0:00:13.601,0:00:17.101
Bảng tuần hoàn có thể được nhận ra ngay lập tức.

0:00:17.101,0:00:19.699
Nó không phải chỉ xuất hiện trong mỗi phòng thí nghiệm hóa học trên toàn thế giới,

0:00:19.699,0:00:23.499
mà còn được tìm thấy trên áo thun, cốc cà phê, và rèm phòng tắm.

0:00:23.499,0:00:26.316
Nhưng bảng tuần hoàn không phải là một biểu tượng hợp thời trang.

0:00:26.316,0:00:29.383
Đó là một tấm bảng lớn của một con người thiên tài,

0:00:29.383,0:00:34.566
cùng với Taj Mahal, Mona Lisa và bánh sandwich kem

0:00:34.566,0:00:40.249
và tác giả của bảng, Dmitri Mendeleev, là một nhà khoa học tài ba nổi tiếng.

0:00:40.249,0:00:42.934
Nhưng tại sao? Điều gì tuyệt vời đến vậy về ông ta và tác phẩm của mình?

0:00:42.934,0:00:46.050
Có phải vì ông đã thực hiện một danh sách toàn diện của các nguyên tố đã biết?

0:00:46.050,0:00:50.267
Nah, bạn không kiếm được một vị trí trong khoa học Valhalla khi chỉ lập nên một danh sách.

0:00:50.267,0:00:54.518
Bên cạnh đó, Mendeleev không phải người đầu tiên làm điều đó.

0:00:54.518,0:00:58.583
Hay vì Mendeleev đã sắp xếp các nguyên tố với tính chất tương tự nhau thành hàng/ cột?

0:00:58.583,0:01:01.416
Không hẳn, điều đó cũng đã được thực hiện rồi.

0:01:01.416,0:01:03.999
Vậy, cái tài của Mendeleev là gì?

0:01:03.999,0:01:08.034
Hãy cùng xem một trong các phiên bản đầu tiên của bảng tuần hoàn khoảng năm 1870.

0:01:08.034,0:01:12.317
Ở đây chúng ta thấy các nguyên tố được biểu thị bởi hai chữ cái đầu tiên xếp trong một bảng các yếu tố.

0:01:12.317,0:01:15.483
Kiểm tra cột thứ ba, hàng thứ năm.

0:01:15.483,0:01:17.316
Có một dấu gạch ngang ở đó.

0:01:17.316,0:01:22.100
Dấu gạch khiêm tốn đó đã gợi lên ý tưởng thiên tài của Mendeleev.

0:01:22.100,0:01:25.583
Dấu gạch ngang đó là khoa học.

0:01:25.583,0:01:28.600
Bằng cách đặt dấu gạch ngang ở đó, Dmitri đã tuyên bố mạnh mẽ rằng

0:01:28.600,0:01:31.100
Ông nói - và tôi đang lặp lại đây--

0:01:31.100,0:01:35.735
Chúng ta chưa phát hiện ra các nguyên tố này. Trong khi chờ đợi, tôi sẽ cho nó một cái tên.

0:01:35.735,0:01:39.749
Nó cách nhôm một bước, vì vậy ta hãy gọi nó là eka-nhôm,

0:01:39.749,0:01:41.816
"eka" là tiếng Phạn cho một.

0:01:41.816,0:01:45.815
Chưa ai tìm thấy eka-nhôm cả, vì vậy ta không biết bất cứ điều gì về nó, đúng không?

0:01:45.815,0:01:51.066
Sai! Dựa trên vị trí của nó, tôi có thể cho bạn biết tất cả về nó.

0:01:51.066,0:01:55.716
Trước hết, một nguyên tử eka-nhôm có nguyên tử lượng của 68,

0:01:55.716,0:01:58.366
nặng hơn một nguyên tử hiđrô 68 lần.

0:01:58.366,0:02:02.966
Khi eka-nhôm bị cô lập, bạn sẽ thấy nó là một kim loại rắn ở nhiệt độ phòng.

