1
00:00:00,000 --> 00:00:01,000
Z pięciu zmysłów najbardziej cenię wzrok,

2
00:00:01,000 --> 00:00:04,000
Z pięciu zmysłów najbardziej cenię wzrok,

3
00:00:04,000 --> 00:00:07,000
ale też najbardziej obawiam się jego utraty.

4
00:00:07,000 --> 00:00:10,000
Pewnie ze względu na mojego niewidomego ojca.

5
00:00:11,000 --> 00:00:13,000
Nie był jednak na tym punkcie przewrażliwiony.

6
00:00:13,000 --> 00:00:14,000
Kiedyś w Nowej Szkocji,

7
00:00:14,000 --> 00:00:16,000
gdy pojechaliśmy na całkowite zaćmienie słońca...

8
00:00:17,000 --> 00:00:19,000
Jak z piosenki Carly Simon,

9
00:00:19,000 --> 00:00:21,000
która potencjalnie odnosi się do

10
00:00:21,000 --> 00:00:24,000
Jamesa Taylora, Warrena Beatty i Micka Jaggera.

11
00:00:24,000 --> 00:00:27,000
Rozdawali te ciemne plastikowe osłonki,

12
00:00:27,000 --> 00:00:29,000
które pozwalały bezpiecznie patrzeć w słońce.

13
00:00:29,000 --> 00:00:30,000
które pozwalały bezpiecznie patrzeć w słońce.

14
00:00:31,000 --> 00:00:32,000
Tata bał się, że to niebezpieczne.

15
00:00:32,000 --> 00:00:33,000
Tata bał się, że to niebezpieczne.

16
00:00:34,000 --> 00:00:37,000
Mieliśmy użyć tanich przyrządów z kartonu,

17
00:00:37,000 --> 00:00:40,000
by nie było możliwości uszkodzenia wzroku.

18
00:00:41,000 --> 00:00:42,000
Pomyślałem, że to trochę dziwne.

19
00:00:43,000 --> 00:00:44,000
Nie wiedziałem,

20
00:00:44,000 --> 00:00:46,000
że mój ojciec urodził się z doskonałym wzrokiem.

21
00:00:47,000 --> 00:00:49,000
Kiedy on i jego siostra Martha byli mali,

22
00:00:49,000 --> 00:00:52,000
mama zabrała ich żeby zobaczyli zaćmienie.

23
00:00:52,000 --> 00:00:53,000
mama zabrała ich żeby zobaczyli zaćmienie.

24
00:00:53,000 --> 00:00:54,000
Niedługo po tym,

25
00:00:54,000 --> 00:00:57,000
oboje zaczęli tracić wzrok.

26
00:00:58,000 --> 00:00:59,000
Kilkadziesiąt lat później

27
00:00:59,000 --> 00:01:01,000
okazało się, że źródłem ich ślepoty

28
00:01:01,000 --> 00:01:04,000
była jakaś bakteryjna infekcja.

29
00:01:04,000 --> 00:01:05,000
Wydaje się, że nie miało to związku z zaćmieniem Słońca

30
00:01:05,000 --> 00:01:09,000
Wydaje się, że nie miało to związku z zaćmieniem Słońca

31
00:01:09,000 --> 00:01:11,000
ale babcia już wtedy nie żyła,

32
00:01:11,000 --> 00:01:12,000
umarła myśląc, że to jej wina.

33
00:01:14,000 --> 00:01:17,000
Tata ukończył Harvard w 1946 roku, ożenił się z mamą

34
00:01:17,000 --> 00:01:18,000
Tata ukończył Harvard w 1946 roku, ożenił się z mamą€

35
00:01:18,000 --> 00:01:21,000
i kupił dom w Lexington w stanie Massachusetts,

36
00:01:21,000 --> 00:01:25,000
gdzie po raz pierwszy strzelano do Brytyjczyków w 1775 roku,

37
00:01:25,000 --> 00:01:27,000
ale nie trafiliśmy żadnego aż do Concord.

38
00:01:27,000 --> 00:01:29,000
Dostał pracę w firmie Raytheon,

39
00:01:29,000 --> 00:01:31,000
projektował systemy naprowadzania.

40
00:01:31,000 --> 00:01:34,000
To była część Trasy 128 - osi technologicznej...

41
00:01:34,000 --> 00:01:37,000
Jak Dolina Krzemowa lat 70-tych.

42
00:01:37,000 --> 00:01:40,000
Tata nie był fanatykiem armii,

43
00:01:40,000 --> 00:01:43,000
żałował tylko, że nie mógł walczyć w II Wojnie Światowej.

44
00:01:43,000 --> 00:01:44,000
żałował tylko, że nie mógł walczyć w II Wojnie Światowej.

45
00:01:44,000 --> 00:01:46,000
Był niepełnosprawny ale przeszedł

46
00:01:46,000 --> 00:01:50,000
kilkugodzinne badanie wojskowe

47
00:01:50,000 --> 00:01:51,000
by dotrzeć do ostatniego testu:

48
00:01:51,000 --> 00:01:52,000
na wzrok.

