[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:01.72,0:00:04.64,Default,,0000,0000,0000,,Witam. Jestem tu, by opowiedzieć o korkach, Dialogue: 0,0:00:04.64,0:00:05.100,Default,,0000,0000,0000,,korkach ulicznych. Dialogue: 0,0:00:05.100,0:00:08.26,Default,,0000,0000,0000,,To wszechobecne zjawisko. Dialogue: 0,0:00:08.26,0:00:11.12,Default,,0000,0000,0000,,W każdym mieście na świecie, Dialogue: 0,0:00:11.12,0:00:13.06,Default,,0000,0000,0000,,co może być nieco zaskakujące, Dialogue: 0,0:00:13.06,0:00:16.03,Default,,0000,0000,0000,,biorąc pod uwagę fakt, jak zróżnicowane są miasta. Dialogue: 0,0:00:16.03,0:00:17.79,Default,,0000,0000,0000,,Są miasta typowo europejskie, Dialogue: 0,0:00:17.79,0:00:20.78,Default,,0000,0000,0000,,z gęstą zabudową centrum,\Nsprawnym transportem publicznym Dialogue: 0,0:00:20.78,0:00:23.24,Default,,0000,0000,0000,,i przeważnie niewielką pojemnością dróg. Dialogue: 0,0:00:23.24,0:00:25.69,Default,,0000,0000,0000,,Z drugiej strony są miasta amerykańskie. Dialogue: 0,0:00:25.69,0:00:28.48,Default,,0000,0000,0000,,Slajdy przełączają się samoczynnie. Dialogue: 0,0:00:28.48,0:00:31.48,Default,,0000,0000,0000,,Miasta amerykańskie Dialogue: 0,0:00:31.48,0:00:34.41,Default,,0000,0000,0000,,to dużo dróg rozproszonych na ogromnych obszarach Dialogue: 0,0:00:34.41,0:00:35.87,Default,,0000,0000,0000,,i niemalże zero transportu publicznego. Dialogue: 0,0:00:35.87,0:00:38.08,Default,,0000,0000,0000,,Miasta krajów rozwijających się Dialogue: 0,0:00:38.08,0:00:39.61,Default,,0000,0000,0000,,cechuje duża różnorodność pojazdów, Dialogue: 0,0:00:39.61,0:00:42.15,Default,,0000,0000,0000,,i raczej rozproszonych powierzchni użytkowych, Dialogue: 0,0:00:42.15,0:00:44.75,Default,,0000,0000,0000,,ale często z bardzo gęstym centrum. Dialogue: 0,0:00:44.75,0:00:47.15,Default,,0000,0000,0000,,Projektanci ruchu drogowego na całym świecie Dialogue: 0,0:00:47.15,0:00:50.80,Default,,0000,0000,0000,,próbowali wielu różnych środków: \Nzabudowa skupiona, luźna, Dialogue: 0,0:00:50.80,0:00:53.35,Default,,0000,0000,0000,,wiele dróg, wiele środków transportu publicznego, Dialogue: 0,0:00:53.35,0:00:56.14,Default,,0000,0000,0000,,wiele ścieżek rowerowych, czy też informacji, Dialogue: 0,0:00:56.14,0:00:59.93,Default,,0000,0000,0000,,i wiele innych, bez większych rezultatów. Dialogue: 0,0:00:59.93,0:01:02.94,Default,,0000,0000,0000,,Jednak wszystkie próby mają coś wspólnego. Dialogue: 0,0:01:02.94,0:01:05.29,Default,,0000,0000,0000,,Wszystkie miały na celu znaleźć sposób, Dialogue: 0,0:01:05.29,0:01:08.62,Default,,0000,0000,0000,,by zmniejszyć ruch godzinach szczytu. Dialogue: 0,0:01:08.62,0:01:11.73,Default,,0000,0000,0000,,W zasadzie jest to próba Dialogue: 0,0:01:11.73,0:01:14.93,Default,,0000,0000,0000,,zaplanowania życia innym ludziom. Dialogue: 0,0:01:14.93,0:01:17.38,Default,,0000,0000,0000,,Planowanie