WEBVTT

00:00:01.575 --> 00:00:04.682
من دڤێت بپرسیارەکا سادە دەستپێبکەم:

00:00:06.000 --> 00:00:09.840
ئەرێ بۆچی خەلکێ هەژار
گەلەک بریارێن هەژار ددەن؟

00:00:11.852 --> 00:00:13.403
ئەز دزانم پرسیارەکا بزەحمەتە،

00:00:13.427 --> 00:00:15.392
بەلـێ پا بەرێ خوە بدە داتایان.

00:00:15.416 --> 00:00:17.259
هەژار پتر دەیندکەت، کێمتر رادکەت،

00:00:17.283 --> 00:00:19.626
پتر جگاران دکێشیت، کێمتر راهێنانان دکەت،

00:00:19.626 --> 00:00:21.756
پتر ڤەدخوەت و
کێمتر خوارنێن ساخلەم دخوەت.

00:00:22.372 --> 00:00:23.533
بۆچی؟

NOTE Paragraph

00:00:24.451 --> 00:00:25.978
باشە، شروڤەکرنا ستاندارد

00:00:26.002 --> 00:00:29.382
جارەکێ هاتبوو کومڤەکرن ژلایێ سەرۆک وەزیرا
بریتانییا، مارگارێت تاچەر.

00:00:29.406 --> 00:00:32.791
و ئەوێ هەژاری
ب "نەخوەشییەکا کەسایەتییێ" ناڤکر.

NOTE Paragraph

00:00:32.815 --> 00:00:34.655
(کەنین)

NOTE Paragraph

00:00:34.679 --> 00:00:36.585
بشێوەیەکێ سادە، نەبوونا کەسایەتییێ،

NOTE Paragraph

00:00:37.465 --> 00:00:41.456
نوکە، ئەز یێ پشتراستم نە گەلەک ژهەوە
دێ گەلەک دچاڤگرتی بن دەربارەی ڤێ چەندێ.

00:00:42.497 --> 00:00:46.347
بەلـێ ئەو هزرا کو دبێژیت
شاشییەک یا دهەژاران بخوەدا هەی

00:00:46.371 --> 00:00:48.354
نەییا گرێدایە بخاتینا تاچەرێ ڤە.

00:00:49.285 --> 00:00:52.488
دبیت هندەک ژهەوە وێ چەندێ باوەر
بکەن کو پێتڤییە هەژاری بکەینە

00:00:52.512 --> 00:00:54.265
بەرپرسیار ژشاشییێن وان بخوە.

00:00:54.289 --> 00:00:58.186
و دبیت هندەکێن دی بێژن کو پێتڤییە ئەم
هاریکارییا وان بکەین ددانا بریارێن باشتردا

00:00:58.854 --> 00:01:02.083
بەلـێ پا گومانا سەرەکی هەر وەکی خوەیە:

00:01:02.650 --> 00:01:05.224
تشتەکێ شاش یێ هەی دەربارەی وان بخوە.

00:01:06.057 --> 00:01:07.915
ئەگەر بتنێ ئەم بشێین وان بگوهورین،

00:01:07.939 --> 00:01:10.431
ئەگەر بتنێ ئەم بشێین وان
فێربکەین چەوا ژیانا خوە بەنە

00:01:10.455 --> 00:01:11.988
سەر، ئەگەر بتنێ ئەو دگوهداربن.

00:01:13.233 --> 00:01:14.930
و هەوە راستی بڤێت،

00:01:14.954 --> 00:01:18.292
من ئەڤ چەندە نیشا خەلکی
ددا ژبو دەمەکێ درێژ.

00:01:19.078 --> 00:01:21.192
بتنێ چەند سالەکێن بوورینە
کو بومن دیاربووی

00:01:21.216 --> 00:01:24.713
کو هەمی تشتێن من هزر دکر کو ئەز دزانم
دەربارەی هەژارییێ دشاش بوون.

NOTE Paragraph

00:01:26.286 --> 00:01:28.937
ئەڤ هەمییە دەستپێکر دەمێ
ژنیشکەکڤێ ڤە من روژنامەک خواندی

00:01:28.961 --> 00:01:30.569
ژلایێ چەند دەروونناسێن ئەمریکیڤە.

00:01:30.593 --> 00:01:33.146
ئەو ٨،٠٠٠ میلان چووبون
ڤێ هەمی رێکێ بەرەف هندێ ڤە،

00:01:33.170 --> 00:01:34.745
بو خواندنەکا زانستی یا بالکێش.

00:01:35.245 --> 00:01:38.013
و ئەو جەرباندنەک بوو دگەل
جووتیارێن لەڤەنا.

00:01:38.838 --> 00:01:42.186
لسەر تە پێتڤییە بزانی کو ئەڤ جووتیارە
نێزیکی ٦٠٪ ژداهاتێ خوە یێ سالانە

00:01:42.210 --> 00:01:44.343
هەمییێ لسەر ئێک
وەردگرن بئێکجاری،

00:01:44.367 --> 00:01:46.075
ئێکسەر پشتی چنینێ.

00:01:46.099 --> 00:01:49.639
ئەڤە وێ چەندێ دگەهینیت کو ئەو هەتا
ڕادەکی دهەژارن دوەرزەکێ سالـێ دا

00:01:49.663 --> 00:01:51.257
و ددەولەمەندن دوەرزێ دی دا.

00:01:52.595 --> 00:01:56.651
ڤەکولەران داخواز ژوان کر کو تێستا ئای-کیو
بکەن بەری چنینێ و پشتی چنینێ.

