0:00:01.174,0:00:04.722
Lisansüstü eğitimdeki ilk yılım,[br]maymunlarda iş birliği çalışarak,

0:00:04.746,0:00:06.969
sadece kapuçin maymunu gruplarımızın

0:00:06.993,0:00:09.886
etkileşimini izleyerek dışarıda[br]çok zaman geçirdim.

0:00:10.230,0:00:13.657
Bir öğleden sonra, gruplarımızdan[br]birine fıstık yediriyordum,

0:00:13.657,0:00:16.997
diğer maymunlar da biraz alabilsin diye[br]erkeklerimizden biri olan

0:00:16.997,0:00:19.169
Ozzie'nin dikkatini dağıtmayı[br]gerektiriyordu.

0:00:19.193,0:00:21.328
Ozzie fıstığı çok severdi

0:00:21.352,0:00:24.576
ve her zaman biraz kapmak için[br]elinden gelen her şeyi yapardı.

0:00:24.941,0:00:26.575
Ancak o gün,

0:00:26.599,0:00:29.996
bölmesinden başka şeyler getirip[br]bir fıstık almak için

0:00:30.020,0:00:32.673
benimle takas etmeye başladı.

0:00:33.141,0:00:37.077
Kapuçinler akıllı yaratıklar,[br]bu yüzden bu bir sürpriz değildi.

0:00:37.101,0:00:38.879
Ama şaşırtıcı olan,

0:00:38.903,0:00:41.476
bana getirdiği bazı şeyleri

0:00:41.476,0:00:44.435
fıstıktan daha çok[br]sevdiğine oldukça emindim.

0:00:44.827,0:00:46.961
İlk olarak, bana kurutulmuş[br]köpek maması gibi

0:00:46.985,0:00:48.588
bir parça maymun yemi getirdi,

0:00:48.612,0:00:50.572
hatta Purina tarafından yapılmıştı

0:00:50.596,0:00:53.791
ve bir maymun için oldukça değersiz.

0:00:53.815,0:00:56.260
Tabii bunun için ona fıstık vermedim.

0:00:56.284,0:00:58.228
Ama denemeye devam etti

0:00:58.252,0:01:01.581
ve sonunda bana bir portakalın[br]çeyreğini getirdi

0:01:01.605,0:01:04.533
ve benimle bir fıstıkla[br]takas etmeye çalıştı.

0:01:05.009,0:01:08.034
Şimdi, portakallar [br]değerli bir maymun malı,

0:01:08.058,0:01:11.264
bu yüzden bu ticaret[br]biraz çılgınca değil mi?

0:01:11.264,0:01:14.952
Maymunların neyi tercih ettiğini nasıl[br]bildiğimizi merak ediyor olmalısınız.

0:01:14.952,0:01:16.177
İki yiyecek arasında

0:01:16.201,0:01:17.789
bir seçim yaptırarak

0:01:17.789,0:01:20.136
ve hangisini seçtiklerini[br]görerek soruyoruz.

0:01:20.160,0:01:23.188
Genel olarak[br]tercihleri bizimkine çok benziyor,

0:01:23.212,0:01:25.569
ne kadar tatlı olursa[br]o kadar çok seviyorlar.

0:01:25.593,0:01:28.347
Bu yüzden, tıpkı insanlar gibi[br]küçük kekleri lahanaya,

0:01:28.371,0:01:30.787
portakal veya üzüm gibi meyveleri

0:01:30.787,0:01:33.236
salatalık gibi sebzelere tercih ederler

0:01:33.260,0:01:35.831
ve bunların hepsini[br]maymun yemine tercih ederler.

0:01:35.831,0:01:37.514
Fıstık da fena değil.

0:01:37.538,0:01:41.219
Ancak, kesinlikle onları bir parça[br]portakala tercih etmiyorlar.

