WEBVTT 00:00:00.000 --> 00:00:02.000 Kuran'ın cennet tarifinde 00:00:02.000 --> 00:00:04.000 geçtiği söylenen 72 huri bahsini 00:00:04.000 --> 00:00:06.000 duymuşsunuzdur. 00:00:06.000 --> 00:00:09.000 Bu konuya geri döneceğime dair söz vererek geçiyorum. 00:00:09.000 --> 00:00:11.000 Ama aslında biz, burada kuzeybatıda, 00:00:11.000 --> 00:00:13.000 Kuran'da 36 defa 00:00:13.000 --> 00:00:15.000 "içinden ırmaklar akan bahçeler" diye 00:00:15.000 --> 00:00:17.000 tarif edilen cennete 00:00:17.000 --> 00:00:21.000 oldukça benzeyen bir hayatı yaşıyoruz. 00:00:22.000 --> 00:00:25.000 Union Gölü'ne akan bir ırmağın kenarındaki tekne evimde yaşadığımdan 00:00:25.000 --> 00:00:28.000 bu bana tamamıyla mantıklı geliyor. 00:00:28.000 --> 00:00:31.000 Fakat asıl mesele şu: nasıl oluyor da bu pekçok insana yeni geliyor? 00:00:32.000 --> 00:00:35.000 İyi niyetle Kuran'ı okumaya başladıktan 00:00:35.000 --> 00:00:37.000 sonra ona has farklılıklardan ötürü vazgeçmiş 00:00:37.000 --> 00:00:40.000 birçok gayrimüslim tanıyorum. 00:00:40.000 --> 00:00:42.000 Tarihçi Thomas Carlyle, Muhammed'in 00:00:42.000 --> 00:00:45.000 dünyanın en büyük kahramanlarından biri olduğunu 00:00:45.000 --> 00:00:47.000 düşünmekle beraber, Kuran'ı; 00:00:47.000 --> 00:00:50.000 "Şimdiye kadar karşılaştığım okuması en zahmetli, 00:00:50.000 --> 00:00:53.000 yıpratıcı ve karmaşık kitap." olarak tanımlıyor. NOTE Paragraph 00:00:53.000 --> 00:00:55.000 (Gülüşmeler) NOTE Paragraph 00:00:55.000 --> 00:00:57.000 Sanırım sorun biraz da şu: 00:00:57.000 --> 00:01:00.000 biz Kuran'ı, diğer kitapları okurken yaptığımız gibi, 00:01:00.000 --> 00:01:02.000 yağmurlu bir öğleden sonra 00:01:02.000 --> 00:01:05.000 bir kase patlamış mısır eşliğinde bir kenara kıvrılarak 00:01:05.000 --> 00:01:07.000 okuyabileceğimiz bir kitapmış gibi zannediyoruz. 00:01:07.000 --> 00:01:09.000 Sanki Allah herhangi bir yazar, 00:01:09.000 --> 00:01:12.000 Kuran ise Allah'ın Muhammed'le konuşmalarının derlendiği ve 00:01:12.000 --> 00:01:15.000 çok satanlar listesindeki herhangi bir kitapmış gibi düşünüyoruz. 00:01:17.000 --> 00:01:19.000 Oysa ki çok az insanın 00:01:19.000 --> 00:01:21.000 Kuran'ı gerçekten okuyor olmasının sebebi, 00:01:21.000 --> 00:01:24.000 ondan alıntı yapmanın -- veya aslında yanlış aktarmanın -- 00:01:24.000 --> 00:01:27.000 çok kolay olması. 00:01:27.000 --> 00:01:30.000 Kuran'ın genel anlam bütünlüğünden koparılarak, 00:01:30.000 --> 00:01:32.000 çeşitli ifade ve bölümlerin toplanmasından oluşmuş, 00:01:32.000 --> 00:01:35.000 daha özet bir uyarlamasını hem köktenci müslümanlar 00:01:35.000 --> 00:01:38.000 hem de gayrimüslim islamofobikler daha çok tercih ediyor. NOTE Paragraph 00:01:38.000 --> 00:01:40.000 Böylece bu yaz 00:01:40.000 --> 00:01:42.000 bir hevesle Muhammed'in biyografisini 00:01:42.000 --> 00:01:45.000 yazmaya hazırlanırken Kuran'ı 00:01:45.000 --> 00:01:48.000 hakkıyla okumaya ihtiyacım olduğunu farkettim. 