0:00:01.000,0:00:04.000
Taki był kiedyś ocean.

0:00:04.000,0:00:06.000
Zatokę Meksykańską odwiedziłem już kilka razy

0:00:06.000,0:00:08.000
Zatokę Meksykańską odwiedziłem już kilka razy

0:00:08.000,0:00:10.000
i jestem zdruzgotany

0:00:10.000,0:00:13.000
bo spoglądając na ocean,

0:00:13.000,0:00:15.000
niezależnie od lokalizacji,

0:00:15.000,0:00:17.000
nawet w obszarach

0:00:17.000,0:00:19.000
gdzie ropy ma nie być,

0:00:19.000,0:00:21.000
jednak ją znajduję.

0:00:21.000,0:00:23.000
Bardzo mi to ciąży na duszy.

0:00:23.000,0:00:25.000
Bardzo mi to ciąży na duszy.

0:00:26.000,0:00:28.000
Dziś chcę wam przekazać

0:00:28.000,0:00:30.000
dużo informacji

0:00:30.000,0:00:32.000
nie tylko o wycieku ropy

0:00:32.000,0:00:35.000
nie tylko o wycieku ropy

0:00:35.000,0:00:38.000
ale też przyczynach i znaczeniu tej tragedii.

0:00:38.000,0:00:40.000
Może wpierw coś o mnie:

0:00:40.000,0:00:42.000
W skrócie - lubię wędkować, od małego.

0:00:42.000,0:00:44.000
W skrócie - lubię wędkować, od małego.

0:00:44.000,0:00:46.000
Z tego powodu,

0:00:46.000,0:00:48.000
zająłem się ptactwem morskim,

0:00:48.000,0:00:51.000
żeby móc spędzać czas na wybrzeżu.

0:00:51.000,0:00:53.000
Teraz głównie piszę książki

0:00:53.000,0:00:55.000
o tym jak ocean się zmienia.

0:00:55.000,0:00:58.000
A zmiany w oceanie następują bardzo szybko.

0:00:58.000,0:01:01.000
Tę grafikę już widzieliście.

0:01:01.000,0:01:04.000
Żyjemy na twardej kuli,

0:01:04.000,0:01:06.000
która jest tylko troszkę wilgotna.

0:01:06.000,0:01:08.000
która jest tylko troszkę wilgotna.

0:01:08.000,0:01:10.000
Jakby resztki po zanurzeniu jej w wodzie.

0:01:10.000,0:01:12.000
Tak samo jest z atmosferą.

0:01:12.000,0:01:14.000
Gdyby ją zebrać i zwinąć w kulkę,

0:01:14.000,0:01:16.000
Gdyby ją zebrać i zwinąć w kulkę,

0:01:16.000,0:01:18.000
byłoby jej tyle co po prawej.

0:01:18.000,0:01:20.000
Więc żyjemy,

0:01:20.000,0:01:23.000
na bardzo delikatnej bańce mydlanej,

0:01:23.000,0:01:25.000
bardzo nam drogiej,

0:01:25.000,0:01:28.000
ale na którą łatwo wpłynąć.

0:01:28.000,0:01:31.000
Spalanie ropy, węgla i gazu,

0:01:31.000,0:01:33.000
wszystkich paliw kopalnych

0:01:33.000,0:01:35.000
bardzo zmieniło atmosferę.

0:01:35.000,0:01:38.000
Wzrosła zawartość dwutlenku węgla.

0:01:38.000,0:01:41.000
Ocieplamy klimat.

0:01:41.000,0:01:43.000
Wyciek ropy w Zatoce,

0:01:43.000,0:01:45.000
to tylko część większego problemu

0:01:45.000,0:01:48.000
to tylko część większego problemu

0:01:48.000,0:01:51.000
energii, którą napędzamy cywilizację.

0:01:51.000,0:01:53.000
Oprócz ocieplenia,

0:01:53.000,0:01:56.000
oceany są też zakwaszane,

0:01:56.000,0:01:58.000
w znacznym stopniu,

0:01:58.000,0:02:01.000
co wpływa na zwierzęta.

0:02:01.000,0:02:03.000
W laboratorium,

0:02:03.000,0:02:05.000
jeśli włożyć małża do wody o pH

0:02:05.000,0:02:07.000
nie jak zwykle 8.1,

0:02:07.000,0:02:09.000
co jest naturalne dla oceanu,

0:02:09.000,0:02:11.000
a 7.5, rozpuści się on po trzech dniach.

0:02:11.000,0:02:14.000
a 7.5, rozpuści się on po trzech dniach.

0:02:14.000,0:02:16.000
Larwy jeża morskiego,

0:02:16.000,0:02:18.000
przstosowane do pH 8.1

0:02:18.000,0:02:20.000
a przeniesione do 7.7,

0:02:20.000,0:02:22.000
niewielka różnica,

0:02:22.000,0:02:25.000
umierają zdeformowane.

