[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:01.94,0:00:05.19,Default,,0000,0000,0000,,Deməli, biz artıq ağciyərlər və toxumalar\Nhaqqında, həmçinin
Dialogue: 0,0:00:05.19,0:00:08.43,Default,,0000,0000,0000,,molekulların bu ikisi arasında mübadiləsi\Nzamanı
Dialogue: 0,0:00:08.43,0:00:12.28,Default,,0000,0000,0000,,yaranan maraqlı münasibətdən
Dialogue: 0,0:00:12.28,0:00:13.01,Default,,0000,0000,0000,,danışmışıq.
Dialogue: 0,0:00:13.01,0:00:16.08,Default,,0000,0000,0000,,Ağciyərlər, təbii ki, oksigeni
Dialogue: 0,0:00:16.08,0:00:17.80,Default,,0000,0000,0000,,toxumalara çatdırmağa çalışırlar.
Dialogue: 0,0:00:17.80,0:00:19.78,Default,,0000,0000,0000,,Toxumalar da ən itkisiz halda karbon
Dialogue: 0,0:00:19.78,0:00:23.20,Default,,0000,0000,0000,,dioksidi geri qaytarmağa çalışırlar.
Dialogue: 0,0:00:23.20,0:00:25.50,Default,,0000,0000,0000,,Yəni, bunlar bu ikisi arasında baş verən
Dialogue: 0,0:00:25.50,0:00:27.08,Default,,0000,0000,0000,,mühüm hadisələrdir.
Dialogue: 0,0:00:27.08,0:00:29.08,Default,,0000,0000,0000,,Xatırladım ki, oksigenin daşınmasının
Dialogue: 0,0:00:29.08,0:00:31.06,Default,,0000,0000,0000,,iki əsas yolu olduğunu demişdik.
Dialogue: 0,0:00:31.06,0:00:35.59,Default,,0000,0000,0000,,Bunlardan ilki və ən asanı, qanın özündə
Dialogue: 0,0:00:35.59,0:00:38.24,Default,,0000,0000,0000,,həll olmuş oksigendir.
Dialogue: 0,0:00:38.24,0:00:39.58,Default,,0000,0000,0000,,Amma bu, əsas yol deyil.
Dialogue: 0,0:00:39.58,0:00:43.13,Default,,0000,0000,0000,,Əsas yol oksigenin hemoqlobinlə\Nbirləşməsidir.
Dialogue: 0,0:00:43.13,0:00:45.75,Default,,0000,0000,0000,,Əslində, bunu HbO2 adlandırırıq.
Dialogue: 0,0:00:45.75,0:00:49.63,Default,,0000,0000,0000,,Bu molekulun adı oksihemoqlobindir.
Dialogue: 0,0:00:49.63,0:00:52.40,Default,,0000,0000,0000,,Deməli, oksigenin böyük bir hissəsi\Ntoxumalara
Dialogue: 0,0:00:52.40,0:00:55.13,Default,,0000,0000,0000,,bu formada daşınacaq.
Dialogue: 0,0:00:55.13,0:00:57.73,Default,,0000,0000,0000,,Digər tərəfdə isə toxumalardan ağciyərə \Nqayıdan
Dialogue: 0,0:00:57.73,0:01:00.60,Default,,0000,0000,0000,,həll olmuş karbon dioksidiniz var.
Dialogue: 0,0:01:00.60,0:01:02.68,Default,,0000,0000,0000,,Çox kiçik miqdarda karbon dioksid,\Nəslində,
Dialogue: 0,0:01:02.68,0:01:05.43,Default,,0000,0000,0000,,plazma daxilində daşınır.
Dialogue: 0,0:01:05.43,0:01:08.65,Default,,0000,0000,0000,,Amma karbon dioksidin əksəriyyəti bu cür\Ndaşınmır.
Dialogue: 0,0:01:08.65,0:01:12.26,Default,,0000,0000,0000,,Karbon dioksidin daha əlverişli geriyə\Ndaşınma yolları,
Dialogue: 0,0:01:12.26,0:01:15.76,Default,,0000,0000,0000,,xatırladım ki, bizim burada protonlu\Nhemoqlobinimiz var.
Dialogue: 0,0:01:15.76,0:01:17.49,Default,,0000,0000,0000,,Yadda saxlayın ki, hemoqlobinlə
Dialogue: 0,0:01:17.49,0:01:19.19,Default,,0000,0000,0000,,birləşmiş proton var deyiriksə,
Dialogue: 0,0:01:19.19,0:01:22.97,Default,,0000,0000,0000,,əslində, plazmada üzən müəyyən miqdar\Nbikarbonat da var.
Dialogue: 0,0:01:22.97,0:01:25.64,Default,,0000,0000,0000,,Bu hal ona görə səmərəlidir ki, \Nproton və bikarbonat
Dialogue: 0,0:01:25.64,0:01:29.64,Default,,0000,0000,0000,,ağciyərlərə geri qayıtdıqda\Ntəkrar qarşılaşırlar.
Dialogue: 0,0:01:29.64,0:01:32.84,Default,,0000,0000,0000,,Onlar CO2 ilə su əmələ gətirirlər.
Dialogue: 0,0:01:32.84,0:01:35.43,Default,,0000,0000,0000,,Bu da ona görə baş verir ki, qırmızı qan\Nhüceyrələrində
Dialogue: 0,0:01:35.43,0:01:38.53,Default,,0000,0000,0000,,karbonik anhidraza adlı ferment yerləşir.
Dialogue: 0,0:01:38.53,0:01:41.69,Default,,0000,0000,0000,,Belə çıxır ki, bura karbon\Ndioksidin geri qayıtdığı yerdir.
Dialogue: 0,0:01:41.69,0:01:43.15,Default,,0000,0000,0000,,Əlbəttə, üçüncü yol da var.
Dialogue: 0,0:01:43.15,0:01:44.96,Default,,0000,0000,0000,,Yadda saxlayın ki, həmçinin müəyyən
Dialogue: 0,0:01:44.96,0:01:49.32,Default,,0000,0000,0000,,miqdar birbaşa hemoqlobinə birləşən \Nkarbon dioksid də var.