49
00:01:52,000 --> 00:01:56,000
(Śmiech)

50
00:01:56,000 --> 00:01:59,000
Więc tata zaczął zbierać patenty

51
00:01:59,000 --> 00:02:02,000
i zdobywać reputację niewidomego geniusza, naukowca, wynalazcy.

52
00:02:02,000 --> 00:02:03,000
i zdobywać reputację niewidomego geniusza, naukowca, wynalazcy.

53
00:02:03,000 --> 00:02:07,000
Ale dla nas był zwyczajnym tatą.

54
00:02:07,000 --> 00:02:09,000
Jako dziecko oglądałem dużo telewizji

55
00:02:09,000 --> 00:02:11,000
i miałem mnóstwo dziwacznych hobby,

56
00:02:11,000 --> 00:02:14,000
jak mineralogia, mikrobiologia, kosmos i polityka.

57
00:02:14,000 --> 00:02:15,000
jak mineralogia, mikrobiologia, kosmos i polityka.

58
00:02:15,000 --> 00:02:17,000
Sporo grałem w szachy.

59
00:02:17,000 --> 00:02:18,000
Ale kiedy miałem 14 lat

60
00:02:18,000 --> 00:02:19,000
mój przyjaciel zainteresował mnie komiksami

61
00:02:19,000 --> 00:02:22,000
i postanowiłem, że to jest to, co chcę robić w życiu.

62
00:02:23,000 --> 00:02:24,000
Więc mamy mojego tatę:

63
00:02:24,000 --> 00:02:29,000
naukowiec, inżynier, pracuje dla wojska.

64
00:02:30,000 --> 00:02:33,000
Ma czworo dzieci, prawda?

65
00:02:33,000 --> 00:02:34,000
Jedno zostaje informatykiem,

66
00:02:34,000 --> 00:02:36,000
jedno wstępuje do marynarki wojennej,

67
00:02:37,000 --> 00:02:38,000
jedno zostaje inżynierem,

68
00:02:39,000 --> 00:02:40,000
no i jestem ja:

69
00:02:41,000 --> 00:02:43,000
autor komiksów.

70
00:02:43,000 --> 00:02:46,000
(Śmiech)

71
00:02:46,000 --> 00:02:47,000
Jestem przeciwieństwem Deana Kamena:

72
00:02:47,000 --> 00:02:49,000
autorem komiksów, synem wynalazcy,

73
00:02:49,000 --> 00:02:51,000
a on jest wynalazcą, synem autora komiksów.

74
00:02:52,000 --> 00:02:53,000
(Śmiech)

75
00:02:53,000 --> 00:02:55,000
Tak, to prawda.

76
00:02:55,000 --> 00:02:58,000
(Brawa)

77
00:02:58,000 --> 00:03:00,000
Tata miał dużo wiary we mnie.

78
00:03:00,000 --> 00:03:03,000
Miał wiarę w moje umiejętności jako rysownika,

79
00:03:03,000 --> 00:03:06,000
Nie miał dowodów, że byłem dobry:

80
00:03:06,000 --> 00:03:08,000
wszystko, co widział było zamazane.

81
00:03:08,000 --> 00:03:10,000
To się nazywa "ślepa wiara",

82
00:03:10,000 --> 00:03:14,000
dla mnie bez negatywnych konotacji.

83
00:03:15,000 --> 00:03:18,000
Wiara w niewidzialne i niemożliwe do sprawdzenia rzeczy

84
00:03:18,000 --> 00:03:22,000
nie jest czymś, co ma dla mnie znaczenie.

85
00:03:22,000 --> 00:03:23,000
Skłaniam się ku nauce,

86
00:03:23,000 --> 00:03:25,000
Tam, to co widzimy

87
00:03:25,000 --> 00:03:28,000
i możemy zweryfikować jest podstawą tego, co wiemy.

88
00:03:29,000 --> 00:03:31,000
Ale istnieje też jakieś pole po środku.

89
00:03:31,000 --> 00:03:34,000
Zamieszkiwane przez ludzi jak Charles Babbage

90
00:03:34,000 --> 00:03:38,000
z jego komputerem na parę, którego nigdy nie zbudowano.

91
00:03:38,000 --> 00:03:40,000
Nikt nie rozumiał, o co mu chodziło,

92
00:03:40,000 --> 00:03:43,000
z wyjątkiem Ady Lovelace,

93
00:03:44,000 --> 00:03:47,000
i szedł za swoim marzeniem aż do śmierci.

94
00:03:47,000 --> 00:03:49,000
Vannevar Bush i jego Memex...

95
00:03:49,000 --> 00:03:52,000
Idea całej ludzkiej wiedzy na wyciągnięcie ręki...

96
00:03:52,000 --> 00:03:54,000
Miał taką wizję.

