WEBVTT

00:00:00.000 --> 00:00:02.000
مەگەر ئێمە شتێک بکەین
بۆ قەدەغە کردنی ئەوە،

00:00:02.000 --> 00:00:05.000
لە سەرووی ٤٠ ساڵی داھاتووەوە ڕووبەڕووی
نەخۆشییەکی درم دەبینەوە

00:00:05.000 --> 00:00:08.000
لە نەخۆشییە دەمارییەکان
لە سەر ئاستی جیھان.

00:00:08.000 --> 00:00:12.000
بیرۆکەیەکی شاد.

00:00:12.000 --> 00:00:15.000
لەم نەخشەیەدا، ھەموو وڵاتێک
کە بە شین ڕەنگ کراوە

00:00:15.000 --> 00:00:19.000
زیاتر لە ٢٠ لە سەدی دانیشتوانەکەی
لە سەرووی تەمەنی ٦٥ دان.

00:00:19.000 --> 00:00:21.000
ئەمە ئەو جیھانەیە کە تێیدا دەژین.

00:00:21.000 --> 00:00:24.000
و ئەو جیھانەیە کە منداڵەکانت تێیدا دەژین.

00:00:25.000 --> 00:00:29.000
بۆ ١٢٠٠٠ ساڵ، دابەش کردنی
تەمەن لە کۆمەڵەی مرۆڤ

00:00:29.000 --> 00:00:32.000
لە ھەرەمێک دەچێت،
لەگەڵ پیر ترینیان لە لوتکە.

00:00:32.000 --> 00:00:34.000
ئەوە پێشتر ئاست کراوە.

00:00:34.000 --> 00:00:38.000
لە ٢٠٥٠، ئەوە ستون دەبێت و دەست
بە ھەڵگەڕانەوە دەکات.

00:00:38.000 --> 00:00:41.000
لەبەر ئەمەیە ئەوە ڕوودەدات.

00:00:41.000 --> 00:00:44.000
تێکڕای ماوەی ژیان بووە بە دوو
ئەوەندە لە ١٨٤٠ەوە،

00:00:44.000 --> 00:00:49.000
و لە زیاد بوون دایە، بە تێکڕای نزیکەی
پێنج سەعات ھەموو ڕۆژێک.

00:00:49.000 --> 00:00:52.000
و لەبەر ئەوەیە ئەمە بە
تەواوی شتێکی باش نییە:

00:00:52.000 --> 00:00:56.000
چونکە لە سەرووی ٦٥ ساڵی، لە ژێر
مەترسی توش بوون بە زەھایمەر،

00:00:56.000 --> 00:01:00.000
یان نەخۆشییەکانی ئیفلیجین
بە ئاشکرا زیاد دەکەن.

00:01:00.000 --> 00:01:04.000
لە ٢٠٥٠، ٣٢ میلیۆن خەڵک لە ویلایەتە
یەکگرتوەکانی ئەمریکا

00:01:04.000 --> 00:01:07.000
لە سەرووی تەمەنی ٨٠ ساڵی دان،
مەگەر ئێمە شتێک بکەین،

00:01:07.000 --> 00:01:09.000
نیوەیان توشی نەخۆشی زەھایمەر دەبن

00:01:09.000 --> 00:01:12.000
و سێ میلیۆن زیاتر توشی
نەخۆشی ئیفلیج بوون دەبن.

00:01:12.000 --> 00:01:15.000
ئێستا، ئەوانە و نەخۆشیە دەمارییەکانی تر--

00:01:15.000 --> 00:01:18.000
بۆ ئەوە ھیچ چارەسەرییەک
و ڕێگریمان نییە--

00:01:18.000 --> 00:01:20.000
لە ساڵێکدا نزیکەی سێ 
تریللیۆن دۆلاری تێدەچێت.

00:01:20.000 --> 00:01:23.780
لە ساڵی ٢٠٥٠ تا سەرووی یەک
تریلیۆن دۆلار دەبێت.

00:01:23.780 --> 00:01:26.000
نەخۆشی زەھایمەر دەست 
پێدەکات کاتێک پڕۆتینێک

00:01:26.000 --> 00:01:28.000
کە پێویستە بە شێوەیەکی گونجاو بپێچرێتەوە

00:01:28.000 --> 00:01:32.000
بە ھەڵە دەپێچرێتەوە لە شێوەی
پێچانەوەی ئۆریگامی.

00:01:32.000 --> 00:01:35.000
کەواتە ئەو ڕێگەیەی ئێمە دەیگرینە
بەر، نەخشاندنی دەرمانە

00:01:35.000 --> 00:01:38.000
کە وەک شریتی گەردی ساڕێژ کردن ئیش دەکەن،

00:01:38.000 --> 00:01:41.000
بۆ گرتنی پڕۆتینەکە بە شێوە گونجاوەکەی.

00:01:41.000 --> 00:01:43.000
ئەوە بەردەوامی دەدا لە
دروست کردنی کۆمەڵەکان

00:01:43.000 --> 00:01:46.840
کە واپێدەچێت بەشە گەورەکانی مێشک
بکوژێت کاتێک ئەمە دەکەن.

