[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:06.79,0:00:08.52,Default,,0000,0000,0000,,Stal i plastik.
Dialogue: 0,0:00:08.52,0:00:13.42,Default,,0000,0000,0000,,Te dwa materiały są niezbędne\Nw naszej infrastrukturze i technologii,
Dialogue: 0,0:00:13.42,0:00:17.13,Default,,0000,0000,0000,,a do tego mają uzupełniają się\Nmocnymi i słabymi stronami.
Dialogue: 0,0:00:17.13,0:00:18.90,Default,,0000,0000,0000,,Stal jest mocna i twarda,
Dialogue: 0,0:00:18.90,0:00:21.25,Default,,0000,0000,0000,,ale trudna do kształtowania.
Dialogue: 0,0:00:21.25,0:00:23.88,Default,,0000,0000,0000,,Plastik może przyjmować każdą formę,
Dialogue: 0,0:00:23.88,0:00:26.07,Default,,0000,0000,0000,,ale jest nietrwały i miękki.
Dialogue: 0,0:00:26.07,0:00:28.47,Default,,0000,0000,0000,,Czy nie byłoby miło,\Ngdyby istniał jeden materiał,
Dialogue: 0,0:00:28.47,0:00:30.62,Default,,0000,0000,0000,,tak mocny jak najtwardsza stal
Dialogue: 0,0:00:30.62,0:00:33.51,Default,,0000,0000,0000,,i tak łatwy do kształtowania jak plastik?
Dialogue: 0,0:00:33.51,0:00:36.09,Default,,0000,0000,0000,,Wielu naukowców i technologów
Dialogue: 0,0:00:36.09,0:00:41.04,Default,,0000,0000,0000,,żywo interesuje nowy wynalazek:\Nszkło metaliczne,
Dialogue: 0,0:00:41.04,0:00:44.29,Default,,0000,0000,0000,,które posiada obie właściwości,\Na nawet więcej.
Dialogue: 0,0:00:44.29,0:00:47.51,Default,,0000,0000,0000,,Szkło metaliczne wygląda\Nlśniąco i matowo jak metal,
Dialogue: 0,0:00:47.51,0:00:51.12,Default,,0000,0000,0000,,i podobnie jak metal\Nprzewodzi ciepło i elektryczność.
Dialogue: 0,0:00:51.12,0:00:53.50,Default,,0000,0000,0000,,Jednak jest mocniejsze\Nniż większość metali,
Dialogue: 0,0:00:53.50,0:00:56.10,Default,,0000,0000,0000,,co oznacza, że może\Nznieść duży nacisk
Dialogue: 0,0:00:56.10,0:00:58.45,Default,,0000,0000,0000,,bez zgięć czy zgnieceń,
Dialogue: 0,0:00:58.45,0:01:01.06,Default,,0000,0000,0000,,dzięki czemu nadaje się\Nna super-ostre skalpele
Dialogue: 0,0:01:01.06,0:01:02.79,Default,,0000,0000,0000,,i mocne obudowy dla elektroniki,
Dialogue: 0,0:01:02.79,0:01:03.56,Default,,0000,0000,0000,,zawiasy,
Dialogue: 0,0:01:03.56,0:01:04.30,Default,,0000,0000,0000,,śruby;
Dialogue: 0,0:01:04.30,0:01:05.71,Default,,0000,0000,0000,,lista cały czas się zwiększa.
Dialogue: 0,0:01:05.71,0:01:08.02,Default,,0000,0000,0000,,Szkło metaliczne ma także\Nniezwykłe zdolności
Dialogue: 0,0:01:08.02,0:01:10.76,Default,,0000,0000,0000,,do przechowywania i uwalniania\Nenergii sprężystości,
Dialogue: 0,0:01:10.76,0:01:13.48,Default,,0000,0000,0000,,przez co świetnie nadaje się\Nna sprzęt sportowy,
Dialogue: 0,0:01:13.48,0:01:14.58,Default,,0000,0000,0000,,jak rakiety tenisowe,
Dialogue: 0,0:01:14.58,0:01:15.32,Default,,0000,0000,0000,,kije golfowe
Dialogue: 0,0:01:15.32,0:01:16.70,Default,,0000,0000,0000,,i narty.
Dialogue: 0,0:01:16.70,0:01:18.22,Default,,0000,0000,0000,,Są odporne na rdzę
Dialogue: 0,0:01:18.22,0:01:22.38,Default,,0000,0000,0000,,i można je odlewać w skomplikowanych\Nkształtach z lustrzaną powierzchnią,
Dialogue: 0,0:01:22.38,0:01:24.50,Default,,0000,0000,0000,,wszystko na jednym etapie.