00:01:48.000 --> 00:01:51.000 Yapabildiğim kadarıyla hakkını vermeliydim. 00:01:51.000 --> 00:01:53.000 Şu anda Arapçam 00:01:53.000 --> 00:01:55.000 sözlük kullanmaktan ibaret. 00:01:55.000 --> 00:01:57.000 Ben de dört adet iyi bilinen tercümeyi alıp, 00:01:57.000 --> 00:01:59.000 Kuran'ın orijinal yedinci yüzyıl Arapçası 00:01:59.000 --> 00:02:01.000 ile beraber kelime çevirisini 00:02:01.000 --> 00:02:04.000 cüz cüz ayet ayet 00:02:04.000 --> 00:02:07.000 okumaya karar verdim. 00:02:08.000 --> 00:02:11.000 Tabi benim bir avantajım vardı. 00:02:12.000 --> 00:02:14.000 Son kitabım 00:02:14.000 --> 00:02:17.000 Şii-Sünni ihtilafının hikayesi üzerineydi 00:02:17.000 --> 00:02:20.000 ve bu nedenle İslam tarihi üzerine yakından çalışmalar yapmıştım. 00:02:20.000 --> 00:02:22.000 Bu nedenle Kuran'da sıklıkla 00:02:22.000 --> 00:02:24.000 atıfta bulunulan olaylar ve dolayısıyla 00:02:24.000 --> 00:02:26.000 Kuran'ın referans çerçevesi hakkında bilgi sahibiydim. 00:02:26.000 --> 00:02:28.000 Ama şunun farkındaydım ki, 00:02:28.000 --> 00:02:31.000 her ne kadar Kuran'da gezinen 00:02:31.000 --> 00:02:33.000 bilgi sahibi ve hatta 00:02:33.000 --> 00:02:35.000 deneyim sahibi bir turist olsam da 00:02:35.000 --> 00:02:37.000 ben hala başka birinin 00:02:37.000 --> 00:02:39.000 kutsal kitabını okuyan 00:02:39.000 --> 00:02:41.000 agnostik (bilinemezci) bir Yahudi idim. 00:02:41.000 --> 00:02:43.000 (Gülüşmeler) 00:02:43.000 --> 00:02:45.000 Bu nedenle gayet yavaş okudum. 00:02:45.000 --> 00:02:49.000 (Gülüşmeler) 00:02:49.000 --> 00:02:52.000 Başlarken bu proje için üç haftamı ayırdım. 00:02:52.000 --> 00:02:54.000 Ki kibir bu değilse nedir... 00:02:54.000 --> 00:02:58.000 (Gülüşmeler) 00:02:58.000 --> 00:03:01.000 Çünkü ancak üç ay sonunda bitirebildim. 00:03:03.000 --> 00:03:05.000 Geri atlayıp baş taraftaki daha kısa ve 00:03:05.000 --> 00:03:08.000 açıkça daha mistik bölümleri okuma arzuma karşı koydum. NOTE Paragraph 00:03:08.000 --> 00:03:10.000 Fakat ne zaman 00:03:10.000 --> 00:03:12.000 Kuran'ı kavramaya başladığımı düşünsem -- 00:03:12.000 --> 00:03:14.000 "Tamam şimdi oldu" desem -- 00:03:14.000 --> 00:03:16.000 bir gece sonunda kayıp gidiyordu. 00:03:16.000 --> 00:03:18.000 Ve ertesi sabah yabancı bir yerde 00:03:18.000 --> 00:03:21.000 kaybolmuş olma ihtimalimi düşünüyordum. 00:03:21.000 --> 00:03:24.000 Ama yine de mekan bana tanıdık geliyordu. 00:03:25.000 --> 00:03:27.000 Kuran, Tevrat ve İncil'in mesajını yenilemek 00:03:27.000 --> 00:03:29.000 tazelemek için indirildiğini ifade ediyor. 