WEBVTT

00:00:07.472 --> 00:00:09.753
Ω, με συγχωρείτε!

00:00:10.338 --> 00:00:11.398
Χασμουρηθήκατε ποτέ

00:00:11.398 --> 00:00:13.418
επειδή κάποιος άλλος χασμουρήθηκε;

00:00:13.418 --> 00:00:15.168
Δεν είστε ιδιαίτερα κουρασμένος,

00:00:15.168 --> 00:00:18.209
όμως ξαφνικά το στόμα σας ανοίγει διάπλατα

00:00:18.209 --> 00:00:22.124
και βγαίνει

00:00:22.124 --> 00:00:23.914
ένα μεγάλο χασμουρητό.

00:00:23.914 --> 00:00:27.237
Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται 
μεταδοτικό χασμουρητό.

00:00:27.237 --> 00:00:29.121
Οι επιστήμονες ακόμη δεν έχουν κατανοήσει

00:00:29.121 --> 00:00:30.415
γιατί συμβαίνει αυτό,

00:00:30.415 --> 00:00:33.499
αλλά πολλές υποθέσεις 
βρίσκονται υπό έρευνα.

00:00:33.499 --> 00:00:34.873
Ας εξετάσουμε κάποιες

00:00:34.873 --> 00:00:36.581
από τις επικρατέστερες,

00:00:36.581 --> 00:00:38.999
ξεκινώντας με δυο υποθέσεις φυσιολογίας

00:00:38.999 --> 00:00:41.953
προτού πάμε σε μία ψυχολογικής έννοιας.

00:00:41.953 --> 00:00:44.754
Η πρώτη μας υπόθεση της φυσιολογίας

00:00:44.754 --> 00:00:46.227
υποστηρίζει ότι το μεταδοτικό χασμουρητό

00:00:46.227 --> 00:00:48.525
προκαλείται από ένα ειδικό ερέθισμα,

00:00:48.525 --> 00:00:50.012
ένα αρχικό χασμουρητό.

00:00:50.012 --> 00:00:52.861
Αυτό αποκαλείται μοτίβο σταθερής δράσης.

00:00:52.861 --> 00:00:55.943
Αναλογιστείτε το ως μια αντίδραση.

00:00:55.943 --> 00:00:58.692
Το χασμουρητό σας 
με κάνει να χασμουριέμαι.

00:00:58.692 --> 00:01:00.532
Παρόμοιο με το φαινόμενο ντόμινο,

00:01:00.532 --> 00:01:02.115
το χασμουρητό ενός ανθρώπου 
προκαλεί χασμουρητό

00:01:02.115 --> 00:01:04.999
σε κάποιον κοντινό 
που έχει δει την κίνηση.

00:01:04.999 --> 00:01:06.995
Από τη στιγμή που προξενείται 
αυτή η αντίδραση

00:01:06.995 --> 00:01:08.530
πρέπει να κάνει τον κύκλο της.

00:01:08.530 --> 00:01:09.897
Δοκιμάσατε ποτέ να σταματήσετε 
ένα χασμουρητό

00:01:09.897 --> 00:01:11.543
από τη στιγμή που άρχισε;

00:01:11.543 --> 00:01:14.531
Είναι βασικά αδύνατον!

00:01:15.268 --> 00:01:17.178
Η άλλη υπόθεση φυσιολογίας

00:01:17.178 --> 00:01:20.300
είναι γνωστή ως μη γνωστική μίμηση,

00:01:20.300 --> 00:01:22.012
ή το φαινόμενο χαμαιλέων.

00:01:22.012 --> 00:01:24.584
Αυτό συμβαίνει όταν μιμούμαστε
τη συμπεριφορά κάποιου

00:01:24.584 --> 00:01:25.636
χωρίς να το γνωρίζουμε,

00:01:25.636 --> 00:01:28.587
μια διακριτική και απρογραμμάτιστου 
ελιγμού αντιγραφή.

00:01:28.587 --> 00:01:31.163
Οι άνθρωποι έχουν την τάση να μιμούνται 
ο ένας τη στάση του άλλου.

00:01:31.163 --> 00:01:32.705
Αν κάθεστε απέναντι από κάποιον

00:01:32.705 --> 00:01:34.254
που έχει τα πόδια σταυρωμένα

00:01:34.254 --> 00:01:36.712
πιθανότατα να τα σταυρώσετε κι εσείς.

