WEBVTT

00:00:01.548 --> 00:00:05.286
Ви благодарам за можноста да зборувам

00:00:05.310 --> 00:00:10.378
за најголемата меѓународна приказна
во вашиот професионален живот

00:00:10.402 --> 00:00:14.303
која исто така е и најважниот
меѓународен предизвик

00:00:14.327 --> 00:00:17.490
со кој светот ќе се соочи
во догледно време.

NOTE Paragraph

00:00:17.514 --> 00:00:19.653
Приказната е за подемот на Кина.

00:00:20.106 --> 00:00:23.915
Никогаш порано еден толку броен
народ не се има издигнато толку брзо

00:00:23.939 --> 00:00:25.750
и во толку различни области.

00:00:26.336 --> 00:00:30.086
Предизвикот е влијанието
на подемот на Кина-

00:00:30.497 --> 00:00:34.776
збунетоста која ја предизвикува кај САД

00:00:34.800 --> 00:00:36.593
и меѓународниот ред,

00:00:36.617 --> 00:00:40.898
за кој САД беа основните градители и чувари.

00:00:42.109 --> 00:00:46.152
Последните 100 години историчарите
ги нарекуваат „Американски Век“

00:00:46.568 --> 00:00:49.069
Американците беа навиканти на своето место

00:00:49.093 --> 00:00:51.110
на врвот на секоја ранг листа.

00:00:51.862 --> 00:00:54.776
Па, замислата некоја друга држава

00:00:54.800 --> 00:00:58.815
да биде исто толку голема
и силна како САД, дури и поголема,

00:00:58.839 --> 00:01:02.759
многу Американци ја доживуваат
како закана по својот идентитет.

NOTE Paragraph

00:01:06.212 --> 00:01:10.633
За да го разбереме
ова ривалство,

00:01:10.657 --> 00:01:14.323
добро е да го сместиме во една 
поширока историска рамка.

00:01:15.089 --> 00:01:18.831
Во последните 500 години видовме 16 случаи

00:01:18.855 --> 00:01:22.283
во кои растечките сили го загрозуваа 
редот на владеачките сили.

00:01:22.918 --> 00:01:25.476
Дванаесет од нив предизвикаа војни.

00:01:27.434 --> 00:01:33.831
Во ноември ќе одбележиме 100 годишнина

00:01:33.855 --> 00:01:38.363
од последните денови на војната 
која станаа толку сеопфатна

00:01:38.387 --> 00:01:42.699
што ги натера историчарите 
да создадат нов термин: светска војна.

00:01:43.720 --> 00:01:47.345
На 11-от час од 11-от ден

00:01:47.369 --> 00:01:51.061
на 11-от месец во 1918 год.

00:01:51.085 --> 00:01:54.267
оружјето на Првата Светска Војна стивна

00:01:54.291 --> 00:01:58.037
но 20 милиони луѓе беа мртви.

NOTE Paragraph

00:02:00.511 --> 00:02:02.932
Знам дека сте публика со добри познавања,

00:02:02.956 --> 00:02:04.947
знаете за подемот на Кина.

00:02:05.403 --> 00:02:09.815
Затоа ќе се задржам на влијанието
на подемот на Кина

00:02:09.839 --> 00:02:13.196
врз САД, на меѓународниот ред

00:02:13.220 --> 00:02:15.633
и на можностите за војна и мир.

00:02:16.402 --> 00:02:18.545
Предавав на Харвард долги години

00:02:18.569 --> 00:02:22.570
и сфатив дека од време на време 
треба да подзастанеме

00:02:22.594 --> 00:02:25.230
за да видиме дали сме
на иста фрекфенција.

00:02:25.254 --> 00:02:27.602
Јас тоа го правев
така што ќе свикав тајмаут

00:02:27.626 --> 00:02:31.117
и ќе им дадев на студентите брз тест,
без оцени, се разбира.

00:02:31.141 --> 00:02:33.646
Ајде да пробаме. Тајмаут, брз тест.

NOTE Paragraph

00:02:34.173 --> 00:02:35.783
Прашање:

00:02:35.807 --> 00:02:40.506
пред 40 години, т.е. во 1978 г.
Кина започнува да продира на пазарот.

00:02:41.140 --> 00:02:46.005
Во тоа време, колкав процент
од 1-та милијарда жители на Кина

00:02:46.029 --> 00:02:50.174
се бореле да преживеат
со помалку од 2 долари на ден?

