[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:00.00,0:00:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Keşif açısından,
Dialogue: 0,0:00:02.00,0:00:05.00,Default,,0000,0000,0000,,size en favori projelerimden birinin hikayesini anlatmak istiyorum.
Dialogue: 0,0:00:05.00,0:00:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Üzerinde çalıştıklarım içinde en heyecan verici olanının bu olduğunu düşünüyorum,
Dialogue: 0,0:00:08.00,0:00:10.00,Default,,0000,0000,0000,,fakat en basit olanın da bu olduğunu görüyorum.
Dialogue: 0,0:00:10.00,0:00:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Bu proje tüm dünyada çok büyük bir etki yapacak potansiyele sahip.
Dialogue: 0,0:00:14.00,0:00:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Yeryüzündeki en büyük sağlık sorunlarından birini ele alıyor,
Dialogue: 0,0:00:18.00,0:00:21.00,Default,,0000,0000,0000,,5 yaşından küçük çocukların bir numaralı ölüm nedenini,
Dialogue: 0,0:00:21.00,0:00:26.00,Default,,0000,0000,0000,,yani...? Suyla bulaşan hastalıklar. İshal. Kötü beslenme.
Dialogue: 0,0:00:26.00,0:00:32.00,Default,,0000,0000,0000,,Hayır, bu ölüm nedeni kapalı alanda yemek pişirme sırasında çıkan duman--
Dialogue: 0,0:00:32.00,0:00:37.00,Default,,0000,0000,0000,,bunun neden olduğu akut solunum enfeksiyonları. Buna inanabiliyor musunuz?
Dialogue: 0,0:00:37.00,0:00:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Ben bu durumu şok edici ve bir bakıma da dehşet verici buluyorum.
Dialogue: 0,0:00:40.00,0:00:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Daha temiz yanan pişirme yakıtları üretemez miyiz?
Dialogue: 0,0:00:43.00,0:00:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Daha iyi ocaklar yapamaz mıyız?
Dialogue: 0,0:00:45.00,0:00:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Bu her yıl iki milyonun üzerinde ölüme nasıl yol açıyor?
Dialogue: 0,0:00:49.00,0:00:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Bill Joy'un size karbon nano-tüplerin mucizeleri
Dialogue: 0,0:00:51.00,0:00:53.00,Default,,0000,0000,0000,,hakkında bir konuşma yaptığını biliyorum.
Dialogue: 0,0:00:53.00,0:00:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Bu nedenle ben size
Dialogue: 0,0:00:55.00,0:00:59.00,Default,,0000,0000,0000,,karbon makro-tüpler yani kömür hakkında konuşacağım.
Dialogue: 0,0:01:01.00,0:01:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Evet, bu kırsal Haiti'nin bir fotoğrafı. Haiti şu an yüzde 98 oranında kurak.
Dialogue: 0,0:01:06.00,0:01:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Adanın tüm bölgelerinde buna benzer manzaralar görebilirsiniz.
Dialogue: 0,0:01:09.00,0:01:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Bu durum bütün çevresel problemlerin
Dialogue: 0,0:01:12.00,0:01:17.00,Default,,0000,0000,0000,,ve burada yaşayan insanları etkileyen sorunların kaynağıdır.
Dialogue: 0,0:01:17.00,0:01:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Birkaç yıl önce binlerce ölüme yol açan
Dialogue: 0,0:01:19.00,0:01:20.00,Default,,0000,0000,0000,,çok güçlü bir sel meydana geldi.
Dialogue: 0,0:01:20.00,0:01:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Bu durum, yamaçlarda toprağı tutacak
Dialogue: 0,0:01:22.00,0:01:25.00,Default,,0000,0000,0000,,ağaçların olmaması ile doğrudan ilgilidir.
Dialogue: 0,0:01:25.00,0:01:29.00,Default,,0000,0000,0000,,Yağmur yağar, nehirlere doğru akar ve sel meydana gelir.
Dialogue: 0,0:01:30.00,0:01:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi bu kadar az ağaç olmasının nedenlerinden biri şudur:
Dialogue: 0,0:01:33.00,0:01:36.00,Default,,0000,0000,0000,,insanların pişirme ihtiyacı var ve bu nedenle
Dialogue: 0,0:01:36.00,0:01:39.00,Default,,0000,0000,0000,,ağaçları kesip odun kömürü üretiyorlar.
Dialogue: 0,0:01:39.00,0:01:42.00,Default,,0000,0000,0000,,Aslında insanlar çevrede yol açtıkları yıkıma kayıtsız değiller.
Dialogue: 0,0:01:42.00,0:01:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Gayet iyi biliyorlar fakat başka seçenekleri yok.
Dialogue: 0,0:01:45.00,0:01:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Fosil yakıtlar mevcut değil,
Dialogue: 0,0:01:47.00,0:01:52.00,Default,,0000,0000,0000,,ve güneş enerjisi de yemeklerini istedikleri gibi pişirmeye olanak sağlamıyor.