Dialogue: 0,0:01:49.32,0:01:52.97,Default,,0000,0000,0000,,Bu proses zamanı o, bir az proton da\Nəmələ gətirir.
Dialogue: 0,0:01:52.97,0:01:56.19,Default,,0000,0000,0000,,Bu proton da gedib bu işi görə bilir.
Dialogue: 0,0:01:56.19,0:01:58.40,Default,,0000,0000,0000,,Həmçinin, o da hemoqlobinə birləşə bilir.
Dialogue: 0,0:01:58.40,0:02:01.78,Default,,0000,0000,0000,,Deməli, burada bir növ qarşılıqlı əlaqə\Nmövcuddur.
Dialogue: 0,0:02:01.78,0:02:04.39,Default,,0000,0000,0000,,Amma sizin diqqət yetirməyinizi istədiyim\Nəsas məqam
Dialogue: 0,0:02:04.39,0:02:08.56,Default,,0000,0000,0000,,hemoqlobinin oksigen\Nbirləşdirə bilməsidir.
Dialogue: 0,0:02:08.56,0:02:11.39,Default,,0000,0000,0000,,Bu tərəfdə isə hemoqlobinin proton
Dialogue: 0,0:02:11.39,0:02:13.80,Default,,0000,0000,0000,,birləşdirə bilməsidir.
Dialogue: 0,0:02:13.80,0:02:15.38,Default,,0000,0000,0000,,İndi isə, maraqlısı odur ki,
Dialogue: 0,0:02:15.38,0:02:16.80,Default,,0000,0000,0000,,burada kiçik bir yarış,
Dialogue: 0,0:02:16.80,0:02:18.80,Default,,0000,0000,0000,,bir növ oyun baş verir.
Dialogue: 0,0:02:18.80,0:02:20.71,Default,,0000,0000,0000,,Çünki bir tərəfdə oksigen birləşdirən
Dialogue: 0,0:02:20.71,0:02:24.32,Default,,0000,0000,0000,,hemoqlobininiz var.
Dialogue: 0,0:02:24.32,0:02:26.90,Default,,0000,0000,0000,,İcazə verin, iki dəfə çəkim.
Dialogue: 0,0:02:26.90,0:02:29.80,Default,,0000,0000,0000,,Tutaq ki, bu yuxarıdakı, protonla\Nəlaqəyə girir.
Dialogue: 0,0:02:29.80,0:02:34.54,Default,,0000,0000,0000,,Bu proton hemoqlobini\Noğurlamağa çalışacaq.
Dialogue: 0,0:02:34.54,0:02:36.83,Default,,0000,0000,0000,,Deməli, hemoqlobin uğrunda kiçik bir\Nyarış gedir
Dialogue: 0,0:02:36.83,0:02:40.10,Default,,0000,0000,0000,,və burada oksigen kənarda tək\Nbaşına qalır.
Dialogue: 0,0:02:40.10,0:02:43.30,Default,,0000,0000,0000,,Dedik ki, karbon dioksid də həmin \Nşeyi edir.
Dialogue: 0,0:02:43.30,0:02:46.63,Default,,0000,0000,0000,,İndi isə, bizim karbon dioksidlə birləşmiş\Nhemoqlobinimiz var.
Dialogue: 0,0:02:46.63,0:02:49.24,Default,,0000,0000,0000,,O, bu proses zamanı proton əmələ\Ngətirir.
Dialogue: 0,0:02:49.24,0:02:52.33,Default,,0000,0000,0000,,Amma yenə də, oksigen kənarda\Ntək başına qalır.
Dialogue: 0,0:02:52.33,0:02:54.70,Default,,0000,0000,0000,,Deməli, bu, yaxınlıqda yetərli oksigeniniz
Dialogue: 0,0:02:54.70,0:02:58.01,Default,,0000,0000,0000,,olmağından, əgər baş verən əsas\Nhadisələrdən biri budursa,
Dialogue: 0,0:02:58.01,0:03:01.21,Default,,0000,0000,0000,,ya da böyük miqdarda bu məhsullara -\Nproton ya da
Dialogue: 0,0:03:01.21,0:03:03.76,Default,,0000,0000,0000,,karbon dioksidə malik olmağınızdan\Nasılıdır.
Dialogue: 0,0:03:03.76,0:03:07.05,Default,,0000,0000,0000,,Sizin toxumanızda üzənlərdən hansının\Nmiqdarının
Dialogue: 0,0:03:07.05,0:03:10.20,Default,,0000,0000,0000,,çox olması reaksiyanın hansı istiqamətdə
Dialogue: 0,0:03:10.20,0:03:11.78,Default,,0000,0000,0000,,gedəcəyini müəyyən edəcək.
Dialogue: 0,0:03:11.78,0:03:13.40,Default,,0000,0000,0000,,Belə ki, bu məlumatı yadda
Dialogue: 0,0:03:13.40,0:03:15.38,Default,,0000,0000,0000,,saxlayıb geriyə bir addım ataraq deyə
Dialogue: 0,0:03:15.38,0:03:20.04,Default,,0000,0000,0000,,bilərəm ki, məncə, karbon dioksid və\Nprotonlar oksigenə təsir edir.
Dialogue: 0,0:03:20.04,0:03:22.42,Default,,0000,0000,0000,,Deyə bilərəm ki, bu ikisi - karbon\Ndioksid və
Dialogue: 0,0:03:22.42,0:03:25.44,Default,,0000,0000,0000,,protonlar, əslində, hemoqlobinin oksigenə\Nqarşı
Dialogue: 0,0:03:25.44,0:03:36.18,Default,,0000,0000,0000,,meylinə, ya da hemoqlobinin oksigen\Nbirləşdirmək
Dialogue: 0,0:03:36.18,0:03:41.62,Default,,0000,0000,0000,,istəyinə təsir göstərirlər.
