1
00:00:00,120 --> 00:00:02,215
Θα μιλήσω για την εμπιστοσύνη

2
00:00:02,215 --> 00:00:04,495
και θα ξεκινήσω υπενθυμίζοντάς σας

3
00:00:04,495 --> 00:00:08,576
τις τυπικές απόψεις που έχουν οι άνθρωποι
για την εμπιστοσύνη.

4
00:00:08,576 --> 00:00:10,815
Νομίζω πως είναι τόσο κοινότυπες

5
00:00:10,815 --> 00:00:13,103
που έχουν γίνει 
στερεότυπα της κοινωνίας μας.

6
00:00:13,103 --> 00:00:15,129
Νομίζω πως υπάρχουν τρεις απόψεις.

7
00:00:15,129 --> 00:00:19,961
Η πρώτη είναι ένας ισχυρισμός: 
«Υπάρχει μεγάλη κατάπτωση της εμπιστοσύνης»

8
00:00:19,961 --> 00:00:21,869
και πιστεύεται ευρέως.

9
00:00:21,869 --> 00:00:26,376
Η δεύτερη είναι ένας σκοπός: 
«Θα πρέπει να έχουμε περισσότερη εμπιστοσύνη».

10
00:00:26,376 --> 00:00:31,866
Η τρίτη άποψη είναι ένα καθήκον: 
«Θα πρέπει να ξαναχτίσουμε την εμπιστοσύνη».

11
00:00:31,866 --> 00:00:36,204
Νομίζω πως ο ισχυρισμός, 
ο στόχος και το καθήκον

12
00:00:36,204 --> 00:00:38,374
είναι όλα παρεξηγημένα.

13
00:00:38,374 --> 00:00:40,023
Αυτό που θα σας πω σήμερα

14
00:00:40,023 --> 00:00:44,713
είναι μια διαφορετική ιστορία για έναν ισχυρισμό,
έναν στόχο κι ένα καθήκον

15
00:00:44,713 --> 00:00:49,340
που νομίζω πως βοηθούν περισσότερο 
στην κατανόηση αυτού του θέματος.

16
00:00:49,340 --> 00:00:54,106
Καταρχήν ο ισχυρισμός: Γιατί οι άνθρωποι 
πιστεύουν πως έχει μειωθεί η εμπιστοσύνη;

17
00:00:54,106 --> 00:00:57,907
Αν το σκεφτώ με βάση τα δικά μου στοιχεία,

18
00:00:57,907 --> 00:00:59,681
δε γνωρίζω την απάντηση.

19
00:00:59,681 --> 00:01:03,490
Τείνω να σκεφτώ πως ίσως μειώθηκε

20
00:01:03,490 --> 00:01:06,996
σε κάποιες δραστηριότητες 
ή κάποιoυς θεσμούς

21
00:01:06,996 --> 00:01:08,800
και ίσως αναπτύχθηκε σε άλλους.

22
00:01:08,800 --> 00:01:10,744
Δεν έχω συνολική εικόνα.

23
00:01:10,744 --> 00:01:15,081
Φυσικά, μπορώ να κοιτάξω
τις σφυγμομετρήσεις

24
00:01:15,081 --> 00:01:17,449
κι αυτές υποτίθεται πως είναι

25
00:01:17,449 --> 00:01:21,401
η πηγή μιας πεποίθησης
πως έχει μειωθεί η εμπιστοσύνη.

26
00:01:21,401 --> 00:01:25,258
Όταν κοιτάζεις τις σφυγμομετρήσεις 
της κοινής γνώμης διαχρονικά,

27
00:01:25,258 --> 00:01:27,056
δεν υπάρχουν αρκετές ενδείξεις γι' αυτό.

28
00:01:27,056 --> 00:01:29,646
Δηλαδή, οι άνθρωποι
που υπολείπονταν εμπιστοσύνης

29
00:01:29,646 --> 00:01:31,257
πριν 20 χρόνια,

30
00:01:31,257 --> 00:01:35,810
κυρίως δημοσιογράφοι και πολιτικοί,
ακόμη υπολείπονται εμπιστοσύνης.

