[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:00.00,0:00:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Mówiąc o wynalzakch,
Dialogue: 0,0:00:02.00,0:00:05.00,Default,,0000,0000,0000,,chciałabym zaprezentować wam historię jednego z moich ulubionych projektów.
Dialogue: 0,0:00:05.00,0:00:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Myślę, że jest on jednym z najbardziej ekscytujących, nad jakimi pracuję,
Dialogue: 0,0:00:08.00,0:00:10.00,Default,,0000,0000,0000,,i myślę też, że najprostszym.
Dialogue: 0,0:00:10.00,0:00:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Jest to projekt, który potencjalnie może mieć ogromy wpływ na całym świecie.
Dialogue: 0,0:00:14.00,0:00:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Dotyczy on jednego z największych problemów zdrowotnych na naszej planecie,
Dialogue: 0,0:00:18.00,0:00:21.00,Default,,0000,0000,0000,,najczęstszej przyczyny śmierci dzieci poniżej 5 roku życia,
Dialogue: 0,0:00:21.00,0:00:26.00,Default,,0000,0000,0000,,którą jest...? Choroby przenoszone przez wodę? Biegunka? Niedożywienie?
Dialogue: 0,0:00:26.00,0:00:32.00,Default,,0000,0000,0000,,Nie, jest nią wdychanie dymu z domowych palenisk,
Dialogue: 0,0:00:32.00,0:00:37.00,Default,,0000,0000,0000,,będące przyczyną poważnych infekcji układu oddechowego. Dacie temu wiarę?
Dialogue: 0,0:00:37.00,0:00:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Jestem tym faktem zszokowana, a nawet przerażona.
Dialogue: 0,0:00:40.00,0:00:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Czy nie potrafimy stworzyć czyściej palącego się opału?
Dialogue: 0,0:00:43.00,0:00:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Nie potrafimy zrobić lepszych piecyków?
Dialogue: 0,0:00:45.00,0:00:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Jak to możliwe, że prowadzi to do ponad 2 milionów zgonów każdego roku?
Dialogue: 0,0:00:49.00,0:00:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Wiem, że Bill Joy opowiadał wam
Dialogue: 0,0:00:51.00,0:00:53.00,Default,,0000,0000,0000,,o cudownym świecie nanorurek węglowych.
Dialogue: 0,0:00:53.00,0:00:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Ja zaś opowiem wam o
Dialogue: 0,0:00:55.00,0:00:59.00,Default,,0000,0000,0000,,cudzie makrorurek węglowych, to jest o węglu drzewnym.
Dialogue: 0,0:01:01.00,0:01:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Mamy tu zdjęcie wiejskich obszarów Haiti. Na Haiti wycięto 98% lasów.
Dialogue: 0,0:01:06.00,0:01:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Widoki takie jak ten, można zobaczyć na całej wyspie.
Dialogue: 0,0:01:09.00,0:01:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Brak drzew prowadzi do wszelkiego rodzaju problemów środowiskowych
Dialogue: 0,0:01:12.00,0:01:17.00,Default,,0000,0000,0000,,i problemów, które dotyczą całej ludności.
Dialogue: 0,0:01:17.00,0:01:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Kilka lat temu miała miejsce bardzo dotkliwa powódź,
Dialogue: 0,0:01:19.00,0:01:20.00,Default,,0000,0000,0000,,która spowodowała tysiące zgonów,
Dialogue: 0,0:01:20.00,0:01:22.00,Default,,0000,0000,0000,,co jest ściśle powiązane z faktem,
Dialogue: 0,0:01:22.00,0:01:25.00,Default,,0000,0000,0000,,że na wzgórzach brak jest drzew, które ustabilizowałby glebę.
Dialogue: 0,0:01:25.00,0:01:29.00,Default,,0000,0000,0000,,Przychodzą deszcze, spływają rzekami i powstaje powódź.
Dialogue: 0,0:01:30.00,0:01:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Jednym z powodów, dla których jest tak mało drzew, jest fakt,
Dialogue: 0,0:01:33.00,0:01:36.00,Default,,0000,0000,0000,,że ludzie muszą gotować - zbierają drewno,
Dialogue: 0,0:01:36.00,0:01:39.00,Default,,0000,0000,0000,,robią z niego węgiel drzewny i na nim gotują.
Dialogue: 0,0:01:39.00,0:01:42.00,Default,,0000,0000,0000,,Nie znaczy to, że ludzie ci nie są świadomi szkód jakie czynią środowisku.
Dialogue: 0,0:01:42.00,0:01:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Wiedzą o tym doskonale, ale nie mają innego wyjścia.
Dialogue: 0,0:01:45.00,0:01:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Nie ma tu paliw kopalnych,
Dialogue: 0,0:01:47.00,0:01:52.00,Default,,0000,0000,0000,,a energia słoneczna nie daje możliwości takiego sposobu gotowania, jaki lubią.
