1
00:00:00,120 --> 00:00:02,215
Do ju flas për besimin,

2
00:00:02,215 --> 00:00:04,495
dhe po filloj duke ju rikujtuar

3
00:00:04,495 --> 00:00:08,576
për pikëpamjen e zakonshme që njerëzit kanë për besimin.

4
00:00:08,576 --> 00:00:10,815
Mendoj që janë aq të zakonshme,

5
00:00:10,815 --> 00:00:13,103
saqë janë shndëruar në informata banale në shoqërinë tonë.

6
00:00:13,103 --> 00:00:15,129
Mendoj që janë tri gjëra të tilla.

7
00:00:15,129 --> 00:00:19,961
Një prej tyre është deklarim që besohet nga shumica:

8
00:00:19,961 --> 00:00:21,869
dhe thotë që ka pasur një rënie në besim.

9
00:00:21,869 --> 00:00:26,376
E dyta është një qëllim: duhet të kemi më shumë besim.

10
00:00:26,376 --> 00:00:31,866
Dhe e treta është një detyrë: duhet të rindërtojmë besimin.

11
00:00:31,866 --> 00:00:36,204
Mendoj që deklarata, qëllimi dhe detyra

12
00:00:36,204 --> 00:00:38,374
keqkuptohen.

13
00:00:38,374 --> 00:00:40,023
Ajo që do provoj t'ju tregoj sot

14
00:00:40,023 --> 00:00:44,713
është një tregim tjetër për deklaratën, qëllimin dhe detyrën

15
00:00:44,713 --> 00:00:49,340
që mendoj se do e shpjegoj këtë temë pak më mirë.

16
00:00:49,340 --> 00:00:54,106
Së pari, deklarimi: Pse mendojnë njerëzit që ka rënie në besim?

17
00:00:54,106 --> 00:00:57,907
Nëse mendoj për këtë duke u bazuar në të dhënat e mia,

18
00:00:57,907 --> 00:00:59,681
nuk e di përgjigjen.

19
00:00:59,681 --> 00:01:03,490
Jam e prirur të mendoj që ka rënë në disa

20
00:01:03,490 --> 00:01:06,996
aktivitete ose disa institucione

21
00:01:06,996 --> 00:01:08,800
dhe është rritur në disa tjera.

22
00:01:08,800 --> 00:01:10,744
Nuk kam një vështrim.

23
00:01:10,744 --> 00:01:15,081
Por mund të shikoj sondazhet e opinionit

24
00:01:15,081 --> 00:01:17,449
dhe këto sondazhe supozohet të jenë

25
00:01:17,449 --> 00:01:21,401
burimi i mendimit që besimi ka rënë.

26
00:01:21,401 --> 00:01:25,258
Kur i shihni sondazhet e opinionit përmes kohës,

27
00:01:25,258 --> 00:01:27,056
nuk ka shumë evidencë për këtë.

28
00:01:27,056 --> 00:01:29,646
Kjo do thotë që njerëzit që nuk ishin të

29
00:01:29,646 --> 00:01:31,257
besueshëm para 20 vitesh,

30
00:01:31,257 --> 00:01:35,810
kryesisht gazetarët dhe politikanët, ende nuk janë të besueshëm.

31
00:01:35,810 --> 00:01:39,180
Njerëzit që ishin të besueshëm para 20 viteve

32
00:01:39,180 --> 00:01:42,625
janë ende të besueshëm: gjyqtarët, infermieret.

33
00:01:42,625 --> 00:01:44,529
Të tjerët janë diku në mes,

34
00:01:44,529 --> 00:01:47,599
dhe një person mesatar në rrugë

35
00:01:47,599 --> 00:01:49,623
është pothuajse mu në mes.

36
00:01:49,623 --> 00:01:51,856
Por a janë këto të dhënat e duhura?

37
00:01:51,856 --> 00:01:56,012
Sondazhet regjistrojnë opinionet.

38
00:01:56,012 --> 00:01:57,579
Çfarë tjetër mund të regjistrojnë?

