0:00:01.575,0:00:04.682 من دەمەوێت بە پرسیارێکی[br]سادە دەست پێبکەم: 0:00:06.000,0:00:09.840 ئایا بۆچی خەڵکی هەژار [br]بڕیاری زۆر هەژارانە دەدەن؟ 0:00:11.852,0:00:13.403 من دەزانم پرسیارێکی زەحمەتە، 0:00:13.427,0:00:15.392 بەڵام با سەیرێکی داتا بکەین. 0:00:15.416,0:00:17.283 هەژار زۆرتر داوا دەکات،[br]کەمتر هەڵدەگرێت، 0:00:17.283,0:00:19.966 جگەرە زیاتر دەکێشێت، ڕاهێنان[br]کەمتر دەکات، زیاتر دەخواتەوە 0:00:19.966,0:00:21.486 خواردنی تەندروست کەمتر دەخوات. 0:00:22.372,0:00:23.533 بۆچی؟ 0:00:24.451,0:00:25.978 ڕوونکردنەوەیەکی[br]ستاندارد بۆ ئەمە 0:00:26.002,0:00:29.382 جارێک لە لایەن سەرۆک وەزیرانی[br]بەریتانیا، مارگرێت تاچەر، کورتکرایەوە. 0:00:29.406,0:00:32.791 و ئەو هەژاری[br]بە"نەخوەشییەکی کەسایەتی" ناوبرد. 0:00:32.815,0:00:34.655 (پێکەنین) 0:00:34.679,0:00:36.585 بەشێوەیەکی سادە، نەبوونی کەسایەتی، 0:00:37.465,0:00:41.456 من دڵنیام زۆرێک لە ئێوە[br]بەم جۆرە دڵڕەق نین. 0:00:42.497,0:00:46.347 بەڵام ئەو بیرۆکەیە دەڵێت هەڵەیەک[br]لە ناخی هەژاراندا هەیە 0:00:46.371,0:00:48.354 پەیوەندی بە قسەی تاچەرەوە نییە. 0:00:49.155,0:00:52.488 هەندێک لە ئێوە لەوانەیەی باواڕتان[br]وابێت کە هەژار دەبێت بەرپرسیارییەتی 0:00:52.512,0:00:54.265 هەڵەکانی خۆی لە ئەستۆ خۆی هەڵگرێت. 0:00:54.289,0:00:58.186 هەندێکی ترتان دەڵێن پێویستە ئێمە هاوکاری[br]ئەوان بکەین بۆ ئەوەی بڕیاری باشتر بدەن. 0:00:58.854,0:01:02.083 بەڵام گومانە سەرەکییەکە هەر وەک خۆیەتی: 0:01:02.650,0:01:05.224 شتێکی هەڵە لە خودی ئەوان دا هەیە. 0:01:06.057,0:01:07.875 ئەگەر بتوانین تەنها بیانگۆرین، 0:01:07.875,0:01:10.495 ئەگەر بتوانین تەنها فێریان[br]بکەین چۆن ژیانیان بەسەر ببەن، 0:01:10.495,0:01:11.988 ئەگەر ئەوان تەنها گوێبگرن. 0:01:13.233,0:01:14.930 و ڕاستگۆ بم، 0:01:14.954,0:01:18.292 من ئەمەم بۆ ماوەیەکی زۆر نیشانی[br]خەڵکی دا. 0:01:19.078,0:01:21.192 ئەمە چەند ساڵێکی ڕابردووە بۆ دەرکەوت 0:01:21.216,0:01:24.713 کە هەموو ئەو شتانەی من پێم وابوو[br]سەبارەت بە هەژاری دەزانم هەڵە بوون. 0:01:25.986,0:01:28.897 چیرۆکەکە دەستی پێکرد کاتێک[br]بە ڕێکەوت کەوتمە گەڕانێک 0:01:28.897,0:01:30.703 لەلایەن هەندێک لە[br]دەروونناسانی ئەمریکی. 0:01:30.703,0:01:33.250 ئەوان بە درێژایی ٨٠٠٠ میل[br]گەشتیان کرد، بەرەو هیندستان، 0:01:33.250,0:01:34.745 بۆ خوێندنێکی سەرنج ڕاکێش. 0:01:35.245,0:01:38.353 و ئەوە تاقیکردنەوەیەک بوو لەگەڵ[br]جوتیارانی قامیشی شەکر. 0:01:38.838,0:01:42.136 دەبێت بزانن کە ئەم جوتیارانە[br]نزیکەی لە سەدا ٦٠ کۆدەکەنەوە 0:01:42.136,0:01:44.337 لە داهاتی ساڵانەیان هەمووی[br]لەسەر یەک وەردەگرن، 0:01:44.337,0:01:46.075 ڕێک دوای دروێنە. 0:01:46.099,0:01:49.639 ئەمە مانای ئەوەیە کە ئەوان تا ڕادەیەک[br]هەژارن لە وەرزێکی ساڵدا 0:01:49.663,0:01:51.257 و دەوڵەمەندن لە وەرزەکەی تر. 0:01:52.595,0:01:56.651 توێژەران داوایان لێ کردون[br]تاقیکردنەوەیەکی ئای-کیو پێش و دوای دروێنە. 