0:00:00.000,0:00:02.000
Saihesteko zerbait egiten ez badugu,

0:00:02.000,0:00:05.000
hurrengo 40 urteetan, gaixotasun neurologikoen epidemia

0:00:05.000,0:00:08.000
jasango dugu mundu mailan.

0:00:08.000,0:00:12.000
Burutapen alaia...

0:00:12.000,0:00:15.000
Mapa honetan, nazio urdin bakoitzaren

0:00:15.000,0:00:19.000
populazioaren % 20 baino gehiago 65 urtetik gorakoa da.

0:00:19.000,0:00:21.000
Hau da gaur egungo mundua.

0:00:21.000,0:00:24.000
Eta hau da zuen seme-alabek biziko dutena.

0:00:25.000,0:00:29.000
12.000 urtez, populazioaren adin banaketak

0:00:29.000,0:00:32.000
piramidearen itxura izan du, zaharrenak goian zirela.

0:00:32.000,0:00:34.000
Dagoeneko zapaltzen ari da.

0:00:34.000,0:00:38.000
2050ean zutabea izango da, eta alderantzikatzen hasiko da.

0:00:38.000,0:00:41.000
Hau da arrazoia.

0:00:41.000,0:00:44.000
1840tik aurrera, bizialdia bikoiztu baino gehiago egin da,

0:00:44.000,0:00:49.000
eta bost ordu luzatzen da egunero, gaur egun.

0:00:49.000,0:00:52.000
Eta honexegatik ez da guztiz ona:

0:00:52.000,0:00:56.000
65 urtetik gora, Alzheimerra edota

0:00:56.000,0:01:00.000
Parkinsona hartzeko arriskua esponentzialki hazten dira.

0:01:00.000,0:01:04.000
2050. urtean, 80 urtetik gorako 32 milioi pertsona inguru izango dira

0:01:04.000,0:01:07.000
Estatu Batuetan, eta zerbait egiten ez badugu,

0:01:07.000,0:01:09.000
erdiak Alzheimer gaixotasuna izango du,

0:01:09.000,0:01:12.000
eta 3 milioi pertsona gehiagok Parkinsona izango du.

0:01:12.000,0:01:15.000
Gaur egun, gaixotasun neurologiko horiek eta antzeko beste batzuk --

0:01:15.000,0:01:18.000
sendabiderik ez dutenak gainera --

0:01:18.000,0:01:20.000
trilioi bat dolarren herena kostatzen dira urtean, gutxi gorabehera.

0:01:20.000,0:01:24.000
2050ean trilioi bat baino gehiago izango dira.

0:01:24.000,0:01:26.000
Behar bezala tolestu beharko lukeen

0:01:26.000,0:01:28.000
proteina bat Origami ero bat bezala tolesten denean

0:01:28.000,0:01:32.000
hasten da Alzheimer gaixotasuna.

0:01:32.000,0:01:35.000
Lantzen ari garen bideetako bat zinta itsaskor molekular gisa

0:01:35.000,0:01:38.000
arituko diren medikamentuak diseinatzea da,

0:01:38.000,0:01:41.000
horiek proteina forma egokian mantendu dezaten.

0:01:41.000,0:01:43.000
Teknika horrek noduluak sortzea eragotziko luke;

0:01:43.000,0:01:47.000
izan ere, horrek hiltzen ditu burmuinaren zati handiak.

0:01:47.000,0:01:49.000
Burmuinaren zati ezberdinak erasotzen dituzten

0:01:49.000,0:01:52.000
beste gaixotasun neurologiko batzuk ere

0:01:52.000,0:01:55.000
tankerako noduluak eragiten dituzte.

0:01:55.000,0:01:58.000
Ondorioz, arazoaren konponbidea orokorra izan liteke,

0:01:58.000,0:02:00.000
eta baliteke gaixotasun neurologiko asko sendatzeko balio izatea,

0:02:00.000,0:02:02.000
eta ez Alzheimerra bakarrik.

0:02:02.000,0:02:05.000
Beste aldetik, minbiziarekiko lotura harrigarri bat dago;

0:02:05.000,0:02:07.000
izan ere, gaixotasun neurologikoak dituztenen artean

0:02:07.000,0:02:10.000
oso gutxi dira gainera minbizia dutenak.

0:02:10.000,0:02:13.000
Eta gutxi dira bide hori jarraitzen ari diren ikerleak,

0:02:13.000,0:02:16.000
baina gu, behintzat, erabat txundituta gaude.

0:02:16.000,0:02:19.000
Eremu horretan egiten ari diren lan garrantzitsuena eta sortzaileena

0:02:19.000,0:02:22.000
diru-emaile pribatuek finantzatzen dute.

0:02:22.000,0:02:25.000
Eta laguntza pribatu gehiagoren behar handia dago,

0:02:25.000,0:02:28.000
gobernuek ikerkuntza baztertu baitute, tamalez.

0:02:28.000,0:02:32.000
Bitartean, hau guztia noiz gertatuko den zain gauden bitartean,

0:02:32.000,0:02:34.000
hona hemen zuk zeuk egin dezakezuna.

0:02:34.000,0:02:36.000
Parkinsona jasateko arriskua murriztu nahi baduzu,

0:02:36.000,0:02:41.000
kafeinak babestu egiten du; inork ez daki zergatik.

0:02:41.000,0:02:44.000
Buruko zauriak txarrak dira. Parkinsona eragin dezakete.

0:02:44.000,0:02:48.000
Hegazti gripea ere ez da ideia ona.

0:02:49.000,0:02:52.000
Zure burua Alzeimerraren aurrean babesteko,

0:02:52.000,0:02:55.000
beno, dirudienez, arrain koipea ona da

0:02:55.000,0:02:58.000
Alzeimerraren arriskua murrizteko.

0:02:58.000,0:03:00.000
Odol presioa ere baxu mantendu beharko zenuke.

0:03:00.000,0:03:02.000
Izan ere, odol presio altu kronikoa

0:03:02.000,0:03:04.000
Altzeimerra izateko arrisku faktore garrantzitsuena da.

0:03:04.000,0:03:07.000
Baita glaukoma izateko arrisku faktorerik handiena ere.

0:03:07.000,0:03:10.000
Glaukoma begiaren Altzeimerra da.

0:03:10.000,0:03:12.000
Eta, noski, ondorio kognitiboei dagokienez,

0:03:12.000,0:03:14.000
«erabili edo galdu» printzipioa da nagusi.

0:03:14.000,0:03:16.000
Beraz, burua estimulatzea komeni zaizu.

0:03:16.000,0:03:18.000
Baina, beno! Hemen zaudeten nirekin dagoeneko.

0:03:18.000,0:03:20.000
Beraz, jadanik lantzen ari zarete aspektu hori.

0:03:20.000,0:03:24.000
Azkeneko ohar bat. Opaiguzue zorte ona ni bezalakoei, ados?

0:03:24.000,0:03:26.000
Izan ere, erlojua guztiontzako doa aurrera.

0:03:26.000,0:03:29.000
Eskerrik asko.