Dialogue: 0,0:01:24.50,0:01:26.81,Default,,0000,0000,0000,,Mimo ich wytrzymałości\Nw temperaturze pokojowej,
Dialogue: 0,0:01:26.81,0:01:29.67,Default,,0000,0000,0000,,w temperaturze wyższej\No kilkaset stopni Celsjusza
Dialogue: 0,0:01:29.67,0:01:31.06,Default,,0000,0000,0000,,zaczną znacząco mięknąć
Dialogue: 0,0:01:31.06,0:01:34.47,Default,,0000,0000,0000,,i można je formować w dowolny kształt.
Dialogue: 0,0:01:34.47,0:01:35.83,Default,,0000,0000,0000,,Po ostudzeniu
Dialogue: 0,0:01:35.83,0:01:38.28,Default,,0000,0000,0000,,znów odzyskują trwałość.
Dialogue: 0,0:01:38.28,0:01:41.21,Default,,0000,0000,0000,,Skąd pochodzą te nadzwyczajne atrybuty?
Dialogue: 0,0:01:41.21,0:01:45.52,Default,,0000,0000,0000,,Zasadniczo mają związek ze strukturą\Natomową szkła metalicznego.
Dialogue: 0,0:01:45.52,0:01:48.15,Default,,0000,0000,0000,,W postaci stałej\Nwiększość metali jest krystaliczna.
Dialogue: 0,0:01:48.15,0:01:52.28,Default,,0000,0000,0000,,Dlatego w dużym powiększeniu\Nwidać pojedyncze atomy
Dialogue: 0,0:01:52.28,0:01:56.30,Default,,0000,0000,0000,,starannie uszeregowane\Nw zorganizowany i powtarzalny schemat,
Dialogue: 0,0:01:56.30,0:01:58.59,Default,,0000,0000,0000,,który poszerza się w całym materiale.
Dialogue: 0,0:01:58.59,0:01:59.87,Default,,0000,0000,0000,,Lód jest krystaliczny,
Dialogue: 0,0:01:59.87,0:02:01.12,Default,,0000,0000,0000,,tak samo jak diamenty
Dialogue: 0,0:02:01.12,0:02:02.22,Default,,0000,0000,0000,,i sól.
Dialogue: 0,0:02:02.22,0:02:04.99,Default,,0000,0000,0000,,Po odpowiednim podgrzaniu i roztopieniu
Dialogue: 0,0:02:04.99,0:02:07.98,Default,,0000,0000,0000,,ich atomy będą swobodnie drgać\Ni przemieszczać się losowo,
Dialogue: 0,0:02:07.98,0:02:09.59,Default,,0000,0000,0000,,ale po ponownym ochłodzeniu
Dialogue: 0,0:02:09.59,0:02:11.43,Default,,0000,0000,0000,,atomy same się poprzestawiają
Dialogue: 0,0:02:11.43,0:02:13.84,Default,,0000,0000,0000,,z powrotem w formę krystaliczną.
Dialogue: 0,0:02:13.84,0:02:17.22,Default,,0000,0000,0000,,A gdyby dało się schłodzić\Nroztopiony metal tak szybko,
Dialogue: 0,0:02:17.22,0:02:20.06,Default,,0000,0000,0000,,że atomy nie zdążyłyby\Nznaleźć swojego miejsca,
Dialogue: 0,0:02:20.06,0:02:21.91,Default,,0000,0000,0000,,przez co materiał byłby stały,
Dialogue: 0,0:02:21.91,0:02:26.36,Default,,0000,0000,0000,,ale z chaotyczną, płynną\Nstrukturą wewnętrzną?
Dialogue: 0,0:02:26.36,0:02:28.10,Default,,0000,0000,0000,,Takie właśnie jest szkło metaliczne.
Dialogue: 0,0:02:28.10,0:02:31.58,Default,,0000,0000,0000,,Struktura posiada dodatkowy zaletę:\Nbrak jej ziarnistych granic,
Dialogue: 0,0:02:31.58,0:02:33.47,Default,,0000,0000,0000,,które posiada większość metali.
Dialogue: 0,0:02:33.47,0:02:37.13,Default,,0000,0000,0000,,Są to słabe punkty, gdzie materiał\Njest bardziej podatny na zarysowania
Dialogue: 0,0:02:37.13,0:02:38.78,Default,,0000,0000,0000,,lub korozję.
Dialogue: 0,0:02:38.78,0:02:43.39,Default,,0000,0000,0000,,Pierwsze szkło metaliczne powstało\Nw 1960 roku z połączenia złota i silikonu.
Dialogue: 0,0:02:43.39,0:02:44.99,Default,,0000,0000,0000,,Stworzenie tego nie było łatwe.