39
00:01:57,579 --> 00:02:01,120
Ato shohin qëndrimet e përgjithëshme

40
00:02:01,120 --> 00:02:04,659
që njerëzit raportojnë kur i pyesim pyetje të caktuara.

41
00:02:04,659 --> 00:02:08,589
A i besoni politikanëve? A i besoni mësuesve?

42
00:02:08,589 --> 00:02:12,221
Nëse dikush ju pyet "A i besoni një perimëshitësi?

43
00:02:12,221 --> 00:02:14,118
Ai i besoni një tregtar peshku?

44
00:02:14,118 --> 00:02:16,750
A i besoni mësuesve të shkollës fillore?"

45
00:02:16,750 --> 00:02:20,341
ju do fillonit duke pyetur "Në lidhje me çfarë?"

46
00:02:20,341 --> 00:02:23,555
Dhe kjo do ishte përgjigjia e duhur.

47
00:02:23,555 --> 00:02:28,680
Dhe pasi të kuptoni përgjigjen mund të thoni,

48
00:02:28,680 --> 00:02:32,120
"Epo, ju besoj disa prej tyre, e jo të tjerëve."

49
00:02:32,120 --> 00:02:34,038
Kjo është një gjë e arsyeshme po ashtu.

50
00:02:34,038 --> 00:02:37,160
Me pak fjalë, në jetët tona reale,

51
00:02:37,160 --> 00:02:40,810
ne kërkojmë të vendosim besim në mënyra të ndryshme.

52
00:02:40,810 --> 00:02:44,386
Ne nuk supozojmë që niveli i besimit që do kemi

53
00:02:44,386 --> 00:02:47,882
në çdo shembull të një zyrtari,

54
00:02:47,882 --> 00:02:51,797
nëpunësi apo të një personi

55
00:02:51,797 --> 00:02:53,742
do jetë i njejtë.

56
00:02:53,742 --> 00:02:57,465
Për shembull, unë mund te them që i besoj

57
00:02:57,465 --> 00:02:59,910
një mesuesi/e të shkollës fillore të cilin e njoh

58
00:02:59,910 --> 00:03:02,536
t'i mësoje klasës lexim,

59
00:03:02,536 --> 00:03:06,184
por nuk do i besoja të ngase mirobusin e shkollës.

60
00:03:06,184 --> 00:03:09,285
Unë mund të dij që ajo nuk është shofere e mirë.

61
00:03:09,285 --> 00:03:12,562
Mund të besoj që shoqja ime e cila flet shumë

62
00:03:12,562 --> 00:03:14,654
mund të mbajë një bisedë

63
00:03:14,654 --> 00:03:24,313
por nuk mund ti besoj me ndonjë sekret timin.

64
00:03:24,313 --> 00:03:25,562
Është e thjeshtë.

65
00:03:25,562 --> 00:03:30,468
Kështu që nëse kemi evidencë në jetët tona të zakonëshme

66
00:03:30,468 --> 00:03:32,584
për mënyrën se si dallojmë në besim,

67
00:03:32,584 --> 00:03:35,835
pse e humbim këtë intelegjencë kur

68
00:03:35,835 --> 00:03:39,458
mendojmë për besimin në terme abstrakte?

69
00:03:39,458 --> 00:03:42,202
Mendoj që sondazhet janë guida të këqija

70
00:03:42,202 --> 00:03:45,259
për nivelin e besimit që ekzsiton aktualisht,

71
00:03:45,259 --> 00:03:48,831
sepse ato provojnë të prishin arsyen e mirë,

72
00:03:48,831 --> 00:03:52,238
që duhet për të besuar.

73
00:03:52,238 --> 00:03:54,430
Së dyti, çfarë dimë për qëllimin?

74
00:03:54,430 --> 00:03:57,050
Qëllimi ynë është të kemi më shumë besim.

75
00:03:57,050 --> 00:04:00,379
Mendoj që është një qëllim budalla.

76
00:04:00,379 --> 00:04:02,326
Kjo nuk është ajo që unë do synoja.

