WEBVTT

00:00:00.903 --> 00:00:07.804
(Chặc lưỡi)

00:00:07.804 --> 00:00:12.420
Tôi sinh ra với hai khối u ác tính ở mắt,

00:00:12.420 --> 00:00:14.353
ung thư võng mạc.

00:00:15.313 --> 00:00:18.419
Mắt phải của tôi bị lấy ra

00:00:18.419 --> 00:00:21.336
lúc bảy tháng tuổi.

00:00:21.336 --> 00:00:25.053
Khi tôi 13 tháng tuổi
thì họ lấy ra luôn mắt trái.

00:00:26.003 --> 00:00:31.148
Điều đầu tiên tôi làm khi tỉnh dậy sau
ca phẫu thuật đó

00:00:31.148 --> 00:00:34.780
là trèo ra khỏi cái nôi

00:00:34.780 --> 00:00:38.889
và bắt đầu đi lang thang trong phòng 
săn sóc trẻ đặc biệt,

00:00:39.829 --> 00:00:43.208
dĩ nhiên là để tìm ai đã làm điều đó
với tôi.

00:00:43.208 --> 00:00:45.066
(Tiếng cười)

00:00:46.966 --> 00:00:50.127
Rõ ràng là, đi lang thang trong 
phòng chăm sóc trẻ

00:00:50.127 --> 00:00:53.702
không khó khăn với tôi 
khi không có mắt.

00:00:53.702 --> 00:00:56.337
Rắc rối là khi bị bắt gặp.

NOTE Paragraph

00:00:57.557 --> 00:01:00.731
Cảm giác về sự mù lòa

00:01:00.731 --> 00:01:04.221
đối với người mù còn đáng sợ nhiều hơn

00:01:04.221 --> 00:01:07.753
so với việc bị mù.

00:01:09.283 --> 00:01:13.230
Hãy tưởng tượng khoảng khắc
cảm giác riêng của bạn về sự mù lòa.

00:01:13.230 --> 00:01:17.296
Hãy nhớ lại phản ứng của bạn 
khi tôi vừa bước sân khấu,

00:01:17.296 --> 00:01:21.347
hoặc là viễn cảnh mù lòa của chính bạn,

00:01:21.347 --> 00:01:25.264
hoặc là một người bạn yêu quí bị mù.

00:01:25.264 --> 00:01:30.704
Sự hoảng sợ là điều dễ hiểu 
đối với tất cả chúng ta,

00:01:30.704 --> 00:01:33.159
bởi vì mù lòa

00:01:33.159 --> 00:01:38.829
được cho là điển hình hóa sự ngây ngô
và vô ý,

00:01:38.829 --> 00:01:46.630
rủi ro đối mặt với sự tàn phá 
của bóng tối vô danh.

00:01:46.630 --> 00:01:48.460
Nghe giống thi ca quá!

NOTE Paragraph

00:01:49.440 --> 00:01:52.801
May cho tôi, ba mẹ tôi không mơ mộng.

00:01:52.801 --> 00:01:54.676
Họ rất thực tế.

00:01:54.676 --> 00:02:01.293
Họ hiểu rằng sự ngây thơ và sợ hãi 
chỉ là chuyện của tinh thần,

00:02:01.293 --> 00:02:05.282
và tinh thần mang tính thích nghi.

00:02:05.282 --> 00:02:08.983
Họ tin rằng tôi nên lớn lên

00:02:08.983 --> 00:02:13.814
để hưởng thụ sự tự do và trách nhiệm 
giống như bao nhiêu người khác.

00:02:13.814 --> 00:02:16.275
Theo lời của họ, tôi nên dọn ra ở riêng--

00:02:16.275 --> 00:02:19.062
mà tôi đã làm lúc 18 tuổi--

00:02:19.062 --> 00:02:21.035
Tôi sẽ trả thuế--

00:02:21.035 --> 00:02:23.875
Cảm ơn --
(Tiếng cười)--

00:02:25.605 --> 00:02:30.786
và họ biết sự khác nhau của tình 
yêu thương và nỗi sợ hãi.

00:02:30.786 --> 00:02:35.710
Sự sợ hãi làm ta bất động 
khi đối mặt với thử thách.

00:02:35.710 --> 00:02:38.612
Họ biết rằng sự mù lòa sẽ dẫn tới 
một thử thách đáng kể.

00:02:38.612 --> 00:02:41.666
Tôi không được nuôi nấng bằng sự sợ hãi.

00:02:41.666 --> 00:02:45.415
Họ cho tôi tự do đầu tiên 
trước tất cả mọi thứ khác,

00:02:45.415 --> 00:02:48.535
bởi vì đó là những gì tình yêu thương làm.

