WEBVTT

00:00:10.459 --> 00:00:12.168
Jesteśmy tym co jemy

00:00:12.185 --> 00:00:15.194
ale ile z nas tak naprawdę wie co jemy?

00:00:15.424 --> 00:00:17.379
Ile z nas wie

00:00:17.380 --> 00:00:20.434
jaki wpływ ma żywność na środowisko
zanim trafi na nasz talerz.

00:00:20.435 --> 00:00:22.310
Ile z nas wie

00:00:22.311 --> 00:00:25.936
jak wpływa na rolnika produkującego
tę żywność.

00:00:26.300 --> 00:00:28.663
Czy ty wiesz? Czy kiedyś o tym myślałeś?

00:00:29.798 --> 00:00:32.290
Ilu z nas myśli przy jedzeniu

00:00:32.292 --> 00:00:34.830
o rolniku, który je wyprodukował

00:00:34.831 --> 00:00:37.410
lub o jego życiu?

00:00:37.411 --> 00:00:39.201
Te pytania

00:00:39.202 --> 00:00:43.362
chodziły mi po głowie kiedy
studiowałem rolnictwo.

00:00:44.959 --> 00:00:47.418
Pracując nad doktoratem z rolnictwa

00:00:47.436 --> 00:00:49.446
miałem wybór.

00:00:50.626 --> 00:00:54.500
Jak każdy młody chłopak w latach 90 tych.

00:00:54.501 --> 00:00:58.210
marzyłem aby dostać się 
do Indian Civil Service.

00:00:58.725 --> 00:01:01.333
Czytałem o ekonomii Indii.

00:01:01.334 --> 00:01:03.459
Dobrze ją rozumiałem

00:01:03.460 --> 00:01:05.168
gdy studiowałem do egzaminu.

00:01:05.169 --> 00:01:08.373
Jak już się dostałem do tych służ,

00:01:08.374 --> 00:01:11.133
zostałem wybrany do Biura Podatkowego.

00:01:11.134 --> 00:01:15.063
Ale mogłem też przyłączyć się 
do Naukowych Badań Rolniczych.

00:01:15.433 --> 00:01:16.985
Był to trudny wybór.

00:01:17.747 --> 00:01:20.714
Zdecydowałem się na 
Naukowe Badania Rolnicze.

00:01:20.715 --> 00:01:23.208
Pomyślałem, że muszę kontynuować
pracę z rolnikami.

00:01:23.682 --> 00:01:25.494
(Brawa)

00:01:25.910 --> 00:01:29.595
Długo to nie trwało. Później wyjaśnię.

00:01:32.301 --> 00:01:35.341
Zanim to zrobię, zastanówmy się nad tym
czym jest nasza żywność?

00:01:35.741 --> 00:01:38.303
Co jemy? Czy jest bezpieczna?

00:01:38.601 --> 00:01:41.266
Pewnie widzieliście tę historię.

00:01:42.128 --> 00:01:47.494
Pozostałości pestycydów w wodzie
i napojach gazowanych.

00:01:48.551 --> 00:01:50.393
Następnego dnia nikt o tym nie myślał.

00:01:50.394 --> 00:01:51.625
Zastanawialiście się

00:01:51.626 --> 00:01:56.507
nad tym jak pestycydy dostały się 
do butelek z wodą i napojami?

00:01:58.705 --> 00:02:01.694
Jeśli w butelkach są pestycydy

00:02:01.695 --> 00:02:04.935
to i woda, którą używasz do kawy 
czy herbaty też je ma.

00:02:04.936 --> 00:02:06.799
Ale o tym nie myślimy.

00:02:07.089 --> 00:02:10.041
Wiadomości są ulotne. Nikt ich
nie pamięta następnego dnia.

00:02:10.042 --> 00:02:13.952
Ale może to pamiętacie: 
kluski z metalami ciężkimi.

00:02:14.341 --> 00:02:16.390
Ilu z was myślało

00:02:16.391 --> 00:02:19.954
o tym jak tam się dostały?

00:02:20.203 --> 00:02:22.137
Jeśli ołów jest dodawany od klusek

00:02:22.138 --> 00:02:24.535
to jest pewnie droższy niż one same.

00:02:25.034 --> 00:02:28.161
Więc nikt tego nie robi, ale tak było.