0:01:41.243,0:01:44.701
Ozzie'nin bir çeyrek portakalı[br]bir fıstıkla takas etmeye çalışması

0:01:44.725,0:01:46.058
bir sürprizdi

0:01:46.082,0:01:50.066
ve aniden o fıstığı isteyip istemediğini[br]merak etmeye başladım

0:01:50.090,0:01:52.939
çünkü grubundaki herkes bir tane alıyordu.

0:01:53.391,0:01:56.292
Merak ediyorsanız,[br]Ozzie'ye fıstığını verdim.

0:01:56.316,0:01:58.203
Ama sonra lisansüstü danışmanım

0:01:58.203,0:02:00.165
Frans de Waal'a gittim ve maymunların,

0:02:00.189,0:02:03.123
gruplarından başka birinin[br]aynı işi yapınca

0:02:03.123,0:02:06.276
daha iyi bir ödül aldığında[br]nasıl tepki vereceğini görmek için

0:02:06.276,0:02:10.173
bir çalışma tasarlamaya başladık.

0:02:10.506,0:02:12.474
Çok basit bir çalışmaydı.

0:02:12.498,0:02:16.358
Aynı gruptan iki maymun alıp[br]yan yana oturttuk

0:02:16.361,0:02:19.928
ve benimle bir jeton ticareti[br]yapmaları gereken bir görevleri vardı.

0:02:19.928,0:02:23.694
Bunu başarılı bir şekilde yaparlarsa[br]ödül alırlardı.

0:02:24.070,0:02:27.759
İşin püf noktası, bir maymun[br]hep bir parça salatalık alacaktı,

0:02:27.759,0:02:30.330
ama diğer maymun[br]bazen bir parça salatalık

0:02:30.330,0:02:31.997
bazen de bir üzüm alacaktı.

0:02:31.997,0:02:33.551
Hatırlayacak olursanız,

0:02:33.551,0:02:35.570
üzümler, kapuçin maymunu hiyerarşisinde

0:02:35.570,0:02:38.192
salatalıklara göre daha çok tercih edilir.

0:02:38.192,0:02:40.606
Bunlar benim kapuçin maymunlarımdan ikisi.

0:02:40.606,0:02:42.964
Sağda Winter bir üzümle,

0:02:42.964,0:02:46.007
soldaki Lance ise[br]bir salatalıkla takas yapıyor.

0:02:46.007,0:02:49.290
Gördüğünüz gibi o-[br]ve evet, Lance aslında bir dişi -

0:02:49.290,0:02:52.030
ilk başta salatalığıyla tamamen mutlu,

0:02:52.030,0:02:55.630
ta ki Winter'ın bir üzümle[br]takas ettiğini görene kadar.

0:02:55.630,0:02:59.059
Birdenbire, Lance takas[br]konusunda çok hevesli.

0:02:59.059,0:03:03.131
Salatalığı alıyor, bir ısırık alıyor

0:03:03.131,0:03:06.122
ve sonra tekrar dışarı atıyor.

0:03:06.214,0:03:09.956
Bu arada, Winter tekrar takas yapar[br]ve bir üzüm daha alır

0:03:09.956,0:03:13.148
ve onu yerken Lance'in[br]tüm dikkatini çeker.

0:03:13.148,0:03:14.552
Lance bu kez,

0:03:14.552,0:03:17.386
takas konusunda pek hevesli değil.

0:03:17.386,0:03:19.968
Ama sonunda takas yapar.

0:03:19.968,0:03:23.391
Ama bu sefer salatalığı aldığında

0:03:23.391,0:03:28.244
tekrar dışarı atmadan önce[br]bir ısırık bile almıyor.

0:03:28.749,0:03:30.819
Görünüşe göre, Lance sadece

0:03:30.819,0:03:34.816
Winter'ın üzüm yediğini[br]görmediğinde salatalık istiyor.

0:03:34.903,0:03:36.846
Lance bu konuda yalnız değildi.

0:03:36.846,0:03:39.271
Diğer maymunlar da salatalık yediği sürece

0:03:39.271,0:03:43.071
tüm kapuçimlerim salatalıklarından[br]son derece memnundu.