NOTE Paragraph

00:02:48.535 --> 00:02:52.764
Bây giờ tiếp tục, làm sao tôi xoay sở 
như ngày nay?

00:02:54.044 --> 00:02:57.419
Thế giới này rộng lớn hơn nhiều 
so với phòng chăm sóc trẻ.

00:02:57.419 --> 00:03:01.320
May mắn thay, tôi có cây gậy dài 
đáng tin cậy

00:03:01.320 --> 00:03:04.014
dài hơn những cây gậy của hầu hết 
những người khiến thi.

00:03:04.014 --> 00:03:07.357
Tôi gọi nó là đồng nghiệp tự do của tôi.

00:03:07.357 --> 00:03:08.913
Ví dụ như nó sẽ giúp tôi

00:03:08.913 --> 00:03:14.529
khỏi bị té trên sân khấu. (Tiếng cười)

00:03:15.279 --> 00:03:17.242
Tôi thấy được bờ vực đó.

00:03:18.282 --> 00:03:21.509
Họ khuyến cáo chúng tôi trước rằng 
mỗi sự rủi ro biết trước

00:03:21.509 --> 00:03:25.100
đã xảy ra với những diễn giả 
ở đây trên sân khấu.

00:03:25.100 --> 00:03:27.121
Tôi không quan tâm xếp đặt một tiền lệ.

NOTE Paragraph

00:03:28.491 --> 00:03:30.425
Nhưng ngoài cái đó,

00:03:30.425 --> 00:03:33.552
các bạn nghe tôi 
chặc lưỡi khi tôi lên sân khấu--

00:03:33.552 --> 00:03:34.619
(Chặc lưỡi)--

00:03:34.619 --> 00:03:36.488
với cái lưỡi của tôi.

00:03:36.488 --> 00:03:39.666
Đây là những âm thanh thoảng qua

00:03:39.666 --> 00:03:44.746
phát ra và dội lại từ 
những bề mặt xung quanh tôi,

00:03:44.746 --> 00:03:46.118
giống sự định vị của dơi

00:03:46.118 --> 00:03:51.738
và quay lại tôi với những kiểu, 
những mẫu thông tin

00:03:51.738 --> 00:03:54.225
giống như ánh sáng mang đến cho bạn.

00:03:55.135 --> 00:03:58.793
Não của tôi, cảm ơn ba mẹ tôi,

00:03:58.793 --> 00:04:04.098
được khởi động để tạo hình 
trong vỏ não thị giác,

00:04:04.098 --> 00:04:07.338
mà chúng ta giờ đây gọi là 
hệ thống hình ảnh,

00:04:07.338 --> 00:04:11.288
từ những mẫu thông tin, 
giống như não của bạn làm việc.

00:04:11.288 --> 00:04:13.854
Tôi gọi quá trình này là 
định vị thoảng qua.

00:04:14.604 --> 00:04:20.322
Đó là cách tôi đã học để nhìn thấy 
qua sự mù lòa,

00:04:20.322 --> 00:04:23.498
để định vị đường đi của tôi

00:04:23.498 --> 00:04:27.538
xuyên qua bóng tối vô danh 
của những thử thách của chính tôi,

00:04:27.538 --> 00:04:31.439
cũng như đem đến cho tôi một biệt danh

00:04:31.439 --> 00:04:35.154
"Người Dơi đáng nể."

NOTE Paragraph

00:04:35.154 --> 00:04:37.708
Bây giờ tôi sẽ chấp nhận tên Người Dơi

00:04:37.708 --> 00:04:41.098
Người Dơi tuyệt thật! 
Người Dơi tuyệt thật!

00:04:41.098 --> 00:04:46.766
Nhưng tôi không được dạy dỗ để nghĩ đến 
mình theo bất kỳ cách đáng được chú ý nào.

00:04:47.856 --> 00:04:51.884
Tôi luôn coi mình giống như bất kỳ ai

00:04:51.884 --> 00:04:57.300
mà định vị bóng tối vô danh của 
chính những thử thách của họ.

00:04:57.300 --> 00:05:00.718
Điều đó có đáng được chú ý không?

00:05:00.718 --> 00:05:04.014
Tôi không dùng mắt tôi, 
tôi dùng khối óc của tôi.

NOTE Paragraph

00:05:04.834 --> 00:05:07.317
Bây giờ, với ai, ở đâu

00:05:07.317 --> 00:05:11.144
phải nghĩ đó là điều đáng chú ý,

00:05:11.144 --> 00:05:14.183
nhưng hãy xem xét điều này một chút.

