[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.00,0:00:02.93,Default,,0000,0000,0000,,Nükleer enerjiyi kullanmayı bırakmak için üç sebep. Dialogue: 0,0:00:03.53,0:00:06.27,Default,,0000,0000,0000,,Bir: nükleer silahların yaygınlaşması Dialogue: 0,0:00:06.90,0:00:09.08,Default,,0000,0000,0000,,Nükleer teknoloji dünya sahnesine şiddetli Dialogue: 0,0:00:09.08,0:00:10.60,Default,,0000,0000,0000,,bir giriş yaptı: 1944'te Dialogue: 0,0:00:10.62,0:00:12.28,Default,,0000,0000,0000,,Dünyanın ilk nükleer test Dialogue: 0,0:00:12.30,0:00:14.56,Default,,0000,0000,0000,,patlamasının ardından iki büyük şehir Dialogue: 0,0:00:14.56,0:00:18.56,Default,,0000,0000,0000,,sadece iki bomba ile yok edildi. Dialogue: 0,0:00:18.56,0:00:21.12,Default,,0000,0000,0000,,Bundan sonra, reaktör teknolojisi yavaşça Dialogue: 0,0:00:21.13,0:00:23.65,Default,,0000,0000,0000,,elektrik üretimi için kullanlmaya başlandı Dialogue: 0,0:00:23.65,0:00:26.16,Default,,0000,0000,0000,,ama hep nükleer silah teknolojisiyle içten Dialogue: 0,0:00:26.16,0:00:28.31,Default,,0000,0000,0000,,içe bağlantılıydı. Nükleer teknolojiye Dialogue: 0,0:00:28.31,0:00:31.29,Default,,0000,0000,0000,,erişmeden nükleer silah yapmak imkansızdı. Dialogue: 0,0:00:31.29,0:00:33.43,Default,,0000,0000,0000,,Silahların yaygınlaşmasını engellemeyi Dialogue: 0,0:00:33.45,0:00:35.31,Default,,0000,0000,0000,,amaçlayan bir anlaşma olan Dialogue: 0,0:00:35.31,0:00:37.84,Default,,0000,0000,0000,,Nükleer Silahların Yaygınlaşmasını Dialogue: 0,0:00:37.84,0:00:41.33,Default,,0000,0000,0000,,Engelleme Anlaşması başarılı olamadı Dialogue: 0,0:00:41.45,0:00:46.12,Default,,0000,0000,0000,,40 yılda 5 ülke kendi silahlarını üretti Dialogue: 0,0:00:46.15,0:00:50.15,Default,,0000,0000,0000,,Asıl sorun barışçıl nükleer kullanımını Dialogue: 0,0:00:50.15,0:00:54.15,Default,,0000,0000,0000,,nükleer silah programından ayırt etmek son Dialogue: 0,0:00:54.15,0:00:55.36,Default,,0000,0000,0000,,derece zor. Dialogue: 0,0:00:55.36,0:00:58.03,Default,,0000,0000,0000,,1970'lerde büyük nükleer güçler Dialogue: 0,0:00:58.03,0:01:00.70,Default,,0000,0000,0000,,barışçıl teknolojilerini küçük ülkelere Dialogue: 0,0:01:00.70,0:01:02.42,Default,,0000,0000,0000,,satıyorlardı, onlar da Dialogue: 0,0:01:02.48,0:01:03.91,Default,,0000,0000,0000,,kendi silahlarını geliştiriyordu Dialogue: 0,0:01:03.91,0:01:06.51,Default,,0000,0000,0000,,Ölümcül nükleer silahlara giden yol Dialogue: 0,0:01:06.51,0:01:09.40,Default,,0000,0000,0000,,barışçıl nükleer santrallerden geçiyordu. Dialogue: 0,0:01:09.53,0:01:11.75,Default,,0000,0000,0000,,İki: nükleer atık ve kirlilik sorunu Dialogue: 0,0:01:12.23,0:01:14.35,Default,,0000,0000,0000,,Tüketilmiş nükleer yakıtlar sadece Dialogue: 0,0:01:14.35,0:01:16.85,Default,,0000,0000,0000,,radyoaktif değil, aynı zamanda plütonyum Dialogue: 0,0:01:16.85,0:01:19.78,Default,,0000,0000,0000,,gibi zehirli kimyasal elementler içeriyor. Dialogue: 0,0:01:19.78,0:01:23.58,Default,,0000,0000,0000,,Zararını ise yavaşça 10.000'lerce yılda Dialogue: 0,0:01:23.58,0:01:24.68,Default,,0000,0000,0000,,kaybediyor. Dialogue: 0,0:01:24.78,0:01:27.27,Default,,0000,0000,0000,,Ayrıca yakıt işleme denilen Dialogue: 0,0:01:27.50,0:01:29.93,Default,,0000,0000,0000,,plütonyumun atık yakıttan ayrıştırılma Dialogue: 0,0:01:29.94,0:01:32.93,Default,,0000,0000,0000,,süreci iki amaçla kullanılıyordu: Dialogue: 0,0:01:33.01,0:01:37.01,Default,,0000,0000,0000,,nükleer silah üretmek, ya da yeni yakıt Dialogue: 0,0:01:37.01,0:01:38.65,Default,,0000,0000,0000,,olarak kullanabilmek, ama şu anda Dialogue: 0,0:01:38.66,0:01:41.85,Default,,0000,0000,0000,,yakıt olarak kullanacak