara sadece daha fazla alet veriyorsun, 00:19:38.776 --> 00:19:39.922 aletlerin tamamını vermiyorsun. 00:19:40.022 --> 00:19:44.502 Antropologlar farklı kültürleri, çoğunlukla ilkel kültürleri inceler. 00:19:45.333 --> 00:19:50.004 Ancak kendi kültürünün ilkel olduğunu düşünmez. 00:19:50.779 --> 00:19:53.114 Bak, bugün maalesef 00:19:53.743 --> 00:19:58.122 bir kültürde hapis olup kalmamış bir araştırma alanı 00:19:58.268 --> 00:20:00.401 bulamazsın. 00:20:01.074 --> 00:20:02.781 Bunun ne demek olduğunu biliyor musun? Kaçmak zor. 00:20:07.014 --> 00:20:10.921 Ve kültüründen gerçekten kaçmayı becersen, 00:20:13.728 --> 00:20:15.794 insanlarla konuşmakta güçlük çekerdin. Onları sadece bilgilendirebilirdin. 00:20:16.254 --> 00:20:20.083 Beyin bir pil gibi, enerjisi de akıl. 00:20:20.229 --> 00:20:23.732 Bu ne demen biliyor musun? 00:20:23.900 --> 00:20:28.268 Ben bir yere 'şarjsız pil' yazsam, 00:20:28.706 --> 00:20:31.715 bu içinde elektrik enerjisi olmayan pil anlamına gelirdi, 00:20:31.917 --> 00:20:35.083 bedavaya eve görürebileceğin bir pil değil. 00:20:35.880 --> 00:20:40.528 Sana şarjsız bir pil, şarjsız bir akıl versem, 00:20:40.865 --> 00:20:43.941 bazen beynini bir şimşek çarpar. 00:20:44.346 --> 00:20:49.937 Her şeyi o kadar doldurur ki adam orada olduğunu bile unutur. 00:20:50.734 --> 00:20:55.629 Beyin, ilişkisel olmayan bir sistem tarafından şoka sokulmuştur. 00:20:56.326 --> 00:20:59.874 Bu olabilecek bir şey. Beyin kısmen ilişkisel olmayan bir sistem 00:21:00.390 --> 00:21:02.882 tarafından şoka sokulabilir. 00:21:03.983 --> 00:21:06.566 Birine 'aklını kullan' dersen, onlara 00:21:06.863 --> 00:21:10.260 sahip olmadıkları aletleri kullanmayı öğütlüyorsun. 00:21:10.360 --> 00:21:13.751 Onlara, 'Kafanı kullan! Düşün!' diyorsun. 00:21:14.211 --> 00:21:17.658 Bu, eğer elinde gerekli aletler yoksa, hiç bir şey ifade etmez. 00:21:17.883 --> 00:21:22.138 İnsanlar aletlerin ne olduğunu bilmiyor, onlara göstermen lazım. 00:21:22.587 --> 00:21:27.538 Aklın yaratıcılığı doğuştan başlayan bir süreç değil. 00:21:28.905 --> 00:21:35.858 Yaratıcı akla sahip olan insan, pek çok alete sahip olan ve doğru soruları soran insandır. 00:21:36.285 --> 00:21:41.562 Biri, 'sağlıklı bir beden istiyorum' dedğinde, ben de 'bunu neden istiyorsun' diyorum. 00:21:43.122 --> 00:21:49.814 Sağlıksın, ee? Sağlıklı bir aklım olsa, sakat bir bedenle de yaşayabilirim. 00:21:57.539 --> 00:22:04.432 [ Alternatif Çözümler ] 00:22:07.464 --> 00:22:10.495 Karı yok et ve hizmet etmeye odaklan. 00:22:10.855 --> 00:22:16.277 Yiyeceğin, suyun, havanın ve insanların durumlarını 00:22:16.377 --> 00:22:18.961 geliştirdiğimiz teknolojilerle iyileştirmeye çalış. 00:22:19.781 --> 00:22:26.034 Organları tamir edebilsek veya nanoteknoloji kullansak, bunların ne kadar faydalı olacağını düşün. 