WEBVTT 00:00:01.725 --> 00:00:04.642 Xin chào. Tôi ở đây để nói về sự tắc nghẽn 00:00:04.642 --> 00:00:05.996 được gọi tên là tắc đường. 00:00:05.996 --> 00:00:08.257 Tắc đường là một hiện tượng mang tính chất lan toả 00:00:08.257 --> 00:00:11.117 Về cơ bản nó tồn tại ở tất cả các thành phố trên khắp thế giới 00:00:11.117 --> 00:00:13.065 điều này có chút xíu ngạc nhiên khi các bạn nghĩ về nó. 00:00:13.065 --> 00:00:16.028 Ý của tôi thực chất là, nghĩ về các thành phố khác nhau như thế nào 00:00:16.028 --> 00:00:17.790 ý của tôi là, các bạn có các thành phố Châu Âu điển hình 00:00:17.790 --> 00:00:20.782 với trung tâm thành thị đông đúc và phương tiện công cộng tốt 00:00:20.782 --> 00:00:23.237 đa phần là thế, chứ không phải là rất nhiều không gian đường phố 00:00:23.237 --> 00:00:25.686 Nhưng bạn cũng có những thành phố kiểu Mỹ 00:00:25.686 --> 00:00:28.477 Nó tự mình di chuyển. 00:00:28.477 --> 00:00:31.483 Dù sao đi nữa, các thành phố kiểu Mỹ là: 00:00:31.483 --> 00:00:34.411 vô vàn các con đường tỏa đi nhiều hướng khác nhau trong không gian rộng lớn, 00:00:34.411 --> 00:00:35.870 gần như không có phương tiện giao thông công cộng. 00:00:35.870 --> 00:00:38.080 Và chúng ta có những thành phố mới nổi 00:00:38.080 --> 00:00:39.606 với sự pha trộn của đủ loại phương tiện, 00:00:39.606 --> 00:00:42.148 sự pha trộn của các làn đường, và cũng phân tán hơn 00:00:42.148 --> 00:00:44.747 nhưng thường là những trung tâm thành thị rất đông đúc 00:00:44.747 --> 00:00:47.149 Và những nhà hoạch định giao thông trên khắp thế giới đã và đang thử 00:00:47.149 --> 00:00:50.803 rất nhiều cách định lượng khác nhau: đô thị đông đức hay đô thị phân tán 00:00:50.803 --> 00:00:53.354 vô vàn còn đường hay vô vàn phương tiện giao thông công cộng 00:00:53.354 --> 00:00:56.140 hay rất nhiều tuyến đường xe đạp hoặc nhiều thông tin khác 00:00:56.140 --> 00:00:59.934 và rất nhiều điều khác nữa, nhưng dường như không có phương án nào hoạt động. NOTE Paragraph 00:00:59.934 --> 00:01:02.937 Nhưng tất cả những nỗ lực ấy có một điểm chung 00:01:02.937 --> 00:01:05.288 Chúng cơ bản tập trung vào tìm ra 00:01:05.288 --> 00:01:08.615 mọi người nên làn gì thay vì lái xe vào giờ cao điểm 00:01:08.615 --> 00:01:11.727 Những nỗ lực đó là cần thiết, đi thẳng vào vấn đề, để hoạch định 00:01:11.727 --> 00:01:14.929 mọi người nên làm gì, hoạch đình cuộc sống của họ. NOTE Paragraph 00:01:14.929 --> 00:01:17.381 hoạch định một hệ thống xã hội phức tạp 00:01:17.381 --> 00:01:20.456 là một điều khó để làm, và để tôi kể cho các bạn nghe một câu chuyện. 