1
00:00:00,000 --> 00:00:01,000
Trong năm giác quan,

2
00:00:01,000 --> 00:00:04,000
thị giác là thứ
mà tôi trân trọng nhiều nhất,

3
00:00:04,000 --> 00:00:07,000
và nó cũng là thứ
tôi xem nhẹ ít nhất.

4
00:00:07,000 --> 00:00:10,330
Tôi nghĩ vậy một phần là bởi người 
cha bị mù của tôi.

5
00:00:10,330 --> 00:00:12,810
Nhưng ông chẳng than phiền mấy là bao.

6
00:00:12,810 --> 00:00:14,000
Lần nọ ở Nova Scotia,

7
00:00:14,000 --> 00:00:16,350
khi chúng tôi đi xem nhật thực toàn phần,

8
00:00:17,000 --> 00:00:19,000
vâng, giống trong ca khúc 
của Carly Simon ấy,

9
00:00:19,000 --> 00:00:21,000
hoặc là trong các ca khúc của

10
00:00:21,000 --> 00:00:24,700
James Taylor, Warren Beatty 
hay Mick Jagger; tôi không rành lắm.

11
00:00:24,700 --> 00:00:27,000
Họ phát cho chúng tôi
những chiếc kính râm bằng nhựa

12
00:00:27,000 --> 00:00:29,000
thứ mà cho chúng ta nhìn thẳng vào

13
00:00:29,000 --> 00:00:30,500
mặt trời mà không hư mắt đó.

14
00:00:31,000 --> 00:00:32,000
Nhưng cha tôi lại rất lo sợ:

15
00:00:32,000 --> 00:00:33,000
ông không muốn chúng tôi làm thế.

16
00:00:34,000 --> 00:00:37,000
Thay vào đó, ông muốn chúng tôi 
dùng cái loại bằng các tông,

17
00:00:37,000 --> 00:00:40,000
như thế mắt chúng tôi sẽ không 
bị hư tổn gì.

18
00:00:40,400 --> 00:00:42,000
Lúc đó tôi thấy nó là lạ.

19
00:00:42,350 --> 00:00:44,000
Điều tôi không biết lúc đó là

20
00:00:44,000 --> 00:00:46,000
cha tôi được sinh ra với một
thị lực bình thường.

21
00:00:46,520 --> 00:00:49,000
Khi ông ấy và chị gái Martha còn rất nhỏ,

22
00:00:49,000 --> 00:00:52,000
bà nội tôi cũng cho họ xem
hiện tượng thiên thực toàn phần

23
00:00:52,000 --> 00:00:53,000
cụ thể là nhật thực --

24
00:00:53,000 --> 00:00:54,560
và sau đó ko lâu,

25
00:00:54,560 --> 00:00:57,000
cả hai đều dần mất đi thị giác.

26
00:00:58,000 --> 00:00:59,000
Thập kỉ sau đó,

27
00:00:59,000 --> 00:01:01,000
hóa ra nguyên nhân chủ yếu
cho sự mù lòa đó

28
00:01:01,000 --> 00:01:04,000
lại là do nhiễm trùng từ một 
loại vi khuẩn.

29
00:01:04,000 --> 00:01:05,000
Tôi khá chắc rằng,

30
00:01:05,000 --> 00:01:09,000
nhật thực toàn phần 
hoàn toàn không liên quan ở đây,

31
00:01:09,000 --> 00:01:11,000
nhưng lúc đó, bà nội tôi đã mất
mà cứ

32
00:01:11,000 --> 00:01:12,880
mãi dằn vặt lòng bà.

33
00:01:14,000 --> 00:01:17,000
Cha tôi tốt nghiệp Harvard năm 1946,

34
00:01:17,000 --> 00:01:18,000
rồi kết hôn,

35
00:01:18,000 --> 00:01:21,000
và mua một căn nhà 
ở Lexington, Massachusetts,

36
00:01:21,000 --> 00:01:24,800
nơi phát súng đầu tiên
chống Đế quốc Anh nổ ra năm 1775,

37
00:01:24,800 --> 00:01:27,000
mặc dù ta chả đánh trúng họ
cho tới trận Concord.

38
00:01:27,000 --> 00:01:28,870
Cha tôi làm việc cho Raytheon,

39
00:01:28,870 --> 00:01:30,830
ông thiết kế hệ thống hướng dẫn,

40
00:01:30,830 --> 00:01:34,230
góp phần tạo nên trục công nghệ cao 
của tuyến đường 128 bấy giờ,

41
00:01:34,230 --> 00:01:36,840
tương đương với
Thung lũng Sillicon vào những năm 70.

42
00:01:36,840 --> 00:01:39,160
Cha tôi không mấy là
một quân nhân đúng nghĩa,

43
00:01:39,160 --> 00:01:42,590
chỉ là ông thấy tồi tệ vì không thể 
tham gia Chiến tranh Thế giới II

44
00:01:42,590 --> 00:01:44,000
bởi vì khuyết tật của mình,

45
00:01:44,000 --> 00:01:46,000
mặc dù họ cũng để cho ông ứng thí

46
00:01:46,000 --> 00:01:49,550
cuộc kiểm tra thể lực
kéo dài vài tiếng đồng hồ

47
00:01:49,550 --> 00:01:51,000
trước giai đoạn cuối cùng,

48
00:01:51,000 --> 00:01:52,000
bài kiểm tra thị lực.

