1
00:00:01,000 --> 00:00:04,000
Taki był kiedyś ocean.

2
00:00:04,000 --> 00:00:06,000
Zatokę Meksykańską odwiedziłem już kilka razy

3
00:00:06,000 --> 00:00:08,000
Zatokę Meksykańską odwiedziłem już kilka razy

4
00:00:08,000 --> 00:00:10,000
i jestem zdruzgotany

5
00:00:10,000 --> 00:00:13,000
bo spoglądając na ocean,

6
00:00:13,000 --> 00:00:15,000
niezależnie od lokalizacji,

7
00:00:15,000 --> 00:00:17,000
nawet w obszarach

8
00:00:17,000 --> 00:00:19,000
gdzie ropy ma nie być,

9
00:00:19,000 --> 00:00:21,000
jednak ją znajduję.

10
00:00:21,000 --> 00:00:23,000
Bardzo mi to ciąży na duszy.

11
00:00:23,000 --> 00:00:25,000
Bardzo mi to ciąży na duszy.

12
00:00:26,000 --> 00:00:28,000
Dziś chcę wam przekazać

13
00:00:28,000 --> 00:00:30,000
dużo informacji

14
00:00:30,000 --> 00:00:32,000
nie tylko o wycieku ropy

15
00:00:32,000 --> 00:00:35,000
nie tylko o wycieku ropy

16
00:00:35,000 --> 00:00:38,000
ale też przyczynach i znaczeniu tej tragedii.

17
00:00:38,000 --> 00:00:40,000
Może wpierw coś o mnie:

18
00:00:40,000 --> 00:00:42,000
W skrócie - lubię wędkować, od małego.

19
00:00:42,000 --> 00:00:44,000
W skrócie - lubię wędkować, od małego.

20
00:00:44,000 --> 00:00:46,000
Z tego powodu,

21
00:00:46,000 --> 00:00:48,000
zająłem się ptactwem morskim,

22
00:00:48,000 --> 00:00:51,000
żeby móc spędzać czas na wybrzeżu.

23
00:00:51,000 --> 00:00:53,000
Teraz głównie piszę książki

24
00:00:53,000 --> 00:00:55,000
o tym jak ocean się zmienia.

25
00:00:55,000 --> 00:00:58,000
A zmiany w oceanie następują bardzo szybko.

26
00:00:58,000 --> 00:01:01,000
Tę grafikę już widzieliście.

27
00:01:01,000 --> 00:01:04,000
Żyjemy na twardej kuli,

28
00:01:04,000 --> 00:01:06,000
która jest tylko troszkę wilgotna.

29
00:01:06,000 --> 00:01:08,000
która jest tylko troszkę wilgotna.

30
00:01:08,000 --> 00:01:10,000
Jakby resztki po zanurzeniu jej w wodzie.

31
00:01:10,000 --> 00:01:12,000
Tak samo jest z atmosferą.

32
00:01:12,000 --> 00:01:14,000
Gdyby ją zebrać i zwinąć w kulkę,

33
00:01:14,000 --> 00:01:16,000
Gdyby ją zebrać i zwinąć w kulkę,

34
00:01:16,000 --> 00:01:18,000
byłoby jej tyle co po prawej.

35
00:01:18,000 --> 00:01:20,000
Więc żyjemy,

36
00:01:20,000 --> 00:01:23,000
na bardzo delikatnej bańce mydlanej,

37
00:01:23,000 --> 00:01:25,000
bardzo nam drogiej,

38
00:01:25,000 --> 00:01:28,000
ale na którą łatwo wpłynąć.

39
00:01:28,000 --> 00:01:31,000
Spalanie ropy, węgla i gazu,

40
00:01:31,000 --> 00:01:33,000
wszystkich paliw kopalnych

41
00:01:33,000 --> 00:01:35,000
bardzo zmieniło atmosferę.

42
00:01:35,000 --> 00:01:38,000
Wzrosła zawartość dwutlenku węgla.

43
00:01:38,000 --> 00:01:41,000
Ocieplamy klimat.

44
00:01:41,000 --> 00:01:43,000
Wyciek ropy w Zatoce,

45
00:01:43,000 --> 00:01:45,000
to tylko część większego problemu

46
00:01:45,000 --> 00:01:48,000
to tylko część większego problemu

47
00:01:48,000 --> 00:01:51,000
energii, którą napędzamy cywilizację.

48
00:01:51,000 --> 00:01:53,000
Oprócz ocieplenia,

49
00:01:53,000 --> 00:01:56,000
oceany są też zakwaszane,

50
00:01:56,000 --> 00:01:58,000
w znacznym stopniu,

51
00:01:58,000 --> 00:02:01,000
co wpływa na zwierzęta.

52
00:02:01,000 --> 00:02:03,000
W laboratorium,

53
00:02:03,000 --> 00:02:05,000
jeśli włożyć małża do wody o pH

54
00:02:05,000 --> 00:02:07,000
nie jak zwykle 8.1,

55
00:02:07,000 --> 00:02:09,000
co jest naturalne dla oceanu,

56
00:02:09,000 --> 00:02:11,000
a 7.5, rozpuści się on po trzech dniach.

57
00:02:11,000 --> 00:02:14,000
a 7.5, rozpuści się on po trzech dniach.

58
00:02:14,000 --> 00:02:16,000
Larwy jeża morskiego,

59
00:02:16,000 --> 00:02:18,000
przstosowane do pH 8.1

60
00:02:18,000 --> 00:02:20,000
a przeniesione do 7.7,

61
00:02:20,000 --> 00:02:22,000
niewielka różnica,

62
00:02:22,000 --> 00:02:25,000
umierają zdeformowane.