Dialogue: 0,0:01:52.00,0:01:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Ve bu nedenle böyle davranıyorlar.
Dialogue: 0,0:01:54.00,0:01:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Bu gibi ailelere rastlamanız mümkün, ormana gidip bir ağaç bulup keserek
Dialogue: 0,0:01:58.00,0:02:01.00,Default,,0000,0000,0000,,bundan odun kömürü yapıyorlar.
Dialogue: 0,0:02:02.00,0:02:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Hiç şaşırtıcı olmayan bir şekilde,
Dialogue: 0,0:02:05.00,0:02:09.00,Default,,0000,0000,0000,,alternatif pişirme yakıtları bulmak için bir hayli çaba sarfediliyor.
Dialogue: 0,0:02:09.00,0:02:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Yaklaşık dört yıl önce Haiti'ye bir grup öğrenci götürdüm,
Dialogue: 0,0:02:12.00,0:02:15.00,Default,,0000,0000,0000,,ve orada Peace Corps (Barış Elçileri) ile beraber çalıştık.
Dialogue: 0,0:02:15.00,0:02:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Bu bir gönüllü,
Dialogue: 0,0:02:17.00,0:02:20.00,Default,,0000,0000,0000,,ve bu da çalıştığı köyde yaptığı bir alet.
Dialogue: 0,0:02:20.00,0:02:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Ve şöyle bir fikri var, atık kağıtları alıp,
Dialogue: 0,0:02:22.00,0:02:26.00,Default,,0000,0000,0000,,sıkıştırarak, yakıt olarak kullanılabilecek birketler haline getirmek.
Dialogue: 0,0:02:26.00,0:02:28.00,Default,,0000,0000,0000,,Fakat bu aygıt çok yavaş.
Dialogue: 0,0:02:28.00,0:02:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Bu nedenle mühendislik öğrencilerimiz üzerinde çalışmaya başladılar,
Dialogue: 0,0:02:31.00,0:02:34.00,Default,,0000,0000,0000,,ve çok basit bazı değişiklikler ile,
Dialogue: 0,0:02:34.00,0:02:37.00,Default,,0000,0000,0000,,aletin verimliliğini üç katına çıkardılar.
Dialogue: 0,0:02:37.00,0:02:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Sizin de hayal edebileceğiniz gibi çok heyecanlandılar.
Dialogue: 0,0:02:39.00,0:02:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Bu yakıtı MIT'ye test edebilmek için geri götürdüler.
Dialogue: 0,0:02:43.00,0:02:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Ve buldukları şeylerden biri de bunların yanmadığı oldu.
Dialogue: 0,0:02:48.00,0:02:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Tabii bu öğrencileri biraz hayal kırıklığına uğrattı.
Dialogue: 0,0:02:52.00,0:02:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Ama aslında buraya daha yakından bakarsanız,
Dialogue: 0,0:02:56.00,0:02:58.00,Default,,0000,0000,0000,,"U.S. Peace Corps" (Amerikan Barış Elçileri) yazdığını görebilirsiniz.
Dialogue: 0,0:02:58.00,0:03:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Ortaya çıkan şu ki, bu köyde aslında hiç atık kağıt yoktu.
Dialogue: 0,0:03:02.00,0:03:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Her ne kadar bu gönüllü, devlet evraklarını
Dialogue: 0,0:03:06.00,0:03:08.00,Default,,0000,0000,0000,,köyüne taşıyarak bunları iyi değerlendirmiş olsa da,
Dialogue: 0,0:03:08.00,0:03:10.00,Default,,0000,0000,0000,,taşıdığı mesafe 800 kilometreydi.
Dialogue: 0,0:03:10.00,0:03:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Ve biz de düşündük ki, alternatif bir pişirme yakıtı için
Dialogue: 0,0:03:14.00,0:03:16.00,Default,,0000,0000,0000,,belki daha iyi bir yol bulabiliriz.
Dialogue: 0,0:03:16.00,0:03:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Yapmak istediğimiz şey bölgede kolay bulunur
Dialogue: 0,0:03:19.00,0:03:22.00,Default,,0000,0000,0000,,bir maddeden yakıt üretmekti.
Dialogue: 0,0:03:22.00,0:03:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Haiti'nin her yerinde bunları görebilirsiniz. Bunlar küçük çaplı şeker fabrikaları.
Dialogue: 0,0:03:26.00,0:03:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Ve şekerkamışının suyunu çıkardıktan sonra
Dialogue: 0,0:03:27.00,0:03:31.00,Default,,0000,0000,0000,,buralardan çıkan atıklara küspe deniyor.
Dialogue: 0,0:03:31.00,0:03:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Başka bir kullanımı yok. Hiçbir besin değeri yok,
Dialogue: 0,0:03:34.00,0:03:36.00,Default,,0000,0000,0000,,bu yüzden hayvanlara da veremiyorlar.