0:01:57.902,0:02:01.922 ئەوەی دواتر بۆیان دەرکەوت[br]بەتەواوی مێشکم ڕاوەستا. 0:02:03.159,0:02:07.608 جوتیاران خاڵی زۆر خراپتریان تۆمار کرد[br]پێش دروێنە. 0:02:08.457,0:02:10.757 کاریگەرییەکانی ژیان[br]لە هەژاریدا، دەرکەوت، 0:02:10.781,0:02:14.149 یەکسانە بە لەدەستدانی ١٤ خاڵی ئای -کیو. 0:02:14.173,0:02:16.042 ئێستا، بۆ ئەوەی بیرۆکەیەکتان پێبدەم، 0:02:16.066,0:02:18.507 کە بەراوورد دەکرێت[br]بۆ لەدەستدانی خەوی شەو 0:02:18.531,0:02:20.704 یان کاریگەرییەکانی ئالودەبوون بە کحولی. 0:02:22.685,0:02:24.944 دوای چەند مانگێک،[br]گوێم لێبوو کە ئێڵدار شەفیر، 0:02:24.968,0:02:28.515 پرۆفیسۆرێک لە زانکۆی پرینستۆن[br]و یەکێک لە نوسەرەکانی ئەم لێکۆڵینەوەیە، 0:02:28.539,0:02:30.858 دەهات بۆ هۆڵەندا، لەو[br]شوێنەی کە من تێیدا دەژیم. 0:02:30.882,0:02:32.284 بۆیە لە ئەمستردام یەکمان بینی 0:02:32.308,0:02:35.859 بۆ قسەکردن لەسەر شۆڕشگێڕەکەی[br]بیردۆزی نوێی هەژاری. 0:02:36.390,0:02:38.493 دەتوانم بۆ دوو وشە کورتی بکەمەوە: 0:02:39.415,0:02:41.432 مێشکێکی دەگمەن. 0:02:42.647,0:02:44.801 دەرکەوت کە خەڵک[br]بەجیاوازی ڕەفتار دەکەن 0:02:44.825,0:02:47.311 کاتێک بۆیان دەردەکەوێت[br]شتێک لە ناخیان کەمە. 0:02:47.335,0:02:49.550 بەبێ گوێدانە ئەوەی کە چی شتێکە -- 0:02:49.574,0:02:52.587 ئەگەر کاتی پێویست،[br]پارە یان خواردن نەبێت. 0:02:53.080,0:02:54.738 هەمووتان ئەم هەستە دەزانن، 0:02:54.762,0:02:56.725 کاتێک کاری زۆر هەیە بۆ ئەنجامدانی، 0:02:56.749,0:02:58.765 یان کاتێک کە تۆ بۆ[br]نانی نیوەڕۆ دائەبری 0:02:58.789,0:03:00.452 و شەکری ناو خوێنت کەم دەبێتەوە. 0:03:00.476,0:03:03.304 ئەوا سەرنجدانت ڕاستەوخۆ بۆ[br]پێویستییەکان کەم دەبێتەوە -- 0:03:03.328,0:03:05.338 بۆ ئەو لەفەی کە ئێستا دەبێت بیخۆیت. 0:03:05.362,0:03:07.624 ئەو کۆبونەوەیەی لە پێنج[br]خولەکدا دەست پێدەکات 0:03:07.648,0:03:10.527 یان ئەو پسولەی کە هەیە[br]بۆ ئەوەی سبەی پارەکەی بدرێت. 0:03:11.048,0:03:14.264 کەواتە تێڕوانینی دورودرێژ[br]لە خەیاڵی مندا نامێنێت. 0:03:15.835,0:03:18.366 دەتوانی بەراوردی بکەیت[br]بە کۆمپیوتەرێکی نوێ 0:03:18.390,0:03:20.577 کە ١٠ بەرنامەی قورس[br]لە یەک کاتدا بەڕێوە دەبات. 0:03:21.201,0:03:23.974 هێواشتر و هێواشتر دەبێت، هەڵە دەکات. 0:03:23.998,0:03:25.820 لە کۆتاییدا، ڕادەوەستێت -- 0:03:25.844,0:03:27.950 نەک لەبەر ئەوەی کۆمپیوتەرێکی خراپە، 0:03:27.974,0:03:30.594 بەڵکو لەبەر ئەوەی زۆر[br]شتی لە یەک کاتدا دەکات. 0:03:31.459,0:03:34.327 هەژاران هەمان کێشەیان هەیە . 0:03:34.834,0:03:37.624 ئەوان بڕیاری لاڵانە نادەن[br]لەبەر ئەوەی ئەوان لاڵن، 0:03:37.648,0:03:39.570 بەڵکو چونکە ئەوان لە[br]چوارچێوەیەک دا دەژین 0:03:39.594,0:03:41.938 کە تیایدا هەرکەسێک وایان[br]لێدەکات بڕیاری لاڵ بدەن. 0:03:42.542,0:03:45.490 بۆیە لەناکاو تێگەیشتم 0:03:45.514,0:03:49.480 بۆچی زۆرێک بەرنامە دژە[br]هەژارییەکانی ئێمە کار ناکەن. 