0:03:43.213,0:03:45.630
Ancak diğer maymunlar üzüm alırken

0:03:45.630,0:03:48.478
salatalıklarından çoğu zaman[br]pek memnun olmazlardı.

0:03:48.832,0:03:51.255
Açıkça sorulan soru, neden?

0:03:51.255,0:03:54.125
Bu salatalıkları daha önce sevmişlerse

0:03:54.125,0:03:55.663
ne değişti?

0:03:55.663,0:03:56.940
Ben bir bilim insanıyım

0:03:56.940,0:04:00.886
ve bilim insanları, araştırmalarımıza dair[br]çok fazla şey okumaktan çekiniyorlar,

0:04:00.886,0:04:03.341
özellikle de diğer hayvanların[br]ne düşündüğü

0:04:03.341,0:04:05.408
veya hissettiği söz konusu olunca,

0:04:05.408,0:04:06.599
çünkü onlara soramıyoruz.

0:04:06.599,0:04:08.874
Ama yine de maymunlarımda gördüğüm şey,

0:04:08.874,0:04:12.465
biz insanların adalet duygusu[br]dediği şeye çok benziyordu.

0:04:12.725,0:04:15.038
Sonuçta, bu salatalığın farkı,

0:04:15.038,0:04:18.287
Winter üzümünü aldıktan sonra gelmesiydi,

0:04:18.287,0:04:19.757
almasından önce değil.

0:04:19.757,0:04:22.843
Biz insanlar[br]adalet konusunda takıntılıyız.

0:04:23.066,0:04:25.053
Küçük bir kız kardeşim var

0:04:25.053,0:04:26.643
ve biz küçükken,

0:04:26.643,0:04:29.394
kız kardeşim benden[br]daha büyük bir dilim pasta alsa,

0:04:29.394,0:04:30.759
kırıntıyla bile büyük olsa,

0:04:30.759,0:04:31.902
öfkelenirdim.

0:04:31.966,0:04:34.312
Adil değildi.

0:04:34.312,0:04:37.437
Çocukluktaki ben yalnız değil.

0:04:37.437,0:04:41.781
Biz başkalarından daha azını almaktan[br]o kadar nefret ediyoruz ki

0:04:41.781,0:04:43.009
bir araştırmada,

0:04:43.009,0:04:46.733
insanlara varsayımsal[br]bir seçenek sunuluyor:

0:04:46.733,0:04:51.184
Başkaları 25 bin dolar kazanırken[br]50 bin dolar kazanmak mı?

0:04:51.184,0:04:56.283
Yoksa başkaları 250 bin dolar kazanırken[br]100 bin dolar kazanmak mı?

0:04:56.283,0:04:58.345
Katılımcıların neredeyse yarısı

0:04:58.345,0:05:02.104
başkalarından göreceli de olsa[br]daha az kazanmaktansa

0:05:02.104,0:05:05.427
yılda 50 bin dolar daha az[br]kazanmayı tercih ediyor.

0:05:05.772,0:05:07.535
Bu ödenmesi büyük bir bedel.

0:05:08.445,0:05:10.675
İnsanları bu tür mantıksız

0:05:10.675,0:05:12.700
karar almaya sevk eden ne?

0:05:12.700,0:05:13.840
Ne de olsa

0:05:13.840,0:05:17.006
salatalığınızı bir başkası[br]üzüm aldığı için atmak,

0:05:17.006,0:05:20.630
ancak işleri daha adil[br]hale getirirse mantıklı olur.

0:05:20.630,0:05:24.795
Aksi takdirde, Winter'ın bir üzümü olur[br]ve seninse hiçbir şeyin.

0:05:24.795,0:05:27.460
Elbette insanlar kapuçin maymunları değil.

0:05:27.460,0:05:28.332
Ama görünüşte,

0:05:28.332,0:05:33.315
başkası sizden daha fazla kazanacak diye[br]50.000 doları feda etmek,

0:05:33.339,0:05:36.632
o salatalığı atmaktan daha mantıklı değil.

