1
00:00:10,724 --> 00:00:13,616
Većina šume živi u sjeni divova

2
00:00:13,616 --> 00:00:15,757
koji čine najviši svod.

3
00:00:15,757 --> 00:00:17,376
To su najstarija stabla,

4
00:00:17,376 --> 00:00:21,003
sa stotinama djece i tisuću unuka.

5
00:00:21,003 --> 00:00:24,325
Oni su u kontaktu sa svojim susjedima, 
dijeleći hranu, zalihe,

6
00:00:24,325 --> 00:00:27,468
i mudrost koju su stekli kroz dugi život.

7
00:00:27,468 --> 00:00:33,564
Oni čine to sve ukorijenjeni u mjestu,
bez govora, dodira ili pokreta.

8
00:00:33,564 --> 00:00:37,132
Tajna njihovog uspjeha 
leži ispod šumskog tla,

9
00:00:37,132 --> 00:00:41,134
gdje veliki sustavi korijena
podupiru visoke trupce iznad.

10
00:00:41,134 --> 00:00:45,937
U partnerstvu s tim korijenima su
simbiotičke gljive koje se zovu mikorize

11
00:00:45,937 --> 00:00:49,965
Te gljive imaju bezbroj razgranatih hifa
koje su veoma tanke i

12
00:00:49,965 --> 00:00:52,965
zajedno tvore micelij.

13
00:00:52,965 --> 00:00:57,329
Micelij je raprostranjen nad mnogo većim 
prostorom od sustava korijena

14
00:00:57,329 --> 00:01:00,425
i spaja korijene od
različitih stabala zajedno.

15
00:01:00,425 --> 00:01:03,517
Te veze tvore mikorizne mreže.

16
00:01:03,517 --> 00:01:05,158
Preko mikoriznih mreža,

17
00:01:05,158 --> 00:01:10,648
gljive mogu prenositi hranjive tvari i 
signalizirajuće molekule između stabala

18
00:01:10,648 --> 00:01:13,834
Znamo da najstarija stabla 
imaju najveće mikorizne sustave

19
00:01:13,834 --> 00:01:16,056
s najviše veza s drugim drvećem,

20
00:01:16,056 --> 00:01:19,438
no te veze su 
nevjerojatno teške za pratiti.

21
00:01:19,438 --> 00:01:23,782
Razlog su tisuću vrsta mikozirnih gljiva

22
00:01:23,782 --> 00:01:28,482
i jedna drvo može biti kolonizirano
desecima različitih gljivičnih organiziama,

23
00:01:28,482 --> 00:01:31,675
od kojih se svaka povezuje sa jedinstvenim
setom drugih stabala,

24
00:01:31,675 --> 00:01:36,101
koja stoga imaju svoje vlastite
i jedinstvene setove zajednica gljiva.

25
00:01:36,101 --> 00:01:39,293
Da se dobije predodžba o tome
kako tvari prolaze ovom mrežom,

26
00:01:39,293 --> 00:01:41,142
pogledajmo šećer,

27
00:01:41,142 --> 00:01:45,007
dok se prenosi s jednog zrelog stabla
na susjednu sjemenjaču.

28
00:01:45,007 --> 00:01:47,518
Putovanje šećera počinje
visoko iznad tla,

29
00:01:47,518 --> 00:01:50,553
u listovima krošnja
najviših stabala iznad svoda.

30
00:01:50,553 --> 00:01:55,433
Listovi koriste dostupnu svjetlost
kako bi stvorili šećer putem fotosinteze.

31
00:01:55,433 --> 00:01:58,016
To je esencijalno gorivo 
koje putuje kroz drvo


32
00:01:58,016 --> 00:02:00,749
biljnim sokom sve do osnove debla.


33
00:02:00,749 --> 00:02:04,069
Od tuda, šećer putuje dolje do korijena.

34
00:02:04,069 --> 00:02:06,717
Mikorizne gljive susreću se 
sa krajevima korijena,


35
00:02:06,717 --> 00:02:10,096
i ili okružuju ili prodiru u
vanjske stanice korijena,

36
00:02:10,096 --> 00:02:12,628
ovisno o vrsti gljiva.

37
00:02:12,628 --> 00:02:17,468
Gljive ne mogu proizvoditi šećer, 
iako ga trebaju kao gorivo.