00:01:46.840 --> 00:01:49.000
تەواو سەرنجڕاکێشە،
نەخۆشییە دەمارییەکانی تر

00:01:49.000 --> 00:01:52.000
کە کاریگەری لەسەر بەشە زۆر
جیاوازەکانی مێشک دەبێت

00:01:52.000 --> 00:01:55.000
ھەروەھا کۆمەڵەی پڕۆتینی
بە ھەڵە پێچراوە نیشان دەدات،

00:01:55.000 --> 00:01:58.000
کە دەریدەخات ئەم ڕێبازە ڕەنگە
ڕێبازێکی گشتی بێت،

00:01:58.000 --> 00:02:00.000
و ڕەنگە بۆ چارەسەری نەخۆشی
دەمار بەکار بێت،

00:02:00.000 --> 00:02:02.000
تەنیا نەخۆشی زەھایمەر نا.

00:02:02.000 --> 00:02:05.000
و ھەروەھا پەیوەندیەکی سەرنجڕاکێش
بە شێرپەنجە ھەیە لێرە،

00:02:05.000 --> 00:02:07.000
چونکە خەڵک لەگەڵ نەخۆشییە دەمارییەکان

00:02:07.000 --> 00:02:10.000
زۆر کەم تووشی جۆرەکانتی شێرپەنجە دەبن.

00:02:10.000 --> 00:02:13.000
و ئەوە پەیوەندییەکە کە زۆرینەی
خەڵک ئێستا شوێنی ناکەون،

00:02:13.000 --> 00:02:16.000
بەڵام سەنجی ڕاکێشاوین.

00:02:16.000 --> 00:02:19.000
زۆرێک لە گرنگترین و ھەموو کارە
ھونەرییەکان لەم ھەرێمە

00:02:19.000 --> 00:02:22.000
پارەی بۆ دابین دەکرێت
لە لایەن خێرخوازی تایبەت

00:02:22.000 --> 00:02:25.000
و بواری گەورەتر ھەیە لێرە بۆ
یارمەتیدانی تایبەتی زیاتر،

00:02:25.000 --> 00:02:28.000
چونکە بە داخەوە حکومەت
زۆر پشت بەمە دەبەستێت.

00:02:28.000 --> 00:02:32.000
لەم کاتەدا، ئێمە چاوەڕێی ھەموو ئەم
شتانەمان دەکرد کە ڕوو بدەن،

00:02:32.000 --> 00:02:34.000
ئەمە ئەوەیە کە دەتوانی بۆ خۆتی بکەیت.

00:02:34.000 --> 00:02:36.000
گەر دەتەوێت مەترسی ئیفلیج
بوونت کەم کەیتەوە

00:02:36.000 --> 00:02:41.000
کافاین بۆ ھەندێک بوار پارێزەرە؛
کەس نازانێت بۆچی.

00:02:41.000 --> 00:02:44.000
برینەکانی سەر خراپن بۆت، دەبنە
ھۆی نەخۆشی ئیفلیج بوون.

00:02:44.000 --> 00:02:48.000
و ھەروەھا ئەنفلۆنزای باڵندە
شتێکی باش نییە.

00:02:49.000 --> 00:02:52.000
ئەوەندەی کە دەتوانی خۆت بپارێزە
لە نەخۆشی زەھایمەر،

00:02:52.000 --> 00:02:55.000
باشە، دەرکەوتوە کە ڕۆنی ماسی کاریگەری ھەیە

00:02:55.000 --> 00:02:58.000
لە کەم کردنەوەی مەترسی
توش بوون بە زەھایمەر.

00:02:58.000 --> 00:03:00.000
و پێویستە پەستانی خوێنت
بە نزمی بھێڵییەوە،

00:03:00.000 --> 00:03:02.000
چونکە بەرزی پەستانی خوێنی درێژخایەن

00:03:02.000 --> 00:03:04.000
مەترسیدارترین ھۆکارە بۆ نەخۆشی زەھایمەر.

00:03:04.000 --> 00:03:07.000
ھەروەھا گەورەترین ھۆکاری
مەترسیدارە بۆ گلۆکۆما،

00:03:07.000 --> 00:03:09.660
کە نەخۆشی زەھایمەری چاوە.

00:03:09.660 --> 00:03:11.860
بە دڵنیاییەوە، کە کار لە توانای
فێر بوون بکا،

00:03:11.860 --> 00:03:14.000
"بەکاری بھێنە یان لە دەستی
بدە" جێبەجێ دەبێت،

00:03:14.000 --> 00:03:16.000
کەواتە تۆ دەتەوێت بە
ھۆشت چالاک بمێنیتەوە.

00:03:16.000 --> 00:03:18.000
بەڵام ھێی، تۆ گوێ بۆ من دەگری

00:03:18.000 --> 00:03:20.000
کەواتە تەواو تێگەشتن لەمە.

00:03:20.000 --> 00:03:24.000
و کۆتا شت، ھیوای بەخت بۆ خەڵک
بخوازن وەک من، باشە؟

00:03:24.000 --> 00:03:26.000
چونکە کاتژمێرەکە بۆ ھەموومان دەچرکێنێ.

00:03:26.000 --> 00:03:29.000
سوپاس