WEBVTT 00:00:01.280 --> 00:00:04.936 Laboratuvarımda otonom hava robotları geliştiriyoruz, 00:00:04.960 --> 00:00:06.840 burada uçarken gördüğünüz gibi. 00:00:08.720 --> 00:00:12.416 Bugün ticari olarak satılan mevcut dronların aksine, 00:00:12.440 --> 00:00:15.080 bu robotun üzerinde GPS (Küresel konumlandırma sistemi) yok. 00:00:16.160 --> 00:00:17.376 GPS olmadan, 00:00:17.400 --> 00:00:20.680 bunun gibi robotların yönlerini saptamaları zordur. 00:00:22.240 --> 00:00:26.976 Bu robot çevreyi taramak için yerleşik sensörler, kameralar 00:00:27.000 --> 00:00:28.696 ve lazer tarayıcılar kullanır. 00:00:28.720 --> 00:00:31.776 Çevredeki özellikleri saptamak suretiyle, 00:00:31.800 --> 00:00:34.536 nirengi metodunu kullanarak bu özelliklere göreli olarak 00:00:34.560 --> 00:00:36.696 nerede olduğunu saptar. 00:00:36.720 --> 00:00:40.176 Sonra bütün bu özellikleri bir harita olarak bir araya getirir, 00:00:40.200 --> 00:00:41.936 arkamda görmüş olduğunuz gibi. 00:00:41.960 --> 00:00:45.896 Ardından bu harita robotun engellerin nerede olduğunu anlamasını 00:00:45.920 --> 00:00:48.640 ve çarpmayacak şekilde gitmesini sağlar. NOTE Paragraph 00:00:49.160 --> 00:00:51.256 Size bundan sonra göstermek istediğim şey, 00:00:51.280 --> 00:00:54.496 laboratuvarımızda yaptığımız bir dizi deney, 00:00:54.520 --> 00:00:58.000 bunlarla bu robotun daha uzun mesafeler boyunca gitmesini sağladık. 00:00:58.400 --> 00:01:03.416 Burada sağ üstte robotun kamerayla ne gördüğüne bakabilirsiniz. 00:01:03.440 --> 00:01:04.656 Ana ekranda ise -- 00:01:04.680 --> 00:01:07.136 ve elbette bu dört katına hızlandırılmış hâli -- 00:01:07.160 --> 00:01:09.827 ana ekranda oluşturduğu haritayı göreceksiniz. 00:01:09.851 --> 00:01:14.136 Bu laboratuvarımızın çevresindeki koridorun yüksek çözünürlüklü haritası. 00:01:14.160 --> 00:01:16.586 Bir dakika içinde laboratuvarımıza girdiğini göreceksiniz, 00:01:16.586 --> 00:01:19.376 ki göreceğiniz karışıklıktan bu anlaşılıyor. NOTE Paragraph 00:01:19.400 --> 00:01:20.416 (Gülüşmeler) NOTE Paragraph 00:01:20.440 --> 00:01:22.507 Ancak size aktarmak istediğim ana nokta şu ki, 00:01:22.507 --> 00:01:26.056 bu robotlar beş santimetre çözünürlükle yüksek çözünürlüklü haritalar 00:01:26.080 --> 00:01:28.576 yapma yeteneğine sahipler, 00:01:28.600 --> 00:01:32.776 bu durum da laboratuvar dışındaki veya bina dışındaki birinin 00:01:32.800 --> 00:01:36.016 aslında içeri girmeden ve binanın içinde olanları anlamaya 00:01:36.040 --> 00:01:39.800 çalışmadan bunları görevlendirmesini sağlıyor. NOTE Paragraph 00:01:40.400 --> 00:01:42.640 Ancak bunun gibi robotlarla ilgili bir sorun var. 00:01:43.600 --> 00:01:45.800 İlk sorun, oldukça büyükler. 00:01:46.120 --> 00:01:47.800 Büyük oldukları için ağırlar. 00:01:48.640 --> 00:01:51.680 Bu robotlar libre (453,6 gr) başına 100 vat harcıyorlar. 00:01:52.360 --> 00:01:54.660 Bu da çok kısa bir uçuş süresi anlamına geliyor. 