00:02:50.704 --> 00:02:52.634
Погодете-25 проценти?

00:02:53.260 --> 00:02:54.410
50 проценти?

00:02:55.053 --> 00:02:56.203
75?

00:02:57.998 --> 00:02:59.148
90.

00:03:00.284 --> 00:03:01.484
Што мислите?

00:03:02.895 --> 00:03:04.101
90.

00:03:04.125 --> 00:03:08.264
Девет од 10 луѓе со помалку 
од 2 долари на ден.

00:03:09.911 --> 00:03:11.817
2018, 40 години подоцна.

00:03:12.427 --> 00:03:13.871
Кои се броевите?

00:03:13.895 --> 00:03:15.045
Што велите?

00:03:15.442 --> 00:03:16.592
Погледнете.

00:03:21.125 --> 00:03:23.642
Денес, помалку од еден на 100.

00:03:24.498 --> 00:03:27.707
Претседателот на Кина ветува
дека во наредните 3 години,

00:03:27.731 --> 00:03:30.914
и последните 10-ина милиони ќе го надминат

00:03:30.938 --> 00:03:32.404
прагот на сиромаштија.

00:03:32.958 --> 00:03:35.285
Тоа е чудо.

00:03:36.188 --> 00:03:37.378
Тешко е да се поверува.

00:03:37.402 --> 00:03:40.155
Но уште потешко
e да не се забележи.

00:03:41.069 --> 00:03:44.555
Нација која не учествувала 
на ниту еден меѓународен натпревар

00:03:44.579 --> 00:03:45.895
пред 25 години,

00:03:45.919 --> 00:03:47.371
наеднаш воскресна,

00:03:47.395 --> 00:03:50.664
стана противник, дури и ги надмина
САД во некои области.

NOTE Paragraph

00:03:54.964 --> 00:03:58.060
Еве го предизвикот што 
ќе го одбележи нашето време:

00:03:58.924 --> 00:04:02.418
очигледно незапирливиот подем на Кина

00:04:02.442 --> 00:04:07.053
кој забрзано се стреми кон 
неприкосновеното владеење на САД

00:04:07.077 --> 00:04:10.511
со движење кое може да прерасне 
во најграндиозен судир во историјата.

00:04:12.323 --> 00:04:15.251
За да го разбереме овој предизвик,

00:04:15.275 --> 00:04:18.007
ќе ви претставам еден голем мислител,

00:04:19.132 --> 00:04:21.133
ќе ви претставам една голема идеја,

00:04:21.887 --> 00:04:24.921
и ќе го поставам најочекуваното прашање.

00:04:26.244 --> 00:04:28.982
Големиот мислител е Тукидид.

00:04:29.006 --> 00:04:31.320
Знам, тешко име,

00:04:31.344 --> 00:04:33.462
некои не можат ни да го изговорат.

00:04:33.486 --> 00:04:35.506
Па ајде да го изговориме сите заедно:

00:04:35.530 --> 00:04:36.903
Тукидид.

00:04:36.927 --> 00:04:39.839
Уште еднаш: Тукидид

NOTE Paragraph

00:04:39.863 --> 00:04:41.529
Значи, кој бил Тукидид?

00:04:41.942 --> 00:04:44.879
Тој беше таткото
и основачот на историјата.

00:04:44.903 --> 00:04:47.045
Тој ја напишал првата историска книга,

00:04:47.069 --> 00:04:51.180
насловена „Историјата на Пелопонеските војни“,

00:04:51.204 --> 00:04:54.526
за војната во Грција, пред 2500 години.

00:04:55.276 --> 00:04:58.466
Денес, ако не друго, можете да пратите
твит на пријател:

00:04:58.490 --> 00:05:00.212
„Се запознав со еден голем мислител.

00:05:00.236 --> 00:05:03.594
Дури можам и името да го изговорам:
Тукидид.“

00:05:04.546 --> 00:05:09.244
Значи, за ова војна која
ја уништа античка Грција,

00:05:09.268 --> 00:05:11.640
Тукидид има изјавено:

00:05:12.561 --> 00:05:19.459
„ Подемот на Атина и стравот 
предизвикан кај Спарта

00:05:19.483 --> 00:05:21.200
ја создаде неизбежната војна.“

00:05:22.618 --> 00:05:24.855
Значи, подемот на едната

00:05:24.879 --> 00:05:27.160
и реакцијата на другата

00:05:27.184 --> 00:05:31.183
создадоа отровен спој од гордост,

00:05:31.207 --> 00:05:34.001
арогантност и параноја

00:05:34.025 --> 00:05:36.467
што ги доведе двете страни до војна.

