WEBVTT

00:00:00.059 --> 00:00:03.983
Her dört kişiden biri bir akıl hastalığından muzdarip,

00:00:03.983 --> 00:00:08.277
yani bir, iki, üç, dört, siz bayım.

00:00:08.277 --> 00:00:09.836
Siz. Evet (Kahkahalar)

00:00:09.836 --> 00:00:13.184
Tuhaf dişleri olan. Ve onun yanındaki. (Kahkahalar)

00:00:13.184 --> 00:00:14.239
Kim olduğunu biliyorsun.

00:00:14.239 --> 00:00:16.636
Aslında, bu sıranın tamamı arızalı. (Kahkahalar)

00:00:16.636 --> 00:00:21.810
Hiç iyi değil. Selam. Evet. Cidden kötü. Bana bakma bile. (Kahkahalar)

NOTE Paragraph

00:00:21.810 --> 00:00:26.923
Ben de o dörtte birden biriyim. Teşekkürler.

00:00:26.923 --> 00:00:29.933
Sanırım bana annemden geçmiş,

00:00:29.933 --> 00:00:32.747
kendisi evin içinde emekleyerek dolaşırdı.

00:00:32.747 --> 00:00:35.794
Ellerinde iki sünger vardı, sonra da iki tane daha

00:00:35.794 --> 00:00:40.376
dizlerine bağladı. Annem gayet emiciydi. (Kahkahalar)

00:00:40.376 --> 00:00:42.684
Ve evde peşimden emekleyip

00:00:42.684 --> 00:00:46.249
"Kim bu eve ayak izleri getiriyor?" diye bağırırdı.

00:00:46.249 --> 00:00:48.599
Bu da bir şeylerin yolunda olmadığının kanıtıydı.

00:00:48.599 --> 00:00:53.791
Bu yüzden başlamadan önce, Lamotrigine,

00:00:53.791 --> 00:00:58.477
Sertraline ve Reboxetine üreticilerine teşekkür etmek istiyorum

00:00:58.477 --> 00:01:03.400
çünkü bu basit kimyasallar olmasaydı bugün ayakta duruyor olmazdım.

NOTE Paragraph

00:01:03.400 --> 00:01:08.237
Peki nasıl başladı?

00:01:08.237 --> 00:01:12.356
Akıl hastalığım -- aslında akıl sağlığım hakkında konuşmayı planlamıyorum.

00:01:12.356 --> 00:01:14.669
Ne hakkında konuşacağım? Tamam.

00:01:14.669 --> 00:01:19.071
Hep, eğer bir kopma noktam olursa, bunun Kafka tarzı

00:01:19.071 --> 00:01:21.610
varoluşçu bir aydınlanma

00:01:21.610 --> 00:01:24.023
yaşadığım için olacağını düşündüm

00:01:24.023 --> 00:01:28.368
ve belki de Kate Blanchett benim hayatımı oynayıp bu sayede Oscar bile alabilirdi. (Kahkahalar)

00:01:28.368 --> 00:01:31.475
Ama öyle olmadı. Kopma noktam

00:01:31.475 --> 00:01:33.465
kızımın spor günü esnasında gerçekleşti.

00:01:33.465 --> 00:01:37.190
Park yerinde oturan ebeveynler vardı

00:01:37.190 --> 00:01:41.197
arabalarının arkasından yemek yiyorlardı -- sadece İngilizler

00:01:41.197 --> 00:01:47.424
sosislerini yiyorlardı. Sosisi seviyorlardı. (Kahkahalar)

00:01:47.424 --> 00:01:52.056
Lord ve Leydi Mortis asfaltın üstünde tıkınırken

00:01:52.056 --> 00:01:54.519
silah patladı, kızlar koşmaya başladı

00:01:54.519 --> 00:01:59.730
ve anneleri " Koş Chlamydia, koş!" diye bağırmaya başladılar. (Kahkahalar)

00:01:59.730 --> 00:02:03.598
"Rüzgar gibi koş, Veruca! Koş!"

00:02:03.598 --> 00:02:06.065
Ve kızların hepsi koştu, koştu, koştu,

00:02:06.065 --> 00:02:09.010
sadece başlama çizgisinde durup el sallayan

00:02:09.010 --> 00:02:11.777
kızım hariç hepsi koştu,

00:02:11.777 --> 00:02:14.108
çünkü kızım koşması gerektiğini bilmiyordu.