Dialogue: 0,0:03:41.62,0:03:43.88,Default,,0000,0000,0000,,Bu, bu cür rəqabətə baxaraq
Dialogue: 0,0:03:43.88,0:03:46.43,Default,,0000,0000,0000,,deyə biləcəyiniz müddəadır.
Dialogue: 0,0:03:46.43,0:03:48.25,Default,,0000,0000,0000,,Sizin hansı perspektivə \Nüstünlük
Dialogue: 0,0:03:48.25,0:03:52.42,Default,,0000,0000,0000,,verdiyinizdən asılı olaraq, başqa\Nbir nəfər də gəlib deyə bilər ki,
Dialogue: 0,0:03:52.42,0:03:54.88,Default,,0000,0000,0000,,mənim fikrimcə oksigen təsir göstərir.
Dialogue: 0,0:03:54.88,0:03:57.45,Default,,0000,0000,0000,,Deyə bilərsiniz ki, bəlkə də, oksigen\Nhemoqlobinin
Dialogue: 0,0:03:57.45,0:04:03.53,Default,,0000,0000,0000,,karbon dioksid və protona olan, \Nhemoqlobinin
Dialogue: 0,0:04:03.53,0:04:09.70,Default,,0000,0000,0000,,CO2-yə və protonlara olan meylinə \Ntəsir edir.
Dialogue: 0,0:04:09.70,0:04:13.11,Default,,0000,0000,0000,,Yəni, buna hər iki perspektivdən yanaşa\Nbilərsiniz.
Dialogue: 0,0:04:13.11,0:04:15.23,Default,,0000,0000,0000,,Mənim nəzərinizə çatdırmaq istədiyim\Nodur ki,
Dialogue: 0,0:04:15.23,0:04:17.43,Default,,0000,0000,0000,,bu fikirlərin hər ikisi düzgündür
Dialogue: 0,0:04:17.43,0:04:19.30,Default,,0000,0000,0000,,və biz çox zaman düşünürük ki, bu
Dialogue: 0,0:04:19.30,0:04:21.35,Default,,0000,0000,0000,,eyni şeyi iki dəfə təkrarlamaqdır.
Dialogue: 0,0:04:21.35,0:04:23.65,Default,,0000,0000,0000,,Amma bunlar, əslində, iki\Nfərqli təsir mexanizmidir
Dialogue: 0,0:04:23.65,0:04:25.20,Default,,0000,0000,0000,,və iki müxtəlif adı var.
Dialogue: 0,0:04:25.20,0:04:29.65,Default,,0000,0000,0000,,Belə ki, birincisi, karbon dioksid və\Nprotonlarla bağlı olan təsir
Dialogue: 0,0:04:29.65,0:04:32.84,Default,,0000,0000,0000,,mexanizmi Bor effekti adlanır.
Dialogue: 0,0:04:32.84,0:04:36.23,Default,,0000,0000,0000,,Bu sözü ya da təsviri daha əvvəl eşitmiş\Nola bilərsiniz.
Dialogue: 0,0:04:36.23,0:04:38.02,Default,,0000,0000,0000,,Bu Bor effektidir.
Dialogue: 0,0:04:38.02,0:04:41.17,Default,,0000,0000,0000,,Digəri, başqa perspektivdən - oksigenin
Dialogue: 0,0:04:41.17,0:04:43.21,Default,,0000,0000,0000,,perspektivindən yanaşdığımız isə
Dialogue: 0,0:04:43.21,0:04:45.43,Default,,0000,0000,0000,,Haldan effekti adlanır.
Dialogue: 0,0:04:45.43,0:04:48.48,Default,,0000,0000,0000,,Adı sadəcə olaraq belədir, Haldan effekti.
Dialogue: 0,0:04:48.48,0:04:50.77,Default,,0000,0000,0000,,Bəs bu Bor effekti və Haldan\Neffekti nədir?
Dialogue: 0,0:04:50.77,0:04:53.66,Default,,0000,0000,0000,,Müxtəlif molekulların oksigen uğrunda\Nrəqabət apardığını
Dialogue: 0,0:04:53.66,0:04:54.74,Default,,0000,0000,0000,,deməkdən başqa.
Dialogue: 0,0:04:54.74,0:04:57.16,Default,,0000,0000,0000,,İcazə verin, lövhəni biraz \Nyuxarı qaldırım.
Dialogue: 0,0:04:57.16,0:04:59.46,Default,,0000,0000,0000,,Görək bunun diaqramını çəkə\Nbilərəmmi.
Dialogue: 0,0:04:59.46,0:05:01.77,Default,,0000,0000,0000,,Çünki düşünürəm ki, bəzən diaqramın\Nbelə şeyləri
Dialogue: 0,0:05:01.77,0:05:03.53,Default,,0000,0000,0000,,başa salmaqda çox köməyi dəyə bilər.
Dialogue: 0,0:05:03.53,0:05:05.77,Default,,0000,0000,0000,,Baxaq bacara biləcəyəmmi.
Dialogue: 0,0:05:05.77,0:05:09.15,Default,,0000,0000,0000,,Gəlin, kiçik bir sxemdən istifadə edək və\NBor effektini sxemlə izah edib -
Dialogue: 0,0:05:09.15,0:05:10.71,Default,,0000,0000,0000,,edə bilməyəcəyimizi yoxlayaq.
Dialogue: 0,0:05:10.71,0:05:13.01,Default,,0000,0000,0000,,Deməli, bu oksigenin parsial təzyiqi,
Dialogue: 0,0:05:13.01,0:05:15.71,Default,,0000,0000,0000,,nə qədərinin plazmada həll olduğudur.
Dialogue: 0,0:05:15.71,0:05:18.61,Default,,0000,0000,0000,,Bu isə oksigenin tutumudur,\Nyəni
Dialogue: 0,0:05:18.61,0:05:21.08,Default,,0000,0000,0000,,qanda olan oksigenin ümumi miqdarı.