0:02:25.000,0:02:28.000
Już teraz larwy małż,

0:02:28.000,0:02:30.000
tych które jemy, wymierają.

0:02:30.000,0:02:32.000
tych które jemy, wymierają.

0:02:32.000,0:02:34.000
Z tego powodu też

0:02:34.000,0:02:36.000
rafy koralowe wolniej przyrastają.

0:02:36.000,0:02:38.000
pH ma znaczenie.

0:02:38.000,0:02:40.000
Teraz pojedźmy razem,

0:02:40.000,0:02:42.000
na Wybrzeże Meksykańskie.

0:02:42.000,0:02:45.000
Tamtejsi ludzie imponują mi

0:02:45.000,0:02:48.000
swoją wiedzą o oceanie.

0:02:48.000,0:02:50.000
Wiedzą jak poskromić wodę.

0:02:50.000,0:02:52.000
Radzą sobie z huraganami.

0:02:52.000,0:02:55.000
Wiedzą co zrobić gdy poziom wód opadnie.

0:02:55.000,0:02:57.000
Ale kiedy coś innego niż woda

0:02:57.000,0:02:59.000
zmienia ich rodzimą ziemię,

0:02:59.000,0:03:01.000
nie mają wielu opcji.

0:03:01.000,0:03:03.000
Całe społeczności,

0:03:03.000,0:03:05.000
są pozbawione perspektyw.

0:03:05.000,0:03:08.000
Nie mają alternatywy.

0:03:08.000,0:03:10.000
Nie znajdą pracy,

0:03:10.000,0:03:12.000
w lokalnym kurorcie,

0:03:12.000,0:03:15.000
bo ich tam nie ma.

0:03:16.000,0:03:18.000
Rozglądając się po wybrzeżu,

0:03:18.000,0:03:20.000
widać mnóstwo ropy.

0:03:20.000,0:03:22.000
Ropa jest w wodzie.

0:03:22.000,0:03:25.000
Jest wzdłuż linii brzegowej.

0:03:25.000,0:03:27.000
A samo centrum katastrofy,

0:03:27.000,0:03:29.000
wygląda zatrważająco.

0:03:29.000,0:03:32.000
Jakby ktoś wyjął miskę olejową,

0:03:32.000,0:03:34.000
żeby ją tam opróżnić.

0:03:34.000,0:03:37.000
Ale co chyba najbardziej niewiarygodne,

0:03:37.000,0:03:39.000
nikt nie stara się tej ropy usunąć

0:03:39.000,0:03:41.000
nikt nie stara się tej ropy usunąć

0:03:41.000,0:03:44.000
z miejsca gdzie jest najgęstsza.

0:03:44.000,0:03:46.000
W niektórych miejscach

0:03:46.000,0:03:49.000
ocean wygląda jak po apokalipsie.

0:03:50.000,0:03:52.000
Wzdłuż brzegu,

0:03:52.000,0:03:54.000
ropa jest wszędzie.

0:03:54.000,0:03:56.000
Straszny bałagan.

0:03:56.000,0:03:58.000
W miejscach, do których dopiero dochodzi,

0:03:58.000,0:04:01.000
jak na wschodzie, koło Alabamy,

0:04:01.000,0:04:03.000
ludzie wciąż chodzą na plażę,

0:04:03.000,0:04:05.000
podczas gdy inni ją oczyszczają.

0:04:05.000,0:04:08.000
A czyści się ją w dziwny sposób.

0:04:08.000,0:04:10.000
Nie można wkładać więcej niż 4.5 kg piasku,

0:04:10.000,0:04:12.000
do 190 litrowych toreb.

0:04:12.000,0:04:14.000
Mają całe mnóstwo takich toreb.

0:04:14.000,0:04:16.000
Nie wiem co mają zamiar z nimi zrobić.

0:04:16.000,0:04:18.000
Ludzie nadal chodzą na plażę.

0:04:18.000,0:04:20.000
Ignorują mały znak przestrzegający

0:04:20.000,0:04:22.000
przed wchodzeniem do wody.

0:04:22.000,0:04:24.000
Ich dzieci się kąpią,

0:04:24.000,0:04:27.000
ich ubrania umorusane są smołą.

0:04:27.000,0:04:29.000
W miejscach gdzie ropa dotarła,

0:04:29.000,0:04:31.000
już dawno, jest gorzej.

0:04:31.000,0:04:34.000
Prawie nikogo już tam nie ma,

0:04:34.000,0:04:36.000
Tylko kilka osób,

0:04:36.000,0:04:38.000
nadal tam chodzi.