63
00:02:25,000 --> 00:02:28,000
Już teraz larwy małż,

64
00:02:28,000 --> 00:02:30,000
tych które jemy, wymierają.

65
00:02:30,000 --> 00:02:32,000
tych które jemy, wymierają.

66
00:02:32,000 --> 00:02:34,000
Z tego powodu też

67
00:02:34,000 --> 00:02:36,000
rafy koralowe wolniej przyrastają.

68
00:02:36,000 --> 00:02:38,000
pH ma znaczenie.

69
00:02:38,000 --> 00:02:40,000
Teraz pojedźmy razem,

70
00:02:40,000 --> 00:02:42,000
na Wybrzeże Meksykańskie.

71
00:02:42,000 --> 00:02:45,000
Tamtejsi ludzie imponują mi

72
00:02:45,000 --> 00:02:48,000
swoją wiedzą o oceanie.

73
00:02:48,000 --> 00:02:50,000
Wiedzą jak poskromić wodę.

74
00:02:50,000 --> 00:02:52,000
Radzą sobie z huraganami.

75
00:02:52,000 --> 00:02:55,000
Wiedzą co zrobić gdy poziom wód opadnie.

76
00:02:55,000 --> 00:02:57,000
Ale kiedy coś innego niż woda

77
00:02:57,000 --> 00:02:59,000
zmienia ich rodzimą ziemię,

78
00:02:59,000 --> 00:03:01,000
nie mają wielu opcji.

79
00:03:01,000 --> 00:03:03,000
Całe społeczności,

80
00:03:03,000 --> 00:03:05,000
są pozbawione perspektyw.

81
00:03:05,000 --> 00:03:08,000
Nie mają alternatywy.

82
00:03:08,000 --> 00:03:10,000
Nie znajdą pracy,

83
00:03:10,000 --> 00:03:12,000
w lokalnym kurorcie,

84
00:03:12,000 --> 00:03:15,000
bo ich tam nie ma.

85
00:03:16,000 --> 00:03:18,000
Rozglądając się po wybrzeżu,

86
00:03:18,000 --> 00:03:20,000
widać mnóstwo ropy.

87
00:03:20,000 --> 00:03:22,000
Ropa jest w wodzie.

88
00:03:22,000 --> 00:03:25,000
Jest wzdłuż linii brzegowej.

89
00:03:25,000 --> 00:03:27,000
A samo centrum katastrofy,

90
00:03:27,000 --> 00:03:29,000
wygląda zatrważająco.

91
00:03:29,000 --> 00:03:32,000
Jakby ktoś wyjął miskę olejową,

92
00:03:32,000 --> 00:03:34,000
żeby ją tam opróżnić.

93
00:03:34,000 --> 00:03:37,000
Ale co chyba najbardziej niewiarygodne,

94
00:03:37,000 --> 00:03:39,000
nikt nie stara się tej ropy usunąć

95
00:03:39,000 --> 00:03:41,000
nikt nie stara się tej ropy usunąć

96
00:03:41,000 --> 00:03:44,000
z miejsca gdzie jest najgęstsza.

97
00:03:44,000 --> 00:03:46,000
W niektórych miejscach

98
00:03:46,000 --> 00:03:49,000
ocean wygląda jak po apokalipsie.

99
00:03:50,000 --> 00:03:52,000
Wzdłuż brzegu,

100
00:03:52,000 --> 00:03:54,000
ropa jest wszędzie.

101
00:03:54,000 --> 00:03:56,000
Straszny bałagan.

102
00:03:56,000 --> 00:03:58,000
W miejscach, do których dopiero dochodzi,

103
00:03:58,000 --> 00:04:01,000
jak na wschodzie, koło Alabamy,

104
00:04:01,000 --> 00:04:03,000
ludzie wciąż chodzą na plażę,

105
00:04:03,000 --> 00:04:05,000
podczas gdy inni ją oczyszczają.

106
00:04:05,000 --> 00:04:08,000
A czyści się ją w dziwny sposób.

107
00:04:08,000 --> 00:04:10,000
Nie można wkładać więcej niż 4.5 kg piasku,

108
00:04:10,000 --> 00:04:12,000
do 190 litrowych toreb.

109
00:04:12,000 --> 00:04:14,000
Mają całe mnóstwo takich toreb.

110
00:04:14,000 --> 00:04:16,000
Nie wiem co mają zamiar z nimi zrobić.

111
00:04:16,000 --> 00:04:18,000
Ludzie nadal chodzą na plażę.

112
00:04:18,000 --> 00:04:20,000
Ignorują mały znak przestrzegający

113
00:04:20,000 --> 00:04:22,000
przed wchodzeniem do wody.

114
00:04:22,000 --> 00:04:24,000
Ich dzieci się kąpią,

115
00:04:24,000 --> 00:04:27,000
ich ubrania umorusane są smołą.

116
00:04:27,000 --> 00:04:29,000
W miejscach gdzie ropa dotarła,

117
00:04:29,000 --> 00:04:31,000
już dawno, jest gorzej.

118
00:04:31,000 --> 00:04:34,000
Prawie nikogo już tam nie ma,

119
00:04:34,000 --> 00:04:36,000
Tylko kilka osób,

120
00:04:36,000 --> 00:04:38,000
nadal tam chodzi.