0:03:50.647,0:03:55.171 وەبەرهێنان لە پەروەردەدا، بۆ نمونە،[br]زۆر جار بە تەواوی بێ کاریگەرن. 0:03:55.195,0:03:58.007 هەژاری کەم زانین نییە. 0:03:58.760,0:04:01.315 شیکردنەوەیەکی ئەم دواییەی[br]ساڵی ٢٠١١ی لێکۆڵینەوەکان 0:04:01.339,0:04:03.651 لەسەر کاریگەری[br]فێرکاری بەڕێوەبردنی پارە 0:04:03.675,0:04:07.424 گەیشتە ئەو ئامانجەی[br]کە هیچ کاریگەریەکی نییە. 0:04:07.448,0:04:08.893 ئێستا، بە ھەڵە لێم تێمەگەن -- 0:04:08.893,0:04:11.527 ئەمە بۆ ئەوە نییە کە بڵێین هەژاران[br]فێری هیچ شتێک نابن -- 0:04:11.527,0:04:13.342 بە دڵنیاییەوە دەتوانن ژیرتر بن. 0:04:14.012,0:04:15.650 بەڵام ئەمە بەس نییە. 0:04:15.674,0:04:18.676 یان وەک پرۆفیسۆر شەفیر پێی وتم، 0:04:18.700,0:04:20.828 "ئەمە وەک ئەوە وایە کەسێک[br]فێری مەلە کردن بکەم 0:04:20.828,0:04:23.734 پاشان فڕێی بدەیه ناو[br]دەریایەکی زۆر توند و تیژەوە." 0:04:24.688,0:04:26.283 هێشتا بیرم دێت کە لەوێ دانیشتووم، 0:04:27.203,0:04:28.458 سەرم لێشێوا. 0:04:28.961,0:04:30.188 شۆک بوو 0:04:30.188,0:04:33.419 کە ئێمە دەتوانین ئەم هەموو[br]دەیان ساڵ لەمەوبەرە دابەزین. 0:04:33.419,0:04:36.924 مەبەستمە، ئەم دەروونناسانە پێویستیان[br]بە هیچ سکانێکی مێشک ئاڵۆز نەبوو، 0:04:36.924,0:04:38.647 تەنها دەبوایە پێوانەی[br]ئای-کیوی جوتیارەکە بکەن، 0:04:38.647,0:04:41.339 و تاقیکردنەوەی ئای-کیو دایهێنا[br]زیاتر لە ١٠٠ ساڵ لەمەوبەر. 0:04:41.339,0:04:44.928 لەڕاستیدا، زانیم کە پێشتر[br]سایکۆلۆژیای هەژاریم خوێندبووەوە. 0:04:45.547,0:04:49.221 جۆرج ئۆروێل، یەکێکە لە گەورەترین[br]ئەو نووسەرانەی تا ئێستا ژیاون، 0:04:49.245,0:04:52.148 لە دەستپێکی ساڵانی بیستەکان[br]لە هەژاری دا دەژیا. 0:04:52.856,0:04:55.034 "جەوهەری هەژاری""[br]ئەو کاتە نوسی، 0:04:55.058,0:04:57.992 ئەوەیە کە "داهاتوو لە ناو دەبەیت." 0:04:59.147,0:05:01.334 ئەو سەرسام بوو بە، دەڵێت، 0:05:01.926,0:05:05.212 "چۆن خەڵک بە پێی بەخشین دەیبەن[br]ئەوان مافیان هەیە کە ئامۆژگاریت بکەن 0:05:05.236,0:05:06.387 و دوعاتان لەسەر دەکەم 0:05:06.387,0:05:09.067 هەر داهاتەکەت کەم دەبێتەوە[br]بۆ خوار ئاستێکی دیاریکراوەوە." 0:05:09.067,0:05:12.812 ئێستا، ئەو وشانە هەموو[br]لە جێ خودانە بۆ ئەم ڕۆژگارە. 0:05:15.145,0:05:17.126 پرسیارە گەورەکە ئەوەیە، بێگومان: 0:05:17.150,0:05:18.400 چی بکرێت؟ 0:05:18.400,0:05:21.039 ئابووریناسانی هاوچەرخ[br]چەند چارەسەرێک لە قۆڵەکانیان هەیە. 0:05:21.039,0:05:23.416 ئێمە دەتوانین یارمەتی هەژاران[br]لە کاری خۆیاندا بدەین 0:05:23.416,0:05:26.772 یان نامەی نوسراویان بۆ بنێرین بۆ[br]ئەوەی بیریان بهێنەوە قەرزی خۆیان بدەن. 0:05:26.772,0:05:31.129 ئەم جۆرە چارەسەرە زۆر بەناوبانگە[br]لەگەڵ سیاسەتمەدارە هاوچەرخەکان، 0:05:31.153,0:05:32.856 زیاتر لەبەر ئەوەی، 0:05:32.880,0:05:34.940 لەبەر ئەوەی بەھای ئەوان ھیچ نییە. 0:05:36.135,0:05:40.145 پێم وایە، ئەم چارەسەرانە،[br]هێمای ئەم سەردەمەن 0:05:40.169,0:05:42.346 کە زۆرجار نیشانەکانی چارەسەر دەکەین، 0:05:42.370,0:05:44.213 بەڵام هۆکاری ژێرەوەی پشت گوێ بخە. 0:05:45.674,0:05:46.928 بۆیە من دەپرسم: 0:05:47.786,0:05:51.133 بۆچی ئێمە تەنها ئەو چوارچێوەیە ناگۆڕین[br]کە هەژار تێیدا دەژی؟ 