97
00:03:54,000 --> 00:03:55,000
Wielu ludzi w jego czasach

98
00:03:55,000 --> 00:03:57,000
pewnie myślało, że jest stuknięty.

99
00:03:57,000 --> 00:03:59,000
Możemy spojrzeć wstecz i powiedzieć:

100
00:03:59,000 --> 00:04:03,000
tak ha-ha, jasne - to przecież mikrofilm.

101
00:04:03,000 --> 00:04:06,000
Nie o to chodzi. On zrozumiał kształt przyszłości.

102
00:04:06,000 --> 00:04:10,000
J.C.R. Liklider i jego idea interakcji między komputerem i człowiekiem.

103
00:04:10,000 --> 00:04:13,000
To samo: zrozumiał kształt przyszłości,

104
00:04:13,000 --> 00:04:16,000
nawet jeśli myślał o tym,

105
00:04:16,000 --> 00:04:19,000
co miało być zrealizowane później.

106
00:04:19,000 --> 00:04:22,000
Albo Paul Barron z wizją komutacji pakietów.

107
00:04:22,000 --> 00:04:24,000
Mało kto słuchał go w jego czasach.

108
00:04:25,000 --> 00:04:27,000
Ale nawet ludzie, którym się udało

109
00:04:27,000 --> 00:04:30,000
w Bolt, Beranek and Newman w Bostonie,

110
00:04:30,000 --> 00:04:32,000
którzy szkicowali te układy,

111
00:04:32,000 --> 00:04:35,000
które miały stać się światową siecią

112
00:04:35,000 --> 00:04:39,000
na chusteczkach i małych kartkach papieru

113
00:04:39,000 --> 00:04:41,000
i kłócili się podczas kolacji w Howard Johnson's...

114
00:04:41,000 --> 00:04:43,000
Na Trasie 128 w Lexington w Massachusetts,

115
00:04:43,000 --> 00:04:46,000
niedaleko od miejsca gdzie studiowałem gambit hetmański

116
00:04:46,000 --> 00:04:48,000
i słuchałem Gladys Knight & The Pips

117
00:04:48,000 --> 00:04:50,000
i śpiewałem "Midnight Train to Georgia"...

118
00:04:50,000 --> 00:04:51,000
(Śmiech)

119
00:04:51,000 --> 00:04:54,000
W wielkim fotelu mojego taty...

120
00:04:54,000 --> 00:04:56,000
Mamy trzy rodzaje widzenia.

121
00:04:56,000 --> 00:04:59,000
Widzenie oparte na tym, czego nie widać:

122
00:04:59,000 --> 00:05:02,000
umiejętność ujrzenia niewidzialnego i nieznanego.

123
00:05:02,000 --> 00:05:05,000
Widzenie tego, co dowiedzione lub potwierdzone.

124
00:05:05,000 --> 00:05:07,000
I ten trzeci rodzaj widzenia:

125
00:05:08,000 --> 00:05:10,000
widzenie czegoś, co może być

126
00:05:10,000 --> 00:05:11,000
istnieć wedle naszej wiedzy, ale nie zostało jeszcze udowodnione.

127
00:05:12,000 --> 00:05:15,000
istnieć wedle naszej wiedzy, ale nie zostało jeszcze udowodnione.

128
00:05:15,000 --> 00:05:20,000
Jest wiele ludzi, którzy podążają za taką wizją w nauce,

129
00:05:20,000 --> 00:05:22,000
ale da się ją dostrzec także w sztuce, w polityce,

130
00:05:22,000 --> 00:05:25,000
w osobistych przedsięwzięciach.

131
00:05:25,000 --> 00:05:27,000
Sprowadza się to do czterech zasad:

132
00:05:27,000 --> 00:05:29,000
ucz się od wszystkich,

133
00:05:29,000 --> 00:05:31,000
nie naśladuj nikogo,

134
00:05:31,000 --> 00:05:33,000
szukaj powtarzających się wzorów,

135
00:05:33,000 --> 00:05:34,000
pracuj jak cholera.

136
00:05:34,000 --> 00:05:37,000
To te cztery zasady leżą u podstaw.

137
00:05:37,000 --> 00:05:39,000
Zwłaszcza w tej trzeciej

138
00:05:39,000 --> 00:05:41,000
wizje przyszłości

139
00:05:41,000 --> 00:05:43,000
zaczynają się objawiać.

140
00:05:43,000 --> 00:05:45,000
Co ciekawe, ten sposób patrzenia na świat,

141
00:05:46,000 --> 00:05:48,000
jest tylko jednym z czterech sposobów,

142
00:05:48,000 --> 00:05:50,000
które przejawiają się w różnych dziedzinach.

143
00:05:50,000 --> 00:05:52,000
W komiksie, jak widzę,

144
00:05:52,000 --> 00:05:55,000
prowadzi to do formalistycznego podejścia

145
00:05:55,000 --> 00:05:57,000
w próbach zrozumienia, jak komiks działa.