00:01:20.456 --> 00:01:23.183 Quay trở về năm 1989, khi thành Berlin sụp đổ 00:01:23.183 --> 00:01:25.805 một nhà hoạch định đô thị ở Luân Đôn nhận một cuộc gọi 00:01:25.805 --> 00:01:28.355 từ một người đồng nghiêp ở Moscow nói đại khái là 00:01:28.355 --> 00:01:30.873 "Chào, Vladimir đây. Tôi muốn biết, 00:01:30.873 --> 00:01:33.895 Ai quản lý viêc cung cấp bánh mì của Luân Đôn?" NOTE Paragraph 00:01:33.895 --> 00:01:35.548 Và nhà hoạch định ở London nói: 00:01:35.548 --> 00:01:37.518 "Ý của ông là gì, ai quản lý (việc cung cấp bánh mì) của London- 00:01:37.518 --> 00:01:38.789 Ý tôi là, không ai hết." 00:01:38.789 --> 00:01:40.671 "Oh, nhưng chắc phải có ai đó chứ. 00:01:40.671 --> 00:01:44.327 Ý của tôi là, nó là một hệ thống phức tạp. Phải có một ai đó kiểm soát nó" NOTE Paragraph 00:01:44.327 --> 00:01:47.433 "Không. Không. Không ai hết mà. 00:01:47.433 --> 00:01:50.034 Ý tôi là, thật ra,--Tôi chưa bao giờ thực sự nghĩ đến nó. 00:01:50.034 --> 00:01:52.623 Nó tự quản lý hoạt động bằng bản thân nó." NOTE Paragraph 00:01:52.623 --> 00:01:55.200 Nó tự hình thành. 00:01:55.200 --> 00:01:58.043 Đó là một ví dụ về một hệ thống xã hội phức tạp 00:01:58.043 --> 00:02:00.771 nó có khẳ năng tự tổ chức 00:02:00.771 --> 00:02:03.359 và đây thực sự là một cái nhìn sâu sắc. 00:02:03.359 --> 00:02:06.672 Khi bạn cố giải quyết những vấn đề xã hội phức tạp, 00:02:06.672 --> 00:02:08.388 điều đúng đắn phải làm là 00:02:08.388 --> 00:02:09.979 tạo ra sự khuyến khích. 00:02:09.979 --> 00:02:11.923 Bạn không lên kế hoạch các tiểu tiết, 00:02:11.923 --> 00:02:14.543 và mọi người sẽ tìm ra phải làm gì, 00:02:14.543 --> 00:02:16.403 làm thế nào để thích nghi với khuôn khổ mới NOTE Paragraph 00:02:16.403 --> 00:02:19.894 Và bây giờ hãy xem làm thế nào chúng ta có thể sử dụng nhận thức này 00:02:19.894 --> 00:02:21.530 để xử lý vấn đề tắc đường NOTE Paragraph 00:02:21.530 --> 00:02:23.762 Đây là bản đồ của Stockholm, quê hương tôi. 00:02:23.762 --> 00:02:27.403 Stockholm là một thành phố có diện tích trung bình, có khoảng 2 triệu người, 00:02:27.403 --> 00:02:30.192 nhưng Stockholm có rất nhiều rất nhiều nước 00:02:30.192 --> 00:02:33.469 bằng nghĩa với việc có rất nhiều cây cầu- những cây cầu nhỏ hoặc cũ- 00:02:33.469 --> 00:02:36.504 điều đó có nghĩa tắc đường xảy ra rất nhiều 00:02:36.504 --> 00:02:40.144 Và những chấm đỏ này chỉ ra những phần tắc đường nhiều nhất 00:02:40.144 --> 00:02:42.721 đó cũng chính là những cây cầu dẫn tới trung tâm thành phố 00:02:42.721 --> 00:02:45.247 Và có người đã đưa ra ý kiến rằng, 00:02:45.247 --> 00:02:47.084 ngoại trừ việc có phương tiện giao thông công cộng tốt 00:02:47.084 --> 00:02:49.685 ngoại trừ việc dùng tiền để xây dựng các con đường 00:02:49.685 --> 00:02:53.900 hãy thử thu phí các lãi xe từ 1 đến 2 euros ở những điểm tắc nghẽn này. NOTE Paragraph 00:02:53.900 --> 00:02:56.824 1-2 euros, đó không phải là một số tiền lớn, 00:02:56.824 --> 00:02:59.481 Ý tôi là so sánh với tiền đỗ xe, và các chi phí khác, vân vân., 