WEBVTT

00:00:00.793 --> 00:00:02.967
Želim da na trenutak

00:00:02.967 --> 00:00:06.817
pomislite na učestvovanje
u igri Monopola,

00:00:06.817 --> 00:00:09.424
osim što u ovoj igri, ta kombinacija

00:00:09.424 --> 00:00:12.393
veštine, talenta i sreće

00:00:12.393 --> 00:00:14.931
koji vam pomažu da uspete
u igrama, kao i u životu,

00:00:14.931 --> 00:00:16.347
postaje nebitna,

00:00:16.347 --> 00:00:18.642
jer je igra nameštena

00:00:18.642 --> 00:00:20.522
i vi imate prednost.

00:00:20.522 --> 00:00:22.401
Imate više novca,

00:00:22.401 --> 00:00:24.961
više prilika za kretanje po tabli

00:00:24.961 --> 00:00:27.186
i više pristupa resursima.

00:00:27.186 --> 00:00:28.867
Dok razmišljate o tom iskustvu,

00:00:28.867 --> 00:00:31.105
želim da se zapitate,

00:00:31.105 --> 00:00:32.875
kako bi to iskustvo kada ste

00:00:32.875 --> 00:00:36.005
privilegovani igrač u nameštenoj igri

00:00:36.005 --> 00:00:38.928
promenilo način na koji mislite o sebi

00:00:38.928 --> 00:00:42.786
i ponašate se prema drugom igraču?

NOTE Paragraph

00:00:42.786 --> 00:00:45.833
Sproveli smo istraživanje
na kampusu univerziteta Berkli

00:00:45.833 --> 00:00:48.135
kako bismo ispitali upravo to pitanje.

00:00:48.135 --> 00:00:49.793
Doveli smo više od 100 parova

00:00:49.793 --> 00:00:52.554
stranaca u laboratoriju

00:00:52.554 --> 00:00:54.374
i bacanjem novčića

00:00:54.374 --> 00:00:56.321
nasumično odredili da jedan od to dvoje

00:00:56.321 --> 00:00:58.506
bude bogati igrač u nameštenoj igri.

00:00:58.506 --> 00:01:01.327
Dobili su duplo više novca.

00:01:01.327 --> 00:01:02.828
Kada su prošli polje "Start",

00:01:02.828 --> 00:01:05.034
dobili su duplo veću platu

00:01:05.034 --> 00:01:07.257
i mogli su da bacaju
dve kockice umesto jedne,

00:01:07.257 --> 00:01:09.638
tako da su mogli mnogo više
da se kreću po tabli.

00:01:09.638 --> 00:01:11.824
(Smeh)

00:01:11.824 --> 00:01:13.537
Tokom 15 minuta,

00:01:13.537 --> 00:01:17.067
preko skrivenih kamera smo posmatrali
šta se dešavalo.

00:01:17.067 --> 00:01:18.888
Danas po prvi put želim

00:01:18.888 --> 00:01:21.400
da vam pokažem malo onoga što smo videli.

00:01:21.400 --> 00:01:23.289
Oprostićete nam zbog kvaliteta zvuka

00:01:23.289 --> 00:01:26.135
u nekim slučajevima, jer su to
ipak bile skrivene kamere.

00:01:26.135 --> 00:01:27.775
Stoga smo obezbedili titlove.

00:01:27.775 --> 00:01:29.975
Bogati igrač: "Koliko imaš
novčanica od 500?"

00:01:29.975 --> 00:01:31.210
Siromašni: "Samo jednu."

NOTE Paragraph

00:01:31.210 --> 00:01:32.907
Bogati: "Ozbiljno?"
Siromašni: "Da."

NOTE Paragraph

00:01:32.907 --> 00:01:34.490
Bogati: "Ja imam tri.
(Smeje se)

00:01:34.490 --> 00:01:36.156
Ne znam zašto su mi dali toliko."

NOTE Paragraph

00:01:36.156 --> 00:01:38.354
Pol Pif: Okej, igračima je
ubrzo postalo jasno

00:01:38.354 --> 00:01:39.386
da se nešto dešava.