0:05:51.415,0:05:53.810 یان، بگەڕێنەوە بۆ نمونەی[br]خۆمان لە کۆمپیوتەرەکەمان: 0:05:53.810,0:05:56.011 بۆچی بەردەوام دەبێت لە لە گەڕان لە بەرنامە 0:05:56.035,0:06:00.100 کاتێک دەتوانین بە ئاسانی کێشەکە چارەسەر[br]بکەین بە دابەزاندنی هەندێک بیرگەی زیادە؟ 0:06:00.124,0:06:03.522 لەو خاڵەدا، پرۆفیسۆر شەفیر[br]بە تەماشاکردنێکی ڕاست و ڕاست وەڵامیدایەوە. 0:06:04.292,0:06:05.929 دوای چەند چرکەیەک، وتی، 0:06:06.922,0:06:09.047 "ئۆه، تێدەگەم. 0:06:09.660,0:06:13.391 مەبەستت ئەوەیە کە دەتەوێت [br]پارەی زیاتر بدەینە هەژاران 0:06:14.144,0:06:15.995 بۆ ئەوەی هەژاری لە ناو ببەین. 0:06:16.019,0:06:18.820 ئۆھ، بێگومان، زۆر باش دەبێت. 0:06:19.914,0:06:22.215 بەڵام دەترسم ئەو براندەی[br]لە سیاسەتی چەپ 0:06:22.239,0:06:24.083 ئێوە ھەتانە لە ئەمستردام -- 0:06:24.107,0:06:25.770 لە ئەمریکا بوونی نییە." 0:06:26.522,0:06:30.497 بەڵام ئایا بەڕاستی ئەم[br]بیرۆکەیەکی کۆنە، چەپگرە؟ 0:06:31.204,0:06:33.381 بیرم کەوتەوە خوێندنەوە[br]دەربارەی پلانێکی کۆن -- 0:06:33.405,0:06:36.889 شتێک کە پێشنیار کراوە لەلایەن هەندێک[br]لە بیرکەرەوە پێشەنگەکانی مێژووەوە. 0:06:36.913,0:06:40.729 فەیلەسوف تۆماس مۆر سەرەتا لە[br]کتێبەکەیدا ئاماژەی بۆ کرد، "یوتۆپییا،" 0:06:40.753,0:06:42.652 زیاتر لە ٥٠٠ ساڵ لەمەوبەر. 0:06:43.205,0:06:46.755 و ئەم پشتیوانییە لەلایەن ئەم پرۆژەیە لە[br]چەپەوە بۆ ڕاست پشتیوانی لێ دەکرێت، 0:06:46.779,0:06:49.549 لە لایەن کەمپینی مافی مەدەنییەوە،[br]مارتن لوسەر کینگ، 0:06:49.573,0:06:52.324 بۆ ئابوریناس میلتۆن فریدمان. 0:06:53.273,0:06:56.093 و ئەوە بیرۆکەیەکی زۆر سادەیە: 0:06:57.243,0:06:59.878 گرەنتی داهاتی سەرەکی. 0:07:01.465,0:07:02.623 ئەوە چ شتێکە؟ 0:07:02.724,0:07:04.116 باشە، ئەوە ئاسانە. 0:07:04.116,0:07:07.682 ئەوە بەخشینێکی مانگانەیە، بڕی چەند[br]بەسە بۆ پارەدان بۆ پێویستیە بنەڕەتیەکانت: 0:07:07.682,0:07:09.580 وەک خواردن، پەناگە،[br]پەروەردە دابین بکەی. 0:07:09.683,0:07:11.504 ئەوە بەتەواوی بێ مەرجە، 0:07:11.528,0:07:14.288 بۆیە کەس پێت ناڵێیت[br]کە دەبێت چی بکەیت بۆی، 0:07:14.312,0:07:17.130 و کەس پێت ناڵێیت[br]کە تۆ چی شتەکی پێ بکە. 0:07:17.154,0:07:19.444 داهاتی بنەڕەتی[br]خزمەت نییە، بەڵکو مافە. 0:07:19.468,0:07:21.601 هیچ نەگبەتییەک نییە. 0:07:22.372,0:07:25.002 کاتێک من دەربارەی سروشتی[br]ڕاستەقینەی ھەژاری تێگەیشتم، 0:07:25.026,0:07:26.736 نەمدەتوانی واز لە[br]پرسیارکردن بهینم: 0:07:27.208,0:07:30.048 ئایا ئەمە بیرۆکەکە[br]ئێمە هەموومان چاوەڕێی بووین؟ 0:07:30.698,0:07:32.879 ئایا بەڕاستی ئەمە ئاسان دەبێت؟ 