00:02:59.481 --> 00:03:02.199 cho nên bạn có thể đoán là các lái xe 00:03:02.199 --> 00:03:04.637 sẽ không phản ứng gì với số phí nhỏ này 00:03:04.637 --> 00:03:05.937 Bạn đã sai. 00:03:05.937 --> 00:03:09.965 1-2 euros đủ để làm 20% số lượng ô tô 00:03:09.965 --> 00:03:12.349 biến mất trong giờ cao điểm. 00:03:12.349 --> 00:03:15.900 20%, nó là một con số khá khổng lồ, bạn có thể nghĩ, 00:03:15.900 --> 00:03:18.107 nhưng chúng ta vẫn còn 80% của vấn đề, đúng không? 00:03:18.107 --> 00:03:19.976 Bởi bạn vẫn còn 80% tham gia giao thông. 00:03:19.976 --> 00:03:23.243 Và điều đó cũng sai, bởi giao thông diễn ra 00:03:23.243 --> 00:03:25.935 là một hiện tượng phi tuyến tính, có nghĩa ra 00:03:25.935 --> 00:03:29.076 khi bạn đạt tới một ngưỡng không gian nhất định nào đó 00:03:29.076 --> 00:03:32.244 thì sự tắc nghẽn bắt đầu gia tăng rất nhanh. 00:03:32.244 --> 00:03:34.704 Nhưng may mắn thay, điều này cũng xảy ra ở chiều hướng ngược lại. 00:03:34.704 --> 00:03:38.035 Nếu bạn có thể giảm lượng giao thông như thế nào đó, thì sự nghẽn 00:03:38.035 --> 00:03:41.664 sẽ giảm nhanh hơn mức bạn nghĩ. 00:03:41.664 --> 00:03:44.555 Vậy phí tắc nghẽn đã được ban hành ở Stockholm 00:03:44.555 --> 00:03:49.159 vào ngày 3 tháng 1, 2006, và đây là bức tranh đầu tiên 00:03:49.159 --> 00:03:53.142 ở Stockholm, một trong những tuyến đường điển hình, ngày 2 tháng 1 00:03:53.142 --> 00:03:56.955 Ngày đầu tiên với thu phí tắc được trông như thế này 00:03:56.955 --> 00:03:59.875 Đây là những gì đã diễn ra khi bạn giảm 00:03:59.875 --> 00:04:01.940 20% số lượng ô tô trên các con đường 00:04:01.940 --> 00:04:04.650 Bạn thực sự giảm sự tắc nghẽn một cách đáng kể. NOTE Paragraph 00:04:04.650 --> 00:04:08.308 Nhưng, như tôi đã nói, các lái xe thích nghi, đúng không? 00:04:08.308 --> 00:04:10.810 Vây, sau đó một thời gian, họ sẽ trở lại bởi họ 00:04:10.810 --> 00:04:12.758 bởi họ phần nào cũng quen với việc thu phí này. 00:04:12.758 --> 00:04:16.434 Lại sai nữa. Đã sáu năm rưỡi 00:04:16.434 --> 00:04:18.417 kể từ khi phí tắc nghẽn được giới thiệu ở Stockholm, 00:04:18.417 --> 00:04:22.406 và chúng ta cơ bản vẫn duy trì được lượng giao thông mức độ thấp. NOTE Paragraph 00:04:22.406 --> 00:04:24.677 Nhưng như các bạn thấy, ở đây có một bản đồ rất thú vị trong chuỗi thời gian 00:04:24.677 --> 00:04:26.140 vào năm 2007. 00:04:26.140 --> 00:04:28.529 Vấn đề là, phí tắc nghẽn, 00:04:28.529 --> 00:04:31.625 đã được giới thiệu lần đầu như một phép thử, vì vậy nó đã được đưa ra 00:04:31.625 --> 00:04:35.594 vào tháng 1 và bị bãi bỏ lại vào cuối tháng 6, 00:04:35.594 --> 00:04:38.188 theo trưng cầu dân ý, và sau đó nó lại được đưa ra một lần nữa 00:04:38.188 --> 00:04:42.388 vào năm 2007, thực sự là một cơ hội khoa học tuyệt với. 00:04:42.388 --> 00:04:46.525 Ý của tôi