00:01:56.000 --> 00:01:57.456 İkinci sorun, 00:01:57.480 --> 00:02:01.376 bu robotların üzerinde çok pahalıya mal olan sensörler var -- 00:02:01.400 --> 00:02:04.840 bir lazer tarayıcı, bir kamera ve işlemciler. 00:02:05.280 --> 00:02:08.320 Bunlar da bu robotun fiyatını yükseltiyor. NOTE Paragraph 00:02:09.440 --> 00:02:12.096 O yüzden kendimize bir soru sorduk: 00:02:12.120 --> 00:02:15.896 Bir elektronik mağazasından ucuz, hafif olup üzerinde 00:02:15.920 --> 00:02:22.200 algılayıcı ve ölçümleyici olan hangi tüketici ürününü alabilirsiniz? 00:02:24.080 --> 00:02:26.736 Biz de uçan telefonu icat ettk. NOTE Paragraph 00:02:26.760 --> 00:02:28.696 (Gülüşmeler) NOTE Paragraph 00:02:28.720 --> 00:02:34.896 Bu robot, mağazadan alabileceğiniz Samsung Galaxy akıllı telefonu kullanıyor 00:02:34.920 --> 00:02:38.936 ve tek ihtiyacınız olan şey uygulama mağazamızdan indirilebilen bir uygulama. 00:02:38.960 --> 00:02:43.176 Bu robotun bu durumda "TED" harflerini okuduğunu görüyorsunuz, 00:02:43.200 --> 00:02:46.136 "T" ve "E"nin köşelerine bakıp ondan üçgenleme yaparak 00:02:46.160 --> 00:02:49.640 otonom olarak uçuyor. 00:02:50.720 --> 00:02:53.976 Kumanda kolu orada, çünkü robot çılgın şeyler yaparsa, 00:02:54.000 --> 00:02:55.416 Giuseppe işini bitirebilir. NOTE Paragraph 00:02:55.440 --> 00:02:57.080 (Gülüşmeler) NOTE Paragraph 00:02:58.920 --> 00:03:02.736 Bu küçük robotları geliştirme yanında, 00:03:02.760 --> 00:03:07.560 burada gördüğünüz gibi agresif davranışlarla ilgili de deneyler yaptık. 00:03:07.920 --> 00:03:13.216 İşte bu robot saniyede iki ila üç metre hızla seyahat ediyor, 00:03:13.240 --> 00:03:16.736 yön değiştirdikçe agresifçe savrulup dönüyor. 00:03:16.760 --> 00:03:21.016 Ana nokta, daha hızlı giden ve bu yapılandırılmamış 00:03:21.040 --> 00:03:24.000 çevrelerde yol alan daha küçük robotlarımızın olabileceği. NOTE Paragraph 00:03:25.120 --> 00:03:27.176 Bir sonraki videoda gördüğünüz gibi, 00:03:27.200 --> 00:03:33.096 aynı bu kuşun, kartalın zerafetle sudan avını kapmak için 00:03:33.120 --> 00:03:37.416 kanatlarını, gözlerini ve ayaklarını koordine etmesi gibi, 00:03:37.440 --> 00:03:39.336 robotumuz da balığa gidebilir. NOTE Paragraph 00:03:39.360 --> 00:03:40.856 (Gülüşmeler) NOTE Paragraph 00:03:40.880 --> 00:03:44.936 Burada birdenbire bir bonfile sandviçi kapıyor. NOTE Paragraph 00:03:44.960 --> 00:03:47.360 (Gülüşmeler) NOTE Paragraph 00:03:47.680 --> 00:03:50.976 Bu robotun saniyede yaklaşık üç metre hızla gittiğini görüyorsunuz, 00:03:51.000 --> 00:03:56.136 ki bu yürüyüş hızından fazla; kollarını, pençelerini ve uçuşunu 00:03:56.160 --> 00:04:00.280 yarım saniye zamanlamayla bu manevraya ulaşmak için koordine ediyor. 00:04:02.120 --> 00:04:03.336 Başka bir deneyde, 00:04:03.360 --> 00:04:07.016 uzunluğu esasen bu pencerenin genişliğinden büyük olan 00:04:07.040 --> 00:04:09.416 askıdaki yükünü kontrol etmek için 00:04:09.440 --> 00:04:13.240 uçuşunu nasıl ayarladığını size göstermek istiyorum. 