1
00:00:07,400 --> 00:00:10,906
Bir uzay gemisini resmettiğinizde,
muhtemelen böyle bir şeyi

2
00:00:10,906 --> 00:00:13,414
ya da bunu, belki de
bunu düşünürsünüz.

3
00:00:13,414 --> 00:00:15,017
Hepsinin ortak noktası nedir?

4
00:00:15,017 --> 00:00:19,456
Diğer şeylerin yanı sıra, çok büyükler.
Çünkü insan, yakıt,

5
00:00:19,456 --> 00:00:22,758
her çeşit malzeme,
bilimsel araçlar

6
00:00:22,758 --> 00:00:26,414
ve nadir durumlarda da
gezegen yokedici lazerler taşırlar.

7
00:00:26,414 --> 00:00:31,231
Ama gelecek neslin uzay araçları
çok, çok daha küçük olabilir.

8
00:00:31,231 --> 00:00:35,403
Cebinize sığacak
küçüklükten bahsediyoruz.

9
00:00:35,403 --> 00:00:40,708
Galaksiye, bu mikro uzay araçlarından
bir sürü gönderdiğinizi düşünün.

10
00:00:40,708 --> 00:00:43,215
Uzak yıldızları ve
gezegenleri araştırabilirler.

11
00:00:43,215 --> 00:00:46,331
Kapsamlı elektronik
sensörleri ile de

12
00:00:46,331 --> 00:00:50,027
sıcaklıktan kozmik dalgalara kadar
neredeyse her şeyi ölçebilirler.

13
00:00:50,027 --> 00:00:51,792
Bir uzay mekiği fiyatına

14
00:00:51,792 --> 00:00:54,886
onlardan binlercesini göndererek

15
00:00:54,886 --> 00:00:57,229
evren hakkında
toplayabileceğimiz bilgiyi

16
00:00:57,229 --> 00:01:00,058
kat be kat arttırabiliriz.

17
00:01:00,058 --> 00:01:02,364
Aynı zamanda tekil olarak
harcanabilirdirler.

18
00:01:02,364 --> 00:01:04,715
Yani milyar dolarlık
roket ya da sondaları

19
00:01:04,715 --> 00:01:08,468
gönderemeyeceğimiz ortamlara
onları gönderebiliriz.

20
00:01:08,468 --> 00:01:13,311
Birkaç yüz küçük uzay aracı
hâli hazırda Dünya'nın etrafında dönüyor.

21
00:01:13,311 --> 00:01:15,120
Uzay boşluğunun
fotoğraflarını çekiyor

22
00:01:15,120 --> 00:01:19,876
ve Dünya'nın atmosferinde bakterilerin
davranışları ve depremleri tahmin etmemize

23
00:01:19,876 --> 00:01:23,177
yardımcı olabilecek manyetik sinyaller
gibi konularda veri topluyor.

24
00:01:23,177 --> 00:01:28,477
Ama Dünya'nın yörüngesinden çıkabilseler
neler öğrenebileceğimizi bir düşünün.

25
00:01:28,477 --> 00:01:32,393
NASA gibi organizasyonların
yapmak istediği şey de tam olarak bu:

26
00:01:32,393 --> 00:01:36,334
Yaşanılabilir gezegenler bulmak için
mikro uzay araçları göndermek

27
00:01:36,334 --> 00:01:41,161
ve Dünya'dan tanık olamadığımız
astronomik olayları anlamlandırabilme.

28
00:01:41,161 --> 00:01:45,924
Ama o kadar küçük bir şey, büyük motorlar
ya da tonlarca yakıt taşıyamaz.

29
00:01:45,924 --> 00:01:48,841
Peki böyle bir araç
itiş gücünü nasıl sağlayacak?

30
00:01:48,841 --> 00:01:53,744
Mikro uzay araçları için
mikro itki gerektiği ortaya çıktı.

31
00:01:53,744 --> 00:01:55,602
Çok küçük boyutlarda

32
00:01:55,602 --> 00:01:58,597
fiziğin alışık olduğumuz
bazı kuralları çalışmaz.

33
00:01:58,597 --> 00:02:02,934
Özellikle de günlük
Newton mekaniği çöker

34
00:02:02,934 --> 00:02:06,982
ve normalde göz ardı edilen kuvvetler
daha güçlü hâle gelirler.

35
00:02:06,982 --> 00:02:11,089
Bu kuvvetler arasında yüzey gerilimi
ve kılcal hareketler de vardır

36
00:02:11,089 --> 00:02:13,698
Bu olayda başka
küçük etkenler de vardır.