skomplikowanego systemu społecznego Dialogue: 0,0:01:17.38,0:01:20.46,Default,,0000,0000,0000,,to ciężka sprawa. Pozwólcie, że coś opowiem. Dialogue: 0,0:01:20.46,0:01:23.18,Default,,0000,0000,0000,,W 1989 roku, kiedy upadł Mur Berliński, Dialogue: 0,0:01:23.18,0:01:25.80,Default,,0000,0000,0000,,do urbanisty z Londynu Dialogue: 0,0:01:25.80,0:01:28.36,Default,,0000,0000,0000,,zadzwonił znajomy z Moskwy: Dialogue: 0,0:01:28.36,0:01:30.87,Default,,0000,0000,0000,,"Cześć. Tu Vladimir. Chciałem spytać, Dialogue: 0,0:01:30.87,0:01:33.90,Default,,0000,0000,0000,,kto jest odpowiedzialny za dostawę pieczywa Londynie?" Dialogue: 0,0:01:33.90,0:01:35.55,Default,,0000,0000,0000,,Na co urbanista odpowiada: Dialogue: 0,0:01:35.55,0:01:37.52,Default,,0000,0000,0000,,"Co rozumiesz przez "kto jest odpowiedzialny"? Dialogue: 0,0:01:37.52,0:01:38.79,Default,,0000,0000,0000,,Nikt". Dialogue: 0,0:01:38.79,0:01:40.67,Default,,0000,0000,0000,,"O! Ależ ktoś musi! Dialogue: 0,0:01:40.67,0:01:44.33,Default,,0000,0000,0000,,Przecież to bardzo skomplikowany system". Dialogue: 0,0:01:44.33,0:01:47.43,Default,,0000,0000,0000,,"Nie. Nikt za to nie odpowiada. Dialogue: 0,0:01:47.43,0:01:50.03,Default,,0000,0000,0000,,W sumie nawet o tym nie pomyślałem. Dialogue: 0,0:01:50.03,0:01:52.62,Default,,0000,0000,0000,,To się organizuje samo. Dialogue: 0,0:01:52.62,0:01:55.20,Default,,0000,0000,0000,,Nikt za to nie odpowiada". Dialogue: 0,0:01:55.20,0:01:58.04,Default,,0000,0000,0000,,Oto przykład skomplikowanego systemu społecznego Dialogue: 0,0:01:58.04,0:02:00.77,Default,,0000,0000,0000,,który organizuje się sam, Dialogue: 0,0:02:00.77,0:02:03.36,Default,,0000,0000,0000,,i jest to interesujące spostrzeżenie. Dialogue: 0,0:02:03.36,0:02:06.67,Default,,0000,0000,0000,,By rozwiązać skomplikowane problemy społeczne, Dialogue: 0,0:02:06.67,0:02:08.39,Default,,0000,0000,0000,,w większości przypadków najlepiej jest Dialogue: 0,0:02:08.39,0:02:09.98,Default,,0000,0000,0000,,stworzyć odpowiednią motywację. Dialogue: 0,0:02:09.98,0:02:11.92,Default,,0000,0000,0000,,Bez planowania szczegółów; Dialogue: 0,0:02:11.92,0:02:14.54,Default,,0000,0000,0000,,ludzie zorientują się co robić, Dialogue: 0,0:02:14.54,0:02:16.40,Default,,0000,0000,0000,,jak przystosować się do nowego systemu. Dialogue: 0,0:02:16.40,0:02:19.89,Default,,0000,0000,0000,,Zastanówmy się jak możemy wykorzystać tą wiedzę Dialogue: 0,0:02:19.89,0:02:21.53,Default,,0000,0000,0000,,w zwalczaniu korków ulicznych. Dialogue: 0,0:02:21.53,0:02:23.76,Default,,0000,0000,0000,,To mapa Sztokholmu, mojego miasta. Dialogue: 0,0:02:23.76,0:02:27.40,Default,,0000,0000,0000,,To średniej wielkości miasto, mniej więcej 2 mln ludzi, Dialogue: 0,0:02:27.40,0:02:30.19,Default,,0000,0000,0000,,z dużą ilością wody, Dialogue: 0,0:02:30.19,0:02:33.47,Default,,0000,0000,0000,,co oznacza