38
00:02:17,468 --> 00:02:18,477
Međutim, one mogu

39
00:02:18,477 --> 00:02:22,226
skupljati hranjive tvari iz tla
puno bolje nego korijeni --

40
00:02:22,226 --> 00:02:25,765
i prenositi hranjive tvari u korijene.

41
00:02:25,765 --> 00:02:26,571
Generalno,

42
00:02:26,571 --> 00:02:30,425
tvari prolaze od mjesta gdje ih ima 
više do mjesta u kojima je oskudica,

43
00:02:30,425 --> 00:02:32,322
Ili od izvora prema dnu.

44
00:02:32,322 --> 00:02:36,234
To znači da šećer putuje iz
korijena u gljivične hife.

45
00:02:36,234 --> 00:02:38,040
Jednom kada šećer dospije u gljivice,

46
00:02:38,040 --> 00:02:41,329
on putuje hifom porama između stanica

47
00:02:41,329 --> 00:02:44,412
ili putem posebnog šupljeg
transportnog sustava hifa.

48
00:02:44,412 --> 00:02:46,592
Gljivice absorbiraju jedan dio šećera,

49
00:02:46,592 --> 00:02:50,113
a drugi dio putuje dalje i dospijeva
u korijene susjednog stabla,

50
00:02:50,113 --> 00:02:53,403
sjemenjače koja raste u sjeni i
ima manje mogućnosti

51
00:02:53,403 --> 00:02:56,047
proizvoditi šećer fotosintezom.

52
00:02:56,047 --> 00:02:59,536
Ali zašto gljive prenose hranjive tvari
od stabla do stabla?

53
00:02:59,536 --> 00:03:02,946
To je jedna od misterija mikoriznih mreža.

54
00:03:02,946 --> 00:03:07,255
Ima smisla da gljivica izmjnejuje 
hranjive tvari tla i šećer sa drvetom --

55
00:03:07,255 --> 00:03:09,346
obje strane imaju koristi.


56
00:03:09,346 --> 00:03:13,348
Očite koristi gljiva u manje
očitim oblicima od biti dio veze

57
00:03:13,348 --> 00:03:17,758
između drveća, ali nisu oblici
konkretno jasni.

58
00:03:17,761 --> 00:03:20,048
Možda gljivice imaju koristi od veza

59
00:03:20,048 --> 00:03:22,458
sa što više moguće drveća,

60
00:03:22,458 --> 00:03:26,380
i maksimizira svoje veze slanjem molekula
između drveća.

61
00:03:26,380 --> 00:03:29,212
Ili možda biljke smanjuju
njihove doprinose gljivicama

62
00:03:29,212 --> 00:03:32,778
u slučaju da gljivice nisu u 
mogućnosti olakšati prijenos tvari.

63
00:03:32,778 --> 00:03:34,126
Bez obzira na razloge,

64
00:03:34,126 --> 00:03:38,576
te gljivice prenose nevjerojatne 
količine informacija.

65
00:03:38,576 --> 00:03:42,964
Putem mikorize, drveća mogu reći kada 
hranjive tvari ili signalizirajuće molekule

66
00:03:42,964 --> 00:03:46,305
dolaze od člana iste vrste iili ne.

67
00:03:46,305 --> 00:03:49,512
Oni mogu čak reći kada informacija
dolazi od bliskog srodnika

68
00:03:49,512 --> 00:03:51,722
kao blizanca ili roditelja.

69
00:03:51,722 --> 00:03:54,977
Drveće može prenositi informacije
o događajima kao što su suša

70
00:03:54,977 --> 00:03:57,524
ili napad kukaca kroz gljivične veze,

71
00:03:57,524 --> 00:04:00,817
potičući da njihovi susjedi povećaju 
produkciju obrambenih enzima

72
00:04:00,817 --> 00:04:03,347
u očekivanju prijetnji.

73
00:04:03,347 --> 00:04:08,037
Zdravlje šume ovisi o tim
kompleksnim komunikacijama i razmjeni.

74
00:04:08,040 --> 00:04:10,699
Sa svime tako duboko povezanim,

75
00:04:10,699 --> 00:04:14,949
ono što utječe na jednu vrstu
mora utjecati i na druge.