0:00:00.000,0:00:03.420
Trzy powody dla których powninniśmy przestać[br]używać energii nuklearnej.

0:00:03.421,0:00:06.188
Po pierwsze: rozpowszechnianie broni nuklearnej/

0:00:06.188,0:00:10.633
Technologia nuklearna miała gwałtowne wejście[br]na scenę światową:

0:00:10.633,0:00:14.932
tylko jeden rok po pierwszej na świecie[br]próbnej eksplozji nuklearnej w 1944,

0:00:15.290,0:00:18.590
dwa duże miasta zostały zniszczone[br]tylko przez dwie pojedyncze bomby.

0:00:18.590,0:00:21.227
Po tym technologia reaktorowa[br]zaczęła powoli ewoluować

0:00:21.227,0:00:23.504
dążąc do generowania elektryczności,

0:00:23.504,0:00:27.175
jednakże zawsze była intymnie połączona[br]z technologią broni nuklearnych.

0:00:27.175,0:00:30.113
To niemalże niemożliwe, żeby wytworzyć[br]broń nuklearną

0:00:30.113,0:00:32.335
bez dostępu do technologii reaktorowej.

0:00:32.335,0:00:36.080
Właściwie, Układ o nierozprzestrzenianiu[br]broni jądrowej apeluje o

0:00:36.080,0:00:39.745
rozprzestrzenianie technologii reaktorowej[br]bez rozprzestrzeniania broni nuklearnej

0:00:39.745,0:00:41.261
jednak z niewielkim sukcesem.

0:00:41.261,0:00:44.894
W 40 lat pięć państw wyprodukowało[br]swoje własne bronie

0:00:44.894,0:00:46.941
z pomocą technologii reaktorowej.

0:00:46.941,0:00:50.162
W prawdzie może być bardzo trudno rozróżnić

0:00:50.162,0:00:54.528
ukryty program skupiony na broni nuklearnej[br]od pokojowego użycia energii nuklearnej.

0:00:54.528,0:00:59.591
W latach 70-tych duże moce nuklearne[br]sprzedawały wesoło pokojową technologię

0:00:59.591,0:01:03.159
mniejszym krajom, które później same[br]wytworzyły swoje bronie.

0:01:03.159,0:01:08.804
Droga do zabójczych broni nuklearnuch[br]zawsze wybrukowana jest pokojowymi reaktorami.

0:01:08.804,0:01:11.858
Po drugie: odpady nuklearne[br]i zanieczyszczenie środowiska.

0:01:11.858,0:01:16.161
Zużyte paliwo nuklearne jest nie tylko[br]radioaktywne ale zawiera też

0:01:16.161,0:01:19.406
niesamowicie trujące pierwiastki chemiczne[br]jak pluton.

0:01:19.406,0:01:24.529
Traci swoją szkodliwość powoli[br]przez okres dziesiątek tysięcy lat.

0:01:24.529,0:01:28.261
Jest także proces zwany przerabianiem,[br]co oznacza

0:01:28.261,0:01:31.545
wydobycie spowrotem plutonu ze[br]zużytego paliwa nuklearnego.

0:01:31.545,0:01:33.657
Można je wykorzystać[br]na dwa sposoby:

0:01:33.657,0:01:36.554
żeby budować broń nuklearną bądź[br]użyć je jako nowe paliwo.

0:01:36.554,0:01:39.642
Ale rzadko kiedy jest używane[br]jako paliwo, ponieważ nie mamy

0:01:39.642,0:01:41.730
dla niego odpowiednich reaktorów.

0:01:41.730,0:01:45.684
Miligram cię zabije; parę kilogramów[br]znajdziesz w bombie atomowej; a nawet

0:01:45.684,0:01:49.862
niepozorne państwo jak Niemcy[br]mają tego dosłownie tony tej substancji

0:01:49.862,0:01:54.113
która po prostu tam leży, bo przerabianie[br]brzmiało jak dobry pomysł dekady temu.

0:01:54.113,0:01:55.974
A gdzie pójdą wszystkie te odpady?

0:01:55.974,0:01:59.887
Po tym, jak wyrzucanie ich do oceanu stało[br]stało się zakazane, próbowaliśmy je pogrzebać

0:01:59.887,0:02:03.073
ale nie możemy znaleźć miejsca, gdzie[br]na pewno pozostanie bezpieczne

0:02:03.073,0:02:04.749
na dziesiątki tysięcy lat.