00:03:29.000 --> 00:03:31.000 Zaten üçte biri, 00:03:31.000 --> 00:03:33.000 İncilde de geçen İbrahim, Musa 00:03:33.000 --> 00:03:35.000 Yusuf, Meryem ve İsa 00:03:35.000 --> 00:03:38.000 gibi şahısların kıssalarını tekrarlıyor. 00:03:38.000 --> 00:03:41.000 Allah kendisinin daha önceki tezahürü olan 00:03:41.000 --> 00:03:44.000 Yehova'dan alışkın olduğumuz gibi, ısrarla 00:03:44.000 --> 00:03:47.000 kendisinden başka ilah olmadığını vurguluyordu. 00:03:48.000 --> 00:03:51.000 Develer, Dağlar, 00:03:51.000 --> 00:03:53.000 Çöldeki kuyular ve nehirler, 00:03:53.000 --> 00:03:55.000 beni Sina Çölünde dolaşarak 00:03:55.000 --> 00:03:57.000 geçirdiğim yıla götürdü. 00:03:57.000 --> 00:03:59.000 Ve bir de o dil vardı elbette. 00:03:59.000 --> 00:04:01.000 Ondaki ritmik ahenk... 00:04:01.000 --> 00:04:04.000 Bana, bedevi ihtiyarların, saatlerce ezberden anlattıkları 00:04:04.000 --> 00:04:07.000 hikayeleri dinleyerek geçirdiğim 00:04:07.000 --> 00:04:10.000 akşamları hatırlatıyordu. 00:04:10.000 --> 00:04:12.000 Ve ben neden 00:04:12.000 --> 00:04:15.000 şöyle dendiğini anlamaya başladım: 00:04:15.000 --> 00:04:18.000 Kuran ancak 00:04:18.000 --> 00:04:20.000 Arapça olarak Kuran'dır. NOTE Paragraph 00:04:20.000 --> 00:04:22.000 Fatiha'yı ele alalım. 00:04:22.000 --> 00:04:24.000 7 ayetli açılış suresi, öyle ki 00:04:24.000 --> 00:04:28.000 "Pederimiz Babamız" (Hristiyanlıktaki en bilinen dua) ve "Şema İsrail"in (Tevratın açılışı) birleşimi denebilir. 00:04:29.000 --> 00:04:31.000 Arapça haliyle sadece 29 kelime iken, 00:04:31.000 --> 00:04:35.000 tercümeleri 65 ile 72 kelimeye kadar çıkıyor. 00:04:35.000 --> 00:04:37.000 Ve sanki kelimeler eklendikçe 00:04:37.000 --> 00:04:40.000 anlam daha fazla kayboluyor. 00:04:40.000 --> 00:04:43.000 Arapça'nın büyülü ve neredeyse 00:04:43.000 --> 00:04:45.000 hipnoz edici bir kalitesi, 00:04:45.000 --> 00:04:48.000 okunmaktan çok dinlenmeyi, analiz edilmesinden 00:04:48.000 --> 00:04:51.000 çok hissedilmeyi bekleyen bir özelliği var. 00:04:51.000 --> 00:04:53.000 Adeta bir şarkı gibi söylenmek istiyor ki 00:04:53.000 --> 00:04:56.000 müziği kulakta ve dilde duyulabilsin. 00:04:56.000 --> 00:04:58.000 Bu yüzden Kuran'ın İngilizce tercümesi 00:04:58.000 --> 00:05:01.000 kendisinin bir gölgesi gibi 00:05:01.000 --> 00:05:04.000 ya da Arthur Arberry'nin kendi uyarlamasındaki 00:05:04.000 --> 00:05:06.000 tabiriyle: "bir anlam çıkarma/yorumlama". 00:05:07.000 --> 00:05:10.000 Tabi anlamın tamamı tercüme ile kaybolmuyor. NOTE Paragraph 00:05:10.000 --> 00:05:13.000 Tıpkı Kuran'ın vaadettiği gibi, sabredenler ödüllendirilecektir. 