146
00:05:57,000 --> 00:06:00,000
Jest jeszcze inne, bardziej klasyczne podejście,

147
00:06:00,000 --> 00:06:02,000
które skupia się na pięknie i warsztacie.

148
00:06:02,000 --> 00:06:06,000
Kolejne, które wierzy w pełną jasność treści.

149
00:06:06,000 --> 00:06:08,000
Jeszcze jedno, podkreślające

150
00:06:08,000 --> 00:06:10,000
autentyczność ludzkich doświadczeń,

151
00:06:10,000 --> 00:06:12,000
jego uczciwość i surowość.

152
00:06:12,000 --> 00:06:14,000
To cztery różne sposoby patrzenia na świat.

153
00:06:14,000 --> 00:06:18,000
Klasyczne, animistyczne, formalistyczne i ikonoklastyczne.

154
00:06:18,000 --> 00:06:19,000
Odpowiada to też klasyfikacji ludzkiej myśli według Junga.

155
00:06:19,000 --> 00:06:22,000
Odpowiada to też klasyfikacji ludzkiej myśli według Junga.

156
00:06:24,000 --> 00:06:26,000
Odzwierciedla opozycję sztuki i życia

157
00:06:26,000 --> 00:06:28,000
po lewej i prawej;

158
00:06:28,000 --> 00:06:30,000
tradycji i rewolucji na górze i na dole.

159
00:06:30,000 --> 00:06:32,000
A po przekątnej: treści i formy,

160
00:06:32,000 --> 00:06:34,000
a następnie piękna i prawdy.

161
00:06:34,000 --> 00:06:35,000
Ma zastosowanie do muzyki, filmów i sztuk pięknych.

162
00:06:35,000 --> 00:06:38,000
Ma zastosowanie do muzyki, filmów i sztuk pięknych.

163
00:06:38,000 --> 00:06:41,000
Nie ma to nic wspólnego z widzeniem,

164
00:06:41,000 --> 00:06:44,000
czy nawet, z tematem naszej konferencji "Inspiracje Naturą"

165
00:06:44,000 --> 00:06:45,000
czy nawet, z tematem naszej konferencji "Inspiracje Naturą"

166
00:06:45,000 --> 00:06:48,000
chyba że weźmiemy pod uwagę bajkę o żabie,

167
00:06:48,000 --> 00:06:51,000
która na grzbiecie przewozi przez rzekę skorpiona,

168
00:06:51,000 --> 00:06:53,000
bo skorpion obiecał jej nie użądlić,

169
00:06:53,000 --> 00:06:55,000
ale skorpion jednak żądli żabę i oboje umierają,

170
00:06:55,000 --> 00:06:58,000
wcześniej żaba pyta "Dlaczego?", "To moja natura", pada odpowiedź.

171
00:06:58,000 --> 00:06:59,000
wcześniej żaba pyta "Dlaczego?", "To moja natura", pada odpowiedź.

172
00:06:59,000 --> 00:07:01,000
W tym sensie, tak.

173
00:07:01,000 --> 00:07:03,000
(Śmiech)

174
00:07:03,000 --> 00:07:04,000
Więc, to była moja natura. Wiedziałem,

175
00:07:05,000 --> 00:07:08,000
Więc, to była moja natura. Wiedziałem,

176
00:07:08,000 --> 00:07:10,000
że droga, którą podążałem do odkrycia

177
00:07:10,000 --> 00:07:13,000
tej problematyki w mojej twórczości,

178
00:07:13,000 --> 00:07:15,000
tego, kim jestem,

179
00:07:15,000 --> 00:07:17,000
że ta droga jest drogą do odkrycia.

180
00:07:17,000 --> 00:07:19,000
Działałem w zgodzie ze swoją naturą,

181
00:07:19,000 --> 00:07:21,000
co oznacza,

182
00:07:21,000 --> 00:07:24,000
że nie spadłem aż tak daleko od jabłoni.

183
00:07:26,000 --> 00:07:28,000
No to co robi "naukowy umysł"

184
00:07:28,000 --> 00:07:30,000
w sztuce?

185
00:07:31,000 --> 00:07:32,000
Cóż, zacząłem robić komiksy,

186
00:07:32,000 --> 00:07:34,000
ale od razu starałem się je zrozumieć.

187
00:07:34,000 --> 00:07:37,000
Jedną z najważniejszych cech komiksu jest to,

188
00:07:37,000 --> 00:07:39,000
że jest on medium wizualnym,

189
00:07:39,000 --> 00:07:43,000
ale stara się ująć w sobie wszystkie zmysły.

190
00:07:43,000 --> 00:07:47,000
Elementy komiksu, jak obrazy i słowa,

191
00:07:47,000 --> 00:07:50,000
różne symbole i wszystko pomiędzy,

192
00:07:50,000 --> 00:07:51,000
wszystko, co komiks nam oferuje,

193
00:07:51,000 --> 00:07:53,000
jest przenoszone przez kanał wzroku.