121
00:04:38,000 --> 00:04:40,000
Tamtejsi ludzie są wstrząśnięci.

122
00:04:40,000 --> 00:04:42,000
Są bardzo pracowici.

123
00:04:42,000 --> 00:04:44,000
Zawsze wstawali rano,

124
00:04:44,000 --> 00:04:47,000
i szli do pracy.

125
00:04:47,000 --> 00:04:50,000
Mogli polegać na darach natury

126
00:04:50,000 --> 00:04:52,000
Mogli polegać na darach natury

127
00:04:52,000 --> 00:04:54,000
ekosystemu Zatoki.

128
00:04:54,000 --> 00:04:57,000
Teraz ich świat się wali.

129
00:04:57,000 --> 00:05:00,000
Dosłownie widać znaki

130
00:05:00,000 --> 00:05:03,000
ich szoku

131
00:05:05,000 --> 00:05:08,000
oburzenia

132
00:05:10,000 --> 00:05:13,000
gniewu

133
00:05:17,000 --> 00:05:20,000
i żałoby.

134
00:05:20,000 --> 00:05:23,000
To widać od razu.

135
00:05:25,000 --> 00:05:27,000
Ale dzieją się też

136
00:05:27,000 --> 00:05:29,000
rzeczy nie od razu widoczne.

137
00:05:29,000 --> 00:05:31,000
Co się dzieje pod wodą?

138
00:05:31,000 --> 00:05:33,000
Niektórzy mówią

139
00:05:33,000 --> 00:05:35,000
o smugach ropy.

140
00:05:35,000 --> 00:05:38,000
Inni zaprzeczają ich istnieniu.

141
00:05:38,000 --> 00:05:41,000
Więc kongresmen Markey spytał:

142
00:05:41,000 --> 00:05:44,000
"Czy potrzeba łodzi podwodnej,

143
00:05:44,000 --> 00:05:47,000
by sprawdzić czy tam są?"

144
00:05:47,000 --> 00:05:49,000
Niestety do łodzi podwodnej nie wsiadłem...

145
00:05:49,000 --> 00:05:52,000
Nie było na to czasu.

146
00:05:52,000 --> 00:05:54,000
Więc wymyśliłem eksperyment.

147
00:05:54,000 --> 00:05:56,000
Więc wymyśliłem eksperyment.

148
00:05:56,000 --> 00:05:58,000
Więc wymyśliłem eksperyment.

149
00:05:58,000 --> 00:06:01,000
To jest Zatoka Meksykańska,

150
00:06:01,000 --> 00:06:04,000
błękitna, pełno tam ryb.

151
00:06:04,000 --> 00:06:06,000
Stworzyłem własny wyciek ropy.

152
00:06:06,000 --> 00:06:08,000
Stworzyłem własny wyciek ropy.

153
00:06:08,000 --> 00:06:10,000
Potwierdziłem hipotezę,

154
00:06:10,000 --> 00:06:13,000
że ropa nie miesza się z wodą,

155
00:06:13,000 --> 00:06:16,000
do momentu dodania dyspergatora.

156
00:06:18,000 --> 00:06:21,000
Wtedy już się mieszają.

157
00:06:21,000 --> 00:06:23,000
Wtedy już się mieszają.

158
00:06:23,000 --> 00:06:25,000
Wystarczy dodać energię,

159
00:06:25,000 --> 00:06:27,000
energię wiatru i fal.

160
00:06:27,000 --> 00:06:30,000
a wielki bałagan gotów.

161
00:06:30,000 --> 00:06:32,000
a wielki bałagan gotów.

162
00:06:32,000 --> 00:06:34,000
Nie da się go wyczyścić,

163
00:06:34,000 --> 00:06:37,000
nie da się dotknąć, oddzielić

164
00:06:37,000 --> 00:06:40,000
i co najważniejsze:

165
00:06:40,000 --> 00:06:42,000
nie widać go.

166
00:06:42,000 --> 00:06:45,000
Jest ukrywany umyślnie.

167
00:06:45,000 --> 00:06:48,000
To katastrofa, że dokładne dane

168
00:06:48,000 --> 00:06:51,000
można zdobyć tylko wyłapując skrawki informacji.

169
00:06:51,000 --> 00:06:53,000
Wiele osób podejrzewa,

170
00:06:53,000 --> 00:06:56,000
próby zatuszowania prawdy.

171
00:06:56,000 --> 00:06:58,000
Osobiście sądzę,

172
00:06:58,000 --> 00:07:00,000
że dyspergatory

173
00:07:00,000 --> 00:07:03,000
to próba ukrycia ciała.

174
00:07:03,000 --> 00:07:05,000
Tak się składa, że oprawca

175
00:07:05,000 --> 00:07:07,000
kontroluje scenę zbrodni.

176
00:07:07,000 --> 00:07:09,000
Ale nadal ją widać.

177
00:07:09,000 --> 00:07:11,000
Widać gdzie ropa,

178
00:07:11,000 --> 00:07:13,000
koncentruje się na powierzchni,

179
00:07:13,000 --> 00:07:16,000
i gdzie się ją "atakuje",

180
00:07:16,000 --> 00:07:19,000
by ukryć dowody.

181
00:07:19,000 --> 00:07:21,000
Słyszymy że bakterie zjadają ropę?

182
00:07:21,000 --> 00:07:23,000
Słyszymy że bakterie zjadają ropę?

183
00:07:23,000 --> 00:07:25,000
Tak samo jak żółwie morskie.