00:05:13.000 --> 00:05:15.000 Kuran'da İncil'den farklı olarak 00:05:15.000 --> 00:05:18.000 pek çok sürprizler bulunuyor: bir çevre bilinci, 00:05:18.000 --> 00:05:21.000 ya da insanın Allah'ın yarattıklarının vekili olması 00:05:21.000 --> 00:05:24.000 gibi pek çok sürpriz. 00:05:24.000 --> 00:05:27.000 Ve özellikle erkeklere yazılmış İncil'de ikinci ya da üçüncü 00:05:27.000 --> 00:05:29.000 şahıs olarak tamamen erkeğe hitap edilirken; 00:05:29.000 --> 00:05:32.000 Kuran kadını da dahil ediyor, 00:05:32.000 --> 00:05:34.000 ve mesela şöyle diyor: 00:05:34.000 --> 00:05:36.000 "inanan erkekler ve kadınlar" veya 00:05:36.000 --> 00:05:39.000 "onurlu erkekler ve kadınlar." 00:05:41.000 --> 00:05:43.000 Ya da şu kötü şöhretli ayeti ele alın; 00:05:43.000 --> 00:05:45.000 kafirlerin öldürülmesi hakkında olanı. 00:05:45.000 --> 00:05:47.000 Evet öyle söyleniyor, 00:05:47.000 --> 00:05:50.000 ama çok özel bir durum için: 00:05:50.000 --> 00:05:52.000 savaşın ekseriyetle yasak (haram) olduğu 00:05:52.000 --> 00:05:54.000 kutsal şehir Mekke'nin 00:05:54.000 --> 00:05:57.000 beklenen fethi için. 00:05:57.000 --> 00:06:00.000 Ve öldürme izni çeşitli niteliklerle sınırlandırılmış bir şekilde geliyor. 00:06:00.000 --> 00:06:03.000 "Mekke'deki kafirleri öldürmelisiniz" şeklinde değil, 00:06:03.000 --> 00:06:06.000 ancak sadece onlara verilen mühlet dolduğu zaman 00:06:06.000 --> 00:06:09.000 ve eğer sadece aranızda başka antlaşma yapılmamışsa 00:06:10.000 --> 00:06:13.000 ve eğer sadece onlar Kabe'ye girmenizi engellemeye karkarsa 00:06:13.000 --> 00:06:16.000 ve eğer sadece ilk saldıran onlar olursa 00:06:16.000 --> 00:06:19.000 onları öldürebilirsiniz. 00:06:19.000 --> 00:06:22.000 Ve o zaman bile -- Allah merhametlidir, 00:06:22.000 --> 00:06:25.000 ve bağışlayacıdır -- 00:06:25.000 --> 00:06:27.000 ve bu yüzden de en güzeli 00:06:27.000 --> 00:06:29.000 hiç kimseyi öldürmemenizdir. 00:06:29.000 --> 00:06:32.000 (Gülüşmeler) 00:06:32.000 --> 00:06:35.000 Bu belki de -- en azından sabit fikirli olmayanlar için 00:06:35.000 --> 00:06:37.000 Kuran'ın ne kadar 00:06:37.000 --> 00:06:39.000 esnek olduğunu gösteren 00:06:39.000 --> 00:06:42.000 en büyük sürprizdi. NOTE Paragraph 00:06:42.000 --> 00:06:45.000 Kuran der ki: "Bu ayetlerin bazılarının anlamı çok kesindir." 00:06:45.000 --> 00:06:48.000 "Ama bazıları ise oldukça muğlaktır." 00:06:48.000 --> 00:06:50.000 "Kalpleri sapıklıktan 00:06:50.000 --> 00:06:52.000 katılaşmış olanlar bu muğlak noktaları 00:06:52.000 --> 00:06:54.000 fazlaca kurcalayarak 00:06:54.000 --> 00:06:57.000 bir uyumsuzluk bulmaya çalışırlar. 00:06:57.000 --> 00:07:00.000 Herşeyin doğrusunu sadece Allah bilir." 00:07:01.000 --> 00:07:03.000 "Allah Latif'tir (lütuf sahibi)" ifadesi 00:07:03.000 --> 00:07:05.000 tekrar tekrar belirir. 