Dialogue: 0,0:05:21.08,0:05:22.70,Default,,0000,0000,0000,,Bu, əlbəttə ki, hemoqlobinlə
Dialogue: 0,0:05:22.70,0:05:26.95,Default,,0000,0000,0000,,birləşmiş oksigeni də nəzərə alır.
Dialogue: 0,0:05:26.95,0:05:30.69,Default,,0000,0000,0000,,Mən yavaş-yavaş oksigenin parsial\Ntəzyiqini artırdıqca
Dialogue: 0,0:05:30.69,0:05:33.75,Default,,0000,0000,0000,,əvvəlcə çoxunun hemoqlobinə birləşmədiyinə
Dialogue: 0,0:05:33.75,0:05:36.63,Default,,0000,0000,0000,,diqqət yetirin.
Dialogue: 0,0:05:36.63,0:05:39.17,Default,,0000,0000,0000,,Amma vaxt keçdikcə, bir neçə molekul\Nbirləşir
Dialogue: 0,0:05:39.17,0:05:40.83,Default,,0000,0000,0000,,və qarşınıza kooperativlik çıxır.
Dialogue: 0,0:05:40.83,0:05:44.17,Default,,0000,0000,0000,,Bucaq əmsalı yavaş-yavaş artmağa\Nbaşlayır
Dialogue: 0,0:05:44.17,0:05:45.84,Default,,0000,0000,0000,,və daha dik hal alır.
Dialogue: 0,0:05:45.84,0:05:47.68,Default,,0000,0000,0000,,Bütün bunlar kooperativliyə görədir.
Dialogue: 0,0:05:47.68,0:05:51.55,Default,,0000,0000,0000,,Oksigen başqa oksigen molekullarının\Nbirləşdiyi yerə birləşməyi xoşlayır.
Dialogue: 0,0:05:51.55,0:05:54.49,Default,,0000,0000,0000,,Daha sonra isə sabit hal alacaq.
Dialogue: 0,0:05:54.49,0:05:56.46,Default,,0000,0000,0000,,Sabit hal alacaq, çünki oksigen
Dialogue: 0,0:05:56.46,0:05:58.17,Default,,0000,0000,0000,,doymuş hala keçir.
Dialogue: 0,0:05:58.17,0:06:00.28,Default,,0000,0000,0000,,Yəni, artıq yetəri qədər boş yer yoxdur.
Dialogue: 0,0:06:00.28,0:06:03.50,Default,,0000,0000,0000,,Deməli, hemoqlobində hələ də qalmış\Nboş yerləri
Dialogue: 0,0:06:03.50,0:06:06.91,Default,,0000,0000,0000,,tapmaq üçün plazmada həll olmuş çoxlu
Dialogue: 0,0:06:06.91,0:06:09.04,Default,,0000,0000,0000,,oksigenə ehtiyacınız var.
Dialogue: 0,0:06:09.04,0:06:10.59,Default,,0000,0000,0000,,Tutaq ki, iki yer seçmişik.
Dialogue: 0,0:06:10.59,0:06:12.68,Default,,0000,0000,0000,,Birinci yer, qanda yüksək miqdarda
Dialogue: 0,0:06:12.68,0:06:16.15,Default,,0000,0000,0000,,həll olmuş oksigendir.
Dialogue: 0,0:06:16.15,0:06:17.74,Default,,0000,0000,0000,,Bu da deyək ki, qanda aşağı
Dialogue: 0,0:06:17.74,0:06:19.11,Default,,0000,0000,0000,,miqdarda həll olmuş oksigendir.
Dialogue: 0,0:06:19.11,0:06:20.90,Default,,0000,0000,0000,,Bunları istədiyim kimi seçirəm.
Dialogue: 0,0:06:20.90,0:06:23.30,Default,,0000,0000,0000,,Ölçü vahidləri haqqında da narahat\Nolmayın.
Dialogue: 0,0:06:23.30,0:06:25.30,Default,,0000,0000,0000,,Əgər bədənin hansı hissəsində oksigen
Dialogue: 0,0:06:25.30,0:06:27.06,Default,,0000,0000,0000,,miqdarının çox olduğunu\Nfikirləşsəniz
Dialogue: 0,0:06:27.06,0:06:28.43,Default,,0000,0000,0000,,yəqin ki, ağlınıza ilk\Nolaraq,
Dialogue: 0,0:06:28.43,0:06:31.26,Default,,0000,0000,0000,,qanda həll olmuş çoxlu oksigenə malik\Nolan ağciyərlər gələr.
Dialogue: 0,0:06:31.26,0:06:35.29,Default,,0000,0000,0000,,Az miqdarda oksigenin olduğu yerə\Nisə çoxlu CO2 olan, amma qanda həll olmuş
Dialogue: 0,0:06:35.29,0:06:39.08,Default,,0000,0000,0000,,yetərli oksigen olmayan bud əzələsini \Nmisal göstərə bilərik.
Dialogue: 0,0:06:39.08,0:06:41.24,Default,,0000,0000,0000,,Deməli, bunlar bədənimizin iki hissəsidir
Dialogue: 0,0:06:41.24,0:06:42.57,Default,,0000,0000,0000,,və bunu görə bilirsiniz.
Dialogue: 0,0:06:42.57,0:06:45.34,Default,,0000,0000,0000,,İndi isə, mən bu qrafikə baxaraq\Nbud əzələsinə nə
Dialogue: 0,0:06:45.34,0:06:49.17,Default,,0000,0000,0000,,qədər oksigen çatdırıldığını öyrənmək\Nistəyirəm,
Dialogue: 0,0:06:49.17,0:06:50.54,Default,,0000,0000,0000,,əslində, bu çox asandır.
Dialogue: 0,0:06:50.54,0:06:54.87,Default,,0000,0000,0000,,Ağciyərlərdə ya da ağciyərlərdən çıxan\Ndamarlarda nə qədər oksigenin olduğunu,
Dialogue: 0,0:06:54.87,0:06:57.42,Default,,0000,0000,0000,,deyə bilərəm.