194
00:07:53,000 --> 00:07:55,000
Więc chodzi o podobieństwo,

195
00:07:55,000 --> 00:07:58,000
coś przypominającego świat fizyczny może być przetwarzane

196
00:07:58,000 --> 00:08:00,000
w kilku różnych kierunkach:

197
00:08:00,000 --> 00:08:02,000
odrywane od podobieństwa,

198
00:08:02,000 --> 00:08:04,000
ale z zachowaniem całego znaczenia,

199
00:08:04,000 --> 00:08:08,000
lub oderwane zarówno od podobieństwa, jak i znaczenia w stronę obrazu.

200
00:08:08,000 --> 00:08:10,000
Te trzy bieguny wyznaczają mapę,

201
00:08:10,000 --> 00:08:13,000
określającą całą ikonografię wizualną,

202
00:08:13,000 --> 00:08:15,000
w obrębie której komiks może istnieć.

203
00:08:15,000 --> 00:08:18,000
A jeśli pójdziemy dalej w prawo, dojdziemy do języka,

204
00:08:18,000 --> 00:08:21,000
który jest bardziej abstrakcyjny względem podobieństwa,

205
00:08:21,000 --> 00:08:23,000
ale zachowuje znaczenie.

206
00:08:24,000 --> 00:08:26,000
Wzrok jest używany do przedstawiania dźwięku

207
00:08:26,000 --> 00:08:29,000
i do pokazania ich wspólnych właściwości,

208
00:08:29,000 --> 00:08:31,000
wspólnego dziedzictwa.

209
00:08:31,000 --> 00:08:34,000
Także do tego, by starać się oddać fakturę dźwięku,

210
00:08:34,000 --> 00:08:38,000
uchwycić jego esencję poprzez elementy wizualne.

211
00:08:39,000 --> 00:08:41,000
Jest też w komiksie równowaga

212
00:08:41,000 --> 00:08:43,000
między widzialnym i niewidzialnym.

213
00:08:44,000 --> 00:08:46,000
Komiks to rodzaj wezwania do odpowiedzi,

214
00:08:46,000 --> 00:08:47,000
gdzie twórca daje ci

215
00:08:47,000 --> 00:08:48,000
coś do zobaczenia wewnątrz paneli,

216
00:08:48,000 --> 00:08:52,000
a potem każe ci wyobrażać coś sobie pomiędzy panelami.

217
00:08:53,000 --> 00:08:55,000
Kolejny element komiksu

218
00:08:55,000 --> 00:08:58,000
oddawany na planie wizualnym to czas.

219
00:08:59,000 --> 00:09:02,000
Kolejność jest ważnym aspektem komiksu.

220
00:09:03,000 --> 00:09:05,000
Komiksy zawierają mapę czasową.

221
00:09:06,000 --> 00:09:09,000
Dodaje ona energii komiksowi współczesnemu,

222
00:09:09,000 --> 00:09:12,000
może dodawała też tej samej energii

223
00:09:12,000 --> 00:09:14,000
innym rodzajom form...

224
00:09:14,000 --> 00:09:15,000
Znalazłem przykłady w historii.

225
00:09:16,000 --> 00:09:19,000
I te same zasady widać w działaniu

226
00:09:19,000 --> 00:09:22,000
w starożytnych wersjach tego samego pomysłu.

227
00:09:22,000 --> 00:09:24,000
Forma artystyczna zderza się tu z daną technologią.

228
00:09:24,000 --> 00:09:25,000
Forma artystyczna zderza się tu z daną technologią.

229
00:09:25,000 --> 00:09:29,000
Czy to farba na kamieniu, jak w Grobowcu Skryby w starożytnym Egipcie,

230
00:09:29,000 --> 00:09:31,000
czy płaskorzeźba pnąca się po kamiennej kolumnie,

231
00:09:32,000 --> 00:09:34,000
czy 60-metrowy haft,

232
00:09:34,000 --> 00:09:36,000
czy malowana skóra i kora,

233
00:09:36,000 --> 00:09:39,000
biegnąca przez 88 stron złożonych w harmonijkę.

234
00:09:39,000 --> 00:09:41,000
Co ciekawe, kiedy wchodzi druk...

235
00:09:41,000 --> 00:09:43,000
Czyli od 1450 roku...

236
00:09:43,000 --> 00:09:45,000
Techniki nowoczesnego komiksu zaczynają być widoczne:

237
00:09:45,000 --> 00:09:47,000
prostoliniowy układ paneli,

238
00:09:47,000 --> 00:09:49,000
prosta kreska bez cieniowania,

239
00:09:49,000 --> 00:09:52,000
kolejność czytania od lewej do prawej.

240
00:09:53,000 --> 00:09:54,000
W ciągu pierwszych 100 lat dają się zauważyć dymki i podpisy,

241
00:09:54,000 --> 00:09:57,000
W ciągu pierwszych 100 lat dają się zauważyć dymki i podpisy,

242
00:09:58,000 --> 00:10:00,000
to już naprawdę tylko mały skok stąd dotąd.