00:02:14.108 --> 00:02:18.457
Böylece yatağa düştüm ve bir ay sonra kalktığımda

00:02:18.457 --> 00:02:23.050
kendimi hastanede buldum ve diğer hastaları görünce

00:02:23.050 --> 00:02:27.442
kendi halkımı bulduğumu anladım, benim kabilemi. (Kahkahalar)

00:02:27.442 --> 00:02:30.930
Çünkü benim arkadaşlarım oldular, tek dostlarım

00:02:30.930 --> 00:02:33.928
çünkü tanıdığım az sayıda kişiler -- Yani, kimse

00:02:33.928 --> 00:02:37.298
bana çiçek ya da kart yollamadı, eğer bacağımı kırsaydım

00:02:37.298 --> 00:02:39.462
ya da hamile falan olsaydım, bir sürü gelirdi,

00:02:39.462 --> 00:02:43.138
ama bu defa sadece kendime gelmemi söyleyen birkaç

00:02:43.138 --> 00:02:44.838
telefon aldım.

00:02:44.838 --> 00:02:49.545
Söylemeseler düşünemezdim ya. (Kahkahalar)

00:02:49.545 --> 00:02:52.845
(Kahkahalar) (Alkışlar)

NOTE Paragraph

00:02:52.845 --> 00:02:57.122
Çünkü, bilirsiniz, bu hastalıkla size gelen tek şey

00:02:57.122 --> 00:03:01.088
gerçek bir utanç duygusudur.

00:03:01.088 --> 00:03:03.400
Çünkü dostlarınız "Hadi neren şiş, göster bakalım,

00:03:03.400 --> 00:03:05.811
röntgen filmlerini göster." derler ve sizin gösterecek bir şeyiniz yoktur.

00:03:05.811 --> 00:03:08.905
Siz de kendinizden tiksinirsiniz, şöyle düşünürsünüz:

00:03:08.905 --> 00:03:11.721
"Bombardımana yakalanmadım. Bir kasabada yaşamıyorum."

00:03:11.721 --> 00:03:15.169
Küfredip duran onca ses duyarsınız, ama sadece bir tane değil,

00:03:15.169 --> 00:03:18.028
binlerce küfreden ses duyarsınız,

00:03:18.028 --> 00:03:22.037
sanki şeytan Tourette sendromuna tutulmuş gibi.

00:03:22.037 --> 00:03:24.665
Ama buradaki herkes biliyor ki Şeytan yok,

00:03:24.665 --> 00:03:26.544
kafamızın içinde sesler yok.

00:03:26.544 --> 00:03:28.218
Biliyorsunuz ki bu sesleri duyduğunuzda,

00:03:28.218 --> 00:03:31.119
küçücük nöronlar toplanıyor ve o küçük boşlukta

00:03:31.119 --> 00:03:34.777
zehirli bir "Kendimi öldürmek istiyorum." tarzı kimyasal salgılarsınız,

00:03:34.777 --> 00:03:37.523
ve eğer bu tekrar eden bir kaset kaydı gibiyse

00:03:37.523 --> 00:03:39.419
kendinizi depresyonda bulabilirsiniz.

00:03:39.419 --> 00:03:42.102
Ah, ayrıca bu buzdağının ucu bile değil.

00:03:42.102 --> 00:03:45.704
Eğer bir bebeğiniz olursa ve onu sözlü olarak taciz ederseniz,

00:03:45.704 --> 00:03:49.161
küçük beyni o kadar yıkıcı kimyasallar salgılar ki

00:03:49.161 --> 00:03:53.153
beyninin kötüyü iyiden ayıran kısmı asla gelişmez,

00:03:53.153 --> 00:03:56.608
böylece kendinize ev yapımı harika bir psikopat yetiştirmiş olursunuz.

00:03:56.608 --> 00:04:00.085
Eğer bir asker arkadaşının havaya uçtuğunu görürse,

00:04:00.085 --> 00:04:03.599
beyni öylesine yüksek bir alarm verir ki deneyimini sözlerle anlatamaz,

00:04:03.599 --> 00:04:06.373
ve bu kabusu tekrar tekrar yaşar.

NOTE Paragraph

00:04:06.373 --> 00:04:08.746
Size bir sorum olacak. "Neden insanlar

00:04:08.746 --> 00:04:12.791
akli hasar gördüklerinde, bu hep aktif hayalgücüyle oluyor?

