WEBVTT

00:00:06.998 --> 00:00:10.848
با بڵێین دە خولەکت پێدەچێت
بۆ چارەسەر کردنی ئەم پەزڵە،

00:00:10.872 --> 00:00:12.393
ئەی چەندت پێدەچێت

00:00:12.417 --> 00:00:15.773
ئەگەر
کارەبا لە دەستت بدات؟

00:00:15.797 --> 00:00:17.159
زیاتر، وایە؟

00:00:17.183 --> 00:00:19.564
لەبەرئەوەی ئازاری دەستت سەرنجت دەشێوێنێت.

00:00:19.588 --> 00:00:21.025
؛لەوانەشە بەم شێوەیە نەبێت

00:00:21.049 --> 00:00:23.339
دەکەوێتەوە سەرئەوەی 
چەندێک بەرگەی ئازار دەگریت.

00:00:23.339 --> 00:00:25.491
هەندێک خەڵك بە هۆی
ئازارەوە سەرنجیان دەشێوێت.

00:00:25.491 --> 00:00:28.908
لای هەندێک خەڵک، تەواوکردنی ئەرکەکە
کاتی زیاتر دەوێت و بە باشی نایکەن.

00:00:28.932 --> 00:00:32.705
ھەندێک خەڵکیتر ڕاھاتوون
سەرنجییان لەسەر ئازارەکە نەبێت،

00:00:32.729 --> 00:00:34.957
و ئەوخەڵکانە باشتر و خێراتر

00:00:34.981 --> 00:00:37.626
وێنەکە ڕێک دەخەن کاتێک ئازاریان ھەیە

00:00:37.650 --> 00:00:39.360
وەک لەوکاتەی کە ئازارییان نییە.

00:00:39.360 --> 00:00:41.675
ھەندێک خەڵک مێشکیان بە 
بیرکردنەوەوە سەرقاڵ دەکەن

00:00:41.699 --> 00:00:43.921
تا خەیاڵیان لای ئازارەکە نەمێنێت.

00:00:43.945 --> 00:00:45.088
باشە چۆن دەکرێت خەڵکی

00:00:45.112 --> 00:00:47.971
توشی هەمان ئازار ببن بەڵام

00:00:47.995 --> 00:00:51.005
بە شێوەی جیاواز هەست بە ئازارەکە بکەن؟

00:00:51.029 --> 00:00:52.755
و بۆچی ئەمە گرنگە؟

00:00:52.779 --> 00:00:54.838
پێش ھەموو شتێک، ئازار چییە؟

00:00:54.862 --> 00:00:58.481
ئازار دۆخێکی ناخۆش و
ئەزموونێکی هەستییە،

00:00:58.505 --> 00:01:02.108
لە ئەنجامی زیان گەیشتنی بەرچاو یان نادیار
بە شانەکان درووست دەبێت.

00:01:02.132 --> 00:01:03.820
ئازار شتێکە ئێمە دەیچێژین.

00:01:03.820 --> 00:01:06.636
قسەی ئەو کەسەی کە ئازار دەچێژێت
باشترین پێوەری ڕێژەی ئازارە.

00:01:06.636 --> 00:01:08.322
؛ئازار توندی ھەیە

00:01:08.346 --> 00:01:09.868
و دەتوانی پلەبەندی بۆ بکەیت

00:01:09.892 --> 00:01:13.300
لە سفر، بێ ئازار، بۆ دە
توندترین ئازار کە بەخەیاڵدا بێت.

00:01:14.104 --> 00:01:16.255
بەڵام ئازاریش جۆری ھەیە،

00:01:16.279 --> 00:01:20.587
وەک بڕین، پیاکێشان، سووتان و ئێشان.

00:01:20.611 --> 00:01:23.224
چی وادەکات پەی بەم ئازارانە ببەیت؟

00:01:24.026 --> 00:01:25.466
کاتێک ئازارت پێدەگات،

00:01:25.490 --> 00:01:28.135
شانەیەکی تایبەتی ھەستە دەمار،

00:01:28.159 --> 00:01:31.221
پێی دەگوترێت نۆسێ سێپتەرس ئاماژە دەنێرێت

00:01:31.245 --> 00:01:34.172
بۆ دڕکەپەتک و پاشان بۆ مێشک.

00:01:34.196 --> 00:01:38.504
گواستنەوەکە بەکۆتا دەگات
لەلایەن دەمارە خانەکانی نیوڕۆن و گلیا.

00:01:38.528 --> 00:01:40.481
ئەمە ماددە خۆڵەمێشییەکەی مێشکتە.