00:01:57.902 --> 00:02:01.922
ئەو تشتێ وان ئاشکەرا کری پشتی ڤێ چەندێ
بتەمامی مێشكێ من ڕاوەستاند.

00:02:03.159 --> 00:02:07.608
جووتیاران نمرێن گەلەک لاواز
بدەست خوەڤە ئینان بەری چنینێ.

00:02:08.457 --> 00:02:10.757
هوسا دیاربوو، کارتێکرنا ژینێ دهەژارییێ دا،

00:02:10.781 --> 00:02:14.149
یەکسانە بژدەستدانا ١٤ خالـێن ئای-کیو یێ.

00:02:14.173 --> 00:02:16.042
نوکە، داکو هزرەکێ بگەهینمە تە،

00:02:16.066 --> 00:02:18.507
ئەڤە دهێتە بەروارد کرن دگەل
ژدەست دانا خەوا شەڤەکێ

00:02:18.531 --> 00:02:20.704
یان کارتێکرنا ئالودەبوون بئەلکوحولی.

NOTE Paragraph

00:02:22.685 --> 00:02:24.944
پشتی چەند هەیڤەکان،
من گوهـ لێ بو ئیلدار شافر،

00:02:24.968 --> 00:02:28.515
ماموستایەکە لزانکویا پرێنستون
و ئێکە ژبەلاڤکەرێن ڤێ خواندنا زانستی،

00:02:28.539 --> 00:02:30.858
دا هێتە هولەندا، ئەو جهـێ ئەز لـێ دژیم.

00:02:30.882 --> 00:02:32.554
ڤێجا مە ئێک و دوو دیت لئەمستردام

00:02:32.554 --> 00:02:35.859
داکو دەربارەی گریمانا وی یا شورەشگێری
یا نوی دەربارەی هەژارییێ باخڤین.

00:02:36.390 --> 00:02:38.493
و ئەز دشێم کورتبکەم بتنێ ددوو پەیڤان دا:

00:02:39.415 --> 00:02:41.432
کێماتییا مێشکی.

00:02:42.647 --> 00:02:44.801
هوسا دیاربوو مروڤ
جیاواز ڕەفتارێ دکەن

00:02:44.825 --> 00:02:47.311
دەمێ ئەو دزانن کو
تشتەک ژوانا یێ کێمە.

00:02:47.335 --> 00:02:49.550
و نەیا گرنگە کا ئەو تشتە چییە --

00:02:49.574 --> 00:02:52.587
.چ ئەو کێم دەم بیت، پارە یان خوارن

NOTE Paragraph

00:02:53.080 --> 00:02:54.738
،هین هەمی ڤی هەستی دزانن
دەمێ لسەر

00:02:54.762 --> 00:02:56.725
،تە پێتڤی گەلەکـێ ئەنجام بدەی

00:02:56.749 --> 00:02:59.105
یان دەمێ بێهنڤەدانا دبەیە دناڤ فراڤینێ دا

00:02:59.105 --> 00:03:00.732
.و شەکرا دناڤ خوینا تەدا کێم دبیت

00:03:00.732 --> 00:03:03.784
ئەڤ چەندە گرنگیدانا تە بەرتەنگ دکەت
ئێکسەر بو ئەو تشتێ ژتە کێم --

00:03:03.784 --> 00:03:05.738
بو وێ ساندەویچا لسەر تە پێتڤی نوکە بخوەی.

00:03:05.738 --> 00:03:07.764
ئەو کومبوونا دێ دەستپێکەت
د پێنج خولەکان دا

00:03:07.764 --> 00:03:10.527
یان ئەو قەرێن کو پێتڤییە
بهێنە دان هەتا سوبەهی.

00:03:11.048 --> 00:03:14.264
و هوسا نێرینێن دومدرێژ
نامیننە لسەر هزرا مە.

00:03:15.835 --> 00:03:18.366
تو دشێی بەرواردییێ بکەی
بو کومپیوتەرەکێ نوی

00:03:18.390 --> 00:03:20.577
یێ کو کار ب ١٠ پروگرامێن بهێز دکەت
.دئێک دەم دا

00:03:21.201 --> 00:03:23.974
پیچ پیچە خاف دبیت، و شاشییان دکەت،

00:03:23.998 --> 00:03:25.820
و لدوماهییێ، دراوەستیت --

00:03:25.844 --> 00:03:27.950
نەژبەرکو ئەو کومپیوتەرەکێ نەباشە،

00:03:27.974 --> 00:03:30.594
بەلـێ ژبەرکو لسەر پێتڤییە
گەلەک تشتان بکەت دئێک دەم دا.

00:03:31.459 --> 00:03:34.327
هەژاری هەمان ئاریشە یا هەی.

00:03:34.834 --> 00:03:37.624
ئەو بریارێن مەژی هشک نادەن
ژبەرکو ئەو دمەژی هشکن،

00:03:37.648 --> 00:03:39.570
بەلـێ پا ژبەرکو یێ دچارچووڤەکی دا دژین

00:03:39.594 --> 00:03:41.938
یێ کو وەل وان دکەت کو
بریارێن مەژی هشک بدەن.

NOTE Paragraph

00:03:42.542 --> 00:03:45.490
ڤێجا ژنیشکەکێ ڤە ئەز تێگەهشتم

00:03:45.514 --> 00:03:49.480
بوچی گەلەک ژپروگرامێن مە
یێن لدژی هەژارییێ دبێ مفانە.