00:02:28.781 --> 00:02:32.497
Jeśli składniki, z których zrobiono
kluski zawierały ołów

00:02:33.959 --> 00:02:36.959
to "aata" używana do robienia "chapati"

00:02:36.963 --> 00:02:39.613
też go zawiera.

00:02:40.083 --> 00:02:43.050
A może samosa, którą jesz też go ma?

00:02:44.087 --> 00:02:46.453
Ale nie połączyliśmy tych spraw.

00:02:46.863 --> 00:02:50.666
To ta sama historia, którą słyszeliśmy
o pestycydach w warzywach.

00:02:51.029 --> 00:02:55.559
Przeraża cię to, ale wieczorem
już tego nie pamiętasz. 


00:02:56.110 --> 00:03:00.376
Wydaje nam się, że jeśli kupimy
żywność w dobrym sklepie

00:03:00.377 --> 00:03:02.997
lub zjemy w dobrym hotelu
to ni nam się nie stanie.

00:03:03.167 --> 00:03:05.511
Ale to działa tylko wtedy, 
gdy sami ją wyhodujemy.

00:03:05.945 --> 00:03:08.124
Bycie na końcu procesu nie działa.

00:03:10.123 --> 00:03:12.302
Pestycydy używane w rolnictwie

00:03:13.238 --> 00:03:18.018
zaledwie w 1% zabijają insekty,
99% z nich dostaje się do wody,

00:03:19.825 --> 00:03:22.801
do powietrza, a potem wraca do jedzenia.

00:03:22.976 --> 00:03:24.912
Nie bardzo się tym przejmujemy.

00:03:25.142 --> 00:03:28.007
Nie bardzo się przejmujemy tym,
co się dzieje dokoła nas.

00:03:28.008 --> 00:03:29.795
Podam tutaj przykład.

00:03:29.796 --> 00:03:33.347
W czasie jak jadłem lunch,
zobaczyłem malujących ludzi.

00:03:33.348 --> 00:03:35.779
Czym malujących? Farbą w spraju.

00:03:35.780 --> 00:03:37.178
Gdzie ona idzie?

00:03:37.560 --> 00:03:40.999
Część na tablicę, ale część w powietrze.

00:03:41.601 --> 00:03:44.750
My tu jemy. Tu też się dostaje.

00:03:44.910 --> 00:03:47.716
Jesteśmy wykształceni. 
Powinniśmy to zauważyć

00:03:47.717 --> 00:03:48.985
Ale tak nie jest.

00:03:49.321 --> 00:03:52.587
Oczekujemy, że rolnik to widzi

00:03:52.588 --> 00:03:55.026
i wyprodukuje bezpieczną żywność.

00:03:55.271 --> 00:03:57.796
Myślę, że istniej przpaść

00:03:57.797 --> 00:04:03.349
pomiędzy tym, co widzimy
co wiemy, a jak działamy.

00:04:03.350 --> 00:04:06.100
To poważny problem.

00:04:06.540 --> 00:04:08.583
Nie dotyczy to tylko pestycydów.

00:04:08.990 --> 00:04:12.015
Czy wiesz jakie jajka kupujesz?

00:04:12.016 --> 00:04:13.830
Jakiego są rodzaju?

00:04:13.831 --> 00:04:15.245
To haploid.

00:04:15.246 --> 00:04:19.526
Haploid oznacza, że są tworzone bez
spotkania się kury i koguta.

00:04:19.949 --> 00:04:24.329
Dlatego nie powstają z nich kurczaki.

00:04:25.292 --> 00:04:29.680
Jak zatem się je tworzy? 
Przy pomocy estrogenu.

00:04:29.681 --> 00:04:31.674
Co się z nim dzieje?

00:04:32.084 --> 00:04:34.381
Kiedy jemy te jajka to go wchłaniamy.

00:04:34.382 --> 00:04:38.051
To dlatego, tak wcześniej obecnie 
dziewczęta przechodzą okres dojrzewania.

00:04:38.461 --> 00:04:42.266
Problemy ginekologiczne u kobiet wzrosły.

00:04:42.656 --> 00:04:44.772
Mężczyźni mają większe piersi.