00:05:15.013 --> 00:05:17.739
Mọi người ở đây

00:05:17.739 --> 00:05:22.428
đối mặt hay đã từng đối mặt với thử thách,

00:05:22.428 --> 00:05:24.160
giơ tay lên.

00:05:25.470 --> 00:05:27.490
Whoosh. Được rồi.

00:05:27.490 --> 00:05:30.462
Nhiều tay giơ lên lúc này, để tôi đếm xem.

00:05:30.462 --> 00:05:32.503
(Chặc lưỡi)

00:05:33.713 --> 00:05:36.731
Phải mất một lúc lâu.

00:05:36.731 --> 00:05:38.205
Được. Có rất nhiều cánh tay.

00:05:38.205 --> 00:05:40.609
Hãy giữ đó. Tôi có một ý kiến.

00:05:40.609 --> 00:05:46.302
Ai trong số các bạn dùng khối óc của mình 
để định vị những thử thách,

00:05:46.302 --> 00:05:49.243
để tay xuống.

00:05:50.423 --> 00:05:53.024
bất cứ ai còn giơ tay

00:05:53.024 --> 00:05:58.262
vẫn còn thử thách với chính bạn. 
(Tiếng cười)

NOTE Paragraph

00:05:58.262 --> 00:06:00.839
Tất cả chúng ta đều đối mặt với thử thách,

00:06:00.839 --> 00:06:04.577
và tất cả chúng ta đều đối mặt với 
bóng tôi vô danh,

00:06:04.577 --> 00:06:08.920
mà đặc hữu cho hầu hết mọi thử thách,
mà là cái hầu hết chúng ta sợ, phải không?

00:06:08.920 --> 00:06:12.773
Nhưng tất cả chúng ta có khối óc

00:06:12.773 --> 00:06:17.069
cho phép chúng ta, 
khởi động để cho chúng ta

00:06:17.069 --> 00:06:23.456
định vị đường đi bất chấp 
những thử thách này?

NOTE Paragraph

00:06:24.151 --> 00:06:28.284
Trong trường hợp này: Tôi đến đây

00:06:28.284 --> 00:06:35.254
và (chặc lưỡi) -- họ đã không nói tôi

00:06:35.254 --> 00:06:38.152
cái giá đỡ bài nói chuyện ở đâu.

00:06:38.152 --> 00:06:41.066
Nên bạn không thể tin tưởng vào 
những người TED này.

00:06:42.796 --> 00:06:44.653
"Tự tìm lấy" họ nói vậy.

00:06:44.653 --> 00:06:48.063
Nên -- ( Tiếng cười)

00:06:49.413 --> 00:06:52.525
Và phản hồi từ hệ thống P.A 
chẳng giúp ích gì

NOTE Paragraph

00:06:52.525 --> 00:06:55.934
Nên bây giời tôi đưa ra một thử thách

00:06:55.934 --> 00:06:59.850
Nếu giờ tất cả các bạn nhắm mắt lại 
một lúc

00:06:59.850 --> 00:07:03.507
nạn sẽ học chút xíu về định vị thoảng qua.

00:07:03.507 --> 00:07:05.017
Tôi sẽ tạo một âm thanh.

00:07:05.017 --> 00:07:08.562
Tôi sẽ giữ tấm bảng này trước mặt, 
nhưng tôi sẽ không di chuyển nó.

00:07:08.562 --> 00:07:11.486
chỉ lắng nghe âm thanh một chút.

00:07:13.236 --> 00:07:19.228
Shhhhhhh.

00:07:19.228 --> 00:07:21.293
Được rồi, không có gì đặc biệt.

00:07:21.293 --> 00:07:24.032
Giờ lắng nghe cái gì xảy ra với 
chính xác âm thanh đó

00:07:24.032 --> 00:07:25.816
khi tôi di chuyển tấm bảng.

00:07:27.146 --> 00:07:33.111
Shhhhhhhhh.
(Độ thanh cao hơn và thấp hơn)

00:07:38.266 --> 00:07:41.609
Bạn biết sức mạnh của bóng tối.

00:07:41.609 --> 00:07:43.421
(Tiếng cười)

00:07:43.421 --> 00:07:45.812
Tôi không thể tiếp tục.

NOTE Paragraph

00:07:47.832 --> 00:07:50.479
Nào, giờ bạn vẫn nhắm mắt

00:07:50.479 --> 00:07:52.327
bởi vì bạn nghe sự khác biệt?

00:07:52.327 --> 00:07:55.425
Để chắc ăn.