00:01:40.505 --> 00:01:44.819
و شا دەمارەکانی مێشک زانییارییەکە بە
شێوەی تەزووی کارەبایی دەگوازنەوە

00:01:44.843 --> 00:01:46.568
لە جێگاییەکەوە بۆ جێگاییەکی تر.

00:01:46.592 --> 00:01:48.121
ئەمەش ماددە سپییەکەیە.

00:01:48.145 --> 00:01:51.423
شا دەمارەکانی کە ئازار دەگوازنەوە

00:01:51.447 --> 00:01:53.368
لە دڕکەپەتکەوە بۆ مێشک

00:01:53.392 --> 00:01:55.121
کە ڕێگەی ھەستی ئێمەیە

00:01:55.145 --> 00:01:56.830
کە لە توێکڵی مێشکدا کۆتایی دێت،

00:01:56.854 --> 00:01:59.107
توێکڵی مێشکیش ئەو بەشەیە
کە بڕیار دەدات

00:01:59.131 --> 00:02:00.343
دەربارەی ئاماژەی ئازار.

00:02:01.106 --> 00:02:03.337
سیستەمێکیتری
پێکەوەبەستنی خانەکانی مێشک

00:02:03.361 --> 00:02:05.128
کە پێی دەڵێن تۆڕی دەرکەوتوو

00:02:05.152 --> 00:02:07.588
بڕیار دەدات کە سەرنج بخەیتە سەرچی.

00:02:07.612 --> 00:02:09.883
کاتێک کاریگەری ئازارەکە زۆر بوو،

00:02:09.907 --> 00:02:13.616
ئاماژەکانی ئازار ڕاستەوخۆ تۆڕی
دەرکەوتوو چالاک دەکەن.

00:02:14.433 --> 00:02:16.306
ئێستا، سەرنج دەخەیتە سەر ئازارەکە.

00:02:16.330 --> 00:02:18.755
ھەروەھا مێشکیش کاردانەوەی 
دەبێت بۆ ئازارەکە و

00:02:18.779 --> 00:02:21.256
مامەڵە لەگەڵ ئاماژەکانی ئەم ئازارە دەکات.

00:02:21.280 --> 00:02:23.355
لە ڕێگەی دەمارەکانەوە ئاماژە دەنێرێت

00:02:23.379 --> 00:02:25.804
بۆ دەست لابردن لەسەر تەباخەکە.

00:02:26.621 --> 00:02:29.113
و ھەروەھا تۆڕی خانەیی ڕاهاتنیش چالاک دەبێت

00:02:29.137 --> 00:02:32.006
کە ئیندۆرفین و ئینکافلین دەنێرێت،

00:02:32.030 --> 00:02:35.952
ئەوانەش ماددەی کیمییاین، دەردەدرێن
کاتێک کە ئازرت هەیە یان کە وەرزش دەکەیت،

00:02:35.976 --> 00:02:37.921
وا دەکات لەگەڵ دۆخەکدا ڕابێیت.

00:02:37.945 --> 00:02:41.208
ئەم سیستەمە کیمیاییانە یارمەتی
ڕێکخستن و کەم کردنەوەی ئازار دەدەن.

00:02:42.051 --> 00:02:44.394
هەموو خانە و دەمارەکان بە یەکەوە
کار دەکەن

00:02:44.418 --> 00:02:46.407
بۆ ئەوەی هەست بە ئازار بکەیت،

00:02:46.431 --> 00:02:48.213
تاکو چیتر شانەکانت زیانییان پێ نەگات،

00:02:48.237 --> 00:02:50.255
و یارمەتیت دەدات بەرگەی ئازارەکە بگریت.

00:02:50.279 --> 00:02:52.887
هەموو کەسێک هەمان سیستەمی هەیە،

00:02:52.911 --> 00:02:56.421
بەڵام ھەستیاری و بەتوانایی
ئەم سوڕانەی مێشک

00:02:56.445 --> 00:02:59.587
دیاری دەکات چەندێک
ھەست بەئازاردەکەیت و بەرگەی دەگریت.

00:02:59.587 --> 00:03:02.439
لەبەر ئەوەیە ھەندێک خەڵک 
زیاتر لە خەڵکیترهەست بە ئازار دەکەن

00:03:02.439 --> 00:03:04.773
و وا دەکات هەندێک خەڵک 
تووشی ئازاری درێژخایەن بن

00:03:04.773 --> 00:03:06.360
کە چارەسەر هیچ کاریگەریەکی نەبێت،

00:03:06.360 --> 00:03:08.642
لە کاتێکدا هەمان شت
کاریگەری لەسەر خەڵکیتر هەبێت.

