[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.99,0:00:06.04,Default,,0000,0000,0000,,Başlarken size biraz akademik\Ngeçmişimden bahsetmek istiyorum Dialogue: 0,0:00:06.25,0:00:08.47,Default,,0000,0000,0000,,çünkü açıkçası Dialogue: 0,0:00:08.50,0:00:14.60,Default,,0000,0000,0000,,gerçekten de COVID-19 hakkında\Nyaşlı birinin görüşünü dinlememelisiniz. Dialogue: 0,0:00:14.60,0:00:16.23,Default,,0000,0000,0000,,(Gülme sesleri) Dialogue: 0,0:00:16.26,0:00:20.26,Default,,0000,0000,0000,,Küresel sağlık konusunda\Nyaklaşık 20 yıldır çalışıyorum Dialogue: 0,0:00:20.28,0:00:24.80,Default,,0000,0000,0000,,ve özel teknik uzmanlık alanım\Nsağlık sistemlerinin yanı sıra Dialogue: 0,0:00:24.82,0:00:28.70,Default,,0000,0000,0000,,ciddi travmalar yaşandığında\Nsağlık sistemlerine ne olduğu. Dialogue: 0,0:00:28.72,0:00:31.19,Default,,0000,0000,0000,,Ayrıca küresel sağlık basın\Nalanında da çalıştım; Dialogue: 0,0:00:31.22,0:00:34.93,Default,,0000,0000,0000,,Gazeteler ve web haberleri için Dialogue: 0,0:00:34.95,0:00:38.06,Default,,0000,0000,0000,,küresel sağlık ve biyogüvenlik\Nüzerine yazılar yazdım Dialogue: 0,0:00:38.09,0:00:40.24,Default,,0000,0000,0000,,ve de birkaç yıl önce bir kitap yazdım, Dialogue: 0,0:00:40.27,0:00:43.69,Default,,0000,0000,0000,,gezegen olarak karşı karşıya olduğumuz\Nbüyük sağlık tehditleri üzerine. Dialogue: 0,0:00:44.28,0:00:48.05,Default,,0000,0000,0000,,Epidemiyoloji çalışmalarına\Nhem destek verdim hem de liderlik yaptım, Dialogue: 0,0:00:48.07,0:00:51.94,Default,,0000,0000,0000,,Ebola tedavi merkezleri değerlendirmek Dialogue: 0,0:00:51.96,0:00:56.09,Default,,0000,0000,0000,,sağlık kuruluşlarında tüberküloz\Naktarımını incelemek Dialogue: 0,0:00:56.12,0:00:58.87,Default,,0000,0000,0000,,ve hava gribi hazırlığı yapmak dâhil. Dialogue: 0,0:00:59.40,0:01:02.49,Default,,0000,0000,0000,,Uluslararası Sağlık yüksek lisansı yaptım. Dialogue: 0,0:01:02.94,0:01:05.05,Default,,0000,0000,0000,,Doktor veya hemşire değilim. Dialogue: 0,0:01:05.07,0:01:09.34,Default,,0000,0000,0000,,Uzmanlık alanım hasta bakımı\Nveya bireyleri tedavi etmek değil. Dialogue: 0,0:01:09.37,0:01:13.05,Default,,0000,0000,0000,,Uzmanlık alanım popülasyonları\Nve sağlık sistemlerini incelemek, Dialogue: 0,0:01:13.07,0:01:16.14,Default,,0000,0000,0000,,hastalıklar büyük çapta ilerlediğinde\Nolacakları incelemek. Dialogue: 0,0:01:17.29,0:01:23.57,Default,,0000,0000,0000,,Küresel sağlık uzmanlığı kaynaklarına\N1 ve 10 arası bir rakam verecek olursak Dialogue: 0,0:01:23.57,0:01:27.20,Default,,0000,0000,0000,,Facebook'ta boş konuşan birine 1 veririz, Dialogue: 0,0:01:27.22,0:01:31.08,Default,,0000,0000,0000,,Dünya Sağlık Örgütü'ne ise 10. Dialogue: 0,0:01:31.10,0:01:34.82,Default,,0000,0000,0000,,Beni bu kategoride\N7 veya 8 olarak değerlendirebilirsiniz. Dialogue: 0,0:01:34.85,0:01:37.39,Default,,0000,0000,0000,,Bunu aklınızda tutun. Dialogue: 0,0:01:38.93,0:01:42.12,Default,,0000,0000,0000,,En temel şeylerle başlayacağım Dialogue: 0,0:01:42.14,0:01:45.56,Default,,0000,0000,0000,,çünkü tüm COVID-19 haberleri arasında\Nbu kısım kayboldu. Dialogue: 0,0:01:46.28,0:01:50.25,Default,,0000,0000,0000,,COVID-19 bir koronavirüsü. Dialogue: 0,0:01:50.28,0:01:54.23,Default,,0000,0000,0000,,Koronavirüsleri özel bir virüs alt kümesi Dialogue: 0,0:01:54.25,0:01:57.66,Default,,0000,0000,0000,,ve virüs olarak\Nbazı eşsiz özellikleri var. Dialogue: 0,0:01:57.69,0:02:01.43,Default,,0000,0000,0000,,Genetik materyal olarak\NDNA yerine RNA kullanıyorlar Dialogue: 0,0:02:01.45,0:02:04.57,Default,,0000,0000,0000,,ve virüsün yüzeyi çıkıntılarla kaplanıyor. Dialogue: 