Dialogue: 0,0:01:52.00,0:01:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Dlatego tak właśnie postępują.
Dialogue: 0,0:01:54.00,0:01:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Można spotkać rodziny takie jak ta, które idą do lasu po drzewo,
Dialogue: 0,0:01:58.00,0:02:01.00,Default,,0000,0000,0000,,ścinają je i wytwarzają z niego węgiel drzewny.
Dialogue: 0,0:02:02.00,0:02:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Dlatego nie dziwi, że tak dużo wysiłku poświęcono,
Dialogue: 0,0:02:05.00,0:02:09.00,Default,,0000,0000,0000,,aby znaleźć alternatywne rodzaje opału.
Dialogue: 0,0:02:09.00,0:02:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Około czterech lat temu zabrałam zespół studentów na Haiti
Dialogue: 0,0:02:12.00,0:02:15.00,Default,,0000,0000,0000,,i pracowaliśmy tam z wolontariuszami z Korpusu Pokoju.
Dialogue: 0,0:02:15.00,0:02:17.00,Default,,0000,0000,0000,,To jest właśnie jeden z wolontariuszy,
Dialogue: 0,0:02:17.00,0:02:20.00,Default,,0000,0000,0000,,a to jest urządzenie, które zbudował w wiosce, w której pracował.
Dialogue: 0,0:02:20.00,0:02:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Pomysł polegał na tym, aby wziąć makulaturę,
Dialogue: 0,0:02:22.00,0:02:26.00,Default,,0000,0000,0000,,zgnieść ją i wyprodukować brykiety, których można by użyć jako opału.
Dialogue: 0,0:02:26.00,0:02:28.00,Default,,0000,0000,0000,,Urządzenie to było jednak bardzo powolne.
Dialogue: 0,0:02:28.00,0:02:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Tak więc nasi studenci inżynierii zaczęli pracować nad urządzeniem
Dialogue: 0,0:02:31.00,0:02:34.00,Default,,0000,0000,0000,,i za pomocą bardzo prostych zmian
Dialogue: 0,0:02:34.00,0:02:37.00,Default,,0000,0000,0000,,byli w stanie trzykrotnie zwiększyć jego wydajność.
Dialogue: 0,0:02:37.00,0:02:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Możecie sobie wyobrazić jak bardzo byli podekscytowani.
Dialogue: 0,0:02:39.00,0:02:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Następnie zabrali brykiety ze sobą do instytutu MIT, aby je przetestować.
Dialogue: 0,0:02:43.00,0:02:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Okazało się, że brykiety nie chcą się palić.
Dialogue: 0,0:02:48.00,0:02:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Trochę ich to zniechęciło.
Dialogue: 0,0:02:52.00,0:02:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli przyjrzycie się bliżej, o tutaj,
Dialogue: 0,0:02:56.00,0:02:58.00,Default,,0000,0000,0000,,zobaczycie napis "Korpus Pokoju USA."
Dialogue: 0,0:02:58.00,0:03:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Jak się również okazało, w wiosce nie było żadnej makulatury.
Dialogue: 0,0:03:02.00,0:03:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Był to dobry sposób wykorzystania rządowych papierów,
Dialogue: 0,0:03:06.00,0:03:08.00,Default,,0000,0000,0000,,które wolontariusz zabrał ze sobą z powrotem do swojej wsi
Dialogue: 0,0:03:08.00,0:03:10.00,Default,,0000,0000,0000,,odległej o 800 kilometrów.
Dialogue: 0,0:03:10.00,0:03:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Pomyśleliśmy jednak, że znajdziemy może lepszy pomysł
Dialogue: 0,0:03:14.00,0:03:16.00,Default,,0000,0000,0000,,na alternatywny rodzaj opału.
Dialogue: 0,0:03:16.00,0:03:19.00,Default,,0000,0000,0000,,To, co chcieliśmy zrobić, to stworzyć opał
Dialogue: 0,0:03:19.00,0:03:22.00,Default,,0000,0000,0000,,z czegoś co jest łatwo dostępne lokalnie.
Dialogue: 0,0:03:22.00,0:03:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Takie małe cukrownie, jak ta tutaj, można znaleźć na całej wyspie,
Dialogue: 0,0:03:26.00,0:03:27.00,Default,,0000,0000,0000,,a ich produktem ubocznym
Dialogue: 0,0:03:27.00,0:03:31.00,Default,,0000,0000,0000,,jest bagassa - łodygi trzciny cukrowej, które zostają po wyciśnięciu soku.
Dialogue: 0,0:03:31.00,0:03:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Bagassa nie ma innego zastosowania. Nie ma żadnych wartości odżywczych,
Dialogue: 0,0:03:34.00,0:03:36.00,Default,,0000,0000,0000,,dlatego nie karmią nią zwierząt.
Dialogue: 0,0:03:36.00,0:03:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Stosy bagassy leżą po prostu w pobliżu cukrowni do momentu spalenia.
