1
00:00:00,000 --> 00:00:02,000
Khi bàn về những phát minh,

2
00:00:02,000 --> 00:00:05,000
Tôi muốn kể câu chuyện về dự án yêu thích của tôi.

3
00:00:05,000 --> 00:00:08,000
Đó là một trong những dự án lý thú nhất tôi đã từng làm,

4
00:00:08,000 --> 00:00:10,000
nhưng cũng là cái đơn giản nhất.

5
00:00:10,000 --> 00:00:14,000
Đó là dự án có tiềm năng tác động lớn đến khắp thế giới.

6
00:00:14,000 --> 00:00:18,000
Nó nhắm đến một trong những vấn đề sức khỏe quan tâm hàng đầu trên hành tinh,

7
00:00:18,000 --> 00:00:21,000
nguyên nhân số một gây tử vong cho trẻ em dưới 5 tuổi

8
00:00:21,000 --> 00:00:26,000
chính là ... ? Bệnh lây qua đường nước, tiêu chảy, suy dinh dưỡng.

9
00:00:26,000 --> 00:00:32,000
Không, đó chính là việc hít phải khói do nấu ăn trong nhà -

10
00:00:32,000 --> 00:00:37,000
nguyên nhân gây nên nhiễm trùng hô hấp cấp. Các bạn có tin được không?

11
00:00:37,000 --> 00:00:40,000
Tôi thấy điều này thật sửng sốt và có chút kinh hãi.

12
00:00:40,000 --> 00:00:43,000
Chúng ta không thể tạo ra nhiên liệu nấu đốt sạch hơn sao?

13
00:00:43,000 --> 00:00:45,000
Chúng ta không thể tạo ra những bếp lò tốt hơn sao?

14
00:00:45,000 --> 00:00:49,000
Làm sao mà những điều này lại dẫn đến 2 triệu cái chết mỗi năm?

15
00:00:49,000 --> 00:00:51,000
Tôi biết Bill Joy vừa nói với các bạn

16
00:00:51,000 --> 00:00:53,000
về sự kì diệu của ống cacbon nano.

17
00:00:53,000 --> 00:00:55,000
Vì thế tôi sẽ kể cho các bạn về

18
00:00:55,000 --> 00:00:59,000
sự kì diệu của ống cacbon vĩ mô, hay còn gọi là than củi.

19
00:01:01,000 --> 00:01:06,000
Đây là bức tranh về miền quê ở Haiti. Haiti hiện nay với diện tích phá rừng 98%

20
00:01:06,000 --> 00:01:09,000
Các bạn sẽ thấy những hình ảnh thế này khắp nơi trên hòn đảo.

21
00:01:09,000 --> 00:01:12,000
Điều này dẫn đến đủ mọi vấn đề về môi trường,

22
00:01:12,000 --> 00:01:17,000
và những vấn đề ảnh hưởng đến tất cả mọi người trên đất nước.

23
00:01:17,000 --> 00:01:19,000
Vài năm trước, có một trận lụt kinh hoàng

24
00:01:19,000 --> 00:01:20,000
làm hàng ngàn người chết,

25
00:01:20,000 --> 00:01:22,000
mà nguyên nhân trực tiếp được cho rằng

26
00:01:22,000 --> 00:01:25,000
bởi vì không có một cây nào trên đồi để cố định đất.

27
00:01:25,000 --> 00:01:29,000
Vì thế khi mưa đến, nước đổ xuống các dòng sông, và gây nên trận lũ lụt.

28
00:01:30,000 --> 00:01:33,000
Và đây là một trong những lý do tại sao có quá ít cây cối như vậy:

29
00:01:33,000 --> 00:01:36,000
Người ta cần phải nấu nướng, họ đốn cây

30
00:01:36,000 --> 00:01:39,000
và đốt để làm than nấu.

31
00:01:39,000 --> 00:01:42,000
Không phải là mọi người không quan tâm tác hại đến môi trường.

32
00:01:42,000 --> 00:01:45,000
Họ biết rất rõ, nhưng không còn lựa chọn nào khác .

33
00:01:45,000 --> 00:01:47,000
Nhiên liệu hóa thạch không có,

34
00:01:47,000 --> 00:01:52,000
còn năng lượng mặt trời không làm chín thức ăn theo cách họ muốn.