0,0:02:04.60,0:02:07.48,Default,,0000,0000,0000,,Hücrelerin içine girmek için\Nbu çıkıntıları kullanıyorlar. Dialogue: 0,0:02:07.51,0:02:11.01,Default,,0000,0000,0000,,O çıkıntılar koronavirüsünün koronası. Dialogue: 0,0:02:12.36,0:02:16.04,Default,,0000,0000,0000,,COVID-19 yeni bir koronavirüs\Nolarak biliniyor Dialogue: 0,0:02:16.06,0:02:20.17,Default,,0000,0000,0000,,çünkü Aralık ayına kadar\Nyalnızca 6 koronavirüs duymuştuk. Dialogue: 0,0:02:20.20,0:02:22.11,Default,,0000,0000,0000,,COVID-19 yedincisi. Dialogue: 0,0:02:22.14,0:02:23.30,Default,,0000,0000,0000,,Bizim için yeni. Dialogue: 0,0:02:23.32,0:02:24.91,Default,,0000,0000,0000,,Gen dizilimi yeni yapıldı, Dialogue: 0,0:02:24.94,0:02:26.13,Default,,0000,0000,0000,,adını henüz aldı. Dialogue: 0,0:02:26.16,0:02:27.49,Default,,0000,0000,0000,,Bu yüzden yeni. Dialogue: 0,0:02:28.22,0:02:32.43,Default,,0000,0000,0000,,Şiddetli Akut Solunum yolu Sendromu SARS Dialogue: 0,0:02:32.45,0:02:35.44,Default,,0000,0000,0000,,veya Orta Doğu Solunum Yolu Sendromu\NMERS'i hatırlıyorsanız Dialogue: 0,0:02:35.60,0:02:37.64,Default,,0000,0000,0000,,bunlar da koronavirüsleriydi. Dialogue: 0,0:02:37.66,0:02:40.78,Default,,0000,0000,0000,,İkisine de solunum yolu sendromu deniyor Dialogue: 0,0:02:40.80,0:02:43.69,Default,,0000,0000,0000,,çünkü koronavirüsleri bunu yapıyor -- Dialogue: 0,0:02:43.72,0:02:45.51,Default,,0000,0000,0000,,akciğerlerinizi hedef alıyor. Dialogue: 0,0:02:45.54,0:02:48.88,Default,,0000,0000,0000,,Sizi kusturmuyor,\Ngözlerinizden kan akmıyor, Dialogue: 0,0:02:48.91,0:02:50.39,Default,,0000,0000,0000,,beyin kanamasına sebep olmuyor. Dialogue: 0,0:02:50.41,0:02:52.48,Default,,0000,0000,0000,,Akciğerleriniz hedef alınıyor. Dialogue: 0,0:02:52.60,0:02:54.69,Default,,0000,0000,0000,,COVID-19 da farklı değil. Dialogue: 0,0:02:55.19,0:02:58.52,Default,,0000,0000,0000,,Bir dizi solunum yolu\Nsemptomuna yol açıyor, Dialogue: 0,0:02:58.54,0:03:01.71,Default,,0000,0000,0000,,kuru öksürük ve ateşten Dialogue: 0,0:03:01.74,0:03:05.39,Default,,0000,0000,0000,,ölümcül viral zatürreye kadar. Dialogue: 0,0:03:05.41,0:03:08.70,Default,,0000,0000,0000,,Tüm bu semptomların var olması Dialogue: 0,0:03:08.72,0:03:12.07,Default,,0000,0000,0000,,bu salgının takibinin\Nçok zor olmasının nedenlerinden biri. Dialogue: 0,0:03:12.09,0:03:17.19,Default,,0000,0000,0000,,Çok insan COVID-19'a yakalanıyor Dialogue: 0,0:03:17.21,0:03:21.17,Default,,0000,0000,0000,,ama semptomları orta düzeyde,\Nhastaneye bile gitmiyorlar. Dialogue: 0,0:03:21.20,0:03:23.10,Default,,0000,0000,0000,,Sisteme kaydedilmiyor. Dialogue: 0,0:03:23.12,0:03:26.88,Default,,0000,0000,0000,,Özellikle çocuklar\Nbunu çok kolay atlatıyor, Dialogue: 0,0:03:26.90,0:03:29.30,Default,,0000,0000,0000,,ki bu bizim için iyi bir haber. Dialogue: 0,0:03:31.57,0:03:33.93,Default,,0000,0000,0000,,Koronavirüsler zoonotik, Dialogue: 0,0:03:33.96,0:03:37.22,Default,,0000,0000,0000,,yani hayvanlardan insanlara geçiyor. Dialogue: 0,0:03:37.24,0:03:41.87,Default,,0000,0000,0000,,COVID-19 gibi bazı koronavirüsler\Ninsandan insana da geçebiliyor. Dialogue: 0,0:03:42.59,0:03:45.96,Default,,0000,0000,0000,,İnsandan insana vakalar\Ndaha hızlı ve uzağa ulaşıyor, Dialogue: 0,0:03:45.98,0:03:47.60,Default,,0000,0000,0000,,COVID-19 gibi. Dialogue: 0,0:03:48.08,0:03:51.42,Default,,0000,0000,0000,,Zoonotik hastalıklardan kurtulmak zor Dialogue: 0,0:03:51.44,0:03:53.69,Default,,0000,0000,0000,,çünkü bir hayvan rezervuarları var. Dialogue: 0,0:03:54.23,0:03:57.25,Default,,0000,0000,0000,,Bir örnek kuş gribi, Dialogue: 0,0:03:57.28,0:04:02.38,Default,,0000,0000,0000,,çiftlik hayvanlarında yok edebiliyoruz,\Nhindilerde, ördeklerde