0:00:00.250,0:00:04.870
Leonardo da Vinci był kwintesencją człowieka renesansu. Najbardziej znany z osiągnięć w

0:00:04.870,0:00:09.780
świecie sztuki, miał także istotny wkład w architekturze, botanice, inżynierii, matematyce,

0:00:09.780,0:00:15.679
muzyce, historii, kartografii, geologi, inwencji i innych- włączając prawa zwierząt i etyczny

0:00:15.679,0:00:20.600
wegetarianizm, czyli to co dzisiaj nazwywamy weganizmem. Oczywiście ten ostatni punkt nie

0:00:20.600,0:00:23.400
jest zbyt często omawiany w annałach historycznej literatury.

0:00:24.080,0:00:28.640
Czy  Dan Brown się mylił? Czy prawdziwym spiskiem jest to,

0:00:28.640,0:00:30.640
że da Vinci był weganem?

0:00:34.780,0:00:40.010
Cześć tu Emily z Bite Size Vegan, witam w kolejnym odcinku. Do tych czas omówiliśmy w mojej serii

0:00:40.010,0:00:44.219
“The History of Veganism” rozwój weganizmu

0:00:44.219,0:00:50.030
od ponad 9000 lat, zaczynając od czasów starożytnych aż po średniowiecze i Renesans.

0:00:50.030,0:00:54.680
Każdy z tych odcinków znajdziecie poniżej

0:00:54.680,0:00:59.210
Każdy odcinek jest przyporządkowany rodziałom w opisie, aby ułatwić nawigacje.

0:00:59.210,0:01:03.739
Podczas gdy część pierwsza, druga i trzecia serii “The History of Veganism” była tak samo długa

0:01:03.739,0:01:08.640
jak jeden odcinek serialu, postanowiłam stworzyć serię krótkich filmików,

0:01:08.640,0:01:13.330
koncentrując się na poszczególnych elementach historii weganizmu. Kto wie,

0:01:13.330,0:01:19.770
może będziesz tak zaskoczony że obejrzysz całą serię!

0:01:19.770,0:01:25.110
[nie niszcz moich marzeń]

0:01:25.110,0:01:29.340
Krótka informacja: w poście do tego filmiku znajdziecie

0:01:29.340,0:01:35.759
źródła cytatów których dzisiaj użyję. Post na blogu znajdziesz w opisie

0:01:35.759,0:01:40.490
Podczas gdy da Vinci nigdy nie określił siebie jako wegatarianin- a określenie

0:01:40.490,0:01:45.710
to w tamtych czasach zazwyczaj znaczyło weganin. Termin “weganin” został po raz pierwszy użyty w późnych latach czterdziestych,

0:01:45.710,0:01:50.110
ale do tego przejdziemy później w głównej serii- ci, którzy go znali opisywali go jako

0:01:50.110,0:01:53.500
osobę troszczącą się i nie spożywającą zwierząt.

0:01:53.500,0:01:58.810
Po spotkaniu wegetarian w Indiach, włoski odkrywca Andrea Corsali napisał do swojego kolatora,

0:01:58.810,0:02:03.780
Giuliano de’Medici, który był również kolatorem da Vinciego, że oni “nie spożywają niczego

0:02:03.780,0:02:09.479
ani nie pozwalają wyrządzać krzywdy żadnej żywej istocie, zupełnie

0:02:09.479,0:02:11.280
jak nasz Leonardo da Vinci”[1][2][3][4][5][6][9]

0:02:11.280,0:02:16.620
A w 1550, Giorgio Varsari wypowiedział się o współczuciu da Vinciego, a może nawet określił

0:02:16.620,0:02:18.349
go jako wybawcę zwierząt:

0:02:18.349,0:02:22.890
“We wszystkich pozostałych zwierzętach… on traktował je z największą miłością i cierpliwością; udowodnił to

0:02:22.890,0:02:27.489
często mijając miejsca gdzie ptaki były sprzedawane, dla, wyciągając je własną dłonią

0:02:27.489,0:02:31.910
z ich klatek i płacąc za nie tyle ile było trzeba, pozwolił im

0:02:31.910,0:02:35.959
odlatywać, daleko w przestrzeń, zwracając im ich utraconą wolność”[16][1][11][9]

0:02:35.959,0:02:40.349
Sygnalizując swoje własne skłonności żywieniowe, Da Vinci napisał, że nigdy nie pozwoliłby, aby jego

0:02:40.349,0:02:46.099
ciało stało się “grobowcem dla innych zwierząt, gospodą śmierci… pojemnikiem korupcji.”