wiele mostów, mostów wąskich i starych, Dialogue: 0,0:02:33.47,0:02:36.50,Default,,0000,0000,0000,,a to z kolei oznacza korki. Dialogue: 0,0:02:36.50,0:02:40.14,Default,,0000,0000,0000,,Czerwone kropki to najbardziej zakorkowane miejsca, Dialogue: 0,0:02:40.14,0:02:42.72,Default,,0000,0000,0000,,mosty wiodące do centrum miasta. Dialogue: 0,0:02:42.72,0:02:45.25,Default,,0000,0000,0000,,Wtedy ktoś wpadł na pomysł, Dialogue: 0,0:02:45.25,0:02:47.08,Default,,0000,0000,0000,,by obok sprawnego transportu publicznego i dróg, Dialogue: 0,0:02:47.08,0:02:49.68,Default,,0000,0000,0000,,wydawania pieniędzy na drogi, Dialogue: 0,0:02:49.68,0:02:53.90,Default,,0000,0000,0000,,wprowadzić w tych zwężeniach\Nopłaty w wysokości 1 czy 2 euro. Dialogue: 0,0:02:53.90,0:02:56.82,Default,,0000,0000,0000,,To nie są ogromne sumy Dialogue: 0,0:02:56.82,0:02:59.48,Default,,0000,0000,0000,,w porównaniu do opłat parkingowych,\Nkosztów eksploatacji, itp., Dialogue: 0,0:02:59.48,0:03:02.20,Default,,0000,0000,0000,,zatem wydawać by się mogło, że kierowcy Dialogue: 0,0:03:02.20,0:03:04.64,Default,,0000,0000,0000,,nie zareagują na to zbytnio. Dialogue: 0,0:03:04.64,0:03:05.94,Default,,0000,0000,0000,,Mylicie się. Dialogue: 0,0:03:05.94,0:03:09.96,Default,,0000,0000,0000,,1 czy 2 euro wystarczyło, by 20% aut Dialogue: 0,0:03:09.96,0:03:12.35,Default,,0000,0000,0000,,zniknęło w godzinach szczytu. Dialogue: 0,0:03:12.35,0:03:15.90,Default,,0000,0000,0000,,Myślicie, 20% to całkiem spora ilość, Dialogue: 0,0:03:15.90,0:03:18.11,Default,,0000,0000,0000,,ale nadal pozostaje 80% problemu do rozwiązania, Dialogue: 0,0:03:18.11,0:03:19.98,Default,,0000,0000,0000,,80%, które powoduje korki. Dialogue: 0,0:03:19.98,0:03:23.24,Default,,0000,0000,0000,,Ponownie błąd, ponieważ ruch Dialogue: 0,0:03:23.24,0:03:25.94,Default,,0000,0000,0000,,to fenomen nielinearny, co oznacza, Dialogue: 0,0:03:25.94,0:03:29.08,Default,,0000,0000,0000,,że powyżej pewnego progu pojemności Dialogue: 0,0:03:29.08,0:03:32.24,Default,,0000,0000,0000,,zatłoczenie zaczyna rosnąć naprawdę szybko. Dialogue: 0,0:03:32.24,0:03:34.70,Default,,0000,0000,0000,,Na szczęście działa to również w drugą stronę. Dialogue: 0,0:03:34.70,0:03:38.04,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli zmniejszy się ruch nawet nieznacznie, Dialogue: 0,0:03:38.04,0:03:41.66,Default,,0000,0000,0000,,zatłoczenie zacznie maleć szybciej niż myślicie. Dialogue: 0,0:03:41.66,0:03:44.56,Default,,0000,0000,0000,,Opłaty za przejazd wprowadzono w Sztokholmie Dialogue: 0,0:03:44.56,0:03:49.16,Default,,0000,0000,0000,,3 stycznia 2006 r.