0:02:04.749,0:02:08.607
Ponad 30 państw posiada ponad[br]400 reaktorów, i mają

0:02:08.607,0:02:11.364
parę setek tysięcy ton[br]odpadków nuklearnych

0:02:11.364,0:02:14.576
i tylko jedno zajmuje się[br]poważnie tym problemem, żeby otworzyć

0:02:14.576,0:02:17.971
permanentne miejsce cywilnego składowania[br]odpadów: mała Finlandia.

0:02:17.971,0:02:21.171
Po trzecie: wypadki i katastrofy

0:02:21.171,0:02:26.018
Przez 60 lat używania energii nuklearnej,[br]zdarzyło się 7 poważniejszych wypadków

0:02:26.018,0:02:29.138
w reaktorach i budynkach zajmujących[br]się odpadkami nuklearnymi.

0:02:29.138,0:02:33.735
Trzy z nich były w większości opanowane[br]jednak pozostałe 4 uwolniło znaczące

0:02:33.735,0:02:35.971
ilości radioaktywnych pierwiastków[br]do otoczenia.

0:02:35.971,0:02:42.925
W 1957, 1987 i w 2011, duże obszary lądu[br]w Rosji, na Ukrainie i w Japonii

0:02:42.925,0:02:46.791
na dekady zostały ogłoszone [br]nieodpowiednimi do zamieszkania przez ludzi.

0:02:46.791,0:02:51.524
Liczba śmierci jest wysoce kwestionowana,[br]ale pewnie są to tysiące.

0:02:51.524,0:02:55.435
Tego typu katastrofy stały się[br]w zupełnie innych typach reaktorów,

0:02:55.435,0:02:59.014
w bardzo różniących się krajach[br]i poprzez okres dziesiątek lat.

0:02:59.014,0:03:01.660
Patrząc na liczby, możemy[br]zapytać się samych siebie

0:03:01.660,0:03:04.147
"Czy 10% energii dla całego świata

0:03:04.147,0:03:07.547
jest warte dewastującej katastrofy[br]co każde 30 lat?

0:03:07.547,0:03:10.939
Czy 30% warte byłoby kolejnym[br]Fukuszimie i Czarnobylowi

0:03:10.939,0:03:12.926
gdzieś na Ziemi co 10 lat?

0:03:12.926,0:03:17.691
Jaki obszar musiałby być skażony[br]żebyśmy powiedzieli 'nigdy więcej'?

0:03:17.691,0:03:19.310
Gdzie mamy postawić granicę?"

0:03:19.310,0:03:22.261
Więc, czy powinniśmy używać[br]energii nuklearnej?

0:03:22.261,0:03:26.035
Ryzyka mogą przeważać korzyści,[br]i może powinniśmy

0:03:26.035,0:03:29.634
przestać patrzeć w tym kierunku i[br]zaprzestać używania tej technologii na dobre.

0:03:29.634,0:03:31.853
Jeżeli chcesz wysłuchać drugiej strony[br]tego argumentu

0:03:31.853,0:03:35.366
lub krótkiego wstępu do[br]energii nuklearnej, kliknij tutaj.

0:03:35.366,0:03:39.192
Nasz kanał ma nowego sponsora:[br]Audible.com.

0:03:39.192,0:03:42.367
Jeżeli użyjesz linku[br],

0:03:42.367,0:03:45.605
możesz dostać darmowy audiobook[br]i wesprzeć nasz kanał.

0:03:45.605,0:03:48.613
Produkcja naszych filmów [br]zabiera dużo czasu,

0:03:48.613,0:03:51.989
I zapełniamy wiele tego czasu[br]słuchając audiobooków.

0:03:51.989,0:03:54.106
Jako bardzo zajmującą książke[br]polecamy

0:03:54.106,0:03:56.166
"Into Thin Air" Jon'a Krakauer'a.

0:03:56.166,0:03:59.963
Jest wielkim pisarzem, a historia[br]jest naprawdę wciągająca i prawdziwa.

0:03:59.963,0:04:03.626
Wejdź na <http://audible.com/nutshell>[br]aby dostać książkę za darmo.

0:04:03.626,0:04:06.261
Wielkie dzięki dla Audible za[br]wspieranie naszego kanału

0:04:06.261,0:04:07.763
i dziękujemy Tobie za oglądanie!