1
00:00:30,912 --> 00:00:33,185
Mavi balinalar Dünya'da gezinmiş

2
00:00:33,185 --> 00:00:34,644
en büyük hayvanlar.

3
00:00:34,644 --> 00:00:37,785
En büyük dinozorların 
iki katı büyüklüğündeler,

4
00:00:38,954 --> 00:00:40,275
''Bu oldukça büyük!''

5
00:00:40,275 --> 00:00:42,256
bir basketbol sahası kadar uzunlar

6
00:00:42,256 --> 00:00:44,781
ve 40 tane Afrika fili kadar ağırlar.

7
00:00:44,781 --> 00:00:46,929
Eğer bu kadarı sizi şaşırtmadıysa

8
00:00:46,929 --> 00:00:48,659
işte bu sizi şaşırtacak.

9
00:00:48,659 --> 00:00:50,987
Onlar sırf serçe parmağınızdan 
büyük olmayan

10
00:00:50,987 --> 00:00:54,705
krill adında küçük 
karides-benzeri canlıları yiyerek

11
00:00:58,333 --> 00:01:00,568
bu büyüklüğe ulaşıyorlar.

12
00:01:00,568 --> 00:01:02,559
Birçok bakımdan, krill'in büyüklüğü

13
00:01:02,559 --> 00:01:05,940
mavi balinanın evrimine 
yön vermişe benziyor.

14
00:01:08,032 --> 00:01:10,513
Kriller o kadar küçüktür ki

15
00:01:10,513 --> 00:01:12,132
yoğun gruplarda bulunurlar.

16
00:01:12,132 --> 00:01:14,088
Artırılmış verimlilik için,
mavi balinalar

17
00:01:14,088 --> 00:01:16,067
hamle beslenmesi
denilen bir beslenme

18
00:01:16,067 --> 00:01:17,986
stratejisini kullanmak üzere evrildiler.

19
00:01:17,986 --> 00:01:20,816
Basitçe, balinalar av grubuna
doğru hızlanır

20
00:01:20,816 --> 00:01:22,900
ve ağzını geniş bir şekilde açar.

21
00:01:22,900 --> 00:01:26,062
Kapasiteyi artırmak için
ağzını genişletir.

22
00:01:26,062 --> 00:01:28,178
Burnundan göbek deliğine kadar uzanan

23
00:01:28,178 --> 00:01:30,441
özel, akordiyona benzer balina yağı

24
00:01:30,441 --> 00:01:32,944
balinanın avla dolu sudan

25
00:01:32,944 --> 00:01:35,176
büyük miktarlarda yutmasını sağlar.

26
00:01:42,836 --> 00:01:44,376
Her büyük lokmada,

27
00:01:44,376 --> 00:01:48,569
balina vücut ağırlığının %125'i kadar

28
00:01:48,569 --> 00:01:50,300
su ve krill alır.

29
00:01:50,300 --> 00:01:52,516
Balina daha sonra suyu atarken

30
00:01:52,516 --> 00:01:54,227
tatlı krill'i içinde bırakır.

31
00:01:54,227 --> 00:01:56,446
Bunu yapmak için balina kemiği kullanır,

32
00:01:56,446 --> 00:01:58,272
bu tarağa benzeyen bir yapı olup

33
00:01:58,272 --> 00:02:00,884
tırnaklarımız ve saçımızda bulunur,

34
00:02:00,884 --> 00:02:02,616
onun da dili bunu içerir.

35
00:02:08,599 --> 00:02:10,909
Mavi balinanın kalbinin küçük bir araba

36
00:02:10,909 --> 00:02:12,674
kadar olması oldukça çılgınca.

37
00:02:12,674 --> 00:02:15,139
Atardamarından bir çocuk geçebilir,

38
00:02:15,139 --> 00:02:17,255
dilinin ağırlığı bir fil kadar,

39
00:02:17,255 --> 00:02:20,051
ancak yemek borusu o kadar küçüktür ki

40
00:02:20,051 --> 00:02:23,263
balina bir dilim ekmekle boğulabilir.

41
00:02:23,263 --> 00:02:25,084
Bu balinalar krill'den büyük bir şeyle

42
00:02:25,084 --> 00:02:27,415
beslenmek için yaratılmamışlar.

43
00:02:31,459 --> 00:02:35,173
Mavi balinaların günde dört ton krill 
yediği tahmin edilir.

44
00:02:35,249 --> 00:02:36,889
İnanılmaz tasarım sayesinde

45
00:02:36,889 --> 00:02:38,541
her dalış mavi balinaya

46
00:02:38,541 --> 00:02:41,851
kullandığından 90 kat fazla enerji sağlar.

47
00:02:42,181 --> 00:02:47,097
Her ağız dolusu krill 
480.000 kalori sağlar,

48
00:02:47,097 --> 00:02:52,160
bu 1.900 hamburger yediğimizde
aldığımız kaloriyle eşit.

49
00:02:54,780 --> 00:02:57,680
Ama büyük balinalar neden 
bu kadar büyüktür?

50
00:02:57,680 --> 00:03:00,286
Mavi balinalar yerde yaşayan 
en büyük hayvan olan file

51
00:03:00,286 --> 00:03:02,047
nazaran çok daha büyük.