37
00:02:13,698 --> 00:02:19,412
Mikro itki sistemleri, uzay araçlarını
çalıştırmada bu güçlerden yararlanabilir.

38
00:02:19,412 --> 00:02:21,636
Bu sistemlerin çalışmasına
örnek olarak

39
00:02:21,636 --> 00:02:26,251
mikroakışkan elektrosprey iktisi
verilebilir.

40
00:02:26,251 --> 00:02:28,214
Bir tür iyon iticidir,

41
00:02:28,214 --> 00:02:32,686
bu da hızlanmak için yüklü parçacıkları
fırlattığı anlamına geliyor.

42
00:02:32,686 --> 00:02:36,338
NASA'nın Jet İtki Laboratuvarı'nda
bir modeli üretiliyor ve

43
00:02:36,338 --> 00:02:39,485
her yandan sadece
birkaç santimetre boyutunda.

44
00:02:39,485 --> 00:02:40,813
İşte böyle çalışıyor.

45
00:02:40,813 --> 00:02:46,199
Posta pulu boyutundaki bu metal plakada
yüz ince iğne bulunmaktadır

46
00:02:46,199 --> 00:02:50,631
ve indiyum gibi düşük erime noktası olan
bir metal ile kaplanmıştır.

47
00:02:50,631 --> 00:02:53,589
Bir metal ızgara,
iğnelerin üstünde bulunur

48
00:02:53,589 --> 00:02:57,579
ve ızgara ile alaka arasında
bir elektrik alanı kurulur.

49
00:02:57,579 --> 00:03:00,752
Plaka ısındığında indiyum erir

50
00:03:00,752 --> 00:03:04,966
ve kılcal hareketler,
sıvı metali iğnelere doğru çeker.

51
00:03:04,966 --> 00:03:08,116
Elektrik alanı, erimiş metali
yukarıya doğru çekerken

52
00:03:08,116 --> 00:03:10,910
yüzey gerilimi geriye çekerek

53
00:03:10,910 --> 00:03:14,210
indiyumun koni şekline
gelmesine sebep olur.

54
00:03:14,210 --> 00:03:16,428
İğnelerin ucundaki küçük yarıçapı

55
00:03:16,428 --> 00:03:21,181
elektrik alanının,
yüzey gerilimini yenmesini sağlar

56
00:03:21,181 --> 00:03:22,589
ve onu başardığı zaman

57
00:03:22,589 --> 00:03:28,790
pozitif yüklü iyonlar, saniyede
onlarca kilometre hızla fırlatılır.

58
00:03:28,790 --> 00:03:33,828
Bu iyonların akışı
uzay aracını ters yönde iter.

59
00:03:33,828 --> 00:03:35,941
Newton'un üçüncü yasası sağ olsun.

60
00:03:35,941 --> 00:03:38,926
Her iyon, çok küçük
birer parçacık olduğu için

61
00:03:38,926 --> 00:03:42,734
çok fazlasının bileşke kuvveti
uzay aracını iterek

62
00:03:42,734 --> 00:03:46,339
önemli bir hızlanma
yaratmaya yetecektir.

63
00:03:46,339 --> 00:03:50,306
Bir roket motorunun egzozondan
çıkanların aksine bu itki

64
00:03:50,306 --> 00:03:53,373
çok daha küçüktür ve çok daha fazla
yakıt tasarrufu sağladığından

65
00:03:53,373 --> 00:03:57,745
uzay derinliklerindeki görevlere
daha uygundur.

66
00:03:57,745 --> 00:04:01,366
Bu mikro itki sistemleri daha
tamamen test edilmemiştir

67
00:04:01,366 --> 00:04:05,003
ama bazı bilim insanları, küçük bir aracı
Dünya'nın yörüngesinden çıkarmaya

68
00:04:05,003 --> 00:04:07,690
yetecek kadar
itki sağlayacağını düşünmektedir.

69
00:04:07,690 --> 00:04:10,807
Aslında, binlerce mikro uzay aracının

70
00:04:10,807 --> 00:04:14,153
bugün sadece hayal edebildiğimiz
şeyler hakkında veri toplamak için

71
00:04:14,153 --> 00:04:18,065
önümüzdeki 10 yıl içinde
fırlatılacağını öngörüyorlar.

72
00:04:18,065 --> 00:04:21,402
Ve işte bu, mikro roket bilimi.