Dialogue: 0,0:03:36.00,0:03:40.00,Default,,0000,0000,0000,,En sonunda yakılana dek bu atıklar şeker fabrikasının yanında bir yığın olarak bekliyorlar.
Dialogue: 0,0:03:40.00,0:03:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Bizim de yapmak istediğimiz şey,
Dialogue: 0,0:03:43.00,0:03:46.00,Default,,0000,0000,0000,,bu atık kaynağını kullanmak ve onu bir çeşit yakıta dönüştürmek.
Dialogue: 0,0:03:46.00,0:03:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Böylece insanlar bunu kömür gibi
Dialogue: 0,0:03:49.00,0:03:51.00,Default,,0000,0000,0000,,yemek pişirmede kolaylıkla kullanabilecekler.
Dialogue: 0,0:03:51.00,0:03:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Bu nedenle önümüzdeki yıllarda, ben ve öğrencilerim bir proje geliştirmek üzere çalışacağız.
Dialogue: 0,0:03:56.00,0:04:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Küspeyi alıyorsunuz ve atık bir petrol varilinden kolaylıkla
Dialogue: 0,0:04:00.00,0:04:03.00,Default,,0000,0000,0000,,yapabileceğiniz bir fırına koyuyorsunuz.
Dialogue: 0,0:04:03.00,0:04:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Biraz zaman geçtikten sonra, bunu ateşe koyuyor ve
Dialogue: 0,0:04:07.00,0:04:10.00,Default,,0000,0000,0000,,ocağa kaçan oksijeni engellemek için kapatıyorsunuz,
Dialogue: 0,0:04:10.00,0:04:14.00,Default,,0000,0000,0000,,ve sonra bu kömürleşmiş maddeyi elde ediyorsunuz.
Dialogue: 0,0:04:14.00,0:04:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Fakat bunu yakamazsınız. Yakmak için fazla ince.
Dialogue: 0,0:04:16.00,0:04:20.00,Default,,0000,0000,0000,,ve yemek pişirmede kullanmak için fazla çabuk yanıyor.
Dialogue: 0,0:04:20.00,0:04:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Bu nedenle bunu kullanışlı bir hale sokmak için çaba harcayıp, bir yol bulmalıydık.
Dialogue: 0,0:04:24.00,0:04:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Ve bu duruma uygun olarak, Gana'lı bir öğrencim
Dialogue: 0,0:04:27.00,0:04:32.00,Default,,0000,0000,0000,,annesinin ona yaptığı "kokonte" isimli bir yemeği hatırladı.
Dialogue: 0,0:04:32.00,0:04:35.00,Default,,0000,0000,0000,,Bu yemek, kasava (botanik bir bitki) kökünden yapılan yapışkan bir lapa idi.
Dialogue: 0,0:04:35.00,0:04:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Ve böylece biz de şunu fark ettik ki,
Dialogue: 0,0:04:37.00,0:04:41.00,Default,,0000,0000,0000,,kasava Haiti'de de manyok ismiyle bilinen ve yetişen bir bitki.
Dialogue: 0,0:04:41.00,0:04:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Ve aslında, dünyanın her yerinde yetişen bir bitki--
Dialogue: 0,0:04:43.00,0:04:47.00,Default,,0000,0000,0000,,yuka, tapyoka, manyok, kasava, aslında hepsi aynı şey--
Dialogue: 0,0:04:47.00,0:04:49.00,Default,,0000,0000,0000,,çok fazla nişastalı köklü bir bitki.
Dialogue: 0,0:04:49.00,0:04:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Ve bununla çok koyu ve yapışkan bir lapa yapılabiliyor.
Dialogue: 0,0:04:52.00,0:04:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Bunu kömür parçalarını birbirine yapıştırmak için kullanabilirsiniz.
Dialogue: 0,0:04:56.00,0:04:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Biz de bunu yaptık. Haiti'ye gittik.
Dialogue: 0,0:04:59.00,0:05:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Bunlar da "Ecole de Chabon" ya da "Kömür Enstitüsü"nün
Dialogue: 0,0:05:02.00,0:05:04.00,Default,,0000,0000,0000,,ilk mezunları. Ve bunlar da--
Dialogue: 0,0:05:04.00,0:05:06.00,Default,,0000,0000,0000,,(Gülüşmeler)
Dialogue: 0,0:05:06.00,0:05:11.00,Default,,0000,0000,0000,,-- evet doğru. Ben aslında MIT'de olduğu kadar CIT'de de bir eğitmenim.
Dialogue: 0,0:05:11.00,0:05:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Bunlar da yaptığımız kömür birketler.
Dialogue: 0,0:05:15.00,0:05:20.00,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi sizi başka bir kıtaya götürüyorum. Burası Hindistan,
Dialogue: 0,0:05:20.00,0:05:25.00,Default,,0000,0000,0000,,ve bu da pişirmede en çok kullanılan yakıt: inek gübresi.