00:07:55.425 --> 00:07:57.224
Đối với thử thách của bạn,

00:07:57.224 --> 00:08:02.308
bạn nói với tôi, chỉ nói "bây giờ" 
khi bạn nghe tấm bảng di chuyển

00:08:02.308 --> 00:08:05.300
Được không? Chúng ta xả hơi.

NOTE Paragraph

00:08:08.160 --> 00:08:11.823
Shhhhh.

NOTE Paragraph

00:08:11.823 --> 00:08:13.888
Khán giả: Bây giờ.
Daniel Kish: Tuyệt vời.

00:08:13.888 --> 00:08:15.381
Mở mắt ra.

00:08:15.381 --> 00:08:19.915
Chỉ với vài cen -ti -met

00:08:19.915 --> 00:08:22.045
Bạn thấy được sự khác biệt.

00:08:22.045 --> 00:08:24.488
Bạn đã trãi nghiệm sóng âm

00:08:25.528 --> 00:08:28.547
Tất cả các bạn là những người mù tuyệt vời
(Tiếng cười)

00:08:28.547 --> 00:08:31.240
Hãy nhìn vào những gĩ có thể xảy ra

00:08:31.240 --> 00:08:34.584
khi quá trình khởi động này

00:08:34.584 --> 00:08:39.111
được dành thời gian và sự chú ý.

NOTE Paragraph

00:08:39.111 --> 00:08:42.292
(Phim) Juan Ruiz: Nó giống bạn đang 
nhìn bằng mắt

00:08:42.292 --> 00:08:45.497
và chúng ta có thể nghe bằng tai.

NOTE Paragraph

00:08:45.497 --> 00:08:48.561
Brian Bushway: Nó không phải là vấn đề 
nhìn nhiều hay ít,

00:08:48.561 --> 00:08:51.487
Nó về việc thoải mái theo cách khác.

NOTE Paragraph

00:08:51.487 --> 00:08:54.529
Shawn Marsolais: Nó ngang qua.
DK: Vâng.

NOTE Paragraph

00:08:54.529 --> 00:08:58.337
SM: và rồi nó từ từ trở lại lần nữa.

NOTE Paragraph

00:08:58.337 --> 00:08:59.950
DK: Vâng!
SM: Đó thật ngoạn mục.

00:08:59.950 --> 00:09:04.246
Tôi có thể, như, thấy chiếc xe. Quá đã!

NOTE Paragraph

00:09:09.981 --> 00:09:12.048
J.Louchart: Tôi yêu việc bị mù.

00:09:12.048 --> 00:09:15.716
Nếu tôi có cơ hội, thành thật mà nói, 
Tôi sẽ trở lại sáng mắt.

NOTE Paragraph

00:09:15.716 --> 00:09:19.176
JR: Mục tiêu càng lớn, bạn sẽ phải 
đối mặt với nhiều trở ngại,

00:09:19.176 --> 00:09:21.777
và mặt khác của mục tiêu

00:09:21.777 --> 00:09:23.425
là sự chiến thắng.

00:09:23.425 --> 00:09:28.580
(bằng tiếng Ý)

00:09:28.580 --> 00:09:38.355
(Tiếng vỗ tay)

NOTE Paragraph

00:09:38.355 --> 00:09:42.245
DK: Những người này trông vẻ hoảng sợ?

00:09:42.245 --> 00:09:44.067
Không nhiều lắm.

00:09:44.067 --> 00:09:46.853
Chúng tôi đã dạy huấn luyện khởi động

00:09:46.853 --> 00:09:50.382
cho hàng chục ngày người mù và 
người sáng mắt từ nhiều mảnh đời khác nhau

00:09:50.382 --> 00:09:52.820
trong gần 40 quốc gia.

00:09:52.820 --> 00:09:57.302
Khi người mù học cách thấy,

00:09:57.302 --> 00:10:00.320
người sáng mắt dường như hứng thú

00:10:00.320 --> 00:10:05.377
muốn học để thấy đường đi của họ tốt hơn,
rõ hơn, ít sợ hơn,

00:10:06.627 --> 00:10:12.533
bởi vì điều này khyếch đại năng lực 
vô bờ bến trong tất cả chúng ta

00:10:12.533 --> 00:10:19.046
để định vị bất kỳ loại thử thách nào, 
qua bất kỳ hình thức bóng tối nào

00:10:19.046 --> 00:10:22.332
đến với những khám phá 
chưa tưởng tượng được

00:10:22.332 --> 00:10:27.695
Khi chúng ta khởi động.

NOTE Paragraph

00:10:27.695 --> 00:10:33.709
Tôi cầu mong tất cả các bạn 
có một hành trình đang mở ra.