184
00:07:25,000 --> 00:07:27,000
Zanim się rozpadnie,

185
00:07:27,000 --> 00:07:29,000
dzieje się wiele rzeczy,

186
00:07:29,000 --> 00:07:31,000
nim bakterie mogą się nią zająć.

187
00:07:31,000 --> 00:07:34,000
Żółwie ją zjadają. Dostaje się do skrzeli ryb.

188
00:07:34,000 --> 00:07:36,000
Delfiny muszą przez nią przepływać.

189
00:07:36,000 --> 00:07:39,000
Usłyszałem dziś w pociągu niesamowitą historię.

190
00:07:39,000 --> 00:07:42,000
Usłyszałem dziś w pociągu niesamowitą historię.

191
00:07:42,000 --> 00:07:44,000
Ted Williams zadzwonił do mnie.

192
00:07:44,000 --> 00:07:46,000
Miał kilka pytań na temat Zatoki,

193
00:07:46,000 --> 00:07:48,000
Miał kilka pytań na temat Zatoki,

194
00:07:48,000 --> 00:07:50,000
do artykułu dla magazynu Audubon.

195
00:07:50,000 --> 00:07:53,000
Mówił, że jakiś czas temu był w Zatoce...

196
00:07:53,000 --> 00:07:55,000
Tydzień temu...

197
00:07:55,000 --> 00:07:58,000
Spotkał tam przewodnika rejsów wędkarskich,

198
00:07:58,000 --> 00:08:01,000
który pokazał mu co się dzieje.

199
00:08:01,000 --> 00:08:04,000
Wszyscy klienci anulowali wizyty.

200
00:08:04,000 --> 00:08:06,000
Wszyscy klienci anulowali wizyty.

201
00:08:06,000 --> 00:08:08,000
Już nikt mu nie został.

202
00:08:08,000 --> 00:08:11,000
Wszyscy chcieli zwrotu zaliczki.

203
00:08:11,000 --> 00:08:13,000
Tysiące mają podobne problemy.

204
00:08:13,000 --> 00:08:16,000
Opowiedział Tedowi historię

205
00:08:16,000 --> 00:08:18,000
z ostatniego dnia łowienia ryb:

206
00:08:18,000 --> 00:08:20,000
Delfin butlonosy

207
00:08:20,000 --> 00:08:23,000
pojawił się koło jego łódki.

208
00:08:23,000 --> 00:08:25,000
Z jego nozdrzy bryzgała ropa.

209
00:08:25,000 --> 00:08:28,000
Z jego nozdrzy bryzgała ropa.

210
00:08:28,000 --> 00:08:30,000
Przewodnik odpłynął

211
00:08:30,000 --> 00:08:32,000
bo to był jego ostatni połów,

212
00:08:32,000 --> 00:08:34,000
bo to był jego ostatni połów,

213
00:08:34,000 --> 00:08:36,000
a wiedział, że delfiny płoszą ryby.

214
00:08:36,000 --> 00:08:38,000
Gdy kilka minut potem się odwrócił,

215
00:08:38,000 --> 00:08:40,000
delfin znów był tuż przy łódce.

216
00:08:40,000 --> 00:08:42,000
delfin znów był tuż przy łódce.

217
00:08:42,000 --> 00:08:44,000
W ciągu 30 lat na oceanie,

218
00:08:44,000 --> 00:08:46,000
nic podobnego mu się nie przydażyło.

219
00:08:46,000 --> 00:08:49,000
Czuł, że...

220
00:08:49,000 --> 00:08:51,000
Czuł, że ten delfin

221
00:08:51,000 --> 00:08:54,000
prosił go o pomoc. Przepraszam.

222
00:08:57,000 --> 00:09:00,000
Z winy wycieku Exxon Valdez,

223
00:09:00,000 --> 00:09:02,000
w ciągu pierwszych miesięcy,

224
00:09:02,000 --> 00:09:05,000
umarło 30% populacji orek.

225
00:09:05,000 --> 00:09:07,000
Nie udało się jej odbudować.

226
00:09:07,000 --> 00:09:09,000
Więc plan odbudowy,

227
00:09:09,000 --> 00:09:11,000
może się opóźnić.

228
00:09:11,000 --> 00:09:14,000
Niektóre rzeczy zajmą więcej czasu.

229
00:09:14,000 --> 00:09:16,000
A inne, prawdopodobnie

230
00:09:16,000 --> 00:09:18,000
wrócą trochę szybciej.

231
00:09:18,000 --> 00:09:21,000
Inna ważna sprawa,

232
00:09:21,000 --> 00:09:23,000
to zwierzęta zbierające się w Zatoce

233
00:09:23,000 --> 00:09:25,000
to zwierzęta zbierające się w Zatoce

234
00:09:25,000 --> 00:09:28,000
w okresach migracyjnych.

235
00:09:28,000 --> 00:09:30,000
Zatoka Meksykańska jest bardzo ważna...

236
00:09:30,000 --> 00:09:33,000
Ważniejsza niż taki sam obszar,

237
00:09:33,000 --> 00:09:36,000
gdzieś pośrodku oceanu Atlantyckiego.

238
00:09:36,000 --> 00:09:38,000
Te tuńczyki przemierzają ocean.

239
00:09:38,000 --> 00:09:40,000
Zbierają się w Zatoce, potem mkną do Europy.

240
00:09:40,000 --> 00:09:42,000
Podczas tarła tam wpływają.