35
00:01:52,000 --> 00:01:54,000
Và đây là cách mà họ làm.

36
00:01:54,000 --> 00:01:58,000
Các bạn sẽ thấy những gia đình như ở đây, đi vào rừng tìm cây,

37
00:01:58,000 --> 00:02:01,000
chặt xuống và dùng nó làm than củi.

38
00:02:02,000 --> 00:02:05,000
Vì thế sẽ không ngạc nhiên khi có rất nhiều nỗ lực

39
00:02:05,000 --> 00:02:09,000
được thực hiện để tìm nguồn chất đốt thay thế khác.

40
00:02:09,000 --> 00:02:12,000
Khoảng 4 năm trước, tôi dẫn một nhóm sinh viên đến Haiti,

41
00:02:12,000 --> 00:02:15,000
và chúng tôi đã làm việc với những tình nguyện viên Peace Corps ở đó.

42
00:02:15,000 --> 00:02:17,000
Đây là một tình nguyện viên như thế,

43
00:02:17,000 --> 00:02:20,000
và đây là thiết bị anh ta đã làm cho ngôi làng.

44
00:02:20,000 --> 00:02:22,000
Ở đây ý tưởng là tái sử dụng nguồn giấy bỏ đi,

45
00:02:22,000 --> 00:02:26,000
nén nó lại, và làm thành dạng bánh để dùng như chất đốt.

46
00:02:26,000 --> 00:02:28,000
Tuy nhiên thiết bị này rất chậm.

47
00:02:28,000 --> 00:02:31,000
Vì thế những sinh viên kĩ thuật của tôi đã tìm hiểu nó,

48
00:02:31,000 --> 00:02:34,000
và với vài điều chỉnh nhỏ,

49
00:02:34,000 --> 00:02:37,000
các em đã làm tăng gấp 3 sản lượng sản xuất.

50
00:02:37,000 --> 00:02:39,000
Vì thế các bạn có thể tưởng tượng được các sinh viên đã thích thú đến thế nào.

51
00:02:39,000 --> 00:02:43,000
Các em đã mang những mẩu bánh đó quay trở lại MIT để kiểm tra chúng.

52
00:02:43,000 --> 00:02:48,000
Và một trong những điều họ nhận ra là thậm chí chúng vẫn chưa được nung lên.

53
00:02:48,000 --> 00:02:51,000
Điều đó làm các bạn sinh viên hơi thất vọng.

54
00:02:52,000 --> 00:02:56,000
Và sự thật là nếu mọi người nhìn gần hơn, ở đây,

55
00:02:56,000 --> 00:02:58,000
các bạn có thể thấy "U.S. Peace Corps."

56
00:02:58,000 --> 00:03:02,000
Bởi vì, thật sự không có bất kỳ nguồn giấy thài nào ở ngôi làng.

57
00:03:02,000 --> 00:03:06,000
Và nếu như có thể sử dụng nguồn giấy thải từ văn phòng chính phủ

58
00:03:06,000 --> 00:03:08,000
và tình nguyện mang đến ngôi làng,

59
00:03:08,000 --> 00:03:10,000
thì nó cũng cách xa đến 800km.

60
00:03:10,000 --> 00:03:14,000
Vì thế chúng tôi nghĩ rằng có lẽ sẽ phải có một cách nào đó tốt hơn

61
00:03:14,000 --> 00:03:16,000
để làm một chất đốt thay thế khác.

62
00:03:16,000 --> 00:03:19,000
Điều chúng tôi muốn, là làm ra một loại chất đốt

63
00:03:19,000 --> 00:03:22,000
từ những nguyên liệu đã sẵn có ở địa phương.

64
00:03:22,000 --> 00:03:26,000
Các bạn sẽ thấy những cái này khắp trên Haiti. Chúng là những máy ép đường loại nhỏ.

65
00:03:26,000 --> 00:03:27,000
Vả đây là những chất thải từ máy,

66
00:03:27,000 --> 00:03:31,000
sau khi đã được trích lấy tinh chất, chúng gọi là bã mía.