52
00:03:02,047 --> 00:03:03,691
Bir hayvanın ağırlığı arttıkça,

53
00:03:03,691 --> 00:03:05,854
nispi yüzey alanı da artar.

54
00:03:06,204 --> 00:03:07,519
Ağırlığı arttıkça,

55
00:03:07,519 --> 00:03:10,470
o hayvanın ayaklarının artık çekemeyeceği

56
00:03:10,470 --> 00:03:11,820
bir nokta vardır.

57
00:03:12,421 --> 00:03:14,823
Bu fillerin neden atların nazik ayakları

58
00:03:14,823 --> 00:03:17,179
üzerinde durmadıklarını açıklar.

59
00:03:17,179 --> 00:03:19,931
Sağlam bir kaideye benzer 
bacaklara ihtiyaçları var

60
00:03:19,931 --> 00:03:22,341
ki bedenlerini yerçekimine 
karşı tutabilsinler.

61
00:03:25,234 --> 00:03:27,762
Suda durum biraz farklıdır.

62
00:03:27,762 --> 00:03:30,925
Yüzme özelliği vücuttaki 
yerçekiminin çekişine karşı koyar

63
00:03:30,925 --> 00:03:33,743
ve bu sebeple çok fazla ağırlığı
kısmen suyla

64
00:03:33,743 --> 00:03:35,080
desteklenir.

65
00:03:35,080 --> 00:03:37,464
Bu yüzden okyanus büyümek 
isteyen türler için

66
00:03:37,464 --> 00:03:38,929
harika bir yer.

67
00:03:39,499 --> 00:03:42,333
Büyüklüğünün diğer 
bir sırrı da beslenmeleri.

68
00:03:42,333 --> 00:03:44,395
Böylesine büyük bir ağız için evrilirken,

69
00:03:44,395 --> 00:03:47,260
balina çok bol ve besleyici avları 
büyük miktarlarda

70
00:03:47,260 --> 00:03:49,267
yakalamak üzere uzmanlaşmış,

71
00:03:49,267 --> 00:03:53,427
bu da ona bu kadar büyümek için 
gerekli enerjiyi verir.

72
00:03:56,063 --> 00:03:58,178
Ama şimdi de mavi balinaların

73
00:03:58,178 --> 00:04:00,771
neden daha da büyük olmadığını 
merak ediyorsunuzdur?

74
00:04:00,771 --> 00:04:02,869
Öyle ki okyanus büyüyen yaratıklar için

75
00:04:02,869 --> 00:04:04,447
kulağa nirvana gibi geliyor.

76
00:04:04,447 --> 00:04:06,979
Hamle beslenmesi mavi balinaların

77
00:04:06,979 --> 00:04:09,400
yoğun av kümelerinde 
etkin beslenmelerini sağlarak

78
00:04:09,400 --> 00:04:11,847
gezegende yaşayan en büyük hayvan

79
00:04:11,847 --> 00:04:13,819
olmasını sağlamış ise de,

80
00:04:13,819 --> 00:04:15,656
bu bedavaya değil.

81
00:04:15,656 --> 00:04:18,776
Bilim adamları yedikleri krill'den 
kazandıkları enerji ile

82
00:04:18,776 --> 00:04:21,459
hamle beslenmesinin maliyetlerini 
karşılaştırdılar.

83
00:04:21,459 --> 00:04:24,832
Buldukları şey, balinanın
vücut ağırlığı arttıkça,

84
00:04:24,832 --> 00:04:28,005
yiyeceklerden edindikleri ekstra 
enerjiden fazla olarak,

85
00:04:28,005 --> 00:04:30,876
vücutlarının gerektirdiği enerji 
hızla artar.

86
00:04:31,495 --> 00:04:35,592
Beslenen balinalar durmakta olan 
balinalara göre 15 kat enerji kullanır

87
00:04:35,592 --> 00:04:39,556
ve yüzmekte iken kullandıkları 
enerjinin de 5 katı demek.

88
00:04:39,556 --> 00:04:41,139
Hesaplamalar göstermiştir ki

89
00:04:41,139 --> 00:04:44,782
en büyük hamle beslenicisi 
33 metreye kadar büyüyebilir,

90
00:04:44,782 --> 00:04:47,313
bu da mavi balinanın büyüklüğü kadar.

91
00:04:47,313 --> 00:04:50,489
Öyle görünüyor ki mavi balinaların 
krill'e şükredecek çok şeyi var:

92
00:04:50,489 --> 00:04:52,076
Düzgün evrimsel bir adaptasyon ki

93
00:04:52,076 --> 00:04:54,872
eğer krill bu kadar küçük olmasaydı 
bu mümkün olmayacaktı.

94
00:04:54,872 --> 00:04:56,534
Bu küçük yaratıkların

95
00:04:56,534 --> 00:04:59,739
mavi balinalar için gezegende 
büyüklük olarak limitleri zorlamaya

96
00:04:59,739 --> 00:05:01,557
sebep oldukları inanılmaz.

97
00:05:01,557 --> 00:05:03,671
Eski atasözü "Ne yersen osun."

98
00:05:03,671 --> 00:05:07,031
mavi balina dünyasında da
geçerli midir

99
00:05:07,031 --> 00:05:09,131
insan merak ediyor.