241
00:09:42,000 --> 00:09:44,000
Te dwie oznakowane ryby,

242
00:09:44,000 --> 00:09:47,000
są na tarlisku, w pobliżu wycieku ropy.

243
00:09:47,000 --> 00:09:49,000
są na tarlisku, w pobliżu wycieku ropy.

244
00:09:49,000 --> 00:09:52,000
Pewnie będzie to dla nich,

245
00:09:52,000 --> 00:09:55,000
najgorsze tarło w życiu.

246
00:09:55,000 --> 00:09:57,000
Mam nadzieję, że dorosłe osobniki

247
00:09:57,000 --> 00:09:59,000
omijają zanieczyszczoną wodę.

248
00:09:59,000 --> 00:10:01,000
Zazwyczaj nie lubią wody,

249
00:10:01,000 --> 00:10:03,000
która nie jest przejrzysta.

250
00:10:03,000 --> 00:10:05,000
To bardzo atletyczne zwierzęta.

251
00:10:05,000 --> 00:10:07,000
To bardzo atletyczne zwierzęta.

252
00:10:07,000 --> 00:10:10,000
Nie wiem co stanie się z ich skrzelami.

253
00:10:10,000 --> 00:10:12,000
Czy dotyka to dorosłych osobników?

254
00:10:12,000 --> 00:10:14,000
Jeśli nie, to na pewno

255
00:10:14,000 --> 00:10:16,000
wpływa na ich jaja i larwy.

256
00:10:16,000 --> 00:10:19,000
Spójrzcie na tą spadającą linię.

257
00:10:19,000 --> 00:10:21,000
To zasługa nadmiernego połowu ryb.

258
00:10:21,000 --> 00:10:24,000
To zasługa nadmiernego połowu ryb.

259
00:10:24,000 --> 00:10:26,000
Wyciek ropy to katastrofa.

260
00:10:26,000 --> 00:10:28,000
Wyciek ropy to katastrofa.

261
00:10:28,000 --> 00:10:30,000
Wyciek ropy to katastrofa.

262
00:10:30,000 --> 00:10:32,000
Ale trzeba też pamiętać,

263
00:10:32,000 --> 00:10:34,000
o innych rzeczach, które od dawna

264
00:10:34,000 --> 00:10:36,000
wpływają na stan oceanów.

265
00:10:36,000 --> 00:10:38,000
Ocean nawet przed wyciekiem,

266
00:10:38,000 --> 00:10:40,000
nie miał się dobrze.

267
00:10:40,000 --> 00:10:42,000
Od dawna istniało wiele napięć i problemów.

268
00:10:42,000 --> 00:10:44,000
Od dawna istniało wiele napięć i problemów.

269
00:10:44,000 --> 00:10:46,000
Jeśli przyjrzeć się ptakom,

270
00:10:46,000 --> 00:10:48,000
a jest ich wiele w Zatoce,

271
00:10:48,000 --> 00:10:51,000
przybywają tam w określonych okresach,

272
00:10:51,000 --> 00:10:53,000
a potem odlatują.

273
00:10:53,000 --> 00:10:56,000
Zamieszkują wielkie obszary.

274
00:10:56,000 --> 00:10:58,000
Na tym zdjęciu większość to ptaki migracyjne.

275
00:10:58,000 --> 00:11:01,000
Na tym zdjęciu większość to ptaki migracyjne.

276
00:11:01,000 --> 00:11:03,000
Były w okolicach Zatoki,

277
00:11:03,000 --> 00:11:06,000
kiedy ropa zaczęła docierać do brzegu.

278
00:11:07,000 --> 00:11:09,000
Na dole po lewej widać

279
00:11:09,000 --> 00:11:11,000
Kamuszniki i Piaskowce.

280
00:11:11,000 --> 00:11:13,000
Rozmnażają się w Arktyce,

281
00:11:13,000 --> 00:11:15,000
a zimują w południowej Ameryce.

282
00:11:15,000 --> 00:11:17,000
Z Zatoki migrują do Arktyki.

283
00:11:17,000 --> 00:11:20,000
Z Zatoki migrują do Arktyki.

284
00:11:20,000 --> 00:11:22,000
W zatoce widziałem ptaki,

285
00:11:22,000 --> 00:11:24,000
które pochodzą z Grenlandii.

286
00:11:25,000 --> 00:11:28,000
To problem całej półkuli.

287
00:11:28,000 --> 00:11:30,000
Katastrofa dotyka gospodarki całego państwa.

288
00:11:30,000 --> 00:11:33,000
Katastrofa dotyka gospodarki całego państwa.

289
00:11:33,000 --> 00:11:36,000
Ale konsekwencje biologiczne są globalne.

290
00:11:38,000 --> 00:11:40,000
To jeden z najbardziej niepojętych

291
00:11:40,000 --> 00:11:43,000
To jeden z najbardziej niepojętych

292
00:11:43,000 --> 00:11:45,000
przykładów braku przygotowania,

293
00:11:45,000 --> 00:11:47,000
które przychodzą mi do głowy.

294
00:11:47,000 --> 00:11:50,000
Nawet na nalot Pearl Harbor odpowiedziano ogniem.

295
00:11:50,000 --> 00:11:52,000
Nawet na nalot Pearl Harbor odpowiedziano ogniem.

296
00:11:52,000 --> 00:11:54,000
Wydaje się, że nie wiemy nawet co zrobić.

297
00:11:54,000 --> 00:11:56,000
Wydaje się, że nie wiemy nawet co zrobić.

298
00:11:56,000 --> 00:11:59,000
Nic nie było gotowe.

