0:00:00.942,0:00:03.770
โอ้วันเก่าๆ สมัยมหาลัย

0:00:03.770,0:00:07.673
บุคคลิกผสมระหว่างนักคณิตศาสตร์บริสุทธิ์[br]ระดับปริญญาเอก

0:00:07.673,0:00:10.144
กับแชมป์โต้วาทีระดับโลก

0:00:10.144,0:00:15.397
และอย่างที่ผมชอบพูด "หวัดดีสาวๆ โอ...เย..."

0:00:15.397,0:00:17.389
ไม่มีใครจะเซ็กซี่ไปกว่าตัวผมเอง

0:00:17.389,0:00:18.853
ในสมัยมหาลัยแล้วนะจะบอกให้

0:00:18.853,0:00:23.239
มันน่าตื่นเต้นสำหรับผู้ประกาศข่าวเช้าทางวิทยุ [br]ผู้ต่ำต้อยอย่างผม

0:00:23.239,0:00:25.570
จากซิดนีย์ ออสเตรเลีย [br]ที่ได้มาอยู่บนเวที TED แห่งนี้

0:00:25.570,0:00:27.733
บนอีกฟากของโลก ตรงตามตัวอักษรเลย

0:00:27.733,0:00:29.366
และผมอยากบอกพวกคุณว่า [br]เรื่องเล่าต่างๆ ที่คุณเคยได้ยิน

0:00:29.366,0:00:31.011
เกี่ยวกับคนออสเตรเลียนั้น เป็นเรื่องจริง

0:00:31.011,0:00:33.433
ตั้งแต่แบเบาะ พวกเราแสดงถึง

0:00:33.433,0:00:35.944
อัจริยะภาพด้านกีฬา

0:00:35.944,0:00:40.289
ในสนามรบ เราคือนักรบผู้กล้าหาญและทรงเกียรติ

0:00:40.289,0:00:40.946
ที่คุณเคยได้ยินมานั้นจริง

0:00:40.946,0:00:44.770
คนออสเตรเลียไม่รังเกียจการดื่มเล็กๆ น้อยๆ

0:00:44.770,0:00:48.520
บางครั้ง จนมันเลยเถิด [br]ไปสู่สถานการณ์ทางสังคมที่น่าอับอาย (เสียงหัวเราะ)

0:00:48.520,0:00:54.707
นี่คือปาร์ตี้วันคริสต์มาสที่ที่ทำงานพ่อผม [br]ธันวาคม 1973

0:00:54.707,0:00:56.629
ผมเกือบห้าขวบแล้ว ตอนนั้น

0:00:56.629,0:00:59.009
วันนั้นผมสนุกมากกว่าเป็นซานตาคลอสเสียอีก

0:00:59.009,0:01:02.889
แต่ที่ผมมายืนต่อหน้าพวกคุณในวันนี้

0:01:02.889,0:01:04.335
ไม่ใช่ในฐานะพิธีกรวิทยุช่วงเช้า

0:01:04.335,0:01:08.241
ไม่ใช่ในฐานะนักแสดงตลก [br]แต่ในฐานะคนหนึ่ง ที่เคย

0:01:08.241,0:01:11.421
ที่เป็น และจะเป็นนักคณิตศาสตร์ไปตลอดกาล

0:01:11.421,0:01:13.615
และใครก็ตามที่เคยถูกแมงตัวเลขขบเข้า

0:01:13.615,0:01:17.375
จะรู้ว่ามันกัดเร็วและฝังลึกทีเดียว

0:01:17.375,0:01:20.312
ผมระลึกย้อนไปถึงเมื่อผมอยู่ ป.2

0:01:20.312,0:01:22.335
ในโรงเรียนรัฐอันสวยงามแห่งหนึ่ง

0:01:22.335,0:01:26.090
ชื่อว่า โบโรเนีย พาร์ค ในชานเมืองซิดนีย์

0:01:26.090,0:01:28.151
ขณะใกล้พักเที่ยง คุณครูของเรา

0:01:28.151,0:01:29.879
คุณครูรัสเซลล์ กล่าวกับชั้นเรียนว่า

0:01:29.879,0:01:32.344
"นี่ เด็ก ป.2 พวกเธออยากทำอะไรหลังพักเที่ยง"

0:01:32.344,0:01:34.613
ครูว่างนะ"

0:01:34.613,0:01:37.760
มันเป็นแบบฝึกหัดหนึ่งในโรงเรียนแบบประชาธิปไตย

0:01:37.760,0:01:42.382
ผมเชียร์เรื่องประชาธิปไตยในโรงเรียนเต็มที่ [br]แต่เราเพิ่ง 7 ขวบในตอนนั้น

0:01:42.382,0:01:44.124
ดังนั้น บางข้อเสนอที่เราเสนอไป

0:01:44.124,0:01:46.688
ว่าเราอยากทำอะไรหลังพักเที่ยง[br]จึงค่อนข้างเป็นไปได้ยาก

0:01:46.688,0:01:48.962
หลังจากผ่านไปครู่หนึ่ง [br]บางคนเสนอความคิดปัญญาอ่อนสุดๆ

0:01:48.962,0:01:51.107
และคุณครูรัสเซลล์ก็ปรามพวกเขา[br]ด้วยคำพังเพยอย่างนุ่มนวลว่า

0:01:51.107,0:01:52.704
"นั่นคงไม่ดีหรอก

0:01:52.704,0:01:56.695
นั่นมันเหมือนกับ[br]พยายามเอาหมุดสี่เหลี่ยมยัดเข้ารูกลมๆ น่ะสิ"