Dialogue: 0,0:04:02.40,0:04:06.62,Default,,0000,0000,0000,,ama her yıl yeniden geliyor\Nçünkü vahşi kuşlar tarafından taşınıypr. Dialogue: 0,0:04:06.65,0:04:08.06,Default,,0000,0000,0000,,Bunu çok duymuyorsunuz Dialogue: 0,0:04:08.09,0:04:10.90,Default,,0000,0000,0000,,çünkü kuş gribi insandan insana geçmez Dialogue: 0,0:04:10.92,0:04:15.24,Default,,0000,0000,0000,,ama tüm dünyada tavuk çiftliklerinde\Nher yıl salgın yaşıyoruz. Dialogue: 0,0:04:16.51,0:04:20.74,Default,,0000,0000,0000,,COVID-19 muhtemelen\Nhayvandan insana aktarımını Dialogue: 0,0:04:20.76,0:04:23.49,Default,,0000,0000,0000,,Çin'in Wuhan kentinde\Nbir vahşi hayvan pazarında yaptı. Dialogue: 0,0:04:24.99,0:04:27.12,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi çok temel olmayan bilgiler. Dialogue: 0,0:04:28.03,0:04:31.73,Default,,0000,0000,0000,,Bu göreceğimiz son büyük salgın değil. Dialogue: 0,0:04:32.11,0:04:36.37,Default,,0000,0000,0000,,Daha çok salgın yaşanacak\Nve daha çok epidemik olacak. Dialogue: 0,0:04:36.40,0:04:39.22,Default,,0000,0000,0000,,Bu bir belki değil. Bu bir gerçek. Dialogue: 0,0:04:39.67,0:04:44.93,Default,,0000,0000,0000,,Bu, biz insanların gezegenle olan\Netkileşiminin bir sonucu. Dialogue: 0,0:04:45.22,0:04:51.08,Default,,0000,0000,0000,,Seçimlerimiz bizi, daha çok salgın\Nyaşayacağımız bizi bu noktaya getirdi. Dialogue: 0,0:04:51.54,0:04:53.30,Default,,0000,0000,0000,,Bunun bir bölümü iklim değişkliği Dialogue: 0,0:04:53.32,0:04:58.02,Default,,0000,0000,0000,,ve ısınan iklimin dünyayı virüs\Nve bakteriler için daha uygun yapması. Dialogue: 0,0:04:58.29,0:05:04.33,Default,,0000,0000,0000,,Ama bir de son kalan vahşi alanları\Nhedef almamız da var. Dialogue: 0,0:05:04.92,0:05:07.88,Default,,0000,0000,0000,,Amazon yağmur omanını yakıp yıkarak Dialogue: 0,0:05:07.90,0:05:10.45,Default,,0000,0000,0000,,çiftlik işleri için ucuz alan arayışımız, Dialogue: 0,0:05:10.48,0:05:14.48,Default,,0000,0000,0000,,son Afrika çalısının çiftliklere gidişi, Dialogue: 0,0:05:14.50,0:05:19.30,Default,,0000,0000,0000,,Çin'deki vahşi hayvanların\Navlanarak neslinin tüketilmesiyle Dialogue: 0,0:05:19.32,0:05:25.09,Default,,0000,0000,0000,,insanlar daha önce hiç olmadığı kadar\Nvahşi hayatla etkileşime geçti. Dialogue: 0,0:05:25.30,0:05:28.29,Default,,0000,0000,0000,,Ve bu vahşi popülasyonlarda\Nyeni hastalıklar var: Dialogue: 0,0:05:28.31,0:05:31.68,Default,,0000,0000,0000,,bakteriler, virüsler,\Nhazır olmadığımız onca şey. Dialogue: 0,0:05:32.61,0:05:34.08,Default,,0000,0000,0000,,Özellikle yarasalar, Dialogue: 0,0:05:34.11,0:05:37.38,Default,,0000,0000,0000,,insanları enfekte eden hastalıkları\Ntaşıma konusunda ustalar Dialogue: 0,0:05:37.40,0:05:39.59,Default,,0000,0000,0000,,ama bunu yapan tek hayvan değiller. Dialogue: 0,0:05:40.61,0:05:45.25,Default,,0000,0000,0000,,Uzak alanlarımızı rahat bırakmadıkça Dialogue: 0,0:05:45.27,0:05:47.24,Default,,0000,0000,0000,,bu salgınlar yaşanmaya devam edecek. Dialogue: 0,0:05:49.09,0:05:53.74,Default,,0000,0000,0000,,Salgınları karantina veya\Nseyahat kısıtlamalarıyla durduramazsınız. Dialogue: 0,0:05:53.76,0:05:55.67,Default,,0000,0000,0000,,Bu herkesin ilk yaptığı şey: Dialogue: 0,0:05:55.70,0:05:59.57,Default,,0000,0000,0000,,''İnsanların hareketini durduralım.