00:01:39.386 --> 00:01:41.201
Jedna osoba očito ima dosta više novca

00:01:41.201 --> 00:01:42.820
od druge osobe, a ipak

00:01:42.820 --> 00:01:44.962
kako je igra trajala,

00:01:44.962 --> 00:01:46.967
videli smo primetne

00:01:46.967 --> 00:01:49.416
i dramatične razlike koje su
počele da se pojavljuju

00:01:49.416 --> 00:01:51.290
između dva igrača.

00:01:51.290 --> 00:01:53.010
Bogati igrač

00:01:53.010 --> 00:01:55.588
je počeo glasnije da se kreće po tabli,

00:01:55.588 --> 00:01:57.469
bukvalno udarajući tablu figurom

00:01:57.469 --> 00:02:00.389
dok se kretao.

00:02:00.389 --> 00:02:03.382
Kod bogatih igrača
bilo je verovatnije da se vide

00:02:03.382 --> 00:02:04.972
znaci dominacije,

00:02:04.972 --> 00:02:07.394
neverbalni znaci,

00:02:07.394 --> 00:02:11.349
pokazivanje moći i slavljenje.

NOTE Paragraph

00:02:11.349 --> 00:02:13.870
Sa strane smo stavili činiju sa perecama.

00:02:13.870 --> 00:02:15.531
Nalazi se u donjem desnom ćošku.

00:02:15.531 --> 00:02:19.018
Ovo nam je omogućilo da gledamo
ponašanje igrača u vezi s konzumiranjem.

00:02:19.018 --> 00:02:23.636
Samo pratimo koliko će
pereca učesnici pojesti.

NOTE Paragraph

00:02:23.636 --> 00:02:25.809
Bogati igrač:
"Da li su te perece neki trik?"

NOTE Paragraph

00:02:25.809 --> 00:02:27.495
Siromašni igrač: "Ne znam."

NOTE Paragraph

00:02:27.495 --> 00:02:30.634
PP: U redu, nije čudno što su
nas ljudi skontali.

00:02:30.634 --> 00:02:32.139
Pitaju se šta ta činija pereca

00:02:32.139 --> 00:02:33.920
uopšte tu radi.

00:02:33.920 --> 00:02:36.134
Jedan se čak pita,
kao što ste upravo videli,

00:02:36.134 --> 00:02:38.793
da li je ta činija tu kao trik?

00:02:38.793 --> 00:02:41.703
Ipak, uprkos tome, moć situacije

00:02:41.703 --> 00:02:44.004
se čini kao da neminovno dominira

00:02:44.004 --> 00:02:48.457
i bogati igrači počinju
da jedu više pereca.

NOTE Paragraph

00:02:51.976 --> 00:02:54.073
Bogati igrač: "Obožavam perece."

NOTE Paragraph

00:02:54.073 --> 00:02:56.402
(Smeh)

NOTE Paragraph

00:02:57.988 --> 00:03:00.118
PP: I kako igra ide dalje,

00:03:00.118 --> 00:03:02.450
jedan od zaista zanimljivih
i dramatičnih šablona

00:03:02.450 --> 00:03:05.523
za koje smo primetili da se javljaju

00:03:05.523 --> 00:03:07.394
je taj da bogati igrači zapravo

00:03:07.394 --> 00:03:10.516
počinju da budu nekulturniji
prema drugoj osobi,

00:03:10.516 --> 00:03:12.587
sve manje osetljivi prema patnji

00:03:12.587 --> 00:03:14.431
tih jadnih, siromašnih igrača

00:03:14.431 --> 00:03:16.502
i sve više i više pokazuju

00:03:16.502 --> 00:03:18.971
svoj materijalni uspeh,

00:03:18.971 --> 00:03:22.177
sa većom verovatnoćom da pokažu
kako im dobro ide.

00:03:23.589 --> 00:03:27.699
Bogati igrač: "Imam novca za sve."

00:03:27.699 --> 00:03:29.317
Siromašni igrač: "A koliko je to?"

00:03:29.317 --> 00:03:33.279
Bogati igrač: "Duguješ mi 24 dolara.

00:03:33.279 --> 00:03:36.135
Ubrzo ćeš izgubiti sav svoj novac.

00:03:36.135 --> 00:03:38.295
Kupiću to. Imam toliko novca.

00:03:38.295 --> 00:03:40.401
Imam toliko novca
da mi treba cela večnost."

00:03:40.401 --> 00:03:42.391
Bogati igrač 2: "Kupiću celu ovu tablu."

