0:00:00.120,0:00:02.215
Θα μιλήσω για την εμπιστοσύνη

0:00:02.215,0:00:04.495
και θα ξεκινήσω υπενθυμίζοντάς σας

0:00:04.495,0:00:08.576
τις τυπικές απόψεις που έχουν οι άνθρωποι[br]για την εμπιστοσύνη.

0:00:08.576,0:00:10.815
Νομίζω πως είναι τόσο κοινότυπες

0:00:10.815,0:00:13.103
που έχουν γίνει [br]στερεότυπα της κοινωνίας μας.

0:00:13.103,0:00:15.129
Νομίζω πως υπάρχουν τρεις απόψεις.

0:00:15.129,0:00:19.961
Η πρώτη είναι ένας ισχυρισμός: [br]«Υπάρχει μεγάλη κατάπτωση της εμπιστοσύνης»

0:00:19.961,0:00:21.869
και πιστεύεται ευρέως.

0:00:21.869,0:00:26.376
Η δεύτερη είναι ένας σκοπός: [br]«Θα πρέπει να έχουμε περισσότερη εμπιστοσύνη».

0:00:26.376,0:00:31.866
Η τρίτη άποψη είναι ένα καθήκον: [br]«Θα πρέπει να ξαναχτίσουμε την εμπιστοσύνη».

0:00:31.866,0:00:36.204
Νομίζω πως ο ισχυρισμός, [br]ο στόχος και το καθήκον

0:00:36.204,0:00:38.374
είναι όλα παρεξηγημένα.

0:00:38.374,0:00:40.023
Αυτό που θα σας πω σήμερα

0:00:40.023,0:00:44.713
είναι μια διαφορετική ιστορία για έναν ισχυρισμό,[br]έναν στόχο κι ένα καθήκον

0:00:44.713,0:00:49.340
που νομίζω πως βοηθούν περισσότερο [br]στην κατανόηση αυτού του θέματος.

0:00:49.340,0:00:54.106
Καταρχήν ο ισχυρισμός: Γιατί οι άνθρωποι [br]πιστεύουν πως έχει μειωθεί η εμπιστοσύνη;

0:00:54.106,0:00:57.907
Αν το σκεφτώ με βάση τα δικά μου στοιχεία,

0:00:57.907,0:00:59.681
δε γνωρίζω την απάντηση.

0:00:59.681,0:01:03.490
Τείνω να σκεφτώ πως ίσως μειώθηκε

0:01:03.490,0:01:06.996
σε κάποιες δραστηριότητες [br]ή κάποιoυς θεσμούς

0:01:06.996,0:01:08.800
και ίσως αναπτύχθηκε σε άλλους.

0:01:08.800,0:01:10.744
Δεν έχω συνολική εικόνα.

0:01:10.744,0:01:15.081
Φυσικά, μπορώ να κοιτάξω[br]τις σφυγμομετρήσεις

0:01:15.081,0:01:17.449
κι αυτές υποτίθεται πως είναι

0:01:17.449,0:01:21.401
η πηγή μιας πεποίθησης[br]πως έχει μειωθεί η εμπιστοσύνη.

0:01:21.401,0:01:25.258
Όταν κοιτάζεις τις σφυγμομετρήσεις [br]της κοινής γνώμης διαχρονικά,

0:01:25.258,0:01:27.056
δεν υπάρχουν αρκετές ενδείξεις γι' αυτό.

0:01:27.056,0:01:29.646
Δηλαδή, οι άνθρωποι[br]που υπολείπονταν εμπιστοσύνης

0:01:29.646,0:01:31.257
πριν 20 χρόνια,

0:01:31.257,0:01:35.810
κυρίως δημοσιογράφοι και πολιτικοί,[br]ακόμη υπολείπονται εμπιστοσύνης.