là, đó thực sự là một thử nghiệm thú vị để bắt đầu, 00:04:46.525 --> 00:04:48.306 và chúng ta phải làm nó 2 lần 00:04:48.306 --> 00:04:50.415 Và theo ý của riêng tôi, tôi muốn thực thi nó(phí tắc nghẽn) mỗi năm một lần hoặc tương tự vậy, 00:04:50.415 --> 00:04:51.903 nhưng họ không để tôi làm như thế. 00:04:51.903 --> 00:04:54.088 Nhưng dù sao nó cũng rất thú vị. NOTE Paragraph 00:04:54.088 --> 00:04:57.473 Chúng tôi theo sau đó. Điều gì đã xảy ra? 00:04:57.473 --> 00:05:01.339 Đây là ngày cuối cùng của luật thu phí tắc nghẽn, 31 tháng 7 00:05:01.339 --> 00:05:03.117 và bạn đang thấy cùng một con đường, nhưng vào mùa hè 00:05:03.117 --> 00:05:04.861 và mùa hè ở Stockholm khoảng thời gian rất đẹp 00:05:04.861 --> 00:05:07.111 khoảng thời gian nhẹ nhàng của năm, 00:05:07.111 --> 00:05:09.954 và ngày đầu tiền không còn thu phí tắc nghẽn 00:05:09.954 --> 00:05:11.321 trông như thế này. 00:05:11.321 --> 00:05:13.984 Tất cả ô tô đã trở lại, và bạn thậm chí còn phải ngưỡng mộ 00:05:13.984 --> 00:05:16.894 các lại xe. Họ thích nghi quá nhanh. 00:05:16.894 --> 00:05:19.141 Ngày đầu tiên tất cả quay trở lại. 00:05:19.141 --> 00:05:24.491 Và hậu quả của nó kéo dài. Và biểu đồ năm 2007 trông như thế này. NOTE Paragraph 00:05:24.491 --> 00:05:26.822 Và biểu đồ giao thông thực sự là thú vị 00:05:26.822 --> 00:05:29.473 và có một chút ngạc nhiên và rất hữu ích để biết, 00:05:29.473 --> 00:05:32.232 cái slide đáng ngạc nhiên nhất ở đây 00:05:32.232 --> 00:05:36.262 cái tôi sẽ cho các bạn xem hôm nay không phải là cái này. Là cái này cơ. 00:05:36.262 --> 00:05:39.593 Nó cho ta thấy sự ủng hộ của cộng đồng với việc thu phí tắc nghẽn ở Stockholm, 00:05:39.593 --> 00:05:42.262 và bạn thấy rằng khi thu phí tắc nghẽn được giới thiệu 00:05:42.262 --> 00:05:46.579 vào đầu năm 2006, mọi người đã chống lại nó một cách gay gắt 00:05:46.579 --> 00:05:49.607 70% dân số không muốn nó. 00:05:49.607 --> 00:05:51.255 Nhưng điều đã xảy ra với lệ phí tắc nghẽn 00:05:51.255 --> 00:05:54.716 không phải điều mà bạn trông đợi, bạn sẽ ghét nó nhiều hơn 00:05:54.716 --> 00:05:57.869 không, trái lại, họ đã thay đổi, lên tới mức 00:05:57.869 --> 00:06:01.570 mà chúng ta có tới 70% ủng hộ cho việc tiếp tục thu phí 00:06:01.570 --> 00:06:03.411 có nghĩa rằng--Ý của tôi là, hãy để tôi nhắc lại một lần nữa 00:06:03.411 --> 00:06:06.218 70% dân số ở Stokholm 00:06:06.218 --> 00:06:10.211 muốn duy trì lệ phí cho một điều mà đã từng miễn phí NOTE Paragraph 00:06:10.211 --> 00:06:13.837 Vậy làm sao nó có thể như thế? Tại sao lại vậy? 00:06:13.837 --> 00:06:16.837 Hãy nghĩ về nó theo cách này. Ai đã thay đổi? 00:06:16.837 --> 00:06:19.463 20% các lại xe biến mất, 00:06:19.463 --> 00:06:21.408 Chắc chắn họ phải phẫn nộ với cách này 00:06:21.408 --> 00:06:23.742 Và họ đã đi