00:03:42.391 --> 00:03:44.481
Bogati igrač 3: "Brzo će ti nestati novca.

00:03:44.481 --> 00:03:46.779
Sada mi ne možeš skoro ništa."

NOTE Paragraph

00:03:46.779 --> 00:03:49.095
PP: U redu, evo šta mislim

00:03:49.095 --> 00:03:50.843
da je izuzetno zanimljivo,

00:03:50.843 --> 00:03:54.097
a to je kada smo na kraju 15 minuta

00:03:54.097 --> 00:03:58.490
zamolili igrače da pričaju
o svom iskustvu tokom igre.

00:03:58.490 --> 00:04:00.565
I kada su bogati igrači pričali

00:04:00.565 --> 00:04:02.447
o tome zašto su neminovno pobedili

00:04:02.447 --> 00:04:04.466
u ovoj nameštenoj igri Monopola -

00:04:04.466 --> 00:04:09.275
(Smeh) -

00:04:09.275 --> 00:04:12.839
pričali su o tome šta su uradili

00:04:12.839 --> 00:04:15.653
kako bi kupili te različite nekretnine

00:04:15.653 --> 00:04:18.435
i zaslužili svoj uspeh u igri

00:04:18.435 --> 00:04:20.924
i postali su dosta manje svesni

00:04:20.924 --> 00:04:23.639
različitih svojstava situacije,

00:04:23.639 --> 00:04:26.312
uključujući bacanje novčića

00:04:26.312 --> 00:04:28.627
koje ih je nasumično postavilo

00:04:28.627 --> 00:04:31.616
na to privilegovano mesto.

00:04:31.616 --> 00:04:34.454
A to je zaista neverovatan uvid

00:04:34.454 --> 00:04:39.909
u to kako um daje smisao prednosti.

NOTE Paragraph

00:04:39.909 --> 00:04:42.130
Ova igra Monopola se može koristiti

00:04:42.130 --> 00:04:44.973
kao metafora za razumevanje društva

00:04:44.973 --> 00:04:48.258
i njegove hijerarhijske strukture,
gde neki ljudi

00:04:48.258 --> 00:04:50.650
imaju dosta novca i uticaja,

00:04:50.650 --> 00:04:52.127
a dosta ljudi ih nema.

00:04:52.127 --> 00:04:55.060
Imaju dosta manje novca i uticaja

00:04:55.060 --> 00:04:58.174
i manje pristupa bitnim resursima.

00:04:58.174 --> 00:05:01.410
Proteklih sedam godina
moje kolege i ja proučavamo

00:05:01.410 --> 00:05:05.479
efekte ovakvih hijerarhija.

00:05:05.479 --> 00:05:08.763
Kroz desetine istraživanja

00:05:08.763 --> 00:05:12.180
i hiljade učesnika širom zemlje
pronalazimo

00:05:12.180 --> 00:05:16.712
to da kako se nivo
nečijeg bogatstva uvećava,

00:05:16.712 --> 00:05:22.780
njihove emocije saosećanja
i empatije se smanjuju,

00:05:22.780 --> 00:05:26.551
a njihov osećaj prava i zasluge

00:05:26.551 --> 00:05:31.099
i ideologija sopstvenog interesa rastu.

00:05:31.099 --> 00:05:33.158
U istraživanjima smo otkrili da će zapravo

00:05:33.158 --> 00:05:35.305
bogatiji pojedinci sa većom verovatnoćom

00:05:35.305 --> 00:05:38.075
da opravdavaju pohlepu kao moralno dobru

00:05:38.075 --> 00:05:40.078
i težnju ka sopstvenom interesu

00:05:40.078 --> 00:05:42.794
kao poželjnu i moralnu.

00:05:42.794 --> 00:05:44.643
Danas želim da pričam

00:05:44.643 --> 00:05:49.464
o nekim implikacijama ove
ideologije sopstvenog interesa,

00:05:49.464 --> 00:05:52.047
zašto bismo trebali da brinemo
o ovim implikacijama

00:05:52.047 --> 00:05:55.469
i završiću s time
šta bi moglo da se uradi.