Dialogue: 0,0:03:40.00,0:03:43.00,Default,,0000,0000,0000,,To, co chcieliśmy osiągnąć, to znaleźć sposób
Dialogue: 0,0:03:43.00,0:03:46.00,Default,,0000,0000,0000,,na wykorzystanie tego odpadu jako opał
Dialogue: 0,0:03:46.00,0:03:49.00,Default,,0000,0000,0000,,przypominający węgiel drzewny,
Dialogue: 0,0:03:49.00,0:03:51.00,Default,,0000,0000,0000,,na którym ludzie mogliby łatwo przyrządzać posiłki.
Dialogue: 0,0:03:51.00,0:03:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Przez następne kilka lat razem ze studentami pracowaliśmy nad technologią.
Dialogue: 0,0:03:56.00,0:04:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Najpierw bierzemy bagassę, potem bardzo prosty piec,
Dialogue: 0,0:04:00.00,0:04:03.00,Default,,0000,0000,0000,,który można zrobić ze zużytej 208-litrowej metalowej beczki po oleju.
Dialogue: 0,0:04:03.00,0:04:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Po jakimś czasie, po podpaleniu bagassy, przykrywamy beczkę,
Dialogue: 0,0:04:07.00,0:04:10.00,Default,,0000,0000,0000,,aby ograniczyć dostęp tlenu do pieca
Dialogue: 0,0:04:10.00,0:04:14.00,Default,,0000,0000,0000,,i na koniec uzyskujemy zwęglony materiał.
Dialogue: 0,0:04:14.00,0:04:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Jednak, nie nadaje się on jeszcze do palenia - jest zbyt delikatny
Dialogue: 0,0:04:16.00,0:04:20.00,Default,,0000,0000,0000,,i spala się zbyt szybko, by można było na tym gotować.
Dialogue: 0,0:04:20.00,0:04:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Dlatego musieliśmy wypróbować jakiś sposób uformowania z tego przydatnych brykietów.
Dialogue: 0,0:04:24.00,0:04:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Pomocnym okazał się fakt, że jeden z moich studentów pochodził z Ghany
Dialogue: 0,0:04:27.00,0:04:32.00,Default,,0000,0000,0000,,i pamiętał jedno z dań, które przygotowywała jego mama, zwane kokonte -
Dialogue: 0,0:04:32.00,0:04:35.00,Default,,0000,0000,0000,,coś w rodzaju bardzo gęstej masy zrobionej z korzenia kasawy.
Dialogue: 0,0:04:35.00,0:04:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Wobec tego sprawdziliśmy i odkryliśmy,
Dialogue: 0,0:04:37.00,0:04:41.00,Default,,0000,0000,0000,,że kasawę uprawia się na Haiti pod nazwą manioku.
Dialogue: 0,0:04:41.00,0:04:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Tak naprawdę uprawia się ją na całym świecie -
Dialogue: 0,0:04:43.00,0:04:47.00,Default,,0000,0000,0000,,juka, tapioka, maniok, kasawa - to wszytko nazwy tej samej rośliny -
Dialogue: 0,0:04:47.00,0:04:49.00,Default,,0000,0000,0000,,warzywa o bulwach bogatych w skrobię.
Dialogue: 0,0:04:49.00,0:04:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Można z niej przyrządzić bardzo gęstą masę,
Dialogue: 0,0:04:52.00,0:04:56.00,Default,,0000,0000,0000,,która może posłużyć jako spoiwo do uformowania zwęglonych brykietów.
Dialogue: 0,0:04:56.00,0:04:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Tak właśnie zrobiliśmy. Pojechaliśmy na Haiti.
Dialogue: 0,0:04:59.00,0:05:02.00,Default,,0000,0000,0000,,To są absolwenci pierwszej szkoły Ecole de Chabon -
Dialogue: 0,0:05:02.00,0:05:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Istytutu Węgla Drzewnego, a to są... -
Dialogue: 0,0:05:04.00,0:05:06.00,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech)
Dialogue: 0,0:05:06.00,0:05:11.00,Default,,0000,0000,0000,,zgadza się. Jestem jednocześnie instruktorem w instytucie MIT i CIT -
Dialogue: 0,0:05:11.00,0:05:15.00,Default,,0000,0000,0000,,a to są brykiety, które wyprodukowaliśmy.
Dialogue: 0,0:05:15.00,0:05:20.00,Default,,0000,0000,0000,,Teraz przenieśmy się na inny kontynent. To są Indie,
Dialogue: 0,0:05:20.00,0:05:25.00,Default,,0000,0000,0000,,a to jest najpowszechniej używany w Indiach opał do gotowania: krowi nawóz.
Dialogue: 0,0:05:25.00,0:05:29.00,Default,,0000,0000,0000,,Ten rodzaj opału wytwarza podczas spalania o wiele więcej dymu w porównaniu z opałem stosowanym na Haiti.
