1
00:00:00,000 --> 00:00:02,000
Saihesteko zerbait egiten ez badugu,

2
00:00:02,000 --> 00:00:05,000
hurrengo 40 urteetan, gaixotasun neurologikoen epidemia

3
00:00:05,000 --> 00:00:08,000
jasango dugu mundu mailan.

4
00:00:08,000 --> 00:00:12,000
Burutapen alaia...

5
00:00:12,000 --> 00:00:15,000
Mapa honetan, nazio urdin bakoitzaren

6
00:00:15,000 --> 00:00:19,000
populazioaren % 20 baino gehiago 65 urtetik gorakoa da.

7
00:00:19,000 --> 00:00:21,000
Hau da gaur egungo mundua.

8
00:00:21,000 --> 00:00:24,000
Eta hau da zuen seme-alabek biziko dutena.

9
00:00:25,000 --> 00:00:29,000
12.000 urtez, populazioaren adin banaketak

10
00:00:29,000 --> 00:00:32,000
piramidearen itxura izan du, zaharrenak goian zirela.

11
00:00:32,000 --> 00:00:34,000
Dagoeneko zapaltzen ari da.

12
00:00:34,000 --> 00:00:38,000
2050ean zutabea izango da, eta alderantzikatzen hasiko da.

13
00:00:38,000 --> 00:00:41,000
Hau da arrazoia.

14
00:00:41,000 --> 00:00:44,000
1840tik aurrera, bizialdia bikoiztu baino gehiago egin da,

15
00:00:44,000 --> 00:00:49,000
eta bost ordu luzatzen da egunero, gaur egun.

16
00:00:49,000 --> 00:00:52,000
Eta honexegatik ez da guztiz ona:

17
00:00:52,000 --> 00:00:56,000
65 urtetik gora, Alzheimerra edota

18
00:00:56,000 --> 00:01:00,000
Parkinsona hartzeko arriskua esponentzialki hazten dira.

19
00:01:00,000 --> 00:01:04,000
2050. urtean, 80 urtetik gorako 32 milioi pertsona inguru izango dira

20
00:01:04,000 --> 00:01:07,000
Estatu Batuetan, eta zerbait egiten ez badugu,

21
00:01:07,000 --> 00:01:09,000
erdiak Alzheimer gaixotasuna izango du,

22
00:01:09,000 --> 00:01:12,000
eta 3 milioi pertsona gehiagok Parkinsona izango du.

23
00:01:12,000 --> 00:01:15,000
Gaur egun, gaixotasun neurologiko horiek eta antzeko beste batzuk --

24
00:01:15,000 --> 00:01:18,000
sendabiderik ez dutenak gainera --

25
00:01:18,000 --> 00:01:20,000
trilioi bat dolarren herena kostatzen dira urtean, gutxi gorabehera.

26
00:01:20,000 --> 00:01:24,000
2050ean trilioi bat baino gehiago izango dira.

27
00:01:24,000 --> 00:01:26,000
Behar bezala tolestu beharko lukeen

28
00:01:26,000 --> 00:01:28,000
proteina bat Origami ero bat bezala tolesten denean

29
00:01:28,000 --> 00:01:32,000
hasten da Alzheimer gaixotasuna.

30
00:01:32,000 --> 00:01:35,000
Lantzen ari garen bideetako bat zinta itsaskor molekular gisa

31
00:01:35,000 --> 00:01:38,000
arituko diren medikamentuak diseinatzea da,

32
00:01:38,000 --> 00:01:41,000
horiek proteina forma egokian mantendu dezaten.

33
00:01:41,000 --> 00:01:43,000
Teknika horrek noduluak sortzea eragotziko luke;

34
00:01:43,000 --> 00:01:47,000
izan ere, horrek hiltzen ditu burmuinaren zati handiak.

35
00:01:47,000 --> 00:01:49,000
Burmuinaren zati ezberdinak erasotzen dituzten

36
00:01:49,000 --> 00:01:52,000
beste gaixotasun neurologiko batzuk ere

37
00:01:52,000 --> 00:01:55,000
tankerako noduluak eragiten dituzte.