00:04:13.680 --> 00:04:15.376 Bunu başarmak için 00:04:15.400 --> 00:04:19.096 aslında irtifayı düşürüp ayarlaması 00:04:19.120 --> 00:04:21.440 ve yükü içeriye doğru sallaması gerekiyor. 00:04:26.920 --> 00:04:29.246 Ama elbette ki bunları daha da küçük yapmak istiyoruz 00:04:29.246 --> 00:04:32.256 ve özellikle bal arılarından esinlendik. 00:04:32.280 --> 00:04:35.536 Eğer bal arılarına bakarsanız ve bu yavaşlatılmış bir video, 00:04:35.560 --> 00:04:39.280 çok küçükler, ataleti öylesine önemsiz ki -- NOTE Paragraph 00:04:39.960 --> 00:04:41.136 (Gülüşmeler) NOTE Paragraph 00:04:41.160 --> 00:04:44.696 umursamıyorlar -- elimden sekiyorlar, örnek olarak. 00:04:44.720 --> 00:04:47.880 Bu bal arısı davranışını taklit eden küçük bir robot. 00:04:48.600 --> 00:04:49.816 Küçüldükçe daha iyi, 00:04:49.840 --> 00:04:53.376 çünkü boyutunun küçüklüğüyle beraber daha az atalet elde ediyorsunuz. 00:04:53.400 --> 00:04:54.936 Düşük ataletle -- NOTE Paragraph 00:04:54.960 --> 00:04:57.816 (Robot vızıldıyor, gülüşmeler) NOTE Paragraph 00:04:57.840 --> 00:05:00.656 düşük ataletle, çarpışmalara dirençlisiniz. 00:05:00.680 --> 00:05:02.400 Bu da sizi daha güçlü yapıyor. 00:05:03.800 --> 00:05:06.456 Yani aynı bal arıları gibi küçük robotlar yapıyoruz. 00:05:06.480 --> 00:05:09.856 Bu ise sadece 25 gram ağırlığında. 00:05:09.880 --> 00:05:12.040 Yalnızca altı vat güç harcıyor. 00:05:12.440 --> 00:05:14.976 Saniyede altı metreye kadar yol alabiliyor. 00:05:15.000 --> 00:05:17.336 Eğer büyüklüğüne göre normalize edersem, 00:05:17.360 --> 00:05:21.000 bu Boeing 787'nin ses hızının on katında yol alması gibi. NOTE Paragraph 00:05:24.000 --> 00:05:26.096 (Gülüşmeler) NOTE Paragraph 00:05:26.120 --> 00:05:28.040 Size bir örnek göstermek istiyorum. 00:05:28.840 --> 00:05:34.096 Bu muhtemelen ilk planlanan havada çarpışma, normal hızın yirmide biri. 00:05:34.120 --> 00:05:36.978 Bunlar saniyede iki metre relatif hızla gidiyor 00:05:37.002 --> 00:05:39.482 ve bu temel prensibi gösteriyor. 00:05:40.200 --> 00:05:45.176 Etrafındaki iki gramlık karbon fiber kafes pervanelerin dolaşmasını engelliyor; 00:05:45.200 --> 00:05:50.496 ancak aslında çarpışma absorbe ediliyor ve robot çarpışmaya cevap veriyor. 00:05:50.520 --> 00:05:53.120 Bu kadar küçük olması güvenli olması anlamına da geliyor. 00:05:53.400 --> 00:05:55.456 Laboratuvarımda bu robotları geliştirirken, 00:05:55.456 --> 00:05:57.060 büyük robotlarla başlıyoruz 00:05:57.084 --> 00:05:59.896 ve sonra bu küçük robotlara kadar geliyoruz. 00:05:59.920 --> 00:06:03.376 Geçmişte sipariş ettiğimiz bantların sayısına dair bir 00:06:03.400 --> 00:06:05.976 histogram çizerseniz, artık biraz azaldı. 00:06:06.000 --> 00:06:07.960 Çünkü bu robotlar gerçekten güvenli. NOTE Paragraph 00:06:08.760 --> 00:06:11.216 Küçük boyutun bazı dezavantajları var 00:06:11.240 --> 00:06:15.320 ve bu dezavantajları telafi etmek için doğa bir sürü yol bulmuş. 00:06:15.960 --> 00:06:19.960 Ana fikir, büyük grupları veya sürüleri oluşturmak için bir araya gelmeleri. 