00:03:50.647 --> 00:03:55.171
بو نموونە، وەبەرهێنان دپەروەردێ دا
بتەمامی یا بێ ئەنجامە.

00:03:55.195 --> 00:03:58.007
ڕامانا هەژارییێ نە کێماتییا زانینێ یە.

00:03:58.760 --> 00:04:01.315
ڤەکولینەکا نوی یا ٢٠١ خواندنێن
زانستی یێن پروگرامێن

00:04:01.339 --> 00:04:03.651
فێرکاری دەربارەی
کارتێکرنا ڕێڤەبرنا پاران

00:04:03.675 --> 00:04:07.424
گەهشتە وی ئەنجامی
کو چ کارتێکرن بتەمامی نینن.

00:04:07.448 --> 00:04:08.893
نوکە، خەلەت دمن نەگەهن --

00:04:08.917 --> 00:04:11.413
ئەڤە نە بووێ چەندێ یە
کو هەژار فێری چ تشتان نابن --

00:04:11.437 --> 00:04:13.342
چ پێنەڤیت ئەو دشێن گەلەک ژیر تربن.

00:04:14.012 --> 00:04:15.650
بەلـێ پا ئەڤ چەندە نەبەسە.

00:04:15.674 --> 00:04:18.676
یان هەروەکی پروفیسور شافری گوتییە من،

00:04:18.700 --> 00:04:20.684
"ئەڤە وەکی وێ چەندێ یە، دەمێ مەلەڤانییا

00:04:20.708 --> 00:04:23.734
نیشا کەسەکی ددەی، و پاشی
دهاڤێژییە ددەریایەکێ تژی باروڤەیی دا."

NOTE Paragraph

00:04:24.688 --> 00:04:26.283
هێشتا یا لبیرامن لوێرێ ڕوینشتی،

00:04:27.203 --> 00:04:28.458
مەندەهوش بووم.

00:04:29.291 --> 00:04:30.448
و ژنیشکەکێ ڤە من زانی

00:04:30.472 --> 00:04:32.985
کو ئەم دشییان ڤێ چەندێ
بزانین بەری دەهان سالان.

00:04:33.009 --> 00:04:36.180
ئانکو، ڤان دەروونناسان پێتڤی ب
چ سکانەرێن مێشکی یێن ئالووز نەدبوون؛

00:04:36.180 --> 00:04:38.799
بتنێ لسەر وان یا پێتڤی بوو
کو ئای-کیو یا جوتیاری بپیڤن.

00:04:38.799 --> 00:04:41.465
و تێستێن ئای-کیو
بەری پتر ژسەد سالان هاتینە داهێنان.

00:04:41.465 --> 00:04:42.547
براستی، بومن دیار بوو

00:04:42.547 --> 00:04:45.547
من دەربارەی دەروونناسییا هەژارییێ
بەری نوکە خواندبوو.

00:04:45.547 --> 00:04:49.221
جورج ئوروێل، 
ئێک ژمەزنترین نڤێسەرێن هەتا نوکە ژیای،

00:04:49.245 --> 00:04:52.148
لدەستپێکا سالێن ١٩٢٠'ان
ئەوی بخوە دهەژارییێ دا دژییا.

00:04:52.856 --> 00:04:55.034
"ناڤەروکا هەژارییێ،"
ئەوی لوی دەمی نڤێسابوو کو

00:04:55.058 --> 00:04:57.992
کو هەژاری
"پاشەڕۆژی ژناڤ دبەت."

00:04:59.147 --> 00:05:01.334
و ئەو پێ دما مەندەهوش، و دبێژیت،

00:05:01.926 --> 00:05:05.212
"چەوا خەلک هوسا بسانەهی مافی ددەنە
خوە کو وانایەن بدەنە تە و دوعایان

00:05:05.236 --> 00:05:06.387
بوتە بکەن هەر دەمێ

00:05:06.411 --> 00:05:08.883
داهاتێ تە کێمترلـێ دهێت
و دچیتە دبن چەند ئاستەکاندا."

NOTE Paragraph

00:05:08.907 --> 00:05:12.812
نوکە، ئەو پەیڤە گەلەک
دجهێ خوەدانە بو ئەڤروکە ژی.

00:05:15.145 --> 00:05:17.126
چ پێ نەڤێت، پرسیارا مەزن ئەڤەیە:

00:05:17.150 --> 00:05:18.490
ئەرێ چ دشێت بهێتە کرن؟

00:05:18.514 --> 00:05:21.309
ئابووریناسێن نویخاز چەند چارەسەری
یێن هەین لبن هچکێن خوە.

00:05:21.333 --> 00:05:23.392
ئەم دشێن هاریکارییا
وان بکەین دکارێ واندا

00:05:23.416 --> 00:05:26.398
یان نامەیان بو فرێکەن داکو
بیرا وان بینن کو قەرێن خوە بدەن.

00:05:26.422 --> 00:05:31.129
ئەڤ جورە چارەسەرییە گەلەک یا بەربەلاڤە
دناڤ سیاسەتمەدارێن ئەڤرو و مودێرن،

00:05:31.153 --> 00:05:32.856
پتر ژبەر وێ چەندێ،

00:05:32.880 --> 00:05:34.940
ژبەرکو بهایێ وان چ نینە.