49
00:01:52,000 --> 00:01:54,580
(Cười lớn)

50
00:01:54,580 --> 00:01:58,430
Cha tôi dần tích góp những bản 
quyền sáng chế để xây dựng danh tiếng

51
00:01:58,430 --> 00:02:02,000
như một thiên tài khiếm thị, 
chuyên gia tên lửa, và nhà phát minh.

52
00:02:02,000 --> 00:02:04,350
Nhưng với chúng tôi
ông vẫn là một nguời cha,

53
00:02:04,350 --> 00:02:07,000
và cuộc sống của chúng tôi
vẫn khá bình dị.

54
00:02:07,000 --> 00:02:09,000
Khi còn nhỏ, tôi xem TV rất nhiều

55
00:02:09,000 --> 00:02:11,000
và có nhiều rất sở thích "mọt sách"

56
00:02:11,000 --> 00:02:14,000
như là khoáng vật học, vi sinh học,
chương trình không gian

57
00:02:14,000 --> 00:02:15,000
và một tí chính trị.

58
00:02:15,000 --> 00:02:17,000
Tôi cũng chơi cờ vua nhiều.

59
00:02:17,000 --> 00:02:18,000
Nhưng khi 14 tuổi,

60
00:02:18,000 --> 00:02:20,290
một người bạn khiến tôi thích thú 
truyện tranh,

61
00:02:20,290 --> 00:02:23,100
và tôi đã quyết định đây chính là thứ
tôi muốn làm sau này.

62
00:02:23,100 --> 00:02:24,490
Rồi, đây là chuyện bố tôi:

63
00:02:24,490 --> 00:02:29,000
một nhà khoa học, một kỹ sư và 
một quân nhân thời vụ.

64
00:02:30,000 --> 00:02:32,370
Ông có 4 người con.

65
00:02:32,370 --> 00:02:34,000
Một là nhà khoa học máy tính,

66
00:02:34,000 --> 00:02:36,000
một tham gia vào Hải quân,

67
00:02:37,000 --> 00:02:38,000
một thành kỹ sư,

68
00:02:39,000 --> 00:02:40,000
và rồi đến tôi:

69
00:02:40,860 --> 00:02:43,000
nhà họa sĩ truyện tranh.

70
00:02:43,000 --> 00:02:45,400
(Tiếng Cười)

71
00:02:45,400 --> 00:02:47,260
Điều đó, sẵn tiện, khiến tôi
trái ngược với Dean Kamen,

72
00:02:47,260 --> 00:02:49,640
vì tôi là họa sĩ truyện tranh, 
con của một nhà phát minh,

73
00:02:49,640 --> 00:02:52,010
và Dean là một nhà phát minh,
con của một họa sĩ truyện tranh.

74
00:02:52,010 --> 00:02:53,000
(Tiếng Cười)

75
00:02:53,000 --> 00:02:55,000
Thiệt đó.

76
00:02:55,000 --> 00:02:57,390
(Tiếng vỗ tay)

77
00:02:57,390 --> 00:03:00,000
Trớ trêu ở chỗ là,
bố đặt rất nhiều niềm tin vào tôi.

78
00:03:00,000 --> 00:03:03,000
Ông tin vào khả năng hí họa của tôi,

79
00:03:03,000 --> 00:03:06,000
mặc dù ông không có minh chứng cụ thể 
là tôi giỏi hay gì:

80
00:03:06,000 --> 00:03:08,000
những gì ông thấy toàn là vệt mờ.

81
00:03:08,000 --> 00:03:11,020
Điều này đúng là nghĩa đen
của câu "niềm tin mù quáng",

82
00:03:11,020 --> 00:03:14,290
nhưng nó không hề hàm ý tiêu cực
đối với tôi như với người khác.

83
00:03:14,780 --> 00:03:18,000
Lòng tin này, vào thứ không thể thấy,
cũng không thể chứng minh,

84
00:03:18,000 --> 00:03:21,710
không phải là loại đức tin tôi
quen hay biết trước giờ.

85
00:03:21,710 --> 00:03:23,000
Tôi khá thích khoa học,

86
00:03:23,000 --> 00:03:25,000
một nơi mà ta khẳng định được rằng

87
00:03:25,000 --> 00:03:28,000
điều ta thấy là nền tảng cho
điều ta biết được.

88
00:03:28,530 --> 00:03:30,760
Nhưng cũng tồn tại một nơi trung gian,

89
00:03:30,760 --> 00:03:34,140
được mở đường bởi những người
như Charles Babbage nghèo khổ,

90
00:03:34,140 --> 00:03:37,950
với chiếc máy tính chạy bằng hơi 
nước mãi chỉ là bản thảo của ông.

91
00:03:37,950 --> 00:03:40,470
Chả ai biết ông ấy có 
những sáng kiến nào,

92
00:03:40,470 --> 00:03:43,000
ngoài Ada Lovelace,

93
00:03:44,000 --> 00:03:47,000
và đến lúc mất ông
vẫn kiên trì theo đuổi giấc mơ đó.

94
00:03:47,000 --> 00:03:49,000
Vannevar Bush với thiết bị Memex --

95
00:03:49,000 --> 00:03:52,000
mang kiến thức nhân loại vào
trong tầm tay ta --

96
00:03:52,000 --> 00:03:53,790
đó là hứa hẹn của ông ấy.