\NBu salgını durduralım.'' Dialogue: 0,0:05:59.59,0:06:05.08,Default,,0000,0000,0000,,Ama gerçek şu ki iyi bir karantina\Ngerçekleştirmek çok zor. Dialogue: 0,0:06:05.10,0:06:08.18,Default,,0000,0000,0000,,Seyahat kısıtlamaları koymak çok zor. Dialogue: 0,0:06:08.20,0:06:13.53,Default,,0000,0000,0000,,Halk sağlığına büyük yatırım yapmış\NABD ve Güney Kore gibi ülkeler bile Dialogue: 0,0:06:13.59,0:06:18.81,Default,,0000,0000,0000,,bu salgını hemen durduracak türde\Nhızlı kısıtlamalar koyamazlar. Dialogue: 0,0:06:19.12,0:06:22.64,Default,,0000,0000,0000,,Bunun mantıklı sebeğleri var,\Ntıbbi sebepleri de. Dialogue: 0,0:06:22.67,0:06:25.50,Default,,0000,0000,0000,,Şu an COVID-19'a baktığınızda Dialogue: 0,0:06:25.53,0:06:31.70,Default,,0000,0000,0000,,24 güne kadar enfekte olduğunuz halde\Nhiçbir semptom olmayan bir süre var. Dialogue: 0,0:06:32.46,0:06:36.38,Default,,0000,0000,0000,,Yani insanlar hiçbir işaret olmadan\Nbu virüsle yaşamaya devam ediyor. Dialogue: 0,0:06:36.40,0:06:40.27,Default,,0000,0000,0000,,Onlar kanatinaya alınmayacak.\NÇünkü buna ihtiyaç olduğu bilinmiyor. Dialogue: 0,0:06:43.09,0:06:47.18,Default,,0000,0000,0000,,Ayrıca karantina ve seyahat kısıtlamaları\Nberaberinde ciddi maliyet doğuruyor. Dialogue: 0,0:06:47.94,0:06:49.68,Default,,0000,0000,0000,,İnsanlar sosyal varlıklar. Dialogue: 0,0:06:49.70,0:06:54.17,Default,,0000,0000,0000,,Onları tek bir alanda tutmaya\Nveya ayırmaya çalıştığınızda direnirler. Dialogue: 0,0:06:54.73,0:07:00.70,Default,,0000,0000,0000,,Ebola salgınında şunu gördük ki\Nbir karantina yaptığınızda Dialogue: 0,0:07:00.72,0:07:03.13,Default,,0000,0000,0000,,insanlar bunu delmeye başlıyor. Dialogue: 0,0:07:03.15,0:07:07.20,Default,,0000,0000,0000,,Bireysel hastalar, sıkı bir\Nkarantina protokolü olduğunda Dialogue: 0,0:07:07.23,0:07:09.35,Default,,0000,0000,0000,,sağlık bakımından kaçınıyorlar Dialogue: 0,0:07:09.38,0:07:12.82,Default,,0000,0000,0000,,çünkü sağlık sisteminden korkuyorlar\Nya da bunu karşılayamıyorlar Dialogue: 0,0:07:12.85,0:07:16.13,Default,,0000,0000,0000,,ve aile ve arkadaşlarından ayrılamıyorlar. Dialogue: 0,0:07:16.16,0:07:18.07,Default,,0000,0000,0000,,Siyasetçiler, devlet yetkilileri, Dialogue: 0,0:07:18.10,0:07:20.56,Default,,0000,0000,0000,,karantina söz konusu olduğunda Dialogue: 0,0:07:20.58,0:07:22.45,Default,,0000,0000,0000,,salgın ve vaka hakkında konuşacaklarsa Dialogue: 0,0:07:22.47,0:07:26.90,Default,,0000,0000,0000,,bir karantina protokolü tetikleyeceği için\Nkorkudan bilgi saklayabiliyorlar. Dialogue: 0,0:07:27.52,0:07:31.27,Default,,0000,0000,0000,,Bu tür ihlal ve dürüst olmama Dialogue: 0,0:07:31.30,0:07:34.96,Default,,0000,0000,0000,,bir hastalık salgını takibini\Nçok zor kılan şeyin ta kendisi. Dialogue: 0,0:07:37.10,0:07:41.24,Default,,0000,0000,0000,,Karantina ve seyahat kısıtlamarı\Nkonusunda daha iyi olabiliriz ve olmalıyız Dialogue: 0,0:07:41.26,0:07:43.27,Default,,0000,0000,0000,,ama bu bizim tek seçeneğimiz değil Dialogue: 0,0:07:43.27,0:07:46.56,Default,,0000,0000,0000,,ve bu tür durumlarla başa çıkmak için\Nen iyi seçeneğimiz de değil. Dialogue: 0,0:07:47.32,0:07:51.79,Default,,0000,0000,0000,,Salgınları daha az ciddi kılacak\Nzorlu olan asıl yol Dialogue: 0,0:07:51.82,0:07:54.59,Default,,0000,0000,0000,,küresel sağlık sistemi geliştirmek Dialogue: 0,0:07:54.61,0:07:59.82,Default,,0000,0000,0000,,ve dünyanın her ülkesinde\Ntemel sağlık bakım işlevlerini desteklemek Dialogue: 0,0:07:59.84,0:08:02.28,Default,,0000,0000,0000,,ve böylece tüm ülkeler,\Nyoksul olanlar da dâhil Dialogue: 0,0:08:02.31,0:08:07.27,Default,,0000,0000,0000,,hızlıca yeni enfeksiyon hastalıklarına\Ntanı koyup tedaviye geçebilirler. Dialogue: 0,0:08:08.38,0:08:13.06,Default,,0000,0000,0000,,Çin COVID-19'a karşı yürüttüğü\Nçalışmadan ötürü çok eleştirildi. Dialogue: 0,0:08:13.09,0:08:17.48,Default,,0000,0000,0000,,Peki ya COVID-19 gerçekte\NChad'de ortaya çıktıysa, Dialogue: 0,0:08:17.50,0:08:21.04,Default,,0000,0000,0000,,orada her 100 bin