0:07:34.348,0:07:35.968 و لەو سێ ساڵەی دوایدا، 0:07:35.968,0:07:38.734 هەموو شتێکم خوێندەوە توانیم [br]دەربارەی داهاتی سەرەکی بخوێنم. 0:07:38.734,0:07:40.671 توێژینەوەم لەسەر دەیان تاقیکردنەوە کرد 0:07:40.695,0:07:42.816 کە ئەنجام دراوە[br]لە هەموو جیهان، 0:07:42.840,0:07:45.908 من بەخێرایی کەوتمە سەر چیرۆکێکی شارۆچکە 0:07:45.932,0:07:48.404 کە ئەنجام درابوو --[br]بەڕاستی هەژاریی لەناو بردبوو. 0:07:48.428,0:07:49.698 بەڵام دواتر... 0:07:50.478,0:07:52.048 هەموو کەس دەربارەی ئەو لەبیر کرد. 0:07:53.586,0:07:56.115 ئەم چیرۆکە لە شاری[br]دۆفینی کەنەدا دەست پێدەکات. 0:07:57.051,0:08:02.631 لە ساڵی ١٩٧٤دا، داھاتێکی سەرەکی بۆ[br]ھەموو کەسێک لەم گوندە بچوکەدا دابین کرا، 0:08:02.655,0:08:05.390 دڵنیابوون لەوەی کە کەس[br]لە ژێر هێڵی هەژاری نییە. 0:08:05.414,0:08:07.010 لە سەرەتای تاقیکردنەوەکەدا، 0:08:07.034,0:08:10.507 کۆمەڵێک لێکۆڵەرەوە[br]لە شارۆچکەکە کۆبوونەوە. 0:08:11.367,0:08:13.898 بۆ ماوەی چوار ساڵ، هەموو شتێک[br]بە باشی بەرێوە دەچوو.. 0:08:14.511,0:08:17.943 بەڵام دواتر دەسەلات بە دەنگدان[br]کەوتە دەست حکومەتی نوێ، 0:08:17.967,0:08:21.477 و کابینەی نوێی کەنەدا ئاماژەیەکی[br]کەم بۆ تاقیکردنەوە گرانبەهاکان بینی. 0:08:21.501,0:08:25.754 جا کاتێک ڕوون بوویەوە کە لەوێ هیچ بڕە[br]پارەیەک بۆ ڕاگەیاندنی ئەنجامەکان نەماوە، 0:08:25.778,0:08:30.580 توێژەران بڕیاریاندا کە فایلەکانیان[br]بە نزیکی ٢٠٠٠ سندوق دووربخەنەوە. 0:08:32.175,0:08:34.965 بیست و پێنج ساڵی بەسەر چوو، 0:08:34.989,0:08:37.677 و دواتر ئێڤلین فۆرگێت،[br]پرۆفیسۆرێکی کەنەدی، 0:08:37.701,0:08:38.917 تۆمارەکانی دۆزینەوە. 0:08:38.941,0:08:42.908 بۆ ماوەی سێ ساڵ، ئەو داتاکەی بۆ هەموو[br]شێوازی ھەڵسەنگاندنی ئامار باس کرد، 0:08:42.932,0:08:44.518 و گرنگ نییە چی تاقی کردەوە، 0:08:44.542,0:08:47.278 ئەنجامەکان هەموو کات[br]بە ھەمان شێواز بوون: 0:08:47.968,0:08:51.786 تاقیکردنەوەکە[br]سەرکەوتنێکی بەرچاوی ھەبوو. 0:08:53.311,0:08:54.471 ئێڤلین فۆرگێت ئاشکرایکرد 0:08:54.495,0:08:57.079 کە خەڵکی دۆفین[br]نەک تەنها دەوڵەمەندتر بوو 0:08:57.103,0:08:58.708 بەڵکو زیرەکتر و[br]تەندروستتریش بوون. 0:08:58.708,0:09:02.164 نمایشی قوتابخانە بۆ منداڵان[br]زۆر بەرەو پێش چوو بوو. 0:09:03.156,0:09:07.384 ڕیژەی نەخۆشەکان بە[br]ڕێژەی ٨.٥ ٪‏ کەمتر دابەزبوو. 0:09:08.122,0:09:09.932 ڕووداوەکانی توندوتیژی خێزانی کەم بوون، 0:09:09.956,0:09:11.747 لەگەڵ گلەیی تەندروستی[br]دەروونی و مێشکی. 0:09:12.153,0:09:14.209 و خەڵک وازیان لە کارەکانیان نەھێنا. 0:09:14.509,0:09:18.243 ئەوانەی کەمتر کاریان دەکرد[br]تەنها دایک و خوێندکاری نوێ بوون -- 0:09:18.267,0:09:19.992 ئەوانە زیاتر لە[br]قوتابخانە دەمانەوە. 0:09:20.888,0:09:22.763 ئەنجامی هاوشێوە لەو کاتەوە دۆزرانەوە 0:09:22.787,0:09:25.277 لە تاقیکردنەوە بێشومارەکانی تردا،[br]لەسەرانسەری جیھان، 0:09:25.277,0:09:27.454 بگرە[br]لە ئەمریکا وە بۆ هیندستان. 