Dialogue: 0,0:05:25.00,0:05:29.00,Default,,0000,0000,0000,,Ve Haiti'den farklı olarak, bu gübre yanarken gerçekten çok fazla duman çıkarıyor.
Dialogue: 0,0:05:29.00,0:05:32.00,Default,,0000,0000,0000,,Ve burada da gübre ve biyoyakıtın pişirme esnasında yakıt olarak kullanılmasının
Dialogue: 0,0:05:32.00,0:05:36.00,Default,,0000,0000,0000,,sağlık açısından etkilerini görebilirsiniz.
Dialogue: 0,0:05:36.00,0:05:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Çocuklar ve kadınlar özellikle bundan etkilenirler,
Dialogue: 0,0:05:39.00,0:05:41.00,Default,,0000,0000,0000,,çünkü yemek pişirme esnasında yakında olan onlardır.
Dialogue: 0,0:05:41.00,0:05:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Bu nedenle bu kömür yapma teknolojisini
Dialogue: 0,0:05:44.00,0:05:46.00,Default,,0000,0000,0000,,burada uygulayıp uygulayamayacağımızı merak ettik.
Dialogue: 0,0:05:46.00,0:05:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Ne yazık ki, burada şeker kamışı bulunmuyor.
Dialogue: 0,0:05:49.00,0:05:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Kasavaları da yok fakat bu bizi durdurmuyor.
Dialogue: 0,0:05:52.00,0:05:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Biz de bölgedeki kolay erişilir biyokütle kaynaklarını belirledik.
Dialogue: 0,0:05:56.00,0:05:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Ve bunlar buğday ve pirinç saplarıydı.
Dialogue: 0,0:05:59.00,0:06:01.00,Default,,0000,0000,0000,,Parçaları tutturmak için de
Dialogue: 0,0:06:01.00,0:06:03.00,Default,,0000,0000,0000,,normalde insanların burada yemek pişirmekte kullandıkları
Dialogue: 0,0:06:03.00,0:06:06.00,Default,,0000,0000,0000,,inek gübresini kullanabilirdik.
Dialogue: 0,0:06:06.00,0:06:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Karşılaştırmalı testler yaptık. Burada
Dialogue: 0,0:06:10.00,0:06:13.00,Default,,0000,0000,0000,,kömür parçalarını ve inek gübresini görebilirsiniz.
Dialogue: 0,0:06:13.00,0:06:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Gördüğünüz gibi yemek pişirmede kullanılan yakıttan çok daha temiz yanıyor.
Dialogue: 0,0:06:16.00,0:06:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Ve ayrıca, suyu daha çabuk ısıtıyor.
Dialogue: 0,0:06:19.00,0:06:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Buraya kadar çok mutluyduk.
Dialogue: 0,0:06:21.00,0:06:23.00,Default,,0000,0000,0000,,Fakat bulduğumuz şeylerden biri de,
Dialogue: 0,0:06:23.00,0:06:26.00,Default,,0000,0000,0000,,odun kömürü ile karşılaştırmalı yaptığımız testlerde,
Dialogue: 0,0:06:26.00,0:06:29.00,Default,,0000,0000,0000,,o kadar da uzun yanmadığını gördük. Birketler pişirme esnasında ufalanıyor,
Dialogue: 0,0:06:29.00,0:06:32.00,Default,,0000,0000,0000,,ve küçük parçalara ayrılarak enerji kaybediyorlardı.
Dialogue: 0,0:06:32.00,0:06:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Bu nedenle daha kuvvetli bir birket yapmak için bir yol bulmaya çalıştık
Dialogue: 0,0:06:36.00,0:06:40.00,Default,,0000,0000,0000,,böylece Haiti'deki pazarlardaki odun kömürü ile rekabet edebilirdik.
Dialogue: 0,0:06:40.00,0:06:44.00,Default,,0000,0000,0000,,MIT'ye geri döndük, Instron makinesini çıkarıp,
Dialogue: 0,0:06:44.00,0:06:47.00,Default,,0000,0000,0000,,bir birketi ondan yeterince performans alabilmek için ihtiyacınız olan
Dialogue: 0,0:06:47.00,0:06:49.00,Default,,0000,0000,0000,,dereceye kadar sıkıştırmak için
Dialogue: 0,0:06:49.00,0:06:52.00,Default,,0000,0000,0000,,ne kadar kuvvete ihtiyaç olduğunu araştırdık.
Dialogue: 0,0:06:52.00,0:06:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Laboratuvarda bunun üzerinde çalışan öğrencilerle eş zamanlı olarak
Dialogue: 0,0:06:56.00,0:07:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Haiti'de de projeyi ilerletmek ve köyde yaşayan insanlar için
Dialogue: 0,0:07:02.00,0:07:08.00,Default,,0000,0000,0000,,kolay erişilir kılmak için çalışan arkadaşlarımız vardı.
