Ik verbleef in New York tijdens orkaan Sandy.
Ik had een klein wit hondje, Maui.
Ik had een klein wit hondje, Maui.
De helft van de stad was donker
omdat de stroom was uitgevallen.
Ik woonde aan de donkere kant.
Maui was doodsbang in het donker,
dus droeg ik hem de trappen op,
eigenlijk eerst naar beneden
om hem uit te laten
en dan opnieuw naar boven.
Ik sleepte elke dag
liters en liters water
de trap op naar de zevende verdieping.
Daarbij klemde ik
een zaklamp tussen mijn tanden.
De winkels in de buurt
zaten zonder zaklampen,
batterijen en brood.
Voor een douche
moest ik 40 blokken verder
naar een filiaal van mijn sportcentrum.
Maar dat was niet
mijn voornaamste dagelijkse bezigheid.
Het was cruciaal dat ik de eerste was
in een nabijgelegen café
met verlengkabels en laders
om mijn vele toestellen op te laden.
Ik speurde onder banken van bakkerijen
en in ingangen van patisserieën
naar stopcontacten.
Ik was niet de enige.
Zelfs in de regen, stonden mensen
tussen Madison en 5th Avenue
onder hun paraplu's
hun mobiele telefoons op te laden
aan stopcontacten aan de straat.
De natuur wreef ons onder de neus
dat ze sterker was dan al onze technologie.
Toch stonden we daar,
geobsedeerd over verbonden zijn.
Er is niets beter dan een crisis
om je te vertellen wat écht belangrijk is.
Door Sandy realiseerde ik me
dat onze toestellen
en hun verbondenheid
belangrijk zijn voor ons
net zoals voedsel en onderdak.
Het zelf dat we ooit kenden,
bestaat niet meer.
Voor mij is het abstracte, digitale universum
een deel van onze identiteit geworden.
Over de betekenis daarvan
wil ik het hebben.
Ik schrijf romans
en ben geïnteresseerd in het zelf
omdat het zelf en fictie veel gemeen hebben.
Het zijn beide verhalen, interpretaties.
Jij en ik kunnen ervaringen hebben zonder verhaal.
We lopen te snel de trap op
en raken buiten adem.
Maar het grotere gevoel dat we
over ons leven hebben,
het meer abstracte, is indirect.
Het verhaal van ons leven is gebaseerd
op directe ervaring,
maar dan verfraaid.
Een roman bouw je scène na scène op.
Het verhaal van ons leven
heeft ook een boog nodig:
maanden en jaren.
Discrete momenten van ons leven
zijn de hoofdstukken.
Maar het verhaal gaat niet
over deze hoofdstukken,
het is een heel boek.
Het gaat niet alleen
over het verdriet en geluk,
successen en mislukkingen.
Het is hoe we daardoor,
en soms, belangrijker, desondanks,
onze plaats in de wereld vinden.
We veranderen ze
en we veranderen onszelf.
Daarom heeft ons verhaal
twee dimensies van tijd nodig:
de lange tijdsboog van onze levensloop,
en het tijdsbestek van de directe ervaring:
het moment.
Het zelf dat ervaart, bestaat enkel in het nu.
Het zelf dat ervaart, bestaat enkel in het nu.
Het zelf dat vertelt,
heeft een hele reeks momenten nodig.
Het zelf dat vertelt,
heeft een hele reeks momenten nodig.
Dat is waarom onze ervaring van het zelf
zowel meeslepende ervaringen
als het verstrijken van de tijd nodig heeft.
Het verstrijken van de tijd zit overal in:
in de erosie van de zandkorrel
en in het ontluiken van een rozenknop.
Zonder zouden we geen muziek hebben.
Onze eigen emoties en geestesgesteldheid
drukken hun stempel op de tijd:
spijt en nostalgie over het verleden,
hoop en vrees voor de toekomst.
Technologie heeft
het verstrijken van de tijd veranderd.
We hebben meer tijd voor ons verhaal:
we leven langer.
We hebben meer tijd voor ons verhaal:
we leven langer.
Maar de kleinste maat, het moment,
is verkort.
Verkort, omdat onze instrumenten toelaten
om steeds kleinere tijddeeltjes te meten
en dat geeft ons
een meer gedifferentieerd begrip
van de materiële wereld.