77
00:04:02,326 --> 00:04:05,789
Do synoja të kem më shumë besim tek ata që meritojnë besimin,

78
00:04:05,789 --> 00:04:08,806
dhe më pak besim tek ata që nuk e meritojnë.

79
00:04:08,806 --> 00:04:15,348
Në të vërtet, unë provoj të mos ju besoj atyre që nuk janë të besueshëm.

80
00:04:15,348 --> 00:04:18,960
Mendoj për njerëzit të cilët

81
00:04:18,960 --> 00:04:23,661
i vendosën kursimet me një të quajturin Zt. Madoff

82
00:04:23,661 --> 00:04:26,300
i cili i mori këto kursime dhe iku.

83
00:04:26,300 --> 00:04:28,630
Mendoj për këta njerëz dhe mendoj që

84
00:04:28,630 --> 00:04:30,493
mund të besojmë më shumë se ç'duhet.

85
00:04:30,493 --> 00:04:34,350
Të kemi më shume besim nuk është një qëllim i menqur në jetë.

86
00:04:34,350 --> 00:04:38,344
Besimi që vendoset me menquri dhe refuzohet me menquri

87
00:04:38,344 --> 00:04:40,811
është qëllimi i duhur.

88
00:04:40,811 --> 00:04:44,274
Kur e themi këtë atëhere mendojmë

89
00:04:44,274 --> 00:04:47,418
që ajo që ka rëndësi nuk është

90
00:04:47,418 --> 00:04:50,559
besimi por besueshmëria.

91
00:04:50,559 --> 00:04:53,477
E rëndësishme është të gjykojmë se sa

92
00:04:53,477 --> 00:04:55,406
të besueshëm janë njerëzit në situata të ndryshme.

93
00:04:55,406 --> 00:04:58,754
Mendoj që ky gjykim kërkon që të shikojmë tri gjëra.

94
00:04:58,754 --> 00:05:03,966
A janë këta përsona të aftë? A janë të ndershëm? A janë të besueshëm?

95
00:05:03,966 --> 00:05:06,038
Nëse e kuptojmë që një person është i aftë

96
00:05:06,038 --> 00:05:07,774
në disa situata,

97
00:05:07,774 --> 00:05:09,695
dhe i besueshëm dhe i sinqertë

98
00:05:09,695 --> 00:05:11,989
kemi një arsye të mirë t'ju besojmë atyre,

99
00:05:11,989 --> 00:05:14,200
sepse ata do jenë të besueshëm.

100
00:05:14,200 --> 00:05:17,866
Por nëse ata janë të pabesueshëm, nuk do t'ju besojmë.

101
00:05:17,866 --> 00:05:20,110
Kam shokë që janë të aftë dhe të sinqertë,

102
00:05:20,110 --> 00:05:21,897
por nuk do ju besoja me postimin e një letre,

103
00:05:21,897 --> 00:05:24,469
sepse ata harrojnë.

104
00:05:24,469 --> 00:05:27,141
Kam shoqe që kanë vetëbesim se mund të

105
00:05:27,141 --> 00:05:29,104
bëjnë gjëra të caktuara,

106
00:05:29,104 --> 00:05:33,512
por e kuptoj që ato i mbivlerësojnë aftësitë e tyre.

107
00:05:33,512 --> 00:05:36,167
Por më vjen mirë të them se nuk kam shokë e shoqe

108
00:05:36,167 --> 00:05:39,801
të cilët janë të aftë, të besueshëm por shumë të pandershëm.

109
00:05:39,801 --> 00:05:40,641
(Te qeshura)

110
00:05:40,641 --> 00:05:44,028
Nëse kam shoqëri të tillë, nuk i kam gjetur ende.

111
00:05:44,028 --> 00:05:46,322
Kjo është ajo të cilën e kërkojmë:

112
00:05:46,322 --> 00:05:48,520
besueshmëria para besimit.

113
00:05:48,520 --> 00:05:50,428
Besimi është përgjigjja.

114
00:05:50,428 --> 00:05:52,768
Besuerishmëria është ajo që duhet të gjykojmë.