Dialogue: 0,0:07:08.00,0:07:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Bir süre sonra,
Dialogue: 0,0:07:10.00,0:07:15.00,Default,,0000,0000,0000,,odun kömüründen daha temiz ve muhtemelen daha uzun yanan bir kömür
Dialogue: 0,0:07:15.00,0:07:22.00,Default,,0000,0000,0000,,elde etmek için, az maliyetli bir pres geliştirdik.
Dialogue: 0,0:07:22.00,0:07:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Yani artık elimizde Haiti pazarlarında satılandan
Dialogue: 0,0:07:26.00,0:07:29.00,Default,,0000,0000,0000,,daha iyi olan bir ürün var.
Dialogue: 0,0:07:29.00,0:07:32.00,Default,,0000,0000,0000,,Ve bu harika bir şey.
Dialogue: 0,0:07:33.00,0:07:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Sadece Haiti'de, her yıl yaklaşık 30 milyon ağaç kesiliyor.
Dialogue: 0,0:07:39.00,0:07:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Artık bu çözümü uygulamak ve
Dialogue: 0,0:07:41.00,0:07:43.00,Default,,0000,0000,0000,,bu ağaçların önemli bir kısmını kurtarmak mümkün.
Dialogue: 0,0:07:43.00,0:07:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Ayrıca, bu kömürden elde edilen gelir 260 milyon dolar.
Dialogue: 0,0:07:49.00,0:07:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Bu Haiti gibi
Dialogue: 0,0:07:52.00,0:07:54.00,Default,,0000,0000,0000,,nüfusun sekiz milyonunun, ortalama gelirinin
Dialogue: 0,0:07:54.00,0:07:58.00,Default,,0000,0000,0000,,400 dolardan az olduğu bir ülke için çok korkunç bir rakam.
Dialogue: 0,0:07:58.00,0:08:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Bu yüzden kömür projemizi yürüttüğümüz yer de burası.
Dialogue: 0,0:08:03.00,0:08:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Ve ilginç bulduğum başka bir şey daha,
Dialogue: 0,0:08:05.00,0:08:10.00,Default,,0000,0000,0000,,UC Berkeley'de risk analizi yapan bir arkadaşım var.
Dialogue: 0,0:08:10.00,0:08:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Bu arkadaşım kömür yerine odun yakmanın
Dialogue: 0,0:08:13.00,0:08:15.00,Default,,0000,0000,0000,,sağlığa etkileri problemine eğildi.
Dialogue: 0,0:08:15.00,0:08:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Ve bulduğu şu oldu: Tüm dünyada
Dialogue: 0,0:08:17.00,0:08:21.00,Default,,0000,0000,0000,,yemek pişirmede odun yerine kömür yakıldığında,
Dialogue: 0,0:08:21.00,0:08:23.00,Default,,0000,0000,0000,,bir milyon ölümü engelleyebiliyorsunuz. Bu çok dikkat çekici.
Dialogue: 0,0:08:23.00,0:08:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Fakat şimdiye kadar, ağaçları kesmeden bunu yapmanın bir yolu yoktu.
Dialogue: 0,0:08:26.00,0:08:28.00,Default,,0000,0000,0000,,Ama şimdi bir çözümümüz var.
Dialogue: 0,0:08:28.00,0:08:32.00,Default,,0000,0000,0000,,Yemek pişirme yakıtı üretmek için tarımsal atıkları kullanmak.
Dialogue: 0,0:08:32.00,0:08:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Aslında gerçekten heyecan verici bulduğum bir şey de
Dialogue: 0,0:08:34.00,0:08:37.00,Default,,0000,0000,0000,,geçen ay Gana'ya yaptığım bir ziyaret sırasında ortaya çıkan şeydi.
Dialogue: 0,0:08:37.00,0:08:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Ve bu bence gerçekten mükemmel bir şey.
Dialogue: 0,0:08:40.00,0:08:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Üstelik az önce gördüğünüzden daha da az teknolojik.
Dialogue: 0,0:08:43.00,0:08:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Böyle bir şeyi hayal edebiliyor musunuz? İşte burada.
Dialogue: 0,0:08:46.00,0:08:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Peki bu nedir? Bu mısır koçanlarının kömüre dönüştürülmesidir.
Dialogue: 0,0:08:51.00,0:08:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Ve bunun güzel yanı kömür birketleri yapmak zorunda olmamanız.
Dialogue: 0,0:08:54.00,0:08:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Hazır yapılmış geliyor. Bu benim 100 dolarlık dizüstü bilgisayarım, tam burada.
Dialogue: 0,0:08:58.00,0:09:01.00,Default,,0000,0000,0000,,Ve aslında ben de Nick gibi örnekler getirdim.
Dialogue: 0,0:09:01.00,0:09:04.00,Default,,0000,0000,0000,,(Gülüşmeler)
Dialogue: 0,0:09:04.00,0:09:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Bunları dolaştırabiliriz.