67
00:03:31,000 --> 00:03:34,000
Nó không dùng làm gì khác. Nó cũng không có chất dinh dưỡng,

68
00:03:34,000 --> 00:03:36,000
nên không dùng làm thức ăn gia súc.

69
00:03:36,000 --> 00:03:40,000
Họ chất đống cạnh máy cho đến khi nhiều quá thì đốt đi.

70
00:03:40,000 --> 00:03:43,000
Điều chúng tôi muốn là tìm cách nào đó

71
00:03:43,000 --> 00:03:46,000
để làm rắn những chất thải này, và chuyển chúng thành chất đốt

72
00:03:46,000 --> 00:03:49,000
mà mọi người có thể dùng để nấu nướng dễ dàng,

73
00:03:49,000 --> 00:03:51,000
một dạng giống như là than củi.

74
00:03:51,000 --> 00:03:56,000
Vì thế trong vài năm kế tiếp, nhóm sinh viên và tôi đã nghiên cứu để phát triển quy trình.

75
00:03:56,000 --> 00:04:00,000
Như vậy, ban đầu từ bã mía, rồi cho vào một lò nung đơn giản,

76
00:04:00,000 --> 00:04:03,000
có thể làm từ thùng dầu 55 gallon đã bỏ đi.

77
00:04:03,000 --> 00:04:07,000
Sau một khoảng thời gian, sau khi đặt chúng trên ngọn lửa, ta bịt kín lại

78
00:04:07,000 --> 00:04:10,000
để hạn chế oxy vào lò nung,

79
00:04:10,000 --> 00:04:14,000
cuối cùng ta sẽ có một vật liệu đã được cacbon hóa.

80
00:04:14,000 --> 00:04:16,000
Tuy nhiên, bạn không thể đốt nó, nó quá mịn,

81
00:04:16,000 --> 00:04:20,000
và cháy quá nhanh đến nỗi không thể sử dụng nấu nướng được.

82
00:04:20,000 --> 00:04:24,000
Vi thế chúng tôi cố gắng tìm cách để định hình nó thành những than bánh.

83
00:04:24,000 --> 00:04:27,000
Và rất may mắn, một trong những sinh viên là người Ghana,

84
00:04:27,000 --> 00:04:32,000
anh ta nhớ một món ăn do mẹ anh ta làm gọi là kokonte,

85
00:04:32,000 --> 00:04:35,000
đó là một món giống như bột nấu nhưng rất dinh, làm từ rễ cây cassava.

86
00:04:35,000 --> 00:04:37,000
Và vì thế điều chúng tôi làm là tìm kiếm, và nhận thấy

87
00:04:37,000 --> 00:04:41,000
quả thực cây cassava cũng trồng ở Haiti, nhưng dưới tên là manioc.

88
00:04:41,000 --> 00:04:43,000
Và thật sự nó mọc khắp nơi trên thế giới --

89
00:04:43,000 --> 00:04:47,000
yucca, tapioca, manioc, cassava, tất cả đều cùng một loại

90
00:04:47,000 --> 00:04:49,000
một loại thực vậy rễ chứa nhiều nhựa dính.

91
00:04:49,000 --> 00:04:52,000
Và bạn có thể làm nên chất keo dày, rất dính

92
00:04:52,000 --> 00:04:56,000
dùng để gắn những mẩu than nhỏ lại với nhau.

93
00:04:56,000 --> 00:04:59,000
Chúng tôi đã thực hiên như thế, và quay lại Haiti.

94
00:04:59,000 --> 00:05:02,000
Đây là những sinh viên đầu tiên tốt nghiệp Ecole de Chabon,

95
00:05:02,000 --> 00:05:04,000
hay còn gọi là Học viện Than Củi. Và đây là --

96
00:05:04,000 --> 00:05:06,000
(Cười)

97
00:05:06,000 --> 00:05:11,000
-- đúng thế. Tôi thật sự là giảng viên ở học viện MIT, cũng như ở học viện Than Củi.

98
00:05:11,000 --> 00:05:15,000
Và đây là những bánh than chúng tôi đã làm.

99
00:05:15,000 --> 00:05:20,000
Còn bây giờ, tôi sẽ đưa các bạn đến một lục địa khác. Đây là Ấn độ,

100
00:05:20,000 --> 00:05:25,000
và đây là chất đốt thông dụng nhất dùng để nấu ăn ở Ấn độ: chính là phân bò.