00:04:45.066 --> 00:04:47.824
Badania India Today wykazały, że

00:04:47.825 --> 00:04:51.042
najwięcej operacji plastycznych w Indiach

00:04:51.043 --> 00:04:53.293
to zmniejszenie piersi u mężczyzn.

00:04:53.603 --> 00:04:57.965
A teraz przyjrzyjmy się owocom
które są rzekomo zdrowe.

00:04:59.994 --> 00:05:01.672
a które stwarzają problemy.

00:05:02.034 --> 00:05:06.966
To nie tylko pestycydy, antybiotyki
czy hormony wzrostu,

00:05:06.967 --> 00:05:09.991
użyte do produkcji, ale też sam proces.

00:05:10.261 --> 00:05:15.334
Pewnie usłyszałeś w zeszłym tygodniu,
wiadomość powtarzana przez 10 dni:

00:05:15.864 --> 00:05:17.534
sztucznie dojrzewające owoce.

00:05:17.935 --> 00:05:20.032
Ale dlaczego tak się dzieje?

00:05:20.462 --> 00:05:24.349
Jeśli chcesz jeść owoce poza sezonem

00:05:24.350 --> 00:05:26.295
to jak oni to robią?

00:05:26.639 --> 00:05:29.413
Jeśli chcesz mango w maju, 
to jak ono jest hodowane?

00:05:29.763 --> 00:05:34.618
Przecina się niedojrzałe owoce,
sztucznie dochodzą i są sprzedawane.

00:05:34.962 --> 00:05:37.532
Banany wyglądające idealnie żółto.

00:05:38.367 --> 00:05:41.258
Jak to? Dochodzą dzięki węglowi.

00:05:42.519 --> 00:05:45.320
A te lśniące jabłka, które widzisz?

00:05:45.678 --> 00:05:48.043
Jak są produkowane?

00:05:48.533 --> 00:05:51.033
Gdzie? Czy wiesz?

00:05:51.373 --> 00:05:54.631
Kalifornijskie jabłka są z Kalifornii.

