Az erdő nagy része
azon óriások árnyékában él,
melyek a lombkorona
legfelső részét alkotják.
Ezek a legöregebb fák,
több száz gyermekkel
és több ezer unokával.
Ellenőrzik szomszédaikat,
az élelmet, a készleteket,
és hosszú életük során szerzett
bölcsességeket osztanak meg velük.
Mindezt legyökerezve teszik, a beszéd,
érintés vagy mozgás képessége nélkül.
Sikerük titka az erdő talaja alatt rejlik,
ahol szerteágazó gyökérrendszer támogatja
a felettük tornyosuló fatörzseket.
E gyökerek szimbiotikus gombákkal
való társulását mikorrhizának hívják.
Ezeknek a gombáknak számtalan
elágazó, fonalszerű hifájuk van,
melyek együttese alkotja a micéliumot.
A micélium a fa gyökérrendszerénél
sokkal nagyobb területen terjed el,
és ezért képes összekötni
a különböző fák gyökérzetét.
Ezek a kapcsolatok alkotják
a mikorrhiza hálózatokat.
A mikorrhiza hálózatokon keresztül
a gombák képesek erőforrásokat és jelző
molekulákat szállítani a fák között.
Tudjuk, hogy a legöregebb fáknak van
a legnagyobb mikorrhiza hálózata
a legtöbb kapcsolattal a többi fához,
de ezeket a kapcsolatokat
hihetetlenül bonyolult nyomon követni.
Ez azért van, mert nagyjából
száz mikorrhiza-gombafaj létezik –
és az egyes fákat akár több tucatnyi
különböző gomba hódíthatja meg,
amelyek mindegyike különböző fák
egyedi sorához kapcsolódhat,
amelyeknek viszont megvan
a saját egyedi gombatársulásuk.
Hogy megértsük, hogyan áramlanak át
az anyagok ezen a hálózaton,
nézzük meg közelebbről a cukrokat,
ahogy egy kifejlett fától
egy szomszédos csemete felé haladnak.
A cukor útja magasan
a föld fölött kezdődik,
a legmagasabb fák leveleiben
a lombkorona fölött.
A levelek a bőséges napfényt használják,
hogy fotoszintézissel cukrot készítsenek.
Ez az alapvető üzemanyag
keresztülutazik a fán
a fanedv segítségével a törzs aljába.
Onnan a cukor lefolyik a gyökerekig.
A mikorrhizagombák összeakadnak
a gyökerek hegyével,
és vagy körülveszik, vagy áthatolnak
a külső gyökérsejteken,
a gomba típusától függően.
A gombák nem termelnek cukrot, habár
szükségük van rá ugyanúgy, mint a fáknak.
Viszont képesek
a fagyökereknél hatékonyabban felvenni
a tápanyagokat a talajból –
és átadni ezeket a tápanyagokat
a fák gyökereinek.
Általában az anyagok
abba az irányba áramlanak,
ahol kisebb sűrűségben találhatóak meg,
vagy a forrásuktól haladnak lefelé.
Ez azt jelenti, hogy a cukrok
a fagyökerekből a gombák hifájába folynak.
Miután a cukrok bekerülnek a gombába,
a hifa sejtjei közötti pórusokon
vagy egy speciális, üreges szállító hifán
keresztül haladnak.
A gomba a cukrok egy részét elnyeli,
de a többi továbbhalad,
és bejut a szomszédos fa gyökerébe,
egy csemetéhez, ami az árnyékban nő,
ezért kevesebb lehetősége van
cukrok fotoszintetizálására.
De miért szállítja a gomba
a készleteket fáról fára?
Ez a mikorrhiza kapcsolatok
egyik rejtélye.
A gomba érdekében áll, hogy elcserélje
a talaj tápanyagait egy fával cukorra –
mindkét fél jól jár.
A gomba valószínűleg kevésbé nyilvánvaló
előnyöket is szerez egy, a fák közötti
hálózat részeként, de a pontos módok
nem teljesen ismertek.
Talán a gomba előnyökhöz jut
a kapcsolatokból,
amit annyi eltérő fával létesít,
ahánnyal csak tud,
és maximalizálja kapcsolatait
a fák közötti molekulacserével.
Vagy talán a növények csökkentik
adományaikat a gombák felé,
ha a gombák nem segítik elő
a cserét a fák között.
Bármi is legyen az ok,
ezek a gombák hihetetlen mennyiségben
adnak át információt a fák között.
A mikorrhizákon keresztül a fák tudják,
vajon a tápanyagok vagy a jelző molekulák
egy fajtársuktól jönnek-e.
Még azt is meg tudják mondani,
mikor információ egy közeli rokontól,
egy testvértől, esetleg szülőtől jön.
A fák megoszthatnak információkat
a gombahálózatokon keresztül
olyan eseményekről,
mint aszály vagy rovartámadások,
növelve a szomszédaik védőenzim-gyártását,
hogy felkészüljenek ezekre a veszélyekre.
Az erdő egészsége múlik ezeken
a bonyolult kommunikációkon és cseréken.
Mivel minden olyan szoros
kölcsönhatásban van,
ami hatást gyakorol egy fajra,
az befolyásolja a többit is.