00:06:20.320 --> 00:06:24.296 Benzer şekilde biz de laboratuvarımızda yapay robot sürüleri yaratmaya çalışıyoruz. 00:06:24.320 --> 00:06:25.701 Bu oldukça zor, 00:06:25.725 --> 00:06:29.045 çünkü artık robot ağlarını düşünmek zorundasınız. 00:06:29.360 --> 00:06:30.656 Her robot için de 00:06:30.680 --> 00:06:36.296 algılama, iletişim, hesaplama etkileşimini düşünmek zorundasınız -- 00:06:36.320 --> 00:06:41.280 sonrasında bu ağı kontrol etmek ve yönetmek oldukça zor hâle geliyor. 00:06:42.160 --> 00:06:45.456 Bundan dolayı, doğadan aslında algoritmalarımızı geliştirmemizi 00:06:45.480 --> 00:06:48.640 sağlayacak üç düzenleyici prensip alıyoruz. 00:06:49.640 --> 00:06:54.176 İlk fikir, robotların komşularının farkında olmak zorunda olması. 00:06:54.200 --> 00:06:57.640 Komşularını algılamak ve iletişim kurmak durumundalar. NOTE Paragraph 00:06:58.040 --> 00:07:00.696 Bu video, temel fikri açıklıyor. 00:07:00.720 --> 00:07:02.016 Dört robotunuz var -- 00:07:02.040 --> 00:07:06.280 robotlardan biri insan operatör tarafından tam anlamıyla gasp edilmiş durumda. 00:07:07.217 --> 00:07:09.456 Ancak robotlar birbirleriyle etkileştiği için, 00:07:09.480 --> 00:07:11.136 yanındakileri algılayarak 00:07:11.160 --> 00:07:12.456 esasen takip ediyorlar. 00:07:12.480 --> 00:07:17.840 İşte burada takipçi ağını yönlendiren tek bir kişi var. 00:07:20.000 --> 00:07:25.056 Aslında bunun nedeni robotların nereye gideceklerini bilmeleri değil, 00:07:25.080 --> 00:07:29.400 yanındakilere tepki vermelerinden dolayı böyle oluyor. NOTE Paragraph 00:07:31.720 --> 00:07:35.840 (Gülüşmeler) NOTE Paragraph 00:07:36.280 --> 00:07:41.520 Bir sonraki deney, ikinci düzenleyici prensibi göstermektedir. 00:07:42.920 --> 00:07:46.720 Bu prensip anonimlik prensibiyle ilgili. 00:07:47.400 --> 00:07:51.696 Burada ana fikir, 00:07:51.720 --> 00:07:55.960 robotların yakınındakilerin kimliklerini bilmemesi. 00:07:56.440 --> 00:07:59.056 Dairesel bir şekil oluşturmaları istendi 00:07:59.080 --> 00:08:02.376 ve grubun içine kaç tane robot katarsanız katın 00:08:02.400 --> 00:08:04.976 ya da kaç robot çıkarırsanız çıkarın, 00:08:05.000 --> 00:08:08.136 her robot sadece yanındakine tepki veriyor. 00:08:08.160 --> 00:08:13.136 Dairesel bir şekil oluşturması gerektiğinin farkında; 00:08:13.160 --> 00:08:14.936 ancak yanındakilerle işbirliği yaparak 00:08:14.960 --> 00:08:18.680 merkezî bir eşgüdüm olmadan şekli oluşturuyor. 00:08:19.520 --> 00:08:21.936 Bu fikirleri bir araya koyunca 00:08:21.960 --> 00:08:25.856 üçüncü fikir, robotlara esasen oluşturmaları gereken şeklin 00:08:25.880 --> 00:08:30.176 matematiksel tanımlarını vermek. 00:08:30.200 --> 00:08:33.696 Bu şekiller zamanın fonksiyonu olarak çeşitlilik gösterebilir 00:08:33.720 --> 00:08:38.216 ve bu robotların dairesel bir biçimle başladığını, dikdörtgen biçime 00:08:38.240 --> 00:08:41.496 dönüştüğünü, düz bir çizgi olarak uzadığını, tekrar elips hâline 00:08:41.520 --> 00:08:42.895 geldiğini göreceksiniz. 