0:02:02.966,0:02:04.967
Nó có ánh kim, nó dẫn nhiệt thực sự tốt,

0:02:04.967,0:02:07.358
nó có thể được tán phẳng thành tấm, kéo dài thành dây,

0:02:07.404,0:02:11.616
nhưng điểm nóng chảy của nó thấp. Như thế, thấp một cách kì lạ.

0:02:11.616,0:02:15.566
Oh, và một cm khối của nó sẽ cân nặng 6 gam.

0:02:15.566,0:02:20.133
Mendeleev có thể dự đoán tất cả những điều này chỉ đơn giản nhìn từ vị trí của nó trong bảng tuần hoàn.

0:02:20.133,0:02:23.799
và sự hiểu biết của ông về tính chất của các nguyên tố xung quanh nó.

0:02:23.799,0:02:25.533
Một vài năm sau dự đoán này,

0:02:25.533,0:02:29.082
một chàng trai người Pháp tên là Paul Émile Lecoq de Boisbaudran

0:02:29.082,0:02:31.316
đã phát hiện ra một nguyên tố mới trong quặng mẫu

0:02:31.316,0:02:35.100
và đặt tên nó là Gali, dựa theo tên Gaul, một cái tên lịch sử của nước Pháp.

0:02:35.100,0:02:38.883
Gali cách nhôm một bước trên bảng tuần hoàn.

0:02:38.883,0:02:43.449
Nó là eka-nhôm. Vậy dự đoán của Mendeleev có đúng không?

0:02:43.449,0:02:46.915
Khối lượng nguyên tử của gali là 69.72.

0:02:46.915,0:02:50.750
Một cm khối của nó nặng 5,9 gram.

0:02:50.750,0:02:52.966
nó là một kim loại rắn ở nhiệt độ phòng,

0:02:52.966,0:02:56.132
nhưng nó nóng chảy ở 30 độ Celsius,

0:02:56.132,0:02:58.517
85 độ Fahrenheit.

0:02:58.517,0:03:01.049
Nó tan chảy trong miệng của bạn và trong tay của bạn.

0:03:01.049,0:03:03.966
Mendeleev không chỉ dự đoán về Gali,

0:03:03.966,0:03:06.716
ông cũng dự đoán các nguyên tố khác chưa biết vào lúc đó:

0:03:06.716,0:03:09.749
scandi, gecmani, rheni.

0:03:09.749,0:03:13.899
Nguyên tố mà ông gọi là eka-mangan bây giờ được gọi là tecneti.

0:03:13.899,0:03:21.748
Tecneti rất hiếm nên nó không thể được cô lập cho đến khi nó được tổng hợp trong một máy gia tốc vào năm 1937,

0:03:21.748,0:03:26.198
gần 70 năm sau khi Dmitri dự đoán về sự tồn tại của nó,

0:03:26.198,0:03:28.749
30 năm sau khi ông qua đời.

0:03:28.749,0:03:34.883
Dmitri mất mà không có giải thưởng Nobel 1907, nhưng ông đã nhận được một vinh dự đặc quyền hơn thế.

0:03:34.883,0:03:43.399
Năm 1955, nhà khoa học tại UC Berkeley chế tạo thành công 17 nguyên tử của một nguyên tố vốn chưa được khám phá trước đây

0:03:43.399,0:03:48.235
Nguyên tố này lấp đầy một chỗ trống trong bảng tuần hoàn tại ô số 101,

0:03:48.235,0:03:52.616
và được chính thức đặt tên là Mendelevi vào năm 1963.

0:03:52.616,0:03:55.816
Đã có hơn 800 người đoạt giải Nobel,

0:03:55.816,0:03:59.551
nhưng chỉ có 15 nguyên tố đặt theo tên họ.

0:03:59.551,0:04:02.215
Vì vậy lần tới khi bạn dùng bảng tuần hoàn,

0:04:02.215,0:04:06.782
dù đó là trên tường của lớp đại học hoặc một cốc cà phê giá 5 đô la,

0:04:06.782,0:04:10.549
Dmitri Mendeleev, kiến trúc sư của bảng tuần hoàn,

0:04:10.549,0:04:12.799
sẽ nhìn lại bạn đấy.