0:05:36.656,0:05:38.836
Belki de öyle.

0:05:39.177,0:05:40.804
Bazı ekonomistler,

0:05:40.828,0:05:44.153
insanlardaki adalet duygusunun[br]iş birliğine bağlı olduğunu düşünüyor.

0:05:44.645,0:05:47.304
Başka bir deyişle,[br]başka biriyle çalışırken

0:05:47.328,0:05:49.923
çubuğun kısa ucunu aldığımızı bilmek için

0:05:49.923,0:05:51.696
bu adalet duygusuna ihtiyacımız var.

0:05:51.720,0:05:52.879
Şöyle düşünün:

0:05:52.903,0:05:56.385
Diyelim ki işte zor zamanlar geçiren[br]ve biraz daha yardıma ihtiyacı olan

0:05:56.385,0:05:57.601
bir iş arkadaşınız var.

0:05:57.601,0:05:59.926
Muhtemelen yardım etmekten[br]çok mutlu olacaksınız,

0:05:59.926,0:06:02.999
özellikle de ihtiyacınız olduğunda[br]sizin için aynısını yapıyorsa.

0:06:02.999,0:06:05.010
Başka bir deyişle, işler eşitlenirse.

0:06:05.034,0:06:06.185
Ama şimdi,

0:06:06.209,0:06:08.756
diyelim ki meslektaşınız[br]her zaman tembellik ediyor

0:06:08.780,0:06:10.363
ve size fazladan iş bırakıyor.

0:06:10.387,0:06:12.664
Bu çileden çıkarır.

0:06:12.688,0:06:13.839
Ya da daha kötüsü,

0:06:13.863,0:06:17.434
tüm işi siz yapıyorsanız[br]ve o daha fazla para alıyorsa.

0:06:17.458,0:06:19.537
Öfkelenirdiniz, değil mi?

0:06:19.895,0:06:22.569
Ki öyle de olmalısınız.

0:06:22.593,0:06:26.136
Bu haklı öfke, size bunun adil olmadığını

0:06:26.136,0:06:29.149
söyleyen adalet duygunuz.

0:06:29.173,0:06:32.701
Adil payınızı birlikte çalıştığınız[br]insanlardan almanız gerekir

0:06:32.725,0:06:35.494
ya da bu iş birliği değil sömürü olur.

0:06:35.518,0:06:39.550
Haksız muamele gördüğünüz[br]her işi bırakamayabilirsiniz,

0:06:39.574,0:06:40.780
ancak ırkçılık,

0:06:40.804,0:06:42.744
cinsiyetçilik ve yeni bir iş bulmanın

0:06:42.768,0:06:45.768
getirdiği sürtüşmelerin olmadığı[br]mükemmel bir dünyada,

0:06:45.792,0:06:48.187
ne zaman harekete geçme zamanı olduğunu

0:06:48.211,0:06:50.117
size bildiren adalet duygunuz olur.

0:06:50.141,0:06:51.514
Ya yapamazsanız?

0:06:51.538,0:06:56.855
Bu için için yanan hüsran,[br]salatalıklarınızı da attırabilir.

0:06:57.268,0:06:59.339
İnsanlar bu konuda yalnız değil.

0:06:59.363,0:07:03.236
Önceki çalışmada, Lance'in bu konuda[br]yapabileceği hiçbir şey yoktu,

0:07:03.236,0:07:05.012
ama ya olsaydı?

0:07:05.036,0:07:06.226
Kapuçinlerin,

0:07:06.250,0:07:10.420
birlikte çalıştıktan sonra kendilerine[br]payını vermeyen diğer kapuçinlerle

0:07:10.420,0:07:12.560
iş birliği yapmayı[br]reddettiği ortaya çıktı.