0:01:56.695,0:01:58.962
ตอนนั้น ผมก็ไม่ได้พยายามจะทำตัวให้ดูฉลาด

0:01:58.962,0:01:59.797
ไม่ได้อยากจะตลก

0:01:59.797,0:02:02.012
ผมแค่ยกมือขึ้นอย่างสุภาพ

0:02:02.012,0:02:03.995
และเมื่อคุณครูรัสเซลล์อนุญาตให้ผมพูด [br]ผมลุกขึ้นพูด

0:02:03.995,0:02:06.631
ต่อหน้าเพื่อนๆ ป.2 ทั้งชั้น และผมกล่าวว่า

0:02:06.631,0:02:10.194
"แต่ครูครับ

0:02:10.194,0:02:13.990
ถ้าเส้นทแยงมุมของสี่เหลี่ยมจตุรัส

0:02:13.990,0:02:18.201
น้อยกว่าเส้นผ่านศูนย์กลางของรูกลม

0:02:18.201,0:02:21.086
หมุดสี่เหลี่ยมจะผ่านเข้ารูกลมได้อย่างดายเลยนะครับ

0:02:21.086,0:02:24.104
(เสียงหัวเราะ)

0:02:24.104,0:02:28.375
"คงเหมือนกับโยนขนมปังปิ้งเข้าห่วงบาสเกตบอล [br]ไม่ใช่เหรอครับ?"

0:02:28.375,0:02:30.018
และความเงียบสงัดน่าอึดอัดก็เกิดขึ้นชั่วครู่หนึ่ง

0:02:30.018,0:02:31.216
จากเพื่อนๆ ส่วนใหญ่ในห้อง

0:02:31.216,0:02:33.319
จนกระทั่ง เพื่อนผมคนหนึ่งที่นั่งข้างๆ ผม

0:02:33.319,0:02:35.771
เป็นหนึ่งในกลุ่มเด็กเท่ห์ในห้อง สตีเฟน เอียงตัวมา

0:02:35.771,0:02:38.114
แล้วตบกระโหลกผมอย่างแรง

0:02:38.114,0:02:39.198
(เสียงหัวเราะ)

0:02:39.198,0:02:41.699
ตอนนั้น สตีเฟนพูดกับผมว่า "เฮ๊ย อดัม

0:02:41.699,0:02:46.248
แกกำลังถึงจุดหักเหของชีวิตนะเพื่อน

0:02:46.248,0:02:48.525
แกจะนั่งกับพวกเราตรงนี้ ต่อไปก็ได้

0:02:48.525,0:02:50.195
แต่ถ้าแกขืนพูดอะไรแบบเมื่อตะกี้อีกล่ะก็[br]แกย้ายไปนั่ง

0:02:50.195,0:02:53.975
กับพวกโน้นเลยไป"

0:02:53.975,0:02:55.577
ผมใคร่ครวญอยู่ประมาณหนึ่งนาโนวินาที

0:02:55.577,0:02:59.353
ผมคิดแวบหนึ่งถึงแผนการชีวิตของผม

0:02:59.353,0:03:03.181
และผมเลือกวิ่งไปตามเส้นทางที่เขียนว่า "บ้าตำรา"

0:03:03.181,0:03:08.608
เร็วที่สุดเท่าที่ขาอ้วนๆ ของเด็กที่เป็นหอบหืดอย่างผม[br]จะพาไปได้

0:03:08.623,0:03:12.336
ผมตกหลุมรักคณิตศาสตร์ตั้งแต่จำความได้

0:03:12.351,0:03:15.209
ผมอธิบายให้เพื่อนๆ ฟังว่า [br]คณิตศาสตร์นั้นเป็นสิ่งสวยงาม

0:03:15.209,0:03:17.193
มันคือธรรมชาติ มันอยู่ทุกหนแห่ง

0:03:17.193,0:03:20.498
ตัวเลขคือโน้ตดนตรี

0:03:20.498,0:03:24.720
ซึ่งใช้เขียนบทบรรเลงแห่งจักรวาล

0:03:24.720,0:03:27.003
เดการ์ต (Descartes) ผู้ยิ่งใหญ่กล่าวไว้คล้ายๆ กันว่า

0:03:27.003,0:03:29.713
จักรวาล "ถูกเขียนขึ้นด้วยภาษาแห่งคณิตศาสตร์"

0:03:29.713,0:03:33.937
และวันนี้ ผมอยากแสดงให้คุณเห็น[br]หนึ่งในโน้ตดนตรีเหล่านั้น

0:03:33.937,0:03:38.329
ตัวเลขตัวหนึ่ง ที่ช่างสวยงาม และมหึมา

0:03:38.329,0:03:40.902
เสียจนผมคิดว่ามันต้องทำให้คุณตะลึง

0:03:40.902,0:03:43.649
วันนี้ เราจะมาคุยกันเรื่องจำนวนเฉพาะ

0:03:43.649,0:03:47.615
พวกคุณส่วนใหญ่ ผมมั่นใจ[br]ว่าคงจำได้ว่า 6 ไม่ใช่จำนวนเฉพาะ

0:03:47.615,0:03:49.931
เพราะมันคือ 2 x 3

0:03:49.931,0:03:53.545
เจ็ด เป็นจำนวนเฉพาะ เพื่อมันคือ 1 x 7

0:03:53.545,0:03:56.148
แต่เราไม่สามารถแตกมันออกเป็นเลขที่เล็กกว่า

0:03:56.148,0:03:58.131
หรือที่เราเรียกมันว่า ตัวคูณ

0:03:58.131,0:04:00.621
ทีนี้ มีสองสามข้อที่คุณคงอยากรู้เกี่ยวกับจำนวนเฉพาะ

0:04:00.621,0:04:02.632
เลขหนึ่ง ไม่ใช่จำนวนเฉพาะ

0:04:02.632,0:04:05.172
พิสูจน์นั้น เหมาะอย่างยิ่งสำหรับเอาโชว์ในงานปาร์ตี้

0:04:05.172,0:04:08.076
แต่มันคงสนุกแค่สำหรับบางปาร์ตี้นะครับ

0:04:08.076,0:04:11.066
(เสียงหัวเราะ)