0:01:35.810,0:01:39.180
Κι όποιος τύγχανε της απολύτου εμπιστοσύνης[br]πριν από 20 χρόνια

0:01:39.180,0:01:42.625
συνεχίζει κατά πολύ: δικαστές, νοσοκόμες.

0:01:42.625,0:01:44.529
Οι υπόλοιποι από εμάς [br]βρισκόμαστε ενδιάμεσα

0:01:44.529,0:01:47.599
και παρεμπιπτόντως, ο μέσος άνθρωπος

0:01:47.599,0:01:49.623
βρίσκεται σχεδόν ακριβώς στη μέση.

0:01:49.623,0:01:51.856
Αλλά, είναι καλή απόδειξη αυτό;

0:01:51.856,0:01:56.012
Φυσικά αυτό που καταγράφουν [br]οι δημοσκοπήσεις είναι γνώμες.

0:01:56.012,0:01:57.579
Τι άλλο μπορούν να καταγράψουν;

0:01:57.579,0:02:01.120
Κοιτάζουν τις γενικές στάσεις

0:02:01.120,0:02:04.659
τις οποίες οι άνθρωποι αναφέρουν [br]όταν τους κάνουν συγκεκριμένες ερωτήσεις.

0:02:04.659,0:02:08.589
Εμπιστεύεστε τους πολιτικούς;[br]Εμπιστεύεστε τους δασκάλους;

0:02:08.589,0:02:12.221
Αν κάποιος σας έλεγε:[br]«Εμπιστεύεστε τους μανάβηδες;

0:02:12.221,0:02:14.118
Εμπιστεύεστε τους ψαράδες;

0:02:14.118,0:02:16.750
Εμπιστεύεστε τους δασκάλους Δημοτικού;»,

0:02:16.750,0:02:20.341
πιθανόν θα ξεκινούσατε λέγοντας: [br]«Για ποιο θέμα;».

0:02:20.341,0:02:23.555
Και αυτή θα ήταν [br]μία απολύτως λογική αντίδραση.

0:02:23.555,0:02:28.680
Όταν καταλαβαίνατε την απάντηση σ' αυτό,[br]ίσως να λέγατε:

0:02:28.680,0:02:32.120
«Κάποιους απ' αυτούς τους εμπιστεύομαι[br]και κάποιους άλλους όχι».

0:02:32.120,0:02:34.038
Είναι πολύ λογικό αυτό.

0:02:34.038,0:02:37.160
Εν συντομία, στην πραγματική μας ζωή,

0:02:37.160,0:02:40.810
ψάχνουμε να βρούμε την εμπιστοσύνη[br]μ' έναν διαφοροποιημένο τρόπο.

0:02:40.810,0:02:44.386
Δεν κάνουμε εικασίες ότι το επίπεδο εμπιστοσύνης

0:02:44.386,0:02:47.882
που θα έχουμε σε κάθε περίπτωση[br]ενός συγκεκριμένου τύπου

0:02:47.882,0:02:51.797
υπαλλήλου ή αξιωματούχου ή τύπου ανθρώπου

0:02:51.797,0:02:53.742
πρόκειται να είναι ομοιόμορφο.

0:02:53.742,0:02:57.465
Για παράδειγμα, ίσως πω[br]ότι σίγουρα εμπιστεύομαι

0:02:57.465,0:02:59.910
κάποια δασκάλα δημοτικού σχολείου[br]που γνωρίζω

0:02:59.910,0:03:02.536
να διδάξει την πρώτη τάξη να διαβάζει,

0:03:02.536,0:03:06.184
αλλά σε καμία περίπτωση[br]να οδηγήσει το μικρό σχολικό λεωφορείο.

0:03:06.184,0:03:09.285
Εξάλλου, ίσως ξέρω [br]ότι δεν ήταν καλή οδηγός.

0:03:09.285,0:03:12.562
Εγώ μπορεί να εμπιστευτώ [br]τον πιο πολυλογά φίλο μου

0:03:12.562,0:03:14.654
να κρατήσει τη ροή μιας συζήτησης

0:03:14.654,0:03:24.313
αλλά όχι -- αλλά ίσως όχι [br]για να κρατήσει ένα μυστικό.