00:05:36.135 --> 00:05:40.145
ئەز هزردکەم کو، ئەڤ چارەسەرییە،
هێمایەکێ ڤی چەرخی یە یێ کو

00:05:40.169 --> 00:05:42.346
پترییا دەمان ئەم بتنێ
نیشانان چارەسەر دکەین،

00:05:42.370 --> 00:05:44.213
بەلـێ پا ئەگەرێ سەرەکی
پشتگوهـ دهاڤێین.

NOTE Paragraph

00:05:45.674 --> 00:05:46.928
ڤێجا ئەز هزردکەم:

00:05:47.786 --> 00:05:51.133
ئەرێ بوچی ئەم وی چارچووڤەی
نا گوهورین یێ کو هەژار تێدا دژیت؟

00:05:51.725 --> 00:05:53.850
یان، بزڤرینەڤە نموونا خوە یا کومپویتەری:

00:05:53.874 --> 00:05:56.011
بوچی دێ هەر دپروگرامی خەبتن

00:05:56.035 --> 00:06:00.100
دەمێ ئەم بشێن بسانەهی ئاریشێ چارەسەر بکەین
بزێدەکرنا هندەک بیردانکا کومپیوتەری؟

00:06:00.124 --> 00:06:03.522
لوێ خالـێ، پروفیسور شافری بەرسڤ دا
ببەرێخوەدانەکا ڕاست و ڕاست.

00:06:04.292 --> 00:06:05.929
و پشتی چەندی چرکەیەکان، ئەوی گوت،

00:06:06.922 --> 00:06:09.047
"ئەها، ئەز تێگەهشتم.

00:06:09.660 --> 00:06:13.391
مەرەما تە ئەوە ئەرێ بوچی
ئەم پتر پاران نادەینە هەژاران

00:06:14.144 --> 00:06:15.995
داکو هەژارییێ ژناڤ ببەین.

00:06:16.019 --> 00:06:18.820
ئوهـ، چ پێنەڤێت،
دا تشتەکێ گەلەک جوان بیت.

00:06:19.914 --> 00:06:22.215
بەلـێ بلێبورینڤە ئەو کومپیانییا
چەنگێ چەپێ یێ

00:06:22.239 --> 00:06:24.083
سیاسیی یا هەوە هەی لئەمستردام --

00:06:24.107 --> 00:06:25.770
لویلایەتێن ئێکگرتی نینە."

NOTE Paragraph

00:06:26.522 --> 00:06:30.497
بەلـێ پا ئەرێ براستیژی ئەڤە
هزرەکا کەڤنە و چەپگرە؟

00:06:31.394 --> 00:06:33.381
بیرا من لخواندنا پلانەکا کەڤن هات --

00:06:33.405 --> 00:06:36.889
تشتەک کو هاتبوو پێشنیارکرن ژلایێ
هندەک هزرڤانێن پێشەنگ یێن مێژووی.

00:06:36.913 --> 00:06:40.729
فەیلەسوف توماس مور ئێکەم جار دپەرتووکا
خوەدا تێبینییێ پێ ددەت، "یوتوپییا،"

00:06:40.753 --> 00:06:42.652
پتر ژ ٥٠٠ سالان بەری نوکە.

00:06:43.205 --> 00:06:46.755
و لایەنگرێن مەرەمێن پروژێ
وی گوهارتن ژلایێ چەپێ بو راستێ،

00:06:46.779 --> 00:06:49.549
ژخودان هەوێن مافێن سیڤیل
مارتن لوتەر کینگی،

00:06:49.573 --> 00:06:52.324
بەرەف ئابووریناس میلتون فرێدمەنی.

00:06:53.273 --> 00:06:56.093
و ئەو هزرەکا گەلەک سادەیە:

00:06:57.243 --> 00:06:59.878
گەرەنتییا داهاتەکێ بنەرەت.

NOTE Paragraph

00:07:01.465 --> 00:07:02.623
ئەڤە چ تشتە؟

00:07:03.004 --> 00:07:04.166
ئێ باشە، یا بسانەهییە.

00:07:04.727 --> 00:07:07.192
پشتگیرییەکا هەیڤانەیە، تێرا
وێ چەندێ کەت کو پێتڤییێن

00:07:07.192 --> 00:07:09.900
خوەیێن سەرەکی دابین بکەی:
وەک خوارن، پاراستن و و پەروەردە.

00:07:09.900 --> 00:07:11.504
ئەو بتەمامی یا بێ مەرجە،

00:07:11.528 --> 00:07:14.388
ڤێجا چ کەسەک نابێژیتە
تە کا پێتڤییە تو چ بکی بۆ وێ پشتگیرییێ،

00:07:14.388 --> 00:07:17.130
و چ کەسەک نابێژیت ژی.
کا پێتڤییە تو چ لوێ پشتگیرییێ بکەی.

00:07:17.154 --> 00:07:19.444
داهاتێ بنەرەت
نە خزمەتەکە، بەلـێ پا مافەکە.

00:07:19.468 --> 00:07:21.601
چ شەرم ژبنیرا تێدا نینە.

00:07:22.372 --> 00:07:25.002
ڤێجا دەمێ ئەز دسروشتێ
بدروستاهی یێ هەژارییێ گەهشتیم،

00:07:25.026 --> 00:07:26.516
ئەز نەشییام براوەستم ژهزرکرنێ:

00:07:27.208 --> 00:07:30.048
ئەرێ ئەڤە ئەو هزرە
یاکو ئەم هەمی لهیڤییێ؟

00:07:30.698 --> 00:07:32.879
ئەرێ دبیت هەما
هوسا بسانەهی بیت؟

00:07:34.348 --> 00:07:36.148
و دسێ سالـێن دویڤدا دا،
من هەمی تشتێن

00:07:36.172 --> 00:07:38.710
ئەز دشیام بخوینم خواندن
دەربارەی داهاتێ بنەرەت.