00:08:42.919 --> 00:08:46.536 Bunu doğal sürülerde, doğada gördüğünüz türden 00:08:46.560 --> 00:08:49.840 yarım saniyelik eşgüdümle yapıyorlar. NOTE Paragraph 00:08:51.080 --> 00:08:53.216 Peki neden sürülerle çalışılıyor? 00:08:53.240 --> 00:08:57.360 Size çok ilgimizi çeken iki uygulamadan bahsedeyim. 00:08:58.160 --> 00:09:00.536 İlki tarımla ilgili, 00:09:00.560 --> 00:09:03.920 ki bu muhtemelen dünyada karşılaştığımız en önemli sorun. 00:09:04.760 --> 00:09:06.016 Bildiğiniz gibi, 00:09:06.040 --> 00:09:09.560 dünyada her yedi kişiden biri yetersiz besleniyor. 00:09:09.920 --> 00:09:13.400 Ekilebilecek toprakların çoğu zaten ekili. 00:09:13.960 --> 00:09:17.176 Dünyadaki sistemlerin çoğunun verimi artıyor, 00:09:17.200 --> 00:09:20.720 ancak üretim sistemlerinin verimi aslında giderek düşüyor. 00:09:21.080 --> 00:09:25.296 Bunun en büyük nedenleri, su kıtlığı, ekinlerdeki hastalıklar, iklim değişimi 00:09:25.320 --> 00:09:26.840 ve başka birkaç şey daha. NOTE Paragraph 00:09:27.360 --> 00:09:28.940 O zaman robotlar ne yapabilirler? 00:09:29.200 --> 00:09:33.816 Toplumda Hassas Tarım olarak adlandırılan bir yaklaşımı benimsiyoruz. 00:09:33.840 --> 00:09:39.216 Ana fikir şu; hava robotlarını bahçelerde uçurup 00:09:39.240 --> 00:09:42.360 sonra bitkilerin tek tek hassas modellerini geliştiriyoruz. 00:09:42.829 --> 00:09:44.496 Her hastaya özel tedavi 00:09:44.520 --> 00:09:49.336 uygulanmasının istendiği, kişiselleştirilen ilaçlarla olduğu gibi, 00:09:49.360 --> 00:09:53.056 bizim yapmak istediğimiz şey de tek tek bitkilerin modellerini geliştirmek 00:09:53.080 --> 00:09:57.216 ve sonra çiftçiye her bitkinin ne tür bir girdiye ihtiyacı olduğunu söylemek -- 00:09:57.240 --> 00:10:01.680 bu durumda girdiler, su, gübre ve tarım ilaçlarıdır. 00:10:02.640 --> 00:10:06.256 Burada elma bahçesinde dolaşan robotları görüyorsunuz 00:10:06.280 --> 00:10:08.536 ve bir dakika içinde sol tarafta aynı şeyi 00:10:08.560 --> 00:10:10.370 yapan iki üyeyi daha göreceksiniz. 00:10:10.800 --> 00:10:14.456 Aslında yaptıkları şey bahçenin bir haritasını çizmek. 00:10:14.480 --> 00:10:17.296 Harita içinde, bu bahçedeki her bitkinin bir haritası var. NOTE Paragraph 00:10:17.320 --> 00:10:18.976 (Robot vızıldıyor) NOTE Paragraph 00:10:19.000 --> 00:10:20.926 Bu haritaların neye benzediğini görelim. 00:10:20.926 --> 00:10:25.216 Bir sonraki videoda, bu robotta kullanılan kameraları göreceksiniz. 00:10:25.240 --> 00:10:28.480 Sol üstte esasen standart renkli bir kamera var. 00:10:29.640 --> 00:10:32.936 Solda ortada kızılötesi bir kamera var. 00:10:32.960 --> 00:10:36.736 Sol altta ise termal bir kamera var. 00:10:36.760 --> 00:10:40.176 Ana panelde, sensörler ağaçların yanından geçtikçe bahçedeki her ağacın 00:10:40.176 --> 00:10:46.240 yeniden üç boyutlu olarak oluşturulmasını görüyorsunuz. 00:10:47.640 --> 00:10:51.680 Böyle bir bilgiyle donanınca birçok şey yapabiliriz. 