0:03:24.313,0:03:25.562
Απλό.

0:03:25.562,0:03:30.468
Έτσι, αν έχουμε τις αποδείξεις αυτές[br]στη συνηθισμένη μας ζωή

0:03:30.468,0:03:32.584
σχετικά με τον τρόπο [br]που διαφοροποιείται η εμπιστοσύνη,

0:03:32.584,0:03:35.835
γιατί κατά κάποιον τρόπο παρατάμε[br]όλη αυτή την πληροφορία

0:03:35.835,0:03:39.458
όταν σκεφτόμαστε την εμπιστοσύνη πιο αφηρημένα;

0:03:39.458,0:03:42.202
Νομίζω ότι οι δημοσκοπήσεις[br]είναι πολύ κακοί οδηγοί

0:03:42.202,0:03:45.259
για το επίπεδο της εμπιστοσύνης[br]που πραγματικά υπάρχει,

0:03:45.259,0:03:48.831
επειδή προσπαθούν [br]να εξαφανίσουν την ορθή κρίση

0:03:48.831,0:03:52.238
ώστε να έχουμε εμπιστοσύνη.

0:03:52.238,0:03:54.430
Δεύτερον, τι γίνεται με το στόχο;

0:03:54.430,0:03:57.050
Ο στόχος είναι να έχουμε [br]περισσότερη εμπιστοσύνη.

0:03:57.050,0:04:00.379
Ειλικρινά, πιστεύω ότι αυτό είναι[br]ένας ηλίθιος στόχος.

0:04:00.379,0:04:02.326
Δεν θα ήταν ο δικός μου στόχος.

0:04:02.326,0:04:05.789
Θα αποσκοπούσα να έχω [br]περισσότερη εμπιστοσύνη στον αξιόπιστο

0:04:05.789,0:04:08.806
αλλά όχι στον αναξιόπιστο.

0:04:08.806,0:04:15.348
Πράγματι, στοχεύω θετικά στο να προσπαθώ[br]να μην εμπιστεύομαι τον αναξιόπιστο.

0:04:15.348,0:04:18.960
Σκέφτομαι αυτούς που, για παράδειγμα,

0:04:18.960,0:04:23.661
τοποθέτησαν τις αποταμιεύσεις τους με τον[br]πολύ εύστοχα ονομαζόμενο κύριο Μέιντοφ,

0:04:23.661,0:04:26.300
ο οποίος στη συνέχεια «την έκανε» με αυτές,

0:04:26.300,0:04:28.630
και τους σκέφτομαι και λέω, ναι,

0:04:28.630,0:04:30.493
υπερβολική εμπιστοσύνη.

0:04:30.493,0:04:34.350
Η περισσότερη εμπιστοσύνη δεν είναι[br]ένας έξυπνος στόχος σε αυτή τη ζωή.

0:04:34.350,0:04:38.344
Η έξυπνα τοποθετημένη εμπιστοσύνη[br]και η έξυπνη άρνηση αυτής

0:04:38.344,0:04:40.811
είναι ο κατάλληλος στόχος.

0:04:40.811,0:04:44.274
Μόλις το πει κάποιος αυτό, [br]λέει, εντάξει,

0:04:44.274,0:04:47.418
δηλαδή αυτό που αρχικά έχει σημασία

0:04:47.418,0:04:50.559
δεν είναι η εμπιστοσύνη αλλά η αξιοπιστία.

0:04:50.559,0:04:53.477
Είναι το να κρίνεις πόσο αξιόπιστοι [br]είναι οι άνθρωποι

0:04:53.477,0:04:55.406
σε συγκεκριμένα σημεία.

0:04:55.406,0:04:58.754
Νομίζω ότι η κρίση απαιτεί[br]να εξετάσουμε τρία πράγματα.