299
00:12:00,000 --> 00:12:02,000
Brak sukcesów na to wskazuje.

300
00:12:02,000 --> 00:12:04,000
Brak sukcesów na to wskazuje.

301
00:12:04,000 --> 00:12:06,000
Używa się głównie pływających zapór i dyspergatorów.

302
00:12:06,000 --> 00:12:09,000
Ale zapory się nie sprawdzają na otwartych wodach.

303
00:12:09,000 --> 00:12:12,000
Nawet nie próbuje się otoczyć ropy,

304
00:12:12,000 --> 00:12:15,000
tam gdzie jest jej najwięcej.

305
00:12:15,000 --> 00:12:17,000
Robi się to przy brzegu, spójrzcie.

306
00:12:17,000 --> 00:12:20,000
Ta po prawej nazywa się "Głupiec",

307
00:12:20,000 --> 00:12:22,000
świetna nazwa dla tej łodzi.

308
00:12:22,000 --> 00:12:25,000
Nic nie zyskają ciągnąc tę zaporę.

309
00:12:25,000 --> 00:12:28,000
Nic nie zyskają ciągnąc tę zaporę.

310
00:12:28,000 --> 00:12:30,000
Setki tysięcy mil kwadratowych

311
00:12:30,000 --> 00:12:32,000
wód Zatoki jest pokryte ropą.

312
00:12:32,000 --> 00:12:34,000
wód Zatoki jest pokryte ropą.

313
00:12:34,000 --> 00:12:37,000
A dyspergatory sprawiają, że ropa ucieka z zapór.

314
00:12:37,000 --> 00:12:39,000
Zapory mają tylko 30 cm średnicy.

315
00:12:39,000 --> 00:12:41,000
Zapory mają tylko 30 cm średnicy.

316
00:12:42,000 --> 00:12:45,000
To szaleństwo.

317
00:12:45,000 --> 00:12:47,000
Setki łodzi do połowu krewetek

318
00:12:47,000 --> 00:12:50,000
wykorzystuje się do ciągnięcia zapór.

319
00:12:50,000 --> 00:12:52,000
Widać jak pracują.

320
00:12:52,000 --> 00:12:54,000
Widać też,

321
00:12:54,000 --> 00:12:57,000
że brudna woda ucieka z tyłu zapory.

322
00:12:57,000 --> 00:13:00,000
Tylko ją poruszają.

323
00:13:00,000 --> 00:13:02,000
To śmieszne.

324
00:13:02,000 --> 00:13:05,000
Na setki mil wybrzeża otoczonego zaporami,

325
00:13:05,000 --> 00:13:07,000
Na setki mil wybrzeża otoczonego zaporami,

326
00:13:07,000 --> 00:13:09,000
Na setki mil wybrzeża otoczonego zaporami,

327
00:13:09,000 --> 00:13:12,000
przypada wybrzeże gdzie zapór nie ma.

328
00:13:12,000 --> 00:13:14,000
Więc ropa i brudna woda

329
00:13:14,000 --> 00:13:17,000
przedostają się tamtędy.

330
00:13:17,000 --> 00:13:20,000
Ta kolonia ptaków została otoczona.

331
00:13:20,000 --> 00:13:23,000
Wszyscy starają się chronić

332
00:13:23,000 --> 00:13:25,000
takie kolonie.

333
00:13:25,000 --> 00:13:28,000
Jako ornitolog zdradzę wam,

334
00:13:28,000 --> 00:13:31,000
że ptaki umieją latać.

335
00:13:31,000 --> 00:13:33,000
(Śmiech)

336
00:13:35,000 --> 00:13:38,000
Otaczanie kolonii ptaków

337
00:13:38,000 --> 00:13:41,000
nic nie daje.

338
00:13:41,000 --> 00:13:44,000
One zdobywają jedzenie nurkując.

339
00:13:45,000 --> 00:13:48,000
Powinno się raczej, jeśli już,

340
00:13:48,000 --> 00:13:51,000
Powinno się raczej, jeśli już,

341
00:13:51,000 --> 00:13:54,000
zamiast ratować gniazda...

342
00:13:54,000 --> 00:13:57,000
powinno się je niszczyć,

343
00:13:57,000 --> 00:13:59,000
żeby ptaki uciekły,

344
00:13:59,000 --> 00:14:02,000
co byłoby dla nich lepsze.

345
00:14:02,000 --> 00:14:05,000
A co do czyszczenia ptaków.

346
00:14:05,000 --> 00:14:08,000
Nie chcę krytykować ludzi,

347
00:14:08,000 --> 00:14:10,000
którzy tak pomagają.

348
00:14:10,000 --> 00:14:12,000
Dawanie wyrazu współczuciu jest ważne.

349
00:14:12,000 --> 00:14:14,000
Dawanie wyrazu współczuciu jest ważne.

350
00:14:14,000 --> 00:14:16,000
Współczucie to jedno z ważniejszych uczuć.

351
00:14:16,000 --> 00:14:18,000
Współczucie to jedno z ważniejszych uczuć.

352
00:14:18,000 --> 00:14:20,000
To ważne, żeby pokazywać takie obrazki.

353
00:14:20,000 --> 00:14:22,000
To ważne, żeby pokazywać takie obrazki.

354
00:14:22,000 --> 00:14:25,000
Ale gdzie te ptaki się potem podzieją?