00:10:52.200 --> 00:10:56.456 Yapabileceğimiz ilk ve muhtemelen en önemli şey çok basit: 00:10:56.480 --> 00:10:58.920 Her ağaçtaki meyve adetini saymak. 00:10:59.520 --> 00:11:04.056 Böyle yaparak çiftçiye her ağaçtaki meyve sayısını söylersiniz 00:11:04.080 --> 00:11:08.336 ve bahçedeki hâsılatı tahmin etmesini sağlarsınız, 00:11:08.360 --> 00:11:11.200 bununla üretim zinciri boyunca optimizasyon sağlarsınız. NOTE Paragraph 00:11:11.640 --> 00:11:13.256 Yapabileceğimiz ikinci şey, 00:11:13.280 --> 00:11:17.776 bitkilerin modellerini almak, üç boyutlu olarak yeniden oluşturmak 00:11:17.800 --> 00:11:20.336 ve böylece bitki örtüsünün büyüklüğünü tahmin etmek, 00:11:20.360 --> 00:11:24.136 sonra örtünün büyüklüğünü her bitkideki yaprak alanın miktarı ile ilintilemek. 00:11:24.160 --> 00:11:26.336 Buna yaprak alan indeksi denir. 00:11:26.360 --> 00:11:28.326 Eğer yaprak alanı indeksini biliyorsanız, 00:11:28.326 --> 00:11:33.776 aslında her bitkide ne kadar fotosentez mümkün olduğuna dair ölçünüz olur, 00:11:33.800 --> 00:11:36.680 bu da size her bitkinin ne kadar sağlıklı olduğunu söyler. 00:11:37.520 --> 00:11:41.736 Görsel ve kızılötesi bilgiyi birleştirerek, 00:11:41.760 --> 00:11:45.126 NDVI (normalize edilmiş fark bitki örtüsü indeksi) gibi indisleri de hesaplayabiliriz. 00:11:45.126 --> 00:11:47.896 Buradaki durumda, aslında bazı ürünlerin diğer ürünler 00:11:47.920 --> 00:11:50.936 kadar iyi durumda olmadığını görüyorsunuz. 00:11:50.960 --> 00:11:55.016 Bu durum, görüntüde rahatlıkla ayırt edilebiliyor; 00:11:55.040 --> 00:11:57.256 sadece görsel imgeyle değil, 00:11:57.280 --> 00:12:00.056 görsel imgeyi, kızılötesi imgeyle birleştirerek. NOTE Paragraph 00:12:00.080 --> 00:12:01.416 Son olarak, 00:12:01.440 --> 00:12:05.456 yapmak istediğimiz bir şey de kloroz başlangıcını erkenden tespit etmek -- 00:12:05.480 --> 00:12:06.976 ve bu bir portakal ağacı -- 00:12:07.000 --> 00:12:09.560 bu aslında yaprakların sararmasından anlaşılabilir. 00:12:09.880 --> 00:12:13.776 Ancak tepede uçan robotlar bunu kolaylıkla kendileri fark edebilir 00:12:13.800 --> 00:12:16.736 ve sonra çiftçiye bahçenin bu kısmında bir sorun 00:12:16.760 --> 00:12:18.280 olduğunu raporlayabilirler. NOTE Paragraph 00:12:18.800 --> 00:12:21.496 Bunun gibi sistemler gerçekten yardımcı olabilir 00:12:21.520 --> 00:12:27.336 ve hava robotu sürüleri kullanarak hâsılatın yaklaşık yüzde 10 artabileceğini 00:12:27.360 --> 00:12:30.576 ve daha da önemlisi su gibi girdilerin miktarının 00:12:30.600 --> 00:12:33.880 yüzde 25 oranında azalabileceğini öngörüyoruz. NOTE Paragraph 00:12:35.200 --> 00:12:40.936 Son olarak, aslında geleceği yaratan insanları alkışlamanızı istiyorum, 00:12:40.960 --> 00:12:45.880 Yash Mulgaonkar, Sikang Liu ve Giuseppe Loianno, 00:12:45.920 --> 00:12:49.416 kendileri gördüğünüz üç demodan sorumlular. NOTE Paragraph 00:12:49.440 --> 00:12:50.616 Teşekkürler. NOTE Paragraph 00:12:50.640 --> 00:12:56.560 (Alkış)