101
00:05:25,000 --> 00:05:29,000
Và tê hơn cả Haiti, thứ này tạo ra rất nhiều khói,

102
00:05:29,000 --> 00:05:32,000
và đây là nơi các bạn có thể thấy những tác động đến sức khỏe

103
00:05:32,000 --> 00:05:36,000
từ việc nấu ăn bằng chất đốt là phân bò.

104
00:05:36,000 --> 00:05:39,000
Trẻ em và phụ nữ là những người chịu tác động chính,

105
00:05:39,000 --> 00:05:41,000
bởi vì họ luôn đứng quanh bếp nấu.

106
00:05:41,000 --> 00:05:44,000
Vì thế chúng tôi muốn xem thử liệu có thể giới thiệu

107
00:05:44,000 --> 00:05:46,000
công nghệ làm than củi ở đây không.

108
00:05:46,000 --> 00:05:49,000
Nhưng không may là họ không có mía,

109
00:05:49,000 --> 00:05:52,000
cũng không có cassava, nhưng điều đó vẫn không ngăn được chúng tôi.

110
00:05:52,000 --> 00:05:56,000
Điều chúng tôi làm, là tìm kiếm những nguồn nguyên liệu tự nhiên sẵn có ở đó.

111
00:05:56,000 --> 00:05:59,000
Ở khu vực này có rơm lúa mì, rơm lúa gạo .

112
00:05:59,000 --> 00:06:01,000
Và thứ chúng tôi sử dụng làm chất kết dính

113
00:06:01,000 --> 00:06:03,000
thật sự là một lượng nhỏ phân bò,

114
00:06:03,000 --> 00:06:06,000
mà mọi người thường sử dụng như là chất đốt.

115
00:06:06,000 --> 00:06:10,000
Và chúng tôi đã đặt chúng cạnh nhau để kiểm tra, và như các bạn thấy

116
00:06:10,000 --> 00:06:13,000
ở đây là bánh than, còn ở đây là phân bò.

117
00:06:13,000 --> 00:06:16,000
Và các bạn có thể thấy đây là một chất đốt cháy sạch hơn rất nhiều.

118
00:06:16,000 --> 00:06:19,000
và thật sự nó làm nóng nước cũng nhanh hơn nhiều.

119
00:06:19,000 --> 00:06:21,000
Vì thế chúng tôi đã rất vui mừng, chỉ đến khi đó.

120
00:06:21,000 --> 00:06:23,000
Nhưng một trong những điều phát hiện ra

121
00:06:23,000 --> 00:06:26,000
khi so sánh trực tiếp mặt-đối-mặt với than củi,

122
00:06:26,000 --> 00:06:29,000
nó không cháy được lâu. Những mẩu than bị vỡ vụn ra,

123
00:06:29,000 --> 00:06:32,000
và chúng mất năng lượng khi vỡ ra lúc đang nấu.

124
00:06:32,000 --> 00:06:36,000
Vì thế chúng tôi muốn tìm cách làm những mẩu than cứng hơn

125
00:06:36,000 --> 00:06:40,000
để chúng tôi có thể cạnh tranh với than củi trên thị trường ở Haiti.

126
00:06:40,000 --> 00:06:44,000
Vì thế chúng tôi đã quay lại MIT, thí nghiệm trên máy nén Instron,

127
00:06:44,000 --> 00:06:47,000
và xem lực nén cần thiết khoảng bao nhiêu

128
00:06:47,000 --> 00:06:49,000
để có thể nén được những mẩu than đến mức

129
00:06:49,000 --> 00:06:52,000
đủ cứng để đảm bảo tính năng được tăng cường rõ rệt.

130
00:06:52,000 --> 00:06:56,000
Vào thời điểm khi những sinh viên ở phòng thí nghiệm nghiên cứu vấn đề này,

131
00:06:56,000 --> 00:07:02,000
tôi còn có một nhóm cộng tác khác ở Haiti tìm cách cải tiến quy trình,

132
00:07:02,000 --> 00:07:08,000
phát triển nó, và phổ biến nó đến những ngôi làng ở đó.