115
00:05:52,768 --> 00:05:54,499
Sigurisht që është e vështirë.

116
00:05:54,499 --> 00:05:57,848
Gjatë dekadave të fundit kemi provuar të krijojmë

117
00:05:57,848 --> 00:06:01,121
sistem të përgjegjësisë për institucione të ndyshme

118
00:06:01,121 --> 00:06:03,217
profesionalë, zyrtarë etj.,

119
00:06:03,217 --> 00:06:07,823
që do e bëje më të lehtë për ne të gjykojmë besueshmërine e tyre.

120
00:06:07,823 --> 00:06:11,095
Shumë prej këtyre sistemeve kanë efektin e kundërt.

121
00:06:11,095 --> 00:06:12,971
Nuk punojnë ashtu si duhet.

122
00:06:12,971 --> 00:06:17,386
Më kujtohet kur fola me një mami, e cila tha,

123
00:06:17,386 --> 00:06:19,718
"Epo, problem qëndron tek fakti që merr më shumë

124
00:06:19,718 --> 00:06:23,219
kohë për të mbushur formullarët se sa për të lindur një bebe."

125
00:06:23,219 --> 00:06:26,990
Në jetën tonë publike dhe institucionale

126
00:06:26,990 --> 00:06:28,840
e gjejmë të njejtin problem.

127
00:06:28,840 --> 00:06:31,253
Sistemi i përgjegjësisë

128
00:06:31,253 --> 00:06:33,582
që ka për qëllim të siguroje besueshmëri

129
00:06:33,582 --> 00:06:36,332
dhe fakte të besueshmërisë

130
00:06:36,332 --> 00:06:38,196
ka efektin e kundërt.

131
00:06:38,196 --> 00:06:42,833
Po i huton njerëzit të cilët kanë punë të vështira,

132
00:06:42,833 --> 00:06:45,146
sic janë mamitë, duke kërkuar që ato

133
00:06:45,146 --> 00:06:48,104
të mbushin këta formullarë.

134
00:06:48,104 --> 00:06:50,838
Të gjithë ju mund të jepni shembujt tuaj.

135
00:06:50,838 --> 00:06:52,748
Kaq kishte për qëllimin.

136
00:06:52,748 --> 00:06:55,638
Mendoj që qëllimi është të kemi më shume besueshmëri

137
00:06:55,638 --> 00:06:57,797
dhe do jetë ndryshe nëse

138
00:06:57,797 --> 00:06:59,746
provojmë të jemi të besueshëm

139
00:06:59,746 --> 00:07:02,772
dhe të komunikojmë besueshmërinë tonë tek njerëzit e tjerë

140
00:07:02,772 --> 00:07:05,676
dhe nëse po provojmë të gjykojmë nëse njerëzit e tjerë

141
00:07:05,676 --> 00:07:08,848
apo politikanët tanë janë të besueshëm.

142
00:07:08,848 --> 00:07:13,222
Nuk është e lehtë. Është gjykim, dhe reagimet e thjeshta

143
00:07:13,222 --> 00:07:18,084
dhe qëndrimet nuk e ndihmojnë këtë proces.

144
00:07:18,084 --> 00:07:21,649
E treta, besimi si detyrë.

145
00:07:21,649 --> 00:07:25,221
Kur mendojmë që detyra jonë është të rindërtojmë

146
00:07:25,221 --> 00:07:26,960
besimin, atëherë jemi gabim.

147
00:07:26,960 --> 00:07:31,815
Kjo sugjeron që unë dhe ti duhet të rindërtojmë besimin.

148
00:07:31,815 --> 00:07:34,268
Ne të gjithë mund të bëjmë këtë për vetëveten.

149
00:07:34,268 --> 00:07:36,666
Mund të rindërtojmë besueshmërinë.

150
00:07:36,666 --> 00:07:40,298
Mund të bëjmë këtë kur dy njerëz po provojnë të përmiresojnë besimin.

151
00:07:40,298 --> 00:07:43,502
Por besimi, në fund të fundit, është i vecantë

152
00:07:43,502 --> 00:07:46,262
sepse jepet nga njerëzit e tjerë.