0:04:11.066,0:04:14.728
อีกสิ่งหนึ่งเกี่ยวกับจำนวนเฉพาะคือ [br]มันไม่มีจำนวนเฉพาะตัวสุดท้ายที่มากที่สุด

0:04:14.728,0:04:16.140
มันมากขึ้นเรื่อยๆ ตลอดเวลา

0:04:16.140,0:04:17.979
เรารู้ว่าปริมาณของจำนวนเฉพาะนั้นเป็นอนันต์

0:04:17.979,0:04:19.929
เนื่องจากนักวิทยาศาสตร์ผู้ปราดเปรื่อง ยูคลิด

0:04:19.929,0:04:23.161
เมื่อหลายพันปีที่แล้ว เขาพิสูจน์ให้เราเห็น

0:04:23.161,0:04:24.858
แต่เรื่องที่สาม เกี่ยวกับจำนวนเฉพาะ

0:04:24.858,0:04:26.368
นักคณิตศาสตร์นั้นสงสัยตลอดมา

0:04:26.368,0:04:28.630
ว่า ณ เวลาหนึ่งๆ

0:04:28.630,0:04:31.433
จำนวนเฉพาะที่มากที่สุดที่เรารู้คือเลขอะไร?

0:04:31.433,0:04:35.741
วันนี้ เราจะตามล่าจำนวนเฉพาะมหึมาตัวนั้น

0:04:35.741,0:04:38.888
อย่าเพิ่งกลัวครับ

0:04:38.888,0:04:41.889
ทุกอย่างที่คุณต้องรู้ จากวิชาคณิตศาสตร์ทั้งหมด

0:04:41.889,0:04:46.374
ที่คุณเคยเรียนรู้, คืนอาจารย์ไปแล้ว, [br]พยายามอัดเข้าหัว, ลืมไปแล้ว

0:04:46.374,0:04:48.107
หรือไม่เคยเข้าใจตั้งแต่แรก

0:04:48.107,0:04:50.492
สิ่งที่คุณจำเป็นต้องรู้คือ:

0:04:50.492,0:04:54.739
ถ้าผมบอกว่า 2^5

0:04:54.739,0:04:57.586
ผมหมายถึงเลข 2 ตัวน้อยๆ 5 ตัว วางเรียงกัน

0:04:57.586,0:04:58.881
แล้วคูณทุกตัวเข้าด้วยกัน

0:04:58.881,0:05:02.097
2 x 2 x 2 x 2 x 2

0:05:02.097,0:05:05.501
ดังนั้น 2 ^ 5 คือ 2 x 2 = 4

0:05:05.501,0:05:07.681
8, 16, 32

0:05:07.681,0:05:11.195
ถ้าคุณเข้าใจ คุณตามผมทันตลอดทางแน่นอน [br]โอเคไหมครับ?

0:05:11.195,0:05:13.167
ดังนั้น 2 ^ 5

0:05:13.167,0:05:14.879
เลขสอง 5 ตัวคูณเข้าด้วยกัน

0:05:14.879,0:05:19.142
(2 ^ 5) -1 = 31

0:05:19.142,0:05:22.453
31 เป็นจำนวนเฉพาะ และเลข 5 ซึ่งเป็นเลขยกำลัง

0:05:22.453,0:05:24.998
ก็เป็นจำนวนเฉพาะด้วยเช่นกัน

0:05:24.998,0:05:28.502
และเลขจำนวนเฉพาะขนาดยักษ์ ที่เราค้นพบนั้น

0:05:28.502,0:05:29.738
จำนวนมากมายได้มาจากรูปแบบนั้น

0:05:29.738,0:05:33.017
สองยกกำลังด้วยจำนวนเฉพาะ ลบออกหนึ่ง

0:05:33.017,0:05:35.434
ผมคงไม่ลงรายละเอียดลึกว่าทำไม

0:05:35.434,0:05:38.185
ขืนผมทำอย่างนั้น [br]คุณคงต้องดูกันจนเลือดตากระเด็นแน่ๆ

0:05:38.185,0:05:42.396
เอาเป็นว่า ตัวเลขที่อยู่ในรูปนั้น

0:05:42.396,0:05:45.859
จะสามารถนำไปทดสอบได้ง่ายๆ [br]ว่าเป็นจำนวนเฉพาะหรือไม่

0:05:45.859,0:05:49.459
เลขคี่ที่สุ่มขึ้นมานั้น ทดสอบยากกว่ามาก

0:05:49.459,0:05:51.380
เมื่อเราเริ่มตามล่าจำนวนเฉพาะขนาดยักษ์

0:05:51.380,0:05:53.219
เรารู้ว่ามันไม่ใช่เพียง

0:05:53.219,0:05:55.960
แค่การเอาเลขจำนวนเฉพาะมายกกำลัง

0:05:55.960,0:05:58.557
(2 ^ 11) -1 = 2,047

0:05:58.557,0:06:01.925
ไม่ต้องบอกก็รู้อยู่แล้วใช่ไหมว่ามันคือ 23 x 89

0:06:01.925,0:06:04.051
(เสียงหัวเราะ)