0:02:46.099,0:02:51.330
Dalsze pisma przeczą temu, że da Vinci mówił jedynie z powodów zdrowotnych.

0:02:51.330,0:02:55.390
Leonardo pisał stanowczo przeciwko postrzeganiu uprawnień przez ludzi i ich traktowaniu

0:02:55.390,0:02:57.019
zwierząt dla własnych korzyści;

0:02:57.019,0:03:01.060
“Król zwierząt- jak żeś go opisał- powinienem raczej powiedzieć król

0:03:01.060,0:03:05.629
bydła, Ty będąc największym- ponieważ Ty nie tylko im pomagasz, aby

0:03:05.629,0:03:10.030
dały Ci swoje dzieci na rzecz przełyku [w sensie zabijanie zwierząt dla swojego

0:03:10.030,0:03:15.250
w którym tyś usiłował uczynić grobowiec dla wszystkich

0:03:15.250,0:03:19.510
zwierząt; i chciałbym powiedzieć jeszcze więcej, gdyby pozwolono mi mówić całą prawdę”

0:03:19.510,0:03:24.170
Da Vinci zwracał uwagę na przepaść pomiędzy ludźmi i zwierzętami, obracając naszą domniemaną

0:03:24.170,0:03:29.040
wyższość o 180 stopni:[br]“Człowiek ma wielką moc słowa, ale większa jego część

0:03:29.040,0:03:33.830
jest pusta i podstępna. Zwierzęta mają niewielką, ale to niewiele jest przydatne i prawdziwe; a lepsza

0:03:33.830,0:03:37.390
jest mała i konkretna rzecz niż wielka obłuda”

0:03:37.390,0:03:42.819
Da Vinci natarczywie dopytuje się o to w kwesti nie jedzenia zwierząt:“Czy natura nie produkuje wystarczająco [w sensie

0:03:42.819,0:03:47.730
roślinnej] żywności aby zaspokoić samą siebie?”[br]Było to pytanie często zadawane przez podobnie

0:03:47.730,0:03:50.010
skłonnych do weganizmu mędrców Renesansu.

0:03:50.010,0:03:53.709
W przeciwieństwie do nich da Vinci zanurkował głębiej,w kwestie wykraczające poza dietę:

0:03:53.709,0:03:57.450
“Buty wykonane ze skóry [br]W wielu zakątkach kraju możesz ujrzeć ludzi

0:03:57.450,0:04:02.170
chodzących w skórach dużych zwierząt.[br]Świeczki wykonane z wosku pszczelego

0:04:02.170,0:04:06.019
[Pszczoły] dają światło podczas nabożeństwa- i z tego powodu są zniszczone.

0:04:06.019,0:04:10.680
Noże z rękojeścią wykonaną z rogu barana[br]Tutaj widzimy rogi wszelakich zwierząt, przymocowane

0:04:10.680,0:04:14.599
do ostrego żelaza, które jest potem używane, aby zabić ich własne dzieci.”

0:04:14.599,0:04:17.780
Osły[br]Tutaj cięzka praca jest wynagrdzana głodem

0:04:17.780,0:04:22.590
i pragnieniem, bólem i ciosem, ostrzem i obelgą oraz głośnym wyzyskiem.