0:04:38.000,0:04:40.000
Tamtejsi ludzie są wstrząśnięci.

0:04:40.000,0:04:42.000
Są bardzo pracowici.

0:04:42.000,0:04:44.000
Zawsze wstawali rano,

0:04:44.000,0:04:47.000
i szli do pracy.

0:04:47.000,0:04:50.000
Mogli polegać na darach natury

0:04:50.000,0:04:52.000
Mogli polegać na darach natury

0:04:52.000,0:04:54.000
ekosystemu Zatoki.

0:04:54.000,0:04:57.000
Teraz ich świat się wali.

0:04:57.000,0:05:00.000
Dosłownie widać znaki

0:05:00.000,0:05:03.000
ich szoku

0:05:05.000,0:05:08.000
oburzenia

0:05:10.000,0:05:13.000
gniewu

0:05:17.000,0:05:20.000
i żałoby.

0:05:20.000,0:05:23.000
To widać od razu.

0:05:25.000,0:05:27.000
Ale dzieją się też

0:05:27.000,0:05:29.000
rzeczy nie od razu widoczne.

0:05:29.000,0:05:31.000
Co się dzieje pod wodą?

0:05:31.000,0:05:33.000
Niektórzy mówią

0:05:33.000,0:05:35.000
o smugach ropy.

0:05:35.000,0:05:38.000
Inni zaprzeczają ich istnieniu.

0:05:38.000,0:05:41.000
Więc kongresmen Markey spytał:

0:05:41.000,0:05:44.000
"Czy potrzeba łodzi podwodnej,

0:05:44.000,0:05:47.000
by sprawdzić czy tam są?"

0:05:47.000,0:05:49.000
Niestety do łodzi podwodnej nie wsiadłem...

0:05:49.000,0:05:52.000
Nie było na to czasu.

0:05:52.000,0:05:54.000
Więc wymyśliłem eksperyment.

0:05:54.000,0:05:56.000
Więc wymyśliłem eksperyment.

0:05:56.000,0:05:58.000
Więc wymyśliłem eksperyment.

0:05:58.000,0:06:01.000
To jest Zatoka Meksykańska,

0:06:01.000,0:06:04.000
błękitna, pełno tam ryb.

0:06:04.000,0:06:06.000
Stworzyłem własny wyciek ropy.

0:06:06.000,0:06:08.000
Stworzyłem własny wyciek ropy.

0:06:08.000,0:06:10.000
Potwierdziłem hipotezę,

0:06:10.000,0:06:13.000
że ropa nie miesza się z wodą,

0:06:13.000,0:06:16.000
do momentu dodania dyspergatora.

0:06:18.000,0:06:21.000
Wtedy już się mieszają.

0:06:21.000,0:06:23.000
Wtedy już się mieszają.

0:06:23.000,0:06:25.000
Wystarczy dodać energię,

0:06:25.000,0:06:27.000
energię wiatru i fal.

0:06:27.000,0:06:30.000
a wielki bałagan gotów.

0:06:30.000,0:06:32.000
a wielki bałagan gotów.

0:06:32.000,0:06:34.000
Nie da się go wyczyścić,

0:06:34.000,0:06:37.000
nie da się dotknąć, oddzielić

0:06:37.000,0:06:40.000
i co najważniejsze:

0:06:40.000,0:06:42.000
nie widać go.

0:06:42.000,0:06:45.000
Jest ukrywany umyślnie.

0:06:45.000,0:06:48.000
To katastrofa, że dokładne dane

0:06:48.000,0:06:51.000
można zdobyć tylko wyłapując skrawki informacji.

0:06:51.000,0:06:53.000
Wiele osób podejrzewa,

0:06:53.000,0:06:56.000
próby zatuszowania prawdy.

0:06:56.000,0:06:58.000
Osobiście sądzę,

0:06:58.000,0:07:00.000
że dyspergatory

0:07:00.000,0:07:03.000
to próba ukrycia ciała.

0:07:03.000,0:07:05.000
Tak się składa, że oprawca

0:07:05.000,0:07:07.000
kontroluje scenę zbrodni.

0:07:07.000,0:07:09.000
Ale nadal ją widać.

0:07:09.000,0:07:11.000
Widać gdzie ropa,

0:07:11.000,0:07:13.000
koncentruje się na powierzchni,

0:07:13.000,0:07:16.000
i gdzie się ją "atakuje",

0:07:16.000,0:07:19.000
by ukryć dowody.

0:07:19.000,0:07:21.000
Słyszymy że bakterie zjadają ropę?

0:07:21.000,0:07:23.000
Słyszymy że bakterie zjadają ropę?

0:07:23.000,0:07:25.000
Tak samo jak żółwie morskie.