97
00:03:53,790 --> 00:03:55,150
Và nhiều người thời đó

98
00:03:55,150 --> 00:03:57,000
chắc hẳn đều nói ông lập dị.

99
00:03:57,000 --> 00:04:00,020
Rồi chúng ta có thể ngẫm về 
quá khứ và thấy rằng,

100
00:04:00,020 --> 00:04:02,960
ha-ha -- tất cả chỉ là một thước 
vi phim. Nhưng nó --

101
00:04:02,960 --> 00:04:06,560
không phải là trọng điểm. Ông ấy 
thông tuệ hình hài của tương lai.

102
00:04:06,560 --> 00:04:10,000
J.C.R Licklider với ý tưởng 
về sự tương tác máy tính-con người.

103
00:04:10,000 --> 00:04:13,000
Tương tự: ông ấy trông thấy tương lai,

104
00:04:13,000 --> 00:04:16,000
mặc dù nó là điều mà

105
00:04:16,000 --> 00:04:18,890
chỉ được thực hiện 
bởi những thế hệ sau này.

106
00:04:18,890 --> 00:04:22,200
Hoặc Paul Baran, và tầm nhìn 
về kĩ thuật Chuyển mạch gói.

107
00:04:22,200 --> 00:04:24,270
Hầu như không ai lắng nghe ông khi đó.

108
00:04:25,000 --> 00:04:27,000
Hay thậm chí những người đã khơi gợi nó,

109
00:04:27,000 --> 00:04:30,000
những người ở Bolt, Beranek và 
Newman thuộc Boston,

110
00:04:30,000 --> 00:04:32,000
họ chỉ phác thảo cấu trúc

111
00:04:32,000 --> 00:04:35,000
của cái mà sau này
trở thành mạng thông tin toàn cầu,

112
00:04:35,000 --> 00:04:38,730
trên mặt sau của tờ giấy ăn 
hay trang ghi chú

113
00:04:38,730 --> 00:04:41,000
và tranh luận khi ăn tối ở 
Howard Johnson's --

114
00:04:41,000 --> 00:04:43,170
trên Tuyến 128 tại Lexington, 
Massachusetts,

115
00:04:43,170 --> 00:04:46,000
cách 2 dặm từ nơi tôi học
chơi trò Queen's Gambit Deferred

116
00:04:46,000 --> 00:04:48,000
và nghe nhóm Gladys Knight & the Pips

117
00:04:48,000 --> 00:04:50,340
hát bài "Midnight Train to Georgia," 
trong khi --

118
00:04:50,340 --> 00:04:51,110
(Tiếng Cười)

119
00:04:51,110 --> 00:04:53,820
-- trên chiếc ghế bành dễ chịu của bố, 
bạn biết đó?

120
00:04:53,820 --> 00:04:56,000
Có 3 thể loại tưởng tượng, đúng chứ?

121
00:04:56,000 --> 00:04:59,000
Loại dựa trên điều ta không thể nhìn thấy:

122
00:04:59,000 --> 00:05:02,000
tưởng tượng về cái không thấy và 
không thể biết được.

123
00:05:02,000 --> 00:05:05,440
Loại tưởng tượng về cái đã được chứng 
thực hoặc có thể xác định được.

124
00:05:05,440 --> 00:05:07,000
Và loại thứ ba là

125
00:05:07,050 --> 00:05:10,000
tưởng tượng về cái

126
00:05:10,000 --> 00:05:11,000
có thể, hoặc có lẽ,

127
00:05:11,240 --> 00:05:15,000
dựa trên tri thức, nhưng 
chưa được chứng minh.

128
00:05:15,000 --> 00:05:19,060
Ta đã thấy rất nhiều trường hợp 
theo đuổi thể loại này trong khoa học,

129
00:05:19,060 --> 00:05:22,210
nhưng tôi nghĩ nó cũng chính xác
trong nghệ thuật, chính trị,

130
00:05:22,210 --> 00:05:24,610
thậm chí cả trong sự nỗ lực cá nhân.

131
00:05:24,610 --> 00:05:27,000
Tuy nhiên, đằng sau nó là 4 nguyên tắc
cơ bản:

132
00:05:27,000 --> 00:05:29,000
học hỏi từ mọi người,

133
00:05:29,000 --> 00:05:31,000
không bắt chước ai,

134
00:05:31,000 --> 00:05:33,000
để mắt tới dấu hiệu,

135
00:05:33,000 --> 00:05:34,000
và làm như trâu.

136
00:05:34,000 --> 00:05:37,000
Tôi nghĩ 4 quy tắc này
cấu thành loại tưởng tượng thứ ba.

137
00:05:37,000 --> 00:05:39,000
Và đặc biệt hơn, nó lại chính là

138
00:05:39,000 --> 00:05:41,000
nơi mà sự hình dung về tương lai

139
00:05:41,000 --> 00:05:42,820
bắt đầu hình thành chính nó.

140
00:05:42,820 --> 00:05:45,480
Điều thú vị là 
cách nhìn nhận thế giới riêng biệt này,

141
00:05:45,480 --> 00:05:47,370
chỉ là 1 trong 4 cách khác nhau

142
00:05:47,370 --> 00:05:50,000
mà chúng tự lộ diện trong nhiều
lĩnh vực thôi.