243
00:10:01,000 --> 00:10:03,000
Napisałem książkę na ten temat w 1993

244
00:10:03,000 --> 00:10:05,000
ale kiedy kończyłem tę książkę,

245
00:10:05,000 --> 00:10:06,000
musiałem zająć się składaniem

246
00:10:06,000 --> 00:10:08,000
i nie chciało mi się już chodzić do punktu ksero,

247
00:10:08,000 --> 00:10:10,000
więc kupiłem komputer.

248
00:10:11,000 --> 00:10:14,000
To nie było nic wielkiego - był do edycji tekstu...

249
00:10:14,000 --> 00:10:17,000
Ale ojciec opowiadał mi o prawie Moore'a,

250
00:10:17,000 --> 00:10:20,000
jeszcze w latach 70-tych i wiedziałem, co się będzie działo.

251
00:10:21,000 --> 00:10:23,000
Zachowywałem więc czujność,

252
00:10:23,000 --> 00:10:25,000
żeby zobaczyć, czy ten sam rodzaj zmian,

253
00:10:25,000 --> 00:10:28,000
które zaszły w komiksie wraz z wynalezieniem druku,

254
00:10:28,000 --> 00:10:31,000
będzie miał miejsce, kiedy wyjdziemy poza druk.

255
00:10:31,000 --> 00:10:33,000
Jedną z pierwszych rzeczy,

256
00:10:33,000 --> 00:10:35,000
była możliwość łączenia komiksowych obrazów

257
00:10:35,000 --> 00:10:37,000
z dźwiękiem, ruchem i interaktywnością

258
00:10:37,000 --> 00:10:39,000
płyt CD, które wtedy tworzono.

259
00:10:39,000 --> 00:10:41,000
To było jeszcze przed Internetem.

260
00:10:41,000 --> 00:10:42,000
Na samym początku twórcy

261
00:10:42,000 --> 00:10:44,000
brali zwykłą stronę komiksu

262
00:10:44,000 --> 00:10:45,000
i przenosili ją na monitor,

263
00:10:45,000 --> 00:10:47,000
co jest klasycznym McLuhanowskim błędem -

264
00:10:48,000 --> 00:10:51,000
stosowanie kształtu poprzedniej technologii

265
00:10:51,000 --> 00:10:53,000
jako treści nowej technologii.

266
00:10:53,000 --> 00:10:54,000
Więc wszyscy brali

267
00:10:54,000 --> 00:10:56,000
te strony komiksowe, takie jak w druku,

268
00:10:56,000 --> 00:10:59,000
i szpikowali je dźwiękiem i ruchem.

269
00:11:00,000 --> 00:11:02,000
Ale jeśli pamiętacie o tej podstawowej idei,

270
00:11:02,000 --> 00:11:05,000
że przestrzeń w komiksie to czas

271
00:11:05,000 --> 00:11:07,000
to po wprowadzeniu dźwięku i ruchu,

272
00:11:07,000 --> 00:11:11,000
które są zjawiskami czasowymi,

273
00:11:11,000 --> 00:11:16,000
zaburzona zostaje ciągłość prezentacji.

274
00:11:17,000 --> 00:11:18,000
Następnie komiksy stały się hipertekstowe.

275
00:11:18,000 --> 00:11:19,000
Następnie komiksy stały się hipertekstowe.

276
00:11:19,000 --> 00:11:20,000
Wszystko w hipertekście jest pomieszane i poplątane.

277
00:11:20,000 --> 00:11:23,000
Wszystko w hipertekście jest pomieszane i poplątane.

278
00:11:23,000 --> 00:11:25,000
Hipertekst jest nieprzestrzenny.

279
00:11:25,000 --> 00:11:28,000
Odległość od Abrahama Lincolna do monety z Lincolnem,

280
00:11:28,000 --> 00:11:30,000
z Penny Marshall, do Planu Marshalla,

281
00:11:30,000 --> 00:11:31,000
do "Planu 9", do dziewięciu żyć jest taka sama. (Śmiech)

282
00:11:31,000 --> 00:11:33,000
do "Planu 9", do dziewięciu żyć jest taka sama. (Śmiech)

283
00:11:33,000 --> 00:11:34,000
do "Planu 9", do dziewięciu żyć jest taka sama. (Śmiech)

284
00:11:34,000 --> 00:11:36,000
Ale w komiksach

285
00:11:37,000 --> 00:11:39,000
każdy aspekt dzieła, każdy element dzieła

286
00:11:40,000 --> 00:11:43,000
zawsze ma przestrzenne odniesienie do innych elementów.

287
00:11:43,000 --> 00:11:44,000
zawsze ma przestrzenne odniesienie do innych elementów.

288
00:11:44,000 --> 00:11:47,000
Czy można zachować ten związek przestrzenny

289
00:11:47,000 --> 00:11:49,000
jednocześnie korzystając z wszystkich rzeczy,

290
00:11:49,000 --> 00:11:51,000
które cyfrowe wynalazki mają do zaoferowania?