Dialogue: 0,0:05:29.00,0:05:32.00,Default,,0000,0000,0000,,Zrozumieć więc można jak negatywny wpływ na zdrowie
Dialogue: 0,0:05:32.00,0:05:36.00,Default,,0000,0000,0000,,ma gotowanie z użyciem opału z krowich odchodów i biomasy.
Dialogue: 0,0:05:36.00,0:05:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Narażone są szczególnie dzieci i kobiety,
Dialogue: 0,0:05:39.00,0:05:41.00,Default,,0000,0000,0000,,gdyż to one przebywają w pobliżu paleniska.
Dialogue: 0,0:05:41.00,0:05:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Chcieliśmy dlatego zobaczyć, czy da się tutaj wprowadzić
Dialogue: 0,0:05:44.00,0:05:46.00,Default,,0000,0000,0000,,tę nową technologię produkcji węgla.
Dialogue: 0,0:05:46.00,0:05:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Niestety nie uprawia się tutaj trzciny cukrowej;
Dialogue: 0,0:05:49.00,0:05:52.00,Default,,0000,0000,0000,,nie mają tutaj również kasawy - to nas jednak nie powstrzymało.
Dialogue: 0,0:05:52.00,0:05:56.00,Default,,0000,0000,0000,,To co zrobiliśmy, to rozpoznaliśmy, jakie były lokalnie dostępne źródła biomasy.
Dialogue: 0,0:05:56.00,0:05:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Na tym terenie była to słoma pszenicy i słoma ryżowa.
Dialogue: 0,0:05:59.00,0:06:01.00,Default,,0000,0000,0000,,Za spoiwo mogły nam posłużyć
Dialogue: 0,0:06:01.00,0:06:03.00,Default,,0000,0000,0000,,małe ilości obornika, którego
Dialogue: 0,0:06:03.00,0:06:06.00,Default,,0000,0000,0000,,miejscowa ludność zwyczajowo używa jako opału.
Dialogue: 0,0:06:06.00,0:06:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Zrobiliśmy badania porównawcze i tutaj możecie zobaczyć
Dialogue: 0,0:06:10.00,0:06:13.00,Default,,0000,0000,0000,,brykiety węglowe, a tutaj obornik.
Dialogue: 0,0:06:13.00,0:06:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Widać, że brykiety są o wiele czyściej palącym się opałem,
Dialogue: 0,0:06:16.00,0:06:19.00,Default,,0000,0000,0000,,a nawet znacznie szybciej podgrzewają wodę.
Dialogue: 0,0:06:19.00,0:06:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Jak dotąd, byliśmy bardzo zadowoleni.
Dialogue: 0,0:06:21.00,0:06:23.00,Default,,0000,0000,0000,,Zauważyliśmy również,
Dialogue: 0,0:06:23.00,0:06:26.00,Default,,0000,0000,0000,,że w porównaniu z węglem drzewnym,
Dialogue: 0,0:06:26.00,0:06:29.00,Default,,0000,0000,0000,,nasze brykiety nie spalały się równie długo i trochę się rozsypywały
Dialogue: 0,0:06:29.00,0:06:32.00,Default,,0000,0000,0000,,i traciliśmy energię, gdy rozpadały się w czasie gotowania.
Dialogue: 0,0:06:32.00,0:06:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Postanowiliśmy więc znaleźć sposób, aby wyprodukować mocniejsze brykiety,
Dialogue: 0,0:06:36.00,0:06:40.00,Default,,0000,0000,0000,,które mogłyby konkurować z węglem drzewnym, sprzedawanym na targach na Haiti.
Dialogue: 0,0:06:40.00,0:06:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Wróciliśmy do instytutu MIT, wyciągnęliśmy aparat Instrona
Dialogue: 0,0:06:44.00,0:06:47.00,Default,,0000,0000,0000,,i zbadaliśmy jakiej siły potrzeba
Dialogue: 0,0:06:47.00,0:06:49.00,Default,,0000,0000,0000,,by sprasować brykiet na tyle mocno,
Dialogue: 0,0:06:49.00,0:06:52.00,Default,,0000,0000,0000,,by był bardziej efektywny.
Dialogue: 0,0:06:52.00,0:06:56.00,Default,,0000,0000,0000,,W tym samym czasie, kiedy studenci prowadzili doświadczenia w laboratorium,
Dialogue: 0,0:06:56.00,0:07:02.00,Default,,0000,0000,0000,,partnerzy projektu ze społeczności Haitańskiej również pracowali nad poprawą technologii tak,
Dialogue: 0,0:07:02.00,0:07:08.00,Default,,0000,0000,0000,,by stała się bardziej dostępna dla ludzi mieszkających na wsi.
Dialogue: 0,0:07:08.00,0:07:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Po jakimś czasie
Dialogue: 0,0:07:10.00,0:07:15.00,Default,,0000,0000,0000,,zbudowaliśmy tanią w produkcji prasę, która umożliwia produkcję zwęglonego materiału,
Dialogue: 0,0:07:15.00,0:07:22.00,Default,,0000,0000,0000,,który pali się dłużej od węgla drzewnego i o wiele czyściej.