143
00:05:50,000 --> 00:05:52,000
Trong truyện tranh, tôi biết là

144
00:05:52,000 --> 00:05:55,000
nó cho ra đời một thái độ
hơi câu nệ hình thức

145
00:05:55,000 --> 00:05:57,000
khi cố để hiểu nó tác động ra sao.

146
00:05:57,000 --> 00:06:00,000
Rồi có một lập trường khác, cổ điển hơn,

147
00:06:00,000 --> 00:06:02,000
yêu chuộng cái đẹp và sự điêu nghệ.

148
00:06:02,000 --> 00:06:06,000
Một cái khác nữa tin vào tính 
trong sáng thuần túy của nội dung.

149
00:06:06,000 --> 00:06:07,730
Và lại một lập trường khác

150
00:06:07,730 --> 00:06:10,180
nhấn mạnh vào độ xác thực của
sự trải nghiệm --

151
00:06:10,180 --> 00:06:12,460
và sự trung thực, và sự nguyên thủy.

152
00:06:12,460 --> 00:06:14,450
Có 4 cách riêng -- 
Tôi thậm chí còn đặt tên cho chúng.

153
00:06:14,450 --> 00:06:17,630
Người cổ điển, người duy linh,
người hình thức và người khởi loạn.

154
00:06:18,000 --> 00:06:19,910
Thú vị là, dường như chúng tương ứng với

155
00:06:19,910 --> 00:06:22,730
thuyết bốn phân khu trong 
suy nghĩ con người của Jung.

156
00:06:23,020 --> 00:06:26,000
Và chúng phản ánh sự đối kháng 
giữa nghệ thuật và sự khoái lạc

157
00:06:26,000 --> 00:06:28,000
ở bên trái và phải;

158
00:06:28,000 --> 00:06:30,320
truyền thống và khải huyền
ở trên và bên dưới.

159
00:06:30,320 --> 00:06:32,740
Và trên đường chéo, 
ta có nội dung và hình thức --

160
00:06:32,740 --> 00:06:34,320
rồi tới vẻ đẹp và sự thật.

161
00:06:34,320 --> 00:06:35,430
Và chúng cũng áp dụng

162
00:06:35,430 --> 00:06:38,000
vào âm nhạc, điện ảnh và mỹ thuật,

163
00:06:38,000 --> 00:06:41,000
nơi mà chẳng liên quan gì tới 
tầm nhìn xa trông rộng cả,

164
00:06:41,000 --> 00:06:43,820
hay chẳng ăn nhập gì với 
chủ đề của hôm nay

165
00:06:43,820 --> 00:06:45,000
"Cảm hứng từ tự nhiên"--

166
00:06:45,000 --> 00:06:48,000
ngoại trừ câu chuyện ngụ ngôn về con cóc

167
00:06:48,000 --> 00:06:51,000
đèo con bò cạp trên lưng để qua sông

168
00:06:51,000 --> 00:06:53,000
vì bò cạp hứa sẽ không cắn cóc,

169
00:06:53,000 --> 00:06:55,260
nhưng sau đó thì bò cạp vẫn cắn nó
và cả hai cùng chết,

170
00:06:55,260 --> 00:06:57,580
nhưng trước khi cóc hỏi bò cạp vì sao
thì nó đã nói,

171
00:06:57,580 --> 00:06:59,000
" Vì đó là bản năng của tao mà"--

172
00:06:59,000 --> 00:07:01,000
về mặt này thì, đúng rồi đó.

173
00:07:01,000 --> 00:07:03,000
( Tiếng Cười)

174
00:07:03,000 --> 00:07:04,000
Thế nên --

175
00:07:05,000 --> 00:07:08,000
đó là bản năng của tôi. 
Thế này, tôi nhìn thấy

176
00:07:08,000 --> 00:07:10,000
con đường tôi chọn để tìm ra

177
00:07:10,000 --> 00:07:13,000
trọng tâm trong công việc của tôi

178
00:07:13,000 --> 00:07:14,520
và định nghĩa bản thân,

179
00:07:14,520 --> 00:07:17,200
tôi thấy nó đơn giản là con đường 
đến sự khám phá.

180
00:07:17,200 --> 00:07:19,420
Thật ra, chỉ là tôi đam mê 
bản năng của mình,

181
00:07:19,420 --> 00:07:21,000
nghĩa là

182
00:07:21,000 --> 00:07:24,750
tôi không hẳn là quá dị biệt
so với mọi người trong nhà là bao.

183
00:07:26,000 --> 00:07:28,000
Vậy thì một bộ óc khoa học

184
00:07:28,000 --> 00:07:30,000
vận hành ra sao trong nghệ thuật?

185
00:07:30,110 --> 00:07:32,000
Thế rồi tôi bắt đầu vẽ truyện tranh,

186
00:07:32,000 --> 00:07:34,770
nhưng đồng thời cũng cố gắng
thấu hiểu chúng ngay lập tức.

187
00:07:34,770 --> 00:07:37,200
Tôi đã khám phá ra được một điều
quan trọng là

188
00:07:37,200 --> 00:07:39,000
dù truyện tranh là một phương tiện
trực quan,

189
00:07:39,000 --> 00:07:43,000
chúng cố bao quát mọi giác quan 
vào phương tiện đó.