133
00:07:08,000 --> 00:07:10,000
Và sau một khoảng thời gian,

134
00:07:10,000 --> 00:07:15,000
chúng tôi đã phát triển được một máy nén với chi phí thấp, cho phép làm than bánh,

135
00:07:15,000 --> 00:07:22,000
đảm bảo thời gian cháy lâu hơn, và sạch hơn so với than gỗ.

136
00:07:22,000 --> 00:07:26,000
Như vây tình huống ở đây là chúng ta có một sản phẩm thực sự tốt hơn

137
00:07:26,000 --> 00:07:29,000
sàn phẩm cùng loại trên thị trường Haiti.

138
00:07:29,000 --> 00:07:32,000
vâng, đó thật sự là nơi rất tuyệt vời.

139
00:07:33,000 --> 00:07:39,000
Chỉ riêng ở Haiti, khoảng 30 triệu cây bị chặt mỗi năm.

140
00:07:39,000 --> 00:07:41,000
Vì thế có tiềm năng để hiện thực hóa điều này

141
00:07:41,000 --> 00:07:43,000
và tiết kiệm một nguồn lợi lớn.

142
00:07:43,000 --> 00:07:49,000
Thêm vào đó, lợi tức tạo ra từ than bánh này là 260 triệu dollar

143
00:07:49,000 --> 00:07:52,000
Thật sự là một khoản rất lớn đối với một nước như Haiti --

144
00:07:52,000 --> 00:07:54,000
với dân số chỉ 8 triệu,

145
00:07:54,000 --> 00:07:58,000
với thu nhập hàng năm dưới 400 dollar.

146
00:07:58,000 --> 00:08:03,000
Vì thế đây là nơi dự án đã thật sự phát triển.

147
00:08:03,000 --> 00:08:05,000
Và một điều khác tôi cho rằng cũng khá thú vị,

148
00:08:05,000 --> 00:08:10,000
tôi có có một người bạn ở UC Barkeley chuyên về phân tích rủi ro.

149
00:08:10,000 --> 00:08:13,000
Và anh ta xem xét vấn đề ảnh hưởng đến sức khỏe

150
00:08:13,000 --> 00:08:15,000
từ việc đốt sử dụng củi so với than.

151
00:08:15,000 --> 00:08:17,000
Và nhận thấy rằng trên toàn thế giới

152
00:08:17,000 --> 00:08:21,000
chúng ta có thể ngăn ngừa khoảng 1 triệu cái chết khi chuyển từ củi sang than.

153
00:08:21,000 --> 00:08:23,000
Đó là một điều rất đáng chú ý.

154
00:08:23,000 --> 00:08:26,000
Nhưng cho đến nay, vẫn không có cách nào khác ngoài việc chặt cây cả.

155
00:08:26,000 --> 00:08:28,000
Nhưng giờ chúng ta đã có một cách

156
00:08:28,000 --> 00:08:32,000
bằng việc sử dụng những nguồn nguyên liệu nông nghiệp bỏ đi để làm chất đốt.

157
00:08:32,000 --> 00:08:34,000
Một trong những điều thật sự thú vi,

158
00:08:34,000 --> 00:08:37,000
là thứ mà tôi đã tìm được trong chuyến đi đến Ghana tháng vừa rồi.

159
00:08:37,000 --> 00:08:40,000
Và đây, tôi cho rằng, điều tuyệt nhất,

160
00:08:40,000 --> 00:08:43,000
với công nghệ còn thấp hơn cả những gì các bạn vừa thấy

161
00:08:43,000 --> 00:08:46,000
nếu như các bạn có thể tưởng tượng được. Và đây.

162
00:08:46,000 --> 00:08:51,000
Là cái gì nhỉ? Đây chính là lõi ngô đã được chuyển thành than.

163
00:08:51,000 --> 00:08:54,000
Và cái hay của nó chính là chúng ta không cần phải tạo hình lại thành những bánh than.

164
00:08:54,000 --> 00:08:58,000
Nó đã có dạng sẵn như vậy rồi. Đây là laptop 100 dolar của tôi.

165
00:08:58,000 --> 00:09:01,000
Và cũng như Nick, tôi đã mang theo vài mẫu cho các bạn xem.

