WEBVTT

00:00:00.614 --> 00:00:02.329
Бизде беш сан бар, биздин милдет ушул сандарды өсүү тартибинде жайгаштыруу, башкача айтканда кичине сандан чоң санга карай

00:00:02.329 --> 00:00:08.707
Бул жерден белгилей кетчү нерсе, ушул беш сан тең- терс сандар

00:00:08.707 --> 00:00:10.245
Келгиле ойлонолу, бул сандардын ичинен кайсынысы эң чон сан?

00:00:10.245 --> 00:00:13.076
Силер мындай деп айткыңар келет?

00:00:13.076 --> 00:00:16.733
"Билесиңер эгер бул сандар оң сандар болсо, 40 эң чоң сан болмок". Мумкүн силер "40-бул ушул сандардын ичинен эң чоң сан"-деп айткыңар келип аткандыр

00:00:16.733 --> 00:00:18.733
... бирок, бул жерден биз "терс сан" эмнени түшүндүрөрүн түшүнүшүшүбүз керек...

00:00:18.733 --> 00:00:21.052
... келгиле анда бул жөнүндө ойлонуп көрөлү.

00:00:21.052 --> 00:00:22.137
Эгерде булар силердин банктык эсебиңердеги акчаңар болсо...

00:00:22.137 --> 00:00:24.759
силердин оюңарча, силердин банктык эсебиңерде минус 40 доллар болгону жакшыбы же минус 7 доллар болгону жакшыбы?

00:00:24.759 --> 00:00:28.235
Минус 40 доллар бул силердин банкка 40 доллар карыз экениңерди түшүндүрөт, демек бул, такыр болбой калганга караганда 40 долларга кичине

00:00:28.235 --> 00:00:30.134
Ал эми банкттык эсептеги минус 7 доллар бул силердин банкка 7 доллар гана карыз экениңерди билдирет,

00:00:30.134 --> 00:00:33.467
... демек, минус 40 чындыгында эле минус 7 ден кичине экен, жана

00:00:33.467 --> 00:00:36.233
...ошондой эле бул сан жогорку сандардын ичинен эң кичинеси болуп эсептелет.

00:00:36.233 --> 00:00:39.000
Демек, минус 40 саны эң кичине сан болду, жана муну өзүмдөгү эң кичине суммадагы акча деп эсептесек болот,

00:00:39.000 --> 00:00:42.563
башкалар менен салыштырсак, алар силердин банктык эсебиңерде болсо кандай болмок,

00:00:42.563 --> 00:00:44.867
... эң эле жокдегенде акча дейли.

00:00:44.867 --> 00:00:48.669
Силер банкка 40 доллар карызсыңар.

00:00:48.669 --> 00:00:53.067
Силерде жөн эле "акча жок" болбостон, дагы банкка 40 доллар карыз болуп турасыңар.

00:00:53.067 --> 00:00:56.750
Анда жогоруда калган сандардын ичинен кичинеси минус 30, андан соң синус 25 болот,

00:00:56.750 --> 00:00:58.793
андан соң кичине болуп минус 10 эсептелет,

00:00:58.793 --> 00:01:00.836
демек, бул сандардын ичиен эң чоңу болуп (эң чоңун мен ачык кызгылт түс менен тартам)

00:01:00.836 --> 00:01:04.087
булардын ичинен эң чоңу минус 7 болду

00:01:04.087 --> 00:01:05.836
Жогорудагы силерге анча түшүнүксүз болуп жатса,

00:01:05.836 --> 00:01:07.225
терс сандар деп градусниктеги цифраларды карайлы, буларды температура катары карасаңар болот,

00:01:07.225 --> 00:01:09.600
Булардын ичинен эң эле "суугу" кайсы?

00:01:09.600 --> 00:01:15.066
(шкалада Цельсия же Фарангейт экени мааниге ээ эмес)

00:01:15.066 --> 00:01:20.533
минус 40- эң муздак температура болсо, минус 7 эң жылуу болуп эсептелет.

00:01:22.087 --> 00:01:27.979
Аба минус 7 градуста жылуураак болот.

00:01:28.471 --> 00:01:31.569
Дагы төмөнкүдөй ой жүгүртсөк болот

00:01:31.569 --> 00:01:34.668
Келгиле ушул жерге сан түз сызыгын сызалы...

00:01:34.668 --> 00:01:37.919
Эгер бул жерде 0 болсо, анда бул жерге +7 ни коелу

00:01:37.919 --> 00:01:39.660
Бул сан силердин тизмеңерге кирбейт, бирок бул жерге калган сандарды жайгаштырабыз

00:01:39.660 --> 00:01:40.963
Мына бул жерде минус 7 болот

00:01:40.963 --> 00:01:41.990
Эгер бул жерде минус 7 болсо, анда минус 10 бул жакта болуп калат

00:01:41.990 --> 00:01:43.784
Байкасаңар, биз 0 дөн уламдан -улам солго карай жылып атабыз

00:01:43.784 --> 00:01:46.200
дагы ары солго жылсак, мына биздин минус 25...

00:01:46.200 --> 00:01:48.633
Дагы бир аз жылсак солго карай анда бул минус 30 болот

00:01:48.633 --> 00:01:51.067
Эми дагы бир аз солго жылсак, минус 40 ты алабыз

00:01:51.067 --> 00:01:54.200
Демек, биз бул сандардын ичинен эң кичинеси деп

00:01:54.200 --> 00:01:57.600
...сан огунун сол жагында жаткандарды айтабыз,

00:01:57.600 --> 00:02:00.533
ал эми эң чоңу деп - оң жагындагыларды айтабыз.

00:02:00.533 --> 00:02:04.575


00:02:04.575 --> 00:02:06.621


00:02:06.621 --> 00:02:08.528


00:02:08.528 --> 00:02:11.461


00:02:11.461 --> 00:02:15.456


00:02:15.456 --> 00:02:19.384


00:02:19.384 --> 00:02:25.000


00:02:25.000 --> 00:02:29.394


00:02:29.394 --> 00:02:36.533


00:02:36.533 --> 00:02:38.119


00:02:38.119 --> 00:02:40.841


00:02:40.841 --> 00:02:42.067


00:02:42.067 --> 00:02:45.508