00:07:38.734 --> 00:07:40.671
من ژمارەکا مەزن یا ئەزموونان خواندن

00:07:40.695 --> 00:07:42.816
یێن هاتینە ئەنجام دان سەرانسەری جیهانێ،

00:07:42.840 --> 00:07:45.908
و گەلەک پێ نەچوو بەری
ئەز دچیرووکا گوندەکی بهەلنگڤم

00:07:45.932 --> 00:07:48.404
یا ئەڤ چەندە ئەنجام دای --
براستی هەژاری ژناڤبربوو.

00:07:48.428 --> 00:07:49.698
بەلـێ پا پاشی...

00:07:50.478 --> 00:07:52.048
هەمی کەسان دەربارەی وێ ژبیر کر.

NOTE Paragraph

00:07:53.586 --> 00:07:56.115
ئەڤ چیرووکە لداوفین، کەنەدا دەستپێدکەت.

00:07:57.051 --> 00:08:02.631
لسالا ١٩٧٤ێ، داهاتەکێ بنەرەتی بۆ هەمی
کەسێن دڤی گوندێ بچوویک دا هاتە دابینکرن.

00:08:02.655 --> 00:08:05.390
خوە پشتراستبکر کو چ کەسەک
نەکەڤیتە دژێر هێلا هەژارییێ دا.

00:08:05.414 --> 00:08:07.010
لدەستپێکا ئەزموونێ،

00:08:07.034 --> 00:08:10.507
لەشکەرەکێ ڤەکولەران لدەڤەرێ کومڤەبوون.

00:08:11.367 --> 00:08:13.898
بو ماوێ چوار سالان، هەمی
تشت بباشی برێڤە دچوون.

00:08:14.511 --> 00:08:17.943
بەلـێ پا پشتی هینگی هێز بدەنگان
کەتە دەستێن حکومەتەکا نوی،

00:08:17.967 --> 00:08:21.477
و کابینا نوی یا کەنەدا کێم
مەرەم دیتن دڤێ ئەزموونا گەلەک گرانبهادا.

00:08:21.501 --> 00:08:25.754
ڤێجا دەمێ دیاربووی کو چ
پارە نەمان داکو ئەنجامان براگەهینن،

00:08:25.778 --> 00:08:30.580
ڤەکولەران بریاردا فایلێن خوە
دنێزیکی ٢،٠٠٠ کارتوونان دا ڕاکەن و بارکەن.

00:08:32.175 --> 00:08:34.965
بیست و پێنج سال بسەرڤە چوون،

00:08:34.989 --> 00:08:37.677
و پاشی ئێڤێلین فورگێت،
پروفیسوورەکا کەنەدی،

00:08:37.701 --> 00:08:38.917
تومار دیتن.

00:08:38.941 --> 00:08:42.908
بو ماوێ سێ سالان، ئەوێ داتا دانانە
بەر هەمی شێوازێن هەلسەنگاندنێن ئاماری،

00:08:42.932 --> 00:08:44.518
و نەیا گرنگە ئەوێ چ پێکوول کربن،

00:08:44.542 --> 00:08:47.278
ئەنجام هەمی دەمان بهەمان شێواز بوون:

00:08:47.968 --> 00:08:51.786
ئەزموون سەرکەفتنەکا بەرچاڤبوو.

NOTE Paragraph

00:08:53.311 --> 00:08:54.471
ئێڤێلین فورگێتێ
ئاشکەراکر

00:08:54.495 --> 00:08:57.079
کو خەلکێ لداوفین نەبتنێ
یێن دەولەمەندتر لـێ هاتین

00:08:57.103 --> 00:08:58.634
بەلـێ پا ژیرتر و سالخەمتر.

00:08:58.658 --> 00:09:02.164
پێرفورمەنسا زارۆکان
لقوتابخانەیان زێدە پێشڤە چوو.

00:09:03.156 --> 00:09:07.384
ڕێژا نەخوەشان برێژا ٨.٥٪ کێمتر لـێ هات.

00:09:08.122 --> 00:09:09.932
ڕۆیدانێن توندوتیژییێ کێم لـێ هاتن،

00:09:09.956 --> 00:09:11.747
دگەل گلییێن دەروونی و مێشکی.

00:09:12.153 --> 00:09:14.209
و خەلکی کارێ خوە نەهێلا.

00:09:14.509 --> 00:09:18.243
کەسێن ئێکەمین یێن کو پیچەک کێمتر
کاردکر دایکێن نوی و قوتابی بوون --

00:09:18.267 --> 00:09:19.712
ئەڤێن پتر دماینە لقوتابخانا.

00:09:20.888 --> 00:09:22.763
ئەنجام بڤی شێوەی ژهینگێ وەرە یێن

00:09:22.787 --> 00:09:25.183
هاتینە دیتن دژمارەکا مەزن یا ئەزموونان دا

00:09:25.207 --> 00:09:27.454
لسەرانسەری جیهانی، بگرە ژئەمریکا بو هندێ.

NOTE Paragraph

00:09:29.613 --> 00:09:30.833
ڤێجا...

00:09:31.680 --> 00:09:33.014
ئەها ئەز ڤی تشتی فێربوویم.