NOTE Paragraph

00:05:55.469 --> 00:05:58.204
Neka od prvih istraživanja
koje smo vršili u ovom području

00:05:58.204 --> 00:05:59.890
posmatrala su ponašanja pomaganja,

00:05:59.890 --> 00:06:01.749
nešto što socijalni psiholozi nazivaju

00:06:01.749 --> 00:06:03.170
prosocijalnim ponašanjem.

00:06:03.170 --> 00:06:05.883
Zaista nas je zanimalo ko je više sklon

00:06:05.883 --> 00:06:08.231
da ponudi pomoć drugoj osobi,

00:06:08.231 --> 00:06:11.388
neko bogat ili neko siromašan.

00:06:11.388 --> 00:06:15.790
U jednom od istraživanja,
bogati i siromašni

00:06:15.790 --> 00:06:18.090
članovi zajednice dolaze u laboratoriju

00:06:18.090 --> 00:06:21.584
i svakome damo ekvivalent 10 dolara.

00:06:21.584 --> 00:06:23.194
Učesnicima smo rekli da mogu

00:06:23.194 --> 00:06:25.642
tih 10 dolara da zadrže za sebe

00:06:25.642 --> 00:06:27.617
ili da podele deo tog novca

00:06:27.617 --> 00:06:29.612
ako žele, sa nekim strancem

00:06:29.612 --> 00:06:31.083
koji je potpuno nepoznat.

00:06:31.083 --> 00:06:34.119
Nikada neće sresti tog stranca,
niti će stranac sresti njih.

00:06:34.119 --> 00:06:37.337
I samo posmatramo koliko ljudi daju.

00:06:37.337 --> 00:06:39.687
Pojedinci koji zarađuju 25 000, a ponekad

00:06:39.687 --> 00:06:42.014
i manje od 15 000 dolara godišnje,

00:06:42.014 --> 00:06:44.241
dali su 44% više svog novca

00:06:44.241 --> 00:06:45.324
tom strancu

00:06:45.324 --> 00:06:47.632
nego pojedinci koji zarađuju 150 000

00:06:47.632 --> 00:06:50.879
ili 200 000 dolara godišnje.

NOTE Paragraph

00:06:50.879 --> 00:06:53.627
Dali smo ljudima da igraju igre

00:06:53.627 --> 00:06:56.258
kako bismo videli ko je skloniji varanju

00:06:56.258 --> 00:06:58.652
kako bi uvećao šanse za dobitak.

00:06:58.652 --> 00:07:01.372
U jednoj od igara, zapravo smo
namestili kompjuter

00:07:01.372 --> 00:07:04.164
kako bi određeni broj na kockicama

00:07:04.164 --> 00:07:05.150
bio nemoguć.

00:07:05.150 --> 00:07:08.242
U ovoj igri niste mogli
da dobijete više od 12,

00:07:08.242 --> 00:07:11.354
a ipak, što ste bogatiji,

00:07:11.354 --> 00:07:13.451
veće su šanse da ćete varati u ovoj igri

00:07:13.451 --> 00:07:17.010
kako biste stekli šansu
za novčanu nagradu od 50 dolara,

00:07:17.010 --> 00:07:20.855
ponekad čak 3 do 4 puta veće šanse.

NOTE Paragraph

00:07:20.855 --> 00:07:23.088
Izveli smo drugo istraživanje
gde smo posmatrali

00:07:23.088 --> 00:07:26.311
da li bi ljudi bili skloni
da uzmu slatkiše

00:07:26.311 --> 00:07:28.802
iz tegle sa slatkišima
na kojoj je jasno naznačeno

00:07:28.802 --> 00:07:31.042
da su slatkiši za decu -

00:07:31.042 --> 00:07:34.484
(Smeh) -

00:07:34.484 --> 00:07:36.325
sa učesnicima - ne šalim se.

00:07:36.325 --> 00:07:39.054
Znam da zvuči kao da se šalim.

00:07:39.054 --> 00:07:41.295
Izričito smo rekli učesnicima

00:07:41.295 --> 00:07:43.794
da je ta tegla sa slatkišima
za decu koja učestvuju

00:07:43.794 --> 00:07:45.648
u razvojnoj laboratoriji u blizini.

00:07:45.648 --> 00:07:47.698
Ona su u istraživanju. Ovo je za njih.

00:07:47.698 --> 00:07:51.341
I samo smo posmatrali
koliko slatkiša su učesnici uzimali.