190
00:07:43,000 --> 00:07:47,000
Những yếu tố truyện tranh, như hình
vẽ và lời truyện,

191
00:07:47,000 --> 00:07:49,420
và kí tự và mọi thứ bao gồm

192
00:07:49,420 --> 00:07:51,000
mà truyện tranh giới thiệu

193
00:07:51,000 --> 00:07:53,990
đều được di chuyển qua một
ống vòm tầm nhìn đặc trưng.

194
00:07:53,990 --> 00:07:55,520
Nếu bạn có sự tương đồng,

195
00:07:55,520 --> 00:07:58,670
không gian mà thứ tương ứng với
thế giới vật chất lại trừu tượng

196
00:07:58,670 --> 00:08:00,580
trong vài phương hướng khác nhau:

197
00:08:00,580 --> 00:08:02,000
trừu tượng từ tương đồng,

198
00:08:02,000 --> 00:08:04,000
nhưng vẫn tồn tại ý nghĩa nhất định

199
00:08:04,000 --> 00:08:08,000
hay trừu tượng từ tương đồng lẫn 
ý nghĩa đối với kế hoạch hình ảnh.

200
00:08:08,000 --> 00:08:11,480
Ghép 3 định nghĩa này với nhau thì 
bạn sẽ có một bản đồ xinh xắn

201
00:08:11,480 --> 00:08:13,000
của toàn ranh giới về 
tiểu tượng học

202
00:08:13,000 --> 00:08:15,000
mà truyện tranh bao quát được.

203
00:08:15,000 --> 00:08:18,000
Và nếu bạn dịch về phía phải,
bạn sẽ có ngôn ngữ,

204
00:08:18,000 --> 00:08:21,000
bởi vì nó còn trừu tượng còn xa hơn
sự tương đồng nữa,

205
00:08:21,000 --> 00:08:23,000
nhưng nó vẫn chứa đựng ý nghĩa.

206
00:08:23,580 --> 00:08:26,000
Tầm nhìn được dùng để tượng trưng
âm thanh

207
00:08:26,000 --> 00:08:29,000
và để hiểu những đặc thù riêng 


208
00:08:29,000 --> 00:08:31,000
cũng như di sản chung của chúng.

209
00:08:31,000 --> 00:08:34,000
Và cũng để thể hiện 
sự kết cấu của âm thanh

210
00:08:34,000 --> 00:08:38,000
cũng như rút ra được đặc trưng của 
nó qua quan ảnh.

211
00:08:38,640 --> 00:08:40,330
Nhưng cũng có sự cân bằng

212
00:08:40,330 --> 00:08:43,890
ở giữa cái nhìn thấy và không nhìn 
thấy được trong truyện tranh.

213
00:08:43,890 --> 00:08:46,330
Truyện tranh giống như là
yêu cầu và đáp ứng

214
00:08:46,330 --> 00:08:47,260
mà người họa sĩ

215
00:08:47,260 --> 00:08:49,890
cho bạn thấy chuyện xảy ra 
trong khung tranh,

216
00:08:49,890 --> 00:08:53,160
rồi cho bạn tưởng tượng ra xa hơn
giữa những khung tranh ấy.

217
00:08:53,160 --> 00:08:55,000
Ngoài ra, một ý nghĩa khác

218
00:08:55,000 --> 00:08:58,710
mà sự mơ mộng của truyện tranh 
đại diện, đó chính là thời gian.

219
00:08:59,000 --> 00:09:02,530
Sự liên tục là một khía cạnh 
quan trọng của truyện tranh.

220
00:09:02,530 --> 00:09:05,490
Truyện tranh hiện hữu cho một
bản đồ thời gian.

221
00:09:05,600 --> 00:09:09,000
Và nó chính là thứ thúc đẩy 
truyện tranh hiện đại ngày nay,

222
00:09:09,000 --> 00:09:12,000
nhưng tôi thắc mắc liệu nó cũng 
thúc đẩy

223
00:09:12,000 --> 00:09:14,000
những hình thức khác không,

224
00:09:14,000 --> 00:09:16,480
và tôi đã tìm thấy vài ví dụ trong
lịch sử.

225
00:09:16,480 --> 00:09:19,000
Bạn có thể thấy nguyên tắc này
hiệu quả

226
00:09:19,000 --> 00:09:21,760
trong những phiên bản sơ khai của
cùng một ý tưởng.

227
00:09:21,760 --> 00:09:24,000
Điều đáng nói là, nghệ thuật 
được dung hòa

228
00:09:24,000 --> 00:09:25,480
với công nghệ từng thời,

229
00:09:25,480 --> 00:09:29,380
dù có sơn trên đá, như Nấm mồ của 
các chư vị vào thời Ai cập cổ đại,

230
00:09:29,380 --> 00:09:31,930
hay là điêu khắc trạm nổi 
trên cột đá,

231
00:09:32,000 --> 00:09:34,000
hay là bức màn thêu dài 200 foot,

232
00:09:34,000 --> 00:09:36,000
hay là một bức da hươu trang trí với

233
00:09:36,000 --> 00:09:38,830
nhánh cây trải dài 88 trang giấy xếp.