00:04:12.791 --> 00:04:16.010
Nasıl oluyor da vücudunuzda beyin hariç

00:04:16.010 --> 00:04:18.714
herhangi bir organ hastalandığında sizin için üzülüyorlar?

NOTE Paragraph

00:04:18.714 --> 00:04:21.113
Biraz daha beyinden bahsetmek istiyorum,

00:04:21.113 --> 00:04:23.144
çünkü biliyorum ki TED'de bunu seviyorsunuz,

00:04:23.144 --> 00:04:26.597
bana bir dakika verin şimdi, tamam.

00:04:26.597 --> 00:04:28.603
Tamam bazı iyi haberlerin olduğunu söyleyeyim.

00:04:28.603 --> 00:04:31.885
İyi haberler var. Öncelikle, uzun

00:04:31.885 --> 00:04:34.212
uzun bir yol katettik.

00:04:34.212 --> 00:04:38.253
Ufacık, minicik bir tek-hücreli olarak başladık,

00:04:38.253 --> 00:04:42.850
bir kayaya tutunarak ve şimdi, işte, beyin.

00:04:42.850 --> 00:04:44.750
Başlıyoruz. (Kahkahalar)

00:04:44.750 --> 00:04:47.115
Bu küçük bebek bir beygir kadar güçlü.

00:04:47.115 --> 00:04:51.538
Bilinçli halde geliyor. Türünün en gelişmiş örneği lobları oluyor.

00:04:51.538 --> 00:04:55.131
Oksipital lobumuz gelişiyor, böylece dünyayı görebiliyoruz.

00:04:55.131 --> 00:04:57.777
Temporal lobumuz sayesinde dünyayı duyuyoruz.

00:04:57.777 --> 00:04:59.396
Burada bir parça uzun süreli belleğimiz var,

00:04:59.396 --> 00:05:04.633
hani o çok içip sarhoş olduğunuz gece var ya, unutmak istiyordunuz? Hoşçakal! Gitti. (Kahkahalar)

00:05:04.633 --> 00:05:07.953
Aslında, yüz milyar nöronla dolu

00:05:07.953 --> 00:05:11.256
oradan oraya geziyor, bilgi transfer ediyor, vızır vızır.

00:05:11.256 --> 00:05:13.976
Size yan görüntüsünü göstereceğim,

00:05:13.976 --> 00:05:17.568
buradan bunu görebileceğinizden emin değilim. (Kahkahalar)

00:05:17.568 --> 00:05:21.568
Neyse, uzaklaşıyor ve işte --(Kahkahalar)

00:05:21.568 --> 00:05:25.257
Ve herkes için -- biliyorum, bunu çizen benim. Teşekkür ederim.

00:05:25.257 --> 00:05:28.929
Her bir nöron için, on binden yüz bine kadar

00:05:28.929 --> 00:05:32.655
farklı bağlantılar oluşturabilirsiniz ya da dendritler

00:05:32.655 --> 00:05:35.917
ya da adı her neyse, yeni bir şey öğrendiğiniz her an

00:05:35.917 --> 00:05:38.437
ya da yeni bir şey deneyimlediğinizde,

00:05:38.437 --> 00:05:40.710
bu bağlantılar artıyor, işte şu bilgi ağacı.

00:05:40.710 --> 00:05:43.664
Düşünebiliyor musunuz, herkeste bu ekipman var.

00:05:43.664 --> 00:05:48.587
Paris Hilton'da bile. (Kahkahalar)

00:05:48.587 --> 00:05:50.281
Düşünün.

NOTE Paragraph

00:05:50.281 --> 00:05:53.765
Ama size kötü haberlerim var millet. Bazı kötü haberler.

00:05:53.765 --> 00:05:56.885
Bu dörtte bir olanlar için değil. Bu dört kişiden dördü de için.

00:05:56.885 --> 00:06:01.065
21. yüzyıl için sağlam ekipmanlarımız yok.

00:06:01.065 --> 00:06:04.814
Evrim bizi buna hazırlamadı. Bu frekansı algılayamıyoruz

00:06:04.814 --> 00:06:07.397
ve iyi bir gün geçiren insanlar, tamamen iyi görünenler,

00:06:07.397 --> 00:06:10.957
bizden daha da kötü durumdalar.