00:05:56.334 --> 00:05:59.372


00:06:00.255 --> 00:06:03.609


00:06:04.012 --> 00:06:06.158


00:06:06.934 --> 00:06:08.390


00:06:08.662 --> 00:06:10.874


00:06:12.371 --> 00:06:15.061


00:06:15.689 --> 00:06:17.919


00:06:18.518 --> 00:06:20.167


00:06:20.168 --> 00:06:23.247


00:06:23.248 --> 00:06:25.965


00:06:25.966 --> 00:06:29.276


00:06:29.626 --> 00:06:35.176


00:06:35.177 --> 00:06:36.447


00:06:36.787 --> 00:06:38.613


00:06:39.966 --> 00:06:43.099


00:06:44.519 --> 00:06:46.833


00:06:46.834 --> 00:06:49.795


00:06:49.796 --> 00:06:52.266


00:06:52.272 --> 00:06:55.742


00:06:56.172 --> 00:06:57.445


00:06:57.705 --> 00:07:01.055


00:07:01.056 --> 00:07:03.084


00:07:03.103 --> 00:07:05.762


00:07:05.763 --> 00:07:09.189


00:07:09.190 --> 00:07:13.987


00:07:14.282 --> 00:07:18.301


00:07:18.633 --> 00:07:21.033


00:07:21.034 --> 00:07:23.384


00:07:23.554 --> 00:07:25.412


00:07:25.413 --> 00:07:29.692


00:07:29.947 --> 00:07:35.290


00:07:35.530 --> 00:07:37.122


00:07:37.125 --> 00:07:42.248


00:07:42.249 --> 00:07:44.947


00:07:44.948 --> 00:07:49.183


00:07:49.184 --> 00:07:52.529


00:07:52.530 --> 00:07:56.357


00:07:56.777 --> 00:08:00.195


00:08:00.584 --> 00:08:05.291


00:08:05.292 --> 00:08:07.501


00:08:07.528 --> 00:08:08.668


00:08:08.669 --> 00:08:10.069


00:08:10.070 --> 00:08:12.056


00:08:12.057 --> 00:08:15.003


00:08:15.004 --> 00:08:16.633


00:08:16.634 --> 00:08:18.903


00:08:19.463 --> 00:08:21.559


00:08:22.089 --> 00:08:24.519


00:08:25.709 --> 00:08:28.591


00:08:28.592 --> 00:08:30.901


00:08:31.461 --> 00:08:33.270


00:08:33.270 --> 00:08:36.573


00:08:36.784 --> 00:08:40.076


00:08:40.077 --> 00:08:43.183


00:08:43.525 --> 00:08:47.480


00:08:47.919 --> 00:08:52.305


00:08:52.695 --> 00:08:55.121


00:08:55.122 --> 00:08:57.937


00:08:57.938 --> 00:09:01.167


00:09:01.347 --> 00:09:05.076


00:09:05.369 --> 00:09:09.556


00:09:09.557 --> 00:09:14.147


00:09:14.467 --> 00:09:17.035


00:09:17.036 --> 00:09:21.273


00:09:21.593 --> 00:09:26.414


00:09:27.203 --> 00:09:28.830


00:09:28.831 --> 00:09:34.018


00:09:34.019 --> 00:09:36.372


00:09:36.373 --> 00:09:38.756


00:09:38.757 --> 00:09:40.696


00:09:40.697 --> 00:09:42.596


00:09:42.597 --> 00:09:43.956


00:09:43.957 --> 00:09:46.496


00:09:46.497 --> 00:09:48.309


00:09:48.310 --> 00:09:52.440


00:09:54.060 --> 00:09:55.794


00:09:57.595 --> 00:10:00.648


00:10:01.272 --> 00:10:05.038


00:10:05.304 --> 00:10:09.168


00:10:09.169 --> 00:10:13.126


00:10:13.356 --> 00:10:15.822


00:10:15.823 --> 00:10:20.784


00:10:20.785 --> 00:10:22.317


00:10:22.318 --> 00:10:27.698


00:10:28.257 --> 00:10:30.496


00:10:30.751 --> 00:10:33.292


00:10:34.122 --> 00:10:37.729


00:10:37.927 --> 00:10:39.041


00:10:39.042 --> 00:10:42.251


00:10:43.492 --> 00:10:45.837


00:10:46.233 --> 00:10:49.392


00:10:49.393 --> 00:10:50.330


00:10:50.331 --> 00:10:52.389


00:10:52.390 --> 00:10:54.591


00:10:54.592 --> 00:10:57.120


00:10:57.121 --> 00:11:00.846


00:11:00.847 --> 00:11:02.761


00:11:03.125 --> 00:11:05.662


00:11:05.667 --> 00:11:08.124


00:11:08.125 --> 00:11:10.565


00:11:10.566 --> 00:11:14.791


00:11:14.792 --> 00:11:17.167


00:11:18.256 --> 00:11:19.849


00:11:20.126 --> 00:11:22.267


00:11:23.767 --> 00:11:27.841


00:11:27.842 --> 00:11:31.126


00:11:32.262 --> 00:11:34.862


00:11:34.863 --> 00:11:38.070


00:11:38.334 --> 00:11:40.439


00:11:40.440 --> 00:11:42.797


00:11:42.798 --> 00:11:44.687


00:11:44.688 --> 00:11:46.465


00:11:46.704 --> 00:11:49.680


00:11:49.681 --> 00:11:51.194