insana\N3,5 doktor düşüyor. Dialogue: 0,0:08:21.100,0:08:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Peki ya Congo'da ortaya çıktıysa, Dialogue: 0,0:08:25.02,0:08:29.17,Default,,0000,0000,0000,,son Ebola hastasını yeni taburcu eden yer? Dialogue: 0,0:08:29.19,0:08:30.76,Default,,0000,0000,0000,,Gerçek şu ki bu gibi ülkeler Dialogue: 0,0:08:30.76,0:08:34.36,Default,,0000,0000,0000,,enfeksiyon hastalıklarına tedbir alacak\Nkaynaklara sahip değiller, Dialogue: 0,0:08:34.38,0:08:36.36,Default,,0000,0000,0000,,tedavi uygulayacak ve rapor bildirerek Dialogue: 0,0:08:36.36,0:08:39.31,Default,,0000,0000,0000,,dünyanın kalanına yardım\Nedecek durumda değiller. Dialogue: 0,0:08:40.88,0:08:45.80,Default,,0000,0000,0000,,Sierra Leone'de Ebola tedavi merkezlerinde\Nbir değerlendirmenin başındaydım, Dialogue: 0,0:08:45.82,0:08:48.92,Default,,0000,0000,0000,,Sierra Leone'deki yerel doktorlar Dialogue: 0,0:08:48.95,0:08:51.92,Default,,0000,0000,0000,,Ebola krizini çok hızlı tanımladılar. Dialogue: 0,0:08:51.94,0:08:54.90,Default,,0000,0000,0000,,Önce tehlikeli, bulaşıcı\Nhemorajik bir virüs olarak Dialogue: 0,0:08:54.92,0:08:57.40,Default,,0000,0000,0000,,ve sonra da Ebola olarak. Dialogue: 0,0:08:57.42,0:09:01.56,Default,,0000,0000,0000,,Ama bunu tanımladıkları hâlde\Nyanıt verecek kaynakları yoktu. Dialogue: 0,0:09:01.58,0:09:04.95,Default,,0000,0000,0000,,Yeterli doktorları,\Nyeterli hastaneleri yoktu. Dialogue: 0,0:09:04.97,0:09:07.71,Default,,0000,0000,0000,,Ebola'yı nasıl tedavi edeceklerine dair\Nyeterli bilgileri Dialogue: 0,0:09:07.71,0:09:10.11,Default,,0000,0000,0000,,ya da enfeksiyon kontrolü\Nuygulaması bilgileri de. Dialogue: 0,0:09:11.08,0:09:15.80,Default,,0000,0000,0000,,Sierra Leone'da 11 doktor\NEbola yüzünden hayatını kaybetti. Dialogue: 0,0:09:15.83,0:09:19.18,Default,,0000,0000,0000,,Bu kriz başladığında\Nülkede sadece 120 doktor vardı. Dialogue: 0,0:09:19.88,0:09:21.35,Default,,0000,0000,0000,,Diğer taraftan, Dialogue: 0,0:09:21.38,0:09:25.45,Default,,0000,0000,0000,,Dallas Baylor Medical Center'da\N1000'den fazla doktor var. Dialogue: 0,0:09:26.62,0:09:29.07,Default,,0000,0000,0000,,İnsanları öldüren\Nişte bu tür eşitsizlikler. Dialogue: 0,0:09:29.45,0:09:32.20,Default,,0000,0000,0000,,Salgınlar ilk ortaya çıktığında\Nönce yoksulları öldürüyor Dialogue: 0,0:09:32.22,0:09:36.46,Default,,0000,0000,0000,,ve sonra yayıldıkça\Ntüm dünyadan insanları. Dialogue: 0,0:09:36.96,0:09:40.84,Default,,0000,0000,0000,,Bu salgınları gerçekten durdurmak,\Netkilerini en aza indirmek istiyorsak Dialogue: 0,0:09:40.89,0:09:43.98,Default,,0000,0000,0000,,dünyanın her ülkesinin Dialogue: 0,0:09:44.01,0:09:48.11,Default,,0000,0000,0000,,yeni hastalıklara\Ntanı koyma ve tedavi etme Dialogue: 0,0:09:48.18,0:09:51.02,Default,,0000,0000,0000,,ve de bilgi paylaşımı için raporlama\Ngücünün olması gerek. Dialogue: 0,0:09:52.44,0:09:55.94,Default,,0000,0000,0000,,COVID-19 sağlık sistemlerinde\Nbüyük bir yük olacak. Dialogue: 0,0:09:56.52,0:09:59.99,Default,,0000,0000,0000,,COVID-19 aynı zamanda\Nküresel sağlık tedarik zincirlerindeki Dialogue: 0,0:10:00.01,0:10:02.17,Default,,0000,0000,0000,,bazı ciddi zayıflıkları da ortaya çıkardı. Dialogue: 0,0:10:02.40,0:10:07.13,Default,,0000,0000,0000,,Her şey iyi giderken anında sipariş\Nsistemleri harika olur Dialogue: 0,0:10:07.16,0:10:11.19,Default,,0000,0000,0000,,ama kriz anında bu şu demek,\Nhiçbir rezervimiz yok. Dialogue: 0,0:10:11.22,0:10:13.58,Default,,0000,0000,0000,,Bir hastane veya bir ülkenin Dialogue: 0,0:10:13.60,0:10:17.49,Default,,0000,0000,0000,,yüz maskesi veya kişisel korunma\Nekipmanı bitiyorsa Dialogue: 