0:07:25.000,0:07:27.000
Zanim się rozpadnie,

0:07:27.000,0:07:29.000
dzieje się wiele rzeczy,

0:07:29.000,0:07:31.000
nim bakterie mogą się nią zająć.

0:07:31.000,0:07:34.000
Żółwie ją zjadają. Dostaje się do skrzeli ryb.

0:07:34.000,0:07:36.000
Delfiny muszą przez nią przepływać.

0:07:36.000,0:07:39.000
Usłyszałem dziś w pociągu niesamowitą historię.

0:07:39.000,0:07:42.000
Usłyszałem dziś w pociągu niesamowitą historię.

0:07:42.000,0:07:44.000
Ted Williams zadzwonił do mnie.

0:07:44.000,0:07:46.000
Miał kilka pytań na temat Zatoki,

0:07:46.000,0:07:48.000
Miał kilka pytań na temat Zatoki,

0:07:48.000,0:07:50.000
do artykułu dla magazynu Audubon.

0:07:50.000,0:07:53.000
Mówił, że jakiś czas temu był w Zatoce...

0:07:53.000,0:07:55.000
Tydzień temu...

0:07:55.000,0:07:58.000
Spotkał tam przewodnika rejsów wędkarskich,

0:07:58.000,0:08:01.000
który pokazał mu co się dzieje.

0:08:01.000,0:08:04.000
Wszyscy klienci anulowali wizyty.

0:08:04.000,0:08:06.000
Wszyscy klienci anulowali wizyty.

0:08:06.000,0:08:08.000
Już nikt mu nie został.

0:08:08.000,0:08:11.000
Wszyscy chcieli zwrotu zaliczki.

0:08:11.000,0:08:13.000
Tysiące mają podobne problemy.

0:08:13.000,0:08:16.000
Opowiedział Tedowi historię

0:08:16.000,0:08:18.000
z ostatniego dnia łowienia ryb:

0:08:18.000,0:08:20.000
Delfin butlonosy

0:08:20.000,0:08:23.000
pojawił się koło jego łódki.

0:08:23.000,0:08:25.000
Z jego nozdrzy bryzgała ropa.

0:08:25.000,0:08:28.000
Z jego nozdrzy bryzgała ropa.

0:08:28.000,0:08:30.000
Przewodnik odpłynął

0:08:30.000,0:08:32.000
bo to był jego ostatni połów,

0:08:32.000,0:08:34.000
bo to był jego ostatni połów,

0:08:34.000,0:08:36.000
a wiedział, że delfiny płoszą ryby.

0:08:36.000,0:08:38.000
Gdy kilka minut potem się odwrócił,

0:08:38.000,0:08:40.000
delfin znów był tuż przy łódce.

0:08:40.000,0:08:42.000
delfin znów był tuż przy łódce.

0:08:42.000,0:08:44.000
W ciągu 30 lat na oceanie,

0:08:44.000,0:08:46.000
nic podobnego mu się nie przydażyło.

0:08:46.000,0:08:49.000
Czuł, że...

0:08:49.000,0:08:51.000
Czuł, że ten delfin

0:08:51.000,0:08:54.000
prosił go o pomoc. Przepraszam.

0:08:57.000,0:09:00.000
Z winy wycieku Exxon Valdez,

0:09:00.000,0:09:02.000
w ciągu pierwszych miesięcy,

0:09:02.000,0:09:05.000
umarło 30% populacji orek.

0:09:05.000,0:09:07.000
Nie udało się jej odbudować.

0:09:07.000,0:09:09.000
Więc plan odbudowy,

0:09:09.000,0:09:11.000
może się opóźnić.

0:09:11.000,0:09:14.000
Niektóre rzeczy zajmą więcej czasu.

0:09:14.000,0:09:16.000
A inne, prawdopodobnie

0:09:16.000,0:09:18.000
wrócą trochę szybciej.

0:09:18.000,0:09:21.000
Inna ważna sprawa,

0:09:21.000,0:09:23.000
to zwierzęta zbierające się w Zatoce

0:09:23.000,0:09:25.000
to zwierzęta zbierające się w Zatoce

0:09:25.000,0:09:28.000
w okresach migracyjnych.

0:09:28.000,0:09:30.000
Zatoka Meksykańska jest bardzo ważna...

0:09:30.000,0:09:33.000
Ważniejsza niż taki sam obszar,

0:09:33.000,0:09:36.000
gdzieś pośrodku oceanu Atlantyckiego.

0:09:36.000,0:09:38.000
Te tuńczyki przemierzają ocean.

0:09:38.000,0:09:40.000
Zbierają się w Zatoce, potem mkną do Europy.

0:09:40.000,0:09:42.000
Podczas tarła tam wpływają.

0:09:42.000,0:09:44.000
Te dwie oznakowane ryby,

0:09:44.000,0:09:47.000
są na tarlisku, w pobliżu wycieku ropy.