0:07:12.584,0:07:15.077
Başka bir maymunla[br]birlikte çalışmayı reddetmek,

0:07:15.101,0:07:18.696
oyun alanını seviyelendirmenin[br]oldukça basit bir yolu.

0:07:19.093,0:07:21.942
Görünüşe göre hiç bir maymunun[br]bir şeyi olmaması,

0:07:21.966,0:07:24.387
birinin fazlasına sahip olmasından iyi.

0:07:24.411,0:07:26.950
Ama tıpkı siz ve iş arkadaşınız gibi,

0:07:26.974,0:07:29.946
her şey uzun vadede eşitlendiği sürece

0:07:29.970,0:07:33.478
kısa vadeli eşitsizlikten[br]son derece memnunlar.

0:07:33.502,0:07:36.549
Adalet ve iş birliği arasındaki[br]bu ekonomik bağlantı,

0:07:36.573,0:07:39.415
bir evrimsel biyolog olarak[br]bana mantıklı geliyor.

0:07:39.439,0:07:40.599
Sonuçta,

0:07:40.623,0:07:43.260
atalarınız genlerini[br]aktarabilmesinin sebebi

0:07:43.284,0:07:45.998
belli bir ölçüde[br]çok başarılı olmaları değil

0:07:46.022,0:07:48.814
başkalarından daha başarılı olmaları.

0:07:48.838,0:07:51.170
Biz buna güçlü olanın[br]hayatta kalması demiyoruz,

0:07:51.170,0:07:53.419
buna en güçlü olanın[br]hayatta kalması diyoruz.

0:07:53.419,0:07:55.291
Diğerlerinden daha güçlü anlamında.

0:07:55.315,0:07:56.755
Hepsi göreceli.

0:07:57.577,0:07:58.728
Pekala.

0:07:58.752,0:08:01.815
Yani kapuçinlerim diğerlerinden[br]daha aza sahip olmayı sevmiyor.

0:08:01.839,0:08:03.540
Durumu herkes için adil kılmak için

0:08:03.540,0:08:05.871
salatalıklarını feda etmekten[br]son derece mutlular.

0:08:05.895,0:08:07.058
Bu harika.

0:08:07.082,0:08:10.385
Fakat insanlarda adalet duygusu[br]dediğimiz şey, aynı zamanda,

0:08:10.409,0:08:14.584
başkasından daha fazlasını aldığımızda[br]önemsediğimiz anlamına da gelir.

0:08:14.933,0:08:16.576
Ya maymunlarım?

0:08:16.600,0:08:17.901
Görünüşe göre

0:08:17.925,0:08:21.714
primatlar diğerlerinden daha fazlasını[br]aldıklarında fark ediyor

0:08:21.738,0:08:23.920
veya bazıları fark ediyor.

0:08:23.944,0:08:25.626
Kapuçinlerim etmez.

0:08:25.960,0:08:28.016
Ancak çalışmalarımdan birinde,

0:08:28.040,0:08:31.482
gruplarındaki başka bir şempanze[br]bir salatalık alırsa

0:08:31.506,0:08:35.300
şempanzelerim bir üzümü reddederdi,

0:08:35.300,0:08:39.577
şempanzelerimin üzümü ne çok sevdiklerini[br]düşününce bu gerçekten etkileyici.

0:08:40.046,0:08:43.998
Bununla birlikte, başka bir şempanzeden[br]daha az aldıklarında

0:08:43.998,0:08:47.045
daha fazlasını aldıklarına kıyasla[br]daha çok üzülüyorlardı.

0:08:47.069,0:08:50.756
Komşunuzdan daha fazlasına sahip olmanın[br]adil olduğunu düşünmeyebilirsiniz,

0:08:50.756,0:08:54.231
ancak sizden daha fazlasına sahip olmasını[br]gerçekten adil bulmuyorsunuz.

0:08:54.231,0:08:55.823
İşte yine de önemli bir soru:

0:08:55.847,0:08:58.966
Haksız yere yarar sağlayan bizlerken,

0:08:58.990,0:09:01.760
neden eşitsizliği veya adaletsizliği[br]önemsiyoruz?