NOTE Paragraph

00:10:33.709 --> 00:10:35.474
Cảm ơn rất nhiều.

NOTE Paragraph

00:10:35.474 --> 00:10:42.695
(Vỗ tay)

NOTE Paragraph

00:10:43.716 --> 00:10:46.162
Chris Anderson: Daniel, bạn tôi.

00:10:46.162 --> 00:10:51.297
Tôi biết bạn có thể thấy, đó là 
một sự cổ vũ đứng lên ngoạn mục ở TED.

00:10:51.297 --> 00:10:54.281
Cảm ơn bài nói chuyện xuất sắc.

00:10:54.281 --> 00:10:59.530
Cho hỏi vài câu hỏi về thế giới của bạn, 
thế giới bên trong mà bạn xây dựng nên.

00:10:59.530 --> 00:11:05.095
Chúng tôi nghĩ là ta có nhiều thứ 
trong thế giới của ta mà người mù không có

00:11:05.095 --> 00:11:06.819
nhưng thế giới của bạn thì thế nào?

00:11:06.819 --> 00:11:09.582
Cái gì bạn có mà chúng tôi không có?

NOTE Paragraph

00:11:09.582 --> 00:11:12.717
DK: Thấy được ba trăm sáu mươi độ

00:11:12.717 --> 00:11:16.618
vì vậy hệ thống sóng âm của tôi tác động 
đằng trước hay đằng sau tôi đều tốt cả.

00:11:16.618 --> 00:11:18.499
Nó phản âm tận các ngóc ngách.

00:11:18.499 --> 00:11:21.238
Nó phản âm xuyên qua mọi bề mặt.

00:11:22.448 --> 00:11:27.229
Nhìn chung, nó là một loại hình học 
uốn lượn ba chiều.

00:11:27.229 --> 00:11:31.269
Một trong những sinh viên của tôi, 
người bây giờ là một giảng viên

00:11:31.269 --> 00:11:34.195
khi anh ấy mất ánh sáng sau một vài tháng

00:11:34.195 --> 00:11:36.447
anh ấy đang ngồi trong tòa nhà 
ba tầng của mình

00:11:36.447 --> 00:11:40.464
và anh ấy nhận ra mình có thể nghe mọi thứ 
diễn ra xung quanh nhà:

00:11:40.464 --> 00:11:44.643
những câu chuyện, người trong bếp, 
người trong phòng tắm,

00:11:44.643 --> 00:11:47.337
cách nhiều tầng, cách nhiều tường.

00:11:47.337 --> 00:11:50.889
Anh ấy nói nó như thứ gì đó 
giống tia x quang ảo.

NOTE Paragraph

00:11:50.889 --> 00:11:54.511
CA: Bây giờ anh có thể vẽ những gì 
quanh anh?

00:11:54.511 --> 00:11:57.530
Sao anh vẽ ra nhà hát này?

NOTE Paragraph

00:11:57.530 --> 00:12:03.033
DK: Rất nhiều loa, khá trực diện.

00:12:04.453 --> 00:12:08.709
Thật hay. Khi người ta tạo một âm thanh,

00:12:08.709 --> 00:12:13.864
khi người ta cười, khi người ta phe phẩy, 
khi người ta uống hay thổi lên mũi

00:12:13.864 --> 00:12:16.557
hay bất kỳ cái gì, tôi nghe mọi thứ.

00:12:16.557 --> 00:12:19.738
Tôi nghe mọi cử động nhỏ 
mà từng người một làm.

00:12:19.738 --> 00:12:22.501
Không có một cái gì thật sự 
thoát khỏi sự chú ý của tôi

00:12:22.501 --> 00:12:24.355
và rồi từ khía cạnh sóng âm,

00:12:24.355 --> 00:12:30.209
kích thước của gian phòng, các đường cong 
hàng ghế khán giả quanh khán đài

00:12:30.209 --> 00:12:33.847
Chiều cao của gian phòng.

00:12:33.847 --> 00:12:37.127
Như tôi đã nói, đó là tất cả những 
loại của hình học bề mặt ba chiều

00:12:37.127 --> 00:12:38.544
quanh tôi.

NOTE Paragraph

00:12:38.544 --> 00:12:40.830
CA: Daniel, bạn đã làm một công việc 
ngoạn mục

00:12:40.830 --> 00:12:43.655
là giúp chúng tôi thấy được 
thế giới bằng cách khác.

00:12:43.655 --> 00:12:45.844
Cảm ơn rất nhiều về điều đó, 
DK: Cảm ơn.

00:12:45.844 --> 00:12:49.079
(Vỗ tay)