Dialogue: 0,0:07:22.00,0:07:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Znaleźliśmy się w sytuacji, w której mamy produkt naprawdę lepszy od tego,
Dialogue: 0,0:07:26.00,0:07:29.00,Default,,0000,0000,0000,,jaki można kupić na haitańskim targu -
Dialogue: 0,0:07:29.00,0:07:32.00,Default,,0000,0000,0000,,miejscu, w którym wspaniale się przebywa.
Dialogue: 0,0:07:33.00,0:07:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Na Haiti, każdego roku wycina się 30 milionów drzew.
Dialogue: 0,0:07:39.00,0:07:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Jest możliwość, aby wprowadzić nasz projekt w życie
Dialogue: 0,0:07:41.00,0:07:43.00,Default,,0000,0000,0000,,i uratować znaczną ich ilość.
Dialogue: 0,0:07:43.00,0:07:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Ponadto przychód, jaki można wygenerować z naszego węgla wyniesie 260 milionów dolarów.
Dialogue: 0,0:07:49.00,0:07:52.00,Default,,0000,0000,0000,,To ogromnie dużo jak na taki kraj, jak Haiti,
Dialogue: 0,0:07:52.00,0:07:54.00,Default,,0000,0000,0000,,gdzie populacja wynosi 8 milinów ludzi,
Dialogue: 0,0:07:54.00,0:07:58.00,Default,,0000,0000,0000,,a średni dochód poniżej 400 dolarów.
Dialogue: 0,0:07:58.00,0:08:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Również w tym aspekcie, nasz projekt rozwiązuję pewne problemy.
Dialogue: 0,0:08:03.00,0:08:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Jest jeszcze jedna rzecz, którą uważam za interesującą.
Dialogue: 0,0:08:05.00,0:08:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Mam przyjaciela na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley, który zajmował się analizą ryzyka.
Dialogue: 0,0:08:10.00,0:08:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Porównał on szkodliwość wpływu na zdrowie
Dialogue: 0,0:08:13.00,0:08:15.00,Default,,0000,0000,0000,,spalania drewna i węgla drzewnego
Dialogue: 0,0:08:15.00,0:08:17.00,Default,,0000,0000,0000,,i wykazał, że na skalę światową
Dialogue: 0,0:08:17.00,0:08:21.00,Default,,0000,0000,0000,,można by zapobiec milionowi zgonów, przestawiając się na gotowanie na węglu drzewnym zamiast na drewnie.
Dialogue: 0,0:08:21.00,0:08:23.00,Default,,0000,0000,0000,,To niesamowite,
Dialogue: 0,0:08:23.00,0:08:26.00,Default,,0000,0000,0000,,ale jak dotąd nie dało się tego zrobić bez ścinania drzew.
Dialogue: 0,0:08:26.00,0:08:28.00,Default,,0000,0000,0000,,Teraz mamy rozwiązanie,
Dialogue: 0,0:08:28.00,0:08:32.00,Default,,0000,0000,0000,,z użyciem którego możemy przetworzyć odpady rolnicze na opał.
Dialogue: 0,0:08:32.00,0:08:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Jedną z naprawdę ekscytujących rzeczy,
Dialogue: 0,0:08:34.00,0:08:37.00,Default,,0000,0000,0000,,jest odkrycie, którego dokonałam podczas podróży do Ghany w zeszłym miesiącu.
Dialogue: 0,0:08:37.00,0:08:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Jest to, tak mi się wydaje, najfajniejsza rzecz,
Dialogue: 0,0:08:40.00,0:08:43.00,Default,,0000,0000,0000,,a jest nawet mniej zaawansowana technologicznie niż to, co właśnie widzieliście,
Dialogue: 0,0:08:43.00,0:08:46.00,Default,,0000,0000,0000,,jeśli jest to w ogóle możliwe. Oto ona.
Dialogue: 0,0:08:46.00,0:08:51.00,Default,,0000,0000,0000,,A więc co to jest? Są to kolby kukurydzy zamienione w węgiel.
Dialogue: 0,0:08:51.00,0:08:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Piękno tego pomysłu tkwi w tym, że nie ma potrzeby formowania brykietów.
Dialogue: 0,0:08:54.00,0:08:58.00,Default,,0000,0000,0000,,To paliwo jest dostępne w postaci gotowej, jak mój laptop za 100 dolarów, ten tutaj.
Dialogue: 0,0:08:58.00,0:09:01.00,Default,,0000,0000,0000,,Nawet przyniosłam próbki, tak jak Nick.
Dialogue: 0,0:09:01.00,0:09:04.00,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech)
Dialogue: 0,0:09:04.00,0:09:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Podajcie je dalej.
