WEBVTT

00:00:01.317 --> 00:00:03.809
Ben bir astrofizikçiyim.

00:00:03.833 --> 00:00:06.888
Evrendeki yıldız 
patlamalarını araştırıyorum.

00:00:07.603 --> 00:00:08.803
Ancak bir kusurum var:

00:00:09.325 --> 00:00:11.808
Tez canlıyım ve çok kolay sıkılıyorum.

00:00:12.356 --> 00:00:13.826
Bir astrofizikçi olmama rağmen

00:00:13.826 --> 00:00:17.508
tüm evreni araştırmak gibi
harika bir olanağım var,

00:00:17.532 --> 00:00:20.880
sadece bunu, her zaman
bunu yapma düşüncesi

00:00:20.904 --> 00:00:23.135
beni hapsolmuş 
ve kısıtlanmış hissettiriyor.

00:00:24.762 --> 00:00:30.176
Peki ya dikkatimi sürdürmek ve sıkılmakla 
ilgili olan sorunlarım bir kusur değilse?

00:00:30.206 --> 00:00:32.873
Peki ya onları değerli bir niteliğe 
dönüştürebilseydim?

NOTE Paragraph

00:00:33.810 --> 00:00:37.785
Bir astrofizikçi araştırdığı şeylere
dokunamaz veya etkileşimde bulunamaz.

00:00:37.785 --> 00:00:39.704
Neden veya nasıl patladığını bulmak için

00:00:39.704 --> 00:00:42.274
laboratuvarda bir yıldızı 
patlatmanın hiçbir yolu yok.

00:00:42.274 --> 00:00:44.694
Sadece resimler ve gökyüzünün videoları.

00:00:45.339 --> 00:00:47.560
Evren hakkında bildiğimiz her şeyi,

00:00:47.584 --> 00:00:50.675
uzay ve zamanı yaratan 
büyük patlamadan tutun

00:00:50.699 --> 00:00:53.493
yıldızların ve galaksilerin 
oluşumuna ve evrimine,

00:00:53.517 --> 00:00:55.977
kendi Güneş sistemimizin 
yapısına kadar her şeyi

00:00:56.001 --> 00:00:58.801
gökyüzünün resimlerini inceleyerek bulduk.

00:01:00.006 --> 00:01:03.958
Tüm evren kadar karışık 
bir sistemi incelemek için

00:01:03.982 --> 00:01:07.801
astrofizikçiler ve uzmanlar
büyük ve karışık veri setlerinden

00:01:07.801 --> 00:01:11.050
örnek modeller ve çözümler çıkarıyorlar.

00:01:11.705 --> 00:01:14.130
O hâlde bu uzmanlıkla
başka ne yapabiliriz?

NOTE Paragraph

00:01:16.030 --> 00:01:20.125
Peki kamerayı kendimize 
doğrultsak ne olurdu?

00:01:21.057 --> 00:01:24.048
Urban Observatory'de 
yaptığımız şey tam olarak da bu.

00:01:24.072 --> 00:01:27.784
Bir astrofizikçi olan kpcam Greg Dobler

00:01:27.784 --> 00:01:31.739
2013'te New York Üniversitesi'nde
ilk şehir gözlemevini kurdu

00:01:31.763 --> 00:01:33.319
ve ben de 2015'te katıldım.

00:01:33.752 --> 00:01:35.681
Yaptığımız bazı şeyler şunlar:

00:01:36.196 --> 00:01:38.466
Geceleyin şehrin resimlerini çekiyoruz

00:01:38.490 --> 00:01:41.079
ve şehir ışıklarını 
yıldızlar gibi inceliyoruz.

00:01:41.514 --> 00:01:43.526
Işıkların zaman içinde nasıl değiştiğini

00:01:43.550 --> 00:01:45.624
ve astronomik ışıkların 
rengini inceleyerek

00:01:45.648 --> 00:01:48.461
patlayan yıldızların doğası 
hakkında fikir sahibi oluyorum.

00:01:48.934 --> 00:01:51.204
Aynı şekilde şehir ışıklarını inceleyerek

00:01:51.228 --> 00:01:55.910
şehrin ne kadar enerjiye gerek duyduğunu,
tükettiğini ölçüp tahmin edebiliyoruz

00:01:55.934 --> 00:01:58.881
ve kentsel çevrenin büyümesini
veya ihtiyaçlarını destekleyecek

00:01:58.881 --> 00:02:01.304
dayanaklı bir sistem kurmaya 
yardımcı olabiliyoruz.

NOTE Paragraph

00:02:02.283 --> 00:02:05.640
Gündüz resimlerinde
kirliliğin dumanlarını yakalıyoruz.

00:02:06.274 --> 00:02:09.744
New York'taki sera gazlarının yüzde 75'i

00:02:09.768 --> 00:02:13.400
bunun gibi ısı için petrol 
yakan bir binadan geliyor.

00:02:14.321 --> 00:02:16.896
Hava kirliliği sensörleri ile
kirliliği ölçebilirsiniz.

00:02:16.896 --> 00:02:20.738
Ancak her New York binasının üzerine
bir sensör koyduğunuzu hayal edin,

00:02:20.762 --> 00:02:23.468
bir milyon monitörden veri okurdu.

00:02:23.492 --> 00:02:24.818
Masrafı hayal edin.

00:02:26.048 --> 00:02:29.476
NYU öğrencilerinden oluşan bir ekiple
matematiksel bir model yaptık,

00:02:29.500 --> 00:02:32.889
New York üzerindeki 
bu dumanları belirleyebilen

00:02:32.913 --> 00:02:34.527
ve takip edebilen bir sinir ağı.