0:09:29.613,0:09:30.833 بۆیە ... 0:09:31.680,0:09:33.014 من لەو شتە فێربووم. 0:09:33.995,0:09:36.151 کاتێک کە دێتە سەر هەژاری، 0:09:36.175,0:09:41.291 ئێمە، دەوڵەمەند، پێویستە لە نیشاندانی ئەمە[br]بوەستین کە ئێمە لەوان باشتر دەزانین. 0:09:41.801,0:09:44.805 پێویستە واز لە ناردنی پێڵاو بهینن[br]هەروەها تیدی ورچ بۆ هەژاران، 0:09:44.805,0:09:46.534 بۆ ئەو کەسانەی کە[br]هەرگیز نەمانبینیون. 0:09:46.534,0:09:50.067 پێویستە لەسەرمان لەو پیشەسازییە گەورەی[br]پێشنیاری بیرۆکراتی ڕزگارمان بێت 0:09:50.091,0:09:52.202 کاتێک بە سادەیی دەتوانین[br]موچەکانیان بدەین 0:09:52.202,0:09:54.276 بۆ ئەو هەژارانەی کە[br]پێویستە یارمەتیان بدرێت. 0:09:54.276,0:09:56.422 (چەپڵەڕێزان) 0:09:56.446,0:09:59.169 چونکە، مەبەستم ئەوەیە،[br]شتێکی جوان دەربارەی پارە 0:09:59.169,0:10:02.118 ئەوەیە خەڵک دەتوانن بەکاری بهینن[br]بۆ کڕینی ئەو شتانەی پێویستیانە 0:10:02.118,0:10:05.601 لە جیاتی ئەو شتانەی کە دامەزرێنەرەکان[br]خۆیان بە شارەزا دەزانی کە پێویستانە. 0:10:05.882,0:10:10.286 تەنها بیهێنە پێش چاوت چەند زانای[br]بلیمەت و بازرگان و نوسەر، 0:10:10.310,0:10:11.461 وەک جۆرج ئۆروێل، 0:10:11.485,0:10:14.275 بە هەژاری و نەبووونی باڵا دەست دەبن. 0:10:14.275,0:10:16.849 بیهێنە پێش چاوت کە چەند وزە[br]و بەهرە کە ئێمە سەرف دەکەین 0:10:16.849,0:10:19.518 ئەگەر بە یەکجاری خۆمان[br]لە هەژاری ڕزگار بکەین. 0:10:19.542,0:10:23.894 لەو باوەڕەدام کە داهاتێکی سەرەکی کار دەکات[br]وەک سەرمایەی بەرهەمهێنەر بۆ خەڵک. 0:10:25.093,0:10:27.137 و ئێمە ناتوانین ئەو کارە بکەین، 0:10:27.161,0:10:30.006 چونکە هەژاری بە شێوەیەکی گەورە بێبەهایە. 0:10:30.546,0:10:33.938 بۆ نمونە، تەنیا سەیری خەرجی[br]منداڵە هەژارەکان لە ئەمریکا بکەن. 0:10:33.962,0:10:38.004 ساڵانە بە ٥٠٠ ملیار دۆلار مەزەندە دەکرێت، 0:10:38.004,0:10:41.250 لە ڕووی چاودێری تەندروستی تێچووی[br]گرانترە، ڕێژەی خزمەتکراوان خراپترن، 0:10:41.250,0:10:42.573 و تاوانی زیاتر. 0:10:42.597,0:10:46.477 ئێستا، ئەمە بەفیڕۆدانێکی زۆر[br]گەورەیە لە توانای مرۆڤدا. 0:10:48.365,0:10:50.566 بەڵام با باسی[br]فیلەکەی ژوورەکە بکەین. 0:10:51.326,0:10:54.338 چۆن دەتوانین[br]گرەنتی داهاتی سەرەکی بە دەست بهێنین؟ 0:10:55.052,0:10:58.151 باشە، لەڕاستیدا ئەمە زۆر ئاسانترە[br]لەوەی کە بیری لێدەکەیتەوە. 0:10:58.175,0:11:01.739 ئەوەی لە دۆفین ئەنجامیاندا[br]داراییە بە باجی داهاتێکی نەرێنی. 0:11:01.763,0:11:03.771 ئەمە مانای ئەوەیە کە[br]داهاتەکەت زیاد دەکات 0:11:03.795,0:11:06.207 هەر کاتێک تۆ دەچیتە [br]ژێر هێڵی هەژارییەوە. 0:11:06.231,0:11:07.593 و ھەر لەو سیناریۆیەدا، 0:11:07.617,0:11:10.131 بەپێی باشترین خەمڵاندنی ئابوریناسانمان، 0:11:10.155,0:11:13.180 ئەمە ڕوودەدات بە ١٧٥ ملیار-- 0:11:13.204,0:11:18.111 ئەمە چارەکێگە لە خەرجی لەشکری ئەمریکی،[br]لە سەدا یەک لە GDP -- 0:11:18.135,0:11:21.689 دەتوانیت هەموو ئەمریکییە هەژارەکان[br]بەرزبکەیەوە بۆ سەرووی هێڵی هەژاری. 