NOTE Paragraph

00:05:38.177 --> 00:05:40.080
Стигнуваме до една голема идеја:

00:05:41.090 --> 00:05:42.558
Замката на Тукидид.

00:05:43.701 --> 00:05:46.982
„Замката на Тукидид“ е термин 
кој го создадов пред неколку години,

00:05:47.006 --> 00:05:49.593
за да го појаснам видувањето на Тукидид.

00:05:50.569 --> 00:05:54.799
Замката на Тукидид е опасната
динамичност која се појавува

00:05:54.823 --> 00:05:58.656
кога една сила во подем
ја загрозува владеачката сила,

00:05:58.680 --> 00:06:00.404
како Атина-

00:06:00.428 --> 00:06:04.926
или Германија пред 100 години, 
или Кина денес

00:06:04.950 --> 00:06:07.331
и нивното влијание врз Спарта,

00:06:07.355 --> 00:06:11.182
или В. Британија пред 100 години,
или САД денес.

00:06:12.205 --> 00:06:14.125
Како што рекол Хенри Кисинџер,

00:06:14.149 --> 00:06:18.974
кога ја имаме во главата 
идејата или концептот на Тукидид,

00:06:18.998 --> 00:06:20.677
веднаш можеме да се соочиме

00:06:20.701 --> 00:06:24.260
со дневните вести и збиднувања

00:06:24.284 --> 00:06:26.884
и можеме да разбереме 
што всушност се случува.

NOTE Paragraph

00:06:28.649 --> 00:06:33.450
Сега, најочекуваното прашање
во врска со светот денес:

00:06:34.863 --> 00:06:38.276
Дали ќе ги следиме стапките на историјата?

00:06:39.466 --> 00:06:45.481
Или ќе нѐ водат фантазијата,
здравиот разум

00:06:45.505 --> 00:06:46.862
и храброста

00:06:46.886 --> 00:06:51.302
за да најдеме начин да се 
справиме со ова ривалство

00:06:51.326 --> 00:06:54.294
без војна која никој не ја посакува,

00:06:54.318 --> 00:06:57.185
зашто знаеме дека би била уништувачка.

00:06:58.350 --> 00:07:00.403
Дајте ми пет минути да го објаснам ова,

00:07:00.427 --> 00:07:05.403
и потоа, кога подоцна 
ќе ја чуете следната вест

00:07:05.427 --> 00:07:08.837
за тоа што прави Кина 
и како САД реагира на тоа,

00:07:08.861 --> 00:07:12.280
ќе можете подобро да разберете 
што се случува навистина,

00:07:12.304 --> 00:07:14.781
дури ќе можете и да им објасните
на пријателите.

NOTE Paragraph

00:07:15.678 --> 00:07:20.179
Видовме како пирамидата
на сиромаштијата застана на глава,

00:07:20.203 --> 00:07:21.914
како Кина се воздигна,

00:07:22.456 --> 00:07:23.606
со молскавична брзина.

00:07:24.354 --> 00:07:27.417
Поранешниот чешки претседател 
В.Хавел, најдобро го објасни:

00:07:27.441 --> 00:07:32.204
„Сето тоа се случи толку брзо што дури 
немамве време да се изненадиме.“

NOTE Paragraph

00:07:32.228 --> 00:07:34.648
(Смеа)

NOTE Paragraph

00:07:34.672 --> 00:07:38.442
За да се потсетам себеси
колку треба да бидам изненаден,

00:07:38.466 --> 00:07:42.656
повремено погледнувам низ прозорецот
од мојата канцеларија во Кембриџ

00:07:42.680 --> 00:07:45.426
на мостот на реката Чарлс,

00:07:45.450 --> 00:07:48.331
помеѓу училиштето Кенеди 
и Бизнис школата на Харвард.

00:07:48.933 --> 00:07:52.864
Во 2012 -та државата Масачусетс
вети дека ќе го реновира мостот

00:07:52.888 --> 00:07:54.443
и дека ќе заврши за 2 години.

00:07:55.053 --> 00:07:57.520
Во 2014-та рекоа дека не е готов.