0:06:04.051,0:06:07.291
แต่ (2 ^ 13) - 1, (2 ^ 17) - 1

0:06:07.291,0:06:10.648
(2 ^ 19) -1 ทั้งหมดนี้คือจำนวนเฉพาะ

0:06:10.648,0:06:13.517
หลังจากจุดนั้น มันหายากขึ้นมาก

0:06:13.517,0:06:15.647
และสิ่งหนึ่งเกี่ยวกับการค้นหา[br]เลขจำนวนเฉพาะขนาดยักษ์

0:06:15.647,0:06:18.786
ที่ผมชื่นชอบมาก นั่นคือ นักคณิตศาสตร์เก่งๆ ชั้นครู

0:06:18.786,0:06:21.303
ไม่ว่าจะยุคสมัยไหน ก็ร่วมในการค้นหานี้

0:06:21.303,0:06:24.040
นี่คือนักวิทยาศาสตร์ชาวสวิสซ์ผู้ยิ่งใหญ่ [br]ลีโอนาร์ด ออยเลอร์ (Leonhard Euler)

0:06:24.040,0:06:26.501
ในปีช่วงปี 1700-1800 นักคณิตศาสตร์อื่นๆ กล่าวว่า

0:06:26.501,0:06:29.533
เขาเป็นเจ้าเหนือหัวของพวกเราทั้งหมด

0:06:29.533,0:06:32.721
เขาเป็นที่เคารพมากจนกระทั่ง [br]ภาพของเขาได้อยู่บนสกุลเงินยูโร

0:06:32.721,0:06:35.366
ในสมัยที่นั่นถือเป็นการให้เกียรตินะครับ

0:06:35.366,0:06:40.346
(เสียงหัวเราะ)

0:06:40.346,0:06:43.429
ออยเลอร์ค้นพบ[br]สิ่งที่ถือเป็นจำนวนเฉพาะที่มากที่สุดในเวลานั้น

0:06:43.429,0:06:45.216
(2 ^ 31) -1

0:06:45.216,0:06:47.564
มันมากกว่า 2,000 ล้าน

0:06:47.564,0:06:49.599
เขาพิสูจน์ว่ามันเป็นจำนวนเฉพาะด้วยเพียง

0:06:49.599,0:06:53.387
แค่ปากกาขนนก หมึก กระดาษ และมันสมองของเขา

0:06:53.387,0:06:54.341
คุณคิดว่ามันใหญ่แล้วใช่ไหม

0:06:54.341,0:06:57.618
เรารู้ว่า (2 ^ 127) - 1

0:06:57.618,0:06:59.212
เป็นจำนวนเฉพาะ

0:06:59.212,0:07:00.856
มันคือความทารุณโดยแท้

0:07:00.856,0:07:04.861
ดูนี่ครับ เลข 39 หลัก

0:07:04.861,0:07:08.224
ถูกพิสูจน์ว่าเป็นจำนวนเฉพาะในปี 1876

0:07:08.224,0:07:10.288
โดยนักคณิตศาสตร์ชื่อลูคัส

0:07:10.288,0:07:12.224
สุดยอดเลย พี่ลูฯ

0:07:12.224,0:07:13.969
(เสียงหัวเราะ)

0:07:13.969,0:07:16.363
แต่หนึ่งในความยิ่งใหญ่[br]ของการค้นหาจำนวนเฉพาะขนาดยักษ์นั้น

0:07:16.363,0:07:17.560
ไม่ใช่แค่เพียงการหาจำนวนเฉพาะที่ว่า

0:07:17.560,0:07:21.811
บางครั้งการพิสูจน์ว่าเลขอีกตัวไม่ใช่จำนวนเฉพาะ [br]ก็น่าตื่นเต้นพอๆ กัน

0:07:21.811,0:07:27.593
และก็ลูคัสอีกเช่นกัน ในปี 1876 [br]แสดงให้เราเห็นว่า (2 ^ 67) -1

0:07:27.593,0:07:30.269
ซึ่งเป็นเลขยาว 21 หลัก นั้นไม่ใช่จำนวนเฉพาะ

0:07:30.269,0:07:32.698
แต่เขาไม่รู้ว่าอะไรเป็นตัวคูณ

0:07:32.698,0:07:34.483
เรารู้ว่ามันเหมือนกับเลข 6

0:07:34.483,0:07:36.904
แต่ไม่รู้ส่วนที่เป็น 2 x 3 ที่เอามาคูณกันแล้ว

0:07:36.904,0:07:38.154
จะได้เลขมหึมาตัวนั้น

0:07:38.154,0:07:40.195
เราไม่รู้จนกระทั่งต่อมาอีก 40 ปี

0:07:40.195,0:07:43.117
จนถึงยุคของ แฟรงค์ เนลสัน โคล

0:07:43.117,0:07:45.495
และที่งานชุมนุมของนักคณิตศาสตร์อเมริกันผู้สูงส่ง

0:07:45.495,0:07:49.291
เข้าเดินไปที่กระดานดำ หยิบชอล์กขึ้นมา

0:07:49.291,0:07:52.056
แล้วเริ่มเขียนเลขยกกำลังของสอง

0:07:52.056,0:07:55.177
สอง, สี่, แปด, 16 --

0:07:55.177,0:07:56.833
มาครับ ช่วยผมหน่อย คุณรู้ว่าต่อไปจะเป็นอะไร

0:07:56.833,0:08:00.699
32, 64, 128, 256,

0:08:00.699,0:08:05.355
512, 1,024, 2,048

0:08:05.355,0:08:07.907
นี่ผมคงอยู่ในสวรรค์แห่งพวกบ้าตำรา [br]เราจะหยุดไว้ตรงนี้สักครู่