234
00:09:38,830 --> 00:09:41,000
Hay hơn nữa, một khi bạn in chúng ra 
--

235
00:09:41,000 --> 00:09:42,860
à, cái này là từ năm 1450 --

236
00:09:42,860 --> 00:09:45,000
những tạo tác của truyện tranh 
hiện đại dần hé lộ ra:

237
00:09:45,000 --> 00:09:47,000
cách sắp xếp khung tranh thẳng tắp,

238
00:09:47,000 --> 00:09:49,000
những nét vẽ đơn giản không nhấn nhá

239
00:09:49,000 --> 00:09:52,000
và cả cái cách đọc 
từ trái sang phải.

240
00:09:53,000 --> 00:09:54,000
Trong vòng 100 năm,

241
00:09:54,000 --> 00:09:57,000
bạn sẽ dần thấy bong bóng 
trò chuyện và chú thích,

242
00:09:57,340 --> 00:10:00,000
cứ như là nhảy cóc 
từ chỗ này ra chỗ nọ vậy.

243
00:10:00,230 --> 00:10:03,000
Tôi đã viết cuốn sách về chủ đề 
này vào năm 93,

244
00:10:03,000 --> 00:10:05,000
nhưng khi tôi đang hoàn thành nó,

245
00:10:05,000 --> 00:10:06,720
tôi phải làm chút xíu 
về sắp xếp chữ,

246
00:10:06,720 --> 00:10:09,300
và tôi rất mệt mỏi khi cứ phải lui
tới tiệm copy hoài,

247
00:10:09,300 --> 00:10:11,060
nên tôi mua một cái máy tính.

248
00:10:11,060 --> 00:10:14,470
Nó chả đáng bao nhiêu -- cũng không
đa năng trừ việc nhâp văn bản --

249
00:10:14,470 --> 00:10:17,000
nhưng cha tôi đã kể tôi nghe về 
bộ Luật của Moore,

250
00:10:17,000 --> 00:10:20,460
tuốt những năm 70, và tôi biết nên 
chờ đợi những gì sắp tới.

251
00:10:21,000 --> 00:10:23,000
Thế nên, tôi cứ giong mắt lên mà đợi

252
00:10:23,000 --> 00:10:25,000
coi xem có thay đổi gì to tát khi mà

253
00:10:25,000 --> 00:10:28,000
chúng tôi chuyển tiếp từ bản thảo
đến lúc truyện ra lò

254
00:10:28,000 --> 00:10:31,000
và tiếp đến là hậu xuất bản.

255
00:10:31,000 --> 00:10:33,000
Một trong những điều được khởi xướng

256
00:10:33,000 --> 00:10:35,000
đó là pha trộn sắc thái hình ảnh


257
00:10:35,000 --> 00:10:37,320
với âm thanh, chuyển động và 
sự tương tác

258
00:10:37,320 --> 00:10:39,310
của các đĩa CD thông hành bấy giờ.

259
00:10:39,310 --> 00:10:41,260
Còn trước khi có trang Web nữa kìa.

260
00:10:41,260 --> 00:10:42,400
Và điều mà họ làm

261
00:10:42,400 --> 00:10:44,000
là giữ nguyên khung truyện

262
00:10:44,000 --> 00:10:45,810
rồi sao chép nó vào màn hình,

263
00:10:45,810 --> 00:10:47,760
y chang cái lỗi McLuhanesque cổ điển

264
00:10:48,000 --> 00:10:50,720
khi cố điều chỉnh hình dạng của 
công nghệ cũ

265
00:10:50,720 --> 00:10:53,000
cho tương thích với chương trình của
công nghệ mới vậy.

266
00:10:53,000 --> 00:10:54,000
Rồi họ đã làm lại,

267
00:10:54,000 --> 00:10:56,000
họ có những khung tranh trong khổ in 
truyện,

268
00:10:56,000 --> 00:10:59,000
và họ sẽ lồng tiếng và hình động 
với nhau.

269
00:11:00,000 --> 00:11:02,000
Vấn đề ở chỗ là, cái ý tưởng này 


270
00:11:02,000 --> 00:11:05,000
cái ý tưởng mà không gian bằng 
thời gian ấy --

271
00:11:05,000 --> 00:11:07,000
rồi để khi bạn lồng tiếng 
và hình vào,

272
00:11:07,000 --> 00:11:11,000
những hiện tượng thời gian mà chỉ 
có thời gian thể hiện được,

273
00:11:11,000 --> 00:11:16,000
chúng sẽ trật khớp với diễn biến 
của sự trình bày.

274
00:11:16,650 --> 00:11:18,000
Sự tương tác lại khác.

275
00:11:18,000 --> 00:11:19,000
Truyện tranh siêu văn bản cũng ra đời.

276
00:11:19,000 --> 00:11:20,000
Nhưng về siêu văn bản thì

277
00:11:20,000 --> 00:11:23,000
mọi thứ đều ở chỗ này, hay kia, hay
lại chỗ nọ;

278
00:11:23,000 --> 00:11:25,000
đúng chất phi không gian.

279
00:11:25,000 --> 00:11:27,730
Khoảng cách từ Abraham Lincoln đến
đồng xu Lincoln,

280
00:11:27,730 --> 00:11:30,000
rồi Penny Marshall đến 
kế hoạch Marshall

281
00:11:30,000 --> 00:11:31,600
rồi "Khu 9" tới chín mạng:

282
00:11:31,600 --> 00:11:33,000
đều như nhau cả thôi.