0:09:47.000,0:09:49.000
są na tarlisku, w pobliżu wycieku ropy.

0:09:49.000,0:09:52.000
Pewnie będzie to dla nich,

0:09:52.000,0:09:55.000
najgorsze tarło w życiu.

0:09:55.000,0:09:57.000
Mam nadzieję, że dorosłe osobniki

0:09:57.000,0:09:59.000
omijają zanieczyszczoną wodę.

0:09:59.000,0:10:01.000
Zazwyczaj nie lubią wody,

0:10:01.000,0:10:03.000
która nie jest przejrzysta.

0:10:03.000,0:10:05.000
To bardzo atletyczne zwierzęta.

0:10:05.000,0:10:07.000
To bardzo atletyczne zwierzęta.

0:10:07.000,0:10:10.000
Nie wiem co stanie się z ich skrzelami.

0:10:10.000,0:10:12.000
Czy dotyka to dorosłych osobników?

0:10:12.000,0:10:14.000
Jeśli nie, to na pewno

0:10:14.000,0:10:16.000
wpływa na ich jaja i larwy.

0:10:16.000,0:10:19.000
Spójrzcie na tą spadającą linię.

0:10:19.000,0:10:21.000
To zasługa nadmiernego połowu ryb.

0:10:21.000,0:10:24.000
To zasługa nadmiernego połowu ryb.

0:10:24.000,0:10:26.000
Wyciek ropy to katastrofa.

0:10:26.000,0:10:28.000
Wyciek ropy to katastrofa.

0:10:28.000,0:10:30.000
Wyciek ropy to katastrofa.

0:10:30.000,0:10:32.000
Ale trzeba też pamiętać,

0:10:32.000,0:10:34.000
o innych rzeczach, które od dawna

0:10:34.000,0:10:36.000
wpływają na stan oceanów.

0:10:36.000,0:10:38.000
Ocean nawet przed wyciekiem,

0:10:38.000,0:10:40.000
nie miał się dobrze.

0:10:40.000,0:10:42.000
Od dawna istniało wiele napięć i problemów.

0:10:42.000,0:10:44.000
Od dawna istniało wiele napięć i problemów.

0:10:44.000,0:10:46.000
Jeśli przyjrzeć się ptakom,

0:10:46.000,0:10:48.000
a jest ich wiele w Zatoce,

0:10:48.000,0:10:51.000
przybywają tam w określonych okresach,

0:10:51.000,0:10:53.000
a potem odlatują.

0:10:53.000,0:10:56.000
Zamieszkują wielkie obszary.

0:10:56.000,0:10:58.000
Na tym zdjęciu większość to ptaki migracyjne.

0:10:58.000,0:11:01.000
Na tym zdjęciu większość to ptaki migracyjne.

0:11:01.000,0:11:03.000
Były w okolicach Zatoki,

0:11:03.000,0:11:06.000
kiedy ropa zaczęła docierać do brzegu.

0:11:07.000,0:11:09.000
Na dole po lewej widać

0:11:09.000,0:11:11.000
Kamuszniki i Piaskowce.

0:11:11.000,0:11:13.000
Rozmnażają się w Arktyce,

0:11:13.000,0:11:15.000
a zimują w południowej Ameryce.

0:11:15.000,0:11:17.000
Z Zatoki migrują do Arktyki.

0:11:17.000,0:11:20.000
Z Zatoki migrują do Arktyki.

0:11:20.000,0:11:22.000
W zatoce widziałem ptaki,

0:11:22.000,0:11:24.000
które pochodzą z Grenlandii.

0:11:25.000,0:11:28.000
To problem całej półkuli.

0:11:28.000,0:11:30.000
Katastrofa dotyka gospodarki całego państwa.

0:11:30.000,0:11:33.000
Katastrofa dotyka gospodarki całego państwa.

0:11:33.000,0:11:36.000
Ale konsekwencje biologiczne są globalne.

0:11:38.000,0:11:40.000
To jeden z najbardziej niepojętych

0:11:40.000,0:11:43.000
To jeden z najbardziej niepojętych

0:11:43.000,0:11:45.000
przykładów braku przygotowania,

0:11:45.000,0:11:47.000
które przychodzą mi do głowy.

0:11:47.000,0:11:50.000
Nawet na nalot Pearl Harbor odpowiedziano ogniem.

0:11:50.000,0:11:52.000
Nawet na nalot Pearl Harbor odpowiedziano ogniem.

0:11:52.000,0:11:54.000
Wydaje się, że nie wiemy nawet co zrobić.

0:11:54.000,0:11:56.000
Wydaje się, że nie wiemy nawet co zrobić.

0:11:56.000,0:11:59.000
Nic nie było gotowe.