0:04:58.754,0:05:03.966
Είναι άξιοι; Είναι ειλικρινείς; [br]Είναι αξιόπιστοι;

0:05:03.966,0:05:06.038
Αν διαπιστώσουμε ότι ένα πρόσωπο είναι άξιο

0:05:06.038,0:05:07.774
όσον αφορά τα σχετικά θέματα,

0:05:07.774,0:05:09.695
και αξιόπιστο και τίμιο,

0:05:09.695,0:05:11.989
θα έχουμε έναν αρκετά καλό λόγο[br]να τους εμπιστευτούμε

0:05:11.989,0:05:14.200
επειδή θα είναι αξιόπιστοι.

0:05:14.200,0:05:17.866
Αλλά αν, αντίθετα, είναι αναξιόπιστα,[br]δεν θα το κάνουμε αυτό.

0:05:17.866,0:05:20.110
Έχω φίλους που είναι ικανοί και τίμιοι,

0:05:20.110,0:05:21.897
αλλά δεν θα τους εμπιστευόμουν[br]να ρίξουν ένα γράμμα,

0:05:21.897,0:05:24.469
επειδή είναι ξεχασιάρηδες.

0:05:24.469,0:05:27.141
Έχω φίλους που είναι πολύ σίγουροι

0:05:27.141,0:05:29.104
ότι μπορούν να κάνουν ορισμένα πράγματα,

0:05:29.104,0:05:33.512
αλλά συνειδητοποιώ ότι υπερεκτιμούν[br]την ίδια τους την ικανότητα.

0:05:33.512,0:05:36.167
Είμαι πολύ ευτυχής που λέω ότι[br]δε νομίζω πως έχω πολλούς φίλους

0:05:36.167,0:05:39.801
που είναι μεν ικανοί κι αξιόπιστοι[br]αλλά υπερβολικά ανέντιμοι.

0:05:39.801,0:05:40.641
(Γέλια)

0:05:40.641,0:05:44.028
Αν ναι, δεν το έχω εντοπίσει ακόμη.

0:05:44.028,0:05:46.322
Αλλά γι' αυτό ψάχνουμε βέβαια:

0:05:46.322,0:05:48.520
αξιοπιστία πάνω απ' την εμπιστοσύνη.

0:05:48.520,0:05:50.428
Η εμπιστοσύνη είναι η απάντηση.

0:05:50.428,0:05:52.768
Η αξιοπιστία είναι αυτό [br]που πρέπει να κρίνουμε.

0:05:52.768,0:05:54.499
Και φυσικά, είναι δύσκολο.

0:05:54.499,0:05:57.848
Τις τελευταίες δεκαετίες,[br]έχουμε προσπαθήσει να κατασκευάσουμε

0:05:57.848,0:06:01.121
συστήματα ευθύνης για όλα τα είδη[br]των θεσμικών οργάνων,

0:06:01.121,0:06:03.217
των επαγγελματιών, των αξιωματούχων[br]και ούτω καθεξής,

0:06:03.217,0:06:07.823
ώστε να είναι ευκολότερο να κρίνουμε[br]την αξιοπιστία τους.

0:06:07.823,0:06:11.095
Πολλά απ' αυτά τα συστήματα[br]έχουν την αντίθετη επίδραση.

0:06:11.095,0:06:12.971
Δε λειτουργούν όπως θα έπρεπε.

0:06:12.971,0:06:17.386
Θυμάμαι, μιλούσα με μια μαία που είπε:

0:06:17.386,0:06:19.718
«Βλέπετε, το πρόβλημα είναι[br]ότι διαρκεί περισσότερο

0:06:19.718,0:06:23.219
να γίνει η γραφειοκρατική διαδικασία[br]από το να ξεγεννήσεις το μωρό».