Dit gedifferentieerde begrip
genereert gegevensstromen
die ons brein niet meer kan begrijpen,
zodat we steeds complexere computers
nodig hebben.
Dit om aan te tonen dat de kloof
tussen wat we kunnen bevatten
en wat we kunnen meten
alleen maar groter gaat worden.
Wetenschap kan dingen doen
in een picoseconde
maar jij en ik gaan nooit
de innerlijke beleving hebben
van een miljoenste van een miljoenste seconde.
Jij en ik reageren enkel op het ritme
en het tempo van de natuur,
de zon, de maan, de seizoenen.
Daarom hebben we een lange tijdsboog nodig
met het verleden, heden en toekomst
om de dingen te zien zoals ze zijn,
om signaal van ruis
te onderscheiden
en het zelf van de ervaring te scheiden.
We hebben de tijdpijl nodig
om oorzaak en gevolg te begrijpen,
niet alleen in de materiële wereld,
maar ook in onze intenties en motivaties.
Wat gebeurt er als die pijl buigt?
Wat gebeurt er als de tijd ontwricht?
Zovelen van ons hebben het gevoel
dat de tijdpijl overal en nergens
tegelijk naartoe wijst.
dat de tijdpijl overal en nergens
tegelijk naartoe wijst.
Dat is omdat de tijd in de digitale wereld niet
op dezelfde manier verstrijkt
als in de natuurlijke wereld.
We weten dat het internet
tijd en ruimte heeft verkleind.
We weten dat het internet
tijd en ruimte heeft verkleind.
Ver van mijn bed bestaat niet meer.
Nieuws uit India is een stream
in mijn smartphone app.
of het nu New York of New Delhi is.
En dat is niet alles.
Je laatste baan,
je diner-reserveringen van vorig jaar,
je vroegere vrienden staan op hetzelfde niveau
als je huidige vrienden
omdat het internet ook archiveert
en het verleden omvat.
Zonder scheidingslijn tussen het verleden,
het heden en de toekomst
en het hier en het daar
rest ons het moment van overal
het moment dat ik het digitale nu noem.
Hoe stellen we prioriteiten
in het landschap van het digitale nu?
Het digitale nu is niet het heden,
omdat het altijd
een paar seconden voorloopt
met Twitter onderwerpen die trending zijn
en nieuws uit andere tijdzones.
Dit is niet het nu
van een stekende pijn in je voet
of de seconde dat je in een gebak bijt
of de drie uur waarin je jezelf verliest
in een geweldig boek.
Dit nu heeft weinig fysieke
of mentale aanknopingspunten
met onze eigen toestand.
Het wil ons afleiden
bij iedere bocht in de weg.
Elk digitale mijlpaal is een uitnodiging
om wat je doet achter te laten
en ergens anders naartoe te gaan
en iets anders te doen.
Lees je een interview van een schrijver?
Waarom koop je zijn boek niet?
Stuur een tweet uit. Deel het.
Vind het leuk.
Zoek meer van zulke boeken.
Zoek andere mensen
die deze boeken lezen.
Reizen werkt bevrijdend,
maar als het niet ophoudt,
worden we
voorgoed rusteloze vluchtelingen.
Keuze is vrijheid, maar niet
als het zonder einde is
omwille van het kiezen.
Het digitale nu is niet alleen ver van het heden,
maar er in directe competitie mee.
Dat is omdat ik noch jij er deel van uitmaken.
Dat is omdat ik noch jij er deel van uitmaken.
We maken er geen deel van uit,
maar ook niemand anders.
Daarin schuilt het grootste comfort
én verschrikking.
Ik kan in het midden van de nacht
boeken in vreemde talen bestellen,
Parijse macarons bestellen
en videoboodschappen achterlaten
en dan opnieuw ophalen.
Ik kan altijd
een ander ritme en tempo dan jij aanhouden
en toch de illusie hebben
dat ik met jou verbonden ben in real time.
Sandy herinnerde ons eraan
hoe zo'n illusie vermorzeld kan worden.
Enkelen hadden elektriciteit en water
en anderen niet.
Sommigen namen hun levens weer op
en sommigen waren maanden later
nog ontheemd.
en sommigen waren maanden later
nog ontheemd.
Om een of andere reden,
houdt technologie
de illusie in stand
dat iedereen het heeft
en dan, als een ironische klap in het gezicht,
wordt het waar.