reaktörümüz yok. Dialogue: 0,0:01:41.86,0:01:45.24,Default,,0000,0000,0000,,Bir miligram sizi öldürür; birkaç kilogram Dialogue: 0,0:01:45.24,0:01:47.69,Default,,0000,0000,0000,,atom bombası yapar; Almanya gibi silahsız Dialogue: 0,0:01:47.69,0:01:49.96,Default,,0000,0000,0000,,ülkelerde bile ortalıkta tonlarca atık var Dialogue: 0,0:01:49.96,0:01:52.34,Default,,0000,0000,0000,,Çünkü yeniden işlemenin başarılı olacağı Dialogue: 0,0:01:52.34,0:01:54.79,Default,,0000,0000,0000,,umulmuştu, ama olmadı, ellerinde kaldı. Dialogue: 0,0:01:54.79,0:01:56.37,Default,,0000,0000,0000,,Tüm bu atıklar nereye gidecek peki? Dialogue: 0,0:01:56.39,0:01:58.71,Default,,0000,0000,0000,,Okyanusa atmak yasaklanınca gömmeyi Dialogue: 0,0:01:58.71,0:02:03.49,Default,,0000,0000,0000,,düşündüler ancak 10.000'lerce yıl güvenli Dialogue: 0,0:02:03.49,0:02:06.41,Default,,0000,0000,0000,,kalacak bir yer bulunamadı. 30 ülkeden Dialogue: 0,0:02:06.41,0:02:09.33,Default,,0000,0000,0000,,100.000'lerce tonluk radyoaktif atık için Dialogue: 0,0:02:09.33,0:02:12.25,Default,,0000,0000,0000,,kalıcı depo kurmaya niyetlenen Dialogue: 0,0:02:12.25,0:02:17.00,Default,,0000,0000,0000,,sadece bir ülke var: küçük Finlandiya. Dialogue: 0,0:02:17.00,0:02:21.76,Default,,0000,0000,0000,,Üç: kazalar ve felaketler Dialogue: 0,0:02:21.76,0:02:23.97,Default,,0000,0000,0000,,60 yıllık nükleer kullanım sonunda Dialogue: 0,0:02:23.97,0:02:27.48,Default,,0000,0000,0000,,reaktör ve atık depolarında 7 büyük Dialogue: 0,0:02:27.49,0:02:29.86,Default,,0000,0000,0000,,kaza meydana geldi. Dialogue: 0,0:02:29.86,0:02:32.33,Default,,0000,0000,0000,,Üçü sınırlı zarar verse de dördü Dialogue: 0,0:02:32.33,0:02:36.55,Default,,0000,0000,0000,,doğaya ciddi radyoaktif salınım yaptı. Dialogue: 0,0:02:36.60,0:02:38.82,Default,,0000,0000,0000,,1957, 1987 ve 2011'de Rusya, Ukrayna Dialogue: 0,0:02:38.82,0:02:42.82,Default,,0000,0000,0000,,Japonya'da çok miktarda toprak onlarca yıl Dialogue: 0,0:02:42.82,0:02:46.82,Default,,0000,0000,0000,,insan yaşamına elverişsiz hale geldi. Ölüm Dialogue: 0,0:02:46.82,0:02:51.37,Default,,0000,0000,0000,,sayıları saklansa da muhtemelen binlerce. Dialogue: 0,0:02:51.75,0:02:54.89,Default,,0000,0000,0000,,Bu felaketler farklı reaktör tiplerinde, Dialogue: 0,0:02:54.89,0:02:58.05,Default,,0000,0000,0000,,farklı ülkelerde ve farklı onyıllarda Dialogue: 0,0:02:58.05,0:02:59.21,Default,,0000,0000,0000,,gerçekleşti. Dialogue: 0,0:02:59.27,0:03:00.46,Default,,0000,0000,0000,,Rakamlara bakarak kendimize sorabiliriz, Dialogue: 0,0:03:00.46,0:03:04.46,Default,,0000,0000,0000,,Dünya enerjisinin %10unu karşılamak uğruna Dialogue: 0,0:03:04.46,0:03:08.02,Default,,0000,0000,0000,,her 30 yılda bir harap edici kaza yaşamaya Dialogue: 0,0:03:08.02,0:03:09.03,Default,,0000,0000,0000,,değer mi? Dialogue: 0,0:03:09.03,0:03:10.74,Default,,0000,0000,0000,,Oran %30 olsa her 10 yılda bir Dialogue: 0,0:03:10.74,0:03:12.10,Default,,0000,0000,0000,,Fukuşima ya da Çernobil yaşamayı göze Dialogue: 0,0:03:12.10,0:03:14.44,Default,,0000,0000,0000,,alacak mıyız? Buna razı mıyız? Hangi yeni Dialogue: 0,0:03:14.44,0:03:17.08,Default,,0000,0000,0000,,toprak yaşanmaz hale gelmeli ki "yeter!" Dialogue: 0,0:03:17.08,0:03:20.40,Default,,0000,0000,0000,,diyebilelim? Çizgimiz nedir? O halde Dialogue: 0,0:03:20.40,0:03:24.40,Default,,0000,0000,0000,,nükleer enerjiyi kullanmalı mıyız? Riskler Dialogue: 0,0:03:24.40,0:03:28.40,Default,,0000,0000,0000,,faydaları geçiyor, belki bu teknolojiyi Dialogue: 0,0:03:28.42,0:03:31.56,Default,,0000,0000,0000,,bırakıp iyiliğimiz için daha iyilerine Dialogue: 0,0:03:31.56,0:03:34.11,Default,,0000,0000,0000,,yönelmeliyiz.