0,0:10:17.52,0:10:21.26,Default,,0000,0000,0000,,hiçbir yerde kutular içinde\Nbunları alabileceğimiz depolar yok. Dialogue: 0,0:10:21.28,0:10:23.24,Default,,0000,0000,0000,,Tedarikçiden sipariş etmeniz lazım, Dialogue: 0,0:10:23.26,0:10:27.17,Default,,0000,0000,0000,,onların üretmesini bekleyeceksiniz\Nve sonra da ulaştırılmasını, Dialogue: 0,0:10:27.20,0:10:28.36,Default,,0000,0000,0000,,genellikle Çin'den. Dialogue: 0,0:10:28.38,0:10:32.62,Default,,0000,0000,0000,,Hızla hareket etmenin çok önemli olduğu\Nbir zaman aralığı var. Dialogue: 0,0:10:33.39,0:10:37.41,Default,,0000,0000,0000,,COVID-19 için tamamen hazır olsaydık Dialogue: 0,0:10:37.43,0:10:40.96,Default,,0000,0000,0000,,Çin, bu salgını\Ndaha erken tanımlayabilirdi. Dialogue: 0,0:10:40.98,0:10:44.54,Default,,0000,0000,0000,,Enfekte insanları tedavi etmede\Nhazır olunurdu, Dialogue: 0,0:10:44.56,0:10:47.10,Default,,0000,0000,0000,,yeni hastaneler inşa etmek\Nzorunda kalmadan. Dialogue: 0,0:10:47.13,0:10:50.36,Default,,0000,0000,0000,,Vatandaşlarla dürüst bilgiler paylaşılırdı Dialogue: 0,0:10:50.39,0:10:54.52,Default,,0000,0000,0000,,ve böylece Çin'de sosyal medyada\Nyayılan o çılgınca söylentileri görmezdik. Dialogue: 0,0:10:54.82,0:10:58.17,Default,,0000,0000,0000,,Küresel sağlık otoriteleriyle\Nbilgi paylaşırlardı, Dialogue: 0,0:10:58.20,0:11:01.10,Default,,0000,0000,0000,,onlar da ulusal sağlık sistemlerine\Naktarım yaparak Dialogue: 0,0:11:01.12,0:11:03.24,Default,,0000,0000,0000,,virüs yayılacağı zaman hazır olunurdu. Dialogue: 0,0:11:03.96,0:11:08.82,Default,,0000,0000,0000,,Ulusal sağlık sistemleri sonra\Ngerekli koruma ekipmanlarını stoklar Dialogue: 0,0:11:08.88,0:11:12.67,Default,,0000,0000,0000,,ve sağlık çalışanları tedavi ve\Nenfeksiyon kontrolü hakkında eğitilirdi. Dialogue: 0,0:11:13.19,0:11:17.33,Default,,0000,0000,0000,,İşler kötüye gittiğinde yapılacaklara dair\Nbilimsel protokollerimiz olurdu, Dialogue: 0,0:11:17.35,0:11:19.66,Default,,0000,0000,0000,,seyahat gemileri\Nhastaları enfekte edince mesela. Dialogue: 0,0:11:19.98,0:11:24.29,Default,,0000,0000,0000,,Herkesin gerçek bilgiye erişimi olurdu, Dialogue: 0,0:11:24.31,0:11:28.35,Default,,0000,0000,0000,,utanç verici zenofobik olaylar yaşanmazdı, Dialogue: 0,0:11:28.38,0:11:32.69,Default,,0000,0000,0000,,Philedelphia'da Asyalı görünümlü\Nkişilerin saldırıya uğraması gibi. Dialogue: 0,0:11:33.40,0:11:35.19,Default,,0000,0000,0000,,Ancak tüm bunlara rağmen Dialogue: 0,0:11:35.21,0:11:37.67,Default,,0000,0000,0000,,yine de salgın olurdu. Dialogue: 0,0:11:38.94,0:11:43.51,Default,,0000,0000,0000,,Bu gezegendeki yerleşme şeklimiz\Nbunu kaçınılmaz kılıyor. Dialogue: 0,0:11:44.00,0:11:48.31,Default,,0000,0000,0000,,COVID-19 hakkındaki uzman konsensüs şu: Dialogue: 0,0:11:49.01,0:11:51.29,Default,,0000,0000,0000,,ABD'de ve küresel çapta Dialogue: 0,0:11:51.32,0:11:53.75,Default,,0000,0000,0000,,her şey iyiye gitmeden önce\Ndaha kötüye gidecek. Dialogue: 0,0:11:54.49,0:11:58.93,Default,,0000,0000,0000,,Seyahat sonrası yaşanmayan Dialogue: 0,0:11:58.96,0:12:01.05,Default,,0000,0000,0000,,toplumun içinden çıkan vakalar var. Dialogue: 0,0:12:01.08,0:12:03.30,Default,,0000,0000,0000,,COVID-19'la enfekte insanlar görüyoruz Dialogue: 0,0:12:03.32,0:12:06.51,Default,,0000,0000,0000,,ve bu enfeksiyonun\Nnereden geldiğini bilmiyoruz. Dialogue: 0,0:12:06.53,0:12:09.26,Default,,0000,0000,0000,,Bunlar kötüye giden\Nbir salgının işaretleri, Dialogue: 0,0:12:09.28,0:12:11.52,Default,,0000,0000,0000,,kontrol altında olan bir salgının değil. Dialogue: 0,0:12:14.30,0:12:17.36,Default,,0000,0000,0000,,Üzücü ama şaşırtıcı değil. Dialogue: 