Bijvoorbeeld, er schijnen meer mensen te zijn
in India met een mobiele telefoon
dan met een toilet.
Als die kloof, die al groot is
in grote delen van de wereld,
tussen het gebrek aan infrastructuur
en de spreiding van technologie
niet overbrugd kan worden,
zullen er breuken komen tussen het digitale
en de realiteit.
Voor ons die in het digitale nu leven
en onze wakkere momenten erin doorbrengen,
is de uitdaging in twee tijdstromen te leven
die parallel zijn en bijna gelijklopend.
Hoe leeft men midden in deze afleidingen?
We denken dat de jongeren,
die erin geboren zijn,
zich meer natuurlijk aanpassen.
Misschien,
maar ik herinner me mijn jeugd,
ik herinner me mijn grootvader
die de hoofdsteden van de wereld
met me oefende.
Buda en Pest waren gescheiden door de Donau,
en Wenen had een Spaanse rijschool.
Als ik vandaag een kind was,
kon ik dat gemakkelijk leren
met apps en links,
maar het zal niet echt hetzelfde zijn.
Later bezocht ik Wenen
en de Spaanse rijschool.
Ik voelde mijn grootvader naast me.
Avond aan avond
nam hij me mee naar het terras
op zijn schouders en wees Jupiter aan
en Saturnus en de Grote Beer.
Zelfs hier, als ik naar de Grote Beer kijk,
krijg ik dat gevoel dat ik als kind had, terug,
zijn hoofd vasthoudend
om mijn evenwicht te bewaren
op zijn schouders.
Ik kan dat gevoel steeds weer oproepen.
Wat ik deelde met mijn grootvader,
was zo vaak verpakt
in informatie, kennis en feiten,
maar het was zoveel meer
dan informatie, kennis en feiten.
Als technologie de tijd ontwricht,
wordt onze diepste kern getart.
We kunnen het verleden archiveren
en zo worden sommige dingen
moeilijk te vergeten,
zelfs als het huidige moment
onbeduidender wordt.
We willen het vasthouden
en in plaats daarvan
blijven we vasthouden
aan een serie statische momenten.
Ze zijn als zeepbellen
die verdwijnen als je ze aanraakt.
Door alles te archiveren,
denken we dat we het kunnen opslaan
maar tijd is niet hetzelfde als gegevens.
Die kan niet opgeslagen worden.
Jij en ik weten exact wat het is
om echt aanwezig te zijn in het nu.
Het kon gebeuren als we
een instrument bespeelden
of in de ogen keken van iemand
die we al heel lang kennen.
Op die momenten, zijn onze zelfven compleet.
Het zelf dat in een lange verhaalboog leeft
en het zelf dat het moment ervaart,
worden één.
Het heden omhult het verleden
en het houdt een belofte in voor de toekomst.
Het heden doet mee in een tijdstroom
van voor en na.
Ik ervoer dit het eerst bij mijn grootmoeder.
Ik wilde leren touwtjespringen.
Zij vond een oud touw,
stroopte haar sari op
en sprong erover.
Ik wilde leren koken,
ze liet me in de keuken
een hele maand blokjes hakken en snijden.
Mijn grootmoeder leerde me dat dingen gebeuren
in de tijd die ze nemen
en dat de tijd niet kan bevochten worden
en omdat hij voorbijgaat en zich verplaatst,
zijn we het heden
onze volle aandacht verschuldigd.
Aandacht is tijd.
Een van mijn yoga-instructeurs zei eens
dat liefde aandacht is.
Dat was het zeker bij mijn grootmoeder
haar liefde en aandacht waren
één en hetzelfde.
De digitale wereld kannibaliseert tijd.
Daardoor, wil ik stellen,
bedreigt het
de heelheid van onze zelven.
Het bedreigt de liefdestroom.
Maar het hoeft niet zo te zijn.
We kunnen kiezen het anders te doen.
We zien het steeds opnieuw
hoe creatief technologie kan zijn
en in onze levens en acties
kunnen we die oplossingen en vernieuwingen kiezen
en die momenten die de tijdsstroom herstellen
in plaats hem te fragmenteren.
We kunnen vertragen en contact maken
met de eb en vloed van de tijd.
We kunnen ervoor kiezen tijd terug te nemen.
Bedankt.
(Applaus)