00:07:51.341 --> 00:07:53.074
Učesnici koji su se osećali bogatim

00:07:53.074 --> 00:07:54.699
uzimali su duplo više slatkiša

00:07:54.699 --> 00:07:57.408
od učesnika koji su se osećali siromašno.

NOTE Paragraph

00:07:57.408 --> 00:08:00.061
Čak smo proučavali automobile,

00:08:00.061 --> 00:08:01.923
i to ne bilo koje automobile,

00:08:01.923 --> 00:08:04.994
nego da li su vozači određenih
vrsta automobila

00:08:04.994 --> 00:08:08.097
manje ili više skloni da krše zakon.

00:08:08.097 --> 00:08:10.934
U jednom od ovih istraživanja
posmatrali smo

00:08:10.934 --> 00:08:15.090
da li će vozači stati pešaku

00:08:15.090 --> 00:08:17.989
kojeg smo postavili da čeka
da pređe na pešačkom prelazu.

00:08:17.989 --> 00:08:19.733
U Kaliforniji, kao što znate,

00:08:19.733 --> 00:08:22.257
jer sam siguran da svi ovo radimo,

00:08:22.257 --> 00:08:26.185
po zakonu mora da se stane
pešaku koji čeka da pređe ulicu.

00:08:26.185 --> 00:08:28.117
Evo primera kako smo to uradili.

00:08:28.117 --> 00:08:30.233
Na levoj strani je naš saradnik

00:08:30.233 --> 00:08:31.822
koji se pretvara da je pešak.

00:08:31.822 --> 00:08:36.073
Kako prilazi, crveni kamionet
se uspešno zaustavlja.

00:08:36.073 --> 00:08:38.591
U tipičnom kalifornijskom stilu,
pretiče ga autobus

00:08:38.591 --> 00:08:40.728
koji zamalo pregazi našeg pešaka.

00:08:40.728 --> 00:08:42.284
(Smeh)

00:08:42.284 --> 00:08:44.151
Evo primera skupljeg automobila,

00:08:44.151 --> 00:08:45.889
Prijusa, koji prolazi,

00:08:45.889 --> 00:08:50.197
i BMW koji radi isto.

00:08:51.388 --> 00:08:53.887
Uradili smo ovo za stotine vozila

00:08:53.887 --> 00:08:56.243
kroz nekoliko dana,

00:08:56.243 --> 00:08:59.195
samo prateći ko staje a ko ne.

00:09:00.466 --> 00:09:02.660
Otkrili smo da kako se skupoća

00:09:02.660 --> 00:09:06.960
automobila povećava,

00:09:06.960 --> 00:09:08.844
povećava se i sklonost vozača

00:09:08.844 --> 00:09:10.088
da prekrši zakon.

00:09:10.088 --> 00:09:12.780
Nijedan od automobila

00:09:12.780 --> 00:09:16.080
u najjeftinijoj kategoriji

00:09:16.080 --> 00:09:17.645
nije prekršio zakon.

00:09:17.645 --> 00:09:20.038
Blizu 50% automobila

00:09:20.038 --> 00:09:22.446
u našoj najskupljoj kategoriji

00:09:22.446 --> 00:09:25.289
prekršilo je zakon.

00:09:25.289 --> 00:09:27.922
Sprovodili smo druga istraživanja
gde smo otkrli da su

00:09:27.922 --> 00:09:30.733
bogatiji pojedinci skloniji
da lažu u pregovorima,

00:09:30.733 --> 00:09:32.823
da podržavaju neetičko ponašanje na poslu

00:09:32.823 --> 00:09:35.431
poput krađe gotovine iz kase,

00:09:35.431 --> 00:09:40.514
uzimanja mita, laganja mušterija.

NOTE Paragraph

00:09:40.514 --> 00:09:42.076
Ne želim da sugerišem

00:09:42.076 --> 00:09:43.779
da samo bogati ljudi

00:09:43.779 --> 00:09:45.691
pokazuju ove šablone ponašanja.

00:09:45.691 --> 00:09:48.460
Uopšte ne. Zapravo mislim da se svi mi

00:09:48.460 --> 00:09:51.424
u našim svakodnevnim životima

00:09:51.424 --> 00:09:54.396
borimo sa ovim motivacijama
koje se međusobno bore,

00:09:54.396 --> 00:09:57.693
kada i da li da svoj interes stavimo

00:09:57.693 --> 00:10:00.047
iznad interesa drugih ljudi.