\NPierwsze zdjęcie przedstawia Dialogue: 0,0:03:49.16,0:03:53.14,Default,,0000,0000,0000,,sztokholmską ulicę z 2 stycznia. Dialogue: 0,0:03:53.14,0:03:56.96,Default,,0000,0000,0000,,Dzień po wprowadzeniu opłat wyglądał już tak. Dialogue: 0,0:03:56.96,0:03:59.88,Default,,0000,0000,0000,,Oto jak wyglądają ulice Dialogue: 0,0:03:59.88,0:04:01.94,Default,,0000,0000,0000,,bez 20% aut. Dialogue: 0,0:04:01.94,0:04:04.65,Default,,0000,0000,0000,,W znacznym stopniu zmniejsza się natężenie ruchu. Dialogue: 0,0:04:04.65,0:04:08.31,Default,,0000,0000,0000,,Ale podobno kierowcy przyzwyczajają się do zmian. Dialogue: 0,0:04:08.31,0:04:10.81,Default,,0000,0000,0000,,Zatem po pewnym czasie powrócą, Dialogue: 0,0:04:10.81,0:04:12.76,Default,,0000,0000,0000,,oswojeni z opłatami. Dialogue: 0,0:04:12.76,0:04:16.43,Default,,0000,0000,0000,,Ponownie pomyłka. Mija sześć i pół roku Dialogue: 0,0:04:16.43,0:04:18.42,Default,,0000,0000,0000,,od wprowadzenia opłat w Sztokholmie, Dialogue: 0,0:04:18.42,0:04:22.41,Default,,0000,0000,0000,,a niski poziom natężenia ruchu utrzymuje się nadal. Dialogue: 0,0:04:22.41,0:04:24.68,Default,,0000,0000,0000,,Jak widzicie na wykresie mamy ciekawą przerwę Dialogue: 0,0:04:24.68,0:04:26.14,Default,,0000,0000,0000,,w 2007. Dialogue: 0,0:04:26.14,0:04:28.53,Default,,0000,0000,0000,,Mianowicie, opłaty przejazdowe Dialogue: 0,0:04:28.53,0:04:31.62,Default,,0000,0000,0000,,wprowadzono wstępnie w styczniu na próbę Dialogue: 0,0:04:31.62,0:04:35.59,Default,,0000,0000,0000,,i zniesiono pod koniec lipca. Dialogue: 0,0:04:35.59,0:04:38.19,Default,,0000,0000,0000,,Po referendum ponownie wprowadzono w 2007, Dialogue: 0,0:04:38.19,0:04:42.39,Default,,0000,0000,0000,,co dało świetną okazję do badań naukowych. Dialogue: 0,0:04:42.39,0:04:46.52,Default,,0000,0000,0000,,To było naprawdę zabawne doświadczenie, Dialogue: 0,0:04:46.52,0:04:48.31,Default,,0000,0000,0000,,które mieliśmy okazje przeprowadzić dwukrotnie. Dialogue: 0,0:04:48.31,0:04:50.42,Default,,0000,0000,0000,,Osobiście chętnie robiłbym to co roku, Dialogue: 0,0:04:50.42,0:04:51.90,Default,,0000,0000,0000,,ale mi na to nie pozwolą. Dialogue: 0,0:04:51.90,0:04:54.09,Default,,0000,0000,0000,,Była to niezła zabawa. Dialogue: 0,0:04:54.09,0:04:57.47,Default,,0000,0000,0000,,Sprawdziliśmy, co się stało. Dialogue: 0,0:04:57.47,0:05:01.34,Default,,0000,0000,0000,,Oto ostatni dzień z opłatami, 31 lipca, Dialogue: 0,0:05:01.34,0:05:03.12,Default,,0000,0000,0000,,widać tą samą ulicę, latem. Dialogue: 0,0:05:03.12,0:05:04.86,Default,,0000,0000,0000,,Lato w Sztokholmie to bardzo przyjemna Dialogue: 0,0:05:04.86,0:05:07.11,Default,,0000,0000,0000,,i jasna pora roku. Dialogue: 0,0:05:07.11,0:05:09.95,Default,,0000,0000,0000,,A to pierwszy dzień bez opłat przejazdowych. Dialogue: 0,0:05:09.95,0:05:11.32,Default,,0000,0000,0000,,A to pierwszy dzień bez opłat przejazdowych. Dialogue: 0,0:05:11.32,0:05:13.98,Default,,0000,0000,0000,,Wszystkie auta wróciły. \NTrzeba nawet podziwiać kierowców Dialogue: 0,0:05:13.98,0:05:16.89,Default,,0000,0000,0000,,za wyjątkowo szybką adaptację. Dialogue: 