0:12:00.000,0:12:02.000
Brak sukcesów na to wskazuje.

0:12:02.000,0:12:04.000
Brak sukcesów na to wskazuje.

0:12:04.000,0:12:06.000
Używa się głównie pływających zapór i dyspergatorów.

0:12:06.000,0:12:09.000
Ale zapory się nie sprawdzają na otwartych wodach.

0:12:09.000,0:12:12.000
Nawet nie próbuje się otoczyć ropy,

0:12:12.000,0:12:15.000
tam gdzie jest jej najwięcej.

0:12:15.000,0:12:17.000
Robi się to przy brzegu, spójrzcie.

0:12:17.000,0:12:20.000
Ta po prawej nazywa się "Głupiec",

0:12:20.000,0:12:22.000
świetna nazwa dla tej łodzi.

0:12:22.000,0:12:25.000
Nic nie zyskają ciągnąc tę zaporę.

0:12:25.000,0:12:28.000
Nic nie zyskają ciągnąc tę zaporę.

0:12:28.000,0:12:30.000
Setki tysięcy mil kwadratowych

0:12:30.000,0:12:32.000
wód Zatoki jest pokryte ropą.

0:12:32.000,0:12:34.000
wód Zatoki jest pokryte ropą.

0:12:34.000,0:12:37.000
A dyspergatory sprawiają, że ropa ucieka z zapór.

0:12:37.000,0:12:39.000
Zapory mają tylko 30 cm średnicy.

0:12:39.000,0:12:41.000
Zapory mają tylko 30 cm średnicy.

0:12:42.000,0:12:45.000
To szaleństwo.

0:12:45.000,0:12:47.000
Setki łodzi do połowu krewetek

0:12:47.000,0:12:50.000
wykorzystuje się do ciągnięcia zapór.

0:12:50.000,0:12:52.000
Widać jak pracują.

0:12:52.000,0:12:54.000
Widać też,

0:12:54.000,0:12:57.000
że brudna woda ucieka z tyłu zapory.

0:12:57.000,0:13:00.000
Tylko ją poruszają.

0:13:00.000,0:13:02.000
To śmieszne.

0:13:02.000,0:13:05.000
Na setki mil wybrzeża otoczonego zaporami,

0:13:05.000,0:13:07.000
Na setki mil wybrzeża otoczonego zaporami,

0:13:07.000,0:13:09.000
Na setki mil wybrzeża otoczonego zaporami,

0:13:09.000,0:13:12.000
przypada wybrzeże gdzie zapór nie ma.

0:13:12.000,0:13:14.000
Więc ropa i brudna woda

0:13:14.000,0:13:17.000
przedostają się tamtędy.

0:13:17.000,0:13:20.000
Ta kolonia ptaków została otoczona.

0:13:20.000,0:13:23.000
Wszyscy starają się chronić

0:13:23.000,0:13:25.000
takie kolonie.

0:13:25.000,0:13:28.000
Jako ornitolog zdradzę wam,

0:13:28.000,0:13:31.000
że ptaki umieją latać.

0:13:31.000,0:13:33.000
(Śmiech)

0:13:35.000,0:13:38.000
Otaczanie kolonii ptaków

0:13:38.000,0:13:41.000
nic nie daje.

0:13:41.000,0:13:44.000
One zdobywają jedzenie nurkując.

0:13:45.000,0:13:48.000
Powinno się raczej, jeśli już,

0:13:48.000,0:13:51.000
Powinno się raczej, jeśli już,

0:13:51.000,0:13:54.000
zamiast ratować gniazda...

0:13:54.000,0:13:57.000
powinno się je niszczyć,

0:13:57.000,0:13:59.000
żeby ptaki uciekły,

0:13:59.000,0:14:02.000
co byłoby dla nich lepsze.

0:14:02.000,0:14:05.000
A co do czyszczenia ptaków.

0:14:05.000,0:14:08.000
Nie chcę krytykować ludzi,

0:14:08.000,0:14:10.000
którzy tak pomagają.

0:14:10.000,0:14:12.000
Dawanie wyrazu współczuciu jest ważne.

0:14:12.000,0:14:14.000
Dawanie wyrazu współczuciu jest ważne.

0:14:14.000,0:14:16.000
Współczucie to jedno z ważniejszych uczuć.

0:14:16.000,0:14:18.000
Współczucie to jedno z ważniejszych uczuć.

0:14:18.000,0:14:20.000
To ważne, żeby pokazywać takie obrazki.

0:14:20.000,0:14:22.000
To ważne, żeby pokazywać takie obrazki.

0:14:22.000,0:14:25.000
Ale gdzie te ptaki się potem podzieją?