0:11:22.566,0:11:25.707 تۆ بەڕاستی دەتوانی[br]هەژاری لەناوببەیت. 0:11:26.142,0:11:27.944 ئێستا، دەبێت ئەمە[br]ئامانجی ئێمە بێت. 0:11:28.716,0:11:29.800 (چەپڵەڕێزان) 0:11:29.824,0:11:32.756 کاتی بیرکردنەوە و[br]و ئاماژە بچوکەکان بەسەر چوون. 0:11:32.780,0:11:36.088 بەڕاستی باوەڕم وایە کە کاتی ئەوە هاتووە[br]بۆ بیرۆکەی نوێی بنەڕەتی، 0:11:36.112,0:11:39.312 و داهاتی بنەڕەتی زۆر زیاترە[br]لە ساسایەکی سادە. 0:11:39.336,0:11:43.974 هەروەها ئەوە دووبارە بیرکردنەوەیە تەواوەی[br]دەربارەی ئەوەی بەڕاستی کار چییە. 0:11:43.998,0:11:45.668 هەر لەبەر ئەمەش، 0:11:45.692,0:11:47.484 ئەمە تەنها هەژاران[br]ئازاد ناکات، 0:11:48.532,0:11:50.000 بەلکو ئێمە ھەمووان. 0:11:51.261,0:11:53.507 لە ئێستادا ملیۆنان کەس هەست دەکەن 0:11:53.531,0:11:56.037 کە کاری ئەوان هیچ ڕامان و گرنگی نییە. 0:11:56.061,0:11:58.878 ڕاپرسییەکی ئەم دواییە لە[br]نێوان ٢٣٠،٠٠٠ فەرمانبەر 0:11:58.902,0:12:00.808 لە ١٤٢ وڵات 0:12:00.832,0:12:05.497 دەریخست کە تەنها لە سەدا ١٣ی[br]کرێکاران لە ڕاستیدا حەزیان لە کارەکەیانە. 0:12:06.600,0:12:10.267 و ڕاپرسیەکی تر ئەوەی دۆزیەوە کە[br]وەک لە سەدا ٣٧ی کرێکارانی بەریتانیا 0:12:10.291,0:12:13.221 کارێکیان هەیە کە پێیان وایە[br]تەنانەت پێویستی بە بوونیش نییە. 0:12:13.787,0:12:16.681 ئەوە وەک ئەوەی براد پیتیە کە[br]لە فیلمی "یانەی شەڕ" دەڵێت، 0:12:16.681,0:12:20.515 "زۆرجار کار دەکەین کە بەحەزەوە نییە بۆ[br]ئەوەی ئەو شتە بکڕین کە پێویستمان پێی نیە." 0:12:20.515,0:12:21.863 (پێکەنین) 0:12:21.887,0:12:23.328 ئێستا، بە هەڵە لە[br]من تێمەگەن -- 0:12:23.328,0:12:25.862 من باسی مامۆستاکان[br]و زبڵڕێژ 0:12:25.886,0:12:27.368 و کارمەندانی چاودێری ناکەم. 0:12:27.392,0:12:29.006 ئەگەر ئەوان لە[br]کارکردن وەستان، 0:12:29.030,0:12:30.347 ئێمە دەکەوینە کێشەوە. 0:12:30.990,0:12:34.615 من باسی ئەو کارانەی بە پارەی زۆر و[br]خاوەن باشترین سیڤین کار دەکەن 0:12:34.639,0:12:36.444 کە پارەیان دەست کەوت ... 0:12:36.468,0:12:38.528 بە چاوپێکەوتنی ڕووبەرووی[br]شاندە ستراتیجییەکان 0:12:38.528,0:12:41.560 کاتێک بیر دەکەنەوە دەربارەی[br]بەهای زیادکردنی لەناوچوو 0:12:41.584,0:12:42.757 لە کۆمەڵگای تۆردا. 0:12:42.781,0:12:43.804 (پێکەنین) 0:12:43.828,0:12:44.846 (چەپڵەڕێزان) 0:12:44.870,0:12:46.072 یان شتێکی لەو شێوەیە. 0:12:46.096,0:12:49.204 تەنها دووبارە بیهێنە پێش چاوتان کە[br]ئێمە چەند بەهرە بەهەدەر دەدەین، 0:12:49.204,0:12:52.884 تەنها لەبەر ئەوەی بە منداڵەکانمان دەڵێن[br]دەبێت "بژێوی ژیانیان" پەیدا دەکەین. 0:12:53.438,0:12:57.200 یان بە بیربکەوە بلیمەتی بیرکاری چ کارێک[br]لە فەیسبووک دەکات کە ئێمەی شەرمەزارکرد: 0:12:57.200,0:12:59.290 چەند ساڵێک لەمەوبەر:[br]"باشترین مێشکی نەوەکەم 0:12:59.290,0:13:02.753 بیر لەوە دەکەنەوە کە چۆن وا لە خەڵک[br]بکەن کلیک لەسەر ڕیکلامەکان بدەن." 0:13:04.699,0:13:05.944 من مێژوونوسێکم. 