0:08:07.907,0:08:10.677
แฟรงค์ เนลสัน โคล ไม่ได้หยุดแค่นั้น

0:08:10.677,0:08:12.340
เขาไปต่อเรื่อยๆ

0:08:12.340,0:08:16.009
และคำนวณ 2 ยกกำลัง 67

0:08:16.009,0:08:18.501
เขาลบออกหนึ่ง แล้วเขียนเลขนั้นบนกระดาน

0:08:18.501,0:08:22.842
เสียงซุบซิบแห่งความตื้นเต้นเริ่มดังขึ้นในห้อง

0:08:22.842,0:08:25.104
มันยิ่งน่าตื่นเต้น เมื่อเขาเขียน

0:08:25.104,0:08:29.503
เลขจำนวนเฉพาะขนาดยักษ์สองตัวนี้ ในรูปการคูณกัน

0:08:29.509,0:08:33.416
และในเวลาชั่วโมงที่เหลือของปาถกฐาของเขา

0:08:33.416,0:08:38.049
แฟรงค์ เนลสัน โคล คูณมันออกมา

0:08:38.049,0:08:40.223
เขาค้นพบตัวคูณร่วมที่เป็นจำนวนเฉพาะ

0:08:40.223,0:08:42.633
ของ (2 ^ 67) - 1

0:08:42.633,0:08:45.135
ทั้งห้องแทบคลั่ง

0:08:45.135,0:08:46.955
(เสียงหัวเราะ)

0:08:46.955,0:08:48.997
ขณะที่ แฟรงค์ เนลสัน โคล นั่งลง

0:08:48.997,0:08:52.344
หลังจากเสร็จสิ้นปาถกฐา[br]หนึ่งเดียวในประวัติศาสตร์ของคณิตศาสตร์

0:08:52.344,0:08:55.153
ที่ไม่ต้องพูดเลย

0:08:55.153,0:08:57.840
เขายอมรับในภายหลังว่า มันไม่ยากเลย

0:08:57.840,0:09:00.490
มันแค่อาศัยสมาธิ และการอุทิศตนอย่างสูง

0:09:00.490,0:09:02.490
โดยการประมาณของเขา เขาใช้เวลาไปทั้งหมด

0:09:02.490,0:09:06.461
"สามปีของวันอาทิตย์"

0:09:06.461,0:09:08.799
แต่หลังจากนั้น ในสาขาของคณิตศาสตร์

0:09:08.799,0:09:11.914
เช่นเดียวกับอีกหลากหลายสาขา[br]ที่เราได้ฟังใน TED ครั้งนี้

0:09:11.914,0:09:16.257
ก็มาถึงยุคแห่งคอมพิวเตอร์ [br]แล้วทุกสิ่งทุกอย่างก็บรรเจิด

0:09:16.257,0:09:18.694
เหล่านี้คือจำนวนเฉพาะที่ใหญ่ที่สุดที่เรารู้

0:09:18.694,0:09:22.101
ในแต่ละทศวรรษ [br]แต่ละตัวทำให้เลขตัวก่อนหน้านั้นจิ๊บจ๊อยไปเลย

0:09:22.101,0:09:25.301
ในขณะที่คอมพิวเตอร์เข้ามามีบทบาท [br]และพลังในการคำนวณของเรา

0:09:25.301,0:09:27.213
ก็สูงขึ้นเรื่อยๆ

0:09:27.230,0:09:30.295
นี่คือจำนวนเฉพาะที่มากที่สุดที่เรารู้ในปี 1996

0:09:30.295,0:09:32.315
เป็นปีที่แสนอาลัยของผม

0:09:32.315,0:09:34.250
มันเป็นปีที่ผมจบมหาลัย

0:09:34.250,0:09:36.875
ผมเลือกไม่ถูกระหว่างคณิตศาสตร์ [br]หรือสื่อสารมวลชน

0:09:36.875,0:09:39.330
มันเป็นการตัดสินใจที่ยากมาก ผมรักชีวิตมหาลัย

0:09:39.330,0:09:43.203
ปริญญาด้านศิลปศาสตร์ของผม [br]คือเก้าปีครึ่งที่ผมมีความสุขที่สุด

0:09:43.203,0:09:45.786
(เสียงหัวเราะ)

0:09:45.786,0:09:49.413
แต่ผมก็ได้ตระหนักถึงความสามารถของผม

0:09:49.413,0:09:52.930
ง่ายๆ คือ ในห้องที่เต็มไปด้วยคนทั่วๆ ไป

0:09:52.930,0:09:54.805
ผมคืออัจฉริยะด้านคณิตศาสตร์

0:09:54.805,0:09:56.882
แต่ในห้องที่เต็มไปด้วยเด็กปริญญาเอกด้านคณิตศาสตร์

0:09:56.882,0:10:00.611
ผมจะกลายเป็นไอ้ทึ่มไปเลย

0:10:00.611,0:10:02.358
ทักษะของผมไม่ใช่ด้านคณิตศาสตร์

0:10:02.358,0:10:06.250
หากแต่อยู่ในการเล่าเรื่องของคณิตศาสตร์

0:10:06.250,0:10:08.436
ในขณะนั้น ที่ผมเพิ่งจบมหาลัย

0:10:08.436,0:10:10.572
เลขเหล่านั้นใหญ่ขึ้นเรื่อยๆ

0:10:10.572,0:10:12.338
เลขแต่ละตัวใหญ่กว่าตัวก่อนหน้ามัน

0:10:12.338,0:10:17.231
แล้วชายคนนี้ก็เข้ามา ดร.เคอร์ติส คูเปอร์

0:10:17.231,0:10:20.590
ผู้ซึ่งเมื่อสองสามปีก่อน[br]ครองสถิติเลขจำนวนเฉพาะที่ใหญ่ที่สุด

0:10:20.590,0:10:23.895
แล้วก็ต้องเห็นสถิตินั้นถูกชิง[br]โดยมหาลัยคู่แข่งต่อหน้าต่อตา