31
00:01:35,810 --> 00:01:39,180
Κι όποιος τύγχανε της απολύτου εμπιστοσύνης
πριν από 20 χρόνια

32
00:01:39,180 --> 00:01:42,625
συνεχίζει κατά πολύ: δικαστές, νοσοκόμες.

33
00:01:42,625 --> 00:01:44,529
Οι υπόλοιποι από εμάς 
βρισκόμαστε ενδιάμεσα

34
00:01:44,529 --> 00:01:47,599
και παρεμπιπτόντως, ο μέσος άνθρωπος

35
00:01:47,599 --> 00:01:49,623
βρίσκεται σχεδόν ακριβώς στη μέση.

36
00:01:49,623 --> 00:01:51,856
Αλλά, είναι καλή απόδειξη αυτό;

37
00:01:51,856 --> 00:01:56,012
Φυσικά αυτό που καταγράφουν 
οι δημοσκοπήσεις είναι γνώμες.

38
00:01:56,012 --> 00:01:57,579
Τι άλλο μπορούν να καταγράψουν;

39
00:01:57,579 --> 00:02:01,120
Κοιτάζουν τις γενικές στάσεις

40
00:02:01,120 --> 00:02:04,659
τις οποίες οι άνθρωποι αναφέρουν 
όταν τους κάνουν συγκεκριμένες ερωτήσεις.

41
00:02:04,659 --> 00:02:08,589
Εμπιστεύεστε τους πολιτικούς;
Εμπιστεύεστε τους δασκάλους;

42
00:02:08,589 --> 00:02:12,221
Αν κάποιος σας έλεγε:
«Εμπιστεύεστε τους μανάβηδες;

43
00:02:12,221 --> 00:02:14,118
Εμπιστεύεστε τους ψαράδες;

44
00:02:14,118 --> 00:02:16,750
Εμπιστεύεστε τους δασκάλους Δημοτικού;»,

45
00:02:16,750 --> 00:02:20,341
πιθανόν θα ξεκινούσατε λέγοντας: 
«Για ποιο θέμα;».

46
00:02:20,341 --> 00:02:23,555
Και αυτή θα ήταν 
μία απολύτως λογική αντίδραση.

47
00:02:23,555 --> 00:02:28,680
Όταν καταλαβαίνατε την απάντηση σ' αυτό,
ίσως να λέγατε:

48
00:02:28,680 --> 00:02:32,120
«Κάποιους απ' αυτούς τους εμπιστεύομαι
και κάποιους άλλους όχι».

49
00:02:32,120 --> 00:02:34,038
Είναι πολύ λογικό αυτό.

50
00:02:34,038 --> 00:02:37,160
Εν συντομία, στην πραγματική μας ζωή,

51
00:02:37,160 --> 00:02:40,810
ψάχνουμε να βρούμε την εμπιστοσύνη
μ' έναν διαφοροποιημένο τρόπο.

52
00:02:40,810 --> 00:02:44,386
Δεν κάνουμε εικασίες ότι το επίπεδο εμπιστοσύνης

53
00:02:44,386 --> 00:02:47,882
που θα έχουμε σε κάθε περίπτωση
ενός συγκεκριμένου τύπου

54
00:02:47,882 --> 00:02:51,797
υπαλλήλου ή αξιωματούχου ή τύπου ανθρώπου

55
00:02:51,797 --> 00:02:53,742
πρόκειται να είναι ομοιόμορφο.

56
00:02:53,742 --> 00:02:57,465
Για παράδειγμα, ίσως πω
ότι σίγουρα εμπιστεύομαι

57
00:02:57,465 --> 00:02:59,910
κάποια δασκάλα δημοτικού σχολείου
που γνωρίζω

58
00:02:59,910 --> 00:03:02,536
να διδάξει την πρώτη τάξη να διαβάζει,

59
00:03:02,536 --> 00:03:06,184
αλλά σε καμία περίπτωση
να οδηγήσει το μικρό σχολικό λεωφορείο.

60
00:03:06,184 --> 00:03:09,285
Εξάλλου, ίσως ξέρω 
ότι δεν ήταν καλή οδηγός.

61
00:03:09,285 --> 00:03:12,562
Εγώ μπορεί να εμπιστευτώ 
τον πιο πολυλογά φίλο μου

62
00:03:12,562 --> 00:03:14,654
να κρατήσει τη ροή μιας συζήτησης

63
00:03:14,654 --> 00:03:24,313
αλλά όχι -- αλλά ίσως όχι 
για να κρατήσει ένα μυστικό.