00:10:00.047 --> 00:10:02.429
I to je razumljivo,

00:10:02.429 --> 00:10:04.992
jer je američki san ideja

00:10:04.992 --> 00:10:08.091
gde svako ima jednake prilike

00:10:08.091 --> 00:10:10.125
da uspe i prosperira,

00:10:10.125 --> 00:10:12.682
dok god se posvetimo tome
i naporno radimo,

00:10:12.682 --> 00:10:15.386
a deo toga podrazumeva da ponekad

00:10:15.386 --> 00:10:18.485
morate da stavite sopstveni interes

00:10:18.485 --> 00:10:21.915
iznad interesa i dobrostanja
ljudi iz vaše okoline.

00:10:21.915 --> 00:10:24.084
Ali pronalazimo da

00:10:24.084 --> 00:10:26.492
što ste bogatiji, to ste i skloniji

00:10:26.492 --> 00:10:29.207
da jurite za vizijom ličnog uspeha,

00:10:29.207 --> 00:10:31.442
dostignuća i ostvarivanja,

00:10:31.442 --> 00:10:34.790
na štetu ljudi u vašoj okolini.

00:10:34.790 --> 00:10:37.554
Ovde sam za vas prikazao
prosečne prihode po domaćinstvu

00:10:37.554 --> 00:10:41.170
za svaku petinu i za 5% vrha populacije

00:10:41.170 --> 00:10:43.340
kroz proteklih 20 godina.

00:10:43.340 --> 00:10:45.882
1993. razlika između drugačijih

00:10:45.882 --> 00:10:48.967
petina populacije što se tiče primanja

00:10:48.967 --> 00:10:51.564
bila je prilično ozbiljna.

00:10:51.564 --> 00:10:54.161
Nije teško da se vidi da razlike postoje.

00:10:54.161 --> 00:10:57.045
Ali kroz proteklih 20 godina
ta značajna razlika

00:10:57.045 --> 00:10:59.219
je postala jedinstveni veliki kanjon

00:10:59.219 --> 00:11:02.373
između onih na vrhu i svih ostalih.

00:11:02.373 --> 00:11:06.065
Zapravo, 20% vrha populacije

00:11:06.065 --> 00:11:09.143
poseduje skoro 90%
ukupnog bogatstva u ovoj zemlji.

00:11:09.143 --> 00:11:11.402
Na neviđenom smo nivou

00:11:11.402 --> 00:11:13.890
ekonomske nejednakosti.

00:11:15.634 --> 00:11:17.970
To znači da bogatstvo ne samo da postaje

00:11:17.970 --> 00:11:22.450
sve više koncentrisano u rukama
odabranih pojedinaca,

00:11:22.450 --> 00:11:24.834
nego da američki san postaje

00:11:24.834 --> 00:11:26.782
sve više nedostižan

00:11:26.782 --> 00:11:29.975
za sve veću većinu ljudi.

00:11:29.975 --> 00:11:32.242
A ako je situacija takva,
kao što smo otkrili,

00:11:32.242 --> 00:11:34.237
da što ste bogatiji,

00:11:34.237 --> 00:11:36.779
imate veći osećaj prava na to bogatstvo

00:11:36.779 --> 00:11:39.772
i skloniji ste da svoj interes
činite prioritetom,

00:11:39.772 --> 00:11:41.739
iznad interesa drugih ljudi,

00:11:41.739 --> 00:11:45.129
i da ste voljni da radite stvari
kako biste služili tom interesu,

00:11:45.129 --> 00:11:46.863
onda nema razloga da mislimo

00:11:46.863 --> 00:11:48.961
da će se ti šabloni promeniti.

00:11:48.961 --> 00:11:51.054
Zapravo postoje osnovani
razlozi da mislimo

00:11:51.054 --> 00:11:52.487
da će se oni samo pogoršati

00:11:52.487 --> 00:11:55.334
i tako bi to izgledalo
kada bi stvari samo ostale iste,

00:11:55.334 --> 00:11:59.961
istom linearnom stopom,
tokom narednih 20 godina.