00:07:58.410 --> 00:08:01.339
Во 2015-та изјавија дека
ќе потрае уште една година.

00:08:01.363 --> 00:08:03.141
Во 2016-та рекоа не е готов

00:08:03.165 --> 00:08:06.004
и дека нема да соопштат
кога ќе биде завршен.

00:08:06.004 --> 00:08:09.168
Конечно, минатата година завршија -
3 год подолго од предвиденото.

NOTE Paragraph

00:08:10.307 --> 00:08:15.815
Споредете го тоа со сличен мост 
низ кој поминав во Пекинг минатиот месец.

00:08:15.839 --> 00:08:17.587
Тоа е мостот Санјуан.

00:08:18.284 --> 00:08:21.940
Во 2015 Кинезите одлучија
да го реновираат мостот.

00:08:21.964 --> 00:08:24.638
Имаше двапати повеќе сообраќајни ленти.

00:08:25.354 --> 00:08:28.095
Колку време им требаше
да го завршат проектот?

00:08:28.663 --> 00:08:30.415
2015-та. Што мислите?

00:08:32.649 --> 00:08:34.688
Погодете! Добро, 3 години.

00:08:34.712 --> 00:08:35.997
Погледнете.

NOTE Paragraph

00:08:40.748 --> 00:08:44.080
(Смеа)

NOTE Paragraph

00:08:48.236 --> 00:08:50.680
Одговорот е 43 часа.

NOTE Paragraph

00:08:50.704 --> 00:08:51.905
(Публика: Навистина????)

NOTE Paragraph

00:08:56.630 --> 00:08:58.658
(Смеа)

NOTE Paragraph

00:09:04.039 --> 00:09:07.172
Се разбира, тоа не може
да се случи во Њујорк.

NOTE Paragraph

00:09:07.196 --> 00:09:08.753
(Смеа)

NOTE Paragraph

00:09:09.482 --> 00:09:14.653
Зад ова извршена задача 
стои лидер со јасни цели

00:09:14.677 --> 00:09:16.544
и влада која работи.

00:09:17.657 --> 00:09:20.755
Најамбициозниот и најкомпетентниот лидер

00:09:20.779 --> 00:09:24.260
на меѓународната сцена денес 
е кинескиот претседател Ши Џинпинг.

00:09:24.284 --> 00:09:27.410
Нема ништо тајно околу тоа 
што сака да постигне.

00:09:27.434 --> 00:09:30.410
Кога стана претседател
пред 6 години, тој изјави дека

00:09:30.434 --> 00:09:34.288
неговата цел е да ја направи
Кина повторно голема,

NOTE Paragraph

00:09:34.312 --> 00:09:36.149
(Смеа)

NOTE Paragraph

00:09:36.173 --> 00:09:40.486
слоган кој го создал долго време 
пред Трамп да го присвои.

00:09:41.919 --> 00:09:48.773
За таа цел, Ши Џинпинг истакна 
специфични мерки за специфични датуми:

00:09:48.797 --> 00:09:53.483
2025-та, 2035-та, 2049-та.

NOTE Paragraph

00:09:54.257 --> 00:10:00.577
До 2025-та Кина ќе прерасне
во доминантна сила

00:10:00.601 --> 00:10:04.886
на главните пазари 
за 10 водечки технологии

00:10:04.910 --> 00:10:07.934
вклучувајќи автоматски возила,роботи,

00:10:07.958 --> 00:10:10.810
вештачка интелигенција и 
квантни компјутери.

00:10:11.204 --> 00:10:16.076
До 2035-та Кина ќе биде лидер во иновации

00:10:16.100 --> 00:10:18.567
на сите напредни технологии.

00:10:19.427 --> 00:10:23.445
До 2049-та, на 100 годишнината

00:10:23.469 --> 00:10:25.910
од основањето на Народна Република Кина,

00:10:25.934 --> 00:10:28.998
Кина ќе биде несомнено број еден,

00:10:29.022 --> 00:10:33.956
заедно со армијата „Бори се и победи“,
како што вели Ши Џинпинг.

00:10:35.498 --> 00:10:38.228
Овие се одважни цели, но како што гледате,

00:10:38.252 --> 00:10:41.339
Кина е на својот пат

00:10:41.363 --> 00:10:42.696
кон остварување на целите.

00:10:43.387 --> 00:10:46.161
Треба да запамтиме колку
брзо се менува светот.