64
00:03:24,313 --> 00:03:25,562
Απλό.

65
00:03:25,562 --> 00:03:30,468
Έτσι, αν έχουμε τις αποδείξεις αυτές
στη συνηθισμένη μας ζωή

66
00:03:30,468 --> 00:03:32,584
σχετικά με τον τρόπο 
που διαφοροποιείται η εμπιστοσύνη,

67
00:03:32,584 --> 00:03:35,835
γιατί κατά κάποιον τρόπο παρατάμε
όλη αυτή την πληροφορία

68
00:03:35,835 --> 00:03:39,458
όταν σκεφτόμαστε την εμπιστοσύνη πιο αφηρημένα;

69
00:03:39,458 --> 00:03:42,202
Νομίζω ότι οι δημοσκοπήσεις
είναι πολύ κακοί οδηγοί

70
00:03:42,202 --> 00:03:45,259
για το επίπεδο της εμπιστοσύνης
που πραγματικά υπάρχει,

71
00:03:45,259 --> 00:03:48,831
επειδή προσπαθούν 
να εξαφανίσουν την ορθή κρίση

72
00:03:48,831 --> 00:03:52,238
ώστε να έχουμε εμπιστοσύνη.

73
00:03:52,238 --> 00:03:54,430
Δεύτερον, τι γίνεται με το στόχο;

74
00:03:54,430 --> 00:03:57,050
Ο στόχος είναι να έχουμε 
περισσότερη εμπιστοσύνη.

75
00:03:57,050 --> 00:04:00,379
Ειλικρινά, πιστεύω ότι αυτό είναι
ένας ηλίθιος στόχος.

76
00:04:00,379 --> 00:04:02,326
Δεν θα ήταν ο δικός μου στόχος.

77
00:04:02,326 --> 00:04:05,789
Θα αποσκοπούσα να έχω 
περισσότερη εμπιστοσύνη στον αξιόπιστο

78
00:04:05,789 --> 00:04:08,806
αλλά όχι στον αναξιόπιστο.

79
00:04:08,806 --> 00:04:15,348
Πράγματι, στοχεύω θετικά στο να προσπαθώ
να μην εμπιστεύομαι τον αναξιόπιστο.

80
00:04:15,348 --> 00:04:18,960
Σκέφτομαι αυτούς που, για παράδειγμα,

81
00:04:18,960 --> 00:04:23,661
τοποθέτησαν τις αποταμιεύσεις τους με τον
πολύ εύστοχα ονομαζόμενο κύριο Μέιντοφ,

82
00:04:23,661 --> 00:04:26,300
ο οποίος στη συνέχεια «την έκανε» με αυτές,

83
00:04:26,300 --> 00:04:28,630
και τους σκέφτομαι και λέω, ναι,

84
00:04:28,630 --> 00:04:30,493
υπερβολική εμπιστοσύνη.

85
00:04:30,493 --> 00:04:34,350
Η περισσότερη εμπιστοσύνη δεν είναι
ένας έξυπνος στόχος σε αυτή τη ζωή.

86
00:04:34,350 --> 00:04:38,344
Η έξυπνα τοποθετημένη εμπιστοσύνη
και η έξυπνη άρνηση αυτής

87
00:04:38,344 --> 00:04:40,811
είναι ο κατάλληλος στόχος.

88
00:04:40,811 --> 00:04:44,274
Μόλις το πει κάποιος αυτό, 
λέει, εντάξει,

89
00:04:44,274 --> 00:04:47,418
δηλαδή αυτό που αρχικά έχει σημασία

90
00:04:47,418 --> 00:04:50,559
δεν είναι η εμπιστοσύνη αλλά η αξιοπιστία.

91
00:04:50,559 --> 00:04:53,477
Είναι το να κρίνεις πόσο αξιόπιστοι 
είναι οι άνθρωποι

92
00:04:53,477 --> 00:04:55,406
σε συγκεκριμένα σημεία.

93
00:04:55,406 --> 00:04:58,754
Νομίζω ότι η κρίση απαιτεί
να εξετάσουμε τρία πράγματα.