NOTE Paragraph

00:11:59.961 --> 00:12:02.682
Ekonomska nejednakost

00:12:02.682 --> 00:12:04.836
je nešto što bi trebalo sve da nas brine,

00:12:04.836 --> 00:12:07.135
ne samo zbog onih na dnu

00:12:07.135 --> 00:12:08.649
društvene hijerarhije,

00:12:08.649 --> 00:12:10.889
već zato što pojedinci i grupe

00:12:10.889 --> 00:12:16.089
sa dosta ekonomske nejednakosti
žive lošije,

00:12:16.089 --> 00:12:18.928
i to ne samo oni na dnu, već svako.

00:12:18.928 --> 00:12:21.055
Postoji dosta ubedljivih istraživanja

00:12:21.055 --> 00:12:23.647
iz vrhunskih laboratorija širom sveta

00:12:23.647 --> 00:12:26.535
koja pokazuju niz stvari

00:12:26.535 --> 00:12:28.424
koje su potkopane

00:12:28.424 --> 00:12:31.064
kako se pogoršava ekonomska nejednakost.

00:12:31.064 --> 00:12:33.717
Društvena mobilnost,
stvari do kojih nam je stalo,

00:12:33.717 --> 00:12:36.198
fizičko zdravlje, društveno poverenje,

00:12:36.198 --> 00:12:39.243
sve se smanjuje kako raste nejednakost.

00:12:39.243 --> 00:12:41.258
Slično tome, negativne stvari

00:12:41.258 --> 00:12:43.870
u društvenim skupovima i društvima,

00:12:43.870 --> 00:12:45.964
poput gojaznosti i nasilja,

00:12:45.964 --> 00:12:47.585
zatvorske i drugih kazni,

00:12:47.585 --> 00:12:51.727
pogoršavaju se kako raste
ekonomska nejednakost.

00:12:51.727 --> 00:12:54.137
Još jednom, ovo su ishodi
koje će iskusiti ne samo

00:12:54.137 --> 00:12:56.198
nekoliko ljudi, nego koji rezonuju

00:12:56.198 --> 00:12:58.799
kroz sve slojeve društva.

00:12:58.799 --> 00:13:01.915
Čak i oni na vrhu doživljavaju ove ishode.

NOTE Paragraph

00:13:01.915 --> 00:13:05.158
Šta da radimo?

00:13:05.158 --> 00:13:08.629
Ovaj slap ubitačnih negativnih efekata

00:13:08.629 --> 00:13:11.137
koji se sami nastavljaju

00:13:11.137 --> 00:13:14.546
se možda čini kao nešto
što se otrglo kontroli

00:13:14.546 --> 00:13:16.904
i kao da ne postoji ništa
što možemo da uradimo,

00:13:16.904 --> 00:13:19.260
svakako ništa kao pojedinci.

00:13:19.260 --> 00:13:23.093
Zapravo, u svom istraživanju

00:13:23.093 --> 00:13:26.281
u laboratoriji pronašli smo

00:13:26.281 --> 00:13:31.371
da male psihološke intervencije,

00:13:31.371 --> 00:13:34.680
male promene u ljudskim vrednostima

00:13:34.680 --> 00:13:37.903
malo guranje u određenom pravcu,

00:13:37.903 --> 00:13:41.468
mogu da vrate nivo
egalitarizma i saosećanja.

00:13:41.468 --> 00:13:43.520
Na primer, podsećanje ljudi

00:13:43.520 --> 00:13:45.776
na prednosti saradnje,

00:13:45.776 --> 00:13:48.680
prednosti zajednice,

00:13:48.680 --> 00:13:52.615
prouzrokuju da bogatiji pojedinci
budu jednako darežljivi

00:13:52.615 --> 00:13:55.150
kao siromašni.

00:13:55.150 --> 00:13:58.527
U jednom istraživanju ljudima smo dali
da pogledaju kratak snimak

00:13:58.527 --> 00:14:02.888
od samo 46 sekundi,
o siromaštvu u detinjstvu

00:14:02.888 --> 00:14:05.938
koji je služio kao podsetnik
o potrebama drugih

00:14:05.938 --> 00:14:07.964
u svetu oko njih

00:14:07.964 --> 00:14:09.994
i nakon gledanja toga,

00:14:09.994 --> 00:14:12.052
pogledali smo koliko su ljudi bili voljni

00:14:12.052 --> 00:14:15.396
da ponude svoje vreme strancu

00:14:15.396 --> 00:14:18.815
ispred njih u laboratoriji
koji je bio u nevolji.