291
00:11:51,000 --> 00:11:53,000
Znalazłem moją odpowiedź na to pytanie

292
00:11:53,000 --> 00:11:55,000
w tych starożytnych komiksach, które widzieliście.

293
00:11:56,000 --> 00:11:59,000
Każdy z nich ma jedną, nieprzerwaną linię czytania,

294
00:11:59,000 --> 00:12:01,000
czy to będzie zygzak na ścianie,

295
00:12:01,000 --> 00:12:03,000
czy spirala wzwyż kolumny,

296
00:12:03,000 --> 00:12:06,000
lub po prostu od lewej do prawej, albo zygzak, idący wstecz

297
00:12:06,000 --> 00:12:08,000
po 88 stronach, złożonych w harmonijkę.

298
00:12:08,000 --> 00:12:10,000
Wszędzie ta sama podstawowa zasada:

299
00:12:11,000 --> 00:12:13,000
gdy poruszasz się w przestrzeni, poruszasz się w czasie.

300
00:12:13,000 --> 00:12:15,000
gdy poruszasz się w przestrzeni, poruszasz się w czasie.

301
00:12:15,000 --> 00:12:18,000
Kompromisy zaczynają się wraz z drukiem.

302
00:12:18,000 --> 00:12:21,000
Sąsiadujące przestrzenie przestały być sąsiednimi momentami,

303
00:12:21,000 --> 00:12:24,000
więc podstawowa idea komiksu była naruszana raz za razem.

304
00:12:24,000 --> 00:12:25,000
więc podstawowa idea komiksu była naruszana raz za razem.

305
00:12:25,000 --> 00:12:26,000
Jeśli to prawda, czy jest jakiś sposób,

306
00:12:26,000 --> 00:12:28,000
Jeśli to prawda, czy jest jakiś sposób,

307
00:12:29,000 --> 00:12:31,000
kiedy wychodzimy poza dzisiejszy druk,

308
00:12:31,000 --> 00:12:33,000
żebyś jakoś to przywrócić?

309
00:12:34,000 --> 00:12:36,000
Monitor jest tak samo ograniczony jak strony, prawda?

310
00:12:37,000 --> 00:12:39,000
Monitor jest tak samo ograniczony jak strony, prawda?

311
00:12:39,000 --> 00:12:41,000
Ma inny kształt, ale poza tym

312
00:12:41,000 --> 00:12:43,000
ma te same podstawowe ograniczenia.

313
00:12:43,000 --> 00:12:46,000
Ale tylko, kiedy patrzymy na monitor jako na stronę,

314
00:12:47,000 --> 00:12:49,000
nie - kiedy spojrzeć na niego jak na okno.

315
00:12:50,000 --> 00:12:52,000
Może będziemy mogli tworzyć komiksy

316
00:12:52,000 --> 00:12:53,000
w nieskończonej przestrzeni:

317
00:12:54,000 --> 00:12:58,000
wzdłuż osi X i osi Y i po przekątnych.

318
00:12:59,000 --> 00:13:01,000
Moglibyśmy tworzyć opowieści cykliczne, dosłownie.

319
00:13:01,000 --> 00:13:04,000
Moglibyśmy wprowadzać w historii zwroty, które byłyby dosłownie zwrotami.

320
00:13:05,000 --> 00:13:07,000
Równoległe narracje mogłyby być dosłownie równolegle.

321
00:13:09,000 --> 00:13:11,000
X, Y oraz Z.

322
00:13:12,000 --> 00:13:14,000
To było pod koniec lat 90.

323
00:13:14,000 --> 00:13:17,000
W mojej branży uważano mnie za szalonego,

324
00:13:18,000 --> 00:13:20,000
ale wiele osób zaczęło to realizować.

325
00:13:20,000 --> 00:13:22,000
Pokażę wam teraz kilka przykładów.

326
00:13:23,000 --> 00:13:26,000
To wczesny kolażowy komiks Jasona Lexa.

327
00:13:30,000 --> 00:13:32,000
Spójrzcie, co się tu dzieje.

328
00:13:32,000 --> 00:13:34,000
Szukam trwałych mutacji,

329
00:13:34,000 --> 00:13:36,000
tego, czego szuka każdy z nas.

330
00:13:36,000 --> 00:13:38,000
Kiedy media wstępują w nową epokę,

331
00:13:38,000 --> 00:13:41,000
poszukujemy mutacji

332
00:13:41,000 --> 00:13:45,000
które byłyby trwałe, które mają jakąś siłę przetrwania.

333
00:13:45,000 --> 00:13:49,000
Bierzemy zasadę: prezentacji komiksu w medium wizualnym,

334
00:13:49,000 --> 00:13:52,000
a potem konsekwentnie realizujemy ją od początku do końca.