0,0:12:18.15,0:12:19.36,Default,,0000,0000,0000,,Küresel sağlık uzmanları, Dialogue: 0,0:12:19.39,0:12:22.33,Default,,0000,0000,0000,,yeni virüs senaryoları\Nhakkında konuştuklarında Dialogue: 0,0:12:22.36,0:12:24.95,Default,,0000,0000,0000,,baktıkları senaryolardan biri de bu. Dialogue: 0,0:12:24.98,0:12:27.55,Default,,0000,0000,0000,,Hepimiz kolayca atlatacağımızı düşündük Dialogue: 0,0:12:27.57,0:12:30.96,Default,,0000,0000,0000,,ama uzmanlar viral planlamadan bahsedince Dialogue: 0,0:12:30.98,0:12:34.85,Default,,0000,0000,0000,,bu tür bir durum ve virüsün\Nbu hareketleri beklenen şeyler. Dialogue: 0,0:12:36.73,0:12:39.51,Default,,0000,0000,0000,,Bazı kişilsel tavsiyelerle\Nbitirmek istiyorum. Dialogue: 0,0:12:40.52,0:12:41.84,Default,,0000,0000,0000,,Ellerinizi yıkayın. Dialogue: 0,0:12:42.44,0:12:44.84,Default,,0000,0000,0000,,Ellerinizi çok yıkayın. Dialogue: 0,0:12:44.86,0:12:48.22,Default,,0000,0000,0000,,Ellerinizi sık sık yıkadığınızı biliyorum\Nçünkü iğrenç değilsiniz Dialogue: 0,0:12:48.24,0:12:50.44,Default,,0000,0000,0000,,ama daha sık yıkayın. Dialogue: 0,0:12:50.47,0:12:54.42,Default,,0000,0000,0000,,Hayatınıza sizi el yıkamaya sevk edecek\Nbazı rutinler ekleyin. Dialogue: 0,0:12:54.45,0:12:57.41,Default,,0000,0000,0000,,Bir binaya her giriş çıkış\Nyaptığınızda ellerinizi yıkayın. Dialogue: 0,0:12:57.44,0:13:01.14,Default,,0000,0000,0000,,Bir toplantıya girip çıktığınızda\Nellerinizi yıkayın. Dialogue: 0,0:13:01.17,0:13:03.45,Default,,0000,0000,0000,,El yıkama üzerine kurulu ritüeller yapın. Dialogue: 0,0:13:04.16,0:13:06.01,Default,,0000,0000,0000,,Telefonlarınızı dezenfekte edin. Dialogue: 0,0:13:06.04,0:13:09.82,Default,,0000,0000,0000,,Kirli ellerinizle telefonunuzu\Nher zaman elliyorsunuz. Dialogue: 0,0:13:09.84,0:13:12.27,Default,,0000,0000,0000,,Telefonunuzla tuvalete\Ngittiğinizi biliyorum. Dialogue: 0,0:13:12.30,0:13:14.45,Default,,0000,0000,0000,,(Gülme sesleri) Dialogue: 0,0:13:15.26,0:13:20.31,Default,,0000,0000,0000,,Dezenfekte edin ve açık alanda\Nbu kadar sık kullanmamaya çalışın. Dialogue: 0,0:13:20.34,0:13:23.46,Default,,0000,0000,0000,,TikTok ve Instagram'ı\Nsadece evde de kullanabilirsiniz. Dialogue: 0,0:13:24.55,0:13:25.86,Default,,0000,0000,0000,,Yüzünüze dokunmayın. Dialogue: 0,0:13:26.89,0:13:28.54,Default,,0000,0000,0000,,Gözlerinizi ovuşturmayın. Dialogue: 0,0:13:28.56,0:13:30.01,Default,,0000,0000,0000,,Tırnaklarınızı yemeyin. Dialogue: 0,0:13:30.04,0:13:32.21,Default,,0000,0000,0000,,Elinizin arka kısmıyla burnunuzu silmeyin. Dialogue: 0,0:13:32.23,0:13:34.31,Default,,0000,0000,0000,,Yani bunu hiç yapmayın, çünkü iğrenç. Dialogue: 0,0:13:34.34,0:13:36.09,Default,,0000,0000,0000,,(Gülme sesleri) Dialogue: 0,0:13:36.11,0:13:37.67,Default,,0000,0000,0000,,Yüz maskesi takmayın. Dialogue: 0,0:13:38.16,0:13:41.47,Default,,0000,0000,0000,,Yüz maskeleri hastalar\Nve sağlık çalışanları için. Dialogue: 0,0:13:41.50,0:13:45.41,Default,,0000,0000,0000,,Hastaysanız yüz maskesi\Nöksürük ve hapşırığı içeride tutarak Dialogue: 0,0:13:45.43,0:13:47.59,Default,,0000,0000,0000,,çevredeki insanları koruyor. Dialogue: 0,0:13:47.61,0:13:49.43,Default,,0000,0000,0000,,Sağlık çalışanıysanız Dialogue: 0,0:13:49.46,0:13:53.92,Default,,0000,0000,0000,,yüz maskeniz kişisel koruma ekipmanı\Ndenen araçlardan biri Dialogue: 0,0:13:53.95,0:13:58.44,Default,,0000,0000,0000,,hastayla ilgilenirken\Nsiz de hasta olmayın diye. Dialogue: 0,0:13:58.46,0:14:01.47,Default,,0000,0000,0000,,Sıradan sağlıklı bir insansanız\Nve maske takıyorsanız Dialogue: 0,0:14:01.50,0:14:03.73,Default,,0000,0000,0000,,bu sadece yüzünüzü terletiyor. Dialogue: 