0:09:01.784,0:09:04.413
Evrim, en güçlü olanın[br]hayatta kalmasıyla ilgiliyse,

0:09:04.437,0:09:08.365
alabileceğiniz herhangi bir avantajı[br]elde etmek mantıklı olmaz mı?

0:09:08.810,0:09:10.318
İşte sorun burada.

0:09:10.342,0:09:13.056
Senden daha fazlasını alırsam[br]daha iyisini yaparım.

0:09:13.080,0:09:16.155
Ama en iyisi, birlikte çalışıp[br]ikimizden birinin

0:09:16.179,0:09:19.568
kendi başına elde edebileceğinden[br]fazlasını elde edebilmek.

0:09:19.592,0:09:23.354
Ama adil olmayacağımı düşünmüyorsan[br]neden benimle çalışıyorsun?

0:09:23.378,0:09:26.332
Ama senden fazlasına sahip olduğumu[br]fark edeceğimi

0:09:26.332,0:09:28.921
ve bununla ilgili bir şeyler[br]yapacağımı düşünüyorsan

0:09:28.921,0:09:30.275
benimle çalışacaksın.

0:09:30.728,0:09:35.379
Evrim, bu çok önemli uzun vadeli[br]ilişkileri sürdürmek için

0:09:35.403,0:09:39.739
ara sıra meydana gelen kısa vadeli[br]kayıpları kabul etmemizi seçti.

0:09:40.125,0:09:42.006
Bu şempanzeler için doğru

0:09:42.030,0:09:44.847
ama insanlarda daha da önemli.

0:09:44.871,0:09:47.991
İnsanlar inanılmaz derecede[br]birbirine bağlı ve birbirine bağımlı

0:09:48.369,0:09:50.964
ve bizler geleceğe doğru planlama[br]yapabilmek için

0:09:50.988,0:09:53.877
gelişmiş bilişsel yeteneklere sahibiz.

0:09:53.901,0:09:56.948
Ayrıca bu kooperatif[br]ortaklıkları sürdürmenin

0:09:56.948,0:09:58.795
önemini kabul etmek için de.

0:09:59.119,0:10:01.222
Aslında, ne olursa olsun

0:10:01.246,0:10:03.453
sanırım adalet duygusunun

0:10:03.477,0:10:06.282
insanlar için önemini[br]muhtemelen küçümsüyoruz.

0:10:06.794,0:10:10.523
İnsanlar ve kapuçin maymunları[br]arasındaki en büyük farklardan biri,

0:10:10.547,0:10:14.688
insanlarda iş birliğinin büyüklüğü[br]ve her yerde bulunabilmesi.

0:10:14.712,0:10:15.871
Diğer bir deyişle,

0:10:15.895,0:10:18.966
kapuçin maymunlarından[br]çok daha iş birlikçiyiz.

0:10:18.990,0:10:21.937
Yasal ve ekonomik sistemler,[br]kelimenin tam anlamıyla

0:10:21.937,0:10:24.839
ancak hepimiz bunlara katılmayı[br]kabul edersek var olur.

0:10:24.863,0:10:27.982
Eğer insanlar bu sistemlerin[br]ödüllerinden ve faydalarından

0:10:27.982,0:10:29.552
mahrum kalmış hissederlerse,

0:10:29.552,0:10:30.957
o zaman katılmayı bırakırlar

0:10:30.957,0:10:32.274
ve tüm sistem çöker.

0:10:32.681,0:10:35.022
Hem ABD'de hem de dünya[br]çapında gördüğümüz

0:10:35.046,0:10:37.498
protestoların ve ayaklanmaların çoğu,

0:10:37.522,0:10:39.910
bana şaşırtıcı gelmeyen açık bir şekilde

0:10:39.934,0:10:42.156
adalet etrafında çerçeveleniyor.