283
00:11:33,000 --> 00:11:34,000
(Tiếng cười)

284
00:11:34,000 --> 00:11:36,000
Nhưng trong truyện tranh,

285
00:11:36,520 --> 00:11:39,000
mọi khía cạnh, nhân tố 
trong công việc,

286
00:11:40,000 --> 00:11:43,000
đều luôn có quan hệ về không gian 
mật thiết với nhau.

287
00:11:43,000 --> 00:11:44,000
Nên câu hỏi là:

288
00:11:44,000 --> 00:11:47,000
liệu có cách nào để bảo tồn mối
quan hệ đó

289
00:11:47,000 --> 00:11:49,000
trong khi vẫn tận dụng được những 


290
00:11:49,000 --> 00:11:51,000
lợi ích mà kĩ thuật số mang cho ta?

291
00:11:51,000 --> 00:11:53,000
Và câu trả lời cá nhân của tôi

292
00:11:53,000 --> 00:11:56,440
nằm trong những kí họa trung cổ
mà các bạn chiễm ngưỡng nãy giờ.

293
00:11:56,440 --> 00:11:59,000
Chúng đều chứa một hướng đọc
không ngắt quãng,

294
00:11:59,000 --> 00:12:01,000
dù zig zag xuyên tường

295
00:12:01,000 --> 00:12:03,000
hay xoắn ốc lên cột

296
00:12:03,000 --> 00:12:06,000
hay thẳng trái sang phải,
thậm chí zig zag ngược

297
00:12:06,000 --> 00:12:08,000
xuyên suốt 88 trang giấy gấp đó.

298
00:12:08,000 --> 00:12:10,000
Giống như vậy, cái ý tưởng căn bản

299
00:12:10,470 --> 00:12:13,000
là nếu bạn dịch chuyển, bạn đi qua
thời gian

300
00:12:13,000 --> 00:12:15,000
thì lại đang diễn ra không thỏa hiệp,

301
00:12:15,000 --> 00:12:18,000
trừ khi bạn bắt đầu in chúng ra.

302
00:12:18,000 --> 00:12:21,000
Những khu vực liền kề không còn là
khoảnh khắc cận nhau

303
00:12:21,000 --> 00:12:24,000
nên ý tưởng này cứ liên tục bị 
chắp nối hết lần này

304
00:12:24,000 --> 00:12:25,000
tới lần khác.

305
00:12:25,000 --> 00:12:26,000
Cũng được thôi,

306
00:12:26,000 --> 00:12:28,000
Nếu nó đúng, thì có cách nào,

307
00:12:29,000 --> 00:12:31,000
khi chúng ta tiến xa hơn hôm nay,

308
00:12:31,000 --> 00:12:33,000
để mang nó trở về lại?

309
00:12:34,000 --> 00:12:36,000
Màn hình này thì cũng
giới hạn

310
00:12:37,000 --> 00:12:39,000
như trang giấy, đúng không?

311
00:12:39,000 --> 00:12:41,000
Chỉ khác hình dạng thôi, nhưng

312
00:12:41,000 --> 00:12:43,000
giới hạn vẫn y như nhau.

313
00:12:43,000 --> 00:12:46,000
Nhưng chỉ khi bạn nhìn mặt hình
như một tờ giấy

314
00:12:46,270 --> 00:12:49,000
không phải khi bạn xem nó như là
cánh cửa sổ.

315
00:12:49,080 --> 00:12:52,600
Và đó là đề nghị của tôi: rằng ta 
tạo nên truyện tranh


316
00:12:52,600 --> 00:12:54,350
trên một bức nền vô tận:

317
00:12:54,350 --> 00:12:58,000
dọc theo trục X và Y và những 
bậc thềm.

318
00:12:58,340 --> 00:13:01,000
Ta có thể xoay quanh những cốt truyện
lẩn quẩn.

319
00:13:01,000 --> 00:13:04,000
Ta có thể giật gân những truyện đầy
kịch tính.

320
00:13:04,610 --> 00:13:07,000
Những cốt truyện song song rồi
song song.

321
00:13:09,000 --> 00:13:11,000
X,Y và lẫn Z.

322
00:13:11,280 --> 00:13:14,000
Và tôi cứ nghĩ về chúng.
Vào cuối những năm 90,

323
00:13:14,000 --> 00:13:17,000
những người khác cứ cho là tôi 
dở người,

324
00:13:17,170 --> 00:13:20,000
nhưng có những người thực sự
đã áp dụng chúng.

325
00:13:20,000 --> 00:13:22,000
Đây là vài ví dụ.

326
00:13:23,000 --> 00:13:26,000
Đây là một truyện ngắn ghép bởi bạn
tôi tên Jason Lex.

327
00:13:29,040 --> 00:13:30,910
Hãy chú ý phần này nè.

328
00:13:30,910 --> 00:13:34,000
Cái tôi đang tìm kiếm chính là
sự đột biến bền bỉ --

329
00:13:34,000 --> 00:13:36,000
cũng chính là thứ ta đang tìm.

330
00:13:36,000 --> 00:13:38,460
Vì truyền thông tiến vào 
kỷ nguyên mới,

331
00:13:38,460 --> 00:13:41,000
ta tìm kiếm sự đột biến bền bỉ đó

332
00:13:41,000 --> 00:13:45,000
loại mà có sức mạnh lâu dài.