00:06:10.957 --> 00:06:13.481
Evrimdeki arızanın nerelerde olabileceğini

00:06:13.481 --> 00:06:15.925
göstereyim. Tamam, Size şöyle açıklayayım.

00:06:15.925 --> 00:06:19.486
Biz eski adamlarken -- (Kahkahalar)

00:06:19.486 --> 00:06:23.247
milyonlarca yıl önce, bir kendimizi yırtıcı tarafından

00:06:23.247 --> 00:06:26.949
tehdit altında hissettik, tamam mı? -- (Kahkahalar)

00:06:26.949 --> 00:06:29.897
Biz de -- Teşekkürler. Kendim çizdim. (Kahkahalar)

00:06:29.897 --> 00:06:33.720
Çok teşekkür ederim. Teşekkürler. Teşekkürler.

00:06:33.720 --> 00:06:37.794
Sağolun. Neyse, biz de kendimizi adrenalinle

00:06:37.794 --> 00:06:40.412
ve kortizolla doldurduk, sonra öldürdük ya da öldük,

00:06:40.412 --> 00:06:43.682
yedik ya da yenildik ve sonra yakıtımız bitince

00:06:43.682 --> 00:06:45.615
normale döndük. Tamam.

00:06:45.615 --> 00:06:50.897
Problem, bu günlerde, modern insan olarak -- (Kahkahalar)

00:06:50.897 --> 00:06:54.664
tehlikede hissettiğimizde, kendimizi hala o kimyasallarla dolduruyoruz

00:06:54.664 --> 00:06:59.299
ama trafik polislerini öldğremediğimiz için -- (Kahkahalar)

00:06:59.299 --> 00:07:04.096
ya da emlakçıları yiyemediğimiz için, yakıt vücudumuzda kalıyor,

00:07:04.096 --> 00:07:06.584
birikiyor böylece daimi bir alarm halinde kalıyoruz,

00:07:06.584 --> 00:07:08.317
devamlı bir durum. Ve işte olan bir diğer şey.

00:07:08.317 --> 00:07:11.422
150.000 yıl önce, dil kullanmaya başladığımızda

00:07:11.422 --> 00:07:13.847
bu kalıcı aciliyete kelimeler ekledik,

00:07:13.847 --> 00:07:16.503
yani durum artık sadece "Aman tanrım, kılıç dişli bir kaplan!" değil,

00:07:16.503 --> 00:07:20.544
birden şuna dönüştük "Aman tanrım, e-mail atmayı unuttum. Aman tanrım basenlerim çok geniş.

00:07:20.544 --> 00:07:24.549
Aman tanrım, herkes ne kadar aptal olduğumu görüyor. Noel partisine davet edilmedim!"

00:07:24.549 --> 00:07:27.035
Yani tekrar edip duran bu baş belası kayıt

00:07:27.035 --> 00:07:29.571
sizi deli etmekte ve

00:07:29.571 --> 00:07:32.548
problem işte bu. Sizi zamanında güvende tutan şey

00:07:32.548 --> 00:07:34.354
artık deli ediyor.

00:07:34.354 --> 00:07:37.508
Kötü haberi veren ben olduğum için üzgünüm ama birileri söylemeliydi.

00:07:37.508 --> 00:07:43.372
Evcil hayvanlarınız sizden daha mutlu. (Kahkahalar)

00:07:43.372 --> 00:07:46.268
(Alkışlar)

00:07:46.268 --> 00:07:51.423
Yani kedicik miyav, mutlu mutlu mutlu, insanoğlu ayvayı yemiş. (Kahkahalar)

00:07:51.423 --> 00:07:53.698
Tamamen ve düpedüz -- ayvayı yemiş.

NOTE Paragraph

00:07:53.698 --> 00:07:56.157
Ama demek istediğim, bu konuda konuşmazsak

00:07:56.157 --> 00:07:58.495
ve bununla baş etmeyi bilmezsek, sadece dörtte birle

00:07:58.495 --> 00:08:00.969
kalmayacak. Dört kişiden dördü

00:08:00.969 --> 00:08:04.232
gerçekten hastalanacak ve kafayı çizecek.

00:08:04.232 --> 00:08:06.759
Ve hazır bahsetmişken, insanları utançla damgalamayı durdurabilir miyiz?

00:08:06.759 --> 00:08:13.436
Teşekkürler. (Alkışlar)

00:08:13.436 --> 00:08:24.181
(Alkışlar) Teşekkür ederim.