94
00:04:58,754 --> 00:05:03,966
Είναι άξιοι; Είναι ειλικρινείς; 
Είναι αξιόπιστοι;

95
00:05:03,966 --> 00:05:06,038
Αν διαπιστώσουμε ότι ένα πρόσωπο είναι άξιο

96
00:05:06,038 --> 00:05:07,774
όσον αφορά τα σχετικά θέματα,

97
00:05:07,774 --> 00:05:09,695
και αξιόπιστο και τίμιο,

98
00:05:09,695 --> 00:05:11,989
θα έχουμε έναν αρκετά καλό λόγο
να τους εμπιστευτούμε

99
00:05:11,989 --> 00:05:14,200
επειδή θα είναι αξιόπιστοι.

100
00:05:14,200 --> 00:05:17,866
Αλλά αν, αντίθετα, είναι αναξιόπιστα,
δεν θα το κάνουμε αυτό.

101
00:05:17,866 --> 00:05:20,110
Έχω φίλους που είναι ικανοί και τίμιοι,

102
00:05:20,110 --> 00:05:21,897
αλλά δεν θα τους εμπιστευόμουν
να ρίξουν ένα γράμμα,

103
00:05:21,897 --> 00:05:24,469
επειδή είναι ξεχασιάρηδες.

104
00:05:24,469 --> 00:05:27,141
Έχω φίλους που είναι πολύ σίγουροι

105
00:05:27,141 --> 00:05:29,104
ότι μπορούν να κάνουν ορισμένα πράγματα,

106
00:05:29,104 --> 00:05:33,512
αλλά συνειδητοποιώ ότι υπερεκτιμούν
την ίδια τους την ικανότητα.

107
00:05:33,512 --> 00:05:36,167
Είμαι πολύ ευτυχής που λέω ότι
δε νομίζω πως έχω πολλούς φίλους

108
00:05:36,167 --> 00:05:39,801
που είναι μεν ικανοί κι αξιόπιστοι
αλλά υπερβολικά ανέντιμοι.

109
00:05:39,801 --> 00:05:40,641
(Γέλια)

110
00:05:40,641 --> 00:05:44,028
Αν ναι, δεν το έχω εντοπίσει ακόμη.

111
00:05:44,028 --> 00:05:46,322
Αλλά γι' αυτό ψάχνουμε βέβαια:

112
00:05:46,322 --> 00:05:48,520
αξιοπιστία πάνω απ' την εμπιστοσύνη.

113
00:05:48,520 --> 00:05:50,428
Η εμπιστοσύνη είναι η απάντηση.

114
00:05:50,428 --> 00:05:52,768
Η αξιοπιστία είναι αυτό 
που πρέπει να κρίνουμε.

115
00:05:52,768 --> 00:05:54,499
Και φυσικά, είναι δύσκολο.

116
00:05:54,499 --> 00:05:57,848
Τις τελευταίες δεκαετίες,
έχουμε προσπαθήσει να κατασκευάσουμε

117
00:05:57,848 --> 00:06:01,121
συστήματα ευθύνης για όλα τα είδη
των θεσμικών οργάνων,

118
00:06:01,121 --> 00:06:03,217
των επαγγελματιών, των αξιωματούχων
και ούτω καθεξής,

119
00:06:03,217 --> 00:06:07,823
ώστε να είναι ευκολότερο να κρίνουμε
την αξιοπιστία τους.

120
00:06:07,823 --> 00:06:11,095
Πολλά απ' αυτά τα συστήματα
έχουν την αντίθετη επίδραση.

121
00:06:11,095 --> 00:06:12,971
Δε λειτουργούν όπως θα έπρεπε.

122
00:06:12,971 --> 00:06:17,386
Θυμάμαι, μιλούσα με μια μαία που είπε:

123
00:06:17,386 --> 00:06:19,718
«Βλέπετε, το πρόβλημα είναι
ότι διαρκεί περισσότερο

124
00:06:19,718 --> 00:06:23,219
να γίνει η γραφειοκρατική διαδικασία
από το να ξεγεννήσεις το μωρό».