Dialogue: 0,0:06:57.42,0:06:59.13,Default,,0000,0000,0000,,Ağciyərlərdən çıxan damarlardakı
Dialogue: 0,0:06:59.13,0:07:01.12,Default,,0000,0000,0000,,qanda bu qədər oksigen var
Dialogue: 0,0:07:01.12,0:07:03.83,Default,,0000,0000,0000,,və buddan ayrılan damarlarda bu qədər
Dialogue: 0,0:07:03.83,0:07:05.95,Default,,0000,0000,0000,,oksigen var.
Dialogue: 0,0:07:05.95,0:07:11.71,Default,,0000,0000,0000,,Oksigen bu iki nöqtə arasında olduqda\Nçatdırılan oksigenin miqdarı
Dialogue: 0,0:07:11.71,0:07:14.75,Default,,0000,0000,0000,,bu iki nöqtənin fərqinə bərabərdir.
Dialogue: 0,0:07:14.75,0:07:17.17,Default,,0000,0000,0000,,Yəni, hər hansı bir toxumaya nə qədər\Noksigenin
Dialogue: 0,0:07:17.17,0:07:22.00,Default,,0000,0000,0000,,çatdırıldığını öyrənmək istəsəniz, bu iki\Nqiymətin fərqini tapmalısınız.
Dialogue: 0,0:07:22.00,0:07:23.65,Default,,0000,0000,0000,,Xülasə, bu oksigen\Nçatdırılmasıdır.
Dialogue: 0,0:07:23.65,0:07:26.40,Default,,0000,0000,0000,,Əgər oksigen çatdırılmasını artırmaq\Nistəyirsinizsə,
Dialogue: 0,0:07:26.40,0:07:29.22,Default,,0000,0000,0000,,bura baxaraq maraqlı bir hal\Ngörə bilərsiniz.
Dialogue: 0,0:07:29.22,0:07:31.32,Default,,0000,0000,0000,,Tutaq ki, hər hansısa bir səbəbdən\Nbunu
Dialogue: 0,0:07:31.32,0:07:35.60,Default,,0000,0000,0000,,artırmaq, daha səmərəli etmək istəsəniz,\Ntək yolunuz
Dialogue: 0,0:07:35.60,0:07:37.59,Default,,0000,0000,0000,,budun daha hipoksik hal almasına
Dialogue: 0,0:07:37.59,0:07:41.51,Default,,0000,0000,0000,,səbəb olmaqdır.
Dialogue: 0,0:07:41.51,0:07:43.58,Default,,0000,0000,0000,,Burada sola doğru irəlilədikcə,\No daha
Dialogue: 0,0:07:43.58,0:07:47.60,Default,,0000,0000,0000,,hipoksik hal alır, başqa sözlə, daha\Naz oksigenə malik olur.
Dialogue: 0,0:07:47.60,0:07:52.01,Default,,0000,0000,0000,,Yəni, əgər daha hipoksik vəziyyətə\Ndüşsəniz,
Dialogue: 0,0:07:52.01,0:07:56.70,Default,,0000,0000,0000,,buradakı nöqtəniz daha aşağı düşər,\Ntəxminən belə bir nöqtə olar.
Dialogue: 0,0:07:56.70,0:07:59.65,Default,,0000,0000,0000,,Bu da daha çox oksigen çatdırılmasına\Nsəbəb olar.
Dialogue: 0,0:07:59.65,0:08:00.82,Default,,0000,0000,0000,,Amma bu ideal hal deyil.
Dialogue: 0,0:08:00.82,0:08:03.41,Default,,0000,0000,0000,,Budlarınızın hipoksik olmasını\Nistəməzdiniz.
Dialogue: 0,0:08:03.41,0:08:05.98,Default,,0000,0000,0000,,Bu sızıltı və ağrıya səbəb olardı.
Dialogue: 0,0:08:05.98,0:08:09.76,Default,,0000,0000,0000,,Belə ki, oksigen çatdırılmasını \Nartırmağın hipoksik toxuma, ya da oksigen
Dialogue: 0,0:08:09.76,0:08:13.05,Default,,0000,0000,0000,,çatışmayan toxumaya ehtiyac\Nolmadığı
Dialogue: 0,0:08:13.05,0:08:15.56,Default,,0000,0000,0000,,başqa yolu da var.
Dialogue: 0,0:08:15.56,0:08:17.65,Default,,0000,0000,0000,,Bor effekti elə\Nburada işə başlayır.
Dialogue: 0,0:08:17.65,0:08:19.20,Default,,0000,0000,0000,,Xatırladım ki, CO2 və
Dialogue: 0,0:08:19.20,0:08:23.50,Default,,0000,0000,0000,,və protonların, hemoqlobinin\Noksigenə olan meylinə
Dialogue: 0,0:08:23.50,0:08:25.47,Default,,0000,0000,0000,,təsirinin Bor effekti olduğunu demişdik.
Dialogue: 0,0:08:25.47,0:08:28.60,Default,,0000,0000,0000,,Gəlin belə bir situasiya düşünək.
Dialogue: 0,0:08:28.60,0:08:30.05,Default,,0000,0000,0000,,Yaşıl rəngdən istifadə edəcəm.
Dialogue: 0,0:08:30.05,0:08:32.59,Default,,0000,0000,0000,,Böyük miqdarda karbon dioksid və\Nprotonların olduğu
Dialogue: 0,0:08:32.59,0:08:34.59,Default,,0000,0000,0000,,bu situasiyada Bor effekti bizə deyir ki,
Dialogue: 0,0:08:34.59,0:08:37.62,Default,,0000,0000,0000,,oksigenin hemoqlobinə birləşməyi\Nçətin olacaq.
Dialogue: 0,0:08:37.62,0:08:40.22,Default,,0000,0000,0000,,Yəni, mən başqa bir əyri də çəksəydim,\Nhemoqlobinə
Dialogue: 0,0:08:40.22,0:08:43.94,Default,,0000,0000,0000,,daha az oksigen birləşdiyinə görə
Dialogue: 0,0:08:43.94,0:08:46.59,Default,,0000,0000,0000,,əyri daha kiçik olacaq.