166
00:09:01,000 --> 00:09:04,000
(Cười)

167
00:09:04,000 --> 00:09:06,000
Mọi người có thể chuyền tay nhau xem.

168
00:09:07,000 --> 00:09:12,000
Chúng có đủ mọi đặc tính cần thiết, đã được kiểm tra thực tế và sẵn sàng sử dụng.

169
00:09:15,000 --> 00:09:20,000
Và một trong những điều, tôi cho đáng chú ý về công nghệ này

170
00:09:20,000 --> 00:09:24,000
đó là việc chuyển giao hết sức dễ dàng.

171
00:09:24,000 --> 00:09:26,000
So sánh với than làm từ mía,

172
00:09:26,000 --> 00:09:29,000
chúng tôi phải dạy mọi người cách để tạo thành những bánh than,

173
00:09:29,000 --> 00:09:31,000
và phải thêm một bước để làm chất kết dính,

174
00:09:31,000 --> 00:09:33,000
cái này đã ở hình dạng tiền - bánh than.

175
00:09:33,000 --> 00:09:36,000
Và đây chính là điều tuyệt vời nhất của cuộc đời tôi lúc này,

176
00:09:36,000 --> 00:09:39,000
nhưng cũng có thể là một lời bình không hay về cuộc đời tôi.

177
00:09:39,000 --> 00:09:41,000
(Cười)

178
00:09:41,000 --> 00:09:44,000
Nhưng khi bạn đã thấy nó, như những người ở hàng đầu này, được rồi,

179
00:09:44,000 --> 00:09:46,000
vâng, OK. Dù sao đi nữa --

180
00:09:46,000 --> 00:09:48,000
(Cười)

181
00:09:48,000 --> 00:09:52,000
-- chúng nó đây Và tôi nghĩ đây là một ví dụ hoàn hảo

182
00:09:52,000 --> 00:09:57,000
cho điều mà Robert Wright vừa nói về những thứ tổng-khác-không.

183
00:09:57,000 --> 00:10:00,000
Như vậy, không những ta có lợi về sức khỏe,

184
00:10:00,000 --> 00:10:02,000
mà còn lợi về môi trường.

185
00:10:02,000 --> 00:10:05,000
Và đây là một trường hợp cực kì hiếm hoi,

186
00:10:05,000 --> 00:10:08,000
khi mà ta còn có lợi về kinh tế.

187
00:10:08,000 --> 00:10:12,000
Người ta có thể tự làm chất đốt từ những sản phẩm bỏ đi,

188
00:10:12,000 --> 00:10:14,000
Họ có thể tạo thu nhập từ đó,

189
00:10:14,000 --> 00:10:17,000
Họ có thể tiết kiệm tiền, mà lẽ ra phải bỏ ra để mua than,

190
00:10:17,000 --> 00:10:19,000
và họ có thể làm thừa ra, và bán nó ra thị trường,

191
00:10:19,000 --> 00:10:21,000
cho những người khác mà không tự sản xuất.

192
00:10:21,000 --> 00:10:23,000
Điều này rất hiếm vì ta không phải đánh đổi

193
00:10:23,000 --> 00:10:27,000
giữa sức khỏe và kinh tế, hay giữa môi trường và kinh tế.

194
00:10:27,000 --> 00:10:30,000
Vì lẽ đó, đây là đề tài làm tôi cực kì thích thú,

195
00:10:30,000 --> 00:10:36,000
và tôi thật sự mong chờ xem nó sẽ đưa ta đến đâu.

196
00:10:37,000 --> 00:10:41,000
Vì thế khi chúng ta nói về, tương lai chúng ta sẽ tạo nên,

197
00:10:41,000 --> 00:10:44,000
một trong những điều tôi thấy cần thiết

198
00:10:44,000 --> 00:10:48,000
là chúng ta cần có một thế giới quan rõ ràng về thế giới ta đang sống.

199
00:10:48,000 --> 00:10:52,000
Ở đây tôi không đề cập đến thế giới thật sự chúng ta đang sống.