125
00:06:23,219 --> 00:06:26,990
Σε όλον τον δημόσιο βίο μας, 
τη θεσμική μας ζωή,

126
00:06:26,990 --> 00:06:28,840
βρίσκουμε αυτό το πρόβλημα,

127
00:06:28,840 --> 00:06:31,253
ότι το σύστημα ευθύνης

128
00:06:31,253 --> 00:06:33,582
που έχει ως στόχο 
να εξασφαλίσει την αξιοπιστία

129
00:06:33,582 --> 00:06:36,332
και τα αποδεικτικά στοιχεία της αξιοπιστίας

130
00:06:36,332 --> 00:06:38,196
στην πραγματικότητα κάνει το αντίθετο.

131
00:06:38,196 --> 00:06:42,833
Αποσπά τους ανθρώπους
που έχουν να κάνουν δύσκολα καθήκοντα,

132
00:06:42,833 --> 00:06:45,146
όπως οι μαίες, από αυτά τα καθήκοντα

133
00:06:45,146 --> 00:06:48,104
απαιτώντας από αυτούς 
να σημειώνουν κουτάκια, όπως λέμε.

134
00:06:48,104 --> 00:06:50,838
Όλοι μπορείτε να δώσετε
τα δικά σας παραδείγματα εδώ.

135
00:06:50,838 --> 00:06:52,748
Αυτά λοιπόν για το στόχο.

136
00:06:52,748 --> 00:06:55,638
Ο στόχος, νομίζω, 
είναι μεγαλύτερη αξιοπιστία,

137
00:06:55,638 --> 00:06:57,797
κι αυτό θα είναι διαφορετικό

138
00:06:57,797 --> 00:06:59,746
αν προσπαθούμε να είμαστε αξιόπιστοι

139
00:06:59,746 --> 00:07:02,772
και να διαβιβάζουμε την αξιοπιστία μας
σε άλλα άτομα,

140
00:07:02,772 --> 00:07:05,676
κι αν προσπαθούμε 
να κρίνουμε αν άλλοι άνθρωποι

141
00:07:05,676 --> 00:07:08,848
ή αξιωματούχοι ή πολιτικοί είναι αξιόπιστοι.

142
00:07:08,848 --> 00:07:13,222
Δεν είναι εύκολο. Πρόκειται για κριτική σκέψη,
και η απλή αντίδραση,

143
00:07:13,222 --> 00:07:18,084
οι στάσεις δεν επαρκούν εδώ.

144
00:07:18,084 --> 00:07:21,649
Τρίτον, το καθήκον.

145
00:07:21,649 --> 00:07:25,221
Το κάλεσμα του καθήκοντος
της αποκατάστασης της εμπιστοσύνης, νομίζω,

146
00:07:25,221 --> 00:07:26,960
πως θα πάει επίσης
τα πράγματα προς τα πίσω.

147
00:07:26,960 --> 00:07:31,815
Σημαίνει ότι εσείς και εγώ πρέπει
ν' αποκαταστήσουμε το κλίμα εμπιστοσύνης.

148
00:07:31,815 --> 00:07:34,268
Αυτό μπορούμε να το κάνουμε 
για τους εαυτούς μας.

149
00:07:34,268 --> 00:07:36,666
Μπορούμε να αναδομήσουμε
ένα κομμάτι της αξιοπιστίας.

150
00:07:36,666 --> 00:07:40,298
Μπορεί να γίνει με δύο ανθρώπους μαζί
που προσπαθουν να βελτιώσουν την εμπιστοσύνη.

151
00:07:40,298 --> 00:07:43,502
Αλλά η εμπιστοσύνη, στο τέλος, είναι χαρακτηριστική

152
00:07:43,502 --> 00:07:46,262
επειδή δίνεται από άλλους ανθρώπους.

153
00:07:46,262 --> 00:07:49,439
Δεν μπορείτε να ανοικοδομήσετε
τι σας δίνουν οι άλλοι άνθρωποι.

154
00:07:49,439 --> 00:07:52,166
Θα πρέπει να τους δώσετε τη βάση

155
00:07:52,166 --> 00:07:55,349
για να σας δώσουν την εμπιστοσύνη τους.

156
00:07:55,349 --> 00:07:58,541
Έτσι, νομίζω, πρέπει να είστε αξιόπιστοι.