00:10:47.054 --> 00:10:48.641
Пред 30 години,

00:10:48.665 --> 00:10:52.012
светската пајажина (www)
не беше уште откриена.

00:10:53.086 --> 00:10:57.795
Кој најмногу го чувствува 
влијанието од подемот на Кина?

00:10:58.399 --> 00:11:00.317
Очигледно сегашниот број еден.

00:11:01.185 --> 00:11:03.566
Со тоа што Кина станува
поголема и побогата,

00:11:03.590 --> 00:11:05.590
технолошки поусовршена,таа неизбежно

00:11:05.614 --> 00:11:10.428
ќе се судри со американската позиција
и нејзините исклучителни права.

NOTE Paragraph

00:11:11.495 --> 00:11:14.246
Сега, за жестоките Американци-

00:11:14.270 --> 00:11:18.683
особено за тврдокорните Американци 
како мене, јас сум од Северна Каролина-

00:11:18.707 --> 00:11:21.041
нешто не е во ред тука.

00:11:21.689 --> 00:11:24.661
САД значат број еден, тоа сме ние.

00:11:26.721 --> 00:11:30.664
Но,пак да повторам:суровата вистина
не можеме да ја игнорираме.

00:11:31.673 --> 00:11:35.585
Пред 4 год. сенаторот Мек Кејн 
ме замоли да посведочам за ова

00:11:35.609 --> 00:11:38.743
пред Комитетот на 
Сенатот на Вооружените Сили.

00:11:39.299 --> 00:11:43.036
Подготвив за нив приказ,
кој го гледате.

00:11:43.060 --> 00:11:46.109
Во приказот САД и Кина
се споредени

00:11:46.133 --> 00:11:50.649
со деца на спротивни страни 
на нишалка во игралиште,

00:11:50.673 --> 00:11:53.696
секое претставувајќи ја големината 
на нивната економија.

00:11:53.720 --> 00:11:57.844
До крајот на 2004-та Кина 
беше половина од нас.

00:11:59.220 --> 00:12:02.886
До 2014-та нивниот БДП 
беше еднаков на нашиот.

00:12:02.910 --> 00:12:08.218
Со сегашниот тек, до 2024-та 
ќе биде за половина поголем.

00:12:10.744 --> 00:12:15.293
Последиците од оваа тектонска промена
ќе се почувствуваат насекаде.

NOTE Paragraph

00:12:15.317 --> 00:12:17.609
На пример, во сегашниот трговски судир,

00:12:17.633 --> 00:12:20.241
Кина е веќе партнер
број еден во трговија

00:12:20.265 --> 00:12:23.577
од сите поголеми азиски земји.

00:12:24.776 --> 00:12:27.144
Да се вратиме на грчкиот историчар.

00:12:28.331 --> 00:12:34.053
Проектот на Харвард „Замката на Тукидид“, 
опфаќа 500 години историја

00:12:34.077 --> 00:12:37.831
и откриени се 16 случаи 
во кои силите во подем

00:12:37.855 --> 00:12:39.785
им се заканиле на владеачките сили.

00:12:40.344 --> 00:12:42.576
12 од нив завршиле со војна.

00:12:45.938 --> 00:12:51.231
Трагедијата е што 
кај сите случаи

00:12:51.255 --> 00:12:54.035
и двете страни сакале војна;

00:12:55.236 --> 00:12:58.538
војните биле иницирани од владеачката сила

00:12:58.562 --> 00:12:59.921
или од силата во подем.

NOTE Paragraph

00:12:59.945 --> 00:13:01.633
Како функционира тоа?

00:13:01.657 --> 00:13:05.902
Се случува провокација од трета страна

00:13:05.926 --> 00:13:08.379
која ја тера едната или 
другата страна да реагира,

00:13:09.490 --> 00:13:12.235
и се преплетуваат меѓусебе

00:13:12.259 --> 00:13:15.128
одејќи во правец кој не е нивен избор.

00:13:15.152 --> 00:13:17.342
Лудо звучи, ама така е.

00:13:17.366 --> 00:13:18.607
Но, таков е животот.

00:13:19.009 --> 00:13:20.695
Сетете се на Првата Светска Војна.

00:13:21.953 --> 00:13:24.815
Провокацијата тогаш

00:13:24.839 --> 00:13:28.188
беше атентат врз субјект
од второстепено значење.