Dialogue: 0,0:08:46.59,0:08:49.76,Default,,0000,0000,0000,,Vaxt keçdikcə, oksigen konsentrasiyası\Nyetəri qədər artdıqda
Dialogue: 0,0:08:49.76,0:08:53.07,Default,,0000,0000,0000,,yuxarı qalxmağa başlayacaq.
Dialogue: 0,0:08:53.07,0:08:55.04,Default,,0000,0000,0000,,Sonda hemoqlobinlə birləşir.
Dialogue: 0,0:08:55.04,0:08:56.96,Default,,0000,0000,0000,,Yəni, karbon dioksid və protonların
Dialogue: 0,0:08:56.96,0:08:59.78,Default,,0000,0000,0000,,iştirakında heç vaxt hemoqlobinlə\Nbirləşməyəcək demək olmaz.
Dialogue: 0,0:08:59.78,0:09:01.77,Default,,0000,0000,0000,,Sadəcə daha çox vaxt alır.
Dialogue: 0,0:09:01.77,0:09:05.36,Default,,0000,0000,0000,,Beləcə, qrafikin əyrisi tamamilə\Ndəyişir.
Dialogue: 0,0:09:05.36,0:09:09.34,Default,,0000,0000,0000,,CO2-nin və protonların yüksək miqdarı
Dialogue: 0,0:09:09.34,0:09:11.62,Default,,0000,0000,0000,,ağciyərlərə çox da təsir etmir.
Dialogue: 0,0:09:11.62,0:09:14.54,Default,,0000,0000,0000,,Ağciyərlər düşünürlər ki, bunun bizə dəxli\Nyoxdur.
Dialogue: 0,0:09:14.54,0:09:16.45,Default,,0000,0000,0000,,Çünki, bu şərait bizdə yoxdur.
Dialogue: 0,0:09:16.45,0:09:18.89,Default,,0000,0000,0000,,Amma buda bu hal təsir edir,
Dialogue: 0,0:09:18.89,0:09:20.96,Default,,0000,0000,0000,,çünki budda yüksək miqdarda CO2
Dialogue: 0,0:09:20.96,0:09:23.05,Default,,0000,0000,0000,,və protonlar var.
Dialogue: 0,0:09:23.05,0:09:26.17,Default,,0000,0000,0000,,Xatırladım ki, yüksək miqdarda proton\Nolması aşağı pH-ı bildirir.
Dialogue: 0,0:09:26.17,0:09:29.42,Default,,0000,0000,0000,,Yəni hər iki halda düşünə bilərsiniz.
Dialogue: 0,0:09:29.42,0:09:33.19,Default,,0000,0000,0000,,Belə ki, budda fərqli bir nöqtə əldə\Nedəcəksiniz.
Dialogue: 0,0:09:33.19,0:09:36.72,Default,,0000,0000,0000,,Bu nöqtə mavi əyridə yox, yaşıl\Nəyridə olacaq.
Dialogue: 0,0:09:36.72,0:09:40.31,Default,,0000,0000,0000,,Yəni, onu eyni O2 səviyyəsində,
Dialogue: 0,0:09:40.31,0:09:42.23,Default,,0000,0000,0000,,aşağıda çəkə bilərik.
Dialogue: 0,0:09:42.23,0:09:45.75,Default,,0000,0000,0000,,Bəs buddan ayrılan O2-nin həcmi \Nnə qədərdir?
Dialogue: 0,0:09:45.75,0:09:47.96,Default,,0000,0000,0000,,Sözün düzünü desəm, əslində
Dialogue: 0,0:09:47.96,0:09:50.53,Default,,0000,0000,0000,,buralarda olardı.
Dialogue: 0,0:09:50.53,0:09:52.42,Default,,0000,0000,0000,,Əsl miqdarı bu qədərdir.
Dialogue: 0,0:09:52.42,0:09:56.29,Default,,0000,0000,0000,,Yəni, O2 çatdırılması daha\Ntəqdirəlayiqdir.
Dialogue: 0,0:09:56.29,0:09:57.36,Default,,0000,0000,0000,,Buna bir baxın.
Dialogue: 0,0:09:57.36,0:10:01.13,Default,,0000,0000,0000,,Deməli, O2 çatdırılması Bor effektinə görə\Nartır.
Dialogue: 0,0:10:01.13,0:10:03.46,Default,,0000,0000,0000,,Əgər siz nə qədər artdığını\Nbilmək istəsəniz, sizə
Dialogue: 0,0:10:03.46,0:10:04.41,Default,,0000,0000,0000,,göstərə də bilərəm.
Dialogue: 0,0:10:04.41,0:10:08.83,Default,,0000,0000,0000,,Buradan aşağıya - buraya qədər olan\Nmiqdar deyərdim.
Dialogue: 0,0:10:08.83,0:10:11.82,Default,,0000,0000,0000,,Sözün əsl mənasında, yaşıl və mavi\Nşaquli xətlər
Dialogue: 0,0:10:11.82,0:10:13.04,Default,,0000,0000,0000,,arasındakı məsafə.
Dialogue: 0,0:10:13.04,0:10:17.65,Default,,0000,0000,0000,,Belə çıxır ki, bu Bor effektinin təsiri\Nilə çatdırılan
Dialogue: 0,0:10:17.65,0:10:19.05,Default,,0000,0000,0000,,əlavə oksigendir.
Dialogue: 0,0:10:19.05,0:10:22.67,Default,,0000,0000,0000,,Yəni Bor effekti oksigenin bizim \Ntoxumalarımıza
Dialogue: 0,0:10:22.67,0:10:25.71,Default,,0000,0000,0000,,daşınmasına bu qədər kömək edir.
Dialogue: 0,0:10:25.71,0:10:28.71,Default,,0000,0000,0000,,Gəlin, yenə eyni şeyi edək, amma bu dəfə\NHaldan effekti üçün.