00:11:51.195 --> 00:11:53.408


00:11:53.409 --> 00:11:55.889


00:11:56.775 --> 00:11:59.327


00:11:59.328 --> 00:12:03.590


00:12:03.591 --> 00:12:05.236


00:12:05.563 --> 00:12:09.748


00:12:09.749 --> 00:12:12.672


00:12:12.673 --> 00:12:16.413


00:12:16.417 --> 00:12:20.084


00:12:20.106 --> 00:12:21.405


00:12:21.406 --> 00:12:24.875


00:12:24.876 --> 00:12:28.741


00:12:28.742 --> 00:12:31.438


00:12:31.709 --> 00:12:32.999


00:12:33.000 --> 00:12:36.501


00:12:36.501 --> 00:12:40.085


00:12:40.507 --> 00:12:41.978


00:12:41.979 --> 00:12:43.778


00:12:43.779 --> 00:12:46.702


00:12:46.703 --> 00:12:48.355


00:12:48.356 --> 00:12:50.748


00:12:50.749 --> 00:12:53.201


00:12:53.202 --> 00:12:56.841


00:12:56.842 --> 00:12:59.208


00:12:59.209 --> 00:13:03.001


00:13:03.002 --> 00:13:06.083


00:13:06.084 --> 00:13:08.393


00:13:08.394 --> 00:13:09.814


00:13:11.665 --> 00:13:16.555


00:13:17.792 --> 00:13:23.084


00:13:23.663 --> 00:13:26.795


00:13:26.796 --> 00:13:31.056


00:13:31.404 --> 00:13:36.034


00:13:36.035 --> 00:13:37.626


00:13:37.627 --> 00:13:41.236


00:13:41.250 --> 00:13:42.647


00:13:42.648 --> 00:13:45.817


00:13:45.818 --> 00:13:47.107


00:13:47.108 --> 00:13:49.775


00:13:49.776 --> 00:13:51.572


00:13:51.573 --> 00:13:54.663


00:13:54.664 --> 00:13:56.192


00:13:56.193 --> 00:13:59.064


00:13:59.065 --> 00:14:02.632


00:14:03.209 --> 00:14:05.043


00:14:05.250 --> 00:14:07.791


00:14:07.792 --> 00:14:11.162


00:14:11.163 --> 00:14:13.543


00:14:13.544 --> 00:14:15.363


00:14:15.364 --> 00:14:16.871


00:14:16.872 --> 00:14:20.802


00:14:21.242 --> 00:14:23.989


00:14:23.990 --> 00:14:26.048


00:14:26.049 --> 00:14:27.043


00:14:27.044 --> 00:14:30.102


00:14:30.103 --> 00:14:31.690


00:14:31.691 --> 00:14:32.810


00:14:32.811 --> 00:14:35.574


00:14:35.575 --> 00:14:38.124


00:14:38.125 --> 00:14:39.929


00:14:39.930 --> 00:14:42.850


00:14:43.540 --> 00:14:48.768


00:14:48.769 --> 00:14:50.037


00:14:50.038 --> 00:14:51.357


00:14:51.358 --> 00:14:54.812


00:14:56.969 --> 00:15:00.699


00:15:00.700 --> 00:15:02.399


00:15:02.400 --> 00:15:03.291


00:15:03.292 --> 00:15:06.459


00:15:06.485 --> 00:15:07.941


00:15:07.942 --> 00:15:10.114


00:15:10.125 --> 00:15:13.542


00:15:13.792 --> 00:15:17.293


00:15:17.334 --> 00:15:19.501


00:15:19.542 --> 00:15:20.978


00:15:20.979 --> 00:15:23.481


00:15:23.751 --> 00:15:25.210


00:15:25.226 --> 00:15:28.167


00:15:28.168 --> 00:15:29.513


00:15:32.546 --> 00:15:33.906


00:15:34.318 --> 00:15:37.244


00:15:37.245 --> 00:15:41.782


00:15:42.542 --> 00:15:45.359


00:15:45.960 --> 00:15:49.192


00:15:49.702 --> 00:15:51.799


00:15:52.700 --> 00:15:54.292


00:15:54.293 --> 00:15:55.662


00:15:55.663 --> 00:15:58.027


00:15:58.042 --> 00:16:00.749


00:16:00.750 --> 00:16:04.703


00:16:04.704 --> 00:16:06.327


00:16:06.328 --> 00:16:08.569


00:16:08.570 --> 00:16:12.543


00:16:12.544 --> 00:16:16.065


00:16:16.066 --> 00:16:20.987


00:16:20.988 --> 00:16:24.734


00:16:25.279 --> 00:16:29.169


00:16:29.170 --> 00:16:30.501


00:16:32.481 --> 00:16:34.043


00:16:34.044 --> 00:16:35.771


00:16:35.772 --> 00:16:37.152


00:16:37.153 --> 00:16:39.936


00:16:40.356 --> 00:16:43.558


00:16:43.559 --> 00:16:46.088


00:16:46.089 --> 00:16:48.530


00:16:48.531 --> 00:16:50.924


00:16:50.925 --> 00:16:52.510


00:16:52.511 --> 00:16:54.492


00:16:54.493 --> 00:16:56.376


00:16:56.377 --> 00:17:00.492


00:17:00.493 --> 00:17:04.550


00:17:04.551 --> 00:17:05.912


00:17:05.913 --> 00:17:08.251


00:17:08.252 --> 00:17:09.511


00:17:09.512 --> 00:17:10.682