00:13:28.212 --> 00:13:30.137
Принцот Франц Фердинанд,

00:13:31.140 --> 00:13:34.204
што го натера тогашниот
Автро-Унгарски владетел

00:13:34.228 --> 00:13:36.315
да достави ултиматум на Србија,

00:13:36.339 --> 00:13:38.093
и ги вовлече разните сојузници

00:13:38.117 --> 00:13:40.893
во Европа, за два месеци во војна.

NOTE Paragraph

00:13:42.823 --> 00:13:46.753
Замислете Тукидид
да ја гледа планетата денес.

00:13:46.777 --> 00:13:47.977
Што би рекол?

00:13:49.118 --> 00:13:53.959
Ќе најде посоодветен лидер од Доналд Трамп

00:13:53.983 --> 00:13:55.418
за водач на владеачка сила?

NOTE Paragraph

00:13:55.442 --> 00:13:56.807
(Смеа)

NOTE Paragraph

00:13:56.831 --> 00:14:02.069
Или поприкладен лидер 
за сила во подем од Ши Џинпинг?

00:14:03.228 --> 00:14:05.236
Би се почешал по глава

00:14:05.260 --> 00:14:10.624
и со сигурност би рекол дека 
нема поколиретен провокатор

00:14:10.648 --> 00:14:12.907
од лидерот на Северна Kореја, Ким Џонг-Ун.

00:14:14.629 --> 00:14:18.271
Секој од нив е предодреден
да ја одигра својата улога

00:14:18.295 --> 00:14:19.829
според прописите.

NOTE Paragraph

00:14:21.311 --> 00:14:25.815
Конечно, ќе завршиме со 
најочекуваното прашање,

00:14:25.839 --> 00:14:28.728
прашање кое ќе има најтешки последици

00:14:28.752 --> 00:14:30.783
до крајот на нашите животи.

00:14:33.211 --> 00:14:39.045
Ќе дозволат Американците и Кинезите 
историските сили да нѐ одведат во војна

00:14:39.069 --> 00:14:41.281
која ќе биде катастрофална
за обете страни?

00:14:42.099 --> 00:14:45.236
Или ќе ги здружиме храброста и фантазијата

00:14:45.260 --> 00:14:47.242
за да најдеме начин да преживееме заедно,

00:14:48.355 --> 00:14:51.362
да споделуваме лидерство во 21-от век,

00:14:51.386 --> 00:14:55.917
или,како Ши Џинпинг вели да создадеме
нова форма на односи на моќните сили?

NOTE Paragraph

00:14:56.371 --> 00:14:58.903
Ова е прашањето со
кое се занимавам со страст

00:14:58.927 --> 00:15:00.506
последните 12 години.

00:15:00.530 --> 00:15:03.474
Имав можности да зборувам и да слушам

00:15:03.498 --> 00:15:05.656
лидери од сите релевантни влади-

00:15:05.680 --> 00:15:09.609
Пекинг, Вашингтон, Сеул, Токио-

00:15:09.633 --> 00:15:14.186
и со лидери мислители од рангот на 
уметноста и бизнисот.

00:15:14.210 --> 00:15:16.376
Би сакал повеќе да ви кажам.

00:15:16.400 --> 00:15:20.448
Добрата вест е тоа што лидерите 
сѐ повеќе се свесни

00:15:20.472 --> 00:15:22.822
за динамиката на Тукидид

00:15:22.846 --> 00:15:24.406
и за опасностите од неа.

00:15:25.227 --> 00:15:27.945
Лошата вест е што никој 
нема оддржлив план,

00:15:27.969 --> 00:15:30.103
како да се избегнат 
историските случувања.

NOTE Paragraph

00:15:31.299 --> 00:15:33.910
Јасно ми е дека ни требаат идеи

00:15:33.934 --> 00:15:37.424
надвор од вообичаените 
конвенционалните шеми-

00:15:37.919 --> 00:15:41.047
од друга страна, од друго место.

00:15:42.707 --> 00:15:44.929
Тоа е причината што дојдов на ТЕД

00:15:44.953 --> 00:15:47.651
и што ме тера да упатам молба.

00:15:49.326 --> 00:15:54.695
Во оваа публика има
многу креативни умови,

00:15:54.719 --> 00:15:56.402
станувате наутро и размислувате

00:15:56.426 --> 00:15:59.171
не само за тоа како да
го управувате светот кој го имаме

00:15:59.195 --> 00:16:01.569
туку како да создадете
свет каков што сакаме.