Dialogue: 0,0:09:07.00,0:09:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Bunlar tamamen fonksiyonel, sahada test edilmiş, kullanıma hazır.
Dialogue: 0,0:09:15.00,0:09:20.00,Default,,0000,0000,0000,,Ve bu teknoloji ile ilgili ayrıca ilgi çekici olan noktalardan biri de,
Dialogue: 0,0:09:20.00,0:09:24.00,Default,,0000,0000,0000,,teknoloji transferinin çok kolay olması.
Dialogue: 0,0:09:24.00,0:09:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Şekerkamışı kömüründe insanlara
Dialogue: 0,0:09:26.00,0:09:29.00,Default,,0000,0000,0000,,nasıl birket haline getireceklerini öğretmek
Dialogue: 0,0:09:29.00,0:09:31.00,Default,,0000,0000,0000,,ve yapıştırıcıyı pişirmek zorundayken
Dialogue: 0,0:09:31.00,0:09:33.00,Default,,0000,0000,0000,,bunlar kendiliğinden birket halinde geliyor.
Dialogue: 0,0:09:33.00,0:09:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Ve şu an bu hayatımdaki en heyecan verici şey,
Dialogue: 0,0:09:36.00,0:09:39.00,Default,,0000,0000,0000,,ve belki de hayatım hakkında üzücü bir yorum.
Dialogue: 0,0:09:39.00,0:09:41.00,Default,,0000,0000,0000,,(Gülüşmeler)
Dialogue: 0,0:09:41.00,0:09:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Fakat bir kez bunu gördüğünüzde, siz ön sıradakiler gibi, tamam,
Dialogue: 0,0:09:44.00,0:09:46.00,Default,,0000,0000,0000,,tamam. Neyse--
Dialogue: 0,0:09:46.00,0:09:48.00,Default,,0000,0000,0000,,(Gülüşmeler)
Dialogue: 0,0:09:48.00,0:09:52.00,Default,,0000,0000,0000,,-- işte burada. Ve bence bu mükemmel bir örnek.
Dialogue: 0,0:09:52.00,0:09:57.00,Default,,0000,0000,0000,,Robert Wright'ın konuşmasında bahsettiği toplamı sıfırdan farklı şeyler için.
Dialogue: 0,0:09:57.00,0:10:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Sadece sağlık faydalarına değil,
Dialogue: 0,0:10:00.00,0:10:02.00,Default,,0000,0000,0000,,çevresel faydaya da sahipsiniz.
Dialogue: 0,0:10:02.00,0:10:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Fakat bu çok ender rastlanan durumlardan biri
Dialogue: 0,0:10:05.00,0:10:08.00,Default,,0000,0000,0000,,şöyle ki, burada ekonomik fayda da var.
Dialogue: 0,0:10:08.00,0:10:12.00,Default,,0000,0000,0000,,İnsanlar atıklardan kendi pişirme yakıtlarını yapabilirler.
Dialogue: 0,0:10:12.00,0:10:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Bundan gelir sağlayabilirler.
Dialogue: 0,0:10:14.00,0:10:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Kömüre harcayacakları paradan tasarruf edebilirler
Dialogue: 0,0:10:17.00,0:10:19.00,Default,,0000,0000,0000,,ve fazladan yaptıkları kömürü
Dialogue: 0,0:10:19.00,0:10:21.00,Default,,0000,0000,0000,,kendi kömürünü yapmayan insanlara satabilirler.
Dialogue: 0,0:10:21.00,0:10:23.00,Default,,0000,0000,0000,,Herhangi bir kayıp veya ödün olmaması gerçekten çok ender rastlanan bir durum,
Dialogue: 0,0:10:23.00,0:10:27.00,Default,,0000,0000,0000,,sağlık ve ekonomi arasında veya çevre ve ekonomi arasında.
Dialogue: 0,0:10:27.00,0:10:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Bu nedenle bu proje benim çok heyecan verici bulduğum bir proje
Dialogue: 0,0:10:30.00,0:10:36.00,Default,,0000,0000,0000,,ve bizi nereye götüreceğini gerçekten merak ediyorum.
Dialogue: 0,0:10:37.00,0:10:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi yaratacağımız gelecekle ilgili konuştuğumuzda,
Dialogue: 0,0:10:41.00,0:10:44.00,Default,,0000,0000,0000,,bir şeyden bahsetmek bence gerekli.
Dialogue: 0,0:10:44.00,0:10:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Bu da içinde yaşadığımız dünya hakkında net bir görüşe sahip olmak.
Dialogue: 0,0:10:48.00,0:10:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Ve şimdi gerçekten içinde yaşadığımız dünyayı kastetmiyorum.
Dialogue: 0,0:10:52.00,0:10:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Kastettiğim dünya, kadınların ailelerine yemeleri için buğday öğüterek
Dialogue: 0,0:10:56.00,0:10:59.00,Default,,0000,0000,0000,,her gün iki üç saatlerini harcadıkları dünya.