0:04:22.590,0:04:26.780
Ryby podawane wraz z ikrą[br]Niezliczone pokolenia ryb zostaną utracone z powodu

0:04:26.780,0:04:29.660
śmierci tej jednej, ciężarnej.[br]Zamordowane bydło

0:04:29.660,0:04:33.900
Oto pan wielkich majątków zabił ich robotników.”[11][12]

0:04:33.900,0:04:35.610
Oraz podobny cytat:

0:04:35.610,0:04:39.590
“Osły które są bite[br]...widzę ich dzieci oddane w niewole

0:04:39.590,0:04:44.000
dla innych, bez jakiej kolwiek przewagi, i zamiast wynagrodzenia za usługi

0:04:44.000,0:04:48.850
które udzieliły, płaci się najostrzejszym cierpieniem, i one spędzają całe życie

0:04:48.850,0:04:51.710
zadowalając swojego oprawcę.[br]Pszczoły

0:04:51.710,0:04:56.240
I wiele z nich będzie okrutnie okradziona z ich zasobów i ich pożywienia, i będzie okrutnie zagłuszona

0:04:56.240,0:04:59.250
i zatopiona przez ludzi pozbawionych rozumu. [br]Owce,

0:04:59.250,0:05:00.710
kozy i tym podobne

0:05:00.710,0:05:04.800
Od niezliczonych liczb będą zabierane ich dzieci i ich gardła

0:05:04.800,0:05:08.190
będą przerżnięte, one będę poćwiartowane w najbardziej barbarzyński sposób.”[4]

0:05:08.190,0:05:12.130
Pokazując po raz kolejny, że argumenty przeciwko wegaizmowi nie zmieniły się od

0:05:12.130,0:05:18.139
od wieków i komentarze nowoczesnych hejterów weganizmu są bardzo mało oryginalne,

0:05:18.139,0:05:22.900
przytoczę fragment wypowiedzi da Vinciego, w której tłumaczy dlaczego rośliny nie odczuwają tak jak zwierzęta:

0:05:22.900,0:05:27.410
“Chociaż natura dała wrażliwość na ból takim organizmom, tak jak dała im możliwość

0:05:27.410,0:05:31.680
poruszania się, -aby w ten sposób ochronić kończyny które są podatne na

0:05:31.680,0:05:35.740
na zmniejszenia i zniszczenia,- te organizmy które nie mają możliwości poruszania się

0:05:35.740,0:05:40.770
nie muszą przeciwstawiać się innym przedmiotom, więc rośliny nie potrzebują

0:05:40.770,0:05:45.400
wrażliwości na ból, przeto jeśli je złamiesz one nie poczują bólu

0:05:45.400,0:05:47.820
w kończynach, w przeciwieństwie do zwierząt.”[13]

0:05:47.820,0:05:53.050
O tak, teraz możemy się domyślić co jest być może najlepszym momentem dla da Vinci: obalenie

0:05:53.050,0:05:59.750
znakomitego nie-wegańskiego kontrapunktu “weganie mordują rośliny”.

0:05:59.750,0:06:03.139
Zanim zakończymy ten krótki, historyczny odcinek, pomyślałam że wspomnę, podobnie jak w

0:06:03.139,0:06:07.220
History of Veganism Part Three: Vegans in the Renaissance, że istnieje pewien cytat

0:06:07.220,0:06:12.139
rozpowszechniony wśród weganów i wegetarianów, który jest błednie przypisany da Vinciemu:[br]“Od czasów

0:06:12.139,0:06:16.770
wczesnego dzieciństwa wypierałem się używania mięsa,i nadejdzie ten czas kiedy ludzie tacy jak ja

0:06:16.770,0:06:21.449
będą patrzeć na morderstwo zwierząt tak samo jak teraz patrzą na morderstwo człowieka”[br]Ten cytat został

0:06:21.449,0:06:26.330
mu błędnie przypisany w pewnej antologii[14] a tak naprawdę pochodzi z

0:06:26.330,0:06:27.130
fikcyjnego opisu da Vinciego.[15]

0:06:27.130,0:06:31.280
Sądząc po jego wpisach, ten cytat bardzo pasuję do poglądów da Vinciego.