0:10:23.895,0:10:28.072
แต่จากนั้นเคอร์ติส คูเปอร์ก็ชิงมันคืนมา

0:10:28.072,0:10:33.399
ไม่ใช่ปีก่อน ไม่ใช่เดือนก่อน แต่เป็นไม่กี่วันก่อนหน้านี้

0:10:33.399,0:10:35.043
ในช่วงเวลาอันน่าอัศจรรย์ใจกับความบังเอิญนี้

0:10:35.043,0:10:39.195
ผมต้องส่งไสลด์ชุดใหม่ให้ TED

0:10:39.195,0:10:41.205
เพื่อแสดงให้คุณเห็นสิ่งที่เขาได้ทำ

0:10:41.205,0:10:43.855
ผมยังจำได้ -- (เสียงปรบมือ) --

0:10:43.855,0:10:45.358
ผมยังจำได้ถึงตอนที่มันเกิดขึ้น

0:10:45.358,0:10:46.806
ผมกำลังดำเนินรายการวิทยุยามเช้าของผม

0:10:46.806,0:10:48.178
ผมเหลือบไปเห็นใน ทวิตเตอร์ [br]มันมีข้อความหนึ่งขึ้นว่า:

0:10:48.178,0:10:50.483
"อดัม [br]คุณเห็นเลขจำนวนเฉพาะที่ใหญ่ที่สุดตัวใหม่หรือยัง"

0:10:50.483,0:10:51.897
ผมถึงกับตัวสั่น

0:10:51.897,0:10:53.637
(เสียงหัวเราะ)

0:10:53.637,0:10:56.719
รีบติดต่อเหล่าสาวๆ ผู้ผลิตรายการวิทยุของผม [br]ที่อยู่อีกห้องหนึ่ง

0:10:56.719,0:10:59.170
และพูดว่า "สาวๆ เตรียมที่พาดหัวข่าวเลย"

0:10:59.170,0:11:00.630
วันนี้เราไม่คุยเรื่องการเมือง

0:11:00.630,0:11:02.587
เราไม่คุยเรื่องกีฬา

0:11:02.587,0:11:04.917
เขาเจอจำนวนเฉพาะยักษ์ อีกตัวหนึ่งแล้ว"

0:11:04.917,0:11:06.429
พวกสาวๆ ได้แต่ส่ายหัว

0:11:06.429,0:11:08.666
ซบหน้าลงบนฝ่ามือ แล้วปล่อยให้ผมพร่ำต่อไป

0:11:08.666,0:11:11.242
นั่นเป็นเพราะ เคอรติส คูเปอร์ที่เรารู้จัก

0:11:11.242,0:11:13.571
เลขจำนวนเฉพาะที่ใหญ่ที่สุดที่เรารู้จัก

0:11:13.571,0:11:21.581
คือ 2 ^ 57,885,161

0:11:21.581,0:11:24.384
อย่าลืมลบหนึ่งด้วยนะ

0:11:24.384,0:11:31.608
ตัวเลขนี้ยาวถึงเกือบ 17.5 ล้านหลัก

0:11:31.608,0:11:35.034
ถ้าคุณพิมพ์มันในคอมพิวเตอร์[br]แล้วบันทึกมันเป็นไฟล์ข้อความ

0:11:35.034,0:11:37.829
มันจะกินที่ 22 เมกะไบต์

0:11:37.829,0:11:39.873
สำหรับพวกคุณที่บ้าตำราน้อยหน่อย

0:11:39.873,0:11:42.010
นึกถึงนิยาย แฮรี พอตเตอร์ นะครับ

0:11:42.010,0:11:44.360
นี่คือ แฮรี พอตเตอร์ เล่มแรก

0:11:44.360,0:11:46.062
นี่คือ แฮรี พอตเตอร์ ทั้งเจ็ดเล่ม

0:11:46.062,0:11:48.424
คือ เธอ [J K Rowling] [br]ชอบยืดเยื้อเกินไปหน่อยตอนท้ายๆ เรื่องน่ะครับ

0:11:48.424,0:11:51.943
(เสียงหัวเราะ)

0:11:51.943,0:11:54.255
ถ้าเขียนเป็นหนังสือ เลขตัวนี้จะเทียบเท่ากับ

0:11:54.255,0:11:58.730
ความยาวของนิยายแฮรี พอตเตอร์ หนึ่งชุดครึ่ง

0:11:58.730,0:12:04.269
นี่คือสไลด์แสดง 1,000 หลักแรก[br]ของจำนวนเฉพาะตัวนี้

0:12:04.269,0:12:07.390
ถ้า TED เริ่มตอน 11 โมงเช้าวันอังาร

0:12:07.390,0:12:11.958
ผมคงเดินลง แล้วปล่อยให้สไลด์เลื่อนเองหน้าละวินาที

0:12:11.958,0:12:17.328
จะต้องใช้เวลาถึงห้าชั่วโมง[br]เพื่อแสดงเลขตัวนั้นให้คุณดู

0:12:17.328,0:12:20.294
ผมอยากทำแบบนั้นมาก แต่โน้มน้าวโบโน่ไม่ได้

0:12:20.294,0:12:22.897
เลยลงเอยแบบนี้

0:12:22.897,0:12:27.317
เลขตัวนี้ยาวถึง 17,500 สไลด์

0:12:27.317,0:12:31.440
และเรามั่นใจว่ามันเป็นจำนวนเฉพาะ

0:12:31.440,0:12:34.814
เช่นเดียวกับที่เรามั่นใจว่า 7 เป็นจำนวนเฉพาะ

0:12:34.814,0:12:40.500
มันทำให้ผม [br]แทบจะเต็มไปด้วยอารมณ์ทางเพศเลยครับ

0:12:40.500,0:12:42.683
ผมโกหกนะครับ ที่บอกว่า "แทบจะ" น่ะ

0:12:42.683,0:12:45.245
(เสียงหัวเราะ)

0:12:45.245,0:12:46.896
ผมรู้ว่าคุณกำลังคิดอะไรอยู่:

0:12:46.896,0:12:51.875
อดัม พวกเราดีใจที่เห็นคุณมีความสุขนะ

0:12:51.875,0:12:54.373
แต่ทำไมเราต้องสนใจด้วย?