Dialogue: 0,0:10:59.00,0:11:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Kastettiğim dünya, gelişmiş inşaat malzemesinin
Dialogue: 0,0:11:02.00,0:11:05.00,Default,,0000,0000,0000,,insan eliyle yapılmış çatı kiremiti anlamına geldiği,
Dialogue: 0,0:11:05.00,0:11:08.00,Default,,0000,0000,0000,,günde 10 saat çalıştığınız,
Dialogue: 0,0:11:08.00,0:11:11.00,Default,,0000,0000,0000,,ayda 60 dolar kazandığınız bir dünya.
Dialogue: 0,0:11:12.00,0:11:20.00,Default,,0000,0000,0000,,Kastettiğim dünya, kadınlar ve çocukların yılda 40 milyar saatlerini su taşımak için harcadıkları bir dünya.
Dialogue: 0,0:11:20.00,0:11:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Bu Kaliforniya eyaletindeki tam zamanlı çalışan insanların
Dialogue: 0,0:11:24.00,0:11:28.00,Default,,0000,0000,0000,,bütün bir yıl hiçbir şey yapmayıp sadece su taşımaları demek.
Dialogue: 0,0:11:28.00,0:11:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Bu öyle bir yer ki, mesela, eğer burası Hindistan olsaydı,
Dialogue: 0,0:11:33.00,0:11:36.00,Default,,0000,0000,0000,,bu odada sadece üç kişinin arabası olabilirdi.
Dialogue: 0,0:11:36.00,0:11:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Eğer burası Afganistan olsaydı,
Dialogue: 0,0:11:37.00,0:11:41.00,Default,,0000,0000,0000,,bu odadaki sadece bir kişi internet kullanmayı bilirdi.
Dialogue: 0,0:11:41.00,0:11:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Eğer burası Zambiya olsaydı, aranızdan 300 kişi çiftçi olurdu,
Dialogue: 0,0:11:46.00,0:11:49.00,Default,,0000,0000,0000,,aranızdan 100 kişi AIDS veya HIV hastası olurdu.
Dialogue: 0,0:11:49.00,0:11:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Ve yarınızdan fazlası günde bir dolardan daha az bir parayla yaşıyor olurdunuz.
Dialogue: 0,0:11:53.00,0:11:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Bunlar çözüm bulmamız gereken konular.
Dialogue: 0,0:11:58.00,0:12:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Bunlar, mühendislerimizi, tasarımcılarımızı, iş adamlarımızı, girişimcilerimizi,
Dialogue: 0,0:12:03.00,0:12:07.00,Default,,0000,0000,0000,,yüzleşmeleri için eğitmemiz gereken konular.
Dialogue: 0,0:12:07.00,0:12:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Bunlar bulmamız gereken çözümler.
Dialogue: 0,0:12:10.00,0:12:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Üzerinde çalıştığımız alanlardan bir kaçının çok önemli olduğuna inanıyorum.
Dialogue: 0,0:12:15.00,0:12:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Bunlardan biri mikro-finans ve mikro-girişimi teşvik etmek için teknolojiler geliştirmek.
Dialogue: 0,0:12:21.00,0:12:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Böylece yoksulluk sınırı altında yaşayan insanlar, bundan bir çıkış yolu bulabilirler--
Dialogue: 0,0:12:25.00,0:12:27.00,Default,,0000,0000,0000,,ve bunu geleneksel sepet yapımı,
Dialogue: 0,0:12:27.00,0:12:31.00,Default,,0000,0000,0000,,kümes hayvanı besleme gibi yollarla yapmazlar.
Dialogue: 0,0:12:31.00,0:12:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Fakat küçük ölçekte yapabilecekleri
Dialogue: 0,0:12:34.00,0:12:36.00,Default,,0000,0000,0000,,yeni teknolojiler ve yeni ürünler var.
Dialogue: 0,0:12:36.00,0:12:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Yapılması gerektiğine inandığım bir diğer şey de yoksul çiftçiler için teknoloji üretmek.
Dialogue: 0,0:12:41.00,0:12:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Böylece ürünleri değer kazanacaktır.
Dialogue: 0,0:12:44.00,0:12:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Gelişim stratejilerimizi yeniden gözden geçirmeliyiz,
Dialogue: 0,0:12:47.00,0:12:51.00,Default,,0000,0000,0000,,böylece yürüttüğümüz eğitim kampanyaları
Dialogue: 0,0:12:51.00,0:12:53.00,Default,,0000,0000,0000,,onları çiftçi olmaktan alıkoymak
Dialogue: 0,0:12:53.00,0:12:56.00,Default,,0000,0000,0000,,yerine yoksul çiftçi olmaktan alıkoyacaktır.
Dialogue: 0,0:12:56.00,0:12:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Ve bunu etkili bir şekilde nasıl yaparız diye düşünmeliyiz.