157
00:07:58,541 --> 00:08:00,925
Φυσικά αυτό, σημβαίνει επειδή
δεν μπορείτε να κοροϊδεύετε

158
00:08:00,925 --> 00:08:04,511
όλους τους ανθρώπους συνεχώς, συνήθως.

159
00:08:04,511 --> 00:08:09,157
Αλλά επίσης πρέπει να διαθέτετε αποδείξεις

160
00:08:09,157 --> 00:08:10,711
ότι είστε αξιόπιστοι.

161
00:08:10,711 --> 00:08:12,253
Πώς το κάνουμε αυτό;

162
00:08:12,253 --> 00:08:15,463
Καθημερινά, γίνεται παντού

163
00:08:15,463 --> 00:08:18,477
απ' τους απλούς ανθρώπους,
από αξιωματούχους, οργανισμούς,

164
00:08:18,477 --> 00:08:20,317
με αρκετά αποτελεσματικό τρόπο.

165
00:08:20,317 --> 00:08:23,830
Επιτρέψτε μου να σας δώσω
ένα απλό εμπορικό παράδειγμα.

166
00:08:23,830 --> 00:08:27,720
Το κατάστημα όπου αγοράζω τις κάλτσες μου
λέει ότι μπορώ να τις επιστρέψω

167
00:08:27,720 --> 00:08:29,972
και δεν θα κάνουν καθόλου ερωτήσεις.

168
00:08:29,972 --> 00:08:31,733
Τις παίρνουν πίσω και μου δίνουν τα χρήματα

169
00:08:31,733 --> 00:08:34,365
ή να μου δίνουν το ζευγάρι κάλτσες
στο χρώμα που ήθελα.

170
00:08:34,365 --> 00:08:36,554
Υπέροχο! Εγώ τους εμπιστεύομαι

171
00:08:36,554 --> 00:08:39,885
επειδή έκαναν τον εαυτό τους ευάλωτο για μένα.

172
00:08:39,885 --> 00:08:41,878
Νομίζω ότι υπάρχει 
ένα μεγάλο μάθημα σε αυτό.

173
00:08:41,878 --> 00:08:44,932
Εάν κάνετε τον εαυτό σας ευάλωτο
στην άλλη πλευρά,

174
00:08:44,932 --> 00:08:48,835
τότε αυτό αποτελεί πολύ καλή απόδειξη
ότι είστε αξιόπιστοι

175
00:08:48,835 --> 00:08:51,853
κι έχετε αυτοπεποίθηση σε αυτό που λέτε.

176
00:08:51,853 --> 00:08:54,025
Έτσι στο τέλος, νομίζω, 
αυτό στο οποίο στοχεύουμε

177
00:08:54,025 --> 00:08:57,565
δεν είναι πολύ δύσκολο να φανεί.

178
00:08:57,565 --> 00:09:01,770
Πρόκειται για τις σχέσεις στις οποίες
οι άνθρωποι είναι αξιόπιστοι

179
00:09:01,770 --> 00:09:05,645
και μπορούν να κρίνουν πότε και πώς
το άλλο πρόσωπο

180
00:09:05,645 --> 00:09:06,933
είναι αξιόπιστο.

181
00:09:06,933 --> 00:09:10,791
Έτσι το ηθικό δίδαγμα όλων αυτών είναι

182
00:09:10,791 --> 00:09:13,945
ότι χρειάζεται να συλλογιζόμαστε πολύ λιγότερο
την εμπιστοσύνη,

183
00:09:13,945 --> 00:09:17,480
πόσο μάλλον τις στάσεις της εμπιστοσύνης

184
00:09:17,480 --> 00:09:21,166
που εντοπίζονται λανθασμένα ή μη
από σφυγμομετρήσεις της κοινής γνώμης,

185
00:09:21,166 --> 00:09:23,780
[να συλλογιζόμαστε] πολύ περισσότερο
το να είμαστε αξιόπιστοι

186
00:09:23,780 --> 00:09:27,685
και πώς να δίνουμε στους ανθρώπους 
επαρκείς, χρήσιμες

187
00:09:27,685 --> 00:09:30,429
κι απλές απόδειξεις ότι είμαστε αξιόπιστοι.

188
00:09:30,429 --> 00:09:31,490
Ευχαριστώ.

189
00:09:31,490 --> 00:09:33,834
(Χειροκρότημα)