355
00:14:25,000 --> 00:14:27,000
To jakby uratować ofiarę pożaru,

356
00:14:27,000 --> 00:14:29,000
dać jej odetchnąć świeżym powietrzem

357
00:14:29,000 --> 00:14:32,000
by potem znów wysłać ją w ogień.

358
00:14:33,000 --> 00:14:35,000
Nie zgadzam się na nazywanie tego wypadkiem.

359
00:14:35,000 --> 00:14:38,000
Nie zgadzam się na nazywanie tego wypadkiem.

360
00:14:38,000 --> 00:14:41,000
To rezultat poważnego zaniedbania.

361
00:14:41,000 --> 00:14:46,000
(Brawa)

362
00:14:46,000 --> 00:14:48,000
Nie tylko B.P.

363
00:14:48,000 --> 00:14:50,000
B.P. prowadziło działalność

364
00:14:50,000 --> 00:14:53,000
lekkomyślnie i byle jak,

365
00:14:53,000 --> 00:14:55,000
bo mieli przyzwolenie.

366
00:14:55,000 --> 00:14:57,000
Mogli tak robić,

367
00:14:57,000 --> 00:15:00,000
dzięki całkowitemu brakowi nadzoru

368
00:15:00,000 --> 00:15:03,000
ze strony rządu, który ma nas chronić.

369
00:15:03,000 --> 00:15:06,000
ze strony rządu, który ma nas chronić.

370
00:15:08,000 --> 00:15:10,000
Taki znak widać wszędzie w USA.

371
00:15:10,000 --> 00:15:13,000
Taki znak widać wszędzie w USA.

372
00:15:13,000 --> 00:15:15,000
Gdybyście wylali kilka litrów ropy

373
00:15:15,000 --> 00:15:17,000
bylibyście w tarapatach.

374
00:15:17,000 --> 00:15:19,000
To zastanawia, kogo prawo dotyczy,

375
00:15:19,000 --> 00:15:22,000
To zastanawia, kogo prawo dotyczy,

376
00:15:22,000 --> 00:15:25,000
a kto jest ponad nim.

377
00:15:25,000 --> 00:15:27,000
Są rzeczy, które można zrobić.

378
00:15:27,000 --> 00:15:30,000
Możemy dostać taki sprzęt, jakiego potrzeba.

379
00:15:30,000 --> 00:15:32,000
Nie trzeba bujnej wyobraźni by przewidzieć,

380
00:15:32,000 --> 00:15:34,000
Nie trzeba bujnej wyobraźni by przewidzieć,

381
00:15:34,000 --> 00:15:36,000
że po wydrążeniu 30.000 dziur

382
00:15:36,000 --> 00:15:39,000
w poszukiwaniu ropy na dnie Zatoki,

383
00:15:39,000 --> 00:15:41,000
ropa zacznie z jednej wyciekać.

384
00:15:41,000 --> 00:15:44,000
Musimy być przygotowani.

385
00:15:44,000 --> 00:15:47,000
To jest pewne.

386
00:15:47,000 --> 00:15:49,000
Ale musimy też zrozumieć,

387
00:15:49,000 --> 00:15:52,000
jak to się wszystko zaczęło.

388
00:15:52,000 --> 00:15:54,000
A zaczęło się od degradacji

389
00:15:54,000 --> 00:15:57,000
znaczenia naszego rządu

390
00:15:57,000 --> 00:16:00,000
jako organu chroniącego

391
00:16:00,000 --> 00:16:02,000
interes publiczny.

392
00:16:06,000 --> 00:16:08,000
Tak więc, wyciek ropy

393
00:16:08,000 --> 00:16:10,000
dotacje dla banków,

394
00:16:10,000 --> 00:16:13,000
kryzys finansowy,

395
00:16:13,000 --> 00:16:16,000
są symptomami

396
00:16:16,000 --> 00:16:18,000
tej samej choroby.

397
00:16:18,000 --> 00:16:20,000
Nadal rozumiemy,

398
00:16:20,000 --> 00:16:23,000
że policja jest potrzebna,

399
00:16:23,000 --> 00:16:26,000
by nas chronić przed złoczyńcami.

400
00:16:26,000 --> 00:16:28,000
Czasem może być irytująca,

401
00:16:28,000 --> 00:16:30,000
jak dostaniemy mandat,

402
00:16:30,000 --> 00:16:33,000
ale nikt nie twierdzi, że jest zbędna.

403
00:16:33,000 --> 00:16:36,000
W kręgach rządowych,

404
00:16:36,000 --> 00:16:38,000
w ostatnim trzydziestoleciu,

405
00:16:38,000 --> 00:16:41,000
rozpoczęła się deregulacja

406
00:16:41,000 --> 00:16:43,000
popierana przez tych,

407
00:16:43,000 --> 00:16:45,000
przed którymi powinno się nas chronić.

408
00:16:45,000 --> 00:16:47,000
przed którymi powinno się nas chronić.

409
00:16:47,000 --> 00:16:50,000
Wykupiono nasz rząd.

410
00:16:50,000 --> 00:16:59,000
(Brawa)

411
00:17:00,000 --> 00:17:03,000
Od dłuższego czasu mieliśmy ten problem.

412
00:17:03,000 --> 00:17:06,000
Gdy Ameryka powstawała

413
00:17:06,000 --> 00:17:08,000
korporacje były nielegalne.

414
00:17:08,000 --> 00:17:11,000
Już Thomas Jefferson twierdził,

415
00:17:11,000 --> 00:17:14,000
że korporacje nie przestrzegają

416
00:17:14,000 --> 00:17:17,000
praw naszego kraju.