00:09:33.995 --> 00:09:36.151
دەمێ دهێتە هەژارییێ،

00:09:36.175 --> 00:09:40.491
ئەم، دەولەمەند، پێتڤییە
ژنیشاندانا وێ چەندێ براوەستین کو

00:09:40.491 --> 00:09:42.211
ئەم باشتر ژوان دزانین.

00:09:42.211 --> 00:09:45.265
پێتڤییە ئەم براوەستین ژهنارتنا پێلاڤان و
هرچێن بچوویک بو هەژاران.

00:09:45.265 --> 00:09:47.180
بۆ وان مرۆڤێن ئەم چ جاران لهەڤ نەهاتین.

00:09:47.180 --> 00:09:50.737
و لسەر مە پێتڤییە ژوێ پیشەسازییا مەزن
یا پێشنیارێن بیوروکراتی قورتال بکەین

00:09:50.737 --> 00:09:52.762
لدەمەکێ ئەم بسانەهی دشێین
مووچێن وان بدەینە

00:09:52.762 --> 00:09:54.382
وان هەژارێن دا ئەو چاڤێ خوە دەنێ.

NOTE Paragraph

00:09:54.382 --> 00:09:56.422
(دەست قووتان)

NOTE Paragraph

00:09:56.446 --> 00:09:59.319
ژبەرکو، مەرەما من ئەوە، تشتێ
جوان دەربارەی پارەی ئەوە کو خەلک

00:09:59.343 --> 00:10:01.694
دشێت بکاربینیت داکو وان
تشتێن ئەو پێتڤی پێ بکرن

00:10:01.718 --> 00:10:04.871
لشوینا وان تشتێن هاتینە دەستنیشانکرن و
شارەزا هزردکەن ئەو پێتڤی نە.

00:10:05.882 --> 00:10:10.286
بتنێ هزربکە کا نوکە چەند
زانا و کارساز و نڤێسەر،

00:10:10.310 --> 00:10:11.461
وەک جورج ئورێل،

00:10:11.485 --> 00:10:14.275
یێ بەرزە دبن دناڤ نەبوون و کێمبوونێ دا.

00:10:14.299 --> 00:10:16.755
هزربکە دا چەند وزە و بەهرە دەرکەڤیت

00:10:16.779 --> 00:10:19.518
ئەگەر مە خوە ژهەژارییێ
بئێکجاری خلاس کربایە.

00:10:19.542 --> 00:10:23.894
ئەز باوەر دکەم داهاتەکێ بنەرەت دا ڕەفتارێ
کەت وەک سەرمایەکێ بەرهەمهێنەر بو خەلکی.

00:10:25.093 --> 00:10:27.677
و مە ئێدی پێ چێنابیت ئەگەر
ئەم ڤێ چەندێ ئەنجام نەدەین،

00:10:27.677 --> 00:10:30.006
ژبەرکو هەژاری
بشێوەیەکێ مەزن یا ببهایە.

00:10:30.546 --> 00:10:33.938
بو نمونە، بتنێ بەرێ خوە بدە
بهایێ هەژارییا زاروکی لئەمریکا.

00:10:33.962 --> 00:10:38.194
سالانە دگەهیتە ٥٠٠ ملیار دولاران،

00:10:38.218 --> 00:10:41.686
ئەڤە هەمی و هێشتا چاڤدێرییا ساخلەمی
یا گرانە، ڕێژێن خزمەتێن بکران خرابترن،

00:10:41.686 --> 00:10:42.663
و پتر تاوان.

00:10:42.663 --> 00:10:46.477
نوکە، ئەڤە بهەدەردانەکا
مەزنە یا شیانێن مروڤی.

NOTE Paragraph

00:10:48.365 --> 00:10:50.566
بەلـێ پا دا دەربارەی
فیلی باخڤین دژوورێ ڤە.

00:10:51.326 --> 00:10:54.338
ئەرێ دێ چەوا شێین گەرەنتییا
داهاتەکێ بنەرەت بدەست خوەڤە ئینین.

00:10:55.052 --> 00:10:58.151
باشە، براستی ئەو گەلەک
ئەرزانترە ژ ئەوا تو هزر بو دکەی.

00:10:58.175 --> 00:11:01.739
یاکو وان لداوفن ئەنجام دای ئابووریکرنا وێ
یە بباجا داهاتەکێ نەرێنی

00:11:01.763 --> 00:11:03.771
ئەڤە وێ چەندێ دگەهینیت
داهاتێ تە زێدە دبیت

00:11:03.795 --> 00:11:06.207
هەر دەمێ تو دچییە
دبن هێلا هەژارییێ دا.

00:11:06.231 --> 00:11:07.593
و دوێ سیناریویێ دا،

00:11:07.617 --> 00:11:10.131
لدویف باشترین تەخمینا ئابووریناسێن مە،

00:11:10.155 --> 00:11:13.180
ئەڤ چەندە دێ ڕوویدەت ب ١٧٥ ملیاران --

00:11:13.204 --> 00:11:18.111
چارێکەکا مەزاختننێن لەشکەرێ ئەمریکی، ١٪ ژ
بەرهەمێ نافخویی بو تاکەکێ نافخویی [GDP] --

00:11:18.135 --> 00:11:21.689
تو دشێی هەمی تشتان بلندتر لێ
بکەی ژهێلا هەژارییێ بو ئەمریکییان.