0:06:23.219,0:06:26.990
Σε όλον τον δημόσιο βίο μας, [br]τη θεσμική μας ζωή,

0:06:26.990,0:06:28.840
βρίσκουμε αυτό το πρόβλημα,

0:06:28.840,0:06:31.253
ότι το σύστημα ευθύνης

0:06:31.253,0:06:33.582
που έχει ως στόχο [br]να εξασφαλίσει την αξιοπιστία

0:06:33.582,0:06:36.332
και τα αποδεικτικά στοιχεία της αξιοπιστίας

0:06:36.332,0:06:38.196
στην πραγματικότητα κάνει το αντίθετο.

0:06:38.196,0:06:42.833
Αποσπά τους ανθρώπους[br]που έχουν να κάνουν δύσκολα καθήκοντα,

0:06:42.833,0:06:45.146
όπως οι μαίες, από αυτά τα καθήκοντα

0:06:45.146,0:06:48.104
απαιτώντας από αυτούς [br]να σημειώνουν κουτάκια, όπως λέμε.

0:06:48.104,0:06:50.838
Όλοι μπορείτε να δώσετε[br]τα δικά σας παραδείγματα εδώ.

0:06:50.838,0:06:52.748
Αυτά λοιπόν για το στόχο.

0:06:52.748,0:06:55.638
Ο στόχος, νομίζω, [br]είναι μεγαλύτερη αξιοπιστία,

0:06:55.638,0:06:57.797
κι αυτό θα είναι διαφορετικό

0:06:57.797,0:06:59.746
αν προσπαθούμε να είμαστε αξιόπιστοι

0:06:59.746,0:07:02.772
και να διαβιβάζουμε την αξιοπιστία μας[br]σε άλλα άτομα,

0:07:02.772,0:07:05.676
κι αν προσπαθούμε [br]να κρίνουμε αν άλλοι άνθρωποι

0:07:05.676,0:07:08.848
ή αξιωματούχοι ή πολιτικοί είναι αξιόπιστοι.

0:07:08.848,0:07:13.222
Δεν είναι εύκολο. Πρόκειται για κριτική σκέψη,[br]και η απλή αντίδραση,

0:07:13.222,0:07:18.084
οι στάσεις δεν επαρκούν εδώ.

0:07:18.084,0:07:21.649
Τρίτον, το καθήκον.

0:07:21.649,0:07:25.221
Το κάλεσμα του καθήκοντος[br]της αποκατάστασης της εμπιστοσύνης, νομίζω,

0:07:25.221,0:07:26.960
πως θα πάει επίσης[br]τα πράγματα προς τα πίσω.

0:07:26.960,0:07:31.815
Σημαίνει ότι εσείς και εγώ πρέπει[br]ν' αποκαταστήσουμε το κλίμα εμπιστοσύνης.

0:07:31.815,0:07:34.268
Αυτό μπορούμε να το κάνουμε [br]για τους εαυτούς μας.

0:07:34.268,0:07:36.666
Μπορούμε να αναδομήσουμε[br]ένα κομμάτι της αξιοπιστίας.

0:07:36.666,0:07:40.298
Μπορεί να γίνει με δύο ανθρώπους μαζί[br]που προσπαθουν να βελτιώσουν την εμπιστοσύνη.

0:07:40.298,0:07:43.502
Αλλά η εμπιστοσύνη, στο τέλος, είναι χαρακτηριστική

0:07:43.502,0:07:46.262
επειδή δίνεται από άλλους ανθρώπους.

0:07:46.262,0:07:49.439
Δεν μπορείτε να ανοικοδομήσετε[br]τι σας δίνουν οι άλλοι άνθρωποι.

0:07:49.439,0:07:52.166
Θα πρέπει να τους δώσετε τη βάση

0:07:52.166,0:07:55.349
για να σας δώσουν την εμπιστοσύνη τους.

0:07:55.349,0:07:58.541
Έτσι, νομίζω, πρέπει να είστε αξιόπιστοι.