333
00:13:45,000 --> 00:13:49,000
Chúng ta dần nắm được ý tưởng thể 
hiện truyện tranh qua hình ảnh,

334
00:13:49,000 --> 00:13:52,000
và ta đã thực thi nó ngay từ thởu
ban đầu.

335
00:13:52,000 --> 00:13:54,000
Loạt truyện tranh bạn vừa thấy

336
00:13:54,000 --> 00:13:56,000
đang được chiếu trên màn hình đây.

337
00:13:56,000 --> 00:13:59,000
Nhưng dù ta chỉ trải nghiệm chúng 
theo trình tự,

338
00:13:59,000 --> 00:14:01,000
bởi công nghệ chi cho phép tới đó.

339
00:14:01,000 --> 00:14:03,000
Nếu công nghệ phát triển,

340
00:14:03,000 --> 00:14:06,000
khi bạn được chiêm ngưỡng sự
trưng bày hàng loạt,

341
00:14:06,000 --> 00:14:08,000
thì chắc chắn điều này sẽ 
đi xa hơn.

342
00:14:08,000 --> 00:14:10,000
Nó sẽ thích nghi được,

343
00:14:10,000 --> 00:14:12,000
vào chính môi trường của nó:

344
00:14:12,000 --> 00:14:14,000
một sự đột biến bền bỉ.

345
00:14:15,000 --> 00:14:17,000
Đây là một cái khác bởi Drew Weing:

346
00:14:17,000 --> 00:14:18,000
nó được gọi là,

347
00:14:18,000 --> 00:14:22,590
"Chó con thưởng ngoạn cái chết 
sốc nhiệt của Vũ Trụ."

348
00:14:46,000 --> 00:14:47,730
Các bạn thấy ở đây không,

349
00:14:48,000 --> 00:14:51,000
khi ta vẽ những câu chuyện trên một 
bức nền vô tận

350
00:14:53,000 --> 00:14:56,000
bạn đang tạo nên một biểu hiện
thuần túy

351
00:14:57,000 --> 00:14:59,000
của loại hình nghệ thuật này.

352
00:15:04,000 --> 00:15:06,000
Ta đi nhanh 1 chút -- bạn hiểu rồi đó

353
00:15:06,000 --> 00:15:08,000
Tôi chỉ muốn tới khung cuối
cùng thôi.

354
00:15:14,000 --> 00:15:17,000
(Tiếng cười)

355
00:15:17,000 --> 00:15:18,000
Đây rồi.

356
00:15:20,000 --> 00:15:22,000
(Tiếng cười).

357
00:15:25,000 --> 00:15:28,000
(Tiếng cười)

358
00:15:31,000 --> 00:15:32,000
Một khung nữa.

359
00:15:34,000 --> 00:15:36,000
Nói về bức nền vô tận nào.

360
00:15:37,000 --> 00:15:39,500
Cái này là của Daniel Merlin Goodbrey
ở Anh.

361
00:15:40,000 --> 00:15:42,000
Tại sao nó quan trọng?

362
00:15:43,000 --> 00:15:45,000
Là bởi vì truyền thông,

363
00:15:46,000 --> 00:15:47,000
truyền thông,

364
00:15:48,000 --> 00:15:51,000
cho ta một cánh cửa sổ xuyên vào
thế giới trong ta.

365
00:15:51,000 --> 00:15:53,000
Nó có thể là phim hoạt hình --

366
00:15:53,000 --> 00:15:56,000
và cuối cùng, cái thực tế ảo, 
hay gì đó tương tự --

367
00:15:56,000 --> 00:15:58,000
có thể là loại trưng bày hàng loạt,

368
00:15:58,000 --> 00:16:02,350
sẽ cho ta một lối thoát hiệu quả 
nhất ra khỏi thế giới thực này.

369
00:16:02,350 --> 00:16:06,000
Đó là tại sao nhiều người chọn 
kể chuyện, là để quên đi.

370
00:16:06,000 --> 00:16:09,000
Nhưng truyền thông mang cho ta 
cánh cửa sổ

371
00:16:09,000 --> 00:16:12,000
soi vào lại thế giới trong ta.

372
00:16:13,000 --> 00:16:15,000
Rồi khi truyền thông tiến hóa

373
00:16:16,000 --> 00:16:21,000
nó sẽ mang một danh tính 
mới độc đáo hơn.

374
00:16:21,000 --> 00:16:24,000
Bởi thứ mà bạn đang thấy là 
truyện tranh nhân ba:

375
00:16:24,000 --> 00:16:27,000
chúng trông giống truyện tranh hơn cả
lúc trước nữa.

376
00:16:28,000 --> 00:16:31,000
Khi điều đó xảy ra, bạn cho mọi 
người mọi phương án

377
00:16:31,000 --> 00:16:34,000
để xâm nhập lại thế giới qua nhiều
cửa sổ khác nhau,

378
00:16:34,780 --> 00:16:37,390
và nó cho họ lồng ghép các thế 
giới họ sống

379
00:16:37,390 --> 00:16:39,130
và nhận ra hình hà của chúng.

380
00:16:39,130 --> 00:16:41,230
Đó là tại sao tôi nghĩ nó 
quan trọng.

381
00:16:41,230 --> 00:16:43,820
Trong nhiều lí do chứ, nhưng tôi 
phải đi rồi.

382
00:16:43,820 --> 00:16:45,169
Cám ơn vì đã lắng nghe.