00:11:22.566 --> 00:11:25.707
تو دشێی براستیژی هەژارییێ ژناڤ ببەی.

00:11:26.142 --> 00:11:28.394
پێتڤییە نوکە، ئەڤ چەندە ئارمانجە مە بیت.

NOTE Paragraph

00:11:28.716 --> 00:11:29.800
(دەست قووتان)

NOTE Paragraph

00:11:29.824 --> 00:11:32.756
دەمێ هزرێن و پالدانێن بچوویک یێ بووری.

00:11:32.780 --> 00:11:36.088
ئەز براستیژی هزر دکەم دەمێ هزرێن
نوی یێن بنگەهی و شورەشگێری یێ هاتی،

00:11:36.112 --> 00:11:39.312
و داهاتێ بنەرەت گەلەک
پترە ژیاساییەکا دی یا سادە.

00:11:39.336 --> 00:11:43.974
هەروەسا ئەو دووبارە هزرکرنەکا تەمامە
دەربارەی وێ چەندێ کا کار براستی چییە.

00:11:43.998 --> 00:11:45.668
و ژبەر ڤێ چەندێ،

00:11:45.692 --> 00:11:47.484
ئەو بتنێ هەژاری ئازاد ناکەت،

00:11:48.532 --> 00:11:50.000
بەلکو مە هەمییان.

NOTE Paragraph

00:11:51.261 --> 00:11:53.507
نوکە، ملیونەهان خەلکی
هەست دکەن کو کارێن وان

00:11:53.531 --> 00:11:56.037
چ ڕامان یان گرنگییێن هوسا بو نینن.

00:11:56.061 --> 00:11:58.878
ڕاپرسینەکا ڤان دوماهییا
دناڤبەرا ٢٣٠،٠٠٠ کارمەندان

00:11:58.902 --> 00:12:00.808
ل ١٤٢ وەلاتان

00:12:00.832 --> 00:12:05.497
دیارکر کو بتنێ ١٣٪ ژکرێکاران
براستی حەز ژکارێ خوە دکەن.

00:12:06.600 --> 00:12:10.267
و ڕاپرسینەکا دی دیارکر کو پتر
ژ ٣٧٪ ژکرێکارێن بریتانی هزردکەن

00:12:10.291 --> 00:12:13.221
کو ئەو کارێن ئەو دکەن هەما
پێتڤی بهەبوونێ ژی نی نینە.

00:12:14.387 --> 00:12:17.051
ئەڤە وەکی براد پیتی یە دەمێ
دفلمێ "فایت کلوب،" دا دبێژیت

00:12:17.051 --> 00:12:21.071
"گەلەک جاران ئەم وان کارێن مە نەڤێین دکەین
داکوبشێین وان تشتان بکرین یێن ئەم نەپێتڤی"

NOTE Paragraph

00:12:21.071 --> 00:12:22.083
(کەنین)

NOTE Paragraph

00:12:22.083 --> 00:12:23.284
نوکە، خەلەت دمن نەگەهن --

00:12:23.308 --> 00:12:25.862
ئەز لڤێرە دەربارەی ماموستایان
و زەلامێن پاقشکرنێ

00:12:25.886 --> 00:12:27.368
و کارکەرێن چاڤدێرییێ نائاخڤم.

00:12:27.392 --> 00:12:29.006
ئەگەر ئەو براوەستن ژکارکرنێ،

00:12:29.030 --> 00:12:30.347
ئەم دا دئاریشێ دا بین.

00:12:30.990 --> 00:12:34.615
من بەحسێ وان کارێن بگەلەک پارەیە
و خودان باشترین سیڤی وی کاری دکەن

00:12:34.639 --> 00:12:36.444
ئەوێن پارێن خوە بدەست
خوەڤە دئینن ب...

00:12:36.468 --> 00:12:38.504
کومبوونێن کەس-ب-کەس
یێن شاندێن ستراتیژی یێن

00:12:38.528 --> 00:12:41.064
کو تێدا هزر دهێنە کرن
دەربارەی بهایێ زێدەکرنا ژناڤبرنا

00:12:41.064 --> 00:12:42.757
داهێنانا پێکڤە دجڤاکێ ئێکگرتی دا.

NOTE Paragraph

00:12:42.781 --> 00:12:43.804
(کەنین)

NOTE Paragraph

00:12:43.828 --> 00:12:44.846
(دەست قوتان)

NOTE Paragraph

00:12:44.870 --> 00:12:46.072
یان تشتەکێ بوی شێوەی.

00:12:46.096 --> 00:12:49.020
بتنێ بینە پێشچاڤێن خوە ئەم
یێ چەند بەهرەییێ بهەدەرددین،

00:12:49.044 --> 00:12:52.884
ژبەرکو ئەم یێ دبێژینە زاروکێن خوە لسەر
وان پێتڤییە ئەو "ژیانێ بدەست خوەڤە بینن"

00:12:53.638 --> 00:12:57.108
یان هزرکە هەواییەکێ بیرکاریێ چ کاردکەت
دفەیسبووکی دا یێ کو ئەم شەرمزارکرین

00:12:57.108 --> 00:12:57.884
بەری چەند سالان:

00:12:57.884 --> 00:12:59.266
باشترین مێشکێن نفشێ من"

00:12:59.290 --> 00:13:02.403
یێ هزردکەن کا دێ چەوا وەل خەلکی کەن کو
کلیکان لریکلامان بدەن."

NOTE Paragraph

00:13:04.699 --> 00:13:05.944
ئەز مێژوونڤیسەکم.