Dialogue: 0,0:10:28.71,0:10:31.12,Default,,0000,0000,0000,,Bunun üçün bəzi şeyləri dəyişməliyik.
Dialogue: 0,0:10:31.12,0:10:34.05,Default,,0000,0000,0000,,Beləliklə, vahidlərimiz və oxlarımız\Nfərqli olacaq.
Dialogue: 0,0:10:34.05,0:10:37.77,Default,,0000,0000,0000,,Karbon dioksidimizin miqdarı\Nburada olacaq
Dialogue: 0,0:10:37.77,0:10:41.49,Default,,0000,0000,0000,,və burada, qandakı karbon dioksid \Ntutumunu nəzərdən keçirəciyik.
Dialogue: 0,0:10:41.49,0:10:43.88,Default,,0000,0000,0000,,Gəlin, bu haqda diqqətlə fikirləşək.
Dialogue: 0,0:10:43.88,0:10:45.93,Default,,0000,0000,0000,,Əvvəlcə karbon dioksid miqdarını
Dialogue: 0,0:10:45.93,0:10:48.67,Default,,0000,0000,0000,,yavaş amma sabit şəkildə artıraraq \Nbaşlayaq
Dialogue: 0,0:10:48.67,0:10:50.83,Default,,0000,0000,0000,,və baxın tutum necə yuxarı qalxır.
Dialogue: 0,0:10:50.83,0:10:53.60,Default,,0000,0000,0000,,Burada karbon dioksidin miqdarı artdıqca,
Dialogue: 0,0:10:53.60,0:10:56.53,Default,,0000,0000,0000,,tutum düz xətt halında yuxarı qalxır.
Dialogue: 0,0:10:56.53,0:10:58.07,Default,,0000,0000,0000,,Bizim oksigenizimdə alınan S
Dialogue: 0,0:10:58.07,0:10:59.96,Default,,0000,0000,0000,,formasını ona görə almır ki,
Dialogue: 0,0:10:59.96,0:11:03.22,Default,,0000,0000,0000,,hemoqlobinlə birləşərkən\Nkooperativlik yoxur.
Dialogue: 0,0:11:03.22,0:11:05.71,Default,,0000,0000,0000,,Düz yuxarı qalxır.
Dialogue: 0,0:11:05.71,0:11:07.40,Default,,0000,0000,0000,,Yəni, bu kifayət qədər asandır.
Dialogue: 0,0:11:07.40,0:11:10.01,Default,,0000,0000,0000,,Gəlin, indi də bayaqki kimi iki nöqtə\Ngötürək.
Dialogue: 0,0:11:10.01,0:11:11.84,Default,,0000,0000,0000,,Yuxarıda bir\Nnöqtə götürək.
Dialogue: 0,0:11:11.84,0:11:15.04,Default,,0000,0000,0000,,Bu qandakı CO2-nin yüksək miqdarı olacaq.
Dialogue: 0,0:11:15.04,0:11:18.22,Default,,0000,0000,0000,,Bu isə CO2-nin qandakı aşağı miqdarı\Nolacaq.
Dialogue: 0,0:11:18.22,0:11:20.54,Default,,0000,0000,0000,,Tutaq ki, aşağı miqdarı buradadır,
Dialogue: 0,0:11:20.54,0:11:22.63,Default,,0000,0000,0000,,bəs toxumanın harasında?
Dialogue: 0,0:11:22.63,0:11:25.78,Default,,0000,0000,0000,,Belə ki, aşağı miqdar CO2, adından da\Ngöründüyü kimi,
Dialogue: 0,0:11:25.78,0:11:28.50,Default,,0000,0000,0000,,orada CO2 miqdarı az olduğuna \Ngörə ağciyərlərdə olacaq.
Dialogue: 0,0:11:28.50,0:11:31.75,Default,,0000,0000,0000,,Amma yüksək miqdar CO2, böyük\Nehtimalla,
Dialogue: 0,0:11:31.75,0:11:35.08,Default,,0000,0000,0000,,budda olacaq, çünki budlar kiçik CO2\Nzavodlarına bənzəyirlər.
Dialogue: 0,0:11:35.08,0:11:38.33,Default,,0000,0000,0000,,Deməli, bud yüksək miqdarda CO2-yə,\Nağciyərlər isə aşağı miqdara
Dialogue: 0,0:11:38.33,0:11:39.08,Default,,0000,0000,0000,,malikdir.
Dialogue: 0,0:11:39.08,0:11:42.85,Default,,0000,0000,0000,,Əgər mən çatdırılan CO2 miqdarına baxmaq \Nistəsəm, bunu yenə həmin
Dialogue: 0,0:11:42.85,0:11:43.85,Default,,0000,0000,0000,,formada edirik.
Dialogue: 0,0:11:43.85,0:11:47.34,Default,,0000,0000,0000,,Deyirik ki, hə, bud yüksək \Nmiqdara malikdir
Dialogue: 0,0:11:47.34,0:11:50.99,Default,,0000,0000,0000,,və yadda saxlayın ki, bu qandakı CO2-nin\Nmiqdarıdır.
Dialogue: 0,0:11:50.99,0:11:53.12,Default,,0000,0000,0000,,Bu da ağciyərlərə çatanda qandakı
Dialogue: 0,0:11:53.12,0:11:54.78,Default,,0000,0000,0000,,CO2-nin miqdarıdır.
Dialogue: 0,0:11:54.78,0:11:59.27,Default,,0000,0000,0000,,Deməli, buddan ağciyərlərə çatdırılan\NCO2-nin
Dialogue: 0,0:11:59.27,0:12:01.86,Default,,0000,0000,0000,,miqdarı aralarındakı fərqdir
Dialogue: 0,0:12:01.86,0:12:04.25,Default,,0000,0000,0000,,və bu bizim çatdırılan
Dialogue: 0,0:12:04.25,0:12:05.67,Default,,0000,0000,0000,,CO2-mizin miqdarıdır.
