Oh, xin lỗi! Bạn đã bao giờ ngáp bởi vì người khác ngáp chưa? Bạn không thực sự mệt mỏi, nhưng đột nhiên miệng của bạn mở rộng và thực hiện một cú ngáp lớn Hiện tượng này được gọi là ngáp lây. Và trong khi các nhà khoa học vẫn không hoàn toàn hiểu được tại sao hiện tượng này lại xảy ra, có rất nhiều giả thuyết đang được nghiên cứu hiện nay. Hãy xem xét một vài trong những cái phổ biến nhất nhé, bắt đầu với hai giả thuyết sinh lý trước khi chuyển sang một cái khác về tâm lý. Giả thuyết sinh lý đầu tiên của chúng tôi cho rằng ngáp lây được kích hoạt bởi một kích thích cụ thể, một cái ngáp khởi đầu. được gọi là mô hình hành động cố định . Hãy nghĩ về mô hình hành động cố định như một hình ảnh phản chiếu. Cái ngáp của bạn làm cho tôi ngáp theo. Tương tự như một hiệu ứng domino, một người ngáp gây nên một cái ngáp khác ở một người gần đó đang quan sát hành động của anh ta . Sau khi sự phản chiếu này được kích hoạt, hành động hệ quả của sự phản chiếu sẽ bắt đầu. Bạn đã bao giờ cố gắng để không ngáp một khi nó đã bắt đầu? Về cơ bản là không thể! Một giả thuyết sinh lý khác được biết đến như là một sự bắt chước không có ý thức, hay là hiệu ứng tắc kè hoa. Điều này xảy ra khi bạn bắt chước hành vi của một ai đó mà không hề hay biết, một hành động sao chép tinh tế và không có chủ ý. Người ta có xu hướng bắt chước tư thế của nhau. Nếu bạn đang ngồi đối diện với một ai đó đang bắt chéo chân, bạn có thể cũng sẽ bắt chéo chân của mình. Giả thuyết này cho thấy rằng chúng ta ngáp khi nhìn thấy ai đó ngáp bởi vì chúng ta đang sao chép một cách vô thức hành vi của anh ấy hay cô ấy. Các nhà khoa học tin rằng hiệu ứng tắc kè hoa này là có thể xảy ra bởi vì một tập hợp đặc biệt của tế bào thần kinh được gọi neurons phản chiếu. Neurons phản chiếu là một loại tế bào não phản ứng đồng đều khi chúng ta thực hiện một hành động như khi chúng ta thấy người nào khác thực hiện cùng một thao tác. Các tế bào thần kinh này rất quan trọng trong việc học hỏi và tự nhận thức. Ví dụ, xem ai đó làm điều gì đó, giống như đan móc hoặc tô son môi, có thể giúp bạn làm những hành động tương tự một cách chính xác hơn. những nghiên cứu hình ảnh não bộ sử dụng fMRI, còn gọi là MRI chức năng, cho thấy rằng khi chúng ta thấy ai đó ngáp hoặc thậm chí nghe họ ngáp, một khu vực cụ thể của não bộ chứa các neurons phản chiếu có xu hướng sáng lên, do đó, lần lượt, khiến chúng ta phản ứng với cùng một thao tác: cái ngáp. Giả thuyết tâm lý của chúng tôi cũng liên quan đến hoạt động của những neurons phản chiếu. Chúng tôi sẽ gọi nó là đồng cảm ngáp. Đồng cảm là khả năng hiểu những cảm giác của người khác và hòa vào cảm xúc của họ, một khả năng rất quan trọng cho các động vật xã hội như chúng ta. Gần đây, các nhà thần kinh học đã tìm thấy có một tập hợp con của neurons phản chiếu cho phép chúng ta đồng cảm với cảm xúc của người khác ở một mức độ sâu hơn. Các nhà khoa học đã phát hiện ra phản ứng đồng cảm này với ngáp trong khi thử nghiệm giả thuyết đầu tiên mà chúng tôi đã đề cập, Mô hình hành động cố định. Nghiên cứu này đã được thiết lập để cho thấy những con chó sẽ có những phản xạ ngáp đối với những âm thanh từ một cái ngáp của con người. Trong khi nghiên cứu của họ cho thấy điều này là đúng, họ tìm thấy một việc khác rất thú vị. Loài chó ngáp thường xuyên hơn đối với những cái ngáp quen thuộc, bắt nguồn từ chủ của chúng chẳng hạn, hơn là những cái ngáp không quen từ người lạ. Theo nghiên cứu này, Các nghiên cứu khác về con người và động vật linh trưởng cũng chỉ ra rằng hiện tượng ngáp lây này xảy ra thường xuyên hơn giữa bạn bè hơn là với người lạ. Trên thực tế, ngáp lây bắt đầu xảy ra khi chúng ta được khoảng bốn hay năm tuổi, tại thời điểm mà trẻ em phát triển khả năng xác định đúng cảm xúc của người khác. Tuy nhiên, trong khi các nghiên cứu khoa học mới hơn nhằm vào mục đích để chứng minh rằng ngáp lây là dựa trên khả năng đồng cảm này, nhiều nghiên cứu hơn sẽ cần để đưa ra ánh sáng những gì chính xác đã xảy ra. Có thể rằng câu trả lời nằm ở một giả thuyết khác. Lần sau, khi bạn bị bắt gặp đang ngáp, Hãy dành một vài giây suy nghĩ về những gì vừa xảy ra. Có phải bạn đã đang suy nghĩ về một cái ngáp? Hay một người nào đó ở gần bạn đã ngáp? Người đó là một người lạ hay người gần gũi với bạn? Và bạn có đang ngáp ngay lúc này không?