Dialogue: 0,0:02:44.99,0:02:47.14,Default,,0000,0000,0000,,Ponieważ atomy metalu\Nszybko się krystalizują,
Dialogue: 0,0:02:47.14,0:02:51.40,Default,,0000,0000,0000,,naukowcy musieli chłodzić\Nstop metalu niewiarygodnie szybko,
Dialogue: 0,0:02:51.40,0:02:54.47,Default,,0000,0000,0000,,milion stopni Kelvina na sekundę,
Dialogue: 0,0:02:54.47,0:02:57.46,Default,,0000,0000,0000,,strzelając kropelkami stopu\Nna zimne arkusze miedzi
Dialogue: 0,0:02:57.46,0:03:00.32,Default,,0000,0000,0000,,lub wypuszczając go cieniutkimi wstążkami.
Dialogue: 0,0:03:00.32,0:03:05.44,Default,,0000,0000,0000,,Szkło metaliczne miało wtedy grubość\Nponiżej tysiąca mikronów,
Dialogue: 0,0:03:05.44,0:03:08.66,Default,,0000,0000,0000,,więc były zbyt cienkie\Ndo praktycznego stosowania.
Dialogue: 0,0:03:08.66,0:03:10.72,Default,,0000,0000,0000,,Jednak naukowcy odkryli już,
Dialogue: 0,0:03:10.72,0:03:14.32,Default,,0000,0000,0000,,że jeżeli zmiesza się kilka metali,\Nktóre mieszają się swobodnie,
Dialogue: 0,0:03:14.32,0:03:16.90,Default,,0000,0000,0000,,ale nie umieją się razem krystalizować,
Dialogue: 0,0:03:16.90,0:03:19.70,Default,,0000,0000,0000,,zwykle dlatego, że mają\Ninny promień atomowy,
Dialogue: 0,0:03:19.70,0:03:22.94,Default,,0000,0000,0000,,mikstura krystalizuje się dużo wolniej.
Dialogue: 0,0:03:22.94,0:03:26.03,Default,,0000,0000,0000,,Oznacza to, że nie trzeba\Nchłodzić ich tak szybko,
Dialogue: 0,0:03:26.03,0:03:27.62,Default,,0000,0000,0000,,więc materiał może być grubszy,
Dialogue: 0,0:03:27.62,0:03:30.09,Default,,0000,0000,0000,,liczony w centymetrach,\Na nie mikrometrach.
Dialogue: 0,0:03:30.09,0:03:34.38,Default,,0000,0000,0000,,Materiały te nazwano ładunkiem\Nszkła metalicznego lub BMG.
Dialogue: 0,0:03:34.38,0:03:37.04,Default,,0000,0000,0000,,Dzisiaj istnieje wiele różnych BMG,
Dialogue: 0,0:03:37.04,0:03:40.11,Default,,0000,0000,0000,,więc czemu nie robi się z nich\Nwszystkich mostów i samochodów?
Dialogue: 0,0:03:40.11,0:03:44.35,Default,,0000,0000,0000,,Większość BMG dostępna obecnie\Nna rynku jest tworzona z drogich metali,
Dialogue: 0,0:03:44.35,0:03:46.54,Default,,0000,0000,0000,,takich jak pallad czy cyrkon,
Dialogue: 0,0:03:46.54,0:03:48.19,Default,,0000,0000,0000,,koniecznie bez domieszek,
Dialogue: 0,0:03:48.19,0:03:51.37,Default,,0000,0000,0000,,bo domieszki mogą powodować krystalizację.
Dialogue: 0,0:03:51.37,0:03:56.39,Default,,0000,0000,0000,,Budowa wieżowca lub wahadłowca\Nz BMG byłaby astronomicznie droga.
Dialogue: 0,0:03:56.39,0:03:57.78,Default,,0000,0000,0000,,Pomimo trwałości,
Dialogue: 0,0:03:57.78,0:04:02.09,Default,,0000,0000,0000,,nie są wystarczająco twarde\Ndla struktur nośnych.
Dialogue: 0,0:04:02.09,0:04:05.08,Default,,0000,0000,0000,,Gdy naprężenie wzrasta,\Nmogą pękać bez ostrzeżenia,
Dialogue: 0,0:04:05.08,0:04:08.21,Default,,0000,0000,0000,,co nie jest idealnym rozwiązaniem\Nw przypadku mostu.
Dialogue: 0,0:04:08.21,0:04:12.06,Default,,0000,0000,0000,,Jednak gdy naukowcy odkryją,\Njak tworzyć BMG z tańszych metali
Dialogue: 0,0:04:12.06,0:04:14.06,Default,,0000,0000,0000,,i jak je wzmocnić,
Dialogue: 0,0:04:14.06,0:04:15.74,Default,,0000,0000,0000,,przed tymi materiałami
Dialogue: 0,0:04:15.74,0:04:17.31,Default,,0000,0000,0000,,nie będzie ograniczeń.