00:03:08.642 --> 00:03:10.422
جیاوازی لەھەستیاری بۆ ئازار

00:03:10.446 --> 00:03:13.156
زۆر جیاواز نییە
لە جۆرەکانی تری جیاوازی لە

00:03:13.180 --> 00:03:14.836
وەڵامدانەوە بۆ وریاکەرەوەکانیتردا

00:03:15.672 --> 00:03:17.727
وەک چۆن ھەندێک خەڵک حەزیان بە "سکەتلمەوتە"

00:03:17.751 --> 00:03:20.920
کەچی ھەندێکی تر، توشی سەرسوڕان
و ڕشانەوە دەبن.

00:03:20.944 --> 00:03:23.091
گرنگی جۆراوجۆری سوڕی ئازار

00:03:23.115 --> 00:03:24.961
لە مێشکماندا چییە؟

00:03:24.985 --> 00:03:27.002
باشە، جۆرەھا چارەسەر ھەیە بۆ ئازار،

00:03:27.026 --> 00:03:28.754
بۆ جۆرەھا سیستەمی جیاواز.

00:03:28.754 --> 00:03:31.613
بۆ ئازارێکی سادە، دەرمانێک کە
بەبێ پێشنیاری دکتۆریش بەردەستن

00:03:31.613 --> 00:03:34.053
کار دەکاتە سەر ئەو خانانەی
کە ئازەرەکەی لێوەدێت.

00:03:34.077 --> 00:03:36.921
جۆرە بەھێزەکانیتری 
دەرمان و سڕکەر

00:03:36.945 --> 00:03:40.506
چالاکی سوڕی دەمارە خانەکان کەم دەکەنەوە

00:03:40.530 --> 00:03:44.323
یان سیستەمی مامەڵەکردنمان لەگەڵ ئازار
یان ئیندۆرفینەکان بەرز دەکەنەوە.

00:03:44.347 --> 00:03:47.172
ھەندێک خەڵک دەتوانن بە بەکارھێنانی ڕێگەی

00:03:47.196 --> 00:03:50.671
سەرنج نەدان، پشوودان، تێڕامان، یۆگا
چارەسەری ئازار بکەن

00:03:50.695 --> 00:03:54.266
یان ئەو ستراتیجیانەی کە دەکرێت فێربکرێن،
وەک چارەسەری ڕەفتاری مێشک.

00:03:55.177 --> 00:03:57.921
بۆ هەندێک کەس کە ئازاری توند
و درێژخایەنییان هەیە،

00:03:57.945 --> 00:03:59.619
ئازارەکەیان دوای چەندین

00:03:59.643 --> 00:04:01.755
مانگیش لە بریندار بوونییان
کۆتایی نایەت،

00:04:01.779 --> 00:04:03.789
پێویستە بە شێوەیەکی تایبەت چارەسەر بکرێن.

00:04:03.813 --> 00:04:06.088
وەک ئەوەی باو بووە،
زانست چارەسەرەکانی لەسەر

00:04:06.112 --> 00:04:08.084
ژمارەیەکی زۆری خەڵک تاقی دەکاتەوە

00:04:08.108 --> 00:04:11.171
بۆ ئەوەی دەستنیشانی ئەو چارەسەرە بکەن
کە زۆربەی خەڵکی چارە دەکات.

00:04:11.195 --> 00:04:12.881
بەڵام هەمیشە کەسی جیاواز هەیە

00:04:12.905 --> 00:04:14.905
کە چارەسەریەکە کاریگەری نابێت لەسەریان

00:04:14.929 --> 00:04:16.753
یان بگرە زیانیشیان پێ دەگەێنێت،

00:04:16.777 --> 00:04:20.139
ئێستا، دەرمانی تازە کە ڕاستەوخۆ
کار دەکەنە سەر ئازارێکی تایبەت

00:04:20.163 --> 00:04:24.172
و ڕێگری لە بەخشینی ئازار دەکەن

00:04:24.196 --> 00:04:25.838
گەشەیان پێ دەدرێت،

00:04:25.862 --> 00:04:29.365
بەھەمان شێوە بۆ گونجاندنیان
لەگەڵ ھەر نەخۆشێک،

00:04:29.389 --> 00:04:31.818
بە بەکارھێنانی ئامێری وەک
MRI

00:04:31.842 --> 00:04:33.318
بۆ شیکردنەوەی ڕێڕەوەکانی مێشک و

NOTE Paragraph

00:04:34.215 --> 00:04:36.490
دیاریکردنی شێوازی
کاردانەوەی مێشک بۆ ئازارەکە

00:04:36.514 --> 00:04:39.451
کلیلی دۆزینەوەی
باشترین چارەسەرە بۆ تۆ.

00:04:39.475 --> 00:04:41.557
ئەمە بەڕاستی چارەسەری کەسییە نەک گشتیی.