00:07:05.000 --> 00:07:07.000 Ve aslında, Kuran'ın tamamı, bize inandırılandan 00:07:07.000 --> 00:07:09.000 çok daha fazla zariftir. 00:07:09.000 --> 00:07:11.000 Mesela bahsettiğim şu 00:07:11.000 --> 00:07:13.000 huriler ve cennet 00:07:13.000 --> 00:07:16.000 meselesinde olduğu gibi. 00:07:16.000 --> 00:07:19.000 Eski moda oryantalizm burada devreye giriyor. 00:07:20.000 --> 00:07:22.000 Oryantalizm, Kuran'da dört yerde geçen 00:07:22.000 --> 00:07:24.000 Huriler kelimesini 00:07:24.000 --> 00:07:26.000 şöyle tasvir ediyor: 00:07:26.000 --> 00:07:29.000 kara gözlü, göğüsleri henüz tomurcuklanmış yaşıt eşler 00:07:29.000 --> 00:07:32.000 veya açıkça dik göğüslü bakireler. 00:07:33.000 --> 00:07:35.000 Bununla beraber, orijinal Arapçadaki ifadesiyle 00:07:35.000 --> 00:07:38.000 tek kelime: Huriler. 00:07:39.000 --> 00:07:42.000 Kabarık ya da dik göğüs ifadesine yer vermeden. 00:07:42.000 --> 00:07:44.000 (Gülüşmeler) 00:07:44.000 --> 00:07:46.000 Şimdi aslında burada kastedilen 00:07:46.000 --> 00:07:48.000 -- melekler gibi -- saf varlıklar veya 00:07:48.000 --> 00:07:51.000 antik Yunan'da geçen Kouros veya Kórē gibi 00:07:51.000 --> 00:07:53.000 ebedi gençliğe sahip varlıklar olabilir. NOTE Paragraph 00:07:53.000 --> 00:07:56.000 Ama gerçek şu ki hiç kimse doğrusunu bilmiyor 00:07:56.000 --> 00:07:58.000 ve asıl mesele de bu. 00:07:58.000 --> 00:08:00.000 Çünkü Kuran'da gayet açık bir şekilde 00:08:00.000 --> 00:08:02.000 şöyle deniyor: "hepiniz cennette 00:08:02.000 --> 00:08:05.000 yeniden yaratılacaksınız" ve 00:08:05.000 --> 00:08:07.000 "hiçbirinizin bilmediği bir şekilde 00:08:07.000 --> 00:08:10.000 yeniden yaratılacaksınız." 00:08:10.000 --> 00:08:13.000 Ki bu bana bir bakire vaadinden 00:08:13.000 --> 00:08:15.000 çok daha çekici geliyor. 00:08:15.000 --> 00:08:23.000 (Gülüşmeler) 00:08:23.000 --> 00:08:26.000 Ve şu 72 sayısı hiçbir yerde geçmiyor. 00:08:26.000 --> 00:08:28.000 Kuran'ın hiçbir ayetinde 00:08:28.000 --> 00:08:30.000 72 bakireden bahsedilmiyor. 00:08:30.000 --> 00:08:33.000 O düşünce Kuran' nazilinden 300 yıl sonra ortaya çıktı. 00:08:33.000 --> 00:08:36.000 Ve çoğu İslam alimi, bulutların üstünde oturup 00:08:36.000 --> 00:08:38.000 arp çalan kanatlı insanlar fikrini onunla 00:08:38.000 --> 00:08:40.000 eşdeğer görüyor. 00:08:41.000 --> 00:08:44.000 Cennet ise bunun oldukça zıttıdır. 00:08:44.000 --> 00:08:46.000 O bekaret değil, 00:08:46.000 --> 00:08:48.000 doğurganlıktır, 00:08:48.000 --> 00:08:50.000 bolluktur, 00:08:50.000 --> 00:08:52.000 içinden ırmaklar akan 00:08:52.000 --> 00:08:55.000 bahçelerdir. NOTE Paragraph 00:08:55.000 --> 00:08:57.000 Teşekkürler. NOTE Paragraph 00:08:57.000 --> 00:09:12.000 (Alkışlar)