00:16:02.633 --> 00:16:07.752
Се надевам откако ова
ќе ви легне и ќе размислите,

00:16:07.776 --> 00:16:11.805
некои од вас ќе имаат смели идеи,
всушност дрски идеи

00:16:11.829 --> 00:16:15.089
кои ќе направат промени
таму каде што сме.

00:16:15.498 --> 00:16:17.910
Само да ве потсетам, ако ги имате,

00:16:17.934 --> 00:16:19.545
нема да биде првпат.

NOTE Paragraph

00:16:20.518 --> 00:16:23.480
Да ве потсетам што се случи
веднаш по Втората Светска Војна.

00:16:24.875 --> 00:16:28.494
Една значителна група 
Американци, Европејци и други,

00:16:28.518 --> 00:16:32.259
не само луѓе од владата туку
и од областа на уметноста и бизнисот,

00:16:32.283 --> 00:16:35.350
во зедништво осмислија
една колективна замисла.

00:16:36.498 --> 00:16:39.418
Тие замислија и создадоа

00:16:39.442 --> 00:16:41.816
еден нов меѓународен поредок,

00:16:42.711 --> 00:16:46.497
поредок кој ни дозволува на сите
да го живееме сопствениот живот

00:16:46.521 --> 00:16:48.250
без војни на големите сили

00:16:49.307 --> 00:16:52.536
и со напредок кој досега
не е виден на планетава.

00:16:53.804 --> 00:16:55.474
Исклучителна приказна.

00:16:56.041 --> 00:17:01.931
Интересно е што секој столб од 
овој проект кој ги даде тие резултати,

00:17:01.955 --> 00:17:03.545
кога првпат беше прикажан,

00:17:03.569 --> 00:17:06.260
светските политички влади го одбија

00:17:06.284 --> 00:17:09.432
велејќи дека е наивен и нереален.

NOTE Paragraph

00:17:09.919 --> 00:17:11.903
Мојот омилен е Маршаловиот план.

00:17:12.838 --> 00:17:15.536
По Втората Светска Војна,
Американците беа истоштени.

00:17:15.560 --> 00:17:17.578
Имаа демобилизирано 10 милиони трупи,

00:17:17.602 --> 00:17:20.783
беа фокусирани на домашните, 
неодложни планови.

00:17:20.807 --> 00:17:25.003
Но,кога луѓето почнаа да согледуваат 
колку е уништена Европа

00:17:25.027 --> 00:17:27.781
и колку агресивен е комунизмот во Русија,

00:17:27.805 --> 00:17:31.725
Американците одлучија да се оданочат:

00:17:31.749 --> 00:17:35.562
еден и пол процент од БДП годишно
во траење од 4 години

00:17:35.586 --> 00:17:39.444
и парите да се испраќаат на Европа за да
се помогне во обновување на земјите,

00:17:39.468 --> 00:17:42.317
вклучувајчи ги Германија и Италија

00:17:42.341 --> 00:17:44.848
чии трупи убивале Американци.

00:17:45.737 --> 00:17:46.887
Неверојатно!

00:17:47.792 --> 00:17:50.126
Така се создадоа Обединетите Нации.

00:17:50.150 --> 00:17:51.300
Неверојатно!

00:17:51.896 --> 00:17:54.882
Универзалната декларација
за човековите права.

00:17:54.906 --> 00:17:56.207
Светската Банка.

00:17:56.231 --> 00:17:57.416
Нато.

00:17:57.440 --> 00:18:01.341
Сите овие се деловите 
на поредокот за мир и напредок.

00:18:01.365 --> 00:18:04.670
Значи,треба повторно да го направиме
тоа што еднаш го направивме.

00:18:05.919 --> 00:18:11.078
Сега ни е потребен нов бран, 
нова замисла и креативност

00:18:11.102 --> 00:18:13.272
поткрепени од минатото,

00:18:14.077 --> 00:18:18.562
бидејќи, како што нѐ потсетува
фолозофот Сантајана,

00:18:18.586 --> 00:18:22.642
на крај, само оние кои одбиваат
да ја учат историјата

00:18:22.666 --> 00:18:24.254
се проколнати да ја повторуваат.

NOTE Paragraph

00:18:25.087 --> 00:18:26.246
Ви благодарам!

NOTE Paragraph

00:18:26.270 --> 00:18:30.201
(Аплауз)