0:12:54.373,0:12:57.083
ให้ผมให้เหตุผลคุณสัก 3 ข้อ[br]ทำไมสิ่งนี้จึงช่างสวยงามนัก

0:12:57.083,0:13:00.634
ข้อแรก ดังที่กล่าวไปแล้ว การที่จะถามคอมพิวเตอร์

0:13:00.634,0:13:03.713
ว่า "นี่เป็นเลขจำนวนเฉพาะหรือเปล่า?" [br]การที่จะพิมพ์มันลงไปในรูปแบบย่อ

0:13:03.713,0:13:07.915
แล้วต่อด้วยอีกหกบรรทัดของโปรแกรม [br]ที่จะทดสอบมันว่าเป็นจำนวนเฉพาะ

0:13:07.915,0:13:10.236
มันเป็นคำถามที่ง่ายเหลือเชื่อ

0:13:10.236,0:13:13.249
มันมีคำตอบว่า ใช่/ไม่ใช่ อย่างชัดเจน

0:13:13.249,0:13:15.806
มันแค่ต้องใช้โคตรของความถึก

0:13:15.806,0:13:17.975
จำนวนเฉพาะตัวใหญ่ๆ คือวิธีอันยอดเยี่ยม

0:13:17.975,0:13:20.608
ที่จะทดสอบความเร็วและความแม่นยำ[br]ของหน่วยประมวลผลของคอมพิวเตอร์

0:13:20.608,0:13:23.409
ข้อที่สอง ขณะที่เคอร์ติส คูเปอร์ [br]กำลังตามล่าจำนวนเฉพาะยักษ์อยู่นั้น

0:13:23.409,0:13:25.334
เขาไม่ใช่คนเดียวที่กำลังตามล่า

0:13:25.334,0:13:26.519
เครื่องโน้ตบุ๊คที่บ้านผมก็กำลังตรวจสอบ

0:13:26.519,0:13:28.794
เลขผู้ท้าชิงอีก 4 ตัวเช่นกัน

0:13:28.794,0:13:32.450
เป็นส่วนหนึ่งของเครือข่ายคอมพิวเตอร์กระจายทั่วโลก

0:13:32.450,0:13:33.705
เพื่อตามล่าเลขยักษ์เหล่านี้

0:13:33.705,0:13:35.634
การค้นพบจำนวนเฉพาะตัวนั้น มันคล้ายกับ

0:13:35.634,0:13:38.836
งานของกลุ่มคนที่วิจัยเพื่อถอดรหัสลำดับ RNA

0:13:38.836,0:13:41.908
คล้ายกับการวิเคราะห์ข้อมูลจาก SETI [br]และโครงการดาราศาสตร์อื่นๆ

0:13:41.908,0:13:45.150
เรามีชีวิตอยู่ในช่วงที่การค้นพบอันยิ่งใหญ่

0:13:45.150,0:13:47.669
ไม่ได้เกิดขึ้นในห้องวิจัย [br]หรือห้องโถงของสถาบันศึกษา

0:13:47.669,0:13:48.995
ในเป็นในคอมพิวเตอร์ แล็ปท็อป, เดสก์ทอป,

0:13:50.321,0:13:51.649
ในอุ้งมือของผู้คน

0:13:51.649,0:13:55.062
ผู้เพียงแค่มีส่วนช่วยในการค้นหา

0:13:55.062,0:13:57.391
แต่สำหรับผม มันมหัศจรรย์เพราะมันคืออุปมา

0:13:57.391,0:13:59.328
สำหรับช่วงเวลาที่เรามีชีวิตอยู่

0:13:59.328,0:14:04.172
ที่ซึ่งจิตใจของมนุษย์และเครื่องจักรมีชัยชนะร่วมกัน

0:14:04.172,0:14:06.531
เราได้ฟังหลากเรื่องราวเกี่ยวกับหุ่นยต์ใน TED ครั้งนี้

0:14:06.531,0:14:08.141
เราได้ฟังหลากเรื่องราวว่ามันทำอะไรได้ [br]หรือทำอะไรไม่ได้

0:14:08.141,0:14:10.663
จริงอยู่ คุณสามารถดาวน์โหลดโปรแกรมทางมือถือ

0:14:10.663,0:14:14.558
ที่จะเอาชนะปรมาจารย์หมากรุกได้

0:14:14.558,0:14:16.022
คุณคิดว่านั่นเจ๋งแล้วใช่ไหม

0:14:16.022,0:14:18.588
เครื่องจักรที่ทำได้อย่างนี้ต่างหาก ถึงเรียกว่าเจ๋ง

0:14:18.588,0:14:20.774
นี่คือ คิวบ์สตอร์มเมอร์ 2

0:14:20.774,0:14:24.595
มันสามารถแก้ลูกบาศก์รูบิค ที่ถูกบิดแบบสุ่มๆ

0:14:24.595,0:14:27.161
โดยใช้พลังของสมาร์ทโฟน

0:14:27.161,0:14:34.354
มันสามารถตรวจสอบลูกบาศก์ และแก้ลูกบาศก์

0:14:34.354,0:14:37.053
ได้ใน 5 วินาที

0:14:37.053,0:14:40.934
(เสียงปรบมือ)