0:10:42.180,0:10:44.538
Kaynaklara orantısız erişim

0:10:44.538,0:10:48.789
veya bazı grupların yasal sistemden[br]orantısız bir şekilde etkilenmesi

0:10:48.813,0:10:51.780
veya bir virüsün etkileriyle ilgili olsun,[br]bu protestolar,

0:10:51.804,0:10:55.469
uzun toplumsal tabakalaşma[br]geçmişimizle birlikte

0:10:55.469,0:10:58.624
adaletsizliği reddetme konusundaki

0:10:58.648,0:11:02.467
uzun evrimsel eğilimimizin[br]mantıksal sonucu.

0:11:02.491,0:11:04.893
Bir de bu tabakalaşmadan kaynaklanan

0:11:04.893,0:11:06.705
sistemik eşitsizlikler.

0:11:06.729,0:11:10.808
Buna ek olarak, pek çok ölçüye göre[br]ekonomik eşitsizliğin,

0:11:10.832,0:11:13.673
hızla arttığı gerçeği de var.

0:11:14.493,0:11:17.556
Chris Boehm, "Hierarchy in the Forest"[br]adlı bir kitap yazdı

0:11:17.580,0:11:20.307
ve burada insanların en alttakilerin,

0:11:20.307,0:11:24.104
üsttekilerin onlardan yararlanmasını[br]engellemek için

0:11:24.128,0:11:27.110
bir araya geldiği ters hiyerarşilere[br]sahip olduğunu savundu.

0:11:27.531,0:11:31.119
Belki de bu protestolar,[br]insanların hiyerarşiyi

0:11:31.119,0:11:34.642
yeniden dengeleme eğiliminin[br]en son tezahürü olabilir.

0:11:34.666,0:11:38.230
Belki de kapuçin maymunlarıyla[br]aramızdaki en büyük fark,

0:11:38.254,0:11:40.842
bu sorunu tanıyıp bu konuda

0:11:40.866,0:11:43.413
aktif olarak bir şeyler yapmak için[br]çalışabilmemiz.

0:11:43.437,0:11:46.617
Elbette dezavantajlı olduğumuzu anlıyoruz.

0:11:46.641,0:11:49.149
Ama bir başkasının pahasına[br]avantaj sağladığımızda

0:11:49.149,0:11:52.944
bunu fark edebiliriz ve etmeliyiz de.

0:11:52.944,0:11:55.860
Ve adaleti bu iki eşitsizlik arasındaki

0:11:55.860,0:11:58.426
denge olarak kabul etmeliyiz,

0:11:58.450,0:12:01.797
çünkü toplumumuz kelimenin[br]tam anlamıyla buna bağlı.

0:12:02.391,0:12:04.859
Aslında araştırmam şunu gösteriyor ki

0:12:04.883,0:12:09.057
tüm primat türleri eşitsizliği[br]önemsiyor diye bir şey yok.

0:12:09.081,0:12:12.299
Sadece iş birliğine güvenenler umursuyor,

0:12:12.323,0:12:14.910
bu da kesinlikle insanları kapsıyor.

0:12:14.934,0:12:17.037
İş birlikçi toplumumuz için

0:12:17.061,0:12:21.103
birbirimize güvendiğimizden[br]adaleti önemsemek üzere evrildik.

0:12:21.127,0:12:23.096
Dünya ne kadar adaletsiz hale gelirse

0:12:23.120,0:12:25.008
ve birbirimizi ne kadar az önemsersek

0:12:25.032,0:12:27.225
o kadar çok tehlikeyle[br]karşı karşıya kalırız.

0:12:27.225,0:12:30.135
Sorunlarımız üzüm[br]ve salatalıktan daha karmaşık,

0:12:30.159,0:12:32.595
ancak kapuçinlerin bize öğrettiği gibi,

0:12:32.619,0:12:35.626
hepimiz adil oynadığımızda[br]daha iyisini yapacağız.

0:12:35.944,0:12:37.094
Teşekkürler.