0:13:06.992,0:13:09.061 ئەگەر مێژوو شتێکمان فێر بکات، 0:13:09.085,0:13:11.877 ئەوەیە کە شتەکان لەوانەیە جیاواز بن. 0:13:11.901,0:13:13.292 هیچ شتێک حەتمی نییە 0:13:13.316,0:13:16.273 دەربارەی شێوەی پێکهاتەی کۆمەڵگەکەمان[br]و ئابوری لە ئێستادا. 0:13:16.297,0:13:18.653 بیرۆکەکان دەتوانن و جیهان دەگۆڕن. 0:13:18.677,0:13:21.188 من پێم وایە بە تایبەتی[br]لە چەند ساڵی ڕابردوودا، 0:13:21.212,0:13:22.641 ئەمە بە شێوەیەکی ڕوون دیار بوو 0:13:22.665,0:13:24.618 کە ناتوانین بە ڕەوشی[br]ئێستاکە گرێی بدەین -- 0:13:24.642,0:13:26.217 کە پێویستمان بە بیرۆکەی نوێ هەیە. 0:13:28.499,0:13:31.712 دەزانم کە زۆرێک لە ئێوە[br]لەوانەیە هەست بە ڕەشبینی بکات 0:13:31.736,0:13:33.799 دەربارەی داهاتوێک[br]لە سەرهەڵدانی نایەکسانی، 0:13:33.823,0:13:35.100 ترس لە بێگانە 0:13:35.124,0:13:36.320 و گۆڕانی کەش و هەوا. 0:13:36.716,0:13:39.174 بەڵام ئەمە بەس نییە بۆ ئەوەی[br]بزانین ئێمە دژی چین. 0:13:39.174,0:13:40.864 هەروەها پێویستە ئێمە[br]لەگەڵ شتێک بین. 0:13:40.864,0:13:43.398 مارتن لۆسەر کینگ نەیگوتبوو،[br]"من کابوسێکم هەیە." 0:13:43.422,0:13:45.295 (پێکەنین) 0:13:45.319,0:13:46.478 ئەو خەونێکی ھەبوو. 0:13:46.502,0:13:47.581 (چەپڵەڕێزان) 0:13:47.605,0:13:48.757 کەواتە... 0:13:49.835,0:13:51.060 ئەوەیە خەونی منە: 0:13:52.303,0:13:53.941 من باوەڕم بە داهاتوو ھەیە 0:13:53.965,0:13:56.318 کە بەهای کارەکەت[br]دیاری نەکراوە 0:13:56.342,0:13:57.819 بە قەبارەی مووچەکەت، 0:13:57.843,0:13:59.875 بەڵام بە بڕی ئەو دڵخۆشی کە تۆ دەریدەبڕیت 0:13:59.899,0:14:01.876 و ئەو بڕە تێرامانەی کە دەیبەخشیت. 0:14:01.900,0:14:03.132 من باوەڕم بە داهاتووهەیە 0:14:03.156,0:14:06.816 کە مەرامی فێرکردن و پەروەردە ئەوە نییە[br]تۆ ئامادە بکات بۆ کارێکی تری بێسوود 0:14:06.840,0:14:08.450 بەڵام بۆ ژیانێکی باش. 0:14:09.204,0:14:10.483 من باوەڕم بە داهاتووهەیە 0:14:10.507,0:14:13.601 کە هەبوون بێ هەژاری بەرژەوەندی نییە 0:14:13.625,0:14:15.638 بەڵام مافێک کە[br]هەموومان شایەنین. 0:14:15.662,0:14:17.127 کەواتە ئەوتا[br]ئێمە لێرەین. 0:14:17.151,0:14:18.302 ئێمە لێرەین. 0:14:18.326,0:14:20.516 توێژینەوەمان کردووە،[br]بەڵگەمان دەست کەوت 0:14:20.540,0:14:21.703 و ئێمە خەونمان هەیە. 0:14:21.727,0:14:25.636 ئێستا، زیاتر لە ٥٠٠ ساڵ دوای تۆماس مۆر[br]یەکەم جار دەربارەی داهاتی سەرەکیمان نووسی، 0:14:25.660,0:14:29.715 و ١٠٠ ساڵ دوای جۆرج ئۆروێل[br]سروشتی ڕاستەقینەی هەژاریمان ئاشکرا کرد، 0:14:29.739,0:14:32.180 لەسەر هەموومان پێویستە[br]هەموو جیهانبینینمان بگۆڕین، 0:14:32.204,0:14:35.193 چونکە تێرۆانینی هەژاری[br]نەبوونی کەساییەتی نییە. 0:14:35.832,0:14:38.400 هەژاری نەبوونی[br]پارەی نەختینە. 0:14:39.321,0:14:40.505 سوپاس بۆ ئێوە. 0:14:40.529,0:14:44.952 (چەپڵەلێدان)