Dialogue: 0,0:09:07.00,0:09:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Są w pełni funkcjonalne, przetestowane, gotowe do wprowadzenia na rynek.
Dialogue: 0,0:09:15.00,0:09:20.00,Default,,0000,0000,0000,,Niesamowite w tej technologii jest również to,
Dialogue: 0,0:09:20.00,0:09:24.00,Default,,0000,0000,0000,,że jej transfer jest tak łatwy.
Dialogue: 0,0:09:24.00,0:09:26.00,Default,,0000,0000,0000,,W porównaniu z węglem z trzciny cukrowej,
Dialogue: 0,0:09:26.00,0:09:29.00,Default,,0000,0000,0000,,gdzie musieliśmy uczyć ludzi jak, formować go w brykiety
Dialogue: 0,0:09:29.00,0:09:31.00,Default,,0000,0000,0000,,i gdzie mamy dodatkowy etap gotowania spoiwa,
Dialogue: 0,0:09:31.00,0:09:33.00,Default,,0000,0000,0000,,w tej technologii surowiec jest od razu w postaci brykietów.
Dialogue: 0,0:09:33.00,0:09:36.00,Default,,0000,0000,0000,,To jest w tej chwili najbardziej ekscytująca rzecz w moim życiu,
Dialogue: 0,0:09:36.00,0:09:39.00,Default,,0000,0000,0000,,co może się wydać smutnym komentarzem do mojego życia.
Dialogue: 0,0:09:39.00,0:09:41.00,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech)
Dialogue: 0,0:09:41.00,0:09:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy jednak to zobaczycie, jak osoby siedzące w pierwszych rzędach, mam rację?
Dialogue: 0,0:09:44.00,0:09:46.00,Default,,0000,0000,0000,,No właśnie. Wracając do tematu -
Dialogue: 0,0:09:46.00,0:09:48.00,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech)
Dialogue: 0,0:09:48.00,0:09:52.00,Default,,0000,0000,0000,,jest to doskonały przykład
Dialogue: 0,0:09:52.00,0:09:57.00,Default,,0000,0000,0000,,tego, o czym mówił Robert Wright w tych swoich sumowaniach niezerowych.
Dialogue: 0,0:09:57.00,0:10:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Mamy w tym przypadku nie tylko korzyść w kwestii zdrowia,
Dialogue: 0,0:10:00.00,0:10:02.00,Default,,0000,0000,0000,,ale także w kwestii środowiska.
Dialogue: 0,0:10:02.00,0:10:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Mamy tu również, co zdarza się niesłychanie rzadko,
Dialogue: 0,0:10:05.00,0:10:08.00,Default,,0000,0000,0000,,korzyści ekonomiczne.
Dialogue: 0,0:10:08.00,0:10:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Ludzie są w stanie wyprodukować własny materiał opałowy z odpadów.
Dialogue: 0,0:10:12.00,0:10:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Może to stać się źródłem ich dochodu.
Dialogue: 0,0:10:14.00,0:10:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Mogą zaoszczędzić pieniądze, które musieli by wydać na węgiel drzewny
Dialogue: 0,0:10:17.00,0:10:19.00,Default,,0000,0000,0000,,i mogą też wyprodukować więcej niż potrzebują i sprzedać nadmiar na rynku ludziom,
Dialogue: 0,0:10:19.00,0:10:21.00,Default,,0000,0000,0000,,którzy nie produkują własnego opału.
Dialogue: 0,0:10:21.00,0:10:23.00,Default,,0000,0000,0000,,To bardzo rzadki przypadek, kiedy nie musisz wybierać
Dialogue: 0,0:10:23.00,0:10:27.00,Default,,0000,0000,0000,,między zdrowiem i ekonomią, lub środowiskiem i ekonomią.
Dialogue: 0,0:10:27.00,0:10:30.00,Default,,0000,0000,0000,,To jest projekt, który uważam za niezwykle ekscytujący
Dialogue: 0,0:10:30.00,0:10:36.00,Default,,0000,0000,0000,,i bardzo jestem ciekawa jak się rozwinie.
Dialogue: 0,0:10:37.00,0:10:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Gdy mówimy o przyszłości, którą stworzymy
Dialogue: 0,0:10:41.00,0:10:44.00,Default,,0000,0000,0000,,myślę, że musimy mieć
Dialogue: 0,0:10:44.00,0:10:48.00,Default,,0000,0000,0000,,bardzo klarowną wizję świata, w którym żyjemy.
Dialogue: 0,0:10:48.00,0:10:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Nie mam tu na myśli świata, w którym my żyjemy.
Dialogue: 0,0:10:52.00,0:10:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Mam na myśli świat, w którym kobiety spędzają 2-3 godziny każdego dnia,
Dialogue: 0,0:10:56.00,0:10:59.00,Default,,0000,0000,0000,,mieląc ziarno dla swoich rodzin na posiłek.