0:14:25.000,0:14:27.000
To jakby uratować ofiarę pożaru,

0:14:27.000,0:14:29.000
dać jej odetchnąć świeżym powietrzem

0:14:29.000,0:14:32.000
by potem znów wysłać ją w ogień.

0:14:33.000,0:14:35.000
Nie zgadzam się na nazywanie tego wypadkiem.

0:14:35.000,0:14:38.000
Nie zgadzam się na nazywanie tego wypadkiem.

0:14:38.000,0:14:41.000
To rezultat poważnego zaniedbania.

0:14:41.000,0:14:46.000
(Brawa)

0:14:46.000,0:14:48.000
Nie tylko B.P.

0:14:48.000,0:14:50.000
B.P. prowadziło działalność

0:14:50.000,0:14:53.000
lekkomyślnie i byle jak,

0:14:53.000,0:14:55.000
bo mieli przyzwolenie.

0:14:55.000,0:14:57.000
Mogli tak robić,

0:14:57.000,0:15:00.000
dzięki całkowitemu brakowi nadzoru

0:15:00.000,0:15:03.000
ze strony rządu, który ma nas chronić.

0:15:03.000,0:15:06.000
ze strony rządu, który ma nas chronić.

0:15:08.000,0:15:10.000
Taki znak widać wszędzie w USA.

0:15:10.000,0:15:13.000
Taki znak widać wszędzie w USA.

0:15:13.000,0:15:15.000
Gdybyście wylali kilka litrów ropy

0:15:15.000,0:15:17.000
bylibyście w tarapatach.

0:15:17.000,0:15:19.000
To zastanawia, kogo prawo dotyczy,

0:15:19.000,0:15:22.000
To zastanawia, kogo prawo dotyczy,

0:15:22.000,0:15:25.000
a kto jest ponad nim.

0:15:25.000,0:15:27.000
Są rzeczy, które można zrobić.

0:15:27.000,0:15:30.000
Możemy dostać taki sprzęt, jakiego potrzeba.

0:15:30.000,0:15:32.000
Nie trzeba bujnej wyobraźni by przewidzieć,

0:15:32.000,0:15:34.000
Nie trzeba bujnej wyobraźni by przewidzieć,

0:15:34.000,0:15:36.000
że po wydrążeniu 30.000 dziur

0:15:36.000,0:15:39.000
w poszukiwaniu ropy na dnie Zatoki,

0:15:39.000,0:15:41.000
ropa zacznie z jednej wyciekać.

0:15:41.000,0:15:44.000
Musimy być przygotowani.

0:15:44.000,0:15:47.000
To jest pewne.

0:15:47.000,0:15:49.000
Ale musimy też zrozumieć,

0:15:49.000,0:15:52.000
jak to się wszystko zaczęło.

0:15:52.000,0:15:54.000
A zaczęło się od degradacji

0:15:54.000,0:15:57.000
znaczenia naszego rządu

0:15:57.000,0:16:00.000
jako organu chroniącego

0:16:00.000,0:16:02.000
interes publiczny.

0:16:06.000,0:16:08.000
Tak więc, wyciek ropy

0:16:08.000,0:16:10.000
dotacje dla banków,

0:16:10.000,0:16:13.000
kryzys finansowy,

0:16:13.000,0:16:16.000
są symptomami

0:16:16.000,0:16:18.000
tej samej choroby.

0:16:18.000,0:16:20.000
Nadal rozumiemy,

0:16:20.000,0:16:23.000
że policja jest potrzebna,

0:16:23.000,0:16:26.000
by nas chronić przed złoczyńcami.

0:16:26.000,0:16:28.000
Czasem może być irytująca,

0:16:28.000,0:16:30.000
jak dostaniemy mandat,

0:16:30.000,0:16:33.000
ale nikt nie twierdzi, że jest zbędna.

0:16:33.000,0:16:36.000
W kręgach rządowych,

0:16:36.000,0:16:38.000
w ostatnim trzydziestoleciu,

0:16:38.000,0:16:41.000
rozpoczęła się deregulacja

0:16:41.000,0:16:43.000
popierana przez tych,

0:16:43.000,0:16:45.000
przed którymi powinno się nas chronić.

0:16:45.000,0:16:47.000
przed którymi powinno się nas chronić.

0:16:47.000,0:16:50.000
Wykupiono nasz rząd.

0:16:50.000,0:16:59.000
(Brawa)

0:17:00.000,0:17:03.000
Od dłuższego czasu mieliśmy ten problem.

0:17:03.000,0:17:06.000
Gdy Ameryka powstawała

0:17:06.000,0:17:08.000
korporacje były nielegalne.

0:17:08.000,0:17:11.000
Już Thomas Jefferson twierdził,

0:17:11.000,0:17:14.000
że korporacje nie przestrzegają

0:17:14.000,0:17:17.000
praw naszego kraju.