00:22:28.427 --> 00:22:34.556 Burada bulunanlardan bazıları eminim bir noktada işlemeyen ancak karmaşık olan programlar yazmıştır. 00:22:34.556 --> 00:22:37.687 Bozuk yerleri düzeltmen ve programın niye işlemediğini bulman gerek. 00:22:37.687 --> 00:22:41.018 Şimdi, elinde olanın yazılım kodu değil, insan bedeni olduğunu düşün. 00:22:41.034 --> 00:22:43.650 İnsanların bedenine yanlış giden bir şeyler olduğunda 00:22:43.830 --> 00:22:47.041 belli kod parçacıkları sokup onların bir hata olduğunda parlayıp sana neyin hatalı olduğunu göstermesini sağlayabilsen... 00:22:47.141 --> 00:22:49.960 Ve sana e-mail veya küçük filan gönderebilseler... 00:22:50.353 --> 00:22:53.171 Bu müthiş bir yolculuk olurdu, ama hele bir de 00:22:53.271 --> 00:22:54.788 gerçek olsa... 00:22:55.002 --> 00:22:58.516 Bir sonra göreceğin şey, bir karikatür veya stok bir resim değil 00:22:58.616 --> 00:23:01.413 gerçek sıçanların resmi. Maalesef bunlar insan değil 00:23:01.592 --> 00:23:04.691 ancak burada gördükleriniz, gerçekten bir şeyler yanlış gittiğinde sinyal veriyor. 00:23:04.848 --> 00:23:10.634 Bu nasıl oluyor? Nanoteknoloji sayesinde. Evet, bucky kürelerine ve bucky tüplerine bakmak gerçekten hoş. 00:23:10.765 --> 00:23:19.375 Ayrıca onları her şeyde bulabilirsiniz, kozmetiklerde, rujlarda... boyalarda, kırışmayan pantalonlarda... 00:23:19.455 --> 00:23:23.744 ancak bunların insanlara çok faydalı sağlayacak özellikleri de mevcut. 00:23:23.913 --> 00:23:26.618 Sebebi ise: Şans, şans, şans! 00:23:26.933 --> 00:23:34.358 Nanoteknolojiyle üretilen şeylerin boyu, aşağı yukarı insan vücudunun yapıtaşlarıyla aynı. 1 ila 100 nanometre boyda, neden bilmem. 00:23:34.624 --> 00:23:37.633 Bunun sebebi ve avantajı ise şu: 00:23:37.733 --> 00:23:42.382 Aynı boyutta oldukları ki, bunların iyi özelliklerinden faydalanabilirsiniz, nanoparçacıkları bir araya getirerek 00:23:42.595 --> 00:23:45.043 hem hoş görüntüler ortaya çıkarabilir 00:23:45.290 --> 00:23:50.488 hem de parçacıkların şeklini ve boyutunun değiştirerek, renklerini ve fiziksel özelliklerini ayarlayabilirsiniz. 00:23:50.588 --> 00:23:53.003 Bu ise, işe yarayabilir. Sebebini de şimdi anlayacaksınız. 00:23:53.329 --> 00:23:58.561 Evet, işte bu adam bir farenin optik sinirini kesti. Sonra bu berrak sıvıyı aldı. 00:23:58.741 --> 00:24:04.119 Neden işlediğini hala bilmiyor ama bu sıvıyı farenin vücuduna enjekte etti, 6 hafta ila 6 ay içinde, voila, 00:24:04.219 --> 00:24:09.102 fare yeniden görmeye başladı. Sonra da yaraların gerçekten iyileşmiş olduğunu keşfetti. 00:24:09.102 --> 00:24:14.756 Bu teknolojiyle temiz bir ortamda ameliyat yapabilirsiniz. Ameliyatınızı yapıp, hastayı evine gönderirsiniz ve yaptığınız neyse işleyiverir. 00:24:14.756 --> 00:24:17.180 Bunun neden işe yaradığını hala bilmiyorlar, ancak bu gerçekten müthiş. Patentini de almışlar. 