0,0:14:03.75,0:14:04.89,Default,,0000,0000,0000,,(Gülme sesleri) Dialogue: 0,0:14:04.92,0:14:10.22,Default,,0000,0000,0000,,Maskeleri doktorlara, hemşirelere\Nve hasta insanlara bırakın. Dialogue: 0,0:14:11.20,0:14:13.69,Default,,0000,0000,0000,,Eğer COVID-19 semptomlarından\Nşüpheleniyorsanız Dialogue: 0,0:14:13.71,0:14:16.20,Default,,0000,0000,0000,,evde kalın ve tavsiye için\Ndoktorunuzu arayın. Dialogue: 0,0:14:17.14,0:14:22.57,Default,,0000,0000,0000,,COVID-19 tanısı konduysa\Nunutmayın, genellikle orta düzeyde. Dialogue: 0,0:14:22.60,0:14:24.06,Default,,0000,0000,0000,,Sigara içiyorsanız Dialogue: 0,0:14:24.08,0:14:26.95,Default,,0000,0000,0000,,bırakmak için şu an iyi zaman. Dialogue: 0,0:14:27.68,0:14:29.03,Default,,0000,0000,0000,,Sigara içiyorsanız Dialogue: 0,0:14:29.05,0:14:32.47,Default,,0000,0000,0000,,her zaman bırakmak için en iyi zaman Dialogue: 0,0:14:32.49,0:14:35.36,Default,,0000,0000,0000,,ama COVID-19'dan\Nendişe duyan bir içiciyseniz Dialogue: 0,0:14:35.38,0:14:39.13,Default,,0000,0000,0000,,sizi temin ederim ki\Nkendinizi bunun etkilerinden korumak için Dialogue: 0,0:14:39.16,0:14:42.85,Default,,0000,0000,0000,,sigarayı bırakmak\Nyapabileceğiniz en iyi şey. Dialogue: 0,0:14:44.85,0:14:47.34,Default,,0000,0000,0000,,COVID 19 korkutucu, Dialogue: 0,0:14:47.37,0:14:51.55,Default,,0000,0000,0000,,şu an haberlerimizin çoğu korkutucu. Dialogue: 0,0:14:52.10,0:14:57.09,Default,,0000,0000,0000,,Bununla başa çıkmak için\Nkötü ama çekici çok seçenek var: Dialogue: 0,0:14:57.12,0:15:02.40,Default,,0000,0000,0000,,panik, zenofobia, agorafobia, otoriterlik, Dialogue: 0,0:15:02.43,0:15:05.66,Default,,0000,0000,0000,,nefret, kızgınlık ve yalnızlığın Dialogue: 0,0:15:05.66,0:15:09.42,Default,,0000,0000,0000,,salgınlara çözüm olduğuna dair\Nbasitleştirilmiş yalanlar. Dialogue: 0,0:15:09.44,0:15:10.66,Default,,0000,0000,0000,,Ama öyle değil. Dialogue: 0,0:15:10.68,0:15:12.78,Default,,0000,0000,0000,,Bizi sadece hazırlıksız yapıyorlar. Dialogue: 0,0:15:13.36,0:15:17.57,Default,,0000,0000,0000,,Ayrıca sıkıcı ama yararlı\Nseçenekler de var, Dialogue: 0,0:15:17.59,0:15:20.30,Default,,0000,0000,0000,,salgınlara yanıt olarak kullanabiliyoruz, Dialogue: 0,0:15:20.33,0:15:23.72,Default,,0000,0000,0000,,sağlık bakımını\Nher yerde geliştirmek gibi, Dialogue: 0,0:15:23.75,0:15:26.94,Default,,0000,0000,0000,,sağlık alt yapısına\Nve hastalık izlemeye yatırım yapmak, Dialogue: 0,0:15:26.97,0:15:29.30,Default,,0000,0000,0000,,böylece yeni hastalıklar geldiğinde Dialogue: 0,0:15:29.33,0:15:32.27,Default,,0000,0000,0000,,tüm dünyada sağlık sistemleri inşa etmek; Dialogue: 0,0:15:32.29,0:15:36.86,Default,,0000,0000,0000,,tedarik zincirlerimizi güçlendirmek\Nki acil durumlara hazır olsunlar; Dialogue: 0,0:15:36.89,0:15:39.02,Default,,0000,0000,0000,,daha iyi eğitim, Dialogue: 0,0:15:39.04,0:15:45.56,Default,,0000,0000,0000,,körü körüne panik yerine salgınlar\Nve riskler hakkında konuşabilmemiz için. Dialogue: 0,0:15:46.79,0:15:48.92,Default,,0000,0000,0000,,Burada rehberimiz eşitlik olmalı Dialogue: 0,0:15:48.94,0:15:51.26,Default,,0000,0000,0000,,çünkü pek çok durumda olduğu gibi\Nbu durumda da Dialogue: 0,0:15:51.28,0:15:54.51,Default,,0000,0000,0000,,eşitlik aslında bizim de menfaatimiz için. Dialogue: 0,0:15:55.73,0:15:58.43,Default,,0000,0000,0000,,Bugün beni dinlediğiniz için\Nçok teşekkür ederim, Dialogue: 0,0:15:58.45,0:16:00.35,Default,,0000,0000,0000,,size şunu söyleyen ilk kişi olmalıyım: Dialogue: 0,0:16:00.37,0:16:02.54,Default,,0000,0000,0000,,Salondan ayrılmadan önce\Nellerinizi yıkayın. Dialogue: 0,0:16:02.56,0:16:04.87,Default,,0000,0000,0000,,(Alkışlar)