0:17:18.000,0:17:20.000
Co do konserwatystów,

0:17:20.000,0:17:22.000
Co do konserwatystów,

0:17:22.000,0:17:24.000
jeśli na prawdę chcieliby być

0:17:24.000,0:17:26.000
konserwatywni i patriotyczni

0:17:26.000,0:17:28.000
powinni wykopać te korporacje na zbity pysk.

0:17:28.000,0:17:30.000
powinni wykopać te korporacje na zbity pysk.

0:17:30.000,0:17:33.000
Tak zrobiliby prawdziwi konserwatyści.

0:17:34.000,0:17:36.000
Musimy odnowić przekonanie,

0:17:36.000,0:17:38.000
Musimy odnowić przekonanie,

0:17:38.000,0:17:40.000
że nasz rząd ma bronić naszych interesów

0:17:40.000,0:17:42.000
że nasz rząd ma bronić naszych interesów

0:17:42.000,0:17:44.000
co da naszemu krajowi

0:17:44.000,0:17:46.000
poczucie jedności i cel,

0:17:46.000,0:17:48.000
które straciliśmy.

0:17:49.000,0:17:51.000
Jest jeszcze nadzieja.

0:17:51.000,0:17:53.000
Chyba się ocknęliśmy.

0:17:53.000,0:17:55.000
To ustawa Glass-Steagall,

0:17:55.000,0:17:57.000
która miała nas bronić

0:17:57.000,0:17:59.000
przed przyczynami recesji,

0:17:59.000,0:18:01.000
i bankructwa banków.

0:18:01.000,0:18:03.000
A trzeba było ogromnych dotacji...

0:18:03.000,0:18:05.000
Systematycznie niszczono,

0:18:05.000,0:18:08.000
postanowienia z 1933 roku.

0:18:08.000,0:18:10.000
Teraz myśli się o ponownym

0:18:10.000,0:18:12.000
wprowadzaniu ich w życie.

0:18:12.000,0:18:14.000
Ale lobbiści już protestują,

0:18:14.000,0:18:16.000
próbując zmienić przepisy,

0:18:16.000,0:18:19.000
nawet po tym jak ustawa przeszła.

0:18:19.000,0:18:21.000
To wieczna wojna.

0:18:21.000,0:18:23.000
Mamy teraz wybór.

0:18:23.000,0:18:25.000
Albo skończy się

0:18:25.000,0:18:27.000
na niesamowitej katastrofie

0:18:27.000,0:18:29.000
jaką jest wyciek ropy,

0:18:29.000,0:18:31.000
albo z jej pomocą zmienimy przyszłość.

0:18:31.000,0:18:33.000
albo z jej pomocą zmienimy przyszłość.

0:18:33.000,0:18:35.000
Ten temat się powtarza,

0:18:35.000,0:18:37.000
należy ją wykorzystać.

0:18:37.000,0:18:39.000
Już to przerabialiśmy,

0:18:39.000,0:18:41.000
przy innych okazjach.

0:18:41.000,0:18:44.000
Pierwsze szyby naftowe nazywano "wielorybami".

0:18:44.000,0:18:47.000
A świdry wiertnicze - harpunami.

0:18:47.000,0:18:50.000
Wtedy zdziesiątkowaliśmy wieloryby.

0:18:50.000,0:18:52.000
Czy tak musi być?

0:18:52.000,0:18:54.000
Od czasów jaskiniowych,

0:18:54.000,0:18:56.000
gdy potrzebowaliśmy energii

0:18:56.000,0:18:59.000
coś podpalaliśmy - tak też jest dziś.

0:18:59.000,0:19:01.000
Znów coś podpalamy,

0:19:01.000,0:19:04.000
w poszukiwaniu energii.

0:19:04.000,0:19:06.000
Mówi się, że czysta energia

0:19:06.000,0:19:08.000
Mówi się, że czysta energia

0:19:08.000,0:19:11.000
jest zbyt droga.

0:19:11.000,0:19:13.000
Ale kto tak mówi?

0:19:13.000,0:19:15.000
Sprzedawcy paliw kopalnych.

0:19:15.000,0:19:18.000
Kiedyś już tak było,

0:19:18.000,0:19:20.000
mawiało się, że zmiana sprawi,

0:19:20.000,0:19:22.000
że gospodarka się załamie,

0:19:22.000,0:19:25.000
niewolnicy byli najtańsi.

0:19:25.000,0:19:28.000
Energia to problem moralny.

0:19:28.000,0:19:30.000
Tak jest i teraz.

0:19:30.000,0:19:32.000
Trzeba rozróżnić między dobrem i złem. Dziękuję.

0:19:32.000,0:19:34.000
Trzeba rozróżnić między dobrem i złem. Dziękuję.