00:24:17.252 --> 00:24:20.927 Neticede bunların hepsi trikordöre varıyor. Hepimiz tıbbi mir trikordör inşa etmeye çalışıyoruz. 00:24:21.027 --> 00:24:23.486 Ve nanoteknoloji sayesinde bunu başaracağız. 00:24:23.700 --> 00:24:26.720 Mikro sıvı gibi, gayet iyi işleyen başka teknolojiler de mevcut. 00:24:26.843 --> 00:24:33.606 Mikro sıvı kanallarını nanoteller oluşturuyor ve bunların hepsini tek bir çip üzerine oturtuyorsunuz. 00:24:33.659 --> 00:24:38.566 Bugün, bu tür deneyler yapmak için milyonlarca doları ve büyük gereçlere sahip büyük bir laboratuara ihtiyaç duyuyorsunuz. 00:24:38.666 --> 00:24:44.214 Gelecekte ise bu büyüklükte bir çiple işinizi halledebilecek, ne hastalığınız olduğunu görebileceksiniz. 00:24:44.314 --> 00:24:49.367 Bunun sebebi ise banmalı kalemle yapılan nanolitografi gibi teknikler, evet, Northwestern Üniversitesi yazabiliyorsunuz. 00:24:49.467 --> 00:24:56.270 Bu teknoloji sayesinde güzel görünen nanolar kullanarak nano sıralar, iletken polimerler, protein sıraları, nanoparçacıklardan oluşan çizgiler üretebilirsiniz. 00:24:57.651 --> 00:25:02.637 Bunlara altın kabuklu nanoparçacık deniyor. Altından yapılan boş bir kabuk bu. 00:25:02.637 --> 00:25:05.591 Bu kabuğun özelliklerini ve renklerini kontrol edebiliyorsunuz. 00:25:05.591 --> 00:25:09.220 Burada da faydalar mevcut. Onların içine antikorlar yerleştirip vücuttaki bir tümöre sokabilirsiniz. 00:25:09.220 --> 00:25:11.429 Bunların işe yaradığını size garanti edebilirim. 00:25:11.529 --> 00:25:15.515 Bunlara ışık tuttuğunuz zaman bunların plazmonik denen bir özelliği var. 00:25:15.615 --> 00:25:18.839 ve de bu plazmonikler vücutta işe yarıyor. Nanoparçacığı ısıtıyorsunuz 00:25:18.939 --> 00:25:23.281 ve tümörü yerinde yok ediyor ve etraftaki hücrelere hiç zarar gelmiyor. 00:25:23.281 --> 00:25:30.301 Bir gün tümör terapisi bunun gibi olacak. Sadece tümör yok olacak. 00:25:30.301 --> 00:25:33.952 Ayrıca insanların vücuduna bir şeyler sokabilirsiniz. Onlar yüzüp gitmek istedikleri yere gidecekler. 00:25:34.052 --> 00:25:38.140 Ve umuyoruz ki bir gün çipteki hücreler sayesinde size neyin yanlış gittiğini gösteren sinyaller verecekler. 00:25:38.240 --> 00:25:41.755 Yani bir gün, bunları dışarıda değil vücudunuzun içinde kullanmak isteyeceksiniz. 00:25:44.213 --> 00:25:48.581 Ya da vücudun belli yerlerini hedefleyen ilaçlar yapabilirsiniz. Esasen işe yarayan ancak zararlı pek çok ilaç var. 00:25:48.681 --> 00:25:51.578 Bunları güvende olacakları dendrimerlere yükleyebilirsiniz. 00:25:51.678 --> 00:25:58.382 Sonra onları görtürmek istediğiniz yere götürüp, onları salıverebilir ve işlerini yapmalarına izin verebilirsiniz. Ve umuyoruz ki bundan ötürü daha iyi hissedeceksiniz. 00:25:58.407 --> 00:26:00.713 Bunların hepsi çizgi film gibi. 00:26:00.713 --> 00:26:06.396 Ancak, bahsettiklerim gerçek ilaçlar. İki yıl önce FDA tarafından onaylanan bir ilaç, Abraxane. 