00:02:34.527 --> 00:02:36.209
Onları şöyle sınıflandırabiliriz --

00:02:36.209 --> 00:02:39.148
Zararsız buhar dumanları, 
beyaz ve gözden çabuk kaybolan;

00:02:39.172 --> 00:02:42.688
kirletici bacalar, siyah ve kalıcı --

00:02:42.712 --> 00:02:46.471
ve siyasete yön verenlere semt 
kirliliğinin haritasını temin edebiliriz.

NOTE Paragraph

00:02:47.777 --> 00:02:51.666
Bu çapraz disiplinli proje
dönüşümsel çözümler yarattı.

00:02:53.942 --> 00:02:56.855
Ancak astrofizikte kullandığımız 
veri analizi yöntemleri

00:02:56.879 --> 00:02:58.840
her tür veriye uygulanabilir,

00:02:58.864 --> 00:03:00.014
sadece resimlere değil.

00:03:00.450 --> 00:03:02.344
Bir Kaliforniya bölge savcısının

00:03:02.344 --> 00:03:06.379
yargıdaki gecikmeleri anlamasına
yardımcı olmamız istenmişti.

00:03:06.839 --> 00:03:09.506
Şartlı tahliyede veya hapiste 
olan insanlar var,

00:03:09.530 --> 00:03:12.141
bazen yıllarca duruşma için bekliyorlar.

00:03:12.165 --> 00:03:14.879
Bitmek bilmeyen ne tür davaların
olduğunu bilmek istediler

00:03:14.879 --> 00:03:17.757
ve bunu anlamak için bakılacak
devasa bir veri seti vardı

00:03:17.781 --> 00:03:21.753
ancak ofislerinde bunu yapacak
uzmanlıkları veya araçları yoktu.

00:03:21.789 --> 00:03:23.535
İşte bu noktada biz dâhil oluyoruz.

00:03:23.559 --> 00:03:26.956
Meslektaşım kamu politikası profesörü 
Angela Hawken ile çalıştım

00:03:26.980 --> 00:03:30.466
ve ekibimiz ilk olarak bölge savcılarının
yargılama sürecini görmesi

00:03:30.490 --> 00:03:34.390
ve daha iyi anlaması için 
görsel bir pano oluşturdu.

00:03:34.997 --> 00:03:37.926
Ama aynı zamanda 
biz de verilerini inceledik,

00:03:37.950 --> 00:03:40.470
sürecin süresinin yargılama güçlerindeki

00:03:40.494 --> 00:03:43.684
sosyal eşitsizliklerden
etkilenip etkilenmediğine baktık.

00:03:44.367 --> 00:03:46.939
Bunu, binlerce yıldız patlamasını 
sınıflandırmak için

00:03:46.939 --> 00:03:48.906
kullandığım yöntemleri kullanarak yaptık

00:03:48.930 --> 00:03:51.585
ve bu yöntemleri
binlerce davaya uyguladık.

00:03:51.609 --> 00:03:52.760
Bunu yaparken

00:03:52.784 --> 00:03:55.021
ön yargılarını keşfetmeye gönüllü olan

00:03:55.021 --> 00:03:57.831
diğer yargı yetkililerine 
uygulanabilecek bir model kurduk.

NOTE Paragraph

00:03:57.855 --> 00:04:01.101
Alan uzmanları ve astrofizikçiler 
arasındaki bu iş birliği

00:04:01.125 --> 00:04:04.180
insanların hayat kalitesini 
iyileştirmesine yardımcı olmak için

00:04:04.180 --> 00:04:05.874
dönüşümsel çözümler yarattı.

00:04:07.426 --> 00:04:08.910
Ancak bu, çift yönlü bir yol.

00:04:08.934 --> 00:04:11.477
Astrofizik geçmişimi 
şehirciliğe uyguluyorum

00:04:11.501 --> 00:04:15.342
ve şehircilikte öğrendiklerimi 
astrofiziğe uyguluyorum.

NOTE Paragraph

00:04:15.930 --> 00:04:17.782
Işık ekosu:

00:04:18.461 --> 00:04:23.028
Yıldız patlamalarının yansımalarının
kozmik tozların üzerine yansıması.

00:04:24.046 --> 00:04:26.125
Resimlerimizde bu yansımalar

00:04:26.125 --> 00:04:29.855
beyaz, gözden çabuk kaybolan, 
hareketli şekiller olarak görünür,

00:04:29.855 --> 00:04:31.005
tıpkı bulutlar gibi.

00:04:31.363 --> 00:04:35.258
Şehir resimlerinde bulutları 
belirleyen aynı modelleri

00:04:35.282 --> 00:04:38.260
gökyüzü resimlerinde ışık ekosunu 
belirlemek için uyarlıyorum.

NOTE Paragraph

00:04:40.290 --> 00:04:43.583
İlgimi çeken ve beni 
heyecanlandıran şeyleri keşfederek,

00:04:43.607 --> 00:04:45.403
alanımın dışına çıkarak

00:04:45.427 --> 00:04:48.303
tez canlılığımı değerli 
bir niteliğe dönüştürdüm.

00:04:49.031 --> 00:04:52.642
Biz, siz, hepimiz 
yeni bir kavrayış oluşturacak

00:04:52.642 --> 00:04:55.872
ve yeni, beklenmedik 
dönüşümsel çözümlere yol açacak

00:04:55.872 --> 00:04:58.285
benzersiz bir bakış açısına sahibiz.

NOTE Paragraph

00:04:58.944 --> 00:05:00.106
Teşekkür ederim.

NOTE Paragraph

00:05:00.130 --> 00:05:04.288
(Alkış)