0:14:40.934,0:14:44.999
บางคนกลัวมัน แต่มันทำให้ผมตื่นเต้น

0:14:44.999,0:14:48.230
เราโชคดีแค่ไหนที่มีชีวิตอยู่ในยุคนี้

0:14:48.230,0:14:51.523
ยุคที่จิตใจและเครื่องจักรสามารถทำงานร่วมกัน

0:14:51.523,0:14:53.795
ผมเคยถูกถามในการสัมภาษณ์ครั้งหนึ่ง เมื่อปีที่แล้ว

0:14:53.795,0:14:56.783
ในฐานะนักแสดงตกอับในออสเตรเลีย

0:14:56.783,0:14:58.788
"อะไรคือไฮไลท์สำหรับคุณในปี 2012"

0:14:58.788,0:15:00.250
ผู้คนต่างหวังให้ผมพูดเกี่ยวกับ

0:15:00.250,0:15:02.918
ทีมฟุตบอลซิดนีย์ สวอนส์ ที่ผมชื่นชอบ

0:15:02.918,0:15:05.926
ฟุตบอลออสเตรเลียนั้น เป็นกีฬาพื้นเมืองอันสวยงาม

0:15:05.926,0:15:08.060
มันเทียบได้กับศึกซุปเปอร์โบวล์เลย

0:15:08.060,0:15:11.051
ผมไปเชียร์ด้วย มันเป็นวันที่น่าตื่นเต้น

0:15:11.051,0:15:13.165
แต่นั้นไม่ใช่ไฮไลท์ปี 2012 ของผม

0:15:13.165,0:15:15.128
ผู้คนคิดว่าคงจะเป็นบทสัมภาษณ์จากรายการของผม

0:15:15.128,0:15:17.196
คงสัมภาษณ์นักการเมือง หรือการค้นพบครั้งยิ่งใหญ่

0:15:17.196,0:15:19.251
คงเป็นหนังสือที่ผมอ่าน ศิลปะต่างๆ ไม่ใช่เลย

0:15:19.251,0:15:21.415
คงจะเป็นบางสิ่งที่ลูกสาวที่น่ารักทั้งสองของผมทำ

0:15:21.415,0:15:24.994
ก็ไม่ใช่อีก [br]ไฮไลท์ปี 2012 ของผมอย่างไม่ต้องสงสัยเลย

0:15:24.994,0:15:28.626
คือการค้นพบ ฮิกซ์ โบซอน

0:15:28.626,0:15:31.302
ขอเสียงปรบมือให้กับอนุภาคพื้นฐาน

0:15:31.302,0:15:34.307
ที่ให้มวลแก่อนุภาคอื่นๆ ที่เหลือครับ

0:15:34.307,0:15:35.803
(เสียงปรบมือ)

0:15:35.803,0:15:38.616
และที่มันช่างสวยงามเกี่ยวกับการค้นพบครั้งนี้

0:15:38.616,0:15:40.852
คือ 50 ปีที่แล้ว ปีเตอร์ ฮิกส์ และทีมของเขา

0:15:40.852,0:15:43.262
ใคร่ครวญปัญหาที่ลึกสุดหยั่งถึง:

0:15:43.262,0:15:47.902
ทำไมสิ่งที่สร้างเป็นตัวเราขึ้นมาไม่มีมวล?

0:15:47.902,0:15:52.361
ผมมีมวลแน่ๆ แต่มันมาจากไหน?

0:15:52.361,0:15:54.175
เขาตั้งสมมติฐานว่า

0:15:54.175,0:15:57.845
มีสนามที่เล็กเป็นอนันต์

0:15:57.845,0:15:59.963
แผ่ขยายไปทั่วจักรวาล

0:15:59.963,0:16:02.048
และในขณะที่อนุภาคอื่นๆ วิ่งผ่านอนุภาคเหล่านั้น

0:16:02.048,0:16:04.440
และเกิดปฏิสัมพันธ์กัน [br]และนั่นทำให้พวกมันได้มาซึ่งมวล

0:16:04.440,0:16:06.897
นักวิทยาศาสตร์อื่นๆ บอกว่า

0:16:06.897,0:16:08.506
"ความคิดยอดไปเลย ฮิกซ์

0:16:08.506,0:16:10.192
แต่ไม่รู้ว่าจะหาทางพิสูจน์มันได้ยังไง

0:16:10.192,0:16:12.300
มันเกินความสามารถเรานะ"

0:16:12.300,0:16:14.797
และภายใน 50 ปี

0:16:14.797,0:16:20.681
ในช่วงชีวิตเขา โดยเขานั่งอยู่ในกลุ่มผู้ฟัง

0:16:20.681,0:16:24.313
เราได้ออกแบบเครื่องจักรที่ยิ่งใหญ่ที่สุด

0:16:24.313,0:16:27.379
เพื่อพิสูจน์แนวคิดอันเหลือเชื่อนี้

0:16:27.379,0:16:31.342
อันเกิดขึ้นมาจากเพียงในสมองมนุษย์

0:16:31.342,0:16:33.874
นั่นคือสิ่งที่ทำให้ผมตื่นเต้นเกี่ยวกับจำนวนเฉพาะ

0:16:33.874,0:16:35.960
เราคิดว่ามันคงมีอยู่จริง

0:16:35.960,0:16:38.380
เราออกค้นหา และเจอมัน

0:16:38.380,0:16:42.280
นี่คือจิตวิญญาณแห่งมนุษย์

0:16:42.280,0:16:45.954
นั่นคือสิ่งที่ทำให้เราเป็นเรา

0:16:45.954,0:16:47.923
หรือหากกล่าวอย่างที่ เดการ์ต เคยพูดไว้

0:16:47.923,0:16:49.636
เพราะเราคิด

0:16:49.636,0:16:52.049
เราจึงเป็นมีอยู่

0:16:52.049,0:16:53.440
ขอบคุณครับ

0:16:53.440,0:16:59.041
(เสียงปรบมือ)