00:26:06.396 --> 00:26:11.430 Bu, şu anda klinik testlerden geçmekte olan bir AIDS ilacı, ve üreticisi Avustralyalı Starpharma. 00:26:11.602 --> 00:26:18.409 Yani bunlar düzmece şeyler değil. Bu, şu anda gerçekleşmekte olan bir değişim. Neticede hepimiz bu akıllı bombaları ve denizaltıları inşa etmek istiyoruz. 00:26:18.409 --> 00:26:23.266 Bu multifonksiyonel zamazingo yolula bunları yapabilirsiniz. Görüntüleme aygıtını, 00:26:23.266 --> 00:26:27.775 hastalık sebebi sensörünü, kanser hedefleme mekanizmasını ve ihtiyaç duyulan ilacın hepsini bir araya koyabilirsiniz. 00:26:27.775 --> 00:26:30.485 Bunların hepsi birlikte çalışacak ve istediğiniz şeyleri yapacaklar. Bin dolarlık genomunuz sayesinde 00:26:30.485 --> 00:26:38.046 DNA sıralamanızı kesin olarak öğreneceğim. Bunu da sağlayan şey piyasada bulabileceğiniz bir nanoteknoloji ürünü. 00:26:38.046 --> 00:26:40.449 Bunları bir kaç yüz bin dolar karşılığında alabilirsiniz. 00:26:40.449 --> 00:26:46.168 Geleceğin tıbbı öngörüye odaklanacak. Başınıza ne geleceğini başınıza gelmeden bileceğiz. 00:26:46.268 --> 00:26:51.760 Ve umuyorum başınıza bir şey gelmeden önce önleyebileceğiz. Ve bu çözüm binadaki herkes için kişiselleştirilecek. 00:26:53.433 --> 00:26:57.518 Vücutta büyümekte olan hücreler etraftaki etkileri hissederek tepki verirler. 00:26:57.933 --> 00:27:00.909 Bugün biyologlar, bu bilgiyi kullanarak 00:27:01.009 --> 00:27:05.401 kök hücrelerden doku ve organ üretiyorlar. 00:27:05.501 --> 00:27:12.013 Daha önce, yeni hücrelerin düzgün bir şekilde gelişmesine yarayan kimyasal tetikleyicilere odaklanıyordu. 00:27:12.148 --> 00:27:17.425 Ancak atmakta olan bu sıçan kalbini üretmek için mekanik tetikleyiciler de önemliydi. 00:27:17.757 --> 00:27:22.811 Pompalanan kan ve besinlerin sağladığı güç, kök hücrelerin farklılaşmasına yardımcı oluyor. 00:27:23.226 --> 00:27:26.901 Burada yedek damarlar yetiştiriliyor. 00:27:27.137 --> 00:27:32.773 Her nabız atışı, liflerin sıraya geçmesini sağlayarak damarları güçlendiriyor. 00:27:33.323 --> 00:27:38.140 Bir başka laboratuarda da bioreaktörler kullanılarak kemik yetiştiriliyor. 00:27:38.746 --> 00:27:44.573 Kemiğin vücutta normal olarak maruz kalacağı sıvı akımını taklit eden tüpler var. 00:27:45.112 --> 00:27:51.321 Bu sayede gerçek çene kemiğinin sağlamlığına ve şekline sahip bir kemik ürettiler. 00:27:51.613 --> 00:27:56.598 Bunu satın alarak vücudunuzu iyileştirebilirsiniz. 00:27:57.395 --> 00:28:01.179 Karın ortadan kalkması parasal sistem dahilinde mümkün değil. 00:28:01.381 --> 00:28:06.602 Bu sistem, tıbbi teknolojileri ve araştırmayı sınırlandırıyor. 00:28:29.102 --> 00:28:31.760 Eğer insanların yarattıkları bir organizasyonun 00:28:31.860 --> 00:28:34.872 temel derdi sağlık ve yemek değilse, 00:28:35.282 --> 00:28:40.936 bu, organizasyonun insanın çektiği acıdan sorumlu olduğu anlamına gelir.