đâu? Nếu chúng ta hiểu điều này 00:06:23.742 --> 00:06:27.872 thì chúng ta có thể hiểu được làm thế nào mọi người lại hài lòng với nó. 00:06:27.872 --> 00:06:30.274 Vậy chúng tôi làm một cuộc điều tra lớn 00:06:30.274 --> 00:06:32.109 với rất nhiều dịch vụ du lịch, và cố để hiểu 00:06:32.109 --> 00:06:33.864 ai đã thay đổi, và họ đi đâu? 00:06:33.864 --> 00:06:38.278 Và kết quả là chính họ cũng không biết. (Cười) 00:06:38.278 --> 00:06:43.126 Vì lý do nào đó, mà các lái xe = 00:06:43.126 --> 00:06:46.622 họ tin, họ vẫn đi con đường mà họ vẫn đi 00:06:46.622 --> 00:06:48.878 Tại sao lai như vây? Bởi vì những thành phần tham gia giao thông 00:06:48.878 --> 00:06:51.277 không ổn đinh như bạn tưởng. 00:06:51.277 --> 00:06:54.108 Mỗi ngày, mọi người lại ra một quyết định mới, và mọi người đổi thay 00:06:54.108 --> 00:06:56.533 và thể giới thay đổi xung quanh họ, mỗi ngày 00:06:56.533 --> 00:06:59.786 tất cả những quyết đinh ấy như một cú huých nhẹ 00:06:59.786 --> 00:07:01.753 khỏi giờ cao điểm 00:07:01.753 --> 00:07:04.337 theo cách mà ngay cả họ cũng không chú ý. 00:07:04.337 --> 00:07:06.382 chính họ cũng không tự nhận thức được điều đó. NOTE Paragraph 00:07:06.382 --> 00:07:09.183 Và câu hỏi khác, ai đã thay đổi cách suy nghĩ của họ? 00:07:09.183 --> 00:07:11.149 Ai đã thay đổi ý kiến của họ, và tại sao? 00:07:11.149 --> 00:07:13.675 Vì thế chúng tôi làm một cuộc điều tra khác, cố để hiểu 00:07:13.675 --> 00:07:18.051 tại sao họ thay đổi, và nhưng nhóm người nào thay đổi? 00:07:18.051 --> 00:07:20.944 Sau khi phân tích câu trả lời, kết quả là 00:07:20.944 --> 00:07:24.829 hơn nửa trong số họ tin rằng họ đã không thay đổi ý kiến. 00:07:24.829 --> 00:07:27.116 Thực sự họ tự tin rằng họ 00:07:27.116 --> 00:07:29.805 luôn thích lệ phí tắc nghẽn ngay từ đầu đến bây giờ 00:07:29.805 --> 00:07:31.524 Điều này có nghĩa, chúng ta đang ở một vị trí 00:07:31.524 --> 00:07:34.517 chúng ta đã giảm lượng giao thông 00:07:34.517 --> 00:07:37.728 20% và giảm một lượng tắc nghẽn đáng kể 00:07:37.728 --> 00:07:41.275 và mọi người thậm chí không nhận thức là họ thay đổi 00:07:41.275 --> 00:07:45.186 và họ thực tự tin rằng, họ thích nó từ đầu. NOTE Paragraph 00:07:45.186 --> 00:07:48.660 Đây là sức mạnh của một những cái huých khi cố gắng giải quyết 00:07:48.660 --> 00:07:51.292 những vấn đề phức tạp của xã hôi, và khi nào bạn làm điều đó, 00:07:51.292 --> 00:07:54.922 bạn không nên cố nói với mọi người rằng làm thế nào để thích nghi. 00:07:54.922 --> 00:07:57.109 bạn nên chỉ đẩy họ theo hướng đúng. 00:07:57.109 --> 00:07:58.831 Và nếu bạn làm điều đó đúng, 00:07:58.831 --> 00:08:00.883 mọi người sẽ thực sự dám thay đổi, 00:08:00.883 --> 00:08:03.945 và nếu bạn làm đúng, mọi người thậm chí sẽ thích nó. 00:08:03.945 --> 00:08:07.270 Cảm ơn. (Vỗ tay)