200
00:10:52,000 --> 00:10:56,000
Tôi muốn đề cập thế giới nơi mà những phụ nữ phải bỏ ra hai ba giờ mỗi ngày

201
00:10:56,000 --> 00:10:59,000
để xay thóc làm thức ăn cho gia đình.

202
00:10:59,000 --> 00:11:02,000
Tôi muốn đề cập thế giới nơi mà vật liệu xây dựng cao cấp

203
00:11:02,000 --> 00:11:05,000
có nghĩa là những tấm ngói lợp được làm bằng tay,

204
00:11:05,000 --> 00:11:08,000
và ở đó, khi bạn làm việc 10h một ngày,

205
00:11:08,000 --> 00:11:11,000
vẫn chỉ kiếm được 60usd một tháng.

206
00:11:12,000 --> 00:11:20,000
Tôi muốn đề cập thế giới mà phụ nữ và trẻ em mất 40 tỉ giờ một năm chỉ để đi lấy nước

207
00:11:20,000 --> 00:11:24,000
Điều đó tương đương với toàn bộ lực lượng lao động ở California

208
00:11:24,000 --> 00:11:28,000
phải làm việc cật lực trong một năm để không làm việc gì khác ngoài lấy nước.

209
00:11:28,000 --> 00:11:33,000
Đó là nơi mà, ví dụ như nếu ở đây là Ấn độ,

210
00:11:33,000 --> 00:11:36,000
trong căn phòng này, thì chỉ có ba người trong số chúng ta có xe hơi.

211
00:11:36,000 --> 00:11:37,000
Nếu ở đây là Afghanistan,

212
00:11:37,000 --> 00:11:41,000
chỉ có một người trong phòng này biết cách sử dụng internet.

213
00:11:41,000 --> 00:11:46,000
Nếu ở đây là Zambia, 300 người trong số các bạn là nông dân,

214
00:11:46,000 --> 00:11:49,000
100 người trong số các bạn nhiễm AIDS, HIV.

215
00:11:49,000 --> 00:11:53,000
Và hơn nửa số các bạn sống dưới mức một dollar một ngày.

216
00:11:53,000 --> 00:11:58,000
Chúng là những vấn đề cần chúng ta tìm hiểu và tìm ra giải pháp.

217
00:11:58,000 --> 00:12:03,000
Chúng là những vấn đề ta cần phải đào tạo cho những kỹ sư

218
00:12:03,000 --> 00:12:07,000
nhà thiết kế, những thương gia, những công ty để đối mặt

219
00:12:07,000 --> 00:12:10,000
Chúng là những bài toán cần tìm ra lời giải.

220
00:12:10,000 --> 00:12:15,000
Có vài lĩnh vực mà tôi cho rằng đăc biệt quan trọng cần chú ý.

221
00:12:15,000 --> 00:12:21,000
Một trong số đó là tạo ra những công nghệ để phát triển kinh tế vi mô, những công-ty-vi-mô,

222
00:12:21,000 --> 00:12:25,000
để giúp những người sống dưới mức nghèo khổ tìm ra cách để vươn lên,

223
00:12:25,000 --> 00:12:27,000
để họ không làm những việc

224
00:12:27,000 --> 00:12:31,000
mang tính truyền thống như đan giỏ, nuôi gia cầm, v.v...

225
00:12:31,000 --> 00:12:34,000
Mà có những công nghệ mới, những sản phẫm mới

226
00:12:34,000 --> 00:12:36,000
để họ có thể sản xuất ở mức độ nhỏ lẻ.

227
00:12:36,000 --> 00:12:41,000
Một điều nữa tôi cho rằng chúng ta nên tạo ra những công nghệ để giúp nông dân nghèo

228
00:12:41,000 --> 00:12:44,000
làm tăng giá trị mùa màng của họ lên.

229
00:12:44,000 --> 00:12:47,000
Và chúng ta cần suy nghĩ lại về những chiến lược phát triển,

230
00:12:47,000 --> 00:12:51,000
hãy dừng những chương trình giáo dục

231
00:12:51,000 --> 00:12:53,000
làm cho nông dân không còn là nông dân,

232
00:12:53,000 --> 00:12:56,000
mà tốt hơn là hãy làm cho họ không còn là nông dân nghèo.