00:01:36.712 --> 00:01:38.915
Αυτή η υπόθεση μάς λέει

00:01:38.915 --> 00:01:41.224
ότι χασμουριόμαστε όταν βλέπουμε
κάποιο άλλο άτομο να χασμουριέται

00:01:41.224 --> 00:01:43.031
διότι ασυνείδητα αντιγράφουμε

00:01:43.031 --> 00:01:44.533
τη συμπεριφορά του.

00:01:44.533 --> 00:01:47.188
Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι 
αυτό το φαινόμενο χαμαιλέων

00:01:47.188 --> 00:01:50.054
συμβαίνει εξαιτίας 
μιας ειδικής ομάδας νευρώνων

00:01:50.054 --> 00:01:52.475
γνωστών ως αντανακλαστικοί νευρώνες.

00:01:53.336 --> 00:01:55.586
Οι αντανακλαστικοί νευρώνες είναι 
ένα είδος εγκεφαλικού κυττάρου

00:01:55.586 --> 00:01:58.146
που ανταποκρίνεται εξίσου 
όταν κάνουμε κάποια κίνηση

00:01:58.146 --> 00:01:59.704
όπως και όταν βλέπουμε κάποιον άλλο

00:01:59.704 --> 00:02:01.504
να κάνει την ίδια κίνηση.

00:02:01.504 --> 00:02:02.831
Αυτoί οι νευρώνες είναι σημαντικοί

00:02:02.831 --> 00:02:04.771
στη μάθηση και στην αυτοεπίγνωση.

00:02:04.771 --> 00:02:07.922
Για παράδειγμα, όταν παρακολουθείτε 
κάποιον να κάνει κάτι σωματικό,

00:02:07.922 --> 00:02:09.900
όπως να πλέκει,

00:02:09.900 --> 00:02:10.652
ή να βάζει κραγιόν,

00:02:10.652 --> 00:02:14.590
μπορεί να σας βοηθήσει να κάνετε 
τα ίδια πράγματα με μεγαλύτερη ακρίβεια.

00:02:14.590 --> 00:02:17.420
Μελέτες νευροαπεικόνισης με τη χρήση ΛΑΜΣ,

00:02:17.420 --> 00:02:19.701
Λειτουργική Απεικόνιση 
Μαγνητικού Συντονισμού,

00:02:19.701 --> 00:02:21.839
δείχνουν ότι όταν βλέπουμε 
κάποιον να χασμουριέται

00:02:21.839 --> 00:02:23.921
ή έστω ακούμε το χασμουρητό,

00:02:23.921 --> 00:02:25.794
η συγκεκριμένη περιοχή του εγκεφάλου,

00:02:25.794 --> 00:02:27.392
όπου βρίσκονται 
αυτοί οι αντανακλαστικοί νευρώνες,

00:02:27.392 --> 00:02:28.586
τείνει να ενεργοποιείται,

00:02:28.586 --> 00:02:30.800
το οποίο, εναλλάξ, 
μας αναγκάζει να ανταποκριθούμε

00:02:30.800 --> 00:02:33.996
με την ίδια αντίδραση: χασμουρητό.

00:02:33.996 --> 00:02:36.752
Η ψυχολογική μας υπόθεση 
περιλαμβάνει επίσης

00:02:36.752 --> 00:02:38.644
την λειτουργία αυτών 
των αντανακλαστικών νευρώνων.

00:02:38.644 --> 00:02:41.800
Θα το ονομάσουμε χασμουρητό ενσυναίσθησης.

00:02:41.800 --> 00:02:43.582
Eνσυναίσθηση είναι 
η ικανότητα να κατανοούμε

00:02:43.582 --> 00:02:45.170
αυτό που νιώθουν κάποιοι άλλοι

00:02:45.170 --> 00:02:46.742
και να συμμετέχουμε στα αισθήματά τους,

00:02:46.742 --> 00:02:49.891
μια σημαντική ικανότητα των κοινωνικών 
ζώων, όπως είμαστε εμείς.