0,0:05:16.89,0:05:19.14,Default,,0000,0000,0000,,Pierwszego dnia wszyscy wrócili. Dialogue: 0,0:05:19.14,0:05:24.49,Default,,0000,0000,0000,,Ten trend trwał. Zatem dane na 2007 wyglądają tak. Dialogue: 0,0:05:24.49,0:05:26.82,Default,,0000,0000,0000,,Dane te są naprawdę ekscytujące, Dialogue: 0,0:05:26.82,0:05:29.47,Default,,0000,0000,0000,,zaskakujące i bardzo użyteczne. Dialogue: 0,0:05:29.47,0:05:32.23,Default,,0000,0000,0000,,Jednak najbardziej zaskakujący slajd, Dialogue: 0,0:05:32.23,0:05:36.26,Default,,0000,0000,0000,,który wam dzisiaj pokażę, to ten. Dialogue: 0,0:05:36.26,0:05:39.59,Default,,0000,0000,0000,,Pokazuje on poparcie publiczne\Ndla opłat przejazdowych w Sztokholmie. Dialogue: 0,0:05:39.59,0:05:42.26,Default,,0000,0000,0000,,Można zauważyć, że kiedy wprowadzono opłaty Dialogue: 0,0:05:42.26,0:05:46.58,Default,,0000,0000,0000,,wiosną 2006, ludzie byli całkowicie przeciwni. Dialogue: 0,0:05:46.58,0:05:49.61,Default,,0000,0000,0000,,70% populacji była przeciw. Dialogue: 0,0:05:49.61,0:05:51.26,Default,,0000,0000,0000,,Ale kiedy wprowadzono opłaty, Dialogue: 0,0:05:51.26,0:05:54.72,Default,,0000,0000,0000,,niechęć do nich wcale nie rosła. Dialogue: 0,0:05:54.72,0:05:57.87,Default,,0000,0000,0000,,Wręcz przeciwnie, zmalała tak, Dialogue: 0,0:05:57.87,0:06:01.57,Default,,0000,0000,0000,,że obecnie 70% popiera utrzymanie opłat. Dialogue: 0,0:06:01.57,0:06:03.41,Default,,0000,0000,0000,,Powtórzę... Dialogue: 0,0:06:03.41,0:06:06.22,Default,,0000,0000,0000,,70% mieszkańców Sztokholmu popiera opłaty za coś, Dialogue: 0,0:06:06.22,0:06:10.21,Default,,0000,0000,0000,,co było kiedyś darmowe. Dialogue: 0,0:06:10.21,0:06:13.84,Default,,0000,0000,0000,,Dlaczego tak się dzieje? Dialogue: 0,0:06:13.84,0:06:16.84,Default,,0000,0000,0000,,Pomyślcie w ten sposób. Kto zmienił zdanie? Dialogue: 0,0:06:16.84,0:06:19.46,Default,,0000,0000,0000,,Te 20% kierowców, którzy zniknęli z dróg Dialogue: 0,0:06:19.46,0:06:21.41,Default,,0000,0000,0000,,zapewne nie są z tego powodu zadowoleni. Dialogue: 0,0:06:21.41,0:06:23.74,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli zrozumiemy, dokąd odeszli, Dialogue: 0,0:06:23.74,0:06:27.87,Default,,0000,0000,0000,,dowiemy się, skąd zadowolenie pozostałych. Dialogue: 0,0:06:27.87,0:06:30.27,Default,,0000,0000,0000,,Przeprowadziliśmy sporą ankietę Dialogue: 0,0:06:30.27,0:06:32.11,Default,,0000,0000,0000,,za pośrednictwem instytucji transportu, by zrozumieć, Dialogue: 0,0:06:32.11,0:06:33.86,Default,,0000,0000,0000,,kto się zmienił i gdzie się podział. Dialogue: 0,0:06:33.86,0:06:38.28,Default,,0000,0000,0000,,Wyszło na to, że sami nie wiedzą.