0:07:58.541,0:08:00.925
Φυσικά αυτό, σημβαίνει επειδή[br]δεν μπορείτε να κοροϊδεύετε

0:08:00.925,0:08:04.511
όλους τους ανθρώπους συνεχώς, συνήθως.

0:08:04.511,0:08:09.157
Αλλά επίσης πρέπει να διαθέτετε αποδείξεις

0:08:09.157,0:08:10.711
ότι είστε αξιόπιστοι.

0:08:10.711,0:08:12.253
Πώς το κάνουμε αυτό;

0:08:12.253,0:08:15.463
Καθημερινά, γίνεται παντού

0:08:15.463,0:08:18.477
απ' τους απλούς ανθρώπους,[br]από αξιωματούχους, οργανισμούς,

0:08:18.477,0:08:20.317
με αρκετά αποτελεσματικό τρόπο.

0:08:20.317,0:08:23.830
Επιτρέψτε μου να σας δώσω[br]ένα απλό εμπορικό παράδειγμα.

0:08:23.830,0:08:27.720
Το κατάστημα όπου αγοράζω τις κάλτσες μου[br]λέει ότι μπορώ να τις επιστρέψω

0:08:27.720,0:08:29.972
και δεν θα κάνουν καθόλου ερωτήσεις.

0:08:29.972,0:08:31.733
Τις παίρνουν πίσω και μου δίνουν τα χρήματα

0:08:31.733,0:08:34.365
ή να μου δίνουν το ζευγάρι κάλτσες[br]στο χρώμα που ήθελα.

0:08:34.365,0:08:36.554
Υπέροχο! Εγώ τους εμπιστεύομαι

0:08:36.554,0:08:39.885
επειδή έκαναν τον εαυτό τους ευάλωτο για μένα.

0:08:39.885,0:08:41.878
Νομίζω ότι υπάρχει [br]ένα μεγάλο μάθημα σε αυτό.

0:08:41.878,0:08:44.932
Εάν κάνετε τον εαυτό σας ευάλωτο[br]στην άλλη πλευρά,

0:08:44.932,0:08:48.835
τότε αυτό αποτελεί πολύ καλή απόδειξη[br]ότι είστε αξιόπιστοι

0:08:48.835,0:08:51.853
κι έχετε αυτοπεποίθηση σε αυτό που λέτε.

0:08:51.853,0:08:54.025
Έτσι στο τέλος, νομίζω, [br]αυτό στο οποίο στοχεύουμε

0:08:54.025,0:08:57.565
δεν είναι πολύ δύσκολο να φανεί.

0:08:57.565,0:09:01.770
Πρόκειται για τις σχέσεις στις οποίες[br]οι άνθρωποι είναι αξιόπιστοι

0:09:01.770,0:09:05.645
και μπορούν να κρίνουν πότε και πώς[br]το άλλο πρόσωπο

0:09:05.645,0:09:06.933
είναι αξιόπιστο.

0:09:06.933,0:09:10.791
Έτσι το ηθικό δίδαγμα όλων αυτών είναι

0:09:10.791,0:09:13.945
ότι χρειάζεται να συλλογιζόμαστε πολύ λιγότερο[br]την εμπιστοσύνη,

0:09:13.945,0:09:17.480
πόσο μάλλον τις στάσεις της εμπιστοσύνης

0:09:17.480,0:09:21.166
που εντοπίζονται λανθασμένα ή μη[br]από σφυγμομετρήσεις της κοινής γνώμης,

0:09:21.166,0:09:23.780
[να συλλογιζόμαστε] πολύ περισσότερο[br]το να είμαστε αξιόπιστοι

0:09:23.780,0:09:27.685
και πώς να δίνουμε στους ανθρώπους [br]επαρκείς, χρήσιμες

0:09:27.685,0:09:30.429
κι απλές απόδειξεις ότι είμαστε αξιόπιστοι.

0:09:30.429,0:09:31.490
Ευχαριστώ.

0:09:31.490,0:09:33.834
(Χειροκρότημα)