335
00:13:52,000 --> 00:13:54,000
Ten komiks, który oglądaliście

336
00:13:54,000 --> 00:13:56,000
jest teraz na ekranie w całości.

337
00:13:56,000 --> 00:13:59,000
Ale choć doświadczamy tego kawałek po kawałku,

338
00:13:59,000 --> 00:14:01,000
to tylko dlatego, że technologia jest teraz w tym miejscu.

339
00:14:01,000 --> 00:14:03,000
W miarę jak technologia rozwinie się,

340
00:14:03,000 --> 00:14:06,000
jak otrzymamy obrazy z pełnym zanurzeniem i co tam jeszcze,

341
00:14:06,000 --> 00:14:08,000
tego typu rzeczy będzie tylko przybywać.

342
00:14:08,000 --> 00:14:10,000
Zostaną zaadaptowane.

343
00:14:10,000 --> 00:14:12,000
Przystosują się do swojego środowiska:

344
00:14:12,000 --> 00:14:14,000
to właśnie będzie trwała mutacja.

345
00:14:15,000 --> 00:14:17,000
Pokażę wam jeszcze jeden. To Drew Weing,

346
00:14:17,000 --> 00:14:18,000
"Pop kontempluje śmierć cieplną Wszechświata."

347
00:14:18,000 --> 00:14:20,000
"Pop kontempluje śmierć cieplną Wszechświata."

348
00:14:46,000 --> 00:14:47,000
Zobaczcie, co się tu dzieje.

349
00:14:48,000 --> 00:14:51,000
Kiedy rysujemy historie w nieograniczonej przestrzeni,

350
00:14:53,000 --> 00:14:56,000
tworzymy bardziej czysty wyraz

351
00:14:57,000 --> 00:14:59,000
tego, o co chodzi w samym medium.

352
00:15:04,000 --> 00:15:06,000
Przewiniemy to szybko - widzicie, co się dzieje.

353
00:15:06,000 --> 00:15:08,000
Chcę tylko dojść do ostatniego panelu.

354
00:15:14,000 --> 00:15:17,000
(Śmiech)

355
00:15:17,000 --> 00:15:18,000
Proszę bardzo.

356
00:15:20,000 --> 00:15:22,000
(Śmiech)

357
00:15:25,000 --> 00:15:28,000
(Śmiech)

358
00:15:31,000 --> 00:15:32,000
Jeszcze jeden.

359
00:15:34,000 --> 00:15:36,000
Nieskończona przestrzeń, co?

360
00:15:37,000 --> 00:15:39,000
To komiks Daniela Merlina Goodbreya z Wielkiej Brytanii.

361
00:15:40,000 --> 00:15:42,000
Dlaczego jest to ważne?

362
00:15:43,000 --> 00:15:45,000
Myślę, że to ważne, bo media,

363
00:15:46,000 --> 00:15:47,000
dają nam okno, przez które patrzymy z powrotem na nasz świat.

364
00:15:48,000 --> 00:15:51,000
dają nam okno, przez które patrzymy z powrotem na nasz świat.

365
00:15:51,000 --> 00:15:53,000
Może być tak, że filmy

366
00:15:53,000 --> 00:15:56,000
i rzeczywistość wirtualna, lub jakiś jej odpowiednik...

367
00:15:56,000 --> 00:15:58,000
Jakiś obraz z zanurzeniem,

368
00:15:58,000 --> 00:16:03,000
da nam najskuteczniejsze narzędzie ucieczki od świata, w którym jesteśmy.

369
00:16:03,000 --> 00:16:06,000
Dlatego większość ludzi zwraca się do opowieści, dla ucieczki.

370
00:16:06,000 --> 00:16:09,000
Ale media dają nam okno

371
00:16:09,000 --> 00:16:12,000
z powrotem do świata, w którym żyjemy.

372
00:16:13,000 --> 00:16:15,000
A kiedy media rozwijają się

373
00:16:16,000 --> 00:16:21,000
ich tożsamość staje się coraz bardziej wyjątkowa.

374
00:16:21,000 --> 00:16:24,000
Ponieważ obserwujecie komiks pokrojony w kostkę:

375
00:16:24,000 --> 00:16:27,000
komiks bardziej podobny do komiksu niż kiedykolwiek wcześniej.

376
00:16:28,000 --> 00:16:31,000
Kiedy tak się dzieje, ludzie otrzymują wiele dróg

377
00:16:31,000 --> 00:16:34,000
ponownego wejścia do świata przez różne okna,

378
00:16:35,000 --> 00:16:38,000
a wtedy - dostrzegają współrzędne świata, w którym żyją

379
00:16:38,000 --> 00:16:40,000
i jego kształt.

380
00:16:40,000 --> 00:16:42,000
Dlatego myślę, że to jest ważne.

381
00:16:42,000 --> 00:16:44,000
To tylko jeden z powodów, ale muszę lecieć. Dziękuję.

382
00:16:44,000 --> 00:16:45,000
To tylko jeden z powodów, ale muszę lecieć. Dziękuję.