\N(Śmiech) Dialogue: 0,0:06:38.28,0:06:43.13,Default,,0000,0000,0000,,Z jakiegoś powodu kierowcy są przekonani, Dialogue: 0,0:06:43.13,0:06:46.62,Default,,0000,0000,0000,,że jeżdżą tak samo jak przedtem. Dialogue: 0,0:06:46.62,0:06:48.88,Default,,0000,0000,0000,,Dlaczego? Ponieważ wzorce podróży Dialogue: 0,0:06:48.88,0:06:51.28,Default,,0000,0000,0000,,są znacznie mniej stałe, niż wam się wydaje. Dialogue: 0,0:06:51.28,0:06:54.11,Default,,0000,0000,0000,,Co dzień ludzie decydują od nowa, zmieniają się, Dialogue: 0,0:06:54.11,0:06:56.53,Default,,0000,0000,0000,,zmienia się świat wokół nich, i każdego dnia Dialogue: 0,0:06:56.53,0:06:59.79,Default,,0000,0000,0000,,te decyzje lekko odsuwały kierowców Dialogue: 0,0:06:59.79,0:07:01.75,Default,,0000,0000,0000,,od jazdy samochodem w godzinach szczytu, Dialogue: 0,0:07:01.75,0:07:04.34,Default,,0000,0000,0000,,w sposób praktycznie nieodczuwalny. Dialogue: 0,0:07:04.34,0:07:06.38,Default,,0000,0000,0000,,Oni sami nie są tego świadomi. Dialogue: 0,0:07:06.38,0:07:09.18,Default,,0000,0000,0000,,Kto zmienił zdanie? Dialogue: 0,0:07:09.18,0:07:11.15,Default,,0000,0000,0000,,Kto zmienił zdanie i dlaczego? Dialogue: 0,0:07:11.15,0:07:13.68,Default,,0000,0000,0000,,Przeprowadziliśmy kolejne badanie, Dialogue: 0,0:07:13.68,0:07:18.05,Default,,0000,0000,0000,,dlaczego ludzie zmienili zdanie, i jaka to grupa. Dialogue: 0,0:07:18.05,0:07:20.94,Default,,0000,0000,0000,,Okazało się, że ponad polowa ankietowanych Dialogue: 0,0:07:20.94,0:07:24.83,Default,,0000,0000,0000,,wierzyła, że wcale zdania nie zmieniła. Dialogue: 0,0:07:24.83,0:07:27.12,Default,,0000,0000,0000,,Byli przekonani, że popierali Dialogue: 0,0:07:27.12,0:07:29.80,Default,,0000,0000,0000,,opłaty przejazdowe cały czas. Dialogue: 0,0:07:29.80,0:07:31.52,Default,,0000,0000,0000,,Oznacza to, że zmniejszyliśmy ruch o 20%, Dialogue: 0,0:07:31.52,0:07:34.52,Default,,0000,0000,0000,,Oznacza to, że zmniejszyliśmy ruch o 20%, Dialogue: 0,0:07:34.52,0:07:37.73,Default,,0000,0000,0000,,w ogromnym stopniu zmniejszyliśmy zatłoczenie, Dialogue: 0,0:07:37.73,0:07:41.28,Default,,0000,0000,0000,,a ludzie nie są nawet świadomi, że się zmienili, Dialogue: 0,0:07:41.28,0:07:45.19,Default,,0000,0000,0000,,i szczerze wierzą, że lubili to od samego początku. Dialogue: 0,0:07:45.19,0:07:48.66,Default,,0000,0000,0000,,Oto siła "kuksańca",\Nkiedy próbujemy rozwiązać Dialogue: 0,0:07:48.66,0:07:51.29,Default,,0000,0000,0000,,skomplikowane problemy społeczne. Dialogue: 0,0:07:51.29,0:07:54.92,Default,,0000,0000,0000,,Nie należy narzucać sposobu adaptacji, Dialogue: 0,0:07:54.92,0:07:57.11,Default,,0000,0000,0000,,a jedynie popchnąć ich we właściwym kierunku. Dialogue: 0,0:07:57.11,0:07:58.83,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli zrobić to właściwie, Dialogue: 0,0:07:58.83,0:08:00.88,Default,,0000,0000,0000,,ludzie podchwycą zmiany. Dialogue: 0,0:08:00.88,0:08:03.94,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli zrobić to właściwie, może nawet je polubią. Dialogue: 0,0:08:03.94,0:08:07.27,Default,,0000,0000,0000,,Dziękuję. (Brawa)