00:14:18.815 --> 00:14:22.082
Sat vremena nakon gledanja ovog snimka,

00:14:22.082 --> 00:14:24.452
bogati ljudi postali su jednako darežljivi

00:14:24.452 --> 00:14:26.931
što se tiče vremena uloženog
da pomognu ovoj osobi,

00:14:26.931 --> 00:14:29.116
strancu, kao neko siromašan,

00:14:29.116 --> 00:14:31.567
sugerišući da ove razlike nisu

00:14:31.567 --> 00:14:33.450
urođene ili kategorične,

00:14:33.450 --> 00:14:35.174
nego prilagodljive

00:14:35.174 --> 00:14:37.100
blagim promenama u ljudskim vrednostima,

00:14:37.100 --> 00:14:39.381
malom guranju ka saosećanju,

00:14:39.381 --> 00:14:41.036
i gurkanju ka empatiji.

NOTE Paragraph

00:14:41.036 --> 00:14:42.862
A izvan zidova naše laboratorije,

00:14:42.862 --> 00:14:46.622
počinjemo da primećujemo
znakove promene u društvu.

00:14:46.622 --> 00:14:50.065
Bil Gejts, jedan od najbogatijih
pojedinaca u našoj zemlji,

00:14:50.065 --> 00:14:52.200
u svom govoru za početak godine
na Harvardu,

00:14:52.200 --> 00:14:54.654
pričao je o problemu
sa kojim se suočava društvo,

00:14:54.654 --> 00:14:57.284
gde je nejednakost najveći izazov

00:14:57.284 --> 00:15:00.690
i pričao je o tome šta mora da se uradi
kako bi se borili protiv ovoga,

00:15:00.690 --> 00:15:03.115
rekavši: "Najveći uspesi čovečanstva

00:15:03.115 --> 00:15:05.066
nisu u otkrićima,

00:15:05.066 --> 00:15:08.217
već u tome kako se ta otkrića koriste

00:15:08.217 --> 00:15:11.031
da bi se smanjila nejednakost."

00:15:11.031 --> 00:15:13.034
A tu je i Zavet davanja,

00:15:13.034 --> 00:15:15.456
gde više od 100 najbogatijih pojedinaca

00:15:15.456 --> 00:15:17.843
u našoj zemlji

00:15:17.843 --> 00:15:21.757
zaveštava pola svog bogatstva
u dobrotvorne svrhe.

00:15:21.757 --> 00:15:23.381
A nastaju i brojni

00:15:23.381 --> 00:15:27.014
ključni pokreti,

00:15:27.014 --> 00:15:29.317
poput "Mi smo jedan procenat",

00:15:29.317 --> 00:15:31.181
"Generacija resursa"

00:15:31.181 --> 00:15:33.302
i "Bogatstvo za opšte dobro",

00:15:33.302 --> 00:15:35.869
gde oni najprivilegovaniji

00:15:35.869 --> 00:15:37.694
članovi populacije,

00:15:37.694 --> 00:15:40.450
članovi jednog procenta i drugi,

00:15:40.450 --> 00:15:42.381
ljudi koji su bogati

00:15:42.381 --> 00:15:45.969
koriste svoje ekonomske resurse,

00:15:45.969 --> 00:15:49.998
odrasli i mladi, to je
za mene najimpresivnije,

00:15:49.998 --> 00:15:51.647
koriste svoje privilegije

00:15:51.647 --> 00:15:53.718
svoje ekonomske resurse,

00:15:53.718 --> 00:15:56.745
da bi se borili protiv nejednakosti

00:15:56.745 --> 00:15:59.655
podržavajući društvene politike,

00:15:59.655 --> 00:16:01.536
promene u društvenim vrednostima

00:16:01.536 --> 00:16:03.910
i promene u ponašanju ljudi

00:16:03.910 --> 00:16:06.973
koje rade protiv njihovog
ekonomskog interesa

00:16:06.973 --> 00:16:11.246
ali koje možda na kraju uspeju
da vrate američki san.

NOTE Paragraph

00:16:11.246 --> 00:16:13.246
Hvala vam.

NOTE Paragraph

00:16:13.246 --> 00:16:17.246
(Aplauz)