Dialogue: 0,0:12:05.67,0:12:10.56,Default,,0000,0000,0000,,Deməli, O2 çatdırılması olduğu kimi,\Nbu qədər də CO2 tədarükümüz var.
Dialogue: 0,0:12:10.56,0:12:12.64,Default,,0000,0000,0000,,İndi, gəlin Haldan effektini təkrarlayaq
Dialogue: 0,0:12:12.64,0:12:16.39,Default,,0000,0000,0000,,və baxaq, başqa nə əlavə edə\Nbilərik.
Dialogue: 0,0:12:16.39,0:12:20.67,Default,,0000,0000,0000,,Yüksək miqdarda oksigen iştirakında\Nnə baş verəcək?
Dialogue: 0,0:12:20.67,0:12:23.27,Default,,0000,0000,0000,,Əgər yaxınlıqda yüksək miqdarda oksigen\Nvarsa,
Dialogue: 0,0:12:23.27,0:12:26.65,Default,,0000,0000,0000,,o, hemoqlobinin karbon dioksid və protona \Nolan
Dialogue: 0,0:12:26.65,0:12:28.96,Default,,0000,0000,0000,,meylini dəyişdirəcək.
Dialogue: 0,0:12:28.96,0:12:34.50,Default,,0000,0000,0000,,Yəni, hemoqlobinə birbaşa olaraq daha az\Nkarbon dioksid və
Dialogue: 0,0:12:34.50,0:12:36.81,Default,,0000,0000,0000,,proton birləşməyinə səbəb olacaq.
Dialogue: 0,0:12:36.81,0:12:38.85,Default,,0000,0000,0000,,Bu da o deməkdir ki, qandakı həll olmuş
Dialogue: 0,0:12:38.85,0:12:44.41,Default,,0000,0000,0000,,CO2-nin istənilən miqdarında daha az\NCO2 tutumu müşahidə olunacaq.
Dialogue: 0,0:12:44.41,0:12:47.18,Default,,0000,0000,0000,,Belə ki, qrafik hələ də düz xəttdir,\Namma
Dialogue: 0,0:12:47.18,0:12:50.24,Default,,0000,0000,0000,,fikir versəniz, əslində bucaq əmsalı\Naşağıya doğrudur.
Dialogue: 0,0:12:50.24,0:12:52.82,Default,,0000,0000,0000,,Bəs bu hara uyğundur?
Dialogue: 0,0:12:52.82,0:12:54.25,Default,,0000,0000,0000,,Harada çoxlu oksigeniniz var?
Dialogue: 0,0:12:54.25,0:12:56.90,Default,,0000,0000,0000,,Bu, əslində buda uyğun gəlmir, çünki
Dialogue: 0,0:12:56.90,0:12:59.37,Default,,0000,0000,0000,,budda yetərli qədər oksigen yoxdur.
Dialogue: 0,0:12:59.37,0:13:01.99,Default,,0000,0000,0000,,Amma ağciyərlərə uyğun gəlir.
Dialogue: 0,0:13:01.99,0:13:03.95,Default,,0000,0000,0000,,Ora çox uyğun gəlir.
Dialogue: 0,0:13:03.95,0:13:07.64,Default,,0000,0000,0000,,İndi siz deyə bilərsiniz ki, gəlin\Nnə baş verdiyini görək.
Dialogue: 0,0:13:07.64,0:13:10.97,Default,,0000,0000,0000,,Sizin indi yüksək miqdarda O2-niz varsa,
Dialogue: 0,0:13:10.97,0:13:12.14,Default,,0000,0000,0000,,nə qədər CO2 çatdırılır?
Dialogue: 0,0:13:12.14,0:13:14.16,Default,,0000,0000,0000,,Artıq siz bunu görə bilirsiniz.
Dialogue: 0,0:13:14.16,0:13:17.26,Default,,0000,0000,0000,,Daha çox olacaq, çünki\Nbu qədəriniz var.
Dialogue: 0,0:13:17.26,0:13:21.29,Default,,0000,0000,0000,,Bütün bura qədəriniz var.
Dialogue: 0,0:13:21.29,0:13:23.65,Default,,0000,0000,0000,,Yəni, bu çatdırılan CO2-nin yeni\Nmiqdarıdır
Dialogue: 0,0:13:23.65,0:13:24.77,Default,,0000,0000,0000,,və artır.
Dialogue: 0,0:13:24.77,0:13:27.40,Default,,0000,0000,0000,,Faktiki olaraq, siz onun nə qədər artdığını\Nbu fərq
Dialogue: 0,0:13:27.40,0:13:30.01,Default,,0000,0000,0000,,vasitəsilə ölçə bilərsiniz.
Dialogue: 0,0:13:30.01,0:13:33.47,Default,,0000,0000,0000,,Qısaca bu ikisi arasındakı fərq
Dialogue: 0,0:13:33.47,0:13:36.28,Default,,0000,0000,0000,,Haldan effektidir.
Dialogue: 0,0:13:36.28,0:13:38.90,Default,,0000,0000,0000,,Bu Haldan effektini gözlə\Ngörə
Dialogue: 0,0:13:38.90,0:13:40.88,Default,,0000,0000,0000,,biləcəyiniz haldır.
Dialogue: 0,0:13:40.88,0:13:42.88,Default,,0000,0000,0000,,Xülasə, Bor effekti və Haldan effekti,
Dialogue: 0,0:13:42.88,0:13:45.94,Default,,0000,0000,0000,,bədənimizin O2 çatdırılmasını artırmaq və\NCO2-nin
Dialogue: 0,0:13:45.94,0:13:49.72,Default,,0000,0000,0000,,ağciyərlər və toxumalar arasında\Nhərəkətini təmin etmək
Dialogue: 0,0:13:49.72,0:13:51.77,Default,,0000,0000,0000,,üçün istifadə etdiyi
Dialogue: 0,0:13:51.77,0:13:53.46,Default,,0000,0000,0000,,vacib strategiyadır.