Dialogue: 0,0:12:59.00,0:13:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Bu toplumlarda yaşayan insanlarla beraber çalışmalıyız
Dialogue: 0,0:13:02.00,0:13:05.00,Default,,0000,0000,0000,,ve onlara sorunlarını çözmek için ihtiyaçları olan araçları ve kaynakları vermeliyiz.
Dialogue: 0,0:13:05.00,0:13:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Bunu yapmanın en iyi yolu budur.
Dialogue: 0,0:13:08.00,0:13:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Bunu dışarıda durarak yapmamalıyız.
Dialogue: 0,0:13:10.00,0:13:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Bu geleceği yaratmak zorundayız ve bunu yapmaya hemen başlamalıyız.
Dialogue: 0,0:13:15.00,0:13:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Teşekkürler.
Dialogue: 0,0:13:17.00,0:13:26.00,Default,,0000,0000,0000,,(Alkışlar)
Dialogue: 0,0:13:26.00,0:13:29.00,Default,,0000,0000,0000,,Chris Anderson: Bize -- sorusu olan biri çıkana dek --
Dialogue: 0,0:13:29.00,0:13:32.00,Default,,0000,0000,0000,,bize üzerinde çalıştığınız başka bir konudan bahsedin.
Dialogue: 0,0:13:32.00,0:13:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Amy Smith: Üzerinde çalıştığımız diğer birkaç konu da
Dialogue: 0,0:13:34.00,0:13:37.00,Default,,0000,0000,0000,,düşük maliyetli su kalitesi testi yapmaya yönelik,
Dialogue: 0,0:13:37.00,0:13:40.00,Default,,0000,0000,0000,,böylece topluluklar kendi su sistemlerini kurabilecekler,
Dialogue: 0,0:13:40.00,0:13:43.00,Default,,0000,0000,0000,,ne zaman çalıştığını ne zaman arıtacaklarını bilecekler vb...
Dialogue: 0,0:13:43.00,0:13:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Biz ayrıca düşük maliyetli su arıtma sistemlerini de araştırıyoruz.
Dialogue: 0,0:13:45.00,0:13:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Bir diğer heyecan verici şey de güneş ışığıyla su dezenfeksiyonu konusunu araştırmak
Dialogue: 0,0:13:49.00,0:13:52.00,Default,,0000,0000,0000,,ve bunu yapacak kapasiteyi geliştirmek.
Dialogue: 0,0:13:52.00,0:13:56.00,Default,,0000,0000,0000,,CA: Bunların büyümesine engel olan darboğaz nedir?
Dialogue: 0,0:13:56.00,0:13:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Girişimci veya yatırımcıya mı ihtiyacınız var,
Dialogue: 0,0:13:59.00,0:14:04.00,Default,,0000,0000,0000,,veya elinizdekini büyütmek için neye ihtiyacınız var?
Dialogue: 0,0:14:04.00,0:14:07.00,Default,,0000,0000,0000,,AS: Evet, bence gereken bu konuda çabalayan çok sayıda insan.
Dialogue: 0,0:14:07.00,0:14:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Bu zor birşey: bu çok bölünmüş bir pazar
Dialogue: 0,0:14:10.00,0:14:12.00,Default,,0000,0000,0000,,ve hiçbir geliri olmayan bir tüketici popülasyonu var.
Dialogue: 0,0:14:12.00,0:14:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Bu nedenle ABD'de uyguladığınız modellerin aynısı
Dialogue: 0,0:14:16.00,0:14:18.00,Default,,0000,0000,0000,,burada işlerin ilermesi için kullanamazsınız.
Dialogue: 0,0:14:18.00,0:14:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Ve biz oldukça küçük bir grubuz, sadece ben.
Dialogue: 0,0:14:21.00,0:14:22.00,Default,,0000,0000,0000,,(Gülüşmeler)
Dialogue: 0,0:14:22.00,0:14:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Bildiğiniz gibi öğrencilerle ne yapabiliyorsam onu yapıyorum.
Dialogue: 0,0:14:25.00,0:14:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Sahaya giden, uygulama yapan
Dialogue: 0,0:14:27.00,0:14:29.00,Default,,0000,0000,0000,,ve işleri ilerleten yılda 30 öğrencimiz oluyor.
Dialogue: 0,0:14:29.00,0:14:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Öteki konu ise, işleri uzun bir zaman diliminde yapmak durumundasınız,
Dialogue: 0,0:14:33.00,0:14:37.00,Default,,0000,0000,0000,,yani - sizin de bildiğiniz gibi bazı şeylerin bir veya iki yılda yapılmasını bekleyemezsiniz.
Dialogue: 0,0:14:37.00,0:14:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Beş veya on yıl öteye bakmalısınız.
Dialogue: 0,0:14:39.00,0:14:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Fakat bunu yapacak vizyonumuz olduğu sürece ilerleyebiliriz diye düşünüyorum.