233
00:12:56,000 --> 00:12:59,000
Và chúng ta cần phải nghĩ cách làm sao cho hiệu quả,

234
00:12:59,000 --> 00:13:02,000
Ta cần làm việc trực tiếp với những người ở đó,

235
00:13:02,000 --> 00:13:05,000
giúp họ những nguồn lực, những công cụ cần thiết

236
00:13:05,000 --> 00:13:08,000
để họ tự giải quyết những vấn đề của chính họ. Đó là cách tốt nhất.

237
00:13:08,000 --> 00:13:10,000
Chúng ta không nên giúp từ xa.

238
00:13:10,000 --> 00:13:15,000
Vì vậy ta cần tạo ra tương lai như thế, và cần phải hành động ngay.

239
00:13:15,000 --> 00:13:17,000
Cảm ơn.

240
00:13:17,000 --> 00:13:26,000
(Vỗ tay)

241
00:13:26,000 --> 00:13:29,000
Chris Anderson: Kể với chúng tôi - trong khi chờ câu hỏi từ khán giả --

242
00:13:29,000 --> 00:13:32,000
hãy kể với chúng tôi về một điều khác mà bạn đã làm.

243
00:13:32,000 --> 00:13:34,000
Amy Smith: Một vài thứ chúng tôi vẫn đang làm hiện nay

244
00:13:34,000 --> 00:13:37,000
là tìm phương pháp kiểm tra chất lượng nước giá rẻ,

245
00:13:37,000 --> 00:13:40,000
để giúp một số cộng đồng có thể tự lưu trữ nước,

246
00:13:40,000 --> 00:13:43,000
biết khi nào còn sử dụng được, khi nào cần phải xử lý nước, v.v.

247
00:13:43,000 --> 00:13:45,000
Chúng tôi cũng đang xây dựng hệ thống xử lý nước giá thấp.

248
00:13:45,000 --> 00:13:49,000
Một điều rất thú vị là tìm hiểu cách mặt trời khử trùng nước,

249
00:13:49,000 --> 00:13:52,000
và phát triển khà năng xử lý đó.

250
00:13:52,000 --> 00:13:56,000
CA: Có nút cổ chai nào ngăn cản tất cả những điều này phổ biến với thị trường không?

251
00:13:56,000 --> 00:13:59,000
Chị có muốn tìm một công ty, hay nhà đầu tư mạo hiểm nào không,

252
00:13:59,000 --> 00:14:04,000
hay chị cần điều gì để mang những điều chị có phổ biến với thị trường?

253
00:14:04,000 --> 00:14:07,000
AS: Vâng, toi nghĩ rằng càng nhiều người sẽ càng thúc đẩy nó nhanh hơn.

254
00:14:07,000 --> 00:14:10,000
Đó là điều khó: đó là thị trường rất rời rạc,

255
00:14:10,000 --> 00:14:12,000
còn những người tiêu dùng lại không có thu nhập.

256
00:14:12,000 --> 00:14:16,000
Vì thế ta không thể áp dụng mô hình sử dụng ở US

257
00:14:16,000 --> 00:14:18,000
để phát triển nó.

258
00:14:18,000 --> 00:14:21,000
Và chúng tôi là một đội hơi nhỏ, chính tôi đây.

259
00:14:21,000 --> 00:14:22,000
(Cười)

260
00:14:22,000 --> 00:14:25,000
Vì thế, tôi làm tất cả những gì có thể cùng với những sinh viên.

261
00:14:25,000 --> 00:14:27,000
Một năm có khoảng 30 sinh viên tham gia vào lĩnh vực này,

262
00:14:27,000 --> 00:14:29,000
cố gắng bổ sung, hoàn thiện là làm nó tiến xa hơn.

263
00:14:29,000 --> 00:14:33,000
Một điều nữa tức là ta phải làm với chiến lược lâu dài,

264
00:14:33,000 --> 00:14:37,000
các bạn không thể trông đợi một điều gì đó xong trong vòng một hai năm.

265
00:14:37,000 --> 00:14:39,000
Ta phải nhìn về phía trước năm đến mười năm.

266
00:14:39,000 --> 00:14:43,000
Nhưng với tầm nhìn về điều đó, chúng ta tin là sẽ làm được.