153
00:07:46,262 --> 00:07:49,439
Ju nuk mund të rindërtoni atë që ju dhurojnë të tjerët.

154
00:07:49,439 --> 00:07:52,166
Ju duhet tu dhuroni një bazë

155
00:07:52,166 --> 00:07:55,349
mbi të cilën ata e ndërtojnë besimin.

156
00:07:55,349 --> 00:07:58,541
Kështu që mendoj se duhet të jeni të besueshëm.

157
00:07:58,541 --> 00:08:00,925
Dhe kjo duhet sepse ju zakonisht nuk mund të

158
00:08:00,925 --> 00:08:04,511
mashtroni të gjithe njerëzit, gjatë gjithë kohës.

159
00:08:04,511 --> 00:08:09,157
Ju po ashtu duhet të jepni të dhëna të duhura

160
00:08:09,157 --> 00:08:10,711
që tregojnë që jeni të besueshëm.

161
00:08:10,711 --> 00:08:12,253
Si mund të bëjmë këtë?

162
00:08:12,253 --> 00:08:15,463
Çdo dite, në shumë vende, kjo bëhet nga

163
00:08:15,463 --> 00:08:18,477
njerëz mesatarë, zyrtarë, dhe institucione

164
00:08:18,477 --> 00:08:20,317
me shume efikasitet.

165
00:08:20,317 --> 00:08:23,830
Do ju jap një shembull të thjeshtë tregtar.

166
00:08:23,830 --> 00:08:27,720
Dyqani ku i blej qorapet më thotë që mund ti kthej

167
00:08:27,720 --> 00:08:29,972
dhe ata nuk do më pyesin pse.

168
00:08:29,972 --> 00:08:31,733
Ata i marrin dhe më kthejnë paratë

169
00:08:31,733 --> 00:08:34,365
apo me dhurojnë një pale corapeve tjetër me ngjyrën që dua unë .

170
00:08:34,365 --> 00:08:36,554
Është shumë mirë. Ju besoj atyre

171
00:08:36,554 --> 00:08:39,885
sepse ata e bënë veten të përulur para meje.

172
00:08:39,885 --> 00:08:41,878
Mendoj që kjo përmban një mësim të rëndësishëm.

173
00:08:41,878 --> 00:08:44,932
Nëse e bëni veten të përulur para palës tjetër,

174
00:08:44,932 --> 00:08:48,835
atëherë kjo tregon që jeni i besueshëm

175
00:08:48,835 --> 00:08:51,853
dhe keni vetëbesim në atë që po thoni.

176
00:08:51,853 --> 00:08:54,025
Në fund, mendoj që ajo për të cilën synojmë

177
00:08:54,025 --> 00:08:57,565
nuk është shumë e vështirë të dallohet.

178
00:08:57,565 --> 00:09:01,770
Këto janë lidhjet ku njerëzit janë të besueshëm

179
00:09:01,770 --> 00:09:05,645
dhe mund të gjykojnë kur dhe si personi tjetër

180
00:09:05,645 --> 00:09:06,933
do jetë i besueshëm.

181
00:09:06,933 --> 00:09:10,791
Mesazhi është që duhet

182
00:09:10,791 --> 00:09:13,945
të mendojmë më pak për besimin,

183
00:09:13,945 --> 00:09:17,480
dhe qëndrimin tonë drejt besimit i cili

184
00:09:17,480 --> 00:09:21,166
zbulohet apo nuk zbulohet nga sondazhe,

185
00:09:21,166 --> 00:09:23,780
dhe të mendojmë më shumë për besueshmëri

186
00:09:23,780 --> 00:09:27,685
dhe si tu japim njerëzve të dhëna të duhura

187
00:09:27,685 --> 00:09:30,429
dhe të dobishëme për të treguar që jemi të besueshëm.

188
00:09:30,429 --> 00:09:31,490
Faleminderit.

189
00:09:31,490 --> 00:09:33,834
(Duartrokitje)