417
00:17:18,000 --> 00:17:20,000
Co do konserwatystów,

418
00:17:20,000 --> 00:17:22,000
Co do konserwatystów,

419
00:17:22,000 --> 00:17:24,000
jeśli na prawdę chcieliby być

420
00:17:24,000 --> 00:17:26,000
konserwatywni i patriotyczni

421
00:17:26,000 --> 00:17:28,000
powinni wykopać te korporacje na zbity pysk.

422
00:17:28,000 --> 00:17:30,000
powinni wykopać te korporacje na zbity pysk.

423
00:17:30,000 --> 00:17:33,000
Tak zrobiliby prawdziwi konserwatyści.

424
00:17:34,000 --> 00:17:36,000
Musimy odnowić przekonanie,

425
00:17:36,000 --> 00:17:38,000
Musimy odnowić przekonanie,

426
00:17:38,000 --> 00:17:40,000
że nasz rząd ma bronić naszych interesów

427
00:17:40,000 --> 00:17:42,000
że nasz rząd ma bronić naszych interesów

428
00:17:42,000 --> 00:17:44,000
co da naszemu krajowi

429
00:17:44,000 --> 00:17:46,000
poczucie jedności i cel,

430
00:17:46,000 --> 00:17:48,000
które straciliśmy.

431
00:17:49,000 --> 00:17:51,000
Jest jeszcze nadzieja.

432
00:17:51,000 --> 00:17:53,000
Chyba się ocknęliśmy.

433
00:17:53,000 --> 00:17:55,000
To ustawa Glass-Steagall,

434
00:17:55,000 --> 00:17:57,000
która miała nas bronić

435
00:17:57,000 --> 00:17:59,000
przed przyczynami recesji,

436
00:17:59,000 --> 00:18:01,000
i bankructwa banków.

437
00:18:01,000 --> 00:18:03,000
A trzeba było ogromnych dotacji...

438
00:18:03,000 --> 00:18:05,000
Systematycznie niszczono,

439
00:18:05,000 --> 00:18:08,000
postanowienia z 1933 roku.

440
00:18:08,000 --> 00:18:10,000
Teraz myśli się o ponownym

441
00:18:10,000 --> 00:18:12,000
wprowadzaniu ich w życie.

442
00:18:12,000 --> 00:18:14,000
Ale lobbiści już protestują,

443
00:18:14,000 --> 00:18:16,000
próbując zmienić przepisy,

444
00:18:16,000 --> 00:18:19,000
nawet po tym jak ustawa przeszła.

445
00:18:19,000 --> 00:18:21,000
To wieczna wojna.

446
00:18:21,000 --> 00:18:23,000
Mamy teraz wybór.

447
00:18:23,000 --> 00:18:25,000
Albo skończy się

448
00:18:25,000 --> 00:18:27,000
na niesamowitej katastrofie

449
00:18:27,000 --> 00:18:29,000
jaką jest wyciek ropy,

450
00:18:29,000 --> 00:18:31,000
albo z jej pomocą zmienimy przyszłość.

451
00:18:31,000 --> 00:18:33,000
albo z jej pomocą zmienimy przyszłość.

452
00:18:33,000 --> 00:18:35,000
Ten temat się powtarza,

453
00:18:35,000 --> 00:18:37,000
należy ją wykorzystać.

454
00:18:37,000 --> 00:18:39,000
Już to przerabialiśmy,

455
00:18:39,000 --> 00:18:41,000
przy innych okazjach.

456
00:18:41,000 --> 00:18:44,000
Pierwsze szyby naftowe nazywano "wielorybami".

457
00:18:44,000 --> 00:18:47,000
A świdry wiertnicze - harpunami.

458
00:18:47,000 --> 00:18:50,000
Wtedy zdziesiątkowaliśmy wieloryby.

459
00:18:50,000 --> 00:18:52,000
Czy tak musi być?

460
00:18:52,000 --> 00:18:54,000
Od czasów jaskiniowych,

461
00:18:54,000 --> 00:18:56,000
gdy potrzebowaliśmy energii

462
00:18:56,000 --> 00:18:59,000
coś podpalaliśmy - tak też jest dziś.

463
00:18:59,000 --> 00:19:01,000
Znów coś podpalamy,

464
00:19:01,000 --> 00:19:04,000
w poszukiwaniu energii.

465
00:19:04,000 --> 00:19:06,000
Mówi się, że czysta energia

466
00:19:06,000 --> 00:19:08,000
Mówi się, że czysta energia

467
00:19:08,000 --> 00:19:11,000
jest zbyt droga.

468
00:19:11,000 --> 00:19:13,000
Ale kto tak mówi?

469
00:19:13,000 --> 00:19:15,000
Sprzedawcy paliw kopalnych.

470
00:19:15,000 --> 00:19:18,000
Kiedyś już tak było,

471
00:19:18,000 --> 00:19:20,000
mawiało się, że zmiana sprawi,

472
00:19:20,000 --> 00:19:22,000
że gospodarka się załamie,

473
00:19:22,000 --> 00:19:25,000
niewolnicy byli najtańsi.

474
00:19:25,000 --> 00:19:28,000
Energia to problem moralny.

475
00:19:28,000 --> 00:19:30,000
Tak jest i teraz.

476
00:19:30,000 --> 00:19:32,000
Trzeba rozróżnić między dobrem i złem. Dziękuję.

477
00:19:32,000 --> 00:19:34,000
Trzeba rozróżnić między dobrem i złem. Dziękuję.