38
00:01:55,000 --> 00:01:58,000
Ondorioz, arazoaren konponbidea orokorra izan liteke,

39
00:01:58,000 --> 00:02:00,000
eta baliteke gaixotasun neurologiko asko sendatzeko balio izatea,

40
00:02:00,000 --> 00:02:02,000
eta ez Alzheimerra bakarrik.

41
00:02:02,000 --> 00:02:05,000
Beste aldetik, minbiziarekiko lotura harrigarri bat dago;

42
00:02:05,000 --> 00:02:07,000
izan ere, gaixotasun neurologikoak dituztenen artean

43
00:02:07,000 --> 00:02:10,000
oso gutxi dira gainera minbizia dutenak.

44
00:02:10,000 --> 00:02:13,000
Eta gutxi dira bide hori jarraitzen ari diren ikerleak,

45
00:02:13,000 --> 00:02:16,000
baina gu, behintzat, erabat txundituta gaude.

46
00:02:16,000 --> 00:02:19,000
Eremu horretan egiten ari diren lan garrantzitsuena eta sortzaileena

47
00:02:19,000 --> 00:02:22,000
diru-emaile pribatuek finantzatzen dute.

48
00:02:22,000 --> 00:02:25,000
Eta laguntza pribatu gehiagoren behar handia dago,

49
00:02:25,000 --> 00:02:28,000
gobernuek ikerkuntza baztertu baitute, tamalez.

50
00:02:28,000 --> 00:02:32,000
Bitartean, hau guztia noiz gertatuko den zain gauden bitartean,

51
00:02:32,000 --> 00:02:34,000
hona hemen zuk zeuk egin dezakezuna.

52
00:02:34,000 --> 00:02:36,000
Parkinsona jasateko arriskua murriztu nahi baduzu,

53
00:02:36,000 --> 00:02:41,000
kafeinak babestu egiten du; inork ez daki zergatik.

54
00:02:41,000 --> 00:02:44,000
Buruko zauriak txarrak dira. Parkinsona eragin dezakete.

55
00:02:44,000 --> 00:02:48,000
Hegazti gripea ere ez da ideia ona.

56
00:02:49,000 --> 00:02:52,000
Zure burua Alzeimerraren aurrean babesteko,

57
00:02:52,000 --> 00:02:55,000
beno, dirudienez, arrain koipea ona da

58
00:02:55,000 --> 00:02:58,000
Alzeimerraren arriskua murrizteko.

59
00:02:58,000 --> 00:03:00,000
Odol presioa ere baxu mantendu beharko zenuke.

60
00:03:00,000 --> 00:03:02,000
Izan ere, odol presio altu kronikoa

61
00:03:02,000 --> 00:03:04,000
Altzeimerra izateko arrisku faktore garrantzitsuena da.

62
00:03:04,000 --> 00:03:07,000
Baita glaukoma izateko arrisku faktorerik handiena ere.

63
00:03:07,000 --> 00:03:10,000
Glaukoma begiaren Altzeimerra da.

64
00:03:10,000 --> 00:03:12,000
Eta, noski, ondorio kognitiboei dagokienez,

65
00:03:12,000 --> 00:03:14,000
«erabili edo galdu» printzipioa da nagusi.

66
00:03:14,000 --> 00:03:16,000
Beraz, burua estimulatzea komeni zaizu.

67
00:03:16,000 --> 00:03:18,000
Baina, beno! Hemen zaudeten nirekin dagoeneko.

68
00:03:18,000 --> 00:03:20,000
Beraz, jadanik lantzen ari zarete aspektu hori.

69
00:03:20,000 --> 00:03:24,000
Azkeneko ohar bat. Opaiguzue zorte ona ni bezalakoei, ados?

70
00:03:24,000 --> 00:03:26,000
Izan ere, erlojua guztiontzako doa aurrera.

71
00:03:26,000 --> 00:03:29,000
Eskerrik asko.