Dialogue: 0,0:10:59.00,0:11:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Mam na myśli świat, w którym zaawansowane materiały budowlane
Dialogue: 0,0:11:02.00,0:11:05.00,Default,,0000,0000,0000,,to ręcznie robione cementowe dachówki
Dialogue: 0,0:11:05.00,0:11:08.00,Default,,0000,0000,0000,,i gdzie, pracując 10 godzin dziennie,
Dialogue: 0,0:11:08.00,0:11:11.00,Default,,0000,0000,0000,,zarabiasz tylko 60 dolarów miesięcznie.
Dialogue: 0,0:11:12.00,0:11:20.00,Default,,0000,0000,0000,,Mam na myśli świat, w którym kobiety i dzieci spędzają 40 miliardów godzin rocznie, przynosząc wodę.
Dialogue: 0,0:11:20.00,0:11:24.00,Default,,0000,0000,0000,,To tak, jakby cała siła robocza stanu Kalifornia
Dialogue: 0,0:11:24.00,0:11:28.00,Default,,0000,0000,0000,,pracowała na pełnym etacie przez rok i nie robiła nic, tylko przynosiła wodę.
Dialogue: 0,0:11:28.00,0:11:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Mam na myśli świat, w którym dla przykładu, gdyby tutaj były Indie,
Dialogue: 0,0:11:33.00,0:11:36.00,Default,,0000,0000,0000,,w tym pomieszczeniu, tylko 3 osoby spośród nas miałyby samochód.
Dialogue: 0,0:11:36.00,0:11:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Gdyby tu był Afganistan,
Dialogue: 0,0:11:37.00,0:11:41.00,Default,,0000,0000,0000,,tylko jedna osoba na tej sali wiedziałaby jak korzystać z internetu.
Dialogue: 0,0:11:41.00,0:11:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Gdyby tu była Zambia, 300 z was byłaby rolnikami,
Dialogue: 0,0:11:46.00,0:11:49.00,Default,,0000,0000,0000,,100 z was miałoby AIDS albo HIV,
Dialogue: 0,0:11:49.00,0:11:53.00,Default,,0000,0000,0000,,a ponad połowa z was żyłaby za mniej niż dolara dziennie.
Dialogue: 0,0:11:53.00,0:11:58.00,Default,,0000,0000,0000,,To są problemy, z którymi musimy się zmierzyć i znaleźć dla nich rozwiązania.
Dialogue: 0,0:11:58.00,0:12:03.00,Default,,0000,0000,0000,,To są problemy, do których powinniśmy przygotowywać naszych inżynierów,
Dialogue: 0,0:12:03.00,0:12:07.00,Default,,0000,0000,0000,,naszych projektantów, biznesmenów, przedsiębiorców.
Dialogue: 0,0:12:07.00,0:12:10.00,Default,,0000,0000,0000,,To są rozwiązania, które musimy znaleźć.
Dialogue: 0,0:12:10.00,0:12:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Jest kilka bardzo ważnych obszarów działania, na których powinniśmy się skupić.
Dialogue: 0,0:12:15.00,0:12:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Jednym z nich jest tworzenie technologii wspierających mikro-finanse i mikro-przdsiębiorczość,
Dialogue: 0,0:12:21.00,0:12:25.00,Default,,0000,0000,0000,,aby ludzie, którzy żyją poniżej poziomu ubóstwa, mogli znaleźć sposób, jak się z takiej sytuacji wydostać;
Dialogue: 0,0:12:25.00,0:12:27.00,Default,,0000,0000,0000,,ale nie poprzez pracę
Dialogue: 0,0:12:27.00,0:12:31.00,Default,,0000,0000,0000,,z wykorzystaniem tradycyjnych zajęć jak wyplatanie koszyków, hodowla kurczaków, itp.,
Dialogue: 0,0:12:31.00,0:12:34.00,Default,,0000,0000,0000,,tylko poprzez nowe technologie i nowe produkty,
Dialogue: 0,0:12:34.00,0:12:36.00,Default,,0000,0000,0000,,które mogliby produkować na małą skalę.
Dialogue: 0,0:12:36.00,0:12:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Kolejną rzeczą, w którą wierzę, jest potrzeba tworzenia technologii dla ubogich rolników,
Dialogue: 0,0:12:41.00,0:12:44.00,Default,,0000,0000,0000,,by mogli tworzyć wartość dodaną do swoich plonów.
Dialogue: 0,0:12:44.00,0:12:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Musimy też przemyśleć nasze strategie rozwoju tak,
Dialogue: 0,0:12:47.00,0:12:51.00,Default,,0000,0000,0000,,abyśmy nie promowali kampanii edukacyjnych,
Dialogue: 0,0:12:51.00,0:12:53.00,Default,,0000,0000,0000,,w których namawiamy ich, aby przestali być rolnikami,
Dialogue: 0,0:12:53.00,0:12:56.00,Default,,0000,0000,0000,,ale raczej przekonujemy ich, aby przestali być ubogimi rolnikami -
Dialogue: 0,0:12:56.00,0:12:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Musimy zastanowić się jak zrobić to efektywnie.