00:13:06.992 --> 00:13:09.061
و ئەگەر مێژوو تشتەکی بتنێ نیشا مە بدەت،

00:13:09.085 --> 00:13:11.877
ئەوە کو تشت دهێنە گوهارتن.

00:13:11.901 --> 00:13:13.292
چ تشتێ حەتمی نینە

00:13:13.316 --> 00:13:16.273
دەربارەی ئەو ڕێکا مە جڤاک
و ئابوورێ خوە ئاڤاکری نوکە.

00:13:16.297 --> 00:13:18.653
هزر دشێن جیهانێ بگوهورن
و ئەو دگوهورن ژی.

00:13:18.677 --> 00:13:21.188
و ئەز هزردکەم بتایبەتی
دڤان دچەند سالێن دووماهییێ دا،

00:13:21.212 --> 00:13:22.641
بشێوەیەکێ مەزن یا دیاربووی

00:13:22.665 --> 00:13:24.618
کو ئەم نەشێین خوە
برەوشا نوکەڤە گرێدەین --

00:13:24.642 --> 00:13:26.217
کو ئەم پێتڤی بهزرێن نوی نە.

NOTE Paragraph

00:13:28.499 --> 00:13:31.712
ئەز دزانم کو دبیت گەلەک ژهەوە
درەشبینبن دەربارەی

00:13:31.736 --> 00:13:33.799
پاشەڕۆژەکا سەرهلدانا نە یەکسانییێ،

00:13:33.823 --> 00:13:35.100
ترس و کەرب ژبیانییان

00:13:35.124 --> 00:13:36.320
و گوهورینا کەشێ هەوای.

00:13:36.986 --> 00:13:39.204
بەلـێ پا ئەڤە نە بەسە
بزانین کا ئەم لدژی چ نە.

00:13:39.228 --> 00:13:40.840
هەروەسا دڤێت ئەم دگەل تشتەکی بین.

00:13:40.864 --> 00:13:43.398
مارتن لوتەر کینگی نەگوتبوو،
"من کابوویسەک یێ هەی."

NOTE Paragraph

00:13:43.422 --> 00:13:45.295
(کەنین)

NOTE Paragraph

00:13:45.319 --> 00:13:46.478
ئەوی خەونەک هەبوو.

NOTE Paragraph

00:13:46.502 --> 00:13:47.581
(دەست قوتان)

NOTE Paragraph

00:13:47.605 --> 00:13:48.757
ڤێجا...

00:13:49.835 --> 00:13:51.060
ئەڤەیە خەونا من:

00:13:52.303 --> 00:13:53.941
ئەز باوەرییێ بپاشەڕۆژەکێ دئینم

00:13:53.965 --> 00:13:57.878
یێ کو بهایێ کارێ تە
نەهێتە دیارکرن بقەبارێ مووچێ تە،

00:13:57.878 --> 00:14:00.085
بەلـێ ب وێ ڕێژا
کەیفخوەشییێ یاکو تو بەلاڤ دکەی

00:14:00.085 --> 00:14:01.876
و بوێ ڕێژا ڕامانێ یا کو تو ددەیێ.

00:14:01.900 --> 00:14:03.402
ئەز باوەرییێ بپاشەڕۆژەکێ دئینم

00:14:03.402 --> 00:14:04.990
یێکو مەرەما فێرکرن و پەروەردەکرنێ

00:14:04.990 --> 00:14:07.450
نە ئەو بیت کو تە ئامادە بکەت بو
کارەکێ دی یێ بێ مفا

00:14:07.450 --> 00:14:09.727
بەلـێ پابو ژیانەکا بباشترین شێوەتێدا بژی.

00:14:09.727 --> 00:14:13.601
ئەز باوەرییێ بپاشەڕۆژەکێ دئینم یێکو
هەبوون بێی هەژاری نە بەرژەوەندی بیت

00:14:13.625 --> 00:14:15.638
بەلکو ئێک ژمافان بیت 
ئەم هەمی ژهەژی.

00:14:15.662 --> 00:14:17.127
ڤێجا ئەڤە ئەم لڤێرە.

00:14:17.151 --> 00:14:18.302
ئەڤە ئەم لڤێرە.

00:14:18.326 --> 00:14:20.516
مە خواندنا زانستی یا هەی
مە بەلگە یا هەی

00:14:20.540 --> 00:14:21.703
و مە خەون یێن هەین.

NOTE Paragraph

00:14:21.727 --> 00:14:25.636
نوکە، پتر ژ ٥٠٠ سالانە پشتی توماس موری
ئێکەم جار دەربارەی داهاتەکێ بنەرەت نڤێسای،

00:14:25.660 --> 00:14:29.715
و ١٠٠ سالان پشتی جورج ئوروێلی سروشتێ دروست
یێ هەژارییێ ئاشکەرا کری،

00:14:29.739 --> 00:14:32.630
لسەر مە هەمییان پێتڤییە
نێرینا خوە دەربارەی جیهانێ بگوهورین

00:14:32.630 --> 00:14:35.193
،ژبەرکو ڕامانا هەژارییێ
نەبوونا کەسایەتییێ نینە.

00:14:35.832 --> 00:14:38.400
هەژاری نەبوونا پارەی یە.

NOTE Paragraph

00:14:39.321 --> 00:14:40.505
سوپاس بوهەوە.

NOTE Paragraph

00:14:40.529 --> 00:14:44.952
(دەست قوتان)