0:06:31.280,0:06:36.130
Sądząc po jego wpisach, ten cytat bardzo pasuję do poglądów da Vinciego. Zostawię Ci raczej wciągający fragment, w którym da Vinci zwraca uwagę na niszczenie

0:06:36.130,0:06:40.789
środowiska, wagę moralną spożywania zwierząt, i ostateczny

0:06:40.789,0:06:42.210
rezultat ludzkich czynów:

0:06:42.210,0:06:45.620
“Zwierzęta zawsze będą widziane na ziemi, jako wiecznie walczące między sobą,

0:06:45.620,0:06:50.080
z wielkimi stratami i nieustannymi zgonami na każdej stronie. I nigdy nie skończą się

0:06:50.080,0:06:53.669
ich cierpienia;.. kiedy oni są wypełnieni swoim jedzeniem, zaspokojenie ich praganień

0:06:53.669,0:06:59.320
będzie mieć do czynienia ze śmiercią, skargą, pracą, lękiem i strachem każdej żywej istoty;

0:06:59.320,0:07:04.009
Nic na, bądź pod ziemią, czy też w oceanach nie pozostanie nie

0:07:04.009,0:07:08.460
prześladowane, zakłócone i zepsute, i te z jednego kraju przeniosą się do innego. A ich

0:07:08.460,0:07:12.560
staną się grobowcami dla każdej żywej istoty którą

0:07:12.560,0:07:18.210
zabili. O ziemio! co opóźnia ciebie żeby się otworzyć i cisnąć nimi głową na przód w głębokie szczeliny,

0:07:18.210,0:07:23.470
ogromne przepaści, czeluści i otchłani i nigdy więcej nie pokazać skrawka nieba tym brutalnym,

0:07:23.470,0:07:25.360
bezlitosnym potworom?[4]

0:07:25.360,0:07:30.370
Te potwory, zwierzęta które da Vinci oskarża o powodowanie takich zniszczeń to,oczywiście,

0:07:30.370,0:07:32.850
ludzie.

0:07:32.960,0:07:37.199
Mam nadzieję, że podobał Ci się ten krótki odcinek historii weganizmu, poświęcony Leonardo da Vinci. Było by mi bardzo miło

0:07:37.199,0:07:41.599
słyszeć co sądzisz o pismach da Vinciego! Wiedziałeś już o jego poglądach

0:07:41.599,0:07:45.910
dotyczących praw zwierząt? Jeśli masz ochotę na więcej starożytnych weganów, obejrzyj

0:07:45.910,0:07:49.199
dotychczasowe odcinki,linki znajdziesz w opisie i na pasku bocznym

0:07:49.199,0:07:53.319
Czas który poświęciłam na wyprodukowanie serii the History of Veganism to około

0:07:53.319,0:07:59.870
227 godziny. Specjalne podziękowania należą się moim darczyńcom powyżej 50$ i mojej Nugget

0:07:59.870,0:08:05.530
Army Patreon family za umożliwienie mi nakręcenia tego i innych filmików. Jeteście moją opoką

0:08:05.530,0:08:09.229
Jesteście wielcy!

0:08:09.229,0:08:12.569
Jeśli chciałbyś wesprzeć Bite Size Vegan, żebym mogła spędzać długie godziny

0:08:12.569,0:08:16.729
na dostarczaniu wam tych zasobów edukacyjnych, sprawdź linki w opisie pod filmem

0:08:16.729,0:08:21.199
gdzie możesz przekazać jednorazową darowizną lub otrzymać profity

0:08:21.199,0:08:25.840
i stań się częścią najlepszej społeczności online, dołączając do the Nugget Army na Patreon.

0:08:25.840,0:08:28.580
link znajdziesz w pasku bocznym

0:08:28.580,0:08:33.450
Jeśli podobał Ci się ten odcinek poświęcony da Vinciemu, zostaw kciuk w górę i udostępnij

0:08:33.450,0:08:37.649
Jeśli podobał Ci się ten odcinek poświęcony da Vinciemu, zostaw kciuk w górę i udostępnij to video w imię miłości dla historii. Jeśli jesteś nowy na tym kanale, zostaw subskrypcję.

0:08:37.649,0:08:41.930
Dodaję nowe treści obejmujące wszystkie aspekty weganizmu w każdy poniedziałek, środę i czasem

0:08:41.930,0:08:47.570
w piątki.[br]A teraz przejdź na weganizm, przełam kod da Vinci i widzimy się niedługo

0:08:48.140,0:08:52.220
Ten film całkowicie wyprzeda Kod Davinci

0:08:55.000,0:08:58.000
Subtitles by the Amara.org community