00:02:49.891 --> 00:02:52.442
Πρόσφατα οι νευροεπιστήμονες ανακάλυψαν

00:02:52.442 --> 00:02:54.091
ότι μια υποομάδα αντανακλαστικών νευρώνων

00:02:54.091 --> 00:02:56.409
μας επιτρέπει να συμπάσχουμε με άλλους

00:02:56.409 --> 00:02:58.207
σε βαθύτερο επίπεδο.

00:02:58.207 --> 00:02:59.252
Οι επιστήμονες ανακάλυψαν

00:02:59.252 --> 00:03:01.500
αυτή την ενσυναισθητική αντίδραση 
στο χασμουρητό

00:03:01.500 --> 00:03:03.120
στη διάρκεια των δοκιμών 
της πρώτης υπόθεσης που αναφέραμε,

00:03:03.120 --> 00:03:04.716
το μοτίβο σταθερής δράσης.

00:03:04.716 --> 00:03:06.503
Αυτή η μελέτη πραγματοποιήθηκε 
για να δείξει

00:03:06.503 --> 00:03:08.966
ότι τα σκυλιά θα ενεργοποιούσαν 
ένα αντανακλαστικό χασμουρητού

00:03:08.966 --> 00:03:11.784
μόνο στο άκουσμα 
ενός ανθρώπινου χασμουρητού.

00:03:11.784 --> 00:03:14.530
Ενώ η μελέτη τους αποδείχτηκε αληθινή,

00:03:14.530 --> 00:03:16.580
βρήκαν κάτι άλλο ενδιαφέρον.

00:03:16.580 --> 00:03:19.797
Τα σκυλιά χασμουριόταν πιο συχνά
αντιδρώντας σε οικεία χασμουρητά,

00:03:19.797 --> 00:03:21.297
όπως αυτά των αφεντικών τους,

00:03:21.297 --> 00:03:24.088
παρά σε μη οικεία χασμουρητά 
που προέρχονταν από ξένους.

00:03:24.088 --> 00:03:25.250
Σε συνέχεια αυτής της έρευνας,

00:03:25.250 --> 00:03:27.042
άλλες έρευνες σε ανθρώπους
και πρωτεύοντα θηλαστικά

00:03:27.042 --> 00:03:29.048
κατέδειξαν επίσης 
ότι το μεταδοτικό χασμουρητό

00:03:29.048 --> 00:03:32.895
συμβαίνει συχνότερα ανάμεσα σε φίλους
παρά ανάμεσα σε ξένους.

00:03:32.895 --> 00:03:35.708
Στην πραγματικότητα, 
το μεταδοτικό χασμουρητό

00:03:35.708 --> 00:03:38.960
συμβαίνει όταν είμαστε 
τεσσάρων ή πέντε ετών,

00:03:38.960 --> 00:03:39.396
τότε που τα παιδιά

00:03:39.396 --> 00:03:42.602
αναπτύσσουν την ικανότητα να αναγνωρίζουν 
κατάλληλα τα αισθήματα των άλλων.

00:03:43.201 --> 00:03:45.885
Ενώ νεότερες επιστημονικές μελέτες 
στοχεύουν

00:03:45.885 --> 00:03:47.329
να αποδείξουν ότι το μεταδοτικό χασμουρητό

00:03:47.329 --> 00:03:49.413
βασίζεται σ΄ αυτή 
την ικανότητα ενσυναίσθησης,

00:03:49.413 --> 00:03:50.630
απαιτείται περισσότερη έρευνα

00:03:50.630 --> 00:03:52.995
για να ρίξει φως στο τι ακριβώς συμβαίνει.

00:03:52.995 --> 00:03:54.930
Η απάντηση πιθανότατα να βρίσκεται

00:03:54.930 --> 00:03:56.912
σε μια διαφορετική εντελώς υπόθεση.

00:03:56.912 --> 00:03:59.147
Την επόμενη φορά που θα σας πιάσουν 
να χασμουριέστε,

00:03:59.147 --> 00:04:01.470
σταθείτε λίγο και σκεφτείτε 
τι ακριβώς συνέβη.

00:04:02.653 --> 00:04:04.534
Σκεφτόσασταν το χασμουρητό;

00:04:05.026 --> 00:04:07.015
Χασμουρήθηκε κάποιος διπλανός σας;

00:04:07.015 --> 00:04:09.995
Ήταν ξένος ή κοντινός σας;

00:04:11.025 --> 00:04:14.144
Χασμουριέστε τώρα;