Dialogue: 0,0:12:59.00,0:13:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Musimy pracować z ludźmi w ich społecznościach
Dialogue: 0,0:13:02.00,0:13:05.00,Default,,0000,0000,0000,,i dać im możliwości i narzędzia, których potrzebują,
Dialogue: 0,0:13:05.00,0:13:08.00,Default,,0000,0000,0000,,aby mogli rozwiązać swoje problemy. To najlepszy sposób postępowania.
Dialogue: 0,0:13:08.00,0:13:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Nie powinniśmy tego robić działając z zewnątrz.
Dialogue: 0,0:13:10.00,0:13:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Musimy wykreować taką właśnie przyszłość i musimy zacząć robić to teraz.
Dialogue: 0,0:13:15.00,0:13:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Dziękuję.
Dialogue: 0,0:13:17.00,0:13:26.00,Default,,0000,0000,0000,,(Brawa)
Dialogue: 0,0:13:26.00,0:13:29.00,Default,,0000,0000,0000,,Chris Anderson: Opowiedz nam - w międzyczasie jak czekamy na pytania od publiczności -
Dialogue: 0,0:13:29.00,0:13:32.00,Default,,0000,0000,0000,,nad czym jeszcze pracowałaś.
Dialogue: 0,0:13:32.00,0:13:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Amy Smith: Kilka innych projektów, którymi się zajmujemy
Dialogue: 0,0:13:34.00,0:13:37.00,Default,,0000,0000,0000,,skupiają się na sposobach taniego testowania jakości wody,
Dialogue: 0,0:13:37.00,0:13:40.00,Default,,0000,0000,0000,,tak, aby lokalne społeczności mogły dbać o swoje własne systemy wodne,
Dialogue: 0,0:13:40.00,0:13:43.00,Default,,0000,0000,0000,,żeby wiedziały kiedy działają poprawnie, a kiedy potrzebne jest uzdatnianie.
Dialogue: 0,0:13:43.00,0:13:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Skupiamy się również na tanich systemach uzdatniania wody.
Dialogue: 0,0:13:45.00,0:13:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Jedną z bardzo interesujących rzeczy są badania nad dezynfekcją wody z wykorzystaniem energii słonecznej
Dialogue: 0,0:13:49.00,0:13:52.00,Default,,0000,0000,0000,,i zwiększaniem możliwości realizacji tego pomysłu.
Dialogue: 0,0:13:52.00,0:13:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Chris Anderson: Co powstrzymuje te wszystkie projekty od wdrożenia na większą skalę?
Dialogue: 0,0:13:56.00,0:13:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Czy jest to kwestia znalezienia przedsiębiorców lub spółek kapitałowych?
Dialogue: 0,0:13:59.00,0:14:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Co jest potrzebne, aby to co masz, rozwinąć na większą skalę?
Dialogue: 0,0:14:04.00,0:14:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Amy Smith: Tak, jest wielu ludzi, którzy przyczyniają się do rozwoju tych projektów.
Dialogue: 0,0:14:07.00,0:14:10.00,Default,,0000,0000,0000,,To trudna sytuacja - jest to rynek bardzo rozproszony
Dialogue: 0,0:14:10.00,0:14:12.00,Default,,0000,0000,0000,,z populacją konsumentów o bardzo niskich dochodach.
Dialogue: 0,0:14:12.00,0:14:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Nie można więc użyć tych samych schematów działania, co w Stanach Zjednoczonych,
Dialogue: 0,0:14:16.00,0:14:18.00,Default,,0000,0000,0000,,aby wszystko ruszyło do przodu.
Dialogue: 0,0:14:18.00,0:14:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Mamy też mało liczną kadrę, czyli mnie.
Dialogue: 0,0:14:21.00,0:14:22.00,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech)
Dialogue: 0,0:14:22.00,0:14:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Więc, wiecie, robię, co się da z pomocą studentów.
Dialogue: 0,0:14:25.00,0:14:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Mamy 30 studentów rocznie, którzy ruszają w teren
Dialogue: 0,0:14:27.00,0:14:29.00,Default,,0000,0000,0000,,i próbują wdrażać te pomysły i je rozwijać.
Dialogue: 0,0:14:29.00,0:14:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Inną kwestią jest fakt, że trzeba robić rzeczy perspektywiczne,
Dialogue: 0,0:14:33.00,0:14:37.00,Default,,0000,0000,0000,,tak jak - no wiesz, nie możesz spodziewać się wyników w ciągu roku, czy dwóch lat.
Dialogue: 0,0:14:37.00,0:14:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Musisz patrzeć 5-10 